In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Χριστόν. αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ πάντων παράκλησις, ὁ τῆς [*](c) θεραπείας τρόπος· αὐτὸν προώρισεν ὁ Πατὴρ πρὸ χρόνων αἰωνίων Σωτῆρα καὶ Λυτρωτὴν τοῖς τῷ θανάτῳ κεκρατημένοις. αὐτὸν ἔφη διαστέλλειν ἀνὰ μέσον ἀδελφων. καὶ τί δὴ τοῦτο ἔστιν, αὐτοῦ λέγοντος ἀκηκόαμεν τοῦ πάντων ἡμῶν Σωτῆρος Χριστοῦ “Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον βαλεῖν [*](S.Matth. x. 34—6.) “εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν· οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ “μάχαιραν. ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς “αὐτοῦ, καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς μητρὸς αὐτῆς, καὶ νύμφην “κατὰ τῆς πενθερᾶς αὐτῆς, καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ [*](d) “οἰκειακοὶ αὐτοῦ· καὶ πάλιν τὰ ἐσόμενά που προαπαυγέλλων τοῖς ἁγίοις μαθηταῖς “Παραδώσει, φησὶν, ἀδελφὸς [*](Ib. 21.) [*](9. διακρούσαιτο Edd. 11. ἡμῖν pro ὑμῖν D. 1 2. προσήκων (sic) iid. 15. ἀμελητὶ (passim) D. 17. τὸν alt. assumptum ex b. 18. κοὶ post παράκλησις add. b. 28. που assuraptum ex D.)
᾿Επάξει καύσωνα ἄνεμον Κύριος ἐκ τῆς ἐρήμου ἐπ’ αὐτὸν, καὶ ἀναξηρανεῖ τὰς φλέρας αὐτοῦ, ἐξερημώσει τὰς πηγάς αὐτοῦ· [*](189 A. a) αὐτὸς καταξηρανεῖ τῆν γῆν αὐτοῦ καὶ πάντα τὰ σκεύη τὰ ἐπιθυμητὰ αὐτοῦ.
Μεθίστησι μὲν τὸν λόγον ἐπ’ αὐτὸ τὸ τοῦ θανάτου πρόσωπον, ἀνέμῳ δὲ νότῳ καὶ καύσωνι παρεικάζει Χριστὸν, ὃν καὶ ἐκ τῆς ἐρήμου φησὶν ἐπενεχθήσεσθαι κατὰ καιρούς. χρὴ δὲ εἰδέναι, καὶ πρό γε τῶν ἄλλων, ἐκεῖνο, ὅτι τῶν Ιουδαίων ἡ χώρα πλατεῖαν καὶ ἀκατάληπτον ἔρημον ἔχει, κειμένην ἐν μέρεσι τοῖς νοτιωτάτοις, κἂν εἰ συνέβη ποτὲ τὸν ἐκεῖθεν ἄνεμον κατενεχθῆναι ῥαγδαίως, περιδεεῖς ἦσαν οὐ μετρίως, αὐαινομένης τῆς χώρας. δοκεῖ δέ τισι καὶ αὐτὰς τῶν [*](b) ὑδάτων τὰς ἐν τῆ γῆ φλέβας ὀκνηροτέρας ποιεῖσθαι τὰς χορηγίας, καὶ ταῖς τοῦ βιαίου καὶ πυρώδους πνεύματος προσβολαῖς ἀνακόπτεσθαι. οὐκοῦν ἐξ ὧν ἴσασι καὶ πεπείρανται, ποιεῖται τοὺς λόγους.
[*](7. Hoc ὑπολαβεῖν accessit ex D. 8. προσκεκλίσθαι D. προσκεκλῆσθαι B. Edd. 10. ἡ assumptum ex B.D. 12. ἀπάξει D. Statim καύσωνος D. 13. Haec ἐξερημώσει τὰς πηγὰς αὐτοῦ desunt in Edd. 18. καὶ om. D. ἐπενεχθήσεσθαι D. ἐνεχθήσεσθαι Edd. 21. κἄν εἰ D. Edd. καὶ εἰ b. συμβῇ b. 22. ἐκεῖθεν] + αὐτοῖς b. Statim ἄνεμον post κατ’. ενεχθῆναι transp. b. 23. αὐαινομένης B.D. ἀναινομένης Edd. ξηραινομένης b. 24. τῇ om, D.)᾿Επενεχθήσεσθαι δὴ οὖν τῷ θανάτῳ Χριστὸν ὁ προφητικὸς ἡμῖν ἔφη λόγος ἀνέμῳ καύσωνι παραπλήσιον, ὃς πάσας αὐτοῦ τὰς πηγὰς καὶ τὰς φλέβας καταξηρανεῖ. ἐπιμένει οὖν τῆ τροπῇ, καὶ μάλα ὀρθῶς, καὶ ὡς ἀπό γε τοῦ συμβαίνειν εἰωθότος, τὴν τοῦ μυστηρίου ποιεῖται δήλωσιν. [*](c) φλέβας δὲ καὶ πηγὰς τοῦ θανάτου, τοὺς τῆς τρόπους εἶναί φαμεν, ἤτοι τὰς πονηρὰς καὶ ἀντικειμένας δυνάμεις. δι’ αὐτῶν γὰρ ὥσπερ τὴν τῶν ἀεὶ κατὰ καιροὺς ἀπολλυμένων χορηγεῖται πληθύν. οὕτω νοήσεις καὶ τα σκεύη τὰ ἐπιθυμητὰ αὐτοῦ. σκεύη γὰρ ἀπολλύοντα τοὺς ἐπὶ τῆς γῆς καὶ τῷ θανάτῳ τίμια φαίη τις ἃν εἰκότως, ἢ τὰς πονηρὰς καὶ ἀντικειμένας δυνάμεις, ἤγουν ἀνοσίους τινὰς τῶν ἐπὶ τῆς γῆς, τῆς ἐκείνου δυστροπίας θεραπευτὰς, καὶ προσαπολλύντας ἑαυτοῖς ἑτέρους. πνεύσαντος δὴ οὖν τοῦ [*](d) καύσωνος, ἅπασά φησιν ἡ τοῦ θανάτου ξηρανθήσεται γῆ. πεποίηται δὲ πάλιν ὡς ἐκ μεταφορᾶς ὁ λόγος. ὅμοιον γὰρ ὡς εἰ καὶ λέγοι τυχόν κατεβόσκετο μὲν ὥσπερ τι χωρίον ὁ θάνατος τοὺς ἐπὶ τῆς γῆς· ἀλλ’ ἔσται ξηρὸν, οὐχ εὑρήσει νομὴν ὁ θάνατος. ἀνήρηται γὰρ ἡ φθορὰ προθέντος ἅπασι τοῦ Χριστοῦ τὴν ζωὴν, καὶ παλινάγρετον ποιεῖσθαι τὴν ἀφθαρσίαν.
[*](e)᾿Αφανισθήσεται Σαμάρεια, ὅτι ἀντέστη πρὸς τὸ Θεὸν αὐτῆς· ἐν [*](16) ῥομφαίᾳ πεσοῦνται αὐτοί, κω τὰ ὑποτίτθια αὐτῶ ἐδαφισθήσονται, καὶ αἱ ἐν γαστρὶ ἔχουσαι αὐτῶ διαῤῥαγήσονται.
Διαπεράνας εὖ μάλα τὸν ἐπὶ Χριστῷ λόγον, καὶ τῆς καθόλου λυτρώσεως τὸ μυστήριον προαπηγγελκὼς ὁ μακάριος προφήτης, ἐποιμώζει πάλιν ταῖς τῶν προσκεκρουκότων συμφοραῖς, μόνον δὲ οὐχὶ καὶ κατολοφύρεται τοὺς ἐν Σα- [*](a 190 A.) [*](3. πηγὸς] πληγὰς (sic) Edd. 4. μάλα] μάλιστα iid. 13. τῆς prius assumptum ex Β. 17. καὶ om. D. γὰρ post μὲν add. D. 22. ἀνέστη Edd. (239, 311.) 23. ἐδαφισθήσονται] ἐδαφισθήσεται F. (22 al.) ἐλαφισθήσονται φισθήσονται (sic) Edd.)
᾿Επιστράφητι ᾿Ισραὴλ πρὸς κόρωι τὸν Θεόν σου, διότι ἠσθένησας [*](2) ἐν ταῖς ἀδικίαις σου. λάβετε μεΘ’ ἑαυτῶι λόγους, καὶ ἐπιστράφητε [*](c) πρὸς κύρω τοι Θεὸν ὑμῶν· εἴπατε ὰὐτῷ ὅπως μὴ λάβητε ἀδικίαν καὶ λἀβητε ἀΓαΘά, καὶ ἀνταποδώσομεν [*](3) καρπὸν χειλέων ἡμῶν. ᾿Ασσοὺρ οὐ μὴ σώσῃ ἡμᾳς, ἔφιπποι οὐκ ἀναβησόμεθα· οὐκ ἔτι μὴ εἴπωμεν Θεὼ ἡμῶν, τοῖς ἔργοις τῶι χειρῶ ἡμῶν.
Οὐ μετρίως ἄν τις ἀγάσαιτο κἀν τῷδε δὴ πάλιν τοῦ προφήτου τὸ εὐτεχνὲς, καὶ τοῦ λόγου τὴν οἰκονομίαν. πεποίηται γὰρ ἁγιοπρεπῶς, καί ἐστι τῆς ἄνωθεν μυσταγωγίας [*](d) ἔμπλεως. προαναπεφώνηκε μὲν γὰρ τὴν ἐσομένην διὰ Χριστοῦ λύτρωσιν, καὶ ὅτι κατὰ καιροὺς ἀτονήσει θάνατος, [*](Supra xiii. 14.) καὶ ἀργήσει τὸ κέντρον τοῦ ᾅδου· καὶ πρὸς τούτοις, ὅτι [*](5. καὶ alt. om. D. 8. ξένιοι Edd. 9. γε pro τε D. Migne. 13. ἀληθῶς accessit ex D. 15. ἐπιστράφητι D. (Alex. XII.) ἐπιστράφηθι Β. Edd. (Vat.) 17. ὑμῶν] ἡμῶν B.D. (23, 311.) 19. ᾿Ασοὺρ B.D. ᾿Ασσοὺρ Edd. σώσει D. (26, 106, 147.) ἔφιπποι B.D. (198.) ἐφ’ ἵππον Edd. (Vat.) ἐφ’ ἵππων (Alex.) 26. ἀτονήσει] ἐκπονήσει Edd.)
Ο ἐν σοὶ, ἐλεήσει ὀρφανόν.
Αὕτη τοῦ Προφήτου φωνὴ προτρέποντος εἰς μετάγνωσιν, καὶ τοῦ Δεσπότου τὴν γαληνότητα καθιστάντος ἐναργῆ, καὶ τὸν ὄκνον ὑποτεμνομένου τοῦ μεταγινώσκειν ἐθέλοντος. μὴ γὰρ ἐνδοιάσῃς, φησὶν, ὦ ᾿Ισραὴλ, ὅτι τεύξῃ τῶν κατ’ εὐχὴν, εἰ προσκομίσειας τὴν μετάγνωσιν. ὁ γὰρ ἐν τοὶ Θεὸς ἐλεεῖν [*](b) οἶδε καὶ κατοικτειρεῖν ὀρφανούς. οὕτω που φησὶ καὶ ὁ θεσπέσιος Δαυείδ “᾿Ορφανὸν καὶ χήραν ἀναλήψεται,” ἐξ [*](Ps. cxlv. 9.) ἑνὸς οἶμαι πράγματος, ἤγουν ἐκ προσώπων τῶν ὅτι μάλιστα κατελεεῖσθαι πεφυκότων, τῆς θείας τε καὶ ἀπορρήτου φύσεως καταδεικνὺς τὸ φιλάνθρωπον. εἰ δὲ δὴ βούλοιτό τις τῆς ὀρφανίας τὸ χρῆμα καὶ αὐτῷ καταγράφειν τῷ ᾿Ισραήλ. ἀπώλισθε γὰρ μονονουχὶ Πατρὸς τοῦ Θεοῦ, καίτοι λέγοντος ἐναργῶς “Υἱὸς πρωτότοκός μου ᾿Ισραήλ·” φαίην ἂν ἔγωγε [*](Exod. iv. 22.) καὶ τῇδε νοεῖν ὀρθῶς.
[*](c)Δεῖ δὴ οὖν ἄρα τεθαρρηκότας ὡς ἀγαθός τε ἐστὶ καὶ πρόχειρος εἰς φιλανθρωπίαν ὁ τῶν ὅλων Δεσπότης, ἀοκνότατα μετανοεῖν, καὶ ταῖς εἰς τὸ ἄμεινον ἐπανορθώσεσι, τὰς τῶν ἤδη προεπταισμένων ἀπολύειν αἰτίας.
Ἰάσομαι τὰς κατοικίας αὐτῶι, ἀγαπήσω αὐτοῦς ὁμολόγως, διότι [*](4) ἀπέστρεψεν ἡ ὀργή μου ἀπ᾿ αὐτῶ.
Εἰσκεκόμισται γείτων εὐθὺς, μόνον δὲ οὐχὶ καὶ ἀγχίθυρος, ὁ παρὰ Θεοῦ λόγος, ἱᾶσθαί τε τοὺς ἠσθενηκότας ὐπισχνουμένου, καὶ ὁμολόγως ἀγαπᾶν, τουτέστιν, ὁμολογουμένως καὶ [*](d) ἀκρύπτως ἤδη λοιπὸν ἐνεργοῦντα φαίνεσθαι τὰ ἐκ φειδοῦς καὶ ἀγάπης, καὶ τὴν παντὸς ἐπίδοσιν ἀγαθοῦ. δηλοῖ δὲ πρὸς [*](2. Αὕτη assumptum ex B.D. 6. προσκομίσειας] προνομίσειας Edd. 9. οἶμαι] + τοῦ D. 11. δὴ assumptum ex D. 12. καταγράφειν D, Edd. καταγράψειν B. 20. διότι Β. D. (Alex. XII.) ὅτι Edd. (Vat.) 21. ἡ ὀργή B.D. (22. al.) τὴν ὀργήν Edd. (A.V.) 25. φαίνεσθαι τὰ ἐκ φ. κοὶ ὅγ’. hoc ordine D. φαίνεσθαι post ἀγάπης tr. Edd.)
Ἔσομαι ὡς δρόσος τῷ ᾿Ισραήλ.
[*](193 A. a)Πάντως που καταπιαίνουσα καὶ κατάρδουσα τὸν νοῦν τῶν κεκλῇ’ μένων εἰς μετάγνωσιν, τῇ ἄνωθεν παρακλήσει, δῆλον δὲ ὅτι τῇ διὰ Πνεύματος· ἄνωθεν γὰρ ἡ δρόσος.
᾿Ανθήσει ὡς κρίνον.
᾿Εκδώσει φησὶ τὸ εὐῶδες ἐν Χριστῷ, καὶ τῆς εὐαγοῦς πολιτείας τὴν εὐοσμίαν, καὶ ἀπόλεκτον ἄνθος ἔσται λοιπόν.
[*](6)Kαὶ βαλεῖ τὰς ῥίξας αὐτοῦ ὡς λίβανος, πορεύσονται οἱ κλάδοι αὐτοῦ.
[*](b)Ὅτι μὴ εὐκατάσειστος τῶν πιστευόντων ὁ νοῦς, οὐδὲ οἷον ἕτοιμος εἰς τὸ νικᾶσθαι πνεύμασι πονηροῖς, διὰ τούτου δηλοῖ. ἔσται γὰρ οὕτως ἀσφαλὴς καὶ ἐρηρεισμένος, καθάπερ ἀμέλει καὶ τὸ τοῦ λιβάνου φυτὸν, ὃ καθίησι μὲν εἰς βάθος πολὺ τὴν ῥίζαν· τοῖς γεμὴν ἄνωθεν κλάδοις, οὐ με- [*](5, 6. Ab μᾶλλον ad μᾶλλον transilit D. 9. ἡ alt. assumptum ex B.D. 14. κατάρδουσα] καταρδεύουσα Edd. invitis B.D.b. 15. κεκτημένων (sic) b. 21. αὐτοῦ B.D. σου F. Edd.)
Καὶ ἔσται ὡς ἐλαία κατάκαρπος.