In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Ἀκούσατε λόγον Κυρίου οἱ υἱοὶ Ἰσραήλ διότι κρίσις τῷ Κυρίῳ πρὸς τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν, διότι οὐκ ἔστιν ἀλήθεια οὐδὲ [*](b) ἔλεος οὐδὲ ἐπίγνωσις Θεοῦ ἐπὶ τῆς γῆς. ἀρὰ καὶ ψεῦδος καὶ φόνος καὶ κλοπὴ καὶ μοιχεία ἐκκέχυται ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ αἵματα ἐφ᾿ αἵμασι μίσγουσιν.
Ἀναγκαῖον ἡμᾶς διατρανοῦν ἐθέλοντας τῶν προκειμένων τὸν νοῦν, μονονουχὶ παλινάγρετα ποιεῖσθαι τὰ ἐν ἀρχαῖς, καὶ ὅλον ὥσπερ ἀναμηρύσασθαι τῆς προφητείας τὸν σκοπόν. [*](c) οὐκοῦν, ὡς ἔνι, καὶ ἐν βραχέσι συννενεγκὼν, ἐκεῖνό φημι. [*](Supra i. 2.) γέγονε μὲν γὰρ “ἀρχὴ λόγου Κυρίου ἐν Ὠσηέ.” διερμηνεύοντες δὲ τὰ τοιάδε, πρὸς τὸν μακάριον προφήτην Ὠσηὲ τοὺς παρὰ Θεοῦ γενέσθαι λόγους εἰκότως ἐλέγομεν, οἱονεὶ μυσταγωγοῦντος αὐτὸν, καὶ τὰ ἐσόμενα προαναφωνοῦντος διά τε τύπων καὶ λόγων. ταύτῃτοι παρελαμβάνετο μὲν ἐν ἀρχαῖς ἡ Γόμερ, ἔτικτε δὲ τόν τε Οὐ λαός μου, καὶ τὴν Οὐκ ἠλεημένην. εἶτα μετ᾿ ἐκείνην προσελήφθη δευτέρα [*](d) μοιχαλίς τε καὶ πονηρὰ, καὶ τὰ ἐφ᾿ ἑκάστῳ τούτων λεπτῶς τε καὶ ἀριβῶς ὁ προφήτης, ὡς ἔφην, ἐξεπαιδεύετο. ὡς οὖν ἀποχρῶσαν τοῦ μυστηρίου τὴν δύναμιν συναγηγερκὼς ἐν ἑαυτῷ, ἄρχεται λοιπὸν τοῖς ἐξ αἵματος Ἰσραὴλ προαναφωνεῖν τὰ μέλλοντα, καὶ τῆς ὅσον οὐδέπω παρεσομένης [*](1, 2. Sic D. τόμος τρίτος B. 3. οἱ assumptum ex D. (22. al.) διότι B. D. (Alex. XII.) sed cf. infra. ὅτι Edd. (Vat.) Statim οὐκ ἔστι add. D. 4. οὐδ᾿ Edd. Correxi ex D. 5. τῆς deest in Edd. 6. ἐκκέχυται B.D.F (42, 49 153, 233.) sed cf. infra 64 c, 65 c, 67 b. κέχυται Edd. 17. λαόν Aubertus. 20. ὠς ἔφην om. D. 22. ἀναφωνεῖν Edd.)
Ἀλλὰ ταυτὶ μὲν εἰρήσθω πρὸς διασάφησιν τὴν προχειροτέραν. ἔοικε δὲ πάλιν ὁ μακάριος προφήτης μυστικωτέραν ποιεῖσθαι ἡμῖν τὴν ἀφήγησιν, καὶ καταιτιᾶσθαι τὸν Ἰσραὴλ ἐπὶ ταῖς εἰς Χριστὸν παροινίαις, καὶ μιαιφονίαις ταῖς εἰς αὐτὸν καὶ ἀγίους. κρισις γὰρ τῷ Κυρίῳ πρὸς τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν.ἀνθ'ὅτου, καὶ ἐπὶ τίσιν;ἐπεφάνη γὰρ ἡμῖν ὁ [*](S. Matth.XV.24.) Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς, καὶ ἀπεστάλη, καθά Φησιν αὐτὸς, “εἰς τὰ ἀπολωλότα πρόβατα οἴκου Ἰσραὴλ,” ἵνα [*](65 Α. a) Φωτίσῃ τῇ διὰ Πνεύματος δᾳδουχίᾳ τοὺς ἐσκοτισμένους, ἵνα τῆς νομικῆς ἀπαλλάξας σκιᾶς, τοῖς τῆς ἀληθοῦς λατρείας ἐμβιβάσῃ τρόποις, ἵνα δικαιώσας τῇ πίστει τοὺς ταὶς ἁμαρτίαις ἐνειλημμένους, συνάψῃ δἰ ἐαυτοῦ τῷ Θεῷ καὶ Πατρί. ἀλλ'οὐκ ἐδόκει Φρονεῖν ὀρθῶς τοῖς ἐξ Ἰσραήλ. τὸν γὰρ ἐπὶ [*](5. μηδὲ] μὴ D. 6.Φρονοῦντος Εdd. kaὶ post ὀρθῶς add. iid. 14.σαφὴς D. Mox correxi ἀνοκωχὴν. Edebatur ἀνακωχὴν. 16 ἀλλεπάλληλον D. 19. ἔοικε—μυστικωτέραν om. D. 20. ἡμῖν ποιεῖσθαι inverso ordine D. 24. ὁ om. D. 27. ἀληθείας D. 28. ἐμβιβάσει D.)
Τί τοίνυν τὸ κεχυμένον ἐπὶ τῆς γῆς; ἀρὰ καὶ ψεῦδος καὶ φόνος καὶ κλοπὴ καὶ μοιχεία. καὶ αἴματα ἐφ' αἴμασι μίσγουσι. καὶ τίς ἡ ἀρά;καταλαλιὰ καὶ ὕβρις. διαλελοίπασι [*](d) γὰρ οὑδαμῶς τῶν Ἐβραίων οἱ δῆμοι περιυβρίζοντες τὸν Ἰησοῦν, ἀθύρῳ τε καὶ ἀχαλίνῳ γλώσσῃ κατεπεμβαίνοντες, ὥς ποτε μὲν Σαμαρείτην, ποτὲ δὲ μέθυσον [*](S. Joan. viii. 48, 41.) ἀποκαλεῖν, καὶ ἐκ πορνείας γεγεννημένον. ᾤοντο γὰρ κατὰ σφᾶς τὴν ἁγίαν μεμοιχεῦσθαι Παρθένον. οὐκοῦν ἡ ἀρὰ μὲν [*](S. Mstth. xi. 19.) ἐν τούτοις. κατεψεύδοντο δὲ καὶ τῆς δόξης αὐτοῦ, δαιμόνοιν [*](S.Joan. viii. 48.) ἔχειν λέγοντες αὐτὸν, καὶ ταῖς τοῦ Βεελζεβοὺλ δυνάμεσιν [*](e S. matth. xii. 24.) ἀπονέμοντες τὰς θεοσημίας. ὅτι δὲ καὶ μιαιφόνον ἐπ'αὐτῷ τὴν διάνοιαν ἐσχηκότες ἀλοῖεν ἂν, εἰδείη τις ἂν ἀπό γε τοῦ [*](S. Joan. viii. 59; x.31;xi.8.) [*](2 παρ']ὲν Εdd. 8. διακεκραγότος αὐτοῦ hoc ordineD. 11. δ'D. ὅτε pro ἔστι Edd. Statim παρὰ D. 21. τίD. Post ἀρὰ add. ἦ D. 24 σαμαρίτηνD. 25. γεγενημένον D. γεγενημένον Edd. 31. παρ'αὐτῆς D.)
Διὰ τοῦτο πενήσει ἡ Γῆ, καὶ σμικρυνθήσεται σὺν πᾶσι τοῖς [*](c) κατοικοῦσιν αὐτὴν, σὺν τοῖς θηρίοις τοῦ ἀΓροῦ καὶ σὺν τοῖς ἑρπετοῖς τῆς Γῆς καὶ σὺν τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ, καὶ οἱ [*](4) ἱχθύες τῆς θαλάσσης ἐκλείψουσιν, ὅπως μηδεὶς μήτε δικάζηται μήτε ἐλέΓχῃ μηδείς.
Ἐπειδὴ γὰρ φησι τὸν οὕτω θεοστυγῆ καὶ παγχάλεπον διεζήκασι βίον, τὸν δυσσεβῆ καὶ ἐξήνιον, πεφρονήκασί τε καὶ δεδράκασιν ἃ μὴ θέμις, ἐμπαροινοῦντες Θεῷ. ταύτῃτοι, καὶ [*](d) oἱονεὶ τῆς γῆς. καταθῃωθήσεται γὰρ αὕτη, καὶ μεταμείψει [*](3. ἐκτετίμηντο Edd. 4.τὸν προδότην ἰούδαν ἐπ'αὐτῷ inverso ordine D. 6. τῶν assumptum ex D. 11. τὸν om.D. 13. αὐτοῖς]αὐτοὺς D. 16. Φαρισσαίοις D. 24. Φησὶ τὸν οὕτω hoc ordine D. 25. δὲ pro τε D. 27. πενθήσης (sic) Εδδ. 28. δὲ pro γὰρ D.)
Ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἱστορικῶς. πρὸς διάνοιαν δὲ τὴν ἐσωτάτω τὸν τῆς προφητείας εὐτθύνοντες λόγον, ἐκεῖνό Φαμεν. ἐπεδὴ γὰρ ἐν τῇ τῶν Ἰουδαίων γῇ, ἤγουν παρ'αὐτοῖς Ἰουδαίοις [*](Supra ver. 1.) οὐκ ἔστιν “ἀλήθεια οὐδὲ ἔλεος οὐδὲ ἐπίγνωσις Θεοῦ.”ταῦτα δὲ εἶναί τε καὶ λέγεσθαι τὸν Ἐμμανουὴλ εἰρήκαμεν. κεκράτηκε [*](e) δὲ μᾶλλον ἀρὰ αψεῦδος, καὶ τετίμηται κλοπὴ, καὶ αἵματα ἐφ'αἴμασι μίσγουσιν. ἀπεκτονότες γὰρ τοὺς προφήτας, ὡς ἔφηςν, καὶ αὐτὸν ἀπετόνασι τὸν Ἰησοῦν. καταπενθησει λοιπὸν ἡ γῆ τοῖς κατοίκοις ὁμοῦ ταῖς 'Ρωμαίων ἐμπιπραμένη χερσίν. ἔσται δὲ ταῦτα΄φησιν, ἵνα, μήτε δικάζηται, μήτε ἐλέγχη μηδεις. ὅπερ ἐστὶν ἐναργῶς ἐπαιτιωμένου τοὺς Ἰοδαίους, ὡς δικασαμένους ἀνοσίως καὶ κατελέγξαντας [*](68 Α. a) ἤτοι ψευδομαρτυρήσαντας τοῦ Χριστοῦ. οἱ μὲν γὰρ ἡμούμενοι [*](S.Luc.xxiii.I, 2.) προσῆγν Πιλάτῳ δικαξόμενοί τε καὶ κατηγοροῦντε αὐτοῦ. προσῆγον Πιλάτῳ δικαζόμενοί τε καὶ κατηγοροῦντες αὐτοῦ. παρελθόντες δέ τινες κατεμαρτύρουν, μόνον δὲ οὐχὶ καὶ ἐλέχειν ἀπετόλων. ψευδοεποῦντες οἱ δείλαιοι, ποτὲ μὲν, [*](13 τῆς assumptum ex B. 16. μὴν assumptum ex B. 18. τοῖς assumptum ex. B.)
Ὁ δὲ λαός μου ὡς ἀντιλεγόμενος ἱερεὺς, καὶ ἀσθενήσει ἡμέρας, 5 15 καὶ ἀσθενήσει καὶ προφήτης μετὰ σοῦ.
Ἅθρει δή μοι τὸν μακάριον Προφήτην ἑτεροτρόπως ἐκφέροντα τὰ πρὸς αὐτὸν εἰρημένα παρὰ Φεοῦ. ἤκουσε μὲν γὰρ ἐναργῶς ὅτι “ Ἡμέρας πολλὰς καθήσονται οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ, [*](Supra iii.4.) “οὐκ ὄντος βασιλέως οὐδέ ἄρχοντος, οὐκ οὔσης θυςίας οὐδὲ 20 “ ὄντος θυσιαστηρίου, οὔτε ἱερατείας οὔτε δήλων·” ὑποτρέχων [*](d) δὲ ὥσπερ αὐτὸς τῶν ἀκροωμένων τὸ ἀχάλινον εἰς ὁργὰς, ὑπεσταλμένως ἐλέγχει, καὶ συμμέτροις ἀσαφείαις κατασκιάζει τὸν λόγον. ὅτι μὲν γὰρ ἡγουμένων δίχα καὶ τοῦ βασιλεύοντος διατελέσουσι καιροὺς, καὶ ἀπαιδαγώγητοι μενοῦσιν, 25 ἰσχνῶς ὑπαινίττεται, τοῖς τῶν ζώων ἀβασιλεύτοις παρεικάζων αὐτούς. ὅτι δὲ καὶ θυσιῶν ἐξωσθήσονται καὶ λειτουργίας ἱερῶν, ὑποφαίνει λέγων, ἐν ἴσω γεγενῆσθαι τοῖς τῶν ἱερέων ἀντιλεγομένοις. καὶ τίνες ἂν εἶεν οὗτοι πάλιν; ἤτοι τίς ὁ [*](e) [*](9. Ἀββακοὺμ Pont. Ἀβακοὺμ Aub. 15. καὶ alt. B. (Alex. XII.) infra 69 a. ὁ Edd. (Vat.) 25. ἐπαινίττεται (sic) Edd. 26. Haec citat Syriace inclytus Cod. Ambros. Mediolanensis C. 313 Inf. fol. 114 v. ἐξωθήσονται Edd.)
Νυκτὶ ὡμοίωσα τὴν μητέρα σου, ὡμοιώθη ὁ λαός μου ὡς οὐκ [*](C) ἔχων γνῶσιν· ὅτι σὺ ἐπιγνωσιν ἀπώσω, κἀγὼ ἀπώσομαί σε 25 τοῦ ἱερατεύειν μοι· καὶ ἐπελάθου νόμου Θεοῦ σου, κἀγὼ ἐπιλήσομαι τέκνων σου.
Ἔστι μὲν οὖν ὁ λόγος ὡς πρὸς τὴν τῶν Ἰουδαίων ἀμετροεπῆ τε καὶ ἀνοςίαν πληθύν. μητέρα γε μὴν αὐτῆς [*](5. αἴματος] +τοῦ D. 7. τοι γὰρ hoc ordine D. 9. λειτουργῶν D. invite Syr. 10. τῷ om. D. 13. μὲν pro δὲ D. 14. καὶ alt om. D. 26 . νόμου F. Edd. (Alex.) νόμων B. (49,97, 228.) νόμον D. (Vat.) 28. Ἔστι] Ἔτι Edd. 29. ἀμετροεπῆ D. ἁμαρτοεπῆ Edd.)
Ἡμερότητος μὲν ἀπάσης καὶ πηγὴ καὶ γένεσις, καὶ αὐτόχρημα τὸ ἀγαθὸν ἡ θεία τέ ἐστι καὶ ἀπόῤῥητος φύσις· πλὴν b οὐκ εἰσάπαν τῶν πλημμελούντων ἀνέχεται· τοῖς δὲ ἀχαλίνως εἰς τοῦτο ἰοῦσι τὰς αὐτοῖς πρεπούσας ἐπιφέρει δίκας. ἀφικέσθαι δὴ οὖν εἰς τοῦτο φαυλότητος διισχυρίζεται τὸν Ἰσραὴλ, [*](8. πεπλουτήκασι D. κεκλήκασι—πεπληροφόρηνται D. 14. ἐξωθήσῃ (sic) Edd. Statim τοῦ εἶναι λιιπὸν inverso ordine D. 17. Hoc μὴν accessit ex D. 25. θήσω F. (Alex.))
Καὶ ἐτέρως δὲ, Θεῷ προσκρούοντες ἀπάσης εὐκλείας ὠς ἀποτάτω κειςόμεθα δρῶντες ἃ μὴ θέμις· καὶ ἐφ᾿ οἷς αἰσχύνεσθαι χρὴ, ἐπ᾿ αὐτοῖς δὴ τούτοις ἔσθ᾿ ὅτε μεγαλαυχούμενοι, καὶ ὑψηλὴν αἴροντες τὴν ὀφρὺν, ὡς δικαίως λέγεσθαι καὶ [*](Phil. iii.19.) περὶ ἡμῶν, “Ὧν ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν.” οὐκοῦν καὶ e κατὰ τόνδε τὸν νοῦν ἐκδέξῃ πάλιν τὸ εἰρημένον Τὴν δόξαν αὐτῶν εἰς ἀτιμίαν θήσομαι. ὅτι γὰρ παραδίδονταί τινες [*](Rom. i. 28.) “εἰς ἀδόκιμον νοῦν, ποιεῖν τὰ μὴ καθήκοντα,” πῶς ἐστιν ἀμφιβαλεῖν, τοῦ μακαρίου Παύλου σαφῶς εἰρηκότος.
Ἁμαρτίας λαοῦ μου φάγονται, καὶ ἐν ταῖς ἀδικίαις αὐτῶν λήψονται τὰς ψυχὰς αὐτῶν. καὶ ἔσται καθὼς ὁ λαὸς, οὕτως καὶ ὁ ἱερεύς.
[*](71 A. a)Γεγραφὼς τὰς αἰτίας τῆς εἰς τὸ πλῆθος ὀργῆς, μεταβιβάζει [*](7. τε om. D. 12. Hoc σὺν accessit ex D. 14. δὴ D. δὲ Edd. 16. πεπληθυσμένη habet D. 26. ἀμφιβάλλειν D.)
Ἐπειδὴ δὲ πλείσην τὴν ἀσάφειαν ἔχει ὁ λόγος, φέρε πάλιν, ὡς ἔνι, λέγωμεν τὸ ὅπως ἂν αὐτὸν νοεῖσθαι πρέποι. χίμαρος τοίνυν ἐξ αἰγῶν ὑπὲρ ἁμαρτίας ἐσφάετο· [*](Lev iv. 28; ix.15.) ταύτης τε ἕνεκα τῆς αἰτίας ἐκαλεῖτο καὶ ἁμαρτία τὸ θῦμα. ἀλλὰ προςάγοντες τῷ θυσιαστηρίῳ τὸν χίμαρον οἱ κατὰ καιροὺς ἱερεῖς, ἀνέφερον μὲν τὰ ἐνδόσθια καὶ τὴν πιμελὴν, [*](c Ib. vi. 33, 4. Ib. 36.) ἤσθιον δὲ τὸ λοιπὸν αὐτοὶ, τοῦτο τοῦ θείου προστάττοντος νόμου. οὐκοῦν μεςίτης ὥσπερ ὁ ἱερεὺς Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων παραλαμβάνεται, δεχόμενος μὲν τὰς παρὰ τῶν λαῶν δωροφορίας, καὶ συμμεριζόμενος τῷ θυσιαστηρίῳ, καθὰ γέγραπται· [*](1 Cor. ix. 13.) ἑαυτὸν δὲ ὥσπερ ἱερουρυῶν ὑπὲρ τῶν τοῦ λαοῦ πλημμελημάτων, καθάπερ ἀμέλει καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἱησοῦς ὁ Χριστός. ὅτι δὲ ἀληθὲς ὅ φημι, αὐτὸν παραθήσω τὸν ἐπὶ τῷ χιμάρῳ νόμον. ἔχει δὲ οὕτως “ Καὶ τὸν χίμαρον τὸν [*](d Lev. x. 16. 17.) “περὶ τῆς ἁμαρτίας ζητῶν ἐξεζήτησε Μωυςῆς, καὶ ὅδε “ἐμπεπύριστο. καὶ ἐθυμώθη Μωυςῆς ἐπὶ Ἐλεάζαρ καὶ [*](I. ἁρμόσειε D. ἁρμόσει Edd. 4-8. Haec ἡ περίοπτος—δόξα δὴ οὖν τῆς Ἰουδαίων συναγωγῆς accesserunt ex D. 13. ἐνενοήκασιν D. 14. ταῖς assumptum ex D. 15. Haec citat Cod. Syr. ante cit. τὴν ἀσάφειαν ἔχει hoc ordine D. Syr. 16. αὐτὸ νοεῖσθαι πρέπον D. 22. ὥσπερ ὁ ἱερεὺς hoc ordine D. Syr. 24. καθὼς D. 26. ὁ alt. om. D. 29. καὶ ῦδε D. Syr. ὁ δὲ Edd.)
Φάγονται τοίνυν τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ μου, τουτέστι, τὰ ὑπὲρ ἁμαρτιῶν προσκομιζόμενα θύματα. καὶ ἐν ταῖς ἀδικίαις αὐτῶν, τουτέστιν, ἐν καιρῷ τῆς ἀδικίας αὐτῶν· δῆλον δὲ ὅτι τῶν ἐξ Ἰσραὴλ ἤτοι τῶν λαῶν· αὐτοὶ τὰς ἰδίας λήψονται ψυχὰς, ἀντὶ τοῦ, προσκομιοῦσι τῷ θεῷ. [*](b) δέχεται γὰρ τὴν λέξιν ἡ θεόπνευστος γραφὴ τοῦ τοιοῦδε σημαντικήν· τὸ γὰρ τῷ θεῷ προσκομιζόμενον, καὶ εὐτρεποσθὲν εἰς θυσίαν, ἐλέγετο λαμβάνεσθαι. καὶ ἡ λέξις τέθειται τοῦ τοιοῦδε μάλιστ σημαντικὴ, καθάπερ ἔψην ἀρτίως. καὶ γοῦν ἐν τοῖς Ἀριθμοῖς, ὅτε τοὺς περὶ τῆς δαμάλεως τῆς πυῤῥᾶς ὡρίζετο νόμους, ἔφη του θεὸς πρὸς τὸν [*](Num. xix. 2.) ἱεροφάντην Μωυσέα “Αὕτη ἡ διαστολὴ τοῦ νόμου, ὅσα “συνέταξε Κύριος λέγων Λάλησον τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ, καὶ [*](2. ἐν τῷ τόπῳ D. 3.ἄγιον pro ἅγια Edd. 6. θείῳ om. Syr. habet D. 16. ὑπετίθη Edd. 21. αὐτῶν prius om. D. 25. τῷ om. D. 27. τέθεται Β. 29. που assumptum ex D.)
Καὶ ἐκδικήσω ἐπ’ αὐτὸν τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ καὶ τὰ διαβούλια αὐτοῦ ἀνταποδώσω αὐτῷ.
Ὁδοὺς μὲν, ὡς ἔοικε, τὰς ὡς ἐν ἔργοις πορείας λέγει· διαβούλαι δὲ αὖ, τὰ ἐκ λογισμῶν ἀτόπων πταίσματα. ἐπειδὴ τοίνυν, φησὶ, πεπόρευται μὲν οὐκ ὀρθῶς, τῆς εὐθείας [*](2. προσαγαγέτωσαν Edd. invitis B.D. 6.προστάξει] πράξει (sic) iid. 8. λέγῃ D. 9. τοίνυν D. 10.λήψονται αὐτοὶ inverso ordine D. 11. εἰς alt. assumptum ex D. 13.ἐννομωτάτην Β. ἐννομώτατον D. εὐνομωτάτην Edd. 16. καὶ νόμον ἠδικηκ. om. D. 18. ἀπόλεκτον D. ἱερὸν Edd. 19. ὁ alt. assumptum ex. B.D. b. 21. θήσμαι accessit ex B.D. b. 22,23. Sic B.D. Pro quibus, versum sequentem καὶ φάγονται —κατευθυνθῶσιν bis dant Edd. ἐπ’ αὐτοὺς—αὐτῶν—αὐτῶν—αὐτοῖς F. (22 al.) ἀδικίας pro ὁδοὺς Β. (sol.) 24. Hoc ὡς alt. accessit ex D. ὑποδηλοῖ pro λέγει D.)
Καὶ φάγονται, καὶ οὐ μὴ ἐμπλγσθῶσιν· ἐπόρνευσαν καὶοὐ μὴ κατευθυνεὥσιν.