Historia Ecclesiastica

ἐκεῖνος δὲ τοῦτον πρὸς τὸν χιλίαρχον ἤγαγεν, ὁ δὲ χιλίαρχος ἀνήγαγεν τῷ στρατηγῷ, ὁ δὲ στρατηγὸς καινόν τι μηνύειν ὑπολαβὼν ἀπήγγειλε ταῦτα τῷ βασιλεῖ.

ὁ δέ· »οὐκ ἐμοῦ ἕνεκα«, ἔφη, »ταῦτα οὕτος τεθέαται· ἐγὼ γὰρ τοῖς τὴν νίκην ὑπεσχημένοις πεπίστευκα. ἀλλ’ ἵνα μή τις ὑπολάβῃ με ὡς τῆς παρατάξεως ὀριγνώμενον πλάσαι τὴν ὄψιν, καὶ τούτῳ ταῦτα μεμήνυκεν ὁ τῆς ἐμῆς βασιλείας ἐπίκουρος, ἵνα μάρτυς ἀξιόχρεως γένηται τῆς ἐμῆς διηγήσεως· πρώτῳ γὰρ ἐμοὶ ταύτην ο κοινὸς δεσπότης τὴν ὄψιν ὑπέδειξεν.

ἀποσκευασάμενοι δὴ οὖν τὸ δέος τοῖς προμάχοις καὶ πολεμάρχοις ἑπώμεθα, καὶ μηδεὶς τῷ πλήθει τῶν πολεμούντων σταθμάσθω τὴν νίκην, ἀλλὰ τῶν ἡγουμένων λογιζέσθω ἕκαστος τὴν δύναμιν‘. ταῦτα καὶ τοῖς στρατιώταις [*](3/4 vgl. Rufin. H. E. XI 33 S. 1038, 11 [Georg. Mon. 591, 11]. Sozomen. VII 24, 4. Socrat. V 25, 12. Joh. Antioch. fr. 187. Oros. VII 35, 14 — 10 vgl. Sozomen. VII 24, 2) [*](* 2—16 Cedren. I 567, 15 — 2—21 Cass.) [*](B V F HN (n) + GS (s) = r AL (y)) [*](1 ὑποληφθείσης BG ι 2 ἀκρονυχία BNGA ι 3 πάννύχιον sie B ι 5 μὲν > L ι τὴν γνώμην ὁ ὕπνος ~ B ι 6 χοῦ nur in B, vgl. ἐπὶ ψιλοῦ κείμενος τοῦ ἐδάφους Nic., ἐπὶ τοῦ ἐδάφους Cedren. ι 7 ὀχουμένων Α ι 10 ἔλεγεν ἑαυτὸν ~ FH ι 13 λοχαγωγῶ BN ι 14 τοῦτον] αὐτὸν s ι ἀνήγαγεν B ἀπήγαγε VFry ι 16 ταῦτα ἔφη ~ n ι 16/17 τεθέαται οὗτος ~ B, haec iste vidit Cass. ι 17 ὑπεσχημένοις VF Nic. ὑποσχομένοις ry ὑπισχνουμένοισ B ι 18 ὡς > B ι ὀριγνόμενον B ι ὄψιν] νίκην n, quod ego vidi Cass. ι 22 πολεμάρχαις NGL ι 23 σταθμάσθω] σταθμῶι V ι 24 ἕκαστος λογιζέσθω (ω aus αι corr.) ~ Β)

ὁ δὲ τύραννος, πόρρωθεν ἰδὼν τοὺς στρατιώτας πολεμησείοντας, καθώπλισε τὴν στρατιὰν καὶ εἰς παράταξιν ἔταξεν. αὐτὸς δὲ ἐπί τινος γηλόφου μείνας θανατᾶν τε ἔφη τὸν βασιλέα καὶ τῆς παρούσης ἀπαλλαξείοντα βιοτῆς παρατάττεσθαι καὶ τοῖς στρατηγοῖς ἐκέλευσε ζῶντά οἱ τοῦτον καὶ πεπεδημένον προσαγαγεῖν.

Ἐπειδὴ δὲ αἱ φάλαγγες ἔστησαν, πολλαπλάσιον μὲν ἢν τῶν πολεμίων τὸ πλῆθος, εὐαρίθμητον δὲ κομιδῇ τὸ τῷ βασιλεῖ συντεταγμένον. ἀρξαμένων δὲ καὶ τούτων κἀκείνων ἀφιέναι τὰ βέλη, ἔδειξαν ἀληθεῖς τὰς ὑποσχέσεις οἱ πρόμαχοι.

πνεῦμα γὰρ βίαιον ἀντιπρόσωπον τῶν πολεμίων φερόμενον τοὺς μὲν ἐκείνων ὀιστοὺς ἀπέστρεφε καὶ τὰ πέλτα καὶ τὰ δόρατα καὶ πᾶν βέλος αὐτοῖς ἄχρηστον ἦν, καὶ οὔτε ὁπλίτης οὔτε τοξότης οὔτε πελταστὴς πημαίνειν τὴν τοῦ βασιλέως ἠδύνατο στρατιάν.

καὶ μέντοι καὶ κόνις ὅτι μάλιστα πλείστη κατὰ τῶν προσώπων φερομένη μύειν τὰ βλέφαρα καὶ ταῖς κόραις ἐπαμύνειν πολεμουμέναις ἠνάγκαζεν. οἱ δὲ τοῦ βασιλέως στρατιῶται, λώβην οὐδεμίαν ἐκ τῆς καταιγίδος ἐκείνης δεξάμενοι, θαρραλέως τοὺς πολεμίους κατέκτεινον.

οἱ δὲ ταῦτα ὁρῶντες καὶ τὴν θείαν ἐπιγνόντες ἐπικουρίαν, τὰ ὅπλα ῥίψαντες, φειδοῦς παρὰ τοῦ βασιλέως τυχεῖν ἠντιβόλουν. ὁ δὲ καὶ εἶξε καὶ οἴκτου μετέδωκεν, ἀγαγεῖν δὲ αὐτοὺς τὸν τύραννον κατὰ τάχος ἐκέλευσεν. οἱ δὲ θέοντες ἀνέβησαν εἰς τὸν λόφον οὗ καθήμενος ἐκεῖνος ἠγνόει τὰ δρώμενα.

ὁ δὲ πνευστιῶντας ἰδὼν καὶ τῷ ἄσθματι μηνύοντας τὴν σπουδήν, νίκης ἀγγέλους ὑπέλαβε, [*](10—18 vgl. Rufin. H. Ε. XI 33 S. 1039, 5. Sozomen. YII 24, 67. V 25, 14. Augustin. De civ. dei V 26. Oros. VII 35, 17 f. Claudian. De III cons. Honor. 93) [*](B V F HN (n) + GS (s) = r AL (y)) [*](1 ταύτης ἅπαντας τῆς προθυμίας V nur noch τῆς προθυμίασ zu lesen F öchert) ι 3 πολεμησείοντας VF πολεμήσοντας Bry, vgl. πολεμησείοντα τὸν στρατὸν Nic. ι 4 vor αὐτὸς + καὶ V ι γηλόφου BV Nic. γαιολόφου NG γεωλόφου FHSy ι θανατᾶν BVnS Nic. θανατοῦν Gy θανατῶντα F ι τε > F ι 5 ἀπαλλαξείοντα V ἀπαλλακτιῶντα F ἀπαλλάξαντα B ἀπαλλάξειν Nsy ἀπαλλά dann in leerem Raum von junger Hand ξειν H ι 6 οἱ nur in B ι 8 nach βασιλεῖ + λίαν VF ι 9 καὶ > B ι 10 ἀληθῶς Vs ι 11 ὀϊστοῦς] ἰοὺς VF ι 12 πέλτα VFry παλτὰ B, παλτὰ Gaisford, was richtiger scheint; vgl. aber πελτῶν (auch B) S. 179, 11 ι 13 πέλτας τῆς πημένην B ι τοῦ > B ι 16 ἐπαμύνειν] ἐπιμύειν V ι ἠνάγκαζεν πολεμουμέναις ~ B ι 18 ἀπέκτεινον V γρ. κατέκτεινον Vm ι ἐπιγνόντες — S. 327 3 παντὸς zerrissen in F ι 19 > Gy ι 20 ἠντιβόλουν B Nic. ἠντιβόλησαν VFry ι δὲ2] τε n. ι 23 ἀγγελίαν V)

ταῦτα λέγοντες ἐξανέστησάν τε ἐκ τοῦ δίφρου καὶ τὰ δεσμὰ ἐπιθέντες πεπεδημένον ἀπήγαγον καὶ προσήγαγον δορυάλωτον τὸν πρὸ βραχέως μεγαλαυχούμενον. ὁ δὲ βασιλεὺς τῶν τε εἰς Βαλεντινιανὸν πλημμεληθέντων ἀνέμνησε καὶ τῆς παρανόμου τυραννίδος καὶ τῶν κατὰ τῆς ἐννόμου βασιλείας πολέμων·