De Resurrectione

Βούλεται τοίνυν ὁ Ὠριγένης τὴν μὲν αὐτὴν σάρκα μὴ ἀποκαθίστασθαι τῇ ψυχῇ· . . τὴν δὲ ποιὰν ἑκάστου μορφήν, κατὰ τὸ εἶδος τὸ τὴν σάρκα καὶ νῦν χαρακτηρίζον, ἐν ἑτέρῳ πνευματικῷ ἐντετυπωμένην ἀναστήσεσθαι σώματι, ἵνα ἕκαστος πάλιν ὁ αὐτὸς φανῇ κατὰ τὴν μορφήν, καὶ τοῦτο εἶναι τὴν ἐπαγγελλομένην ἀνάστασιν.

῾Ρευστοῦ γάρ, φησίν, ὑπάρχοντος τοῦ ὑλικοῦ σώματος καὶ μηδέποτε μένοντος ἐφ᾿ ἑαυτῷ, ἀλλὰ ἀπογινομένου καὶ ἐπιγινομένου περὶ τὸ εἶδος τὸ χαρακτηρίζον τὴν μορφήν, ὑφ᾿ οὗ καὶ συγκρατεῖται τὸ σχῆμα, ἀνάγκην δὲ τὴν ἀνάστασιν ἐπὶ μόνου εἴδους ἔσεθαι.

Denn wie in einem vorn angebohrten Schlauch das Wasser auch nicht in einem kleinen Zeitpunkt in derselben Gestalt verharren kann, sondern jenes abfließt und dies zufließt, die es umfangende Haut aber von außen seiend bleibt; ebenso auch, sagt er in Hinsicht der sinnlichen Leiber, kommen vom Fluß der Speisen dem Wasser ähnlich, während die ersten abfließen, andere hinzu, so aber nun können sie auch nicht kurze Zeit in derselben Gestalt bleiben. Und jene nun vergehen und verändern sich, aber die Form bleibt, nach welcher die Leiber gebildet werden.

Wenn nun fießt das Fleisch, o Origenes, aber die Form bleibt, hast du nicht einen schlimmeren Unverstand auf dich genommen? Wie bleibt sie [nicht] mit den Lebensaltern? Denn wir sehen eine andere an den Kindern und eine andere an den Jünglingen und eine andere an den Alten.

Denn an der Stelle des Kindes wird der Leib des Jünglings fest und straff, und an der Stelle des schönen wird der alte ohnmächtig. Besser ist also zu sagen, das hinzukommende Fleisch bleibe von Kind auf bis zum Alter statt der Form.

Doch ich lege seine eigenen Worte vor. Denn er sagt: Χρὴδὲ πάντα τὸν φιλαλήθη περὶ τῆς ἀναστάσεως ἀγωνίσασθαι, σῷσαί τε καὶ τὴν τῶν ἀρχαίων παράδοσιν, καὶ φυλάξασθαι μὴ ἐμπεσεῖν εἰς φλυαρίαν πτωχῶν νοημάτων, ἀδυνάτων τε ἅμα καὶ θεοῦ ἀναξίων.

τοῦτο οὖν εἰς τὸν τόπον διαληπτέον, ὅτι πᾶν σῶμα ὑπὸ φύσεως συνεχόμενον, τῆς καταταττούσης ἔξωθέν τινα δίκην τροφῆς εἰς αὐτό, καὶ ἀπεκκρινούσης ἀντὶ τῶν ἐπεισαγομένων ἕτερα, ὥσπερ τὰ τῶν φυτῶν καὶ τῶν ζῴων, τὸ ὑλικὸν ὑποκείμενον οὐδέποτε ἔχει ταὐτόν.

διόπερ οὐ κακῶς ποταμὸς ὠνομάσται τὸ σῶμα, διότι ὡς πρὸς τὸ ἀκριβὲς τάχα οὐδὲ δύο ἡμερῶν τὸ πρῶτον ὑποκείμενον ταὐτόν ἐστιν ἐν τῷ σώματι ἡμῶν, καίτοιγε τοῦ οἱονεὶ Παύλου ἤ Πέτρου ἀεὶ τοῦ αὐτοῦ ὄντος (οὐ τοῦ κατὰ ψυχὴν μόνον ἧς ἡ οὐσία οὔτε ῥεῖ καθ᾿ ἡμᾶς οὔτ᾿ ἐπεισαγόμενόν τι ἔχει ποτέ), κἂν ῥευστὴ ᾗ ἡ φύσις τοῦ σώματος) τῷ τὸ εἶδος τὸ χαρακτηρίζον τὸ σῶμα ταὐτὸν εἶναι, ὡς καὶ τοὺς τύπους μένειν τοὺς αὐτοὺς τοὺς τὴν ποιότητα Πέτρου καὶ Παύλου τὴν σωματικὴν παριστάνοντας, καθ᾿ ἣν ποιότητα καὶ [*](9 De res. I, 23 S. 244, 13ff) [*](17 Greg. Nyss. De opif. hom. 13 (S. 67 Oehler). De an. et res. 249A (146 Oehler). De mort. PGr 46, 521 BC) [*](3 »nicht« + S 6 »an der Stelle« S 142 9 der griechische Text von Χρὴ—ὅ ἦν S. 394, 4 wiederholt aus De res. I, 22 10 φιλαλήθη] κατὰ ταὐτὸν τούτοις τὸν νοῦν ἐπιστήσαντα + Ι, 23 |σῷσαί: »bewahren« S 12 φλυαρίαν πτωχῶν:» »Armseligkeit« S | ἀδυν. τε ἅμα < S 13 τόπ.] τοῦτον + S | διαληπτέον: »deutlich zu erkennen« hier S 15 εἰς αὐτό, καὶ . . ἕτερα νŭ nem i ina: vŭ nemlema S | ἀπεκκρινούσης: »herausgehend« S 16 τ. ζῴων κ. τ. φυτῶν S | τὸ ὑλικὸν ὑποκείμενον: »d. Substanz des Fleisches« S 17 ποταμός nach σῶμα w. e. sch. S 18 τάχα < S | πρῶτον S 142v | ὑποκ.: »Wesenheit« S 19 ἐστιν: »seiend bleiben kann« S | τοῦ οἷον ἢ U I, 22, 3: τὸ τοῦ S 21 τι < S | ποτέ] eda že ubo S, aber μήποτε ὅτε δὲ las schwerlich S 22 τὸ σ.] τὰ σώματα las schwerl. S 23f Παύλου κ. Πέτρου S 24 τὴν σωματικὴν < S )

ὥσπερ δὲ ταὐτὸν εἶδος ἐστὶν ἐκ βρέφους μέχρι τοῦ πρεσβύτου, κἂν οἱ χαρακτῆρες δοκῶσι πολλὴν ἔχειν παραλλαγήν, οὔτως νοητέον καὶ τὸ ἐπὶ τοῦ παρόντος εἶδος ταὐτὸν εἶναι τῷ μέλλοντι, πλείστης ὅσης ἐσομένης τῆς ἐπὶ τὸ κάλλιον μεταβολῆς.

ἀναγκαῖον γὰρ τὴν ψυχὴν ἐν τόποις σωματικοῖς ὑπάρχουσαν κεχρῆσθαι σώμασι καταλλήλοις τοῖς τόποις. καὶ ὥσπερ ἐν θαλάσσῃ ζῆν ἡμᾶς ἐνύδρους γενομένους εἰ ἐχρῆν, πάντως ἂν ἡμᾶς ἔδει βράγχια ἔχειν καὶ τὴν ἄλλην ἰχθύων κατάστασιν, οὕτως μέλλοντας κληρονομεῖν βασιλείαν οὐρανῶν καὶ ἐν τόποις διαφόροις ἔσεσθαι, ἀναγκαῖον χρῆσθαι [*](6 Pamphil. Apol. Orig. PGr 17, 598f — 14 vgl. Org. De princ. II, 3, 2. III, 6, 6 S. 116, 16ff. 288, 11ff Kötschau. C. Cels. VII, 32 S. 182, 31ff Kötschau) [*](1 τοῖς σ. < S | ἄλλα ina: i Sb | τινὰ < S | ἰδιώματα: »Merkmale« S 2 ἐν τ. σ. + S I, 22, 3. | φακοὶ — ὅμοιον < S |καὶ: ἢ S 3 τὸ σωματ. tělesi sii S 4 πάλιν < S | τὸ κρεῖττον debrěe Sa corr. 1. Hd.: dobroe S 5 οὐ πάντως: οὐδαμῶς S | δὲ όδε τὸ] I, 22, 3 s. zu S. 245, 12 | τόδε τὸ ἐκτεταγμένον se izmětnoe: něizmětno S | τὸ vor κατὰ w. e. sch. < S 6 ὥσπερ] es beginnt Orig. bei Pamph. | εἶδος] S 143 | ἐστὶν] in nobis | Pamph. 7 κἂν] cěi oder ašte i: nur i S 8 ἐπὶ τοῦ παρόντος: »an diesem Ort« S | ταὐτὸν: ipsam Pamph. 8f τῷ μέλλοντι: »und jenem« S 9 πλείστ. ὅσης: »viel« übersetzt S 11 vor καταλλήλοις schwerl. κατ᾿ + S 12 ἐνύδρους γενομ. < S | πάντως — κατάστασιν Ζ. 13] sine dubio pro habitaculi qualitate necessarium videretur habere talem corporis statum et compositionem, qualem habent illa animalia quae in aquis vivunt Pamph. 14 f καὶ ἐν — πνευματικοῖς S. 394, 1] »secundum locorum gloriam consequens est aptandas esse etiam corporum qualitates Pamph. | Orig. c. Cels. δεομένη κρείττονος ἐνδύματος εἰς τοὺς καθαρωτέρους καὶ αἰθερίους καὶ οὐρανίους τόπους. De princ. III, 6, 5 immutationem eius (carnis) . . per mortem factam intellegimus, substantiam vero certum est permanere et . . rursus reparari ad vitam, atque iterum permutationem eius fieri, ut . . in gloriam corporis proficiat spiritualis. 6, 6 non aliud corpus est, quo nunc utimur . . . , sed hoc idem abiectis . . infirmitatibus . . in gloriam transmutabitur »spiritale« effectum, ut quod fuit »indignitatis vas« hoc ipsum expurgatum fiat »vas honoris«. II, 3, 2 S. 116, 16ff materiae corporalis . . anima usum semper habet in qualibet qualitae positae, nunc quidem carnali postmodum vero subtiliori et puriori quae spiritalis appellatur 14 ἀναγκ.] ἡμᾶς + S)