De Resurrectione

Methodius

Methodius, De Resurrectione, Bonwetsch, Hinrichs, 1917

»οἴδαμεν γὰρ ὅτι ὁ νόμος ἐστὶ πνευματικός«, διὸ καὶ οὐδὲν αἴτιος βλάβης οὐδενί· πόρρω γὰρ ἐπιθυμίας ἀλόγου καὶ ἁμαρτίας ἐσκήνωται τὰ πνευματικά. »ἐγὼ δὲ σάρκινός εἰμι, πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν‘. οἶον, ἐγὼ δὲ »σάρκινος« ὢν καὶ έν μέσῳ τοῦ πονηροῦ καὶ ἀγαθοῦ κατασταθεὶς ὡς αύτεξούσιος, έν ἐπ᾿ ἐμοὶ <τὸ> ἑλέσθαι ὅ βούλομαι ᾖ »τέθεικα« γάρ φησι »πρὸ [*](3 Gen. 2, 17 — 4 Röm. 7, 12 — 7. 9 Röm. 7, 13 — 10 vgl. XI, 937 D — 14 öm. 7, 14 — Plato Pol. X, 610 E — 18 De res. I, 38, 3. 57, 6 — 19 Deut. 30, 5) [*](1 καὶ εὑρετήν < S Ph 2 πρ.] καὶ Phb | εξηπ. με καὶ < S: ἀπατῆσαί τε Ph 2f ὐπεύθ. nach κατακρίματι Ζ. 4 Ph: καὶ ὑπεύθ. w. e. seh. S 3 τῷ] »dem Worte, welches er sagte: « S 4 κατακρίμ. γεν. < S | κατειργάσατο schwer!. S (i . . stvori wohl aus i . . stvoriy) 5 δικ. κ. ἁγία U | καὶ δικαία < S | ἐπὶ] ἐν U 5f τὸ . . τὸ Phb 6 ἀλλὰ U I μὴ γὰρ U 152 | οἰόμεθα V Phb | ὅλως < Ph 6f ἀνωφελές . . ἢ < S 6 ποιεῖν nach βλαβ. Z. 7 Ph 8 μοι ὡς Ph: ὁμοίως US 102v | ἐσόμενον < S 9 εἰς καταδούλωσιν ὤστε καταδουλωθῆναι w. e. seh. S 10 ἢ φθορᾶς corr. Pha | κ. ἐναπ. κῆρας ὀλέθρου < Ph: »und . . Unreinheit zu « S | αἰτίας U Jh | ἀλλ’ Ph 11 φανερωθῇ] ἐλεγχθῇ S τὸ κακὸν = zlo: zelo S 12 γέν. καὶ < S | εὑρετὴς καὶ < S | κ. τέκτων < Ph 13 κ. διορισθῇ — ἐπιτροπ. Ζ. 14 < Ph | καὶ διολισθῇ V, ἵνα διορισθῇ S | ὁ τὰναντία U Holl Kl, τὰ ἐναντία V 14 καὶ ἐπιτροπ. las schwerl. S | γὰρ < S 15 οὐδὲν αἴτιος] κατ’ οὐδὲν αἴτιον U 16 ἀλόγου) »böser« S | καὶ ἁμαρτ. < S | ἐσκήνηνται Ph: ἐστὶ S 17 τὴν < V 18 ἀγαθοῦ καὶ πονηροῦ Ph Ι ὡς αὐτεξ.] αὐτεξούσιος ὤν? S 19 ἵαν Ph | τὸ + KI (S?) | δ βούλ.] »des Guten und ösen« S | φησὶν nach σου S. 333, 1 Phb)

333
ώπου σου τὴν ζωὴν καὶ τὸν θάνατον«), νεύσας πρὸς τὸ παρακοῦσαι μὲν τοῦ πνευματικοῦ νόμου, οἶον τῆς ἐντολῆς, ὑπακοῦσαι δὲ τοῦ ὑλικοῦμ, οἶον τοῦ ὄφεως τῆς συμβουλίας, »πέπραμαι«, διὰ τὴν τοιαύτην αἵρεσιν πεσὼν »ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν«, τῷ διαβόλῳ. ὅθεν ἐντεῦθεν πολιορκῆσάν με τὸ κακὸν καὶ ἐνιζάνει καὶ ἐμπολιτεύεται εἰσοικισθὲν ἐν σαρκί μου, καθάπερ κηφὴν ἐν κηρίῳ μελίσσης περιποτώμενος πολλάκις περὶ αὐτὸ καὶ βομβῶν, δίκης ἐπιτεθείσης μοι τὴν ἐντολὴν ἀθετήσαντι πραθῆναι τῷ κακῷ.

διὸ καὶ »οὐ γινώσκω ὅ κατεργάζομαι«, λογζόμενος ὅ μὴ θέλω. τὸ γάρ »ὅ κατεργάζομαι οὐ γινώσκω« καὶ ποιῶ ὅ μισῶ« λεγόμενον οὐκ ἐπὶ τοῦ τελεσιουργῆσαι τὸ φαῦλον καὶ δρᾶσαι παραληπτέον, ἀλλ’ ἐπὶ τοῦ μόνον ἐνθυμηθῆναι, λογισμῶν ἀνοικείων ἡμῖν προσιπταμένων πλεονάκις καὶ ἐμφανταζόντων ἡμᾶς πρὸς ἄ μὴ θέλομεν, τῆς ψυχῆς τοῖς λογισμοῖς περὶ πολλὰ περιαγομένης.

Οὐ γὰρ ἐφ’ ἡμῖν ὅγως τὸ ἐνθυμεῖθαι ἢ μὴ ἐνθυμεῖσθαι κεῖται τὰ ἄτοπα, ἀλλὰ τὸ χρῆσθαι ἢ μὴ χρῆσθαι τοῖς ἐνθυμήμασι. κωλῦσαι μὲν γὰρ μὴ ἐμπίπτειν εἰς ἡμᾶς τοὺς λογισμοὺς οὐ δυνάμεθα, πρὸς δοκιμὴν ἡμῶν ἔξωθεν εἰσπνεομένους, μὴ πεισθῆναι μέντοι ἢ μὴ χρῆσθαι αὐτοῖς δυνάμεθα.

ἐπεὶ πῶς ὁ ἀπόστολος τὸ μὲν κακὸν οὐχ [*](3 Röm. 7, 14 — 6 Plato Pol. VIII, 552 C — 8 Röm. 7, 15) [*](1 ωεύσας] »mich « S, am Rd. »wandte « wohl in d. Vorlage als Correctur von »abkehrend« 2 ἐπακοῦσαι Ph: ὑπακούσας δὲ ὑποκοῦσαι S, ὑπακούσας am Rd., vgl. Ζ. 1 3 ὑλικοῦ] σαρκικοῦ S | τὴν συμβουλίαν U | οὕτως διὰ S | τοι. V 377 4 αἵρεσιν] »guter freier « S 103 | V U | τῷ διαβ. = dijavolju: dijavolj S | ὅθεν — σαρκί μου Ζ. 6 < S 5 καὶ vor ἐνιζ. < U Ph | εἰσοικῖσθαι U Phb, εἰσοικίσθαι Phb 6 καθάπερ — βομβῶν Z. 7 < Ph | κηφήν τις S | περὶ ἰπτάμενος U | πολλάκις — βομβῶν Ζ. 7 < S 7 αὐτὸν VU | μου V 8 καὶ τὸ οὐ Ph 8f λογιζόμενος — οὐ γινώσκω Ζ. 9 < Ph 9 θέλω: »liebe« S | ὅ γάρ φησιν S | δ1 < V 9f δ μισῶ] νομίσω V 10 λεγόμενόν ἐστιν S | τελεσ. — δρᾶσαι] δρᾶσαι τὸ φαῦλον Ph: δρᾶσαι τὸ ἐνθυμηθῆναι (am Rd. noch »der «) τὸ φ. S 11 παραληπτέον < S | ἀλλὰ V | μόνον < S | λογισμῶν — περιαγομένης Ζ. 13 < Ph 11 f λογισμῶν . . ἡμῖν — πλεονάκις Ζ. 12 < S 12 ενφανταζόντων V: φαντασίας S | ἡμᾶς] καὶ S 13 θέλωμεν VU | περὶ πολλὰ < S 14 ὅλως < Ph: τοῦτο S | ἢ μὴ ἐνθυμ. < S 15 χρῆσθαι ἢ — ἐνθυμήμασι] »Vollbringen oder « S 16 μὲν < S | γὰρ πίπτειν Ph 17 πρὸς δοκ.] προσδεχομένων Ph | μὴ πεισθῆναι — χρῆσθαι αὐτοῖς Ζ. 18] »aber sie nicht vollbringen oder « S 18 αὐτοῖς < Ph | ἐπεὶ — ἐμπιμπλάντα S. 834, 14 < Ph | ἐπεὶ — αἰτίας S. 334, 3 < S | οὐκ V)

334
ἥκιστα, ᾡ ἀπηρέσκετο, ἐποίει, τὸ δὲ καλόν, ᾡ ἠρέσκετο, ἥκιστα, εἰ μὴ περὶ τῶν ὀθνείων ἐνθυμημάτων ἔλεγεν, ἅ ἐνθυμούμεθα ἔσθ᾿ ὅτε καὶ μὴ βουλομενοι, ἐξ οἵας οὐ γινώσκοντες αἰτίας; ἅ ἀνατρέπεσθαι χρὴ καὶ ἐπιστομίζεσθαι, ἵνα μὴ εὐρυνόμενα τῶν περάτων κρατήσωσι τῆς ψχυχῆς. ἀμήχανον γὰρ τούτων ἐνευκαιρούντων ἐν ἡμῖν ἐπανατεῖλαι <ἐν τῇ ψυχῇ ἡμῶν> τὸ ἀγαθόν. ὀρθῶς ἄρα »ὅ οὐ γινώσκω« ἔλεγεν·

»οὐ γὰρ ὅ θέλω, <τοῦτο> πράσσω, ἀλλ᾿ ὅ μισῶ, τοῦτο ποιῶ«. θέλομεν γὰρ τὰ μὴ προσήκοντα καὶ ἅμὴ μὴ θέμις μηδ’ ἐνθυμεῖσθαι, ἐπειδὴ τοῦτο ἀγαθὸν τέλειον, μὴ μόνον τοῦ ποιῆ σαι αὐτὰ ἐγκρατεύεσθαι, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἐνθυμηθῆναι, καὶ ὅ θέλομεν, τοῦτο ἀγαθὸν οὐ γίνεται, ἀλλ᾿ ὅ οὐ θέλομεν, πονηρόν. ἐπιφοιτῶσι γὰρ ἐπὶ τὴν καρδίαν ἡμῶν καὶ ἐπιβαίνουσι, καὶ μὴ βουλομένων ἡμῶν, πολλάκις μυρία τε περὶ μυρίων, περιεργίας ἡμᾶς καὶ φιλοπραγμοσύνης ἀλόγου ἐμπιπλάντα.

διὸ τὸ μὲν δέλειν αὐτὰ μὴ ἐνθυμεῖσθαι παρά- κειται, τὸ δὲ κατεργάζεσθαι εἰς τὸ ἀφανίσαι, ἵνα μὴ καὶ αὖθις περὶ τὸν λογισμὸν ἀνέλθωσιν, οὔ, ὅτι μὴ κεῖται τοῦτο ἐφ’ ἠμῖν, ὡς ἐξην, ἀλλὰ τὸ χρήσασθαι μόνον αὐτοῖς πως, ἢ μὴ χρήσασθαι. ὡς εἶναι τὸν νοῦν τοιοῦτον τοῦ ῥητοῦ »οὐ γὰρ ὅ θέλω ποιῶ ἀγαθόν«·

θέλω γὰρ μὴ ἐνθυμεῖσθαι ἃ βλάπτει με, ἐπειδὴ τοῦτο τὸ ἀγαθὸν πανάμωμον. κατὰ τὸ λεγόμενον

  • »ἄνευ ψόγου τετυγμένον χερσί τε καὶ νόῳ τετράγωνον«,
    • καὶ τοῦτο μὲν »ὅ θέλω ἀγαθὸν οὐ ποιῶ, ὅ δὲ μὴ δέλω πράσσω κακόν«· [*](6 Rom. 7, 15 — 18. 22 Rom. 7, 19 — 21 Plato Prot. 339 B (Simonides)) [*](21 vgl. Antonius Mel. PGr 136, 805 C) [*](1 ἥκιστα] ἦν ἕκαστα V 2 ἅ] ὅσα V: »daher« vor ἅ + S 4 Μευ νόμεθα U: τὰ κακὰ ἡμῖν πάντων S 5 ἐνευκ.: »indem . . . « S 6 ἐν τῇ ψ. ἡμ. + S 103v 7 θέλω: »liebe« übersetzt stets S | τοῦτο + S, vgl. S. 339, 2 7f ἀλλ᾿ ὁ μισῶ < V 8 μισῶ] »nicht « S | δέλω γὰρ S | ἃ μὴ θέμις < S 9 μηδ᾿ — ἐνθυμηθῆναι κ. Ζ. 10: »nicht nur nicht tun, sondern auch nicht begehren, und « S | μηδ᾿ : μὴ VU | τέλ. U 152 10 αὐτὸ V U | ἐγκρ. V 377v | καὶ εἰ ὃ θέλω S 11 τοῦτο οὐ γίνεται τουτέστιν τὸ ἀγαθὸν S 12 ἐπὶ] περὶ U | τ. καρδίαν: τὸν νοῦν S | ἡμῶν < V: ἡμῖν S (ny: no S) | καὶ ἐπιβαίνουσι < S | καὶ] κἂν S 13 πολλάκις — τοῦ ῥητοῦ Ζ. 18] »viele « S | καὶ περὶ φ. U 14 πιμπλάντα V, πιμπλάντα V, πιμπλόντα U | μὲν] μὴ V | μὴ] μηδὲ U 14f ἐνθυμηθῆναι παρακεῖσθαι Ph 15 ἀφανῆσαι V 15f μὴ vor ἀν. Phb 15 Pha 16 οὐ < VU 17 ἀλλὰ — μὴ χρήσασθαι < Ph γὰρ < V 19 ἅ βλάπτει με < S | τὸ < U | πανάμ.] καὶ ἄμωμον U: < S 20 κατὰ — τετράγωνον Ζ. 21 < Ph | τὸ ἄνευ w. e. seh. S 21 νῶ V | εἰς τετράγωνον S 22 τοῦτο οὐ ποιῶ S | μὴ θέλω: »hasse« S | κακὸν πράσσω V | πράσσω < S)
    335
    ού θέλω ἐννοεῖσθαι, καὶ ἐννοοῦμαι ὅσα μὴ θέλω.

    καὶ ἐπισκέψασθαι <δεῖ> εἰ μὴ διὰ ταῦτα αὐτὰ καὶ ὁ Δαυὶδ ἐνετύγχανε τῷ θεῷ, ἐπὶ τῷ λογίζεσθαι καὶ αὐτὸν ἅ μὴ ἤθελεν· »ἀπὸ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με, καὶ ἀπὸ ἀλλοτρίων φεῖσαι τοῦ δούλου σου. ἐὰν μή μου κατακυριεύσωσι, τότε ἄμωμος ἔσομαι. καὶ καθαρισθήσομαι ἀπὸ ἁμαρτίας μεγάλης«. καὶ αὐτὸς δὲ ὁ ἀπόστολος ἐν ἑτέρῳ· »λογισμοὺς καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ | καὶ αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ«.