De Resurrectione

Ἀλλ᾿ ἴσως μὲν ἐπιστήσαντες ἑαυτοὺς πρὸς τὰ λεχθέντα νῦν, ὦ Ἀγλαοφῶν, λέξετε, Καὶ πῶς, εἰ ἀθάνατον ἦν ἐκ γενέσεως καθ᾿ ὑμᾶς τὸ ζῷον, γεγένηται θνητόν, ὁπότε τὸ ἀθάνατον ἀμεταστρόφως τοῦτο ὅ ἐστιν εἶναι χρή, μὴ μεταπῖπτον ἢ ἐξιστανόμενον εἰς τὴν αἰσχίονα καὶ θνητὴν φύσιν; | ἀμήχανον γάρ, ἐπεὶ οὐκέτι ἔσται ἀθάνατον.

Ἐπειδή, λέξω, γενόμενον αὐτεξούσιον πρὸς τὴν αἵρεσιν [*](4 vgl. De res. I, 9, 5. II, 21. Symp. S. 23, 5.11—9 Gen. 1, 26) [*](1 ἦν] ἐποιήθη las schwerl. S, »war es gemacht« se tvorisja: »macht er sie« ja tvorit´s 2 ἀμφὶ τοὺς] »an beide« (πρὸς ἀμφοτέρους?) S 2f ἔμπρ. τ. ἀγάλματος<S 3 φυλάσσειν U |καὶ τοίνυν εἰ: »wenn aber nun« S 4 χειροτμήτων V | ὁ θεὸς U: πόσῳ μᾶλλον θεὸς S 5 ἐξ οὐκ ὄντων τὰ ὄντα S, wohl nach Röm. 4,17 | τὸ ἄγαλμα—ἄνθρωπον Z.6] »den nach seinem Bild geschaffenen Menschen« S | εἶναι—ἀνάγκης Z. 7<S 7 ἐμηχ.] »ist mächtig zu machen« S | οὕτως ἀτιμ. υόμενον] αὐτὸν S | ἀτιμώτατα U 8 παρ.] »zu übergeben« predati: »übergeben werde« sja predati S | καὶ φθορᾷ<S | ὃ] ὃν S | διαφερόντως] »vielmehr« S 9 μορφωπ. U 10 ὃ καὶ ὁ] οὖ U | ὃ] ὃν S 11 ἔστιν V 357 | ἀπῄει γὰρ etc.] »denn der Unvernünftigkeit ist dieser Gedanke Voll« S | ἀπείη vermutet Jh | φρονῆσαι U 119 13 μὲν Jh] μὴ VU: <S | ἐπιστήσαντες—νῦν Z. 14 <S 14 νῦν<U | λέξετε recete: λέγειν resti S 14f καθ᾿ ὑμᾶς] καὶ θαυμάσιον S 15 γεγ. θν.] »ward es sterblich« smrtno bys: »denn es ist unsterblich« besmrtno bo S | ἀμεταστρόφως —ἀθάνατον Z. 18] »nicht sterblich (»unsterblich« S 76v) wird; denn es ist nicht mehr möglich dem Unsterblichen zum Tod überzugehen«; vor »denn« + »Wider die, welche sagen: Wenn der Mensch unsterblich war,—wie ward er dem Tode unterworfen? und vom freien Willen« S 16 ἐξιστανόμενον V Holl: ἐξανιστάμενον U 17 οὐκέτ᾿ ἔσται Md u. Bo: οὐκ ἔστιν VU: nach οὐκ ἔστι etwa <τῷ> ἀθανάτῳ <δυνατὸν ἥκειν εἰς θάνατον> nach S Holl 18 Ἐπειδή, λέξω <S: davor etwa <Δυνατὸν δέ, φημί> Holl | γεν. οὖν S)

πόθεν οὖν ὁ θάνατος πάλιν δὴ λέγεσθαι ἀνάγκη, εἰ μὴ θάνατον ἐποίησεν ὁ θεός. εἰ ἀπὸ τοῦ φθόνου, καὶ πῶς ὁ φθόνος τῆς βουλήσεως μᾶλλον ἴσχυσε τοῦ θεοῦ; ἀλλὰ τοῦτο δύσφημον λέξομεν. Πόθεν οὖν ὁ φθόνος; ὁ ἀντιλέγων ἐρεῖ, εἰ γὰρ ἀπὸ τοῦ διαβόλου, καὶ διὰ τί διάβολος ἐγένετο, εἰ ἐγένετο, καὶ ὁ ποιήσας αὐτόν ἐστιν αἴτιος τοῦ εἶναι κακόν; ἀλλὰ ἀναίτιος παντάπασι κακῶν πᾶσιν ὁ θεός.

ἀγένητος ἄρα ὁ διάβολος, καὶ εἰ ἀγένητος, καὶ ἀπαθὴς καὶ ἀνώλεθρος καὶ ἀνενδεής. τῷ γὰρ ἀγενήτῳ ἐξ ἀνάγκης ἁπάσης ταῦτα ὑπάρχειν δεῖ. ὁ δὲ διάβολος καταργεῖται καὶ κολάζεται· τὸ δὲ κολαζόμενον ἀλλοιοῦται καὶ πάσχει, ἀπαθὲς δὲ τὸ ἀγένητον. οὐκ ἄρα ἀγένητος, ἀλλὰ γενητὸς ὁ διάβολος.

εἰ δὲ γενητὸς καὶ πᾶν τὸ γεγενημένον ἀπό τινος ἀρχῆς ἐγένετο καὶ ἔστιν αὐτοῦ δημιουργός, [*](1 vgl. De autex. 17, 5. 18, 8. 19. 9 S. 190, 11. 194, 4. 196, 9. De res. 37, 3 S. 278, 11 — 2 Weish. Sal. 2, 23. 1, 13. 2, 24 — 7 vgl. De autex. 17, 5. 18, 8. 19, 3 S. 190, 11ff. 194, 4f. 196, 9 — 8 vgl. De autex. 11, 8 S. 175, 4f — 10 vgl. Deautex. 19, 8 S. 198, 11f 1 Basil. PGr 31, 348 A. Chrysost. PGr 49, 260 etc.; vgl. zu S. 190, 11 — 2—6 Prokop. PGr 87, 1, 164A — 2—S. 280, 3 Oktateuchcatene, vgl. Lietzmann, Caten. gr. catal. S. 2ff 1 εἰληφὼς VU | ὁ δὲ S | ἐπ. αὐτῷ S 2 φθονῶν S Holl: φθόνος U: < V; φθόρος Md, aber bgl. Z. 4. 7 | ὁ γὰρ—πληγαί S. 280, 3 die Catene, s. Einl. | ὁ γὰρ—μαρτυρεῖ Ζ. 6 Prok | ἐπὶ ἀθανασίᾳ καὶ ἀφθαρσίᾳ S 4f διαβόλῳ las schwerl. S 5 καθ.: ὡς Prok | καὶ < Ρrok Caten | διὰ , Ρrok 6 σολομῶντος V Caten | μαρτυρεῖ: δηλοῖ Ρrok |πόθεν οὖν] Καὶ πόθεν U | ὁ < Caten | δὴ?: γὰρ S, aber wohl bo »denn« aus ubo=δὴ: δια Caten 7 εἰ] ἢ Caten? < S 8 μᾶλλον τῆς βουλ. Caten | ἰσχύει S 9 λέξωμεν U Caten: οὖν + S | οὖν < U | ἐρεῖ] φησίν Ol. ἔφη S | εἰ γὰρ < S | εἰ—αὐτόν Ζ. 11 < V 10 εἰ ἐγέν. καὶ: εἰ γὰρ S 11 αὐτόν < S | αἰτ.ἐ.Caten | τοῦ(?) εἶναι αὐτὸν κακὸν S | πανταπ.] πάντη U Caten 12 πᾶσιν] ἐστιν U: < S Caten | ἆρα V: etwa λοιποὸν + S | καὶ1 S 77 13 καὶ ἀνώλεθρος < S 13f ἁπάσης] ἅπαντα S Holl 14 δεῖ] χρῆ U | καταρᾶται S 15 ἄρα ἀλλ. U | καὶ ἀλλ. Caten | ἀλλ. κ. πάσχει] »geht zugrunde« (ἀπόλλυται?) S | τὸ ἀγέννητον U: »schuf ihn das Ursächliche« (αὐτὸν ἐποίησε τὸ αἴτιον) S 16 ἀλλὰ γενητὸς < S | εἰ δὲ — πᾶς < D | τὸ δὲ S 17 γενόμενον Caten | καὶ ἔστιν αὐτοῦ δημιουργός < S)

οὐδὲ μήν τι πολέμιον ἢ ἀντίξουν αὐτῷ ἢ ἀντίθεόν ἐστιν· ἐπει κἂν εἰ ἀντέπρασσέ τι τῷ θεῷ, ἐπαύσατο ἂν τοῦ εἶναι, λυθείσης αὐτοῦ τῇ τοῦ θεοῦ δυνάμει καὶ ἰσχύϊ τῆς συστάσεως. τῷ γὰρ ποιήσαντι λῦσαι μόνῳ καὶ τὰ ἀθάνατα δυνατόν.