Symposium Sive Convivium Decem Virginum

Methodius

Methodius, Symposium Sive Convivium Decem Virginum, Bonwetsch, Hinrichs, 1917

Ἐὰν δέ τῳ περὶ τούτων ἀμφισβήτησις ᾖ, ὡς οὐδέπω τῶν κεφαλαίων ἱκανῶς ἐπεξειργασμένων, καὶ ἔτι βούλοιτο κατ' ἀναγωγὴν αὐτῶν πνευματικὴν διαρθρωθῆναι πληρέστερον, τίνες εἰσὶν αἱ βασίλισσαι καὶ αἰ παλλακαὶ καὶ αἱ νεάνιδες, λέξομεν δύνασθαι ταῦτα λελαλῆσθαι καὶ ἐπὶ τῶν ἐξ ἀρχῆς κατὰ πρόβασιν χρόνων ἐν δικαιοσύνῃ διαπρεψάντων, οἷον τῶν πρὸ τοῦ κατακλυσμοῦ καὶ τῶν μετὰ τὸν κατακλυσμὸν καὶ τῶν ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ καθεξῆς· εἶναι γὰρ νύμφην μὲν τὴν ἐκκλησίαν, βασιλίσσας δὲ τὰς βασιλικὰς ἐκείνας τὰς πρὸ τοῦ κατακλυσμοῦ ψυχάς, εὐαρέστους τῷ θεῷ γεγενημένας, τουτέστι τὰς ἀμφὶ τὸν Ἄβελ καὶ τὸν Σὴθ καὶ τὸν Ἐνώχ, παλλακὰς δὲ τὰς μετὰ τὸν κατακλυσμὸν τῶν προφητῶν, αἷς πρὸ τοῦ τὴν ἐκκλησίαν ἁρμοσθῆναι τῷ κυρίῳ παλλακίδων δίκην συγγινόμενος ἀληθεῖς ὑπέσπειρε λόγους ἐν ἀφθόνῳ καὶ καθαρᾷ φιλοσοφίᾳ, ἴνα γεννήσωσιν αὐτῷ συλλαβοῦσαι πίστιν, »πνεῦμα σωτηρίας‘. τοιαῦτα γὰρ ἀποβλαστήματα φύουσιν αἱ ψυχαί, ἀείμνηστον φέροντα κάλλος, ὁπόσαις ἂν ὁ Χριστὸς συνανακραθῇ. εἰ γὰρ βούλεσθε εἰς Μωσέως ἀποβλέψαι τὰς βίβλους ἢ Δαυὶδ ἢ Σολομῶνος ἢ Ἡσαΐου ἢ τῶν καθεξῆς προφητῶν, ὠ παρθένοι, εἴσεσθε οἷα καταλελοίπασιν ἑαυτῶν ἔκγονα τῷ βίῳ σωτήρια διὰ τὴν πρὸς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ κοινωνίαν. ὅθεν τεθεωρημένως παλλακὰς προσηγόρευσε τὰς ψυχὰς τὰς προφητικὰς ὁ λόγος, ὅτι μὴ φανερῶς αὐτὰς οὕτως ὥσπερ δὴ καὶ [*](5 Hohel. 6, 7 — 15 Plato Symp. 210 D — 16 Jes. 26, 18 — Plato Symp. 209 C D) [*](1 ἐστὶ μόνη < P | ἡ ἐκλεκτὴ Ph | αὕτη P 3 Ἐὰν — ἐκκλησίαν Z. 10 < Ph | 5 PO: ἦν B: < CbJh 4 κατὰ 5 αὐτῶν < 7 ἐξ] ἀπ’ viell. richtig | πρόσβασιν P 9 τοῦ < P 10 βασίλισσαν δὲ P: βασιλίσσας δὲ αἰνίττεσθαι ἡ προφητεία βούλεται Ph ὅτι οὐ ὑφ’ ἔνα ἤγοντο βασιλέα βασιλευόμεναι, ἀλλ' ἑκάστη ὥσπερ αὐτοδέσποτος καὶ βασίλισσα ἦν, καὶ ὅτι τῶν μετὰ ταύτας ἀρχαὶ καὶ πρῶται ἦσαν + Pha) 11 κατακλ. P 192 v 15 ἀφθόνῳ PhJh mit PI λόγους . . τίκτῃ . . ἐν φιλοσοφίᾳ ἀφθόνῳ: ἀφθόρω HSS (das ο undeutl. B) | γεννήσωσιν PhJh: γεννῶσιν OP 16 πνεῦμα < Ph | τοιαῦτα — τεθεωρημένως Ζ. 22 < Ph 16 ff PI τοιούτους παῖδας μᾶλλον γεγονέναι, . . εἰς Ομηρον ἀποβλέψας κ. Ἡσ. κ. τοὺς ἄλλους ποιητάς . . οἷα ἔκγονα ἑαυτῶν 17 κλέος P Jh 18 Μωϋσέως B Jh 19 τὰς < | Σολομῶντος B 20 αὐτῶν Ο 22 τεθεωρημέναι ὡς B | παλλακὰς δὲ wieder Ph | προσηγόρ . . σε Ο | τὰς προφ. ψυχὰς Ph 23 φανερ)ῶς αὐ)τὰς οὕτως unleserl. Ο | αὐτὸς AI | οὕτω B: < | ὥσπερ OPh: καθάπερ P Jh)

76
τὴν ἐκκληι1ίαν έπηγόγιιοι Διύι1 ας δι’ αὐτὴν .τὸν μόοχον τὸν οι- τιυτόνα.

ἐπαπορητίον δὲ καὶ τοῦτο πρὸς τούτοις, ἴνα μηδὲν ἡμᾶς τῶν ἀναγκΛων διαδρᾶναι όι·νηΔ́ῇ, τί όŕιποτε ιὰς fitv βασιλίοσας (̔Α-ικοντα Γφη, τὰς δὲ παλλαΛ-ιΓ̀ ιἰἴδιιŕιἶονται τὰς δὲ νεάνΛας τοοαύ- τας, οοσον ιΠγk̀ ἀριΔι μιΙΓΑιαι όιὰ τὴν πληθύν, τἰιν όὲ νύμφην μίαν. — καὶ πρῶτον 〈μὲνγ περὶ τῶν ὲξήγοντα λῖΑτέον. Ἁ̔ικοντα βασιλίσσac έντεῦΛ́εν, ὡς οί͂μαι, όὴ τοὺς a̓πὸ τοῦ π(ιωτοπλ͂άΓιτιιυ μέχρι Νῶε κατἀ όιαδοχὴν εὐα(ιεστrίσανῖας ἐκάλεσε τῷ Μιι . ἐ,ειδ·Μ́ερ ἑτέρων οὗτοι παραγ·ίὁλ-αιἴτων καὶ θεσμῶν Ας τὸ σωθῆναι χρείαν οὐκ ἐσΠ·ίκασιν. ἔτι προσφάτου τῆς κατὰ τὴν ἑξαήμερόν οἱ·σης αὐτοΙς τοῦ κόσμοἰ ο͂υοτάο͂εωC. ἐμέμνηντο γàρ οὗτοι ὡς ἐν ὲξ ἡμέραις ὁ Μ̀:- ἐτεκτŕι- νατο τὴν κτίσιν, τό τε ἐν τῷ παραδείσῳ γεγονότa καὶ πῶς ό ἄνθρω- πος ἐντολὴν ἔχων μὴ ὸ́ψασθαι τοῦ φυτοῦ τῆς φρονήσεως ἐξώκειῖ-ενι ἀποβουκοΑ-ήσαντος αὐτὸν τοῦ τῆς κακίας σοφιστοῦ. ἐντεΜεν ουlν δὴ τὰς ἀπὸ τῆς συστόσεως εὐθέως τοῦ κόσμου κατὰ διαόοχὴν τὸν θεὸν ποθεῖν ἑλομένας ψυχὰς καὶ σχεόόν, εἰ χρὴ φάναι, τοῦ πρώτου οἰωνὸς οὔσας ἔκγονα καὶ γείτονας τῆς μεráλης ὲξαημἐρου ὲξήκοντα βασιλίσσας ὲ́φη συμβολικῶς, διὰ τὸ μετὰ τὴν ὲζαήμερον εὐθέως, ὡς ἔφην, γεγονέναι. μεγάλην rὰρ ἐσχήκασιν οὗτοι τιμήν, ἀΠέλοις ὁμιλή - σαντες καὶ τὸν θεὸν υοπαρ, οὐκ ὄναρ πολλάκις θεασáμενοι. ἐπι- σκέψασθε rὰρ ὅσην ἴσχε παρρησίαν ὁ Σὴθ πρὸς τὸν nεόν, οοσην ὁ Λ́βελ, ὅσην ό Ἐνώς, οοοην ό Ἐνώχ, ὅσην ὁ Μαθουσάλα, οοσην ὁ Νῶε, [*](1 Luk. 15, 23 — 4 Hohel. 6, 7. S — 12 Gen. 1 — 14 Gen. 3, 3. — 18 vgl. Plato Tim. 40 D) [*](1 ἐπηγάγετο Ph: προσηγάγετο 0, ab. über ροσ übergeschi-. ἐπη (προεπηγά- γετο MAI): εἰσηγάγετο P Ι τὸν vor μόσχον Ph 1Ι τὸν σι(τευτόν) un- leserl. 3 Ἐπαπορητέον — λεκτέον Z.li Ph Ι (τούτ)οις — a̓ναγ(καίων) Ζ. 4 unleserl. 4 διαόρᾶναι : ἀποδρᾶναι P Jh Ι (όή)ποτε — πα(na)χὰ(ς) Ζ. 5 un- leserl. 5 ὲ́Μ ε-iναι λέγει in Lücke MAI Ι ὀ . δοή . orza Ο Ι τὰς όἐ G3v I νεάν. Ρ 193 6 ὅσας 7 μὲν + ChJh Ι εΑήκοντa δὲ wieder Ph 8 Μ δεῖν P 9 καλέσαι Ρ 10 γαὶ θεσμῶν Ph Ι σωΟήσεσραι Ph 11 ἴτι ös Ph Ι αὐτῆς τοῦ Pha 12 οῦτοι ὡς P: ὅπως 0: 3τι Ph 13 καὶ πῶς — σο- φιστοῦ Ζ. 15 Ph 15 αὐτὸν τῆς κακίας τοῦ Ο Ι οῦ̀ν P Jh 16 εὐαέως P 17 ἑλομένας ποΜιν Phb Ι τὰς τοῦ ( Phb) πρ. Ph 18 PI ἐχγό- 1οις . . θεῶν 19 εΜέως OP: ταίτας Ph Ι ὡς P 20 ουτοι τιμὶιν ἐσχήκασιν Ph 20 f δμιλήσαντες OPh: συνομιλήσατ̓́ες PJh, σὔομρλησαντες B 21 πολλάκις〈Ph 21Ι ἐπισκ. P 193v 23 0(7;;v ό Ἐὤς Ph Ι ὀ vor Μαθουσάλα Ph Ι 3σην δ Νῶε <P)

77
πρῶτοι δικαιοσύνης γεγονότες ἐρασταὶ καὶ πρῶτοι τῶν »πρωτοτοκων« τέκνων τῶν »άπογεγραμμένων ἐν ούρανοῖς« τῆς βασιλείας καταξιωθέντες, ὥσπερ ἀπαρχή τις τῶν φυτευομένων εἰς σωτηρίαν πρώϊμος τῷ θεῷ βλαστήσαντες καρπός. καὶ περὶ μὲν τούτων αὐτάρκως· άγκως· περὶ δὲ τῶν παλλακῶν πάλιν λεκτέον.

Τοῖς μετὰ τὸν κατακλυσμὸν ἀπωτέρω λοιπὸν ἡ γνῶσις ἠν τοῦ θεοῦ, καὶ ἔχρῃζον ἑτέρας διδαχῆς — ἑρπούσης ἤδη τῆς εἰδωλολατρείας — ἥτις αὐτοῖς αὐθις ἀλεξίκακος ἔσοιτο καὶ βοηθός. ὁ ούν θεός, ἴνα μὴ πάντῃ τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ἀϊστθῇ λήθῃ τῶν καλῶν , τὸν ἴδιον παῖδα τοῖς προφήταις ἐκέλευσεν ὑπηχῆσαι τὴν ἐσομένην ἐατοῦ παρουσίαν διὰ σαρκὸς εἰς τὸν βίον, καθ’ ἣν ἡ τῆς πνευματικῆς ὀγδοάδος χαρὰ καὶ γνῶσις κηρυχθήσεται, ἀφέσεως ἁμαρτημάτων οὖσα καὶ ἀναστάσεως παρεκτική· περιτμηθήσεσθαι γὰρ δι αὐτῆς τῶν ἀνθρώπων τὰ πάθη καὶ τὴν φθοράν. καὶ κιὰ τοῦτο τὸν κατάλογον τῶν ἀπὸ τοῦ Ἀβραὰμ προφητῶν, διὰ τὴν τῆς περιτομῆν πρεσβείαν τὸν ὀκτὼ περιεχούσης ἀριθμόν, ἡς ἐξήρτηται καὶ ὁ νόμος, ὀγδοήκοντα παλλακὰς ἐκάλεσεν, ὅτι πρῶτοι, πρὶν τὴν νύμφην τὴν ἐκκλησίαν κατεγγυηθῆναι τῷ λόγῳ, τὰ θεῖα συλλαβόντες σπέρματα, τῆς νοητῆς προεξήγγειλαν ὀγδοάδος τὴν περιτομήν. — νεάνιδας δὲ πάλιν εἰς ἀναρίθμητον συντελούσας ὅμιλον τὰ ὑπὸ τοῖς κρείττοσι δικαιοπραγήσαντα πλήθη καὶ νεανικῶς καὶ γενναίων διαθλήσαντα πρὸς τὴν ἁμαρτίαν καλεῖ.

[*](1 Hebr. 12, 23 — 9 Plato Protag. 321 A — 15 vgl. Gen. 17, 12 — 16 Lev. 12, 3. — 21 Plato Theaet. 168 C)[*](1 καὶ πρῶτοι — καρπός Ζ. 4 < Ph γεγ.] ὄντες Ph 2 τῶν < Ρ 3 καταξιωθέντες < Ο | ἀπαρχή τις] ἀπ’ ἀρχῆς P Ι φυτευμάτων B Jh 4 βλασθήσαντες, a. Rand corrig. in βλαστήσαντες B | καρπός < Μ, nicht AI) I τούτων μὲν Ph 6 ἀνωτέρω P: ὁπωτέρω Pha 7 ἐχρὴν P, ἐχρῆν B 7 f εἰδωλολατρίας P, ειας unleserl. 8 ἥτις — βοηθός < Ph 9 θεὸς — πάντῃ fast od. ganz unleserl. | PI μή τι γένος ἀϊστωθείη | ἀϊστωθῇ < Pha 10 τὸν — τοῖς unleserl. 10 f (ἐκέλευσ)εν ὑ(π)ηχ(ῆσ)αι (τὴν παρουσίαν unleserl. 10 ὑπηχῆσαι 7 Jh: ὑφηγῆσαι Th. ὑφηγεῖται S.54:,4:. 59,9), ἀπηχῆσαι MAI: vgl. De res. Π, 4, 6 11 αὐτοῦ Phb | βί(ον) — γνῶσις Z. 12 unleserl. O | βίον P: κόσμον Ph| | καθ' — χαρὰ καὶ Z. 12] δι’ ov τῆς ἀληθείας ἡ 2.ἄνθρωπον Ph 16 τὸν ὄγδοον P | περι|εχούσης P 194 | ἐξ. B: vgl. ob. S. 58, 10 17 ὀγδο)ήκοντα unleserl. (ὀγδοήκοντας Μ): < Ph | πρὶν] πρὸ τοῦ Ph 18 προσλαβόντες Pha 19 νοητῆς < P | ὀγδοάδος προεξήγγειλαν P 20 ἀνάριθμον P, ἀνα . . θμητον 0, ἀρίθμητον AI | κριταῖς O 21 PI νεανικῶς . . βεβοήθηκας)
78

Ἀλλὰ τούτων οὔθ' αἱ »βασίλισσαι« οὔθ' αἱ »παλλακαὶ« οὔθ' αἱ »νεάνιδες« συγκρίνονται τῇ ἐκκλησίᾳ· ἡ γὰρ τι »τελεία« καἰ »ἐκλεκτὴ« παρὰ πάσας νομιζομένη αὐτάς, ἡ ἐκ πάντων συνεστῶσά τι καὶ συνημμένη τῶν ἀποστόλων, ἐστὶν ἡ ὑπερβάλλουσα νύμφη τῷ κάλλει τῆς ἀκμῆς καὶ τῆς παρθενίας πάσας. διὸ καὶ μακαρίζεται καὶ αἰνεῖται Πρὸς τῶν ἄλλων, ὅτι αὕτη καὶ εἶδε καἰ ἤκουσεν ἀφθόνως, ἃ ἐκεῖναι ἐπεπόθησαν κἂν ἐκ βραχέος θεάσασθαι καὶ οὐκ εἶδον, καὶ ἀκοῦσαι καὶ οὐκ ἤκουσαν. »μακάριοι« γάρ φησιν οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν« ὁ κύριος τοῖς μαθηταῖς οἱ βλέποντες ἃ βλέπετε. λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι πολλοὶ προφῆται ἐπεθύμησαν ἰδεῖν ἃ βλέπετε, καὶ οὐκ εἶδον, καὶ ἀκούσαι ἃ ἀκούετε, καὶ οὐκ ἤκουσαν‘. οὐκοῦν διὰ ταῦτα μακαρίξουσι ταύτην οἱ προφῆται καὶ θαυμάζουσιν, ὅτι ὧν αὐτοὶ μὴ ἐπέτυχον ἀκροαταὶ γενέσθαι καὶ θεάμονες ἡ ἐκκλησία κατηξιώθη καὶ μετείληφεν. »ἑξήκοντα« <γάρ> »εἰσι βασίλισσαι καὶ ὀγδοήκοντα καὶ νεάνιδες ὡς οὐκ ἔωστιν ἀριθμός. μία ἐστὶν ἡ περιστερά μου, τελεία μου.«

Δυνήσεται δέ τις καὶ ἑτέρως τὴν νύμφην φάναι τὴν σάρκα τὴν ἀμόλυντον εἶναι τοῦ κυρίου, ἧς χάριν καταλελίψας τὸν πατέρα κατῆλθεν ἐνταῦθα καὶ προσεκολλήθη καὶ ἐγκατέσκηψεν ἐναθρωπήσας εἰς αὐτήν. διὸ δὴ καὶ περιστερὰν αὐτὴν ἔφη τροπικῶς, ἐπειδὴ [*](1. 2 Hohel. 6, 7. 8. — 8 Mt. 13, 16. 17. Lk. 10, 23. 24 — U Hohel. 6, 7. 8 — 17 Tertull., De res. 63. Orig. III, 77, 12 Kl — 20 Hohel. 6, 8. Philo Quis rer. div. haer. ITI, 30, 6 ff. 52, 23 f Wd) [*](1 f οὔθ’ αἱ νεάν. < Ph 3 νομιζομέ . . αὐτὰς Ο: αὐτὰς νομ. P Jh: ὀνομαζομένη Ph | ἡ ἐκ] ἐκ τῶν P | συνημμένη Ph: συνηνωμένη P Jh 5 καὶ αἰνεῖται < Ph 5 f πρὸ τῶν 0, aber vgl. Hohel. 6, 8 6 καὶ αὕτη Ο | καὶ vor εἶδε < Ph | ἐκεῖναι] ἰδεῖν + P 7 ἐπεπόθ. — ἤκουσαν Ζ. S] ἐπεπόθ. ἰδεῖν καὶ ἀκοῦσαι καὶ οὐκ εἶδον οὐδ’ ἤκουσαν Ph | βραχέως Al Jh 8 οἱ ὀφθ φησίν Ph 9 ὅτι < P 11 διὰ P 194 v 12 αὐτὴν Ph | καὶ θαυμάζουσιν < Ph 13 ἀκροαταὶ — θεάμονες < Ph | καθηξι) unleserl. Ο 13 f μετείληφε καὶ ἠξιώθη Ph 14 ἑξήκ. — τελεία μου Ζ. 16 < Ph | γὰρ + Ausgg. 15 καὶ νεάνιδες unleserl. | ἐστὶ ohne ἡ P Jh 17 δύναται Ph | καὶ < P | τὴν vor νύμφην < P 17 f σάρ)κα τὴν ἀμόλ)υντον unleserl. Ο 18 τὸν πατέρα καταλ. P Jh 11) κατῆλθεν — (προσε)κολλήθη καὶ 11. bis ριστε. ὰν) Ζ. 20 unleserl. | καὶ ἐγκατέσκηψεν < Ph 1 ἐγκατεσκήνωσεν MAlJh 19 f ἐνανθ. ε. αὐτο. ücke M | ἐνανθρωπ0ίσας PPhb I αὐτῇ ἐνανθρωπ. Ph 20 . . τὴν 64 | ἐκάλεσε τροπ. Ο, τροπ. ἴφη PPhb, ἴφη τροπ. PhaJh 20 ff Philo τρυγὼν u. περιστερὰ) τιθασὸς . . καὶ διαίτῃ τῇ μετὰ θνητῶν ἀσμενίζουσα u. ἐπειδὴ τιθασὸν καὶ σύντροφον Μ̓́ ἐστι τὸ ζῷον)

79
τιθασὸν τὸ ζῷον καὶ ὑπωρόφιον καὶ διαίτῃ τῇ μετὰ ἀνθρώπων ἀσμενίζον. μόνη γὰρ ὡς ἔπος εἰπεῖν ἄσπιλος καὶ ἀμίαντος εὑρέθη καὶ πάντας ὑπερέχουσα τῷ τῆς δικαιοσύνης κόσμῳ καὶ κάλλει, ὥστε μηδένα καὶ τῶν εἰς ἄκρον εὐαρεστησάντων τῷ θεῷ ταύτης δυνηῆναι πέλας ὡς πρὸς σύγκρισιν ἀρετῆς στῆναι, καὶ διὰ τοῦτο κατηξιῶσθαι κοινωνὸν αὐτὴν γενέσθαι τῆς βασιλέιας τοῦ μονγενοῦς, αὐτῷ καθηρμοσμένην τε καὶ ἑνθωθεῖσαν. καὶ ἐν τῷ τεσσαρακοστῷ δὲ καὶ τετάρτῳ ψαλμῷ ἡ ἐκ τῶν πλειόνων παρισταμένη καὶ δεξιῶν βασίλισσα τοῦ θεοῦ μερῶν, ἡ τῷ διαχρύσῳ τῆς ἀρετῆς κόσμῳ κατεστολισμένη, ἡς ἐπεθύμησε τοῦ κάλλους« »ὁ βασιλεύς«, ἡ σάρξ ἐστιν, ὡς ἔφην, ἡ ἄχραντος ἐκείνη καὶ μακαρία, ἣν αὐτὸς ἀνακομίσας ὁ λόγος εἰς οὐρανοὺς »ἐκ δεξιῶν« παρέστησε τοῦ πατρός, »ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ« κεκοσμημένην, ὃ δή ἐστι τοῖς ἐπιτηδεύμασι τῆς ἀφθαρσίας, ἃ συμβολικῶς ἔφησε »χρυσᾶ κροσσωτά«, ἐπειδήπερ ἐκ ποικίλων ποικίλλεται τοῦτο καὶ συγκαθυφαίνεται κατορθωμάτων τὸ ἔνδυμα, οἷον ἀγνείας, φρονήσεως, πίστεως, ἀγάπης, ὑπομονῆς καὶ τῶν λοιΠῶν Μῶν, ἃ δὴ κατακαλύπτοντα τὴν ἀσχημοσύνην τῆς σαρκὸς κοσμεῖ τὸν ἄνθρωπον κόσμῳ χρυσῷ.

Ἔπειτα τί δὴ πάλιν καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς τοῦ ψαλμοῦ μετὰ τὸ τὸν ἄνθρωπον ἐκ δεξιῶν‘ ἐνθρονισθῆναι τοῦ παντοκράτορος, ὃν ἀνείληφεν ὁ λόγος, τὸ πνεῦμα παραδίδωσιν, ἐπισκεπτέον. »ἀπευνχθήσονται τῷ βασιλεῖ παρθένοι« φησίν« »ὀπίσω αὐτῆς· αἱ πλησίον αὐτῆς ἀπενεχθήσονταί σοι. ἀπενεχθήσονται ἐν εὐφροσύνῃ καὶ ἀγαλλιάσει· ἀχθήσονται εἰς ναὸν βασιλέως.‘ πάνυ προφανῶς ἐνθάδε λοιπὸν ἔοικεν ἐγκωιμιάζειν τὸ πνεῦμα τὴν ἁγνείαν, μετὰ τὴν νύμφην, ὡς [*](2 Hexinas III, 5, 6, 7 — Vgl. Orig. De princ. U, 6, 4 — 6 Hermas III, 5, 6, 6. Symp. S. 7, 13 ff. 9, 22 f — 7 II Kor. 11, 2 — 8 Psal. 44, 10 — 14 Psal. 44, 14 — 21 Psal. 44, 15. 16) [*](1 τιθασσὸν B Ph b | ὑπορρόφιον P h b | μετὰ] < Ph: τῶν Cb Jh 2 ἐνασμενίζον OJh: ἀσμενίζον Ph (Philo) : ἀσμενιζόμενον· ἦ Ρ | μόνη — ἑνωθεῖσαν Ζ. 6 < Ph | μόνη z P 3 δικαιοσύν(ης) unleserl. i καὶ vor τῶν 003C; P Ι εὐ(α)ρεστησ(άντων) uiileserl. 5 ἀρ(ετ)ῆ(ς) unleserl. 6 βασελείας undentl. 7 καὶ vor ἐν unleserl. 8 δὲ < Ph | πλειόνων] λωόνων Ο | ἡ — μερῶν Ζ. 9] ἐκ τῶν δεξιῶν παρισταμένη λαιῶν καὶ τοῦ θεοῦ μερῶν βασιλίσσα Phab | παριστ. nach κ. δεξ. Ο | ἐκ δεξιῶν BJh 9 f κατε|στολ. P 195 11 ἀνακαινίσας Phb 13 ἐστιν ἐν τοῖς P: ἐστι συμβολικῶς τοῖς Ph Ι ἀφθαρσίας] es endet Ph 14 ἐπειδὴ γὰρ P | ποικίλλων B 17 ἀσχημοσύνην P: ἀσθένειαν Ο | κοσμοῦσι 18 κόσμῳ] γὰρ + 20 παντοκρ.] πατρὸς Cb Jh 21 νῦν σκεπτέον MAI, nicht w.e. seh. 22 φησίν Ρ | πλησίον unleserl. Ο, παρθένοι 2. Hd. M AI 25 τῆς ἁγνείας B | ἁγνείαν unleserl. Ο)

80
ἀποδεδώκαμεν, τοῦ κυρίου δευτέρας προσιέναι τῷ παντκράτορι »ἐν ἀγαλλιάσει καὶ εὐφροσύνῃ‘ τὰς παρθένους ἐπαγγελλόμενον, ὑπ' ἀγγέλων δορυφορουμένας τε καὶ παραπεμπομένας. οὕτω γὰρ ἀπέραστόν τι τὸ τῆς παρθενίας ἐστὶν ὡς Μῶς καὶ τριπόθητον κλέος, ὥστε ὀπίσω τῆς βασιλίσσης, ἣν ἀνήγγαγεν ὁ κύριος ἀναμάρτητον ἀποτορνεύσας τῷ πατρί, τὸν χορὸν τῶν παρθενων καὶ τὸ τάγμα προσκομίζεσθαι, τὰ δυτερεῖα τῆς νύμφης κακληρωμένον.

Ταῦτά σοι καὶ παρ' ἡμῶν, ὠ Ἀρετή, τὰ γυμνάσματα τῶν λόγων ὑπὲρ ἀγνείας ἐστηλιτεύσθω.

Εἰπούσης δὲ ταῦτα τῆς προκίλλης, Ἐμὸς ὁ κλῆρος, ἡ Θέκλα ἴφη, μετὰ ταύτην ἐφεξῆς ἀγωνίζεσθαι, καὶ χαίρω ξυνέμπορον ἔχουσα κἀγὼ τὴν σοφίαν τῶν λόγων. αἰσθανομένη κιθάρας δίκην ἔσωθεν ἁρμοζομένην με καὶ παρασκευάζουσαν εἰς τὸ μεμελημένως εἰπεῖν καὶ εὐσχημόνως.

ΑΡΕΤ. Ἄριστα, (6 θέκλα, τὴν προθυμίαν ἀπεδεξάμην, καὶ πιστεύω εἰς δύναμιν πρέποντας ἀποδοῦναί σε μοι τοὺς λόγους· φιλοσοφίας τε γὰρ τῆς ἐγκυκλίου καὶ παιδείας οὐδενὸς ὑστερήσεις· τῆς εὐαγγελικῆς τε αὐ καὶ θείας, τί χρὴ καὶ λέγειν, Jiagd Παύλῳ σεσοφισμενην;

Οὐκοῦν λέγωμεν δὴ πρῶτον, αὐτόθεν ἀπ' αὐτῆς ἀπαρξάμεναι τῆς ἐπωνυμίας, δἰ ἣν αἰτίαν ἐκλήθη παρθενία τοῦτο τὸ κορυφαιότατον καὶ μακάριον ἐπιτήδευμα, οἷόν τε ὂν τυγχάνειν καὶ δύναμιν [*](13 Plato Phaed. lOS C — De autex. 9, 4 — 14 Athenag. Suppl. 7, 9. Hipp., De autichr. 2. Cohort. 8 — 18 Plato Tim. 2(3 D — 20 Plato Symp. 218 Β. Acta Pauli 7 f. 18 — 24 Plato Phaedi-. 237 C) [*](1 δ . . τέρας | (πρ)οσιέναι τῷ unleserl. (προσνεῖμαι τῷ M Al) 2 (ἀγαλλ)ιάσει — ἐπαγγελλ(όμενον) unleserl. | καὶ — nagQ. Lücke in M 2 f (ἀλλέλ)ων — γὰρ Ζ. 3 unleserl. 0, Lücke in M 3 οὕτω γὰρ] τοσοῦτον M AI | ἐπέ- ραστον 65 5 ἣν < P f ἀποτορνεύσας τῷ πνεύματι 0: ἀποτορνεῦσαι τῶ πατρὶ P: ἀποτορνεύσας τῷ πατρί Jh 7 δευτέρια P 9 ἐστηλτεύθω O 10 f Λόγος η΄ Θέκλα < 0: Θέκλα λόγ. ῆς΄ P 12 größerer Raum, dann . ιπούσης 13 ξυνέμπορον Ο: συνέμπορον P: PI συνεμπόρων . . θεῶν τυχοῖ·σα 15 μεμελ. vgl. S. 28, 16 u. De res. H, 5, 3 17 ἧ καὶ V (Jh) 18 PI τὸ πρέπον εἰς δύναμιν . . ἀποδοῦναι 20 PI τί δεῖ λέγειν; 22 αὐτῆς] ἀρχῆς O Jh 24 f PI οἷόν τ’ ἐστι καὶ ἣν ἔχει δύναμιν . . . , εἴτε ὠφέλειαν . . παρέχει)

81
ἣν ἔχει, καὶ εἰσύστερον, ὁποίους καρποὺς ἀποτελεῖ. κινδυνεύουσι γὰρ ὀλίγου ξύμπαντες αὐτὴν ἠγνονκέναι, καὶ μυρίων διαφέρουσαν τῶν ἄλλων τῆς ἀρετῆς πλεονεκτημάτων, ὁπόσα εἰς κάθαρσιν καὶ κόσμον διαπονούμεθα τῆς ψυχῆς. παρθεΐ γὰρ ἡ παρθενία κατὰ μίαν ὑπαλλαγὴν καλεῖται στοιχείου, ὡς δὴ μόνη τὸν ἔχοντα καὶ τετελεςμένον αὐτῆς τὰς ἀφθόρους τελετὰς θεῷ παρεικάζουσα, οὗ μεῖζον ἀγαθὸν ἀδύνατον εὑρεῖν, ἡδονῆς καὶ λύπης ἀπῳκισμένον· <ῇ> τὸ τῆς ψυχῆς καταρδόμενον ἀληθῶς αὔξεταί τε καὶ κουφίζεται πτέρωμα, τῶν ἀνθρωπίνων ἐξίπτασθαι καθ’ ἡμέραν ἐθιζόμενον σπουδασμάτων. ἐπειδὴ γὰρ πανήγυριν τὸν βίον ἡμῶν σοφῶν παῖδες εἰρήκασιν εἶναι, ἡμᾶς δὲ τὸ δρᾶμα τῆς ἀληθείας τὴν δικαιοσύνην ἥκειν ὡς εἰς θέατρον ἐπιδειφομένους — ἀντιτεχνούντων ἡμῖν καὶ ἀνταγωνζομένων τοῦ διαβόλου καὶ τῶν δαιμόνων — , ἀνανεύοντας ἄνω δεῖ καὶ ἀνιπταμένους μετεωρίζεσθαι καὶ φεύγειν τὰ θέλγητρα τῆς καλλιφωνίας αὐτῶν καὶ τὰ σχήματα, ἔξωθεν φαντασίᾳ σωφροσύνης ἐπκκεχρωσμένα, ἢ τὰς Σειρῆνας μᾶλλον τὰς Ὁμηρικάς. κηλούμενοι γὰρ ταῖς ἡδοναῖς τῆς πλάνης πτερορρυοῦσι πολλοὶ καὶ βαρύνοται εἰς τὸν καθ’ ἡμᾶς ἥκοντες βίον, χαυνωθέντων αὐτοῖς καὶ [*](3 Plato Soph. 227 C — 5 Plato Phaedr. 249 C — 7 ff Plato Phaedr. 246 E. 248 C. 249 C — 10 Pythagor. bei Diog. Laert. VIII, 1, 6; Teles ed. Hense zu 15, 11 (Tatian von d. Welt) — 13 C. Porph. 1,2 — 15 Plato Epist. VII, 340 D — 16 De autex. 1. De res. I, 28, 1 — 17 Plato Pol. III, 413 C — Plato Phaedr. 218 C) [*](4–7 Phot. Bibl. 237 S. 331 a, 23) [*](1 εἰς ὕστερον P 196 2 σύμπαντες B | καὶ + | μυρίῳ ansprechend Jh 3 PI τῶν τῆς ψυχῆς καθάρσεων 4 τῆς < | παρθεία — εὑρεῖν Ζ. 7 Ph 311 a, –23 | πανθεΐα PW d: παρθεΐα OKl: περθεῖα Ph a, παρὰ θεῖα Ph b | <Ph 5 ὑπαλλαγὴν HSS: ἀπαλλαγὴν PhbJh, schwerl. richtig | δὴ μόνη undentl. | μόηνη P 51 καὶ τετελ. < Ph | VI τελέους ἀεὶ τελετὰς τελούμενος 6 ἀφθόρους Ο: ἀφθάρτους P | τλετὰς unleserl. Ο | παρεικάζουσαν P: ἀπεικάζουσα Ph 7 εὑρεῖν — κ(κὶ) λύ(πης) unleserl. | ἔ + Jh 7 ff PI τούτοις . . αὔξεται . . τὸ τῆς ψυχῆς πτέρωμα . . 248 ᾧ πτερῷ) ψυχὴ κουφίζεται. 249 ἐξιστάμενος . . τῶν ἀνρωπίνων σπουδασμάτων 8 καταρδευόμενον B | ἀλη)θῶς — πτέρωμα Z. 9 unleserl. Ο (von αὔξεται an ücke in M) 9 ἀ)νθρωπ(ίν)ων ἀκτίων M) — σπουδα(σμ)άτων unleserl. Ο ἐξ. — σπουδ. ücke in M) 10 πανήγυριν ν 11 εἶναι vor σοφῶν Ζ. 10 Ο | εἰρήκεσαν OP 12 ἐπιδειξομένην P 14 f θέλητρα P ν δόξαις . . ἐπικεχρωσμένοι 17 Pl ὑφ' ἡδονῆς κληληθέντες πολλοὶ nach βαρύνουται Ζ. 18 Ο 1 7 f PI βαρυνθεὶσα δὲ πτερορρυήσῃ 18 εἰς τῶν (übergeschr. über τὸ) O, τὸν ab. »verblichen, viell. « P | βίον ἥκοντες P)
82
χαλασθέντων τῶν τόνων, καθ' οὓς ἡ τῶν πτερῶν τῆς σωφροσύνης συγκρατεῖται φύσις, κουφίζουσα τὰ κάτω νεύοντα περὶ τὴν φθορὰν τῶν σωμάτων. ὅθεν, ὡ Ἀρετή, εἴτε . . [δι' ἑαυτὴν] εἴτε διὰ τὸ καὶ μετεωρίζειν πρὸς οὐρανὸν τὰς ψυχὰς ταύτην ἔσχηκας τὴν ἐπωνυμίαν, ἐπὶ λευκοτάτων ἀεὶ βαίνουσα φρενῶν, ἴθι μοι συναντιληψομένη τοῦ λόγου, ὃν αὐτὴ προσέταξας εἰπεῖν.

Οἱ γὰρ πτερορρυήσαντες καὶ πεσόντες εἰς τὰς ἡδονὰς οὐ πρότερον λήγουσι λύπης καὶ πόνων, ἔστ' ἂν τῇ τοῦ πάθους ἐπιθυμίᾳ τὴν ἀνάγκην ἐκπληροῦντες τῆς ἀκρασίας ἀμύητοι καὶ ἀτελεῖς τοῦ τῆς ἀληθείας ἀπομείνωσι δράματος, ἀντὶ τῆς μετ’ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης παιδοποιήσεως ἀγρίαις ἐρώτων λυττήσαντες ἡδοναῖς αἱ δὲ εὔπτεροι καὶ κοῦφαι εἰς τὸν ὑπερκόσμιον τόπον ὑπερκύψσαι τοῦ βίου καὶ ἰδοῦσαι μακρόθεν ἃ μὴ ἕτερος ἀνθρώπων ἐθεάσατο, τοὺς λειμῶνας αὐτοὺς τῆς ἀφθαρσίας, ἀμήχανα κάλλη καὶ ἄνθη φέροντας καὶ πεπληρωμένους, ἀεὶ πρὸς αὐτούς εἰσιν , ἀναπολοῦσαι τὰ ἐκεῖ θεάματα, καὶ διὰ τοῦτο μικρὰ ἡγοῦνται τὰ ἐνταῦθα νομιζόμενα καλά, πλούτους καὶ δόξας καὶ γένη καὶ γάμους, καὶ οὐδὲν ἔτι ἐκείνων [*](2 vgl. zu S. 81 7 f — 3 Plato Kiatyl. 41 5 D. Phaeclr. 240 D — 5 Symp. 9, 1. De res. I, 27, 1 — 7 Plato Tim. 42 C — 9 Plato Phaed. 69 G. Phaedr. 248 B — 12 Plato Phaedr. 247 C. 249 C — 13 Plato Axioch. 371 C — Symp. S. 6, bf. Apok. Petr. 15 — 16 Plato Theaet. 173 E — 17 vgl. Plato Gorg. 523 C) [*](3 f Phot. Bibl. 237 S. 311 a, 26) [*](3 ὦ Ἀρ. — ἐπωνυμ. Ζ. 4 Ph 311 a, 24 ff | ὦ Ἀρ. εἴτε] ἡ ἀρετὴ ἤτοι Ph | ὅτι nach εἴτε u. αἱρετὴ nach ἑαυτὴν + Po Cb Jh nach PI, διὰ τὸ ehai αἱρετὴν + Kl 3 PI Phaedr. ἄνω μετεωρίζουσα | τὰς ψυχὰς < P | ἔσχηκε Ph 7 PI οὐ πρότερον πόνων λήξοι 9 f PI Phaed. ἀμὑητος καὶ ἀτέλεστος. Phaedr. 248 ἀτελεῖς τῆς τοῦ ὄντος θέας ἀπέρχονται 10 δράματος] ὁράματος Jh, aber vgl. S. 81, 11 | μετὰ B 11 PI Phaed. 81 A ἀγρίων ἐρώτων. Legg. IX, 586 ἔρωτας λυττώντας | λυοσήσαντες Ο 12 κοῦφοι P | PI 247 τὸν δὲ ὑπερουράνιον τόπον 13 μακρόθεν] πόρρωθεν viell. richtig P Jh 13 f PI εἰς τὸν τῶν εὐσεβῶν χῶρον οἰκίζονται, ἔνθα . . παντοῖοι . . λειμῶνες ἄνθεσι ποικίλοις ἐαριζόμενοι 14 λειμῶνας P 197 | αὐτοὺς undeutl. 15 καὶ vor πεπλ. < P | αὐτ)ούς sehr undeutl. 0, αὐταῖς Po Cb, αὐτοῖς MAlJh | ἀναπωλοῦσααι P, ἀναπλοῦσαι B 16 μικρὰ ἡγοῦνται undeutl. 0; μὴ ῥέπουσαι πρὸς 2. Hd. in ücke M AI | PI ταῦτα πάντα ἡγησαμένη σμικρὰ καὶ οὐδέν 17 Pl γένη καὶ πολύτους | πλού)τους undeutl. | πλοῦτον κ. δόξαν M AI | κ. γένη — γάμους unleserl. Ο (2. Hd. in ücke M) | καὶ vor οὐδὲν < M AI | οὐδε. Ο | ἕτι P: τι AlJh, auch wohl O wie Al)

83
περὶ πλείονος ποιοῦνται. ἀλλὰ καὶ εἴ τις αὐτῶν θηρίοις ἢ πυρὶ τὰ σώματα βούλοιτο παραδιδόναι καὶ τιμωρεῖσθαι, ἑτοίμως ἔχουσι τῶν ἀλγηδόνων ἀφροντιστεῖν διὰ τὸν ἐκείνων πόθον καὶ τὴν ἐκείνων ἔκπληξιν, ὥστε δοκεῖν αὐτὰς καὶ ἐν κόσμῳ οὔσας μὴ εἶναι ἐν κόσμῳ, ἀλλὰ τῷ φρονήματι καὶ τῇ ὁρμῇ τῆς ἐπιθυμίας εἰς τὴν ἄγυριν ἤδη τῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς τυγχάνειν. οὐ γὰρ θέμις ἐπὶ γῆς βρίθειν κατὰ τὴν ἑαυτοῦ φύσιν τῷ τῆς παρθενίας πτερῷ, ἀλλ ἄνω φέρειν εἰς καθαρὸν αἰθέρα καὶ τὸν τῶν ἀγγέλων γείτονα βίον. ὅθεν καὶ πρῶται τῶν ἄλλων μετὰ τὴν ἀνάκλησιν καὶ τὴν ἐντεῦθεν ἐκδημίαν αἱ ὀρθῶς καὶ πιστῶς παρθενεύσασαι τῷ Χριστῷ τὰ νικητήρια φέρονται τῶν ἄθλων, τοῖς τῆς ἀφθαρσίας ἄνθεσι στεφθεῖσαι πρὸς αὐτοῦ· ἅμα γὰρ τῷ καταλεῖψαι τὸν κόσμον τὰς ψυχὰς λόγος ταῖς παρθένοις ὑπαντῶντας ἀγγέλους μετὰ πολλῆς εὐφημίας εἰς τοὺς προειρημένους παραπέμπειν λειμῶνας αὐτάς, εἰς οὓς καὶ πρόσθεν ἐλθεῖν ἐγλίχοντο, μακρόθεν αὐτοὺς φαντασιωθεῖσαι τότε, ὁπότε ἔτι ἐπενδημοῦσαι τοῖς σώυμασιν ἰνδάλλοντο τὰ θεῖα.