Symposium Sive Convivium Decem Virginum

Methodius

Methodius, Symposium Sive Convivium Decem Virginum, Bonwetsch, Hinrichs, 1917

Εἰ μὲν ἐπὶ τῶν αὐτῶν, ὠ παρθένοι, διεξόδων ἡ σοφία τῆς λογικῆς ἳστατο τέχνης καὶ τὴν αὐτὴν ἀεὶ διεπορεύετο τρίβον, ὀὐδεμία ἂν ὑπῆρχε μηχανὴ τοῦ οὐκ ἀποκναίειν ἐπιχειροῦσαν τοῖς ἢδη [*](1 vgl. Symp. S. 77, 4f. De autex. 12, 9 — 11 Plato Pol. V, 460 D — 12 vgl. Plato Menes. 235 C — 24 Plato Phaed. 86 A Legg. VI, 780 D) [*](1 μὲν < Ο. nach τούτων AI | μετὰ χειρὸς Jh 3 τότε P 173 v | ἀφ᾿ ἡμῶν B 8 Εὐβ. u. Γρηγ. hier stets < O 9 ἀφίκετο < Ο | μακρότερον Ο 10 Pl Parai. 137 A πέλαγος λόγων 11f Pl ἐφεξῆς διέλθωμεν | μνημονεύσοντες B V(? P) 12 ὡς ἒτι P | Pl λόγος ὁ λόγος 14 ἀκουμάτων B 16 καὶ üb. d. Lin, in P 18 Γρηγόρ. B, . εοπάτρα δ ōς Ο | Καὶ] . αὶ Ο (Θ u. Κ sollten mit anderer Tinte geschr. werden): Ναὶ B 19f ὑπολαβοῦσα HSS: ὑπολαβοῦσαν Cb Jh; (vgl. S. 5, 2f) 21f Θεοπάτρα. λόγος δος Ρ, < Ο 24f PI Phaed. οὐδεμία γὰρ μηχανὴ ἂν εἲη 25 (μη)χανὴ — ἀποκναίειν unleserl. Ο | τοῦ] μὴ Al Jh | ἀποκναίειν HSS : ἀποκνεῖν Jh mit Pl Legg. ἐπιχειρῶν λέγειν ἒοικας . . ἀποκνεῖν;)

46
προηγωνισμένοις. εἰ δὲ μυρίαι μὲν λόγων ὁρμαὶ καὶ διέξοδιο, »πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως« ἐπεισπνέοντος ἡμᾶς τοῦ θεοῦ, τίς η ἀποκλήρωσις ἐγκαλύπτεσθαι καὶ δειλπιᾶν; οὐκ ἀνυπαίτιος γὰρ ὅτῳ μέτεστι χάριτος, ἐὰν τὰ καλὰ μὴ κοσμῇ λόγοις εὐχαριστηρίοις. διὸ φέρε καἰ ἡμεῖς ὑμνήσωμεν τῶν χαρισμάτων τὸ καλλιφεγγὲς ἄστρον καὶ τιμαλφέστατον τοῦ Χριστοῦ, τὴν ἁγνείαν. εὐρυτάτη γὰρ ἡ τοῦ πνεύματος αὕτη καὶ ἄφθονος ὁδός. πόθεν οὐν ἀπαρξάμεναι δὴ πρέποντα δόξομεν καὶ εἰκότα λέγειν τοῖς προκειμένοις, ἐντεῦθεν ἐπισκεπτέον.

Ἐγὼ γὰρ ἀκριβῶς ᾐσθῆσθαί μοι δοκῶ, ὅτι τῆς εἰς τὸν παράδεισον ἀποκαταστάσεως καὶ τῆς εἰς τὴν ἀφθαρσίαν μεταβολῆς καἰ τῆς πρὸς τὸν θεὸν καταλλαγῆς οὐδὲν αἴτιον οὕτως ἄλλο γέγονε καὶ σωτήριον ἀνθρώποις, τὸ στρατηγῆσαν ἡμᾶς εἰς ζωήν, ὡς ἁγνεία. πειράσομαι γὰρ ᾗ διανοοῦμαι περὶ τούτων ἐνδείξασθαι νῦν, ἴνα σαφῶς τὴν δύναμιν τοῦ προειρημένου χαρίσματος ἀκούσασαι, πόσων ἡμῖν παρεκτικὸν ἀγαθῶν ἐγενήθη γνῶτε. τὸ γοὺν ἀρχαῖον, μετὰ τὸ μετοικισθῆναι τὸν ἄνθρωπον ἐκβληθέντα διὰ τὴν παράβασιν, τὸ ῥεῦμα τῆς φθορᾶς ἐπὶ πολὺ προσεχύθη καὶ φερόμενον σφοδρῶς [*](1 Plato Prot. 301 D — Hebr. 1, 1 — 8 s. ἀπισκεπτ. im Index — 12 vgl. Plato Symp. 193 B — 17 Plato Tim. 43 f) [*](3 f SS Parall. S. 200 Holl) [*](1 μ)υρίαι — δι(έξοδοι) unleserl. | μὲν λ. ὁ.] συναναφαίνονται τρίβοι (v. 2. Hd. in ücke) Μ AI | μὲν < Jh 2 f ἐπεισπν. — ἀποκλ(ήρωσ) Ο: ἐπιπνέοντος Μιν τοῦ πνεύματος, τὶς ἀπ. (v. 2. Hd. in ücke) MAI 3 ἐγκαλύπτεσθαι P 174 PI Phaedr. 237 A ἐγκαλυψάμενος | οὐκ — εὐχαριστ. Ζ. 4 C (Ck). Lemma ἐκ τῶν αὐτῶν (vorherg. Symp. 7, 1) | οὐκ — μέτεστι unleserl. O ( οὐκ ἂν ὑπ' ἀγνοίας ἀκνήσαι μέτεστι M ο ἂν ὑ. ἀ. ὀκνήσαιμεν τῆς AI]): ὕπαίτιος οὕτως μετέστη C 4 ἐὰν τὰ unleserl. Ο: καὶ τὰ MAI | κοσμοίη B, κοσμοῖ C: κοσμῆσαι MAI | λόγοις — χαρισμάτων Z. 5 unleserl. Ο: κ. τὰ φαῦλα μὴ διασκευάσαι διασκεδάσαι AI [auch Cb]) κατίπερ καὶ πῶς AI) οὐκ ἐπαινέσαι τολμήσομεν τ. χαρ. v. 2. Hd. Μ AI | εὐχαρ.] πρὸς οἰκοδομὴν τῶν πυθομένων + C u. endet 5 ὑμνήσωμεν Jh: ὑπομνήσωμεν P | τὸ O ν 9 αἰσθάνεσθαί viell. richtig O ( αἰ8σθέσθαι Ch) 11 τὸν vor θεὸν + Ο 1 οὕτως αἴτιον P Jh 12 σωτήρ(ιον) undeutl. | PI ὁ Ἔρως . . στρατηγός 13 ᾗ] εἰ übergeschr. ἧ Ο 15 ἀγαθῶν παρεκτικὸν O 16 διὰ < P Zeichen in B) 17 ff PI Tim. 43 f ἐφέροντο . . ἀτάκτως μι)ν ὅπῃ τύχοι προϊέναι . . . πολλοῦ γὰρ ὄντος τοῦ κατακλύζοντος καὶ ἀπορρέοντος κύματος . ., τὰ τῶν προσπιπτόντων παθήματα . ., ὅτε . . διὰ τοῦ σώματος αἱ κινήσεις ἐπὶ τὴν ψυχὴν φερόμεναι προσπίπτοιεν, αἵ δὴ . . αἰσήσεις . . κέκληνται . . . αἷς δ’ ἂν ἔξωθεν αἰσθήσεις τινὲν . . προσπεσοῦσαι συνεπισπάσωνται καὶ τὸ τῆς ψυχῆς ἅπαν κύτος, τόθ' αὖται κρατοὑμεναι κρατεῖν δοκοῦσι)

47
συρμοῖς ἐξαισίοις οὐ μόνον ἔξωθεν ἀτάκτως παρεφέρετο ἀλλ’ ἤδη καὶ ἐπεισχεόμενον εἴσω κατέκλυζε τὰς ψυχάς. συνεχῶς τοῦτο πάσχουσαι κωφαὶ καὶ δουμαθεῖς ἐφέροντο, κυβερνᾶν ἀπαλλαγήσασαι τὰ σφέτερα σκάφη παρὰ τὸ μὴ ἔχειν βεβαίου τινός. αἱ γὰρ αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς, ὡς οἱ τούτων ἒφασαν ἐπιστήμονες, ἐπειδὰν τῶν ἒξωθεν προσπιπτόντων παθῶν ἡττηθεῖσαι. προσδέξωνται τὰς ἐπιφορὰς τοῦ τῆς ἀνοίας ἐπικλύσαντος εἲσω κύματος, εὐθέως τῆς εὐθείας ὁρμῆς ἐμποδίζουσι σκοτωθεῖσαι τὸ πᾶν αὐτῆς εὐήνιον πορεύεσθαι κατὰ φύσιν κύτος. ὅθεν οὐν ὁ θεὸς οἰκτειρήσας ἡμᾶς ἡμᾶς οὕτως καἰ οὒτε ἀνασχεῖν οὒτε ἀνασφῆλαι δυναμένους κατεπερμψεν ἐξ οὐρανῶν τὸ ἄριστον καὶ εὐκλεέστατον βοήθημα, τὴν ἁγνείαν, ὅπως ἐξ αὐτῆς ἀποδήσαντες ἡμῶν τὰ πλοίων δίκην γαληναίως ἔχωμεν ὁρμισθέντες τῆς φθορᾶς, καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον μαρτυρεῖ. τοῦτο γὰρ ἐν τῷ ἑκατοστῷ κοστῷ φέρεται ψαλμῷ, ἔνθα ὕμνον εὐχαριστήριον ἱλαρῶς αἱ ψυκαὶ τῷ θεῷ, ὁπόσαι δὴ παραληφθεῖσαι καὶ καρατηθεῖσαι περιπολοῦσιν ἤδη μετὰ Χριστοῦ τὸν οὐρανόν, ὅτι ὑπὸ τῶν ὑλικῶν καὶ σωματικῶν ῥευμάτων. ἐντεῦθεν γὰρ καὶ τὸν Φαραώ φασι τύπον ἀπενέγκασθαι <τὸν> κατὰ τὴν τοῦ διαβόλου, ἐπειδὴ τὰ μὲν ἄρρενα ἀφειδῶς εἰς τὸν ποταμὸν ἐκέλευε [*](5 Plato a. a. Ο. — 9 Symp. 10, 4. Plato Legg. II, 653 D — 10 vgl. De res. n, 13, 4. HI, 9, 9. De lepra 7, 5 — 14 Psal. 136, 1. 2 — 17 Plato Phaedr 246 B — 19 Exod. 1, 16 — Orig. In Ex. hom. 2, 1) [*](1 ἐξαισίοις συρμοῖς AI Jh 2 ἐπισχεόμενον B 3 τοῦτο < P | P 4 ἀπαλαγήσασαι Ο: ἀπαλλαγεῖσαι P 174 v Jh 6 παθω . Ο 8 εὐθέως τῆς . . ὁρμῆς undeutl. O | θείας M Al Jh: εὐθείας Ρ w. e. seh. Ο (ἐμποδίζ)ουσι unleserl. Ο 9 εὐήνιον undeutl. Ο εὔδιον MAI: PI Phaedr. εὐήνια | πορεύεσθαι ? Ο: πορευθὲν M AI Jh. | κῦτ . . Ο | οὖν + Ο 9 f PI θεοὶ οἰκτειρήσαντες . . ἔδοσαν 10 ἒχοντας — ἀν(ασχεῖν οὔ)τε II f (βοήθ)ημα — αὐτῆ ἀποδήσ)αντες unleserl. 12 ἁγνείαν] παρθενίαν Jh | ἀποδύσαντες M AI | σώμ(ατα) unleserl. Ο 13 δίκ. γαῖ.. ἒχωμεν unleserl. O | γαλήνην ἔχωμεν (2. Hd.) MAlJh | ὁρμισθ)έντες — φέρεται Z. außer καθ(ὼς κ)αὶ τὸ (vor πνεῦμα) und τοῦτο . . ἐν τῷ, unleserl. Ο | Al (? M) | < Jh: ἄνευ 2. Hd. M AI 14 τὸ ἅγιον μαρτυρεῖ] ganz anders 2. Hd. MAI | <B Jh 15 φέρεται] δηλοῦται U AI | ψαλμῶ Ο 52 16 f κ. κρατηθεῖσαι < P 17 PI οὐρανὸν περιπολεῖ πᾶσα ψυχή) 18 τῶν < PI Τim. 44 B τροφῆς ῥεῦμα 19 γὰρ < P | φησὶ P | τὸν + Kl 20 τοῦ < Po Cb Jh | εἰς τ. ποταμὸν <P)
48
ῥίπτεσθαι, τὰ δὲ θήλεα ζῳογονεῖσθαι. καὶ γὰρ καἰ ὁ διάβολος βασιλεύων »ἀπὸ Ἀδὰμ καὶ μέχρι Μωυσέως« τῆς μγεάλης Αἰγύπτου, τοῦ κόσμου, τὰ μὲν ἄρρενα καὶ νοητὰ τῆς ψυχῆς ἔκγονα ὑπὸ παραφέρεσθαι καὶ ἀναιρεῖσθαι παθῶν σπουδὴν ἒσχε, τὰ δὲ σαρκικὰ σαρκικὰ καὶ αἰσθητὰ αύξάνεσθαί τε καὶ πληθύνεσθαι γλίχεται.

Ἀλλὰ γὰρ ἵνα μὴ πα ρεκβαίνωμεν τοῦ προκειμένου, φέρε δὴ τὸν ψαλμὸν ἐν χερσὶν ἐξηγησώμεθα λαβοῦσαι τοῦτον, ὃν αἱ καθαραὶ καὶ ἀλώβητοι ψυχαὶ προσᾴδουσι τῷ θεῶ, »ἐπὶ τῶν ποταμῶν« λέγουσαι »Βαβυλῶνος, ἐκεῖ ἐκαθίσαμεν καὶ ἐκλαύσαμεν ἐν τῷ μνησθῆναι ἡμᾶς τῆς Σιών. ἐπὶ ταῖς ἰτέαις ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκεῖ ἐκρεμάσαμεν τὰ ὄργανα ἡμῶν«· ὄργανα καλοῦσαι τὰ σκηνώματα σαφῶς ἀνεκρέμασαν ἀπὸ τῶν πεισμάτων τῆς ἀγνέίας ἐξάψασαι τοῦ Μου ἳνα μὴ δυνηθῶσιν ἐξαρπασθεῖσαι πάλιν παρασυρῆναι τῷ ῥεύματι τῆς ἀκρασίας· Βαβυλὼν γάρ, τάραχος ἢ σύγχυσι ἑρμηνευομένη, τὸν περίρρυτον βίον δείκνυσι τοῦτον, οὗ ἐν μέσῳ καθεσθέντες περικλυζόμεθα καθ’ ὃν ἐσμὲν ἐν τῷ κόσμῳ χρόνον, τῶν ποταμῶν τῆς κακίας ἐφορμώντων ἀεί. διὸ καὶ περιδεεῖς ἐσμεν καὶ κατολοφυρόμεθα καὶ βοῶμεν μετὰ κλαυθμοῦ πρὸς τὸν θεόν, ἴνα μὴ κατολισθήσωσιν ἡμῶν ἀπορρηχθέντα τοῖς κύμασι τῆς ἠδονῆς ἀπὸ τοῦ φυτοῦ ἦς ἠγνείας τὰ ὄργανα. ἐν τύπῳ γὰρ τῆς παρθενίας τὴν ἰτέαν πανταχοῦ παραλαμβάωουσιν αἱ θεῖαι γραφαί, ἐπειδήπερ τὸ ἄνθος αὐτῆς εἰς [*](2 öm. 5, 14 — 3 Plato Theaet. 150 D — 5 vgl. Gen. 1, 28 — 7 Plato Pol. X, 611 BC — 8 Psal. 136, 1. 2 — 14 vgl. Gen. 11, 9) [*](8–S. S. 49, 5 Phot. Bibl. 237 S. 30Sb, 22—39 — 11. 14. 20 Hier. In Psal. PL 26, 1304) [*](1 καὶ vor ὁ διαβ. < P 2 καὶ vor μέχρι < P Jh | μωσέσς Ο P 175 3 PI ψυχῆς ἔκγονον. 5 ἀναίσθητα PJh 7 ἐξηγησέμεθα ἐν χερσὶ O I PI οὐ λελωβημένον (v. d. Seele) . . , ἀλλ’ . . καθαρὸν 8 ἐπὶ — ἡμῶν Z. 11] Ph ὅτι τὸ ἐπὶ τ. ποταμῶν Βαβυλῶνος καὶ τὰ (< A) ἑξῆς αἱ ψυχαί φησιν λέγουσιν 10 < Jh | ἐκεἶ + Ο LXX cod. A 11 ὂργ.] ἒστενον γὰρ Phb | σαφῶς (< Ph) σκηνώματα P Jh 12 ἐκρέμασαν Ph 13 ἐξαψάμεναι Ο 14 f περίρυτον B 15 καθεσθεῖσαι Ο, übergeschr. . . έντες 16 καθ’ ὃν — χρόνον < Ph 17 ἀεὶ < Ph | περιδ. — < Ph 18 κλαυθμὼν B 18 f (ἀπορραγέντα 2. Hd. MAI) unleserl. Ο | 19 κύμασιν Ph | φυτοῦ — γὰρ τῆς unleserl. Ο 20 ὂργανα — γὰρ] σώματα. τύπον δὲ 2. Hd. M AI | ἐν τὐτω P 175v 20 f παντ. παραλ. τὴν ἰτέαν P Jh | παραλ. αἱ θεῖαι unleserl. Ο 21 θεῖαι < Ph | αὐτῆς auch Phab | ὕδωρ — ὀχ)είας ἀναζ)εῖ S. 49, 1 O: ganz anders 2. Hd. M, ebenso AI, aber auch ὕδωρ τριβὲν ἐὰν ποθῇ)

49
ἀποτριβέν, ἐὰν ποθῇ , πᾶν ὃσον εἰς ὀχείας ἀναζεῖ καὶ ἐρεθισμοὺς κατασβέννυσιν, ἔστ᾿ ἂν εἰς ἄρδην ἀποστειρώσῃ καὶ ἄγονον πᾶσαν τὴν ἐπὶ παιδοποιίαν φοράν· ὥσπερ δὴ καὶ Ὃμηρος ἐμήνυσε, διὰ τοῦτο καλέσας ὠλεσικάρπους τὰς ἰτέας. καὶ ἐν Ἠσαΐᾳ δὲ οἱ δίκαιοι ὡς ἰτέα λέγονται φύειν ἐπὶ παραρρέον ὕδωρ. εἰς ὕφος γὰρ τότε τὸ τῆς παρθενίας ἔργος μεγεθύνεται σφοδρῶς τε καὶ ὁπόταν ὁ δίκαιος καὶ ἐγκεχειρισμένος τηρεῖν αὐτὴν καὶ ἐργάζεσθαι τοῖς ἠπιωτάτοις τοῦ Χριστοῦ νάμασιν ἀρδεύῃ, σοφίᾳ καταψεκάζων. ὃν γὰρ τρόπον τὸ δένδρον τοῦτο χλοηφορεῖν πέφυκεν ὕδατι καὶ βλαστάνειν, οὕτως ἐπανθεῖν ἀεὶ καὶ ἐπακμάζειν πιαινομένη λόγοις πέφυκεν ἡ παρθενία, ἵνα δὴ καὶ ἀνακρεμάσαι τὸ ὄργανον ἀπ αὐτῆς ἑαυτοῦ δύνηταί τις.

Εἰ οὐν οἱ ποταμοὶ τῆς Βαβυλῶνος τὰ ἑρύματα τῆς ἠδυπαθείας εἰσίν , ὡς οἱ σοφοί φασι, τὰ συγχύνοντα καὶ ταράσσοντα τὴν ψυχήν, ἀνάγκη τὰς ἰτέας εἶναι τὴν σωφροσύνην, ἀφ᾿ ἡς ἀνακρεμῶντες ἀνέλκομεν τὰ ὅργανα τὰ παιδογόνα ταλαντούμενα κάτω καὶ βρίθοντα τὸν νοῦν, ἴνα μὴ κατενεχθέντα περὶ τοὺς ὀχετοὺς τῆς ἀκρασίας σκωλήκων δίκην εἰς τοὺς ἰχῶρας ἐγχρίμπτωνται καὶ τὰς σηπεδόνας. χρησιμωτάτην γὰρ καὶ ἐπίκουρον εἰς ἀφθαρσίας κτῆσιν τὴν παρθενίαν ὁ θεὸς ἐδωρήσατο, σύμμαχον ἀποστείλας τοῖς ὀριγνωμένοις καὶ ποθοῦσι, καθῶς ὁ ψαλμῳδὸς ὑφηγεῖται, τὴν Σιών, ὃ δή ἐστι τὴν ἔκλαμπρον ἀγάπην τὴν περὶ αὐτῆς ἐντολήν, ἐπειδήπερ ἡ Σιὼν ἐντολὴ σκοπιᾶς ἑρμηνεύεται. — ὧδε γὰρ ἀναλογισώμεθα πάλιν καὶ τὰ ἑξῆς. τί δή ποτε ἐπηρωτῆσθαι πρὸς τῶν αἰχμαλωτιστῶν ὁμολογοῦσιν αἱ ψυχαὶ τὴν ᾠδὴν ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας ᾆσαι κυρίου ἢ [*](3 Odyss. 20, 510 — 4 Jes. 44, 4 (vgl. Hilar. In Psal. 136 § 7) — 8 vgl. Plato Tim. 75E — 14 Origenes? — Plato Phil. 63D — 16 Symp. 6, 4. 8,2.4.10 — 17 Symp.1, 1 S. 9, Off (8, 15. 19) — 19 Plato Symp. 180B — 20 Plato Axioch. 366 A — 23 Onom. s. 198, 64 Lagarde — 24 Symp. 5, 5. De lepra 9, 1 — 25 Psal. 136, 4) [*](1 ἂν Ph | ἀναζῆ P Ph | καὶ ἐρ. Ο 52v | τοὺς vor ἐΜ + 2. Hd. MAI 2 ἀποσβέννυσιν Ph | εἰς tilgt Wd | καὶ — πᾶσαν Ζ. 3 < Ph 3 ἐπὶ τῆ παιδοποιία σποράν Ο | ὁ Ὃμ. + Phb 4 ἰτέας] es endet Ph 5 ἰτέα < Ο 6 τότε γὰρ Ο 7 ὃτ’ ἂν Ρ, ὅταν B 8 ἀρδεύηται P 11 ἡ < Ο | έπ’ Ο, ab. vgl. Ζ. 15 12 δυνηθῆ Ο 13 οὖν] γὰρ Ο 14 f PI τὰς ψυχὰς . . ταράττουσαι 15 ἀνακρεμνῶντες B 17 ἵνα P 176 18 ἐγχρίπτονται B 19 PI Ἒρωτα . . κυριώτατον εἶναι εἰς ἀρετῆς . . κτῆσιν 20 ὀρεγυνμένοις Ρ I PI ὀριγνωμένη 21 ψαλμὸς P Jh | τῆ σ. Ο 23 ἀναλογισόμεθα P, ἀναλογησώμεθα w. e. seh. B: ἀναλογισώμεθα PI Prot. 332 D | πάλιν < B 25 τῆς B | ἀλλοτρίας ᾀσα(θ κυρίου unleserl. Ο | τοῦ κυρίου Μ Al)

50
πάντως, ὃτι τὸ εὐαγγέλιον ἰερὰν ᾠδὴν εἶναι καὶ ἀπόρρητον διδάσκουσιν, ἣν οἱ ἁμαρτάνοντες καὶ μοιχώμενοι τῷ πονηρῷ προσᾴδουσιν; ἐξέρχονται γὰρ τὰς ἐντολάς, τὸ θέλημα »τῶν πνευματικῶν« τελοῦντες »τῆς πονηρίας«, καὶ ῥίπτουσι »τὰ ἃγια τοῖς κυσὶ καὶ τοὺς μαργαρίτας ἒμπροσθεν τῶν χοίρων«, ὅν τρόπον τρόπον κἀκεῖνοι περὶ ὠν ὁ δυσχεραίνων φησί· »καὶ ἀνέγνωσαν ἔξω νόμον.. οὐ γὰρ ὅτι πυλῶν ἔξω τῆς Ἱερουσαλὴμ ἢ ταῖν οἰκιῶν ἀνεγέιννσκον ἐξιόντες Ἰουδαῖοι τὸν νόμον, διὰ τοῦτο δὴ καὶ ὁ προφήτης ἰσχυρῶς αὐτῶν κατηγορεῖ καὶ ὑπευθύνους ἐγκλήματι βοᾷ γεγονέναι, ἀλλ’ ὅτι τὰς ἐντολὰς καὶ ἀσεβοῦντες εἰς τὸν θεὸν ἐπιμεμορφασμένως μὲν ἀνεγίωσκον δῆθεν ὡς εὐσεβεῖς τὰ προστάγματα, κατὰ ψυχὴν δὲ οὐκ ἐδέχοντο μετὰ πίστεως ἴσχοντες, ἀλλ’ ἀπέπτυον »ἔργοις ἐντεῦθεν γὰρ τὴν ᾠδὴν ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας ᾂδουσι κυρίου, ταπεινότερον περιέλκοντες καὶ ἐξηγούμενοι τὸν νόμον, βασιλείαν αἰσθητὴν προσδοκῶντες, καὶ ἐπὶ γῆς ταύτης τῆς αλλοτρίας, ἣν παρελεύσεσθαι λόγος, τιθέμενοι τὰς ἐλπίδας, ἒνθα οἱ αἰχμαλωτίζοντες δελεάζουσιν ἡδοναῖς λοχῶντες πρὸς ἀπάτην.

Ἐοίκασι δὲ καὶ οἱ προσᾴδοντες τὸ εὐαγγέλιον ἄφροσιν ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας« μελῳδεῖν »τὴν ᾠδὴν κυρίου«, ἧς μή ἐστιν ὁ Χριστὸς γεωργός. ἀλλ’ αἱ τὸ καθαρώτατον καὶ φαιδρὸν καὶ ἀμιγὲς καὶ εὐλαβὲς καὶ εὐπρεπὲς τῆς παρθενίας ὑποδῦσαι καὶ ἀναλάμψασαι κάλλος, καὶ στεῖραι καὶ ἄγονοι τῶν ῥευστῶν καὶ ἀλγεινῶν εὑρεθεῖσαι »ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας« οὐ μελῳδοῦσι »τὴν ᾠδήν«, ὃτι μὴ φέρονται τὰς ἐλπίδας τῇδε, μηδὲ προστετήκασι θνητῶν σωμάτων τρυφαῖς, μηδὲ ταπεινῶς κατασκέπτονται τὸν νοῦν τῶν ἐντολῶν, ἀλλ᾿ εὖ καὶ γεν- [*](3 Ephes. 6, 12; vgl. Orig. In Psal. 136. 13, 137 Lomm. (ffier. PL 26, 1305) 4 Mt. 7, 6 — De creat. 1 — 6 Arnos 4, 5 — 12 Tit. 1, 16 — 14 vgl. S. 27, 16ff — 15 Mt. 24, 35 — 17 Plato Tim. 69 D — 19 vgl. De lepra 2, 4. Ignat. Ad Philad. 3, 1 — 25 vgl. Plato Gorg. 521 A. Theaet. 146 C. 151 E) [*](1 εἶναι κ. ἀπόρρητον unleserl. Ο : ε. ἀπὸ τούτων 2. Hd. M AI 2 πονηρῷ imleserl. Ο 3 ἐξέρχονται Ο Ρ, ἐξάρχονται Β, ἐξορχοῦνται Jh: vgl. auch Z. 9f γὰρ — τελοῦντες unleserl. Ο | τὰς ἐντ.] τῶν ἐντολῶν τοῦ κυρίου 2. Hd. M AI τ. πν. Kl: τ. πνευμάτων P Ausgg.: < M | τελ.] κακῶς ἐπιτελοῦντες MAI 4 τῆς Ο 53 6 τὸν vor νόμον + Ο < LXX) | ὃτι] ἒτι Β 7 ἢ < οἰκείων P, οἰκειῶν B | οἱ < P (nicht B) 9 ἀλλ’ P 176 v 10 dz < ἐπιμεμορφφμένως P 13 γῆς] τῆς P Jh | ἀλλοτρίας — κυρίου < 14 βασιλείαν in ürzung O βασιλίαν M) 16 αἰχμαλωτισταὶ P Jh 20 καθαρότατον B 20 f καὶ εὐλαβὲς < Ο 23 f zalg ἐλπίσι viell. richtig 25 κατασκέψονται P 25 f γενναίως μετὰ undeutl. Ο)

51
ναίως μετὰ φρονήματος ὑφηλοῦ τὰς ἐπαγγελίας ἄνω περιαθροῦσι, τὸν οὐράνιον διφῶσαι καὶ σύμφυτον τόπον. ὅθεν ἀγάμενος αὐτῶν ὁ θεὸς τὰ φρονήματα »μεθ᾿ ὁρκωμοσίας« ἐξαιρέτους ἐπαγγέλλεται διδόναι τιμάς, »ἐν ἀρχῇ τῆς εὐφροσύνης« προανατάσσων καὶ προκαθιδρύων. λέγει γὰρ ὧδε »ἐὰν ἐπιλάθωμαί σου, Ἱερουσαλήμ, ἐπιλησεθείη ἡ δεξιάμου μου. κολληθείη ἡ γλῶσσά μου τῷ λάρυγγί μου, ἐὰν μή σου μνησθῶ, ἐὰν μὴ προανατάξωμαι τὴν Ἱερουσαλὴμ ὡς ἐν ἀρχῇ τῆς εὐφροσύνης μου«, Ἱερουσαλὴμ τὰς ἀμιάντους αὐτὰς δὴ ταύτας, ὡς ἔφην, ἀπήμονας ψυχὰς εἶναι λέγων, αἵτινες ἄτρυγον τὸ αὐστηρῶς ἀμολύντοις χείλεσι σπασάμεναι πόμα, »ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν« καθαρμόζονται »παραστῆσαι Χριστῷ« κατ᾿ οὐρανόν, »τὸν τῶν ἀμιάντων ἄθλων ἀγῶνα νικήσασαι«. ταύτῃ γὰρ καὶ Ἡσαΐας ὁ παρεγγυᾷ »φωτίζου, φωτίζου« λέγων »Ἱερουσαλήμ· ἣκει γάρ σου τὸ φῶς, καὶ ἡ δόξα κυρίου ἐπὶ σὲ ἀνατέταλκε«. ταῦτα δὲ τὰ ἐπαγγέλματα μετὰ τὴν ἐξανάστασιν τελεσιουργηθήσεσθαι δῆλον καὶ παντί. οὐ γὰρ περὶ τῆς πολυθρυλλήτου κατὰ Ἰουδαίαν πολίχνης τὸ πνεῦμα τὸ ἃγιον χρησμῳδεῖ, ἀλλὰ περὶ τῆς οὐρανοπόλεως ὡς ἀληθῶς ἐκείνης καὶ μακαρίας Ἱερουσαλήμ, ἣν δή φασιν αὐτὴν εἶναι τὸ ἄθροισμα τῶν ψυχῶν, ἃς προανατάξασθαι πρώτας »ἐν ἀρχῇ τῆς εὐφροσύνης‘ τῶν καινῶν αἰώνων ἀνεπισφαλῶς ὁ θεὸς ἐπαγγέλλεται, εἰς καθαρὰν οἴκησιν ἀδύτων φώτων τῷ λευκοτάτῳ τῆς παρθενίας ἐστολισμένας κόσμῳ κατοικίζων , ὃτι μὴ ἐμνημόνευσαν τὸν κόσμον ἀποδύσασθαι τὸν νυμφικόν, τουτέστι χαυνῶσαι τὸν λογισμὸν φαντασίαις ἐκτόποις.

[*](1 Plato Axioch. 370 D. 366 A — 3 vgl. Hebr. 7, 21 — 5 Psal. 136, 5. 6 — 9 Plato Phaedi-. 248 C — 10 11 Kor. 11, 2. De lepra 15, 5 — 11 Weish. Sal. 4, 2 — 13 Jes. 60, 1 — 17 Hebr. 12,22f; De lepra 10, 4 — 19 Psal. 136, 6 — 21 Plato Phaed. 114 C — vgl. Apok. Job. 3, 4. 5. 6, 11. 7, 9. 13)[*](1 περι)αθρ. — διψῶσαι Ζ. 2 unleserl. Ο | παρισθροῦσαι P: περιοδεύουσι 2. Hd. MAI 2 τὸν οὐρανὸν P 2 f θεὸς θεὸς — με(θ’) unleserl. Ο: τὴν σωφροσύνην μεθ’ 2.Hd. MAI ὁρκομοσίας Β: ὁρκωμόνας(?) Μ, ὅρκου μόνας Αl | ἐπαγγέλλ)εται — ἐν Ζ. 4 unleserl. Ο 4 καὶ — σου Ζ. 5 unleserl. Ο : καὶ λέγων· εἰ ἐπιληθῶ σου 2. Hd. M AI | καθιδρύων B Jh 5 λέγει P 177 | ἱερουσα(λημ ἐπ}ιλησθείη unleserl. Ο | ἡ δεξιά Ο 53v 9 PI ἀπήμονα (ψυχήν) 10 f παρθένον ἁγνὴν wobl auch Ο: παρθένον(?) ἁγνὴ Μ, παρθένῳ ἁγναὶ AI 11 παραστῆναι HSS κατ᾿ οὐρανὸν < Ρ 13 λέγων < P 14 ἀνατέρθαλκε] ε 15 τελεσιουγρηθήσεται P 16 πολυθρυλήτου Ρ | κατὰ τὴν P 17 οὐρανουπόλεως Ο Jh | ὡς < P 18 καὶ < Ο | φασιν OKI: φησιν P Jh 20 ὁ ἀνετπισφαλῶς Ο: ἐπιφανῶς P, προφανῶς Ch Jh 21 PI εἰς τὴν καθαρὰν οἴκησιν καθαρῶν P 22 ἐμνιμόνευσε B: P 177 v 23 ἀποδύσθαι P)
52

Ἀμέλει τὸ μὴ ἐπιλαθέσθαι νύμφην τὸν κόσμον, μηδὲ παρθένον τὴν στηθοδεσμέιδα αὐτῆς, λεγόμενον ἐν Ἱερεμίᾳ, τὸ μὴ ἐνδοῦναι καὶ χαλάσαι τὸν δεσμὸν τῆς σωφροσύνης ἀπάταις δηλοῖ καὶ περισπασμοῖς. στήθη γὰρ αἱ φρένες εἰκότι λόγῳ καὶ ὁ νοῦς ἡμῶν εἶναι νομίζεται· ἡ δὲ στηθοδεσμίς, ἡ συνδοῦσα ζώνη καὶ συσφίγγουσα τὴν πρόθεσιν τῆς ψυχῆς εἰς ἁγνείαν, ἐστὶν ἡ πρὸς θεὸν ἀγάπη, ἥν τε καὶ ὑμῖν ὁ στρατηγὸς ἡμῶν καὶ ποιμὴν Ἰησοῦς καἰ ἂρχων καὶ νυμφίος, ὦ καλλιπάρθενοι, ἄρρηκτόν τε καὶ ἐσφραγισμένην μέχρι »τέλους« τηρῆσαι παράσχοι. τούτου γὰρ τοῦ κτήματος τοῖς ἀνθρώποις ἄμεινον βοήθημα οὐκ ἄν τις ῥᾳδίως ἓτερον λάβοι ἀρέσκον θεῷ καὶ προσφιλές. διὸ ἐγὼ χρῆναί φημι τὴν ἀγνείαν ἂπαντας τιμᾶν καὶ διαφεόντως ἀσκεῖν τε καὶ ἐγκωμιάζειν.

Αὑταί σοι καὶ παρ’ ἡμῶν αἱ ἀπαρχαὶ τῶν λόγων ἀνακείσθωσαι· ὡ Ἀρετή, τὰ μὲν παιδιᾶς, τὰ δὲ καὶ σπουδῆς χάριν.

Ἀλλὰ δέχομαι τὸ δῶρον, ἴφη φάναι τὴν Ἀρετήν, καὶ κελεύω μετὰ σὲ τὴν Θάλλουσαν λέγειν· δεῖ γάρ με παρὰ μιᾶς ἑκάστης ὑμῶν ἀποδέξασθαι τὸν λόγον.

[*](1 Jei-cm. 2, 82 — 3 De res. 11, 6, 6 — 7 Job. 10, 11. U — 8 Mt. 9, 15. 25, 1 ff — I Kor. 1, 8 — 9 riato Symp. 212 B — 13 Plato Symp. 197 E — 16 Plato Symp. 194D)[*](1—6 Phot. Bibl. 237 S. 308 b, 40—309 a a, 5 — 4 f SS Parall. S. 200 Holl)[*](1 Ph ὅτι φησιν Ἀμ. usw. | ἐπιλανθάνεσθαι P 2 στηθεσμίδα P | αὐτῆς Jh: < Ph 3 f κ. περισπ. < Ph 4 στήθη — νομίζεται Ζ. 5 in = Vat. 1553, Bl. 182r); Lemma τοῦ ἁγίου Μεθοδίου ἐκ τῶν περὶ ἁγνείας συμποσίων | γὰρ . . φρένες unleserl. Ο | αἱ] καὶ C | εἰκότι] αἰσθητικῷ τινι C ὁ < C 5 νομ.] ὀνομάζεται ἐν τῇ γραφ C | (στηθοδ)εσμίς, ἡ O | ἡ συνδ.] αὐτῶν 2. Hd. MAI | ζωὴ Ph 6 τῆς ψ. ε. ἁγν. unleserl. Ο θεὸν P Jh : Χριστὸν Ο Ph | ἀγάπη] es endet Ph 7 ὑμῖν] ἡμῖν M Al στρατ. ἡμ. κ. unleserl. Ο : στρατηλατῶν κ. 2. Hd. M AI 7 f Ἰησοῦς καὶ ἄρχων) κ. νύμριος unleserl. Ο 8 καλλ)ιπάρθενοι ἂρρηκτόν unleserl. Ο | καλιπάρθενοι P τε < Cb Jh | καὶ — τοῦ Z. 9 unleserl. Ο | μέχρι — παράσχοι Ζ. 9 auch ab. Lücke fast e. Ζ.Μ 9 — 12 PI τούτου τοῦ κτήματος τῇ ἀνθρωπείᾳ φύσει συνεργὸν ἀμείνω Ἒρωτος οὐκ ἂν τις ῥᾳδίως λάβοι. διὸ δὴ ἔγωγέ φημι χρῆναι πάντα ἂνδρα τὸν Ἔρωτα τιμᾶν, καὶ αὐτὸς τιμῶ . . καὶ διαφερόντως ἀσκῶ 9 κτήματος Ο 54: ἠττήματος B, a. Rd. corr. κτήμ. 10 ἀμείνω P 12 διαφερ.] διὰ παντὸς P 13 f PI οὗτος . . ὁ παρ’ ἐμοῦ λόγος, ὦ φ., τῷ θεῷ ἀνακίσθω, τὰ μὲν παιδιᾶς, τὰ δὲ σπουδῆς . . μετέχων 14 παιδείας OP 15 ἀρε . . . Ο 16f PI ἀποδέξασθαι παρ’ ἑνὸς ἑκάστου ὑμῶν τὸν λόγον)