Symposium Sive Convivium Decem Virginum

Καὶ πρῶτον ἐξεταστέον — εἰκὸς γὰρ ἀντιπροσθεῖναί τινας ἄλλοτε ἂλλως — , πῶς ὁ Ἀδὰμ ἀπεικάζεσθαι δύναται τῷ υἱῷ τοῦ θεοῦ, ἐν τῷ παραπτώματι τῆς παραβάσεως εὑρεθεὶς καὶ ἀκούσας τό »γῆ εἶ, καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ‘. πῶς δὲ καὶ »πρωτότοκος πάσης τῆς κτίσεως‘ νομισθήσεται ὁ μετὰ τὴν γῆν καὶ τὸ στερέωμα πηλοπλαστούμενος; πῶς δὲ καὶ τὸ »ξύλον τῆς ζωῆς« αὐτὸς εἶναι συγχωρηθήσεται ὁ ἐκβαλλόμενος διὰ τὴν παράβασιν, »ἳνα μὴ πάλιν ἐκτείνας τὴν [*](10 vgl. Plato Phaedr. 246 E — 12 vgl. S. 57, 1 — 21 Gen. 3, 19 — Kol. 1, 15 - 23 Apok. Job. 2, 7 — 24 Gen. 3, 22) [*](1 ἀποθέσεως Jh If ἀνδριέστερον γὰρ P, ἀνδρειέστερον γὰρ B: χρὴ οὖν με ἀκριβέστερον Po Cb Jh 3 ἀνακρουομένην Cb Jh 4 κἀκεῖνο viell. richtig Ο | δοκεῖν P | ἀκινδυνώτερον P (nicht B) 5 ἀπεργασαμένη 0, vgl. Ζ. 1 7 ἒνθα verbessert? P 8 σύ . . . σιν Ο | ἡρμοσμένος P | κάλλ(ιστα) unleserl. Ο 9 μέτρον MAlJh: μέρος OP | τέλεον PJh | ἀπευ . ύνεται Ο 10 αὐτὸς (ὁ) διακ(οσμή)σας νο(μο)θέτ(ης) unleserl. Ο 11 διδάγματι Ο | τοὺ(ς) πρώτο(υς) unleserl. Ο | φύσεως nndeutl. Ο | θεσμούς unleserl. Ο: δεσμούς MAI 12 ἐπεὶ PJh I ὥσ)περ ἐξ ἠμι(σείας) unleserl. 13 κατ’ ἀναγω(γὴν) unleserl. Ο: κατὰ ἀν. M Al | αὐτῇ B Jh 14 (ἐπισκε)ψάμεναι — καταφρονητέον Ζ. 15 unleserl. Ο | ἐπισκεψάμενοι AI | τὴν γραφήν < MAI 15 + τοῦ Παύλου Μ Ausgg. | τὸ ῥητὸν Ο 45v 16 αὐτὸν B | εἰς vor τὴν + Ο 18 εἰκὸς — ἂλλως Ζ. 19 < Jh | εἰκὸς P 164 | γὰρ + Ο 19 τῶς + Ο: εἰ Po Cb Jh | ὁ < Jh 21 τῆς < P 22 νομ.] εὑρεθήσεται viell. richtig P | καὶ nach γῆν undeutl. Ο 23 (αὐτ)ὸς unleserl. Ο 24 ὁ < P)

Χεῖρα καὶ φαγὼν ἀπ᾿ αὐτοῦ ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνας«; τὸ γὰρ ἀπεικαζόμενον ἐκείνῳ οὗ ἐστιν ἀπεικασία ὁμοιιοῦσθαι [αὐτῷ] καὶ κατὰ πολλὰ χρή. ἀλλὰ μὴ ἐκ τῶν ἐναντίων καὶ ἀνοικείων τὴν σύστασιν ἒχειν. οὐ γὰρ ἂν τὸ ἄνισον τῷ ἀρτίῳ ἢ τὴν ἁρμονίαν τῇ ἀναρμοστίᾳ τις ἐξισάσαι τολμῶν ὡς ἔμφρων ἀποδεχθήσεται, ἀλλὰ ἴσον τῷ φύσει ἴσῳ, κἂν ἐξ ὀλίγου ἲσον ᾐ, καὶ τὸ λευκὸν τῷ λευκῷ, κἂν αὐτὸ βραχύτατον καὶ με τρίως φαντάζοιτο τὴν λευκότητα ἐκείνου, δι᾿ ἣν δὴ καὶ αὐτὸ λέγεται λευκόν. ἲσον δὲ καὶ καὶ λαμπρὸν τὸ ἀναμάρτητον εἶναι καὶ ἀδιάφθορον ἀνενδοίάστως παντί που σαφὲς τὴν σοφίαν, ἀνάρτιον δὲ καὶ ἀναρμόνιον τὸ θνητὸν καὶ ἁμαρτωλὸν καὶ διὰ κατάγνωσιν ἐκβληθὲν καὶ ὑπὸ καταδίκην ἐληλυθός.

Τὰ μὲν οὖν δὴ πρὸς τῶν πολλῶν ἀντισφαιριζόμενα σχεδὸν εἶναι τοιαῦτα δὴ νομίζω, ὅσοι δὴ μὴ θέλουσιν εἰς Χριστὸν τὸν πρῶτον ἄνθρωπον , καταφρονοῦντες τῆς συνέσεως, ὡς εἰκός, Παύλου. φέρε γὰρ ἡμεῖς ἐπισκεψώμεθα, πῶς ὀρθοδόξως ἀνήγαγε τὸν Ἀδὰμ εἰς τὸν Χριστόν, οὐ μόνον αὐτὸν τύπον ἡγούμενος εἶναι καὶ εἰκόνα, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τοῦτο Χριστὸν καὶ αὐτὸν γεγονέναι διὰ τὸ τὸν πρὸ αἰώνων εἰς αὐτὸν ἐγκατασκῆψαι λόγον. ἥρμοζε γὰρ τὸ πρωτόγονον τοῦ θεοῦ καὶ πρῶτον βλάστημα καὶ μονογενὲς τὴν σοφίαν τῷ πρωτοπλάστῳ καὶ πρώτῳ καὶ πρωτογόνῳ τῶν ἀνθρώ- πων ἀνθρώπῳ κερασθεῖσαν ἐνηνθρωπηκέναι. τοῦτο γὰρ εἶναι τὸν [*](16 Plato Prot. 330 B — 20 Plato Symp. 208 B; vgl. Prov. 8, 22. 23. Job. 1, 18) [*](1 ζήσηται P 2 ἐκεῖνο P | ἀπεικασία P, a. Rd. in B, wohl auch Ο (d. Endung abgekürzt); vgl. S. 35, 5 u. De lepra 6, 7: ἀπείκασμα B (im Μ Ausgg. | ὁμοιῶσθαι OP | αὐτῷ < PoCbJh: αὐτὸ? Kl 3 ἀνοικ. auch Ο 5 ἀναρμοσ)τία unleserl. Ο | ἐξισάσαι Ο Ausgg.: ἐπισάζειν viell. richtig P | ἀποδ. Ο Ausgg., άποδειχθήσεται viell. richtig P 6 ἐξ Ο, ab. a. Rd. corrigiei-t in ἐξ ὀλίγου (ebenso M 1. Hd.) 1. βραχ.] + ἦ 0(Jh) 9 ἀνενδυάστως P 11 ἀπὸ καταδίκης B 13 Τὰ]κ P 164v | ἀντισφαιρ. ζόμενα Ο: ἀντισφετεριζόμενα P 16 (Παύλ)ου unleserl. Ο | PI φέρε δὴ . . σκεψώμεθα ποῖον 17 τύπον αὐτὸν Jh 18 εἶναι < P (ἀ)λ(λ)ὰ unleserl. Ο | αὐτῶ τούτω P 19 ἐ(γκατασκῆ)ψαι unleserl. Ο ἥρμωσε Ρ 20 τοῦ < Ο | PI τὸ αὑτοῦ ἀποβλάστημα undeutl. Ο 21 τῇ προτοπλ. B | κ. πρατο(γό)νῳ τ. unleserl. Ο 22 ἀνθρώπῳ < Ο | . ερασθεῖσαν Ο | (ἐνην)θρωπεκέναι. S. 31, 1 unleserl. Ο | ἐνηνθρωπικέναι P)

Χριστόν, ἄνθρωπον ἀκράτῳ θεότητι καὶ τελείᾳ πεπληρωμένον καὶ θεὸν ἐν ἀνθρώπῳ κεχωρημένον· ἦν γὰρ πρεπωδέστατον τὸν πρεσβύτατον τῶν αἰώνων καὶ πρῶτον τῶν ἀρχαγγέλων, ἀνθρώποις μέλλοντα συννομιλεῖν, εἰς τὸν πρεσβύτατον καὶ πρῶτον τῆς ἀνθρωπότητος ἄνθρωπον εἰσοικισθῆναι τὸν Ἀδάμ. ταύτῃ γὰρ τὰ ἐξ ὑπαρχῆς καὶ ἀναπλάσσων αὖθις ἐκ παρθένου καὶ πνεύματος τεκταίνεται τὸν αὐτόν, ἐπειδὴ καὶ κατ’ ἀρχάς, οὔσης παρθένου τῆς γῆς ἔτι καὶ ἀνηρότου, λαβὼν χοῦν τὸ λογικώτατον ἐπλάσατο ἀπ᾿ αὐτῆς ὁ θεὸς ἄνευ σπορᾶς.

Καί μοι ἐχέγγυος μάρτυς καὶ σαφὴς ὁ προφήτης Ἱερεμίας παρίτω, »καὶ κατέβην εἰς τὸν οἶκον τοῦ κεραμέως« λέγων »καὶ ἰδοὺ αὐτὸς ἐποίει ἔργον ἐπὶ τῶν λίθων. καὶ διέπεσε τὸ ἀγγεῖον, ὃ ἐποίει ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ. καὶ πάλιν ἐποίησεν αὐτὸ ἀγγεῖον ἓτερον, καθὼς ἤρεσεν ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι«. ἒτι γὰρ πηλουργούμενον τὸν Ἀδάμ, ὡς ἔστιν καὶ τηκτὸν ὄντα καὶ ὁδαρῆ, καὶ μηδέπω φθάσαντα δίκην ὀστράκου τῇ ἀφθαρσίᾳ κραταιωθῆναι καὶ ἀποπετρωθῆναι, ὕδωρ ὥσπερ καταλειβομένη καὶ καταστάζουσα διέλυσεν αὐτὸν ἡ ἁμαρτία. διὸ δὴ πάλιν ἄνωθεν ἀναδεύων καὶ τὸν αὐτὸν »εἰς τιμήν‘ ὁ θεός, ἐν τῇ παρθενικῇ κραταιώσας πρῶτον καὶ πήξας μήτρᾳ καὶ συνενώσας καὶ συγκεράσας τῷ λόγῳ, ἄτηκτον καὶ ἄθραυστον ἐξήγαγεν εἰς τὸν βίον, ἵνα μὴ πάλιν τῆς φθορᾶς ἔξωθεν ἐπικλυσθεὶς ῥεύμασιν τηκεδόνα γεννήσας διαπέσῃ. — [*](6 Luk. 1, 35 — 7 Iren. Adv. haer. El, 21, 10 — 8 Gen. 2, 7 — 10 Symp. 2, 2. 7 S. 18, 5. 25, 9 — De res. I, 43, 5. Jerem. 18, 3. 4 — 18 De res. I, 44, 1. Hipp. In Dan, IV, 11, 5. De antichr. 26 — 19 HTim. 2, 20. 21) [*](1 ἂνθρωπον < M AI | ἐν vor ἀκράτῳ + Μ Ausgg. | ἀκράσθω w. e. Ο (nicht M AI) | θεότητι καὶ undeutl. O 2 θεὸν — πρεπωδ. vinleserl. Ο | θεὸν — γὰρ] τὸν ἐν κάλλει M AI 3 καὶ τὸν πρ. M AI | τὸν πρ. Ο 46 4 f τῆς ἀνθρ. ἂνθρ.]τῶν ἀνθρώπων P Jh 7 οὒσης — ἀνηρότου Ζ. 8 < P 10 P 165 (bis διὸ δὴ Ζ. 18, sowie einige Worte hernach, erneuert; war mit e. Flüssigkeit begossen) 11 παρήτω O Po Cb: παρείτω P 12 ἐπὶ τὸν PAl 13 ἐποίει Ο: ἐποίησεν P 13 f ἀγγ. ἀστεῖον P: ἀστεῖον ἀστεῖον B 14 καθὰ BV, καθὼ? P | τοῦ < P 15 καὶ τ. — ὐδαρῆ < Ρ, P (u. B) halbe Zeile leer 16 μήπω Ο 16 f κ. ἀποπετρ.] κ. ἀποπαγιωθῆναι P: < B: κ. παγιωθῆναι Jh 17 καταλαβομένη κ. κατασκήψασα P 18 ἄν. ἀναδεύων] leerer Raum in B, v. 2. Hd. in V; ört nicht zu dem in P Erneuerten 19 τὸν < P 22 ἒξωθεν < B | τηκεδόνα Ο)

καὶ ἐν τῇ περὶ τῆς ἀνευρέσως δὲ τοῦ προβάτου φαίνεται <τὰ αὐτὰ> διδάσκων ὁ κύριός μου παραβολῇ, ἒνθα φησὶ ρπὸς τοὺς παρεστηκότας· »τίς ἐστιν ἐξ ὑμῶν ἂνθρωπος, ὃς ἒχει ἑκατὸν πρόβατα, κἂν ἀπολέσῃ ἓν ἐξ αὐτῶν, οὐκ ἀφίησι τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐπὶ τοῖς ὄρεσι, καὶ πορευθεὶς ἐπὶ τὸ ἀπολωλὸς ζητεῖ αὐτὸ ἓως εὓρῃ; καὶ εὑρὼν ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς ὤμους αὐτοῦ, καὶ ἐλθὼν εἰς οἶκον τοὺς φίλους καὶ τοὺς γείτονας, λέγων· συχάρητέ μοι. ὅτι εὑρέθη πρόβατόν μου τὸ ἀπολωλός.«

Ἐπειδὴ γὰρ αὐτὸς ὡς ἀληθῶς ἠν τε καὶ ἒστιν, »ἐν ἀρχῇ« ὢν »πρὸς τὸν θεὸν. καὶ »θεὸς« ὤν, ὁ »ἀρχιστράτηγος« καὶ »ποιμἠν« τῶν κατ' οὐρανόν, ᾠ πάντα πείθονται καὶ ὁμαρτοῦσι τὰ λογικά, καὶ ποιμαίνων εὐτάκτως καὶ ἀριθμῶν τὰ πλήθη τῶν μακαρίων ἀγγέλων, . . οὗτος γὰρ ἴσος καὶ τέλειος ἀριθμὸς ἀθανάτων ζῴων κατὰ γένη καὶ φῦλα διῃρημένων, συμπαραληφθέντος ἐνταῦθα τῇ ποίμηῃ καὶ τοῦ ἀνθρώπου· δεδημιούρητο γὰρ δὴ καὶ αὐτὸς ἒξω φθορᾶς, ἳνα τὸν βασιλέα γεραίρῃ πάντων καὶ ποιητὴν ἀντίφθογγα μελῳδῶν ταῖς τῶν ἀγγέλων ἐξ οὐρανοῦ φερομέναις βοαῖς. ἀλλ’ ἐπεὶ συνέβη παρεληλυθότα τὴν ἐντολὴν ὀλέθριον πτῶμα καὶ δεινὸν πεσεῖν, εἰς θάνατον ἀνστοιχειωθέντα, διὰ τοῦτό φησιν ὁ κύριος ἑαυτὸν εἰς τὸν βίον ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐληλυθέναι, καταλελοιπότα τὰς τάξεις καὶ τὰ στρατόπεδα τῶν ἀγγέλων. ἀπεικονίστέον γὰρ τὰ μὲν ὄρη τοῖς [*](2 Iren. Adv. haer. HI, 19, 3 — 3 Luk. 15, 4—6 — 9 Job. 1, 1 — 10 5, 14. Jes. 40, 11; vgl. Hos. 13, 4—19 vgl. Symp. 8, 7 1—8 4. 4. 21—S. 33,3 Phot.Bibl.237 S.308b,15ff—9 Heir.PL26,135. Petr.Laod.S.204) [*](1 καὶ — παρεστηκότας Ζ. 2f] ὅτι τὸ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις εἰρημένον παραβολικῶς Ph | ὡς καὶ Po Cb Jh | δὲ < Po Cb Jh | φαίν.] φέρεται nur scheinbar τὰ αὐτὰ + Kl 2 μου + Ο | παραβολήν Ο | ὁ κύριος μου nach φησὶ + P 3 f καὶ ἀπολέσει P Ph 4 ἓν unleserl. O | οὐκ — ἀπολωλὸς Z. 5] καὶ ἑξης Ph ἐπὶ < P 6 αὑτοῦ Jh | οἶ)κον unleserl. Ο 7 μοι unleserl. Ο 9 — ἀγγέλων Ζ. 21 < Ph | Ἐπειδὴ] P 165v | ἀληθῶς undeutl. Ο 11 B, ab. a. Rd. νὸν | πείθεται P | ὁμαρ)τοῦσι τὰ) λογικ(ὰ) unleserl. Ο | καἰ < P 12 ἀριθμῶν] κυβερνῶν Ρ | τῶν μa(καρ.) unleserl. Ο | . .] ἑκατὸν πρόβατα, od. mehr, ausgefallen Kl 13 ὗτος — καὶ unleserl. Ο | ἴσος αὐτὸς Μ AI | (ζ)ώων — διῆρ. Ζ. 14 unleserl. Ο | κ. γ. — διῃρ. Ζ. 14 v. 2. Hd. M Ι γενεὰς Al (?M) 14 φῦλα] κατὰ φύλας Jh | διορισμένων? Μ, διορισμένος Al ποίμνη ο 46v 15 ἐδημιουργεῖτο Ρ | δὴ vor καὶ < Ο Jh | ἒξω φθορᾶς < P 17 συμβαίνει P 19 αὐτὸν Ο 21 ἀπεικ. — ποιμήν S. 33, 3] ἐνενήκοτα ἐννέα μὲν πρόβατα τὰς οὐρανίους δυνάμεις φησὶν ἐκδέχεσθαι χρή, ἓν δὲ τὸ ἀπολωλὸς τὸν ἂνθρωπον ἤγουν τὴν ἀνθρωπείαν φύσιν, δι’ ἢν καὶ κετεληλυθέναι τὸν λόγον τοῦ πατρὸς ἐκ τῶν οὐρανῶν u. endet Ph)

τὰ δὲ ἐνενήκοντα πρόβατα καὶ ἐννέα ταῖς δυνάμεσι καὶ »ταῖς ἀρχαῖς καὶ ταῖς ἐξουσίαις«, ἃς καταλέλοιπεν ἀναζητῆσαι κατελθὼν τὸ ὁ στρατηγὸς καὶ ποιμήν. ἔλειπε γὰρ ἂνθρωπος εἰς ἐγκαταλεχθῆναι τούτων ἔτι καὶ τὸν ἀριθμόν, βασιτάσαντος αὐτὸν τοῦ κυρίου καὶ ἀμφιεσαμένου, ἳνα δὴ μὴ πάλιν, ὡς ἒφην, ταῖς τρικυμίαις καὶ ταῖς ἀπάταις τῆς ἡδονῆς περικλυσθεὶς καταποντωθῇ. ταύτῃ γὰρ τὸν ἂνθρωπον ἀνείληφεν ὁ λόγος, ὅπως δὴ δι᾿ αὑτοῦ καταλύσῃ τὴν ἐπ᾿ ολέθρῳ γεγονυῖαν καταδίκην, ἡττήσας τὸν ὃφιν. ἥρμοζε γὰρ μὴ δι᾿ ἑτέρου νικηθῆναι τὸν πονηρόν, ἀλλὰ δι᾿ ὃν δὴ καὶ ἐκόμπαζεν ἀπατήσας αὐτὸν τετυραννηκέναι· ὅτι μὴ ἂλλως τὴν ἁμαρτίαν λυθῆναι καὶ τὴν κατάκρισιν δυνατὸν ἡν, εἰ μὴ πάλιν ὁ αὐτὸς ἐκεῖνος ἂνθρωπος, δι᾿ ὃν εἴρητο τό »γῆ εἶ καὶ εἰς ἀπελεύση«, ἀναπαλαίσας ἀνέλυσε τὴν ἀπόφασιν τὴν δέ αὐτὸν εἰς πάντας ἐξενηνεγμένην, ὅπως, καθὼς »ἐν τῷ Ἀδάμ« πρότερον »πάντες ἀποθνῄσκουσιν, οὓτω« δὴ πάλιν καὶ »ἐν τῷ« ἀνειληφότι »χριστω« τὸν Ἀδὰμ» πάντες ζῳοποιηθῶσιν«.

Καὶ περὶ μὲν τοῦ τὸν ἄνθρωπον ὄργανον γεγονότα καὶ ἒνδυμα τοῦ μονογενοῦς τοῦτο ἀπειρηάσθαι, ὅπερ ἦν αὐτὸς ὁ εἰς αὐτὸν εἰσοικισθείς, σχεδὸν ἤδη μοι δικεῖ τέλος ἒχειν· τὸ δὲ ὅτι μήτε ἀνισότης ἐστὶ μήτε μὴν ἀναρμοστία πάλιν ἐξ ἀρχῆς διὰ βραχέων ἐπισκεπτέον. τὸ γὰρ αὐτοφύσει καλὸν καὶ αὐτοφύσει δίκαιον καὶ ὅσιον, οὑ τὰ ἄλλα κατὰ μετοχὴν γίνεται καλά, τὴν σοφίαν ὁ λέγων τυγχάνειν μετὰ τὸν θεὸν ὀρθότατα λέγει, τὸ δὲ αὖ ἀ νόσιον καὶ ἂδικον [*](1 vgl. Ephes. 3, 10. Kol. 1, 16 — 6 vgl. Mt. 13, 22. Luk. 8, 14 — 9 C. Porph. 1, 2. De aiitex. 20, 4. 21, 8. Iren. Adv. haer. V, 21, –12 Gen. 8, 19 — 14 l Kor. 15, 22 — 19 Symp. S. 25, 2f. 42, 3f. S. 182 AI — 21 Plato Symp. 211 B — 22 vgl. Plato Phileb. 84 A) [*](1 ἐνε. ἐνν. πρόβατα P 3 ἄνθρωπον Ρ 3f τ. ὅμ. Kl wie 69, 24 τὶν ἀγέλην zuvor Bo: τὴν βίβλον Ο P Ausgg. 4 ταύτην P | βαστάξαντος Ρ 5 ἀμφιασαμένου Ο | μὴ] καὶ B, corr. v. 1. Hd. a. Rd. in μὴ | ὡς ἔφην nach Ο 6 τῆς ἡδονῆς < P | περικλ. P 166 7 δι’ αὐτοῦ B V(? Ρ): < Ο vor μὴ + P 9 f δι’ ὃν δὴ Ο 12 τό < Ρ 13 ἀπελ.] πορεύση B | Ο, vgl. C. Porph. 1, 2: ἀναπλασθεὶς P 14 f πάντες πρότερον viell. richtig O 18 ἀπειργάσθαι w. e. seh. O AI, ἀπεργάσασθαι P | ἦν] καὶ Po Cb Jh 19 ὃτι < P 20 μὴν üb. d. Lin. P 21 f PI τὸ καλὸν) αὐτὸ . . ὂν, τὰ δὲ ἄλλα πάντα καλὰ ἐκείνου μετέχοντα 21 αὐτὸ φύσει beidemal Ο | καὶ unleserl. Ο 22 γίνονται Ο 22 f PI λέγων ὀρθῶς ἂν τις λέγοι | τυγχάνειν unleserl. Ο 23 μετὰ u. θεὸν undeutl. O, τὸν w. e. seh. < Ο (auch MJh) | θεοῦ Jh | τ . Ο)

καὶ πονηρὸν τὴν ἁμαρτίαν. δύο γἀρ τὰ εἰς ἂκρον ἀλλήλοις ἐναντία ζωὴ καὶ θάνατος, ἀφθαρσία καὶ φθορά. ἰσότης μὲν γάρ ἐστιν ζωςη, ἀνισότης δὲ ἡ φθορά, καὶ ἁρμονία μὲν ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ φρόνησις, ἀναρμοστία δὲ ἡ ἀδικία καὶ ἡ ἀφροσύνη. ὁ δὲ δὲ τούτων ὢν μεταξύ, οὔτε αὐτὸ τοῦτο δικαιοσύνη οῦτε μήν ἐστιν ἀδικία· ἀλλὰ τῆς ἀφθαρσίας ἐν μέσῳ βεβηκὼς καὶ τῆς φθορᾶς, εἰς ὁποτέραν < ἂν> αὐτῶν νεύσας προσκλιθῇ, εἰς τὴν τοῦ κρατήσαν·τος μεταβάλλεσθαι λέγεται φύσιν. ἐκκλίνας μὲν γὰρ εἰς τὴν φθορὰν φθαρτὸς γίνεται καὶ θνητός, εἰς δὲ τὴν ἀνθαρσίαν ἄφθαρτος καὶ ἀθάνατος. μεθόριος γὰρ τοῦ τῆς ζωῆς« ξύλου κοὶ τοῦ γνωστοῦ καλοῦ τε καἰ πονηροῦ‘ τεθείς, οὗπερ ἀπεγεύσατο τῶν καρπῶν, εἰς τὴν τούτου καἰ μετεβλήθη μορφήν, οὒτε »τὸ τῆς ζωῆς ξύλον« « αὐτὸς ὢν οὒτε τὸ τῆς φθορᾶς, ἀλλὰ μετοχῇ μὲν καὶ παρουσίᾳ φθορᾶς θνητὸς φανείς, προσοικείωσει δὲ καὶ ἀλοιφῇ ζωῆς ἄφθαρτος πάλιν καὶ ἀθάνατος. ὥς καὶ Παῦλος ἐδίαξεν εἰπών· »οὐ γὰρ ἡ φθορὰ κληρονομήσει τὴν ἀφθαρσίαν«, οὐδὲ ὁ θάνατος τὴν ζωήν, φθορὰν μὲν καὶ θάνατον αὐτὸ τὸ φθεῖρον ὁρισάμενος εἰκότι λόγῳ καὶ τὸ ἀποκτεῖνον, ἀλλ᾿ οὐ τὸ φθειρόμενον καὶ τὸ θνῇσκον, αφθαρσίαν δὲ καὶ ζωὴν αὐτὸ τὸ ἀπαθανατίζον καὶ ζῳοποιοῦν, ἀλλ᾿ οὐ τὸ ἀπαθανατιζόμενον καὶ ζῳοποιούμενον. ὥστε οὔτε ἀναρμοστία καὶ ἀνισότης ὁ ἂνθρωπός ἐστιν οὔτε μὴν ἰσότης καὶ εὐαρμοστία· ἀλλ’ ὃτε μὲν ἐδέξατο τὴν ἀναρμοστίαν, ὃπερ ἐστὶ τὴν παράβασιν καὶ τὴν ἁμαρτίαν, γέγονεν ἀνάρμοαστος καὶ ἀπρεπής· ὃτε δὲ τὴν ἁρμονίαν, τουτέστι τὴν δικαιοσύνην γέγονεν εὐάρμοστον ὄργανον καὶ εὐπρεπές, ὃπως ὁ κύριος, ἡ ἀφθαρσίαν νικήσασα τὸν θάνατον, εὐήχως τὴν ἀνάστασιν μελῳ- [*](4 Plato Phaed. 93E — 5 Plato Symp. 202 B — vgl. Tatian 13 — 7 Plato Tim, 90 BC — 8 De resurr. II, 18, 2. 3 (Just, mart.) — 10 Gen. 2, 9 — 13 vgl. Gen. 2, 17 — 15 De resurr. II, 18, 5 — I Kor. 15, 50 — 23 vgl. Plato Lach. 188 D) [*](1 (ἁμαρ)τίαν unleserl. Ο | δύο P ν 2 θά)νατος — φθ(ορά) Ο | ἰσότης O 47 4 PI εἴπερ ἡ μὲν κακία ἀναρμοστία, ἡ δὲ ἀρετὴ ἀρμονία εἴη ἡ ἀφροσύνη καὶ ἡ ἀδικία B 5f PI μὴ εἶναι ἀγαθόν . . , μηδέν τι μᾶλλον . . κακὸν εἶναι, ἀλλά τι μεταξὺ . . τούτοιν 6f ὁπότερον PJh: + αν Wd 7 αὐτὸ νεύσας P | προσκλίθη P: προεκλίθη BV 10 μεθόρι = μεθόριος Ο: μεθόριον AlJh 11 άπε)γεύσατο unleserl. Ο | τὸν καρπὸν Ο, ab. vgl. unt. S. 41, 10 14 ὅς που O: ὥσπερ PJh 15 ὁ vor Παῦλος + Cb Jh | ἐδίδαξεν εἰπών Ο: ἐδίδαξε λέγων P Jb 16 οὐδ’ Ο 17 ἀποκτεννύον Ο 18 τὸ vor θνῇσκον + Ο 19 ἀθανατίζον P | ἀθανατιζόμενον P 167 (u. B) 23 καὶ vor ἀνίρ. + O | PI ἁρμονίαν . . ἡρμοσμένος 23 f δικαιοισ)ύνην unleserl. Ο 25 ἡ] B a. Rd. τῇ | εὐ(ήχως) unleserl. Ο) δήσῃ τῇ σαρκί, μὴ ἐάσας αὐτὴν κληρονομηθῆναι πάλιν ὑπὸ τῆς φθορᾶς. καὶ μὲν δὴ καὶ περὶ τούτων αὐτάρκως ἤδη λελέχθω.

Προγεγύμνασται γὰρ μετὰ συστάσεων οὐκ εὐκαταφρονήτων ἐκ τῆς γραφῆς ὡς ἄρα ὁ πρωτόπλαστος οἰκείως εἰς αὐτὸν ἀναφέρεσθαι δύναται τὸν Χριστόν, οὐκέτι τύπος ὢν καὶ ἀπεικασία μόνον καὶ εἰκὼν τοῦ μονογενοῦς, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τοῦτο σοφία γεγονὼς καὶ λόγος. δίκην γὰρ ὕδατος ὁ ἂνθρωος συγ κερασθεὶς τῇ σοφίᾳ καὶ τῇ ζωῇ τοῦτο γέγονεν, ὅπερ ἠν αὐτὸ τὸ εἰς αὐτὸν ἄκρατον φῶς. ὅθεν ὁ ἀπόστολος εὐθυβόλως εἰς Χριστὸν τὰ κατὰ τὸν Ἀδάμ. οὓτως γὰρ ἂν μάλιστα ἐκ τῶν ὀστῶν αὐτοῦ καὶ τῆς σαρκὸς τὴν ἐκκλησίαν συμφωνησαι γεγονέναι, ἡς δὴ χάριν καταλείψας τὸν πατέρα τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς κατῆλθεν ὁ λόγος προσκολληθησόμμενος τῇ γυναικὶ καὶ ὕπνωσε τὴν ἔκστασιν τοῦ πάθους, ὑπὲρ αὐτῆς ἀποθανών, »ὃπως αὐτὸς ἑαυτῷ παραστήσῃ τὴν ἐκκλησίαν ἔνδοξον καὶ ἂμωμον, καθαρίσας τῷ λουτρῷ« πρὸς τοῦ νοητοῦ καὶ μακαρίου σπέρματος, ὃ σπείρει μὲν αὐτὸς ὑπηχῶν καὶ καταφυτεύων ἐν τῷ βάθει τοῦ νοός, ὑποδέχεται δὲ καὶ μορφοῖ δίκην γυναικὸς ἡ ἐκκλησία εἰς τὸ γεννᾶν τὴν ἀρετὴν καὶ ἐκτρέφειν. ταύτῃ γὰρ καὶ τό »αὐξάνσθε καὶ πληθύνεσθε« πληροῦται προσηκόντως, εἰς μέγεθος καὶ κάλλος καὶ πλῆθος αὐξανομένης καθ᾿ ἡμέραν αὐτῆς διὰ τὴν σύνερξιν καὶ τὴν κοινωνίαν τοῦ λόγου συγκαταβαίνοντος ἡμῖν καὶ νῦν ἒτι καὶ ἐξισταμένου κατὰ τὴν ἀνάμνησιν τοῦ πάθους. οὐ γὰρ ἂν ἄλλως ἡ ἐκκλησία συλλαβεῖν τοὺς πιστεύοντας καὶ ἀναγεννῆσαι »διὰ τοῦ λουτροῦ« δύναιτο »τῆς παλιγγενεσίας«, ἐὰν [*](2 Plato Tim. 89 D — 10 vgl. Gen. 2, 24. 21 — 14 Ephes. 5, 27. 26 — 18 Plato Symp. 209 C E — 19 Gen. 1, 28 — 24 Tit. 3, 5) [*](13 Nilus Epist. I 26 PGr 79, 92 C) [*](2 καὶ περὶ τούτων μὲν δὴ? Wd | αὐτάρκως unleserl. O: ταῦτα AlJh 3 συστασ . . . Ο, συστάσεως MAI | οὐκ εὐκαταφρ. unleseil. Ο: καὶ σωφροσύνης M AI 4 (πρω)τόπλαστος οἰκείως unleseil. Ο | οἰκ.] δικαίως M AI 5 δύναιτο P | ἀπεικασία vgl. ο. S. 30, 2 u. De lepra 6, 7: ἀπείκασμα (a. Rd. ἀπεικασία) BJh | μόνο unleserl. Ο 6 τ. μονογ. auch Ο: + υἱοῦ MAI | ἀλλὰ — γεγονὼς unleserl. Ο: ἀλλ’ αὐτὸς ὁ μονογενὴς υἱὸς (2. Hd.) MAI 7 ὓδ(ατ) unleserl. Ο | ὃ ἂνθρ. συγκ. Ο 47 v : συγκ. ὁ ἂνθρ. P Jh 9 PI Pol. Vm, 545 A ἣ ἂκρατος δικαιοσύνη | ἀνηκόντησε PO 10 ὀστέων Ο 11 συμφωνήση OP: συμφωνήσει Jh 13 ὓπωνσεν P ν 13 f (ἑκουσ)ίως unklar O 18 PI καὶ γεννᾷ . . καὶ . . συνεκτρέφει . . . γεννήσαντες παντοίαν ἀρετήν 19 d. 1. καὶ < OV 20 καθ’ ἡμ. αὐξ. P Jh 21 τὴν vor κοινωνίαν < B Jh 22 νῦν PJh 24 τοῦ < P | τῆς παλιγγενεσίας δύν.)

μὴ καὶ διἰ αὐτοὺς ὁ Χριστὸς κενώσας ἑαυτόν, ἳνα χωρηθῇ κατὰ τὴν ἀνακεφαλαίωσιω, ὡς ἒφην, τοῦ πάθους, πάλιν ἀποθάνῃ καταβὰς ἐξ οὐρανῶν καὶ προσκολληθεὶς τῇ ἑαυτοῦ γυναικί, τῇ ἐκκλησίᾳ, παράσχοι σχοι πλευρᾶς ἀφαιρεῖσθαι τῆς ἑαυτοῦ δύναμίν τινα, ὂπως αὐξηθῶσιν οἱ ἐν αὐτῷ οἰκοδομηθέντες ἀπαντες, οἱ γεγεννημένοι διὰ τοῦ λουτροῦ, ἐκ τῶν ὀστῶν καὶ ἐκ τῆς σαρκός. τουτέστιν ἐκ τῆς ἁγιωσύνης αὐτοῦ καὶ ἐκ τῆς δόξης προσειληφότες. ὀστᾶ ὀστᾶ γὰρ καὶ σάρκα σοφίας ὁ λέγων εἶναι σύνεσιν καὶ ἀρετὴν ὀρθότατα λέγει, πλευρὰν δὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας« τὸ παράκλητον, ἀφ᾿ οὑ λαμβάνοντες εἰς ἀφθαρσίαν ἀναγεννῶνται προσηκόντως οἱ πεφωτισμένοι. άδύνατον δὲ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου μετασχεῖν τινα καὶ μέλος καταλεχθῆναι Χριοτοῦ, ἐὰν μr̀ι πρότερον καὶ ἐπὶ τούτου συγκατελὼν ὁ λόγος ἐκστῇ κοιμμηθείς, ἳνα τὴν ἀνανέωσιν καὶ τὸν ἀνακαινισμὸν συνεξαναστὰς τοῦ ὕπνου τοῦ κεκοιμημένου καὶ αὐτὸς μεταλαβεῖν δυνηθῇ, πνεύματος ἀναπλησθείς. τοῦτο γὰρ κυρίως ἂν ἡ πλευρὰ λέγοιτο τοῦ λόγου, »τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας« τὸ ἑπτάμορφον κατὰ τὸν προφήτην· ἀφ᾿ οὗ λαμβάνων ὁ θεὸς μετὰ τὴν ἒκστασιν τοῦ Χριστοῦ, ὃ δή ἐστι μετὰ τὴν ἐνανθρώπησιν καὶ τὸ πάθος, τὴν »βοηθὸν« αὐτῷ κατασκευάζει, λέγω δὴ τὰς ἡρμοσμένας αὐτῷ καὶ νενυμφευμένας ψυχάς. ἔστι γὰρ ὅτε πολλαχῶς αὐτὸ τὸ ἂθροισμα καὶ [*](1 Phil. 2, 7 — 2 vgl. Ephes. 1, 10 — 3 Gen. 2, 24. 21. 1, 28 — 4 Ephes. 2, 21 (vgl. 5, 26) — 9 Job. 15, 26 — 13. 17 vgl. Gen. 2, 21 — 16 Job, 15, 26 — Jes. 11, 2 — 18 Gen. 2, 18 — 19 II Kor. 11, 2) [*](2 ff Nilus ti. a. O. — 7 ff Nilus Epist. I 254 PGr 79, 176 D) [*](1 καὶ unleserl. O | δι’ ἀυτοὺς Ο: διὰ τούτους P 2 ff Nilus μέλλειν ὑπνοῦν τὸν ἀνθρώπινον θάνατον ἐν τῷ σταυρῷ , ὃπως ἐκ τῆς ἁγίας αὐτοῦ πλευρᾶς . . οἰκοδομηθῇ ἡ νοητὰ νύμφη αὐτοῦ 3 (προσκολλη)θεὶς unleserl. Ο: προσκολληθῇ Μ AI | ἑαυτοῦ τῆ Ο | γυναικῇ B 4 τῆς vor ἑαυτ. undeutl. Ο δυνάμει τινὶ P 5 οἰκοδ. ἐν αὐτῶ Ο | τοῦ < Ο 6 λου)τροῦ iindeutl. Ο ἐκ τῶν Ρ 168 | (σαρ)κός unleserl. Ο 6 f ἁγιοσύνης B 7 γὰρ unleserl. Ο I σάρκας Ο 7 ff Nil. ἐκ τῶν σαρκῶν αὐτοῦ κ. τ. ὀστέων ἐσμὲν διὰ τὸ μετέχειν Χριστοῦ κ. συνηνῶσθαι αὐτῷ ἐν πίστει κ. γνώσει κ. ἀρεταῖς 8 λέγε)ι unleserl. Ο 9 ἀληθ)είας unleserl. Ο | τὸ?Ο 10 ἀναγεννῶντ)αι προση)κόντως οἱ πεφωτισμένοι unleserl. Ο | οἱ < M Al 11 μέ)λος — ἐ(ὰν) unleserl. Ο 13 κοιμηθείς τὴν unleserl. Ο 13 f συνεξαναστὰς undeutl. Ο 14 τοῦ ὓπνου unleserl. Ο: < Μ AI | τοῦ κεκοιμ. sehr undeutl. Ο : τῷ ὑπὲρ αὐτοῦ κεκοιμωμένῳ M | κ. αὐτ. μεταλ. sehr undeutl. Ο 15 δυν. πν. ἀναπλ. unleserl. Ο | πνεύμ. ἀναπλ.] τῆς ἀναπλάσεως M Αl | τοῦτο γὰρ undeutl. Ο | κυρίως ἂν unleserl. Ο: πάντως Μ AI | ἡ πλευρὰ Ο 48) ἀγεληδὸν τῶν πεπιστευκότων ἐκκλησίαν οὕτως ὀνομάζουσιν αἱ τῶν τελειοτέρων κατὰ προκοπὴν εἰς ἓν πρόσωπον καὶ σῶμα τὸ τῆς ἐκκλησίας ἀναγομένων. οἱ μὲν γὰρ κρείττονες καὶ τρανότερον σπάσαντες ἤδη τὴν ἀλήθειαν, οὗτοι διὰ τὴν τελείαν κάθαρσιν καὶ πίστιν ἀποστερωθέντες τῶν τῆς σαρκὸς ἀτοπημάτων ἐκκλησία γίνονται καὶ βοηθὸς‘ τοῦ Χριστοῦ, »παρθένος« ὣσπερ κατὰ τὸν ἀπόστολον αὐτῷ καθηρμοσμένοι τε καὶ νενυμφευμένοι, ἵνα τὴν καθαρὰν τῆς διδασκαλίας ὑποδεξάμενοι καὶ γόνιμον σπορὰν συνεργήσωσι βοηθοῦντες τῷ κρηύγματι πρὸς τὴν τῶν λοιπῶν λοιπῶν οἱ δὲ ἀτελεῖς ἔτι καὰ ἀπαρχόμενοι εἰς σωτηρίαν τῶν μαθημάτων ὠδίνονται μορφοῦνται ὥσπερ ὑπὸ μητράσι πρὸς τῶν τελειοτέρων, ἒστ᾿ ἂν ἀποκυηθέντες ἀναγεννηθπωσιν εἰς μέγεθος καὶ κάλλος ἀρετῆς, καὶ πάλιν αὖ κατὰ προκοπὴν ἐκκλησία καὶ οὑτοι γεγονότες εἰς ἑτέρων τόκον ὑπουργήσωσι τέκνων καὶ ἀνατροφήν, μήτρας δίκην ἐν τῷ δοχείῳ τῆς ψυχῆς τὸ θέλημα τελεσφορήσαντες ἀλώβητον τοῦ λόγου.