Symposium Sive Convivium Decem Virginum

Ὑπολαβοῦσα οὐν ἐντεῦθεν. ὡς οἶμαι, ἤδη καὶ αὐτή, Σύ μοι δοκεῖς, ὡ Θεοφίλα, ἒφη, καὶ τῇ πράξει καὶ τῷ λόγῳ πασῶν κρατιστεύειν στεύειν καὶ σοφίας τὰ δεύτερα φέρεσθαι οὐδενός. οὐ γὰρ ἔστιν αἰτιάσεται σου τὸν λόγον, οὐδ᾿ εἰ παντάπασι φιλόνεικος εἲη καὶ ἀντιλογικός. πλὴν ἐκεῖνό με μόνον τῶν ἄλλων ὀρθῶς εἰρημίνων, ὡ [*](2 Psal. 44, 14. 10 — 4 Plato Symp. 185 C — 6 Plato Symp. 198 A — 12 Plato Symp. 176 D — 15 Plato Gorg. 515 B) [*](1 ἀποποικιλμένην P (nicht B) | κα)ὶ κατεστε(μμένην unleserl. Ο : < P 2 τῆς vor τεκν. < Ο | τεκνογονείας B 2 f (κροσσωτ)οῖς γὰρ ἐκ unleserl. Ο 2 γὰρ] καὶ MAI 3 πεποικιλμένοις P: πεποικιλμένην B ἐκ] ἀπὸ M AlJh 4 f PI ταῦτά σοι, . . ὡ Φ., . . συμβάλλομαι 4 Ταῦτα . . κατὰ unleserl. Ο | τὴν] τὸν P | εἰς τὸν < B 5 περὶ Jh | ἁγνείας (συμβάλλο)μαι unleserl. Ο | ἁγνείας Kl: ἀληθείας P M Ausgg. | M 6 PI εἰπόντος δὲ τοῦ Ἀγ. πάντας ἴφη . . ἀναθορυβῆσαι τοὺς παρόντας | (Εἰ)πούσης δὲ ταῦτα unleserl. Ο | θεοφίλης Ο | θόρυβον — Z. 7 unleserl. Ο | ἠδὺν] γένεσθαι M (2. Hd.) AI Jh 7 ἴφη — παρθένων] ἐκ πασῶν, ἔφη ἡ Θεοπάτρα τῶν παρθένων συμβέβηκε MAI: ἔφη ἡ Θ. ἐκ παρθένων Jh ἐπαιν.] παραπεμπουσῶν MAlJh | ὡς Ο 44v 8 ἡσυχάσασαν Ο, ἡσύχασεν B | γενομένης P Jh 1) τριῶν Ο: τρίτων PI Gorg. 500 A 10 f Θαλεία. Λόγος Γος P nach αὐτή; in Ο eine Lücke nach αὐτή 12 PI φάναι Φ. | . παλαβοῦσα Ο | ἢδη a. Ed. in B, im Text Zeichen des Fehlens | Σύ μοι] Ἐμοὶ P, Ε in Rasur in P 13 ἔφη < B 15 αἰτιάσαιτό Ο | εἶ 15 f (ἀντιλο)γικός unleserl. Ο | ἀντιλεκτικὸς M AI: PI Theaet. 197 εἰ. ἦ ἀντιλογικός 16 f με . . ταρ. τε κ. ἀνιᾶν] vgl. PI Phaed. 103 C. Gorg. 485B)

μακαρία. δοκεῖ ταράττειν τε καὶ ἀνιᾶν, ἀναλογιζομένην ὡς οὐκ ἂν ὁ πνευματικώτατος καὶ σοφὸς ἀνήρ, τὸν Παῦλον λέγω, ματαίως ἀνέφερεν »εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἐκκλησίαν‘ τὴν σύνερξιν τοῦ πρωτοπλάστου καὶ τῆς γυναικός, εἰ μηδὲν ὑψηλότερον ἐφαντάζετο τῶν ῥητῶν καὶ τῆς ἱστορίας ἡ γραφή. εἰ γὰρ ὃλως εἰς τὸν περὶ συνελεύσεως ἀνδρός τε καὶ γυναικὸς δεὶ παραλαμβάνεσθαι τύπον φιλῶς τὴν γραφήν, τίνος δὴ χάριν ὁ ἀπόστολος τούτων ἐπιμνησθεὶς καὶ εἰς τὴν τοῦ πνεύματος ἡμᾶς, ὡς οἶμαι, χειρσγωγῶν ὁδόν, »εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἐκκλησίαν‘ ἀναφέρων ἀλληγορεῖ τὰ κατὰ τὴν Εὒαν καὶ τὸν Ἀδάμ; ἡ μὲν γὰρ λέξις τῆς Γενέσεως οὕτω φησί· »καὶ εἶπεν ὁ Ἀδάμ· τοῦτο νῦν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὁστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός μου· αὓτη κληθήσεται γυνή, ὃτι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐλήφθη. ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν καὶ προσκολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο σάρκα μίαν«. ὁ δὲ ἀπόστολος εἰς αὐτὴν δὴ ταύτην ἐπισκεπτόμενος τὴν περικοπὴν οὐκέτι κατὰ τὸ κείμενον αὐτήν, ὡς ἔφην, ἐπὶ συνέρξεως βούλεται παραλαμβάνεσθαι γυναικός τε καὶ ἀνδρός, ὥσπερ δὴ καὶ σύ. σὺ γὰρ φυσικώτερον ἐπεργαζομένη τὸν λόγον [*](3 Ephes. 5, 32 — 10 Gen. 2, 23. 24 — 16 vgl. S. 18, 16) [*](8 Phot. Bibl. 237 S. 308 a, 37 ff) [*](3 σύνερξιν PJh wieZ.17, vgl.PlTim.18D εἰς τὴν τῶν γάμων σίiερζιν: σύζευξιν Ο 4 μὴ δὲ B | ὑψηλ)ότερον unleserl. 5 εἰ P 162v 6 τύπον AI: τόπον OP 8 ὡς + Ο | εἰς Χρ. — εἰς τ. ἐκκλησίαν S. 28, 11 f auszugsw. bei Ph ὅτι τὰ ἐν τῇ Γενέσει φερόμενα, οἷον τὸ τοῦτο οὗν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστῶν μου καὶ σὰρξ ἐκ τῶν σαρκῶν μου· αὕτη κληθήσεται γυνή, ὅτι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐλήφθη· ἕνεκεν τούτου λαταέόψεο ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκιλληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἒσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν«, ταῦτα οὖν οὐ κατὰ τὸ γράμμα φησὶ δεῖν μόνον νοεῖσθαι, ἀλλὰ καὶ πνευματικῶς εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν. καί φησιν ὅτι καὶ ὁ θεῖος Παῦλος μετὰ τὴν τῶν ῥητῶν τούτων ἐκθεσιν λέγει, » τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστί, λέγω δὲ ἐγὼ εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν(. ἀλλὰ καὶ τὸ »αὐξάνσεθε usw. (s. u. zu S. 38, 15) 9 τὴν ἐκκλ.] εἰς ἐκκλ. Jh | (ἀνα)φέρων undeutl. Ο 10 οὕτως φησίν P 11 νῦν] οὐν Ph s. Ο. | ὀστῶν OB 12 αὐ)τῆς unleserl. Ο (undeutl. Μ) 13 αὑτοῦ . . αὑτοῦ PhJh 14 αὐτοῦ nach μητέρα + P: < Ο Ph LXX | γυν. αὐτοῦ] ἰδία Ο 15 ὁ δὲ öscht O 16 κατὰ τὸ öscht O 17 γυν. τε καὶ ἀνδρό < P 18 ἐπεξερηαζομένη MAlJh, vgl. S. 29, 5; ἐπεφ)εργα unleserl. O) λήψεων πέρι καὶ τοκετῶν ἒδωκας άποφαίνεσθαι μόνον τὴν γραφήν· ἳνα γὰρ τὸ ἀπὸ τῶν ὀστέων ὀστοῦν ἂνθρωπος ἓτερος ληφθὲν γεννηθῇ ταύτῃ συνεῖναι τὰ ζῷα σπαργῶντα καὶ ὠδίνοντα δένδρων ἂίκην ἐν ὥρᾳ τοῦ κυεῖν. ἐκεῖνος δὲ πνευματικώτερον εἰς τὸν Χριστὸν ἀναλαμβάνεσθαι τὸν λόγον διδάσκων οὕτως ἴφη· »ὁ ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾷ. οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν, ἀλλ᾿ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς τὴν ἐκκλησίαν, ὃτι μέλη μέλη ἐσμὲν τοῦ σώματος αὐτοῦ. ἀντὶ τούτου καταλείψει ἂνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἒσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν. τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν· ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἐκκλησίαν.«

Μὴ κινείτω δέ σε, εἰ περὶ ἑτέρων διαλεγόμενος εἰς ἓτερα μεταπηδᾷ, ὣστε νομίζειν ἀνμιγνύναι καὶ παρεμβάλλειν αὐτὸν ἀνόμοια τοῖς προκειμένοις, παρεκβαίνοντα τοῦ σκἐμματος, ωοσλερ ὴ καὶ νῦν. τὸν περὶ τῆς ἁrνείας γὰρ ἐθελήσος, ὡς εἰκός, μεμsλημένως αὐτῷ κρατυνθῆναι λόγον, προδιορθοῦται πρότερον τὴν ἐπιχείρησιν, τῷ λειοτέρῳ τῆς φράσεως ἀρχόμενος τύπῳ ὁ γάρ τοι χαρακτὴρ αὐτῷ τῶν λόγων, ποικιλώτατος ὢν καὶ κατὰ παραύξησιν ἐξειργασμένος, ἄρχεται μὲν ἐπιπολαιότερον, προχεῖται δὲ εἰς τὸ ὑφηλότερον καὶ μεrαλοπρεπἐς· εἶτ᾿ αὖθις εἰς βαθύτητα μεταβάλλων ὁτὲ μὲν εἰς τὸ ἁπλούστερον καὶ ἀφελές, ὁτὲ δὲ εἰς τὸ δεινότερον καταλήγει καὶ λεπτόν, οὐδὲν ἀλλότριον ἐπεισάγων τῶν κεφαλαίων ταῖς ἐξαλλαγαῖς, ἀλλὰ πάντα κατά τινα θαυμαστὴν οἰκειότητα συμχεριγράφων εἰς ἕν [*](3 Plato Symp. 206 D — 5 Ephes. 5, 28—32) [*](1 τόκων P (wie S. 18, 16) | ἔδωκας undeutl. Ο | μόνον ἀποφ. P Jh | ἀποφ(αίνεσθαι) unleserl. O 2 ἀνθρώπου M Al: undeutl. O | ἕτερος (ληφ)θὲν unleserl. O 3 Pl τῷ κυοῦντί τε κ. ἤδη σπαργῶντι | σπάργοντα P | καὶ ὠδίνοντα undeutl. Ο: < Al Jh | δέ(νδρων) unleserl. Ο: ρῶν P: δρυῶν Cb | Pl Tim. 91 C οἷον ἀπὸ δένδρων 4 ἐν ὥ(ρᾳ) unleserl. Ο | κυεῖν] ποιεῖν P | δὲ unleserl. Ο | τὸν + P 5 (ἀνα)λαμβάν. unleserl. Ο: ἀναπέμψας M Αl Jh | διδάσκων < P 6 ἑα(υτοῦ) — ἀγαπᾷ unleserl. O | γυναῖκα P 163 | οὐδεὶς Ο 45 7 αὐτήν + Ο 9 τ. πατ. κ. τ. μητέρα αὐτοῦ P 10 τῇ < O | αὐτοῦ < Ο 11f εἰς τὴν ἐκκλ. B Jh 13 Μὴ] st. M leerer Raum in P 14 ἀπεπήδα P | (ἀναμιγν)ύναι unleserl. Ο 14f ἑαυτὸν ἀνόμοιον P 16 τὸν < P | μεμελημένοις ἔχει Pl nur Prot. Μ vgl. unt. S. 80, 13; über den Gebrauch dieser Adv. bei Meth. vgl. Jahn Meth. piaton. Nota 136 18 τῷ < O 19f ἐξεργασἀμενος P 23 κεφαλαἰων undeutl. O 24 σνμπεριγράφων | P 163V)

τὸ προκείμενον αὐτῷ σκέμμα τῆς ὑποθέσεως ἀπεργάζεται. ἀνδρειότερον γὰρ ἀνακαλύψαι τὸν νοῦν τῶν κατὰ τὸν ἀπόστολον ἐπιχειρημάτων, οὐδὲν τῶν ἒμπροστθεν ἐιρημένων ἀποκρουομένην. ἱκανῶς γὰρ κἀκεῖνά μοι διεξεληλυθέναι καὶ λαμπρῶς δοκεῖς, ἀκινδυνότερον, ὦ Θεοφίλα, τὰ ῥήματα τῆς γραφῆς, ὡς εἶχεν, ἐπεξεργασαμένη. σφαλερὸν γὰρ πάντῃ καταφρονεῖν τῶν κειμένων, ὡς εἲρηται, μάλιστα τῆς Γενέσεως ἒνθα ἀποφάσεις ἀπαράλλακτοι φέρονται τοῦ θεοῦ εἰς τὴν σύστασιν τοῦ παντός, αἷς ἡρμοσμένως εἰσέτι καὶ νῦν κάλλιστα κατὰ μέτρον τέλειον ἀπευθύνεται τελείως ὁ κόσμος, ἒστ᾿ ἂν αὐτὸν πάλιν αὐτὸς ὁ διακοσμήσας κοσμήσας ἀναστοιχειῶσαι ἀναστοιχειῶσαι βουληθεῖς ἑτέρῳ διατάγματι τοὺς πρώτους τῆς φύσεως ἀναλύσῃ θεσμούς. ἀλλ ἐπειδὴ οὐ χρὴ ἀνεξέλεγκτον καὶ ὣσπερ ἐξ ἡμισείας χωλὴν τὴν ἀπόδειξιν τοῦ λόγου καταλεῖψαι, φέρε δὴ καὶ τὴν κατ᾿ ἀναγωγὴν αὐτῷ συζυγίαν ἀποδῶμεν ἡμεῖς βαθύτερον ἐπισκεψάμεναι τὴν γραφήν. οὐ γὰρ <τοῦ Παύλου> καταφροντέον τοῦ ὑπεραναβαίνοντος τὸ ῥητὸν καὶ εἰς τὸν Χριστὸν αὐτὸ συντείνειν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν ἀποφηναμενου.

Καὶ πρῶτον ἐξεταστέον — εἰκὸς γὰρ ἀντιπροσθεῖναί τινας ἄλλοτε ἂλλως — , πῶς ὁ Ἀδὰμ ἀπεικάζεσθαι δύναται τῷ υἱῷ τοῦ θεοῦ, ἐν τῷ παραπτώματι τῆς παραβάσεως εὑρεθεὶς καὶ ἀκούσας τό »γῆ εἶ, καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ‘. πῶς δὲ καὶ »πρωτότοκος πάσης τῆς κτίσεως‘ νομισθήσεται ὁ μετὰ τὴν γῆν καὶ τὸ στερέωμα πηλοπλαστούμενος; πῶς δὲ καὶ τὸ »ξύλον τῆς ζωῆς« αὐτὸς εἶναι συγχωρηθήσεται ὁ ἐκβαλλόμενος διὰ τὴν παράβασιν, »ἳνα μὴ πάλιν ἐκτείνας τὴν [*](10 vgl. Plato Phaedr. 246 E — 12 vgl. S. 57, 1 — 21 Gen. 3, 19 — Kol. 1, 15 - 23 Apok. Job. 2, 7 — 24 Gen. 3, 22) [*](1 ἀποθέσεως Jh If ἀνδριέστερον γὰρ P, ἀνδρειέστερον γὰρ B: χρὴ οὖν με ἀκριβέστερον Po Cb Jh 3 ἀνακρουομένην Cb Jh 4 κἀκεῖνο viell. richtig Ο | δοκεῖν P | ἀκινδυνώτερον P (nicht B) 5 ἀπεργασαμένη 0, vgl. Ζ. 1 7 ἒνθα verbessert? P 8 σύ . . . σιν Ο | ἡρμοσμένος P | κάλλ(ιστα) unleserl. Ο 9 μέτρον MAlJh: μέρος OP | τέλεον PJh | ἀπευ . ύνεται Ο 10 αὐτὸς (ὁ) διακ(οσμή)σας νο(μο)θέτ(ης) unleserl. Ο 11 διδάγματι Ο | τοὺ(ς) πρώτο(υς) unleserl. Ο | φύσεως nndeutl. Ο | θεσμούς unleserl. Ο: δεσμούς MAI 12 ἐπεὶ PJh I ὥσ)περ ἐξ ἠμι(σείας) unleserl. 13 κατ’ ἀναγω(γὴν) unleserl. Ο: κατὰ ἀν. M Al | αὐτῇ B Jh 14 (ἐπισκε)ψάμεναι — καταφρονητέον Ζ. 15 unleserl. Ο | ἐπισκεψάμενοι AI | τὴν γραφήν < MAI 15 + τοῦ Παύλου Μ Ausgg. | τὸ ῥητὸν Ο 45v 16 αὐτὸν B | εἰς vor τὴν + Ο 18 εἰκὸς — ἂλλως Ζ. 19 < Jh | εἰκὸς P 164 | γὰρ + Ο 19 τῶς + Ο: εἰ Po Cb Jh | ὁ < Jh 21 τῆς < P 22 νομ.] εὑρεθήσεται viell. richtig P | καὶ nach γῆν undeutl. Ο 23 (αὐτ)ὸς unleserl. Ο 24 ὁ < P)

Χεῖρα καὶ φαγὼν ἀπ᾿ αὐτοῦ ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνας«; τὸ γὰρ ἀπεικαζόμενον ἐκείνῳ οὗ ἐστιν ἀπεικασία ὁμοιιοῦσθαι [αὐτῷ] καὶ κατὰ πολλὰ χρή. ἀλλὰ μὴ ἐκ τῶν ἐναντίων καὶ ἀνοικείων τὴν σύστασιν ἒχειν. οὐ γὰρ ἂν τὸ ἄνισον τῷ ἀρτίῳ ἢ τὴν ἁρμονίαν τῇ ἀναρμοστίᾳ τις ἐξισάσαι τολμῶν ὡς ἔμφρων ἀποδεχθήσεται, ἀλλὰ ἴσον τῷ φύσει ἴσῳ, κἂν ἐξ ὀλίγου ἲσον ᾐ, καὶ τὸ λευκὸν τῷ λευκῷ, κἂν αὐτὸ βραχύτατον καὶ με τρίως φαντάζοιτο τὴν λευκότητα ἐκείνου, δι᾿ ἣν δὴ καὶ αὐτὸ λέγεται λευκόν. ἲσον δὲ καὶ καὶ λαμπρὸν τὸ ἀναμάρτητον εἶναι καὶ ἀδιάφθορον ἀνενδοίάστως παντί που σαφὲς τὴν σοφίαν, ἀνάρτιον δὲ καὶ ἀναρμόνιον τὸ θνητὸν καὶ ἁμαρτωλὸν καὶ διὰ κατάγνωσιν ἐκβληθὲν καὶ ὑπὸ καταδίκην ἐληλυθός.

Τὰ μὲν οὖν δὴ πρὸς τῶν πολλῶν ἀντισφαιριζόμενα σχεδὸν εἶναι τοιαῦτα δὴ νομίζω, ὅσοι δὴ μὴ θέλουσιν εἰς Χριστὸν τὸν πρῶτον ἄνθρωπον , καταφρονοῦντες τῆς συνέσεως, ὡς εἰκός, Παύλου. φέρε γὰρ ἡμεῖς ἐπισκεψώμεθα, πῶς ὀρθοδόξως ἀνήγαγε τὸν Ἀδὰμ εἰς τὸν Χριστόν, οὐ μόνον αὐτὸν τύπον ἡγούμενος εἶναι καὶ εἰκόνα, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τοῦτο Χριστὸν καὶ αὐτὸν γεγονέναι διὰ τὸ τὸν πρὸ αἰώνων εἰς αὐτὸν ἐγκατασκῆψαι λόγον. ἥρμοζε γὰρ τὸ πρωτόγονον τοῦ θεοῦ καὶ πρῶτον βλάστημα καὶ μονογενὲς τὴν σοφίαν τῷ πρωτοπλάστῳ καὶ πρώτῳ καὶ πρωτογόνῳ τῶν ἀνθρώ- πων ἀνθρώπῳ κερασθεῖσαν ἐνηνθρωπηκέναι. τοῦτο γὰρ εἶναι τὸν [*](16 Plato Prot. 330 B — 20 Plato Symp. 208 B; vgl. Prov. 8, 22. 23. Job. 1, 18) [*](1 ζήσηται P 2 ἐκεῖνο P | ἀπεικασία P, a. Rd. in B, wohl auch Ο (d. Endung abgekürzt); vgl. S. 35, 5 u. De lepra 6, 7: ἀπείκασμα B (im Μ Ausgg. | ὁμοιῶσθαι OP | αὐτῷ < PoCbJh: αὐτὸ? Kl 3 ἀνοικ. auch Ο 5 ἀναρμοσ)τία unleserl. Ο | ἐξισάσαι Ο Ausgg.: ἐπισάζειν viell. richtig P | ἀποδ. Ο Ausgg., άποδειχθήσεται viell. richtig P 6 ἐξ Ο, ab. a. Rd. corrigiei-t in ἐξ ὀλίγου (ebenso M 1. Hd.) 1. βραχ.] + ἦ 0(Jh) 9 ἀνενδυάστως P 11 ἀπὸ καταδίκης B 13 Τὰ]κ P 164v | ἀντισφαιρ. ζόμενα Ο: ἀντισφετεριζόμενα P 16 (Παύλ)ου unleserl. Ο | PI φέρε δὴ . . σκεψώμεθα ποῖον 17 τύπον αὐτὸν Jh 18 εἶναι < P (ἀ)λ(λ)ὰ unleserl. Ο | αὐτῶ τούτω P 19 ἐ(γκατασκῆ)ψαι unleserl. Ο ἥρμωσε Ρ 20 τοῦ < Ο | PI τὸ αὑτοῦ ἀποβλάστημα undeutl. Ο 21 τῇ προτοπλ. B | κ. πρατο(γό)νῳ τ. unleserl. Ο 22 ἀνθρώπῳ < Ο | . ερασθεῖσαν Ο | (ἐνην)θρωπεκέναι. S. 31, 1 unleserl. Ο | ἐνηνθρωπικέναι P)

Χριστόν, ἄνθρωπον ἀκράτῳ θεότητι καὶ τελείᾳ πεπληρωμένον καὶ θεὸν ἐν ἀνθρώπῳ κεχωρημένον· ἦν γὰρ πρεπωδέστατον τὸν πρεσβύτατον τῶν αἰώνων καὶ πρῶτον τῶν ἀρχαγγέλων, ἀνθρώποις μέλλοντα συννομιλεῖν, εἰς τὸν πρεσβύτατον καὶ πρῶτον τῆς ἀνθρωπότητος ἄνθρωπον εἰσοικισθῆναι τὸν Ἀδάμ. ταύτῃ γὰρ τὰ ἐξ ὑπαρχῆς καὶ ἀναπλάσσων αὖθις ἐκ παρθένου καὶ πνεύματος τεκταίνεται τὸν αὐτόν, ἐπειδὴ καὶ κατ’ ἀρχάς, οὔσης παρθένου τῆς γῆς ἔτι καὶ ἀνηρότου, λαβὼν χοῦν τὸ λογικώτατον ἐπλάσατο ἀπ᾿ αὐτῆς ὁ θεὸς ἄνευ σπορᾶς.

Καί μοι ἐχέγγυος μάρτυς καὶ σαφὴς ὁ προφήτης Ἱερεμίας παρίτω, »καὶ κατέβην εἰς τὸν οἶκον τοῦ κεραμέως« λέγων »καὶ ἰδοὺ αὐτὸς ἐποίει ἔργον ἐπὶ τῶν λίθων. καὶ διέπεσε τὸ ἀγγεῖον, ὃ ἐποίει ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ. καὶ πάλιν ἐποίησεν αὐτὸ ἀγγεῖον ἓτερον, καθὼς ἤρεσεν ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι«. ἒτι γὰρ πηλουργούμενον τὸν Ἀδάμ, ὡς ἔστιν καὶ τηκτὸν ὄντα καὶ ὁδαρῆ, καὶ μηδέπω φθάσαντα δίκην ὀστράκου τῇ ἀφθαρσίᾳ κραταιωθῆναι καὶ ἀποπετρωθῆναι, ὕδωρ ὥσπερ καταλειβομένη καὶ καταστάζουσα διέλυσεν αὐτὸν ἡ ἁμαρτία. διὸ δὴ πάλιν ἄνωθεν ἀναδεύων καὶ τὸν αὐτὸν »εἰς τιμήν‘ ὁ θεός, ἐν τῇ παρθενικῇ κραταιώσας πρῶτον καὶ πήξας μήτρᾳ καὶ συνενώσας καὶ συγκεράσας τῷ λόγῳ, ἄτηκτον καὶ ἄθραυστον ἐξήγαγεν εἰς τὸν βίον, ἵνα μὴ πάλιν τῆς φθορᾶς ἔξωθεν ἐπικλυσθεὶς ῥεύμασιν τηκεδόνα γεννήσας διαπέσῃ. — [*](6 Luk. 1, 35 — 7 Iren. Adv. haer. El, 21, 10 — 8 Gen. 2, 7 — 10 Symp. 2, 2. 7 S. 18, 5. 25, 9 — De res. I, 43, 5. Jerem. 18, 3. 4 — 18 De res. I, 44, 1. Hipp. In Dan, IV, 11, 5. De antichr. 26 — 19 HTim. 2, 20. 21) [*](1 ἂνθρωπον < M AI | ἐν vor ἀκράτῳ + Μ Ausgg. | ἀκράσθω w. e. Ο (nicht M AI) | θεότητι καὶ undeutl. O 2 θεὸν — πρεπωδ. vinleserl. Ο | θεὸν — γὰρ] τὸν ἐν κάλλει M AI 3 καὶ τὸν πρ. M AI | τὸν πρ. Ο 46 4 f τῆς ἀνθρ. ἂνθρ.]τῶν ἀνθρώπων P Jh 7 οὒσης — ἀνηρότου Ζ. 8 < P 10 P 165 (bis διὸ δὴ Ζ. 18, sowie einige Worte hernach, erneuert; war mit e. Flüssigkeit begossen) 11 παρήτω O Po Cb: παρείτω P 12 ἐπὶ τὸν PAl 13 ἐποίει Ο: ἐποίησεν P 13 f ἀγγ. ἀστεῖον P: ἀστεῖον ἀστεῖον B 14 καθὰ BV, καθὼ? P | τοῦ < P 15 καὶ τ. — ὐδαρῆ < Ρ, P (u. B) halbe Zeile leer 16 μήπω Ο 16 f κ. ἀποπετρ.] κ. ἀποπαγιωθῆναι P: < B: κ. παγιωθῆναι Jh 17 καταλαβομένη κ. κατασκήψασα P 18 ἄν. ἀναδεύων] leerer Raum in B, v. 2. Hd. in V; ört nicht zu dem in P Erneuerten 19 τὸν < P 22 ἒξωθεν < B | τηκεδόνα Ο)

καὶ ἐν τῇ περὶ τῆς ἀνευρέσως δὲ τοῦ προβάτου φαίνεται <τὰ αὐτὰ> διδάσκων ὁ κύριός μου παραβολῇ, ἒνθα φησὶ ρπὸς τοὺς παρεστηκότας· »τίς ἐστιν ἐξ ὑμῶν ἂνθρωπος, ὃς ἒχει ἑκατὸν πρόβατα, κἂν ἀπολέσῃ ἓν ἐξ αὐτῶν, οὐκ ἀφίησι τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐπὶ τοῖς ὄρεσι, καὶ πορευθεὶς ἐπὶ τὸ ἀπολωλὸς ζητεῖ αὐτὸ ἓως εὓρῃ; καὶ εὑρὼν ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς ὤμους αὐτοῦ, καὶ ἐλθὼν εἰς οἶκον τοὺς φίλους καὶ τοὺς γείτονας, λέγων· συχάρητέ μοι. ὅτι εὑρέθη πρόβατόν μου τὸ ἀπολωλός.«

Ἐπειδὴ γὰρ αὐτὸς ὡς ἀληθῶς ἠν τε καὶ ἒστιν, »ἐν ἀρχῇ« ὢν »πρὸς τὸν θεὸν. καὶ »θεὸς« ὤν, ὁ »ἀρχιστράτηγος« καὶ »ποιμἠν« τῶν κατ' οὐρανόν, ᾠ πάντα πείθονται καὶ ὁμαρτοῦσι τὰ λογικά, καὶ ποιμαίνων εὐτάκτως καὶ ἀριθμῶν τὰ πλήθη τῶν μακαρίων ἀγγέλων, . . οὗτος γὰρ ἴσος καὶ τέλειος ἀριθμὸς ἀθανάτων ζῴων κατὰ γένη καὶ φῦλα διῃρημένων, συμπαραληφθέντος ἐνταῦθα τῇ ποίμηῃ καὶ τοῦ ἀνθρώπου· δεδημιούρητο γὰρ δὴ καὶ αὐτὸς ἒξω φθορᾶς, ἳνα τὸν βασιλέα γεραίρῃ πάντων καὶ ποιητὴν ἀντίφθογγα μελῳδῶν ταῖς τῶν ἀγγέλων ἐξ οὐρανοῦ φερομέναις βοαῖς. ἀλλ’ ἐπεὶ συνέβη παρεληλυθότα τὴν ἐντολὴν ὀλέθριον πτῶμα καὶ δεινὸν πεσεῖν, εἰς θάνατον ἀνστοιχειωθέντα, διὰ τοῦτό φησιν ὁ κύριος ἑαυτὸν εἰς τὸν βίον ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐληλυθέναι, καταλελοιπότα τὰς τάξεις καὶ τὰ στρατόπεδα τῶν ἀγγέλων. ἀπεικονίστέον γὰρ τὰ μὲν ὄρη τοῖς [*](2 Iren. Adv. haer. HI, 19, 3 — 3 Luk. 15, 4—6 — 9 Job. 1, 1 — 10 5, 14. Jes. 40, 11; vgl. Hos. 13, 4—19 vgl. Symp. 8, 7 1—8 4. 4. 21—S. 33,3 Phot.Bibl.237 S.308b,15ff—9 Heir.PL26,135. Petr.Laod.S.204) [*](1 καὶ — παρεστηκότας Ζ. 2f] ὅτι τὸ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις εἰρημένον παραβολικῶς Ph | ὡς καὶ Po Cb Jh | δὲ < Po Cb Jh | φαίν.] φέρεται nur scheinbar τὰ αὐτὰ + Kl 2 μου + Ο | παραβολήν Ο | ὁ κύριος μου nach φησὶ + P 3 f καὶ ἀπολέσει P Ph 4 ἓν unleserl. O | οὐκ — ἀπολωλὸς Z. 5] καὶ ἑξης Ph ἐπὶ < P 6 αὑτοῦ Jh | οἶ)κον unleserl. Ο 7 μοι unleserl. Ο 9 — ἀγγέλων Ζ. 21 < Ph | Ἐπειδὴ] P 165v | ἀληθῶς undeutl. Ο 11 B, ab. a. Rd. νὸν | πείθεται P | ὁμαρ)τοῦσι τὰ) λογικ(ὰ) unleserl. Ο | καἰ < P 12 ἀριθμῶν] κυβερνῶν Ρ | τῶν μa(καρ.) unleserl. Ο | . .] ἑκατὸν πρόβατα, od. mehr, ausgefallen Kl 13 ὗτος — καὶ unleserl. Ο | ἴσος αὐτὸς Μ AI | (ζ)ώων — διῆρ. Ζ. 14 unleserl. Ο | κ. γ. — διῃρ. Ζ. 14 v. 2. Hd. M Ι γενεὰς Al (?M) 14 φῦλα] κατὰ φύλας Jh | διορισμένων? Μ, διορισμένος Al ποίμνη ο 46v 15 ἐδημιουργεῖτο Ρ | δὴ vor καὶ < Ο Jh | ἒξω φθορᾶς < P 17 συμβαίνει P 19 αὐτὸν Ο 21 ἀπεικ. — ποιμήν S. 33, 3] ἐνενήκοτα ἐννέα μὲν πρόβατα τὰς οὐρανίους δυνάμεις φησὶν ἐκδέχεσθαι χρή, ἓν δὲ τὸ ἀπολωλὸς τὸν ἂνθρωπον ἤγουν τὴν ἀνθρωπείαν φύσιν, δι’ ἢν καὶ κετεληλυθέναι τὸν λόγον τοῦ πατρὸς ἐκ τῶν οὐρανῶν u. endet Ph)

τὰ δὲ ἐνενήκοντα πρόβατα καὶ ἐννέα ταῖς δυνάμεσι καὶ »ταῖς ἀρχαῖς καὶ ταῖς ἐξουσίαις«, ἃς καταλέλοιπεν ἀναζητῆσαι κατελθὼν τὸ ὁ στρατηγὸς καὶ ποιμήν. ἔλειπε γὰρ ἂνθρωπος εἰς ἐγκαταλεχθῆναι τούτων ἔτι καὶ τὸν ἀριθμόν, βασιτάσαντος αὐτὸν τοῦ κυρίου καὶ ἀμφιεσαμένου, ἳνα δὴ μὴ πάλιν, ὡς ἒφην, ταῖς τρικυμίαις καὶ ταῖς ἀπάταις τῆς ἡδονῆς περικλυσθεὶς καταποντωθῇ. ταύτῃ γὰρ τὸν ἂνθρωπον ἀνείληφεν ὁ λόγος, ὅπως δὴ δι᾿ αὑτοῦ καταλύσῃ τὴν ἐπ᾿ ολέθρῳ γεγονυῖαν καταδίκην, ἡττήσας τὸν ὃφιν. ἥρμοζε γὰρ μὴ δι᾿ ἑτέρου νικηθῆναι τὸν πονηρόν, ἀλλὰ δι᾿ ὃν δὴ καὶ ἐκόμπαζεν ἀπατήσας αὐτὸν τετυραννηκέναι· ὅτι μὴ ἂλλως τὴν ἁμαρτίαν λυθῆναι καὶ τὴν κατάκρισιν δυνατὸν ἡν, εἰ μὴ πάλιν ὁ αὐτὸς ἐκεῖνος ἂνθρωπος, δι᾿ ὃν εἴρητο τό »γῆ εἶ καὶ εἰς ἀπελεύση«, ἀναπαλαίσας ἀνέλυσε τὴν ἀπόφασιν τὴν δέ αὐτὸν εἰς πάντας ἐξενηνεγμένην, ὅπως, καθὼς »ἐν τῷ Ἀδάμ« πρότερον »πάντες ἀποθνῄσκουσιν, οὓτω« δὴ πάλιν καὶ »ἐν τῷ« ἀνειληφότι »χριστω« τὸν Ἀδὰμ» πάντες ζῳοποιηθῶσιν«.

Καὶ περὶ μὲν τοῦ τὸν ἄνθρωπον ὄργανον γεγονότα καὶ ἒνδυμα τοῦ μονογενοῦς τοῦτο ἀπειρηάσθαι, ὅπερ ἦν αὐτὸς ὁ εἰς αὐτὸν εἰσοικισθείς, σχεδὸν ἤδη μοι δικεῖ τέλος ἒχειν· τὸ δὲ ὅτι μήτε ἀνισότης ἐστὶ μήτε μὴν ἀναρμοστία πάλιν ἐξ ἀρχῆς διὰ βραχέων ἐπισκεπτέον. τὸ γὰρ αὐτοφύσει καλὸν καὶ αὐτοφύσει δίκαιον καὶ ὅσιον, οὑ τὰ ἄλλα κατὰ μετοχὴν γίνεται καλά, τὴν σοφίαν ὁ λέγων τυγχάνειν μετὰ τὸν θεὸν ὀρθότατα λέγει, τὸ δὲ αὖ ἀ νόσιον καὶ ἂδικον [*](1 vgl. Ephes. 3, 10. Kol. 1, 16 — 6 vgl. Mt. 13, 22. Luk. 8, 14 — 9 C. Porph. 1, 2. De aiitex. 20, 4. 21, 8. Iren. Adv. haer. V, 21, –12 Gen. 8, 19 — 14 l Kor. 15, 22 — 19 Symp. S. 25, 2f. 42, 3f. S. 182 AI — 21 Plato Symp. 211 B — 22 vgl. Plato Phileb. 84 A) [*](1 ἐνε. ἐνν. πρόβατα P 3 ἄνθρωπον Ρ 3f τ. ὅμ. Kl wie 69, 24 τὶν ἀγέλην zuvor Bo: τὴν βίβλον Ο P Ausgg. 4 ταύτην P | βαστάξαντος Ρ 5 ἀμφιασαμένου Ο | μὴ] καὶ B, corr. v. 1. Hd. a. Rd. in μὴ | ὡς ἔφην nach Ο 6 τῆς ἡδονῆς < P | περικλ. P 166 7 δι’ αὐτοῦ B V(? Ρ): < Ο vor μὴ + P 9 f δι’ ὃν δὴ Ο 12 τό < Ρ 13 ἀπελ.] πορεύση B | Ο, vgl. C. Porph. 1, 2: ἀναπλασθεὶς P 14 f πάντες πρότερον viell. richtig O 18 ἀπειργάσθαι w. e. seh. O AI, ἀπεργάσασθαι P | ἦν] καὶ Po Cb Jh 19 ὃτι < P 20 μὴν üb. d. Lin. P 21 f PI τὸ καλὸν) αὐτὸ . . ὂν, τὰ δὲ ἄλλα πάντα καλὰ ἐκείνου μετέχοντα 21 αὐτὸ φύσει beidemal Ο | καὶ unleserl. Ο 22 γίνονται Ο 22 f PI λέγων ὀρθῶς ἂν τις λέγοι | τυγχάνειν unleserl. Ο 23 μετὰ u. θεὸν undeutl. O, τὸν w. e. seh. < Ο (auch MJh) | θεοῦ Jh | τ . Ο)

καὶ πονηρὸν τὴν ἁμαρτίαν. δύο γἀρ τὰ εἰς ἂκρον ἀλλήλοις ἐναντία ζωὴ καὶ θάνατος, ἀφθαρσία καὶ φθορά. ἰσότης μὲν γάρ ἐστιν ζωςη, ἀνισότης δὲ ἡ φθορά, καὶ ἁρμονία μὲν ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ φρόνησις, ἀναρμοστία δὲ ἡ ἀδικία καὶ ἡ ἀφροσύνη. ὁ δὲ δὲ τούτων ὢν μεταξύ, οὔτε αὐτὸ τοῦτο δικαιοσύνη οῦτε μήν ἐστιν ἀδικία· ἀλλὰ τῆς ἀφθαρσίας ἐν μέσῳ βεβηκὼς καὶ τῆς φθορᾶς, εἰς ὁποτέραν < ἂν> αὐτῶν νεύσας προσκλιθῇ, εἰς τὴν τοῦ κρατήσαν·τος μεταβάλλεσθαι λέγεται φύσιν. ἐκκλίνας μὲν γὰρ εἰς τὴν φθορὰν φθαρτὸς γίνεται καὶ θνητός, εἰς δὲ τὴν ἀνθαρσίαν ἄφθαρτος καὶ ἀθάνατος. μεθόριος γὰρ τοῦ τῆς ζωῆς« ξύλου κοὶ τοῦ γνωστοῦ καλοῦ τε καἰ πονηροῦ‘ τεθείς, οὗπερ ἀπεγεύσατο τῶν καρπῶν, εἰς τὴν τούτου καἰ μετεβλήθη μορφήν, οὒτε »τὸ τῆς ζωῆς ξύλον« « αὐτὸς ὢν οὒτε τὸ τῆς φθορᾶς, ἀλλὰ μετοχῇ μὲν καὶ παρουσίᾳ φθορᾶς θνητὸς φανείς, προσοικείωσει δὲ καὶ ἀλοιφῇ ζωῆς ἄφθαρτος πάλιν καὶ ἀθάνατος. ὥς καὶ Παῦλος ἐδίαξεν εἰπών· »οὐ γὰρ ἡ φθορὰ κληρονομήσει τὴν ἀφθαρσίαν«, οὐδὲ ὁ θάνατος τὴν ζωήν, φθορὰν μὲν καὶ θάνατον αὐτὸ τὸ φθεῖρον ὁρισάμενος εἰκότι λόγῳ καὶ τὸ ἀποκτεῖνον, ἀλλ᾿ οὐ τὸ φθειρόμενον καὶ τὸ θνῇσκον, αφθαρσίαν δὲ καὶ ζωὴν αὐτὸ τὸ ἀπαθανατίζον καὶ ζῳοποιοῦν, ἀλλ᾿ οὐ τὸ ἀπαθανατιζόμενον καὶ ζῳοποιούμενον. ὥστε οὔτε ἀναρμοστία καὶ ἀνισότης ὁ ἂνθρωπός ἐστιν οὔτε μὴν ἰσότης καὶ εὐαρμοστία· ἀλλ’ ὃτε μὲν ἐδέξατο τὴν ἀναρμοστίαν, ὃπερ ἐστὶ τὴν παράβασιν καὶ τὴν ἁμαρτίαν, γέγονεν ἀνάρμοαστος καὶ ἀπρεπής· ὃτε δὲ τὴν ἁρμονίαν, τουτέστι τὴν δικαιοσύνην γέγονεν εὐάρμοστον ὄργανον καὶ εὐπρεπές, ὃπως ὁ κύριος, ἡ ἀφθαρσίαν νικήσασα τὸν θάνατον, εὐήχως τὴν ἀνάστασιν μελῳ- [*](4 Plato Phaed. 93E — 5 Plato Symp. 202 B — vgl. Tatian 13 — 7 Plato Tim, 90 BC — 8 De resurr. II, 18, 2. 3 (Just, mart.) — 10 Gen. 2, 9 — 13 vgl. Gen. 2, 17 — 15 De resurr. II, 18, 5 — I Kor. 15, 50 — 23 vgl. Plato Lach. 188 D) [*](1 (ἁμαρ)τίαν unleserl. Ο | δύο P ν 2 θά)νατος — φθ(ορά) Ο | ἰσότης O 47 4 PI εἴπερ ἡ μὲν κακία ἀναρμοστία, ἡ δὲ ἀρετὴ ἀρμονία εἴη ἡ ἀφροσύνη καὶ ἡ ἀδικία B 5f PI μὴ εἶναι ἀγαθόν . . , μηδέν τι μᾶλλον . . κακὸν εἶναι, ἀλλά τι μεταξὺ . . τούτοιν 6f ὁπότερον PJh: + αν Wd 7 αὐτὸ νεύσας P | προσκλίθη P: προεκλίθη BV 10 μεθόρι = μεθόριος Ο: μεθόριον AlJh 11 άπε)γεύσατο unleserl. Ο | τὸν καρπὸν Ο, ab. vgl. unt. S. 41, 10 14 ὅς που O: ὥσπερ PJh 15 ὁ vor Παῦλος + Cb Jh | ἐδίδαξεν εἰπών Ο: ἐδίδαξε λέγων P Jb 16 οὐδ’ Ο 17 ἀποκτεννύον Ο 18 τὸ vor θνῇσκον + Ο 19 ἀθανατίζον P | ἀθανατιζόμενον P 167 (u. B) 23 καὶ vor ἀνίρ. + O | PI ἁρμονίαν . . ἡρμοσμένος 23 f δικαιοισ)ύνην unleserl. Ο 25 ἡ] B a. Rd. τῇ | εὐ(ήχως) unleserl. Ο) δήσῃ τῇ σαρκί, μὴ ἐάσας αὐτὴν κληρονομηθῆναι πάλιν ὑπὸ τῆς φθορᾶς. καὶ μὲν δὴ καὶ περὶ τούτων αὐτάρκως ἤδη λελέχθω.