Symposium Sive Convivium Decem Virginum

Methodius

Methodius, Symposium Sive Convivium Decem Virginum, Bonwetsch, Hinrichs, 1917

Εἰπεῖν οὖν ἴφη τὴν Θεοφίλαν, ὂτι Δοκεῖ μοι ἀναγκαῖον εἶναι, ἐπειδὴ καλῶς ἡ Μάρκελλα ὁρμήσασα ἐπὶ τὸν λόγον οὐχ ἱκανῶς ἐπλήρωσεν, ἐμὲ πειρᾶσθαι τέλος ἐπιθεῖναι τῷ λόγῳ. τὸ μὲν γὰρ εἰς παρθενίαν ἐκ προβάσεως προκόψαι τὸν ἂνθρωπον, τοῦ θεοῦ παρορμήσατος αὐτὸν κατὰ καιρὸν καὶ καιρόν , δοκεῖ μοι καλῶς διελέσθαι, τὸ δὲ μηκέτι χρῆναι λέγειν τοὐντεῦθεν τεκνογονεῖν οὐ καλῶς. ἐγὼ γὰρ καθεωρακέναι μοι δοκῶ σαφῶς ἀπὸ τῶν γραφῶν ὅτι παρθενίας ἐλθούσης ὁ λόγος οὐκ ἀνεῖλε πάντῃ τὴν τεκνογονίαν. οὐ γὰρ ἐπειδὴ τῶν ἄστρων ἡ σελήνη μείζων ἐστί, παρὰ τοῦτο τῶν ἄλλων ἀστέρων τὸ φῶς ἀναιρῖται. ἀρξώμεθα δὲ ἀπὸ τῆς Γενέσεως, ἴνα δὴ καὶ πρεσβεύωμεν μᾶλλον τὴν γραφήν. ἡ γὰρ ἀπόφασις τοῦ θεοῦ καὶ τὸ διάταγμα τὸ ἐπὶ τῆς παιδοποιίας ὁμολογουμένως μέχρι καὶ νῦν συμπληροῦται, πλάσσοντος τὸν ἄνθρωπον ἒτι τοῦ δημιουργοῦ. τοῦτο γὰρ καὶ παντὶ καταφανές, ὡς ἄρα τὸν κόσμον ἀκμὴν ἐργίζεται ζωγραφῶν ὁ θεός, ὣσπερ δὴ καὶ ὁ κύριος ἐδίδαξεν, »ἓως ἂρτι ὁ πατήρ μου ἐργάζεται« λέγων. ἀλλ’ ὁπόταν οἱ ποταμοὶ ἤδη λωφήσωσιν εἰς τὸ τῆς θαλάσσης ἐμβάλλοντες ἀγγεῖον, καὶ τὸ φῶς ετλείως χωρισθῇ τοῦ σκότους (νῦν γὰρ ἒτι διαχωρίζεται) καὶ τοὺς καρποὺς μετὰ τῶν ἑρπετῶν καὶ τετραπόδων ἀναδιδόναι παύσηται λοιπὸν ἡ ξηρά, καὶ ὁ προωρισμένος τῶν ἀνθρώπων ἀριθμὸς [*](3 Plato Symp. 185 Ef — 13 Gen. 1, 28 — 17 De creatis 6. Plato Tim. 28f — 18 Joh. 5, 17 — Gen. 1, 9. 4. 11. 24) [*](9—12 Phot. Bibl. 237 S. 308) [*](1 f θεοφίλα λόγος Β᾿ ος P: < Ο 3 ff PI Εἰπεῖν δὴ τὸν Ἐρυξ.· Δοκεῖ μοι ἀναγκαῖον εἶναι, ἐπειδὴ Παυσ. ὁρμήσας ἐπὶ τὸν λόγον καλῶς οὐχ ἱκανῶς ἀπετέλεσε, δεῖν ἐμὲ πειρπασθαι τέλος ἐπιθεῖναι τῷ λόγῳ. τὸ μὲν γὰρ . . δοκεῖ μοι καλῶς διελέσθαι . . . καθεωρακέναι μοι δοκῶ ἐκ τῆς . . ἄρξομαι δὲ ἀπὸ τῆς .., ἳνα καὶ πρεσβεύωμεν τὴν τέχνην 3 (θεο)φίλ(αν) ὃτι(?) unleserl. Ο | ὅτι] Οὑκοῦν M Al 4 ὁρ)μήσασα ἐπὶ unleserl. O περὶ, übergeschr. ἐπὶ Μ) 5 πειρ)ᾶ σθαι — τῷ unleserl. O | πειρ] δεῖ + MAI, δεῖν + Jh PI | τέλος < (M?) AI προσεπιθεῖναι (2. Hd. in ücke MAI 6 ἐκ O 40v | προσβάσεως O | τοῦ < P 7 παρορ|μήσ. P 156 | καιρ. καὶ καιρὸν] vgl. ob. S. 10, 3f 8 τὸ P 9 ἐγὼ — ἀναιρεῖται Z. 12 Ph 10 τὴν < Ph | (τεκν)ογ(ον)ίαν Ο 11 ἀστέρων P Jh 12 Ο 14 τεκνοποιίας B Jh 16 παντὶ Jh nach PI Tim. 53 C. Symp. 187 A vind Meth. Symp. 105: πάντη HSS 18 ἐργ. ὁ πατήρ μου V 19 ἢδλ λωφήσνσιν Ο Jh: πληρώσωσιν viell. richtig P | ἐμβάλλ. Ο: εἰσβάλλοντες P Jh άναδ. δ. Ο 21 f παύσεται PM: ηται unleserl. Ο)

16
ἀναπληρωθῇ· τότε δὴ λοιπὸν καὶ τῆς παίδοποιίας ἀφεκτέον. νῶν γὰρ εἰς τὴν εἰκόνα τοῦ θεοῦ τὸν ἄνθρωπον συνεστῶτος τοῦ κόσμου καὶ τεκταινμένου. »αὐξάνεσθε« γὰρ ἐλέχθη »καὶ πληθύνεσθε«. καὶ οὐ χρὴ τὸ διάταγμα βδελύττεσθαι τοῦ δημιουργοῦ, ἐξ οὑ δὴ καὶ αὐταὶ γεγόναμεν. ἀρχὴ γὰρ γενέσως ἀνθρώπων ἡ τοῦ σπέρματος εἰς τὰς αὓλακας τῆς μήτρας γίνεται καταβολή, ὃπως τὸ ἐκ τῶν ὀστέρων ὀστοῦν καὶ ἡ ἐκ τῆς σαρκὸς σαρξ ἕτερος ἄνθρωπος άοράτῳ ληφθέντα δυνάμει πάλιν ὑπὸ τεχνίτου δημιουργηθῶσι. ταύτῃ γὰρ ἐκείνην ἡγητέον πληροῦσθαι τὴν φωνήν τοῦτο νῦν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκος μου«.

Τοῦτο γὰρ ἴσως ᾐνίσσετο καὶ ἡ κατὰ τὸν ἐπιβληθεῖσα τῷ πρωτοπλάστῳ, προδιατυπουμένη τὴν ἐπὶ τῆς φιλοτησίας θέλξιν τοῦ ἀνδρός, ὁπότε διψήσας τέκνων ἐξισταται παιδογόνοις ἐκθηλυνόμενος καθ᾿ ὕπνον ἡδοναῖς, ἴνα πάλιν τι τῶν ὀστῶν αὐτοῦ καὶ τῆς σαρκὸς ἀποσπασθὲν ἕτερος ἄνθρωπος, ὡς ἔφην, ἀναπληρωθῇ. ἐκταρασσομένης γὰρ ἀρτῆς ἁρμονίας τῶν ἐν τοῖς κατὰ τὴν συνουσίαν ἐρεισμοῖς, ὡς οἱ τετελεσμένοι τὴν γαμήλιον ἡμᾶς διδάσκουσι τελετήν, πᾶν τὸ μυελῶσες τοῦ αἳματος καὶ γονιμώτατον, ὅπερ ἐστὶν ὑγρὸν ὀστοῦν, ἐκ πάντων τῶν μελῶν, ἀφροποιῆσαν καὶ θρομβωθὲν διὰ τῶν παιδογόνων ὀργάνων εἰς τὴν ἒμψυχον τῆς θηλείας ἐξέσσυται γῆν. εἰκότως ἂρα [*](2 Gen. 1, 27 — 3 Gen. 1, 28 — 7 Symp. 3, 1 — 7. 10 Gen. 2, 23 — 12 Gen. 2, 21 — 14 Symp. 2,5 — 16 Demokrit Fr. 32 Diels — 17 De lepra 5, 2) [*](18–20 Theophan. Keram. PGr. 132, 385BC) [*](1 δὴ < P I τὸ τῆς P Ι ἐφεκτέον Ρ, ε übergeschr. Ο Ι νῦν — unleserl. 2 τοῦ P ν 3 τος τοῦ κόσμοι· unleserl. O | αὐξάνεσθαι P 1 ἐλέχθη Ο: ἒφη P 4 οὐ χρὴ unleserl. Ο | βδελύσσεσθαι P Jh 5 αὐτοὶ HSS 6 (σπέρμα)τος εἰς τὰς αὐ(λ.) ünlcserl. Ο Ι τοὺς αὔλακας P 7f Symp. 3, 1 ἀπὸ τῶν ὀστέων ὀστοῦν ἂνθρωπος ἓτερος ληφθέν 7 (ὀστ)οῦν καὶ unleserl. 8 ληφθέντα — τοῦ undeutlich Ο 9 ταύτῃ γὰρ ἐκεί(νην) unleserl. Ο | δὲ πληρ, Μ: δὴ πληρ. AI, wohl auch Ο 10 νῦν— καἰ unleserl. Ο 11 σαρκὸς — ὕπνον Z. 12 unleserl. 12 ἴσως ᾐνίσσ. καὶ] δείκνυσιν M Al | μετὰ Μ AI Jh | ἒκστασις Ο 41 13 f φιλοτισίας P (nicht B) 14 τέκνων] ν scheint ausradiert in P 15 θηλυνόμενος Ρ | καὶ vor καθ᾿ + Ο | πάλιν τι τῶν Ο: πάλιν P 18 τὴν < Cb Jh (schwerl. P, da in Y) 18 ff οἱ γὰρ πρὸς τὴν λυσσώδη μίξιν ἐρεθισμοὶ ἐξ αὐτοῦ τοῦ σώματος πᾶν τὸ γόνιμον τοῦ αἳματος καὶ μυελῶσες ἐξοίσουσι (ἐκσευουσι Jh) Theoph. 20 ἐστὶν wohl auch Ο 20 f P 21 ἀφρο)ποίησαν undeutl. Ο ἀφροποιεῖ De lepra) | θρομ|βωθὲν P 157 22 ἐξέσσυται] ἐξύεται P: ἐξύσσεται Ο, ἐξέσσυται auch Demokr.)

17
ἕνεκεν τούτου καταλιπεῖν λέλεκται »τὸν πατέρα καὶ τὴν τότε πάντων ἀθρόως ἀμνημονήσας, ὅτε φιλοστόρηοις ἑνούμενος τῇ γυναικὶ συμπλοκαῖς κάτοχος ἐπιθυμίας γίνεται γεννητικῆς, παρέχων ἀφαιρεῖσθαι τῷ θείῳ τὴν πλευρὰν δημιουργῷ, ὃπως ἐξ υἱοῦ δὴ καὶ αὐτὸς ὁ πατὴρ πάλιν ἐκφανῇ. οὐκοῦν εἰσέτι πλάσσοντος καὶ νῦν δὴ τὸν ἄνθρωπον τοῦ θεοῦ, πῶς οὐ τολμηρὸν τὸ βδελύσσεσθαι παιδουργίαν, ἣν αὐτὸς οὐκ ἐπαισχύνεται ταῖς ἀμιάντοις ὁ ἐργαζόμενος χερσί; »πρὸ τοῦ« γάρ με πλάσαι σε ἐν κοιλίᾳ μητρός, ἐπίσταμαί δε« τῷ Ἱερεμίᾳ φησί· τῷ δὲ Ἰώβ »μὴ σὺ λαβὼν πηλὸν ἒπλασας ζῷον καὶ λαλητὸν αὐτὸ ἒθου« ἒφη »ἐπὶ τῆς γῆς;« καὶ ὁ Ἰὼβ δὲ πρὸς αὐτὸν εὐκτικῶς φέρεται λέγων τό »κἱ χεῖρές σου ἐποίησάν με καὶ ἒπλασάν με«. πῶς δὲ οὐκ ἄτοπον τὸ ἀπαγορεύεσθαι γάμων συναλλαγάς, προσδοκωμένων ἔτι καὶ μεθ’ ἡμᾶς ἔσεσθαι καὶ τῶν ἀντιτασσομένων τῷ πονηρῷ, δι᾿ οὓς δὴ καὶ τὰς τὰς ὁ λόγος ἐπηγγείλατο κολοβωθήσεσθαι; εἰ γὰρ φαῦλον, ὡς ἔφης, ἀπεντῦθεν νενόμισται τῷ θεῷ τὸ παιδοσπορεῖν, δι᾿ ἢν αἰτίαν οἱ παρὰ δόγμα φυόμενοι καὶ τὴν βουλὴν τὴν θείαν εὐάρεστοι δυνήσονται παραστῆναι τῷ δεῷ; ἀνάγκη γὰρ εἶναι κίβδηλον, ἀλλὰ μὴ θεοφιλὲς τὸ τεχθέν, εἰ παρὰ τὴν γνώμην καὶ τὸ διάταγμα δίκην παραχαράγματος πλάσσεται τῆς δυνάμεως, ἴνα δὴ καὶ ἀνθρώπους δύνασθαι δῶμεν ἀνθρωποπλαστεῖν;

Καὶ ἡ Μάρκελλα ὑπολαβοῦσα, Ὧ Θεοφίλα, μέγα σφάλμα ἒφη, καὶ ἐναντίον οἷς εἶπας ἀναφαίνεται, καὶ οἲει λεληθέναι παρωσαμένη τηλικοῦτον νέφος; ἥκει γὰρ ἐκεῖνος ὁ λόγος, ὃν ἴσως [*](1 Gen. 2, 24 — 3 Gen. 2, 21 — 8 Jereni. 1, 5 — 9 ffiob 38, 14 — 10 Hiob 10, 8 — 14 vgl. Ephes. 6, 13. 16. Jak. 4, 7 — Mt. 24, 22 — 24 Plato Gorg. 521 E) [*](2 ὅτε ὁ δὲ P 3 γίνε(ται) unleserl. Ο, γένηται Μ AI 4 τ. πλ. τὴν δημιουρηίαν P 5 ὁ < Ο | ἐκφανῆ Ο: ἐφάνη P | . κοῦν Ο εἰσέτι καὶ mit übergeschriebenem καὶ vor νῦν P (nicht B) 6 τὸ < P 8f μητρὸς < P LXX 9 φησί < Ρ 10 ἒθου Ο LXX: ἐποίησας P | φη O 11 δὲ < Jh | (χεῖρ)ές σου ἐποί(ησάν) unleserl. Ο 12 τὸ < P γ(άμ.) unleserl. Ο 13 f ἒσ μαρτ. καὶ unleserl. Ο Ι μάρτυρας Μ AI 14 f ἡμ. ὁ λόγ. ἐπηγγείλ(ατο) unleserl. Ο | ὁ λόγος < M Al 15 ἐπειγγείλατο κολωβωθήσεσθαι Β | (ἔ)φης— νενόμ(ισται) Ζ. 16 unleserl. 16 τὸ < Ο — θείαν Ζ. 17 unleserl. Ο 16 f π. τὸ δόγμα γινόμενοι MAI 17 τὴν vor βουλὴν < M | δυνήσον)ται — εἶναι Ζ. 18 unleserl. 18 πάλιν παραστ. MAI ἀνάγκη γὰρ P 157v: ἢ πῶς οὐκ ἀνάγκη M Al Jh | θεοφιλές P, θεοφιλὴς B: θεοφυὲς MAI Jh: unleserl. Ο 19 τὸ τεχθέν Ο 41v: τὸ λεχθὲν P 20 ἀνθρώποις P 23 οἴη B 24f PI ὁ αὐτὸς δέ μοι ἣκει λόγος, ὃνπερ . . ἔλεγον 24 ἐκεῖνος undeutl. O)

18
ἀπαιτῶν σέ τις, ὠ σοφτάτη, λέξει· Περὶ τῶν ἐκ μοιχίας ἀνόμως φυομένων Τί φῄς; ἒδωκας γὰρ εἰσελθεῖν εἰς τὸν κόσμον ἀμήχανον εἶναι καὶ ἀδύνατον, μὴ χειραγωγηθέντα τῷ θελήματι τῆς μεγαλοσὐνης, κατασκευασθέντος αὐτοῦ τοῦ σκηνώματος πρὸς τοῦ θεοῦ. καὶ ἵνα μὴ καταφύγῃς ὥσπερ εἰς τειχίον, ἐχέγγυον λέγουσαν γραφήν »τέκνα δὲ μοιχῶν ἀτελεσφόρητα«, ἀποκρούσεταί σε πράως εἰπὼν ὃτι· Καὶ μὴν τελεσφόροις πολλαχῶς ὠδῖσιν ὥριμον καρπὸν τοὺς ἐκ παρανόμων συλληφθέντας ὡδε συναλλαγῶν ὁρῶμεν φυομένους. εἰ δ᾿ αὖ πάλιν σοφιζομένη φαίης· Ὦ οὗτος, ἐγὼ τὸ ἀτελεσφόρητον ἐπὶ τῶν μὴ τελειουμένων ἡγοῦμαι τάσσεσθαι τῇ χριστοδιδάκτῳ δικαιοσύνῃ, λελέξεται· Καὶ μήνι ὠ μακαρία, πλεῖστοι τεχθέντες ἔξ ἀδίκου σπορᾶς οὐδὲν ἡσσον οὐ μόνον τῇ ποίμνῃ καταξιοῦνται τῶν ἀδελφῶν , ἀλλὰ καὶ προκαθηγεῖσθαι τούτων κληροῦνται πολλαχῶς. οὐκοῦν ὄντος φανεροῦ καὶ πάντων ἱστορούντων καὶ τὰ ἐκ μοιχείας φυόμενα τελεσιουργεῖσθαι, οὐ χρὴ νομίζειν συλλήψεων πέρι καὶ τοκετῶν τὸ πνεῦμα πεπροφητευκέναι, ἀλλ᾿ ἴσως περὶ τῶν τὴν ἀλήθειαν μοιχωμένων, οἵτινες κλεψισόφοις νοθεύοντες δόγμασι τὰς γραφὰς ἀτελεσφόρητον γεννῶσι σοφίαν, τῇ θεοσεβίᾳ [*](4 vgl. Plato Axioch. 366 A — 5 Plato Pol. VI, 496D — 6 Weish. Sal. 3, 16) [*](6—16 u. 17—S. 19, 1 Phot. Bibl. 237 S. 308a, 21. 24) [*](1 ὡς σοφωτάτην P: PI ὦ σοφωτάτη | περὶ undeutl. Ο | μοιχίας 3 μὴ unleserl. Ο | χορηγηθέντα B 3 f μεγαλωσύνης B: δυνάμενς viell. richtig Ο 4 (κατασκ)ευασθέντος unleserl. Ο | αὐτῶ Ο 5 ὥσπερ < Ο | O: verb. mit ἐχέγγυον HSS | PI ὑπὸ τειχίον ἀποστάς 6 τέκνα — τὴν πλάνην S. 19,1, bzw. κυρίου S. 19,4 bei Ph | δὲ < P άποκρούσ. — ἴσως Ζ. ἄλλως γὰρ νοηθῆναι οὐκ ἐγχωρεῖ. οὕτε γὰρ ἐπὶ τοῦ μὴ τίκτεσθαι τὰ τέκνα καὶ εἰς φῶς αἰσθητὸν ἂγεσθαι δύναται νοεῖσθαι (νοεῖσθ. δύν. B), ὅτι οὐ μόνον ἐτέχθησαν, ἀλλὰ καὶ τετόκασιν ἐκ μοιχείας τεχθεντες· οὔτε ἐπὶ τοῦ πνευματικῶς καὶ θείως τελεσφορηθῆναι, πολλῶν γὰρ μοιχῶν τέκνα πλήρη πλήρεις A) ἐγένοντο (πλήρης ἐγένετο B) ἁγίου πμεύματος Ph Ζ. 25 ff 7 Καὶ μὴν] μὲν καὶ P 9 ὡς οὕτως Ο 10 μὴ < Jh 11 λέξεται P 11 | τεχθέντες 12 ἦττον P, ἶσον B | (συν)σγε(λάζεσθαι) undeutl. Ο 13 καταξ. Kl: καθαριθμοῦνται Ο P | προκαθηγ)εῖσθαι unleserl. O, καθ. Jh | τούτων unleserl. Ο 14 πληροῦνται P 14 f ἱστορ(ούντ)ων unleserl. O 15 νομίζ)ειν unleserl. Ο 16 περὶ συλλήψεων P | τόκων P (auch S. 28, 1) | πεπρ. — ἴσως unleserl. Ο ἀλλὰ P 17 μοιχομένων Ph: + φησὶν εἰρῆσθαι Ph | (οἵτ)τινες — unleserl. Ο 17 f κλεψ. . . δογμ.] κλεψίσοφοι Ph 18 δόγμασι < Ph | — θεοσεβείᾳ unleserl. Ο | θεοσεβία MAl)
19
συγκιρνῶντες τὴν πλάνην. διὸ καὶ ταύτης σου τῆς προφάσεως ἐξῃρημένης ἴθι δή, εἰ καὶ τὰ ἐκ μοιχείας εὐδοκοῦντος, ἀπόκριναι, τοῦ θεοῦ. ἔφης γὰρ εἶναι ἀδύνατον ἀνθρώπου γονήν, μὴ μορφώσαντος αὐτὴν καὶ ἐμψυχώσαντος τοῦ κυρίου.

Καὶ ἡ Θεοφίλα ὑπὸ γενναίου ὥσπερ ληφθεῖσα τῶν μέσων ἀνταγωνιστοῦ ἐσκο τοδινίασε, καὶ μάλα μόλις ἀναπνεύσασα ἴφη· Ἐρωτᾷς ἐρώτημα διὰ παραδείγματος, ὦ μακαρία, χρῇζον ἀποδειχθῆναι, ἵν ἒτι μᾶλλον Ἴδῃς ὡς διὰ πάντων ἡ ποιητικὴ δύναμις διοικοῦσα τοῦ πλέον εἰς τὴν τῶν ἀνθρώπων γένεσιν αὐτουργεῖ, αὒξουσα τὰ εἰς γὀνιμον φυτευόμενα γῆν. οὐ γἀρ τὸ σπειρόμενον αἰτιατέον, ἀλλὰ τὸν εἰς ἀλλοτρίαν ἄρουραν κλεψιγάμοις εὐναῖς, οἱα μισθωτὸν ὀλίγης ἡδονῆς, τὴν ἰδίαν ἀναισχύντως πιπράσκοντα σποράν. ἀπείκασον γὰρ τοιούτῳ τινὶ τὴν ἡμετέραν γέννεσιν εἰς τὸν βίον, οἱον οἴκῳ παρακειμένην ἔχοντι τὴν εἲσοδον ὂρεσιν ὑψηλοῖς· διήκειν δὲ τὸν ἐπὶ πολὺ κάτω μέχρι μακρὰν τῆς εἰσόδου, ἒχοντα πολλὰς ὀπὰς ἐκ τῶν ὀπίσω καὶ περιφερῆ κατὰ τοῦτο τὸ μέρος γεγονότα.

[*](2 Plato Gorg. 452 D — 5 Plato Prot. 339 E — 6 Symp. ΙΙ, 5. De res. I, 27, 1 — Plato Pol. VI, 487 E — 8 De creatis 9 — 10 Plato Tim. 87 B; vgl. Meth. Symp. 228 AI — Plato Tim. 91 D — 12 Plato Pol. VH, 514 AB)[*](1 συγκρνῶντες B συγκερνῶντες V), συχκρίνοντες Ph | διὸ — ἐξῃρημένης < Ph: unleserl. Ο | διὸ δὴ καὶ MAI | < MAI 2 ἲθι — κυρίου Ζ. ἀπορεῖ λέγων, εἰ παρὰ θεοῦ δίδονται αἱ ψυχαί, ἀλλ’ οὐ παρὰ τοῦ πατρὸς τοῖς τικτομένοις, πῶς διδωσι καὶ τοῖς ἐκ μοιχείας τικτομένοις; εἰ γὰρ δίδωσι, συνεργεῖν ἂν δόξειεν τοῖς μοιχευομένοις· εἰ γὰρ μὴ ἒδωκε τὴν ψυχήν, οὐκ ἂν ἐτίκτοντο Ph. Ph schließt λύει δὲ τὴν ἀπορίαν διὰ πλειόνων καὶ σαφῶν παραδειγμάτων (εὐδοκ)οῦντες — ἒ(φης) Ζ. 3 unleserl. Ο 3 ἀδύνατον — μορφώσαντος Ζ. O | τελεσφορουμένην Μ Αl 4: μορφῶσαι .. ἐμψυχῶσαι M AI | καὶ] ἢ Ο | ἐμψυχ)ώσαντος — ὥσπερ Ζ. 5 ßer (ὑ)πὸ γεννα(ίου) unleserl. ψυχώσαντος P Jh | τὸν κύριον M AI 5 Καὶ ἡ Θ.] ἡ δὲ Μ Al Jh | ὥσπερ ἀπὸ γενναίου MAI; ὥσπερ vor ὑπὸ wohl auch Ο | ληφθεῖσα Ο 42 6 ἐσκοτοδεινίασεν P (nicht B) | μάλα μόγις PI z. B. Pol. I, 342 C. De res. 1, 27, 1 μόλις u. μόγις bezeugt | πρὶν ἀναπνεῦσαι PI Euthyd. 276 C. 6 ff PI ἐρωτᾷς . . ἐρώτημα δεόμενον ἀποκρίσεως δι’ εἰκόνος λεγομένης . . ἄκουε δ’ οὖν τῆς εἰκόνος, ἵν᾿ ἔτι μᾶλλον ἲδῃς ὡς 8 ἲδῃς Jh PI : εἰδῆς Ο P | διοικοῦσα Ο : διήκουσα P 10 αἰτιᾶται M Al: ? O: vgl. S. 20, 22 10 f PI Tim. 91 D ὡς εἰς ἄρουραν τὴν μήτραν . . κατασπείραντες 12 f PI ἀπείκασον τοιούτῳ πάθει τὴν ἡμετέραν φύσιν . · ἰδὲ γὰρ . . οἷον ἐν καταγείῳ οἰκήσει . . τὴν εἴσοδον ἐχούσῃ μακράν. . Ὁρῶ, ἔφη | ἀπείκα)σον undeutl. Ο 13 γέννεσιν Ο: γένεσιν P | (οἴ)κῳ unleserl. Ο 13 f παρακειμένω Ρ 14 δὲ] τε P 15 μέχρις Β | μακρὰν] ἄκρων)
20

Ἀπεικάζω, ἒφη ἡ Μάρκελλα.

Οὐκοῦν ὑπόλαβε ἔνδον καθεζόμενον ἐργάζεσθαι πλάστην ἀνδριάντας῾ τούτῳ δ᾿ αὐ τὴν ὕλην τοῦ πηλοῦ διὰ τῶν ὀπῶν ἔξωθεν νόησον ὑπὸ πολλῶν ἀνθρώπων ἀνενδεῶς χορηγείσθαι, οὐδενὸς αὐτῶν ὁρῶντος τὸν τεχνίτην. δὸς δὲ κεκαλύφθαι τὸν οἶκον ὁμίκλῃ καὶ νεφέλαις καὶ μηδὲν αὐτοῖς ἒξωθεν εἶναι καταφανὲς ἢ μόνας τὰς ὀπάς.

Δεδόσθω, ἔφη, κω τοῦτο.

Εχειν τε ἓκαστον αὐτῶν τῶν συμπονούντων εἰς τὴν τοῦ πηλοῦ συγκομιδὴν ἀπονενεμημένην αὐτῷ μίαν ὀπήν , εἰς ἣν μόνην αὐτὸν φέροντα τὴν ἰδίαν ὕλην ἀποτίθεσθαι, μὴ ἁπτόμενον ἑτέρας. εἰ δ’ αὐ περιέργως ἀνοιγνύναι τὴν ἑτέρῳ κεκληρωμένην ἐπιχειροίη, πῦρ αὐτῷ καὶ μάστιγας ἀπειλητέον. † οὐκοῦν τὸ μετὰ ταῦτα λοιπὸν δὴ θεώρησον, ἒσωθεν τὸν πλάστην περιερχόμενον τὰς ὀπὰς καὶ τὸν εὑρισκόμενον ἐν ἑκάτστῃ πηλὸν κατ᾿ ἰδίαν λαμβάνοντα πλάττειν, καὶ μηνῶν περιόδοις ἀποπλάσαντα πάλιν ἀποδιδόναι τοῖς ἔξω διὰ τῆς αὐτῆς τὸν πλάστην ὀπῆς, ἔχοντα τοιαύτην ἐντολήν, πάντα τὸν δυνάμνον δημιουργηθῆναι πηλὸν ἀδιαφόρως ἐργάσζεσθαι, κἂν εἰς ἀλλοτρίαν ὑπό τινος εἰσοχετεύηται κακοτρόπως ὀπήν (οὐδὲν ἠδικηκέναι τὴν ὕλην· διὸ ὡς ἀναιτίαν μὲν δὴ χρῆναι πλάττεσθαι καὶ μορφοῦσθαι) , τὸν δὲ παρὰ τὸ διάταγμα καὶ τὴν ἐντολὴν εἰς ἀλλοτρίαν αὐτὴν ἀποτιθέμενον ὀπήν, τοῦτον ὡς ἀλάστορά τε καὶ παραβάτην τιμωρεῖσθαι. οὐ γὰρ τὸν πηλὸν αἰτιατέον, ἀλλ᾿ ἐκεῖνον τὸν παρὰ τὸ ὅσιον τοῦτο πεποιηκότα· ἀκρασίας γὰρ χάριν εἰς ἀλλοτρίαν ἀποκομίσας ὀπὴν ἀπέθετο λαθραίως ἢ βίᾳ.

Ἀληθέστατα λέγεις.

[*](18 vgl. De autex. 15, 7)[*](3 τοῦ πηλοῦ < P 4 αὐτὸν B Jh 5 δὸς γὰρ P 8 τε] δὲ V | ξυμπονούντων O 9 (ἀπονενε)(ημέν)ην αὐ(τῶ) unleserl. Ο | χρὴ vor μόν. + Cb Jh | μόνον P 11 ἀνοιγνύναι Jh: ἀνεωγνύναι OP (a. Rd., im Text ἀνεώγυνυται) 12 ἀπειλητε ἀπειλητεον καὶ . . γὰρ + MAI, unleserl. Ο, < P) Ο: ἀπειλητέον (?). Καὶ μάλα (etwa; dann Οὐκοῦν) vermutet mit Recht Kl | τὰ μετὰ B Jh 13 δὴ < P | ἔσΜεν] ἔνδοθεν Jh | περιεχό|μενον P 14 ἐν < Ο | ἰδίαν λαμβ(άνοντα) unleserl. Ο 15 ἀποπλ;σσοντα Ρ (ἀποδ)ιδόναι τοῖς unleserl. Ο 16 ἐν)το(λὴν) — δτνάμενον Ζ.17 unleserl. Ο 17 πηλὸν δημιουργηθῆναι Ρ | διαφόρως P (nicht B) | κἂν — ὑπὸ Ζ. 18 unleserl. Ο | κἂν MAI (w. e. seh. auch Ο) Cb Jh: εἰ καὶ P 18 ἀλλότρια B | κακοτρόπως ὀχεύηται ὑπό τινος B | ὀχεύηται P 19 ἠδικηκέναι — ὡς unleserl. Ο | διὸ ὡς δοκεῖ τὴν καταβληθεῖσαν MAI | ἀναιτίαν] . . αὐτὴν Ο | δὴ < Ο | ( unleserl. Ο 19 f καὶ μορφ. Ο 42 v 21 τοῦτον < Cb Jh 22 ob. S. 19, 10 | ἢ Kl : τῆ Ο P)
21

Οὐκοῦν λοιπὸν δὴ καιρὸς τούτων ἤδη προδιηνυσμένων ταύτην σε πᾶσαν προσάπτειν, ὠ σοφωτάτη, τὴν εἰκόνα τοῖς ἢδη ἒμπροσθεν εἰρημένοις, τὸν μὲν οἰκον ἀφομοιοῦσαν τῇ ἀοράτῳ τῆς γενέσεως ἡμῶν φύσει, τὴν δὲ προσκειμένην εἲσοδον τοῖς ὅρεσι τῇ ἀπὸ οὐρανῶν εἰς τὰ σώματα καταβάσει καὶ παραπομπῇ τῶν ψυχῶν, τὰς δὲ ὀπὰς τῷ θηλυκῷ καὶ γυναικείῳ γένει, τὸν δὲ πλάστην τῇ ποιητικῇ δυνάμει τοῦ θεοῦ, ἥτις ἐπικαλύμματι τῆς γενέσεως ἡμῶν ὡς ἒφην τῇ φύσει χρωμένη ἒνδον ἡμᾶς ἀοράτως ἀνθρωποπλαστεῖ, τὰ ἐνδύματα ταῖς ψυχαῖς ἐργαζομένη. τοὺς δὲ κομίζοντας τὴν ὕλην πηλοῦ τῷ ἀνδρείῳ καὶ ἀρρενικῷ παραβλητέον, ὁπότε διψήσαντες τέκνων εἰς τοὺς κατὰ φύσιν τῆς θηλείας φερόμενοι πόρους ἐγκαταβάλλουσι τὴν σποράν, ὥσπερ κἀκεῖ τὸν πηλὸν εἰς τὰς ὀπάς. θείας γάρ, ὡς ἔπος μοίρας τῆς δημιουργικῆς τὸ σπέρμα μεταλαμβάνον οὐκ αὐτὸ αἲτιον νομιστέον εἶναι τῶν τῆς ἀκολασίας ὑπεκκαυμάτων. ἡ μὲν γὰρ τέχνη τὴν ὑποκειμένην ὓλην ἀεὶ τεκταίνεται· οὐδὲν γὰρ αὐτό τι καθ’ ἑαυτὸ τῶν πραγμάτων ἡγητέον εἶναι κακόν, ἀλλὰ [*](1 Plato Pol. Vn, 517 A B — 5 Plato Pol. X, 614 D — 6 Symp. E, 4 S. 19, 8 — 8 Plato Gorg. 523 D — 10 Symp. H, 2 S. 16, 14 — 12 Plato Symp. 206 C — 15 Plato Symp. 180 Ef — 16 De autex. 15) [*](15—S. 22, 6 SS Parall. S. 198 Holl) [*](1 δὴ λοιπὸν P | καιρὸς tilgt Jh | ἤδη < P | προηνυσμένων P 1 ff PI ταύτην τοίνυν . . τὴν εἰκόνα, ὦ φίλε Γλ., προσαπτέον ἅπασαν λεγομένοις, τὴν μὲν . . , τὸ δέ 2 ὡς σοφωτάτην P 3 οἰκον undeutl. O 4 δὲ προσκ. unleserl. Ο | προκειμένην AI 5 PI καταβαίνειν ἑτέρας ἐκ τοῦ οὐρανοῦ | καὶ undeutl. Ο | ψυχῶν] in hier in kleiner Schrift eine Verteidigung des Verfassers gegen Ηäresie, abgedruckt bei AI 393 6 γυναικείω καὶ (θηλυκῷ unleserl.) Ο; γυν. τε καὶ θηλυκῷ MAI Ι γένει unleserl. Ο ποιητὴ P 159v 7 τοῦ θεοῦ — (γεν)έσεως unleserl. Ο | ἐπικαλύμματι] αἰτία M AI | ὡς ἒφην < B 8 χρωμένη — ἀοράτως unleserl. Ο | MAI | ἔνδον ἠμ. ἀορ.] ἐστὶ. αὕτη δὲ ἲσως MAI | ἀνθρωπ. Ο 43 8 f ἀμφιέσματα PI 9 τοὺς δὲ unleserl. 10 ἀρρ. παραβλ. unleserl. Ο | ἀρρενωπῷ MAI 11 κατὰ φ unleserl. Ο | θηλ)είας φερ. πόρ)ους unleserl. 0, auch kein Raum ür < M AI | φερομένους P 12 (τ)ὰς — Ο 13 (σπ)έρμα unleserl. O 14 (ἂ)κολασίας unleserl. O 15 (ἄ)ει unleserl. Ο | οὐδὲν — δημιουργὸν S. 22, 6 in C (C 234 r f. u, R 222 r). Lemma τοῦ ἁγίου Μεθοδίου ἐκ τοῦ περὶ συμποσίων 15 ff PI πᾶσα γὰρ πρᾶξις . . αὐτὴ ἐφ’ ἑαυτῆς πραττομένη οὔτε καλὴ οὔτε αἰσχρά, . . ἀλλ’ ἐν τῇ πράξει . . τοιοῦτον απέβη· καλῶς μὲν γὰρ πραττόμενον καὶ ὀρθῶς καλὸν γίγνεται, μὴ ὀρθῶς δὲ αἰσχρόν 15 οὐδὲ P 16 γὰρ αὐτό τι < C | πραγμ.] C | ἡγητ) unleserl. Ο)

22
παρὰ τὴν πρᾶξιν ταῖν χρωμένων τοιοῦτο γίνεσθαι. κοσμίως μὶν γὰρ πραττόμενον καὶ σωφρόνως κόσμιον ἀπέβη, αἰσχρώς δὲ καὶ ἀσχημόνως αἰσχρόν. τί γὰρ ἠδίκησε σίδηρος γεωρικῆς χάριν καὶ τεχνῶν εὑρεθεὶς τοὺς εἰς ἀλληλοφόνους θήξαντας αὐτὸν μάχας; τί δὲ χρυσὸς ἢ ἄργυρος ἢ χαλκὸς καὶ συλλήβδην ἡ εὐέργαστος πᾶσα γῆ τοὺς πλημμελοῦντας ἀχαρίστως εἰς τὸν σφέτερον δημιουργὸν ἐν τῷ προστρέπεσθαι τὰ ἀπ᾿ αὐτῶν ποικιλλόμενα βρέτη; κἂν γὰρ ἀπὸ κλεψιμαίων τῇ ὑφαντικῇ παρέχοιτό τις ἔρια τέχνῃ, πρὸς ἓν τοῦτο ἡ τέχνη δημιουργεῖ τὴν ὑποκειμένην ὓλην, εἰ δέξεται τὴν κατασκευήν, οὐδὲν ἀποβαλλομένην τῶν ἑαυτῇ χρησίμων, ἐπεὶ μηδὲ αἲτιόν ἐστιν ἐνταῦθα τὸ κλαπέν, ἄψυχον ὄν. διὸ δὴ αὐτὸ μὲν καὶ κοσμητέον. τὸν δὲ ὑφελόμενον ἀδίκῳ φωρᾷ τιμωρητέον. ἀτὰρ δὴ καὶ τοὺς δηλήμονας τῶν γάμων καὶ διαρρήκτας τῆς εὐαρμοστίας τοῦ βίου, τῶν χορδῶν φέγ,αόμπμτας οἴστρῳ καὶ τὴν ὅρεξιν εἰς μοιχείαν ἐκκαλουμένους, αὐτοὺς μὲν βασανιστέον καὶ τιμωρητέον· ἀπ᾿ ἀλλοτρίων γὰρ κήπων τὰς παιδογόνους λυμαίνονται κλέπτοντες συμπλοκάς· τὴν δὲ σποράν, ὣσπερ δὴ κἀκεῖ τὰ ἒρια, μορφωτέον καὶ ἐμωυχωτἐον.

Καὶ τί χρὴ παραδείγμασι τοσούτοις καταχρωμένην μηκύνειν [*](19 Plato Pollt. 227 D. Menex. 244 D 13 f Theophan. Xer. hom. 45, PGr 133, 841 B — 19 S. 24, 1 SS. S. 199f Holl) [*](1 τοιο)ῦτο γ)ί(νεσθαι) unleserl. O | τοιοῦτο C τοιοῦτον Cr): τοιῶσδε P: τοιουτῶδες Μ Al Jh | μὲν] οὖν C r | γὰρ < C 2 πλαττόμενον Ο | ἀπ. βη | αἰσ(χρῶς) undeutl. 3 ἠδίκησεν Cc | (γεωρ)γικῆς χάριν undeutl. Ο | γεωργῶν AI: γεοργικῆς B 4 αὐτὸν θήξαντες BAI αὐτ. θήξ. αὐτόν Μ, ab. Punkte u. d. l. αὐτ.) | χρ(υσὸς) unleserl. Ο 5 ἃπασα P Jh 6 σφετέρων Cr | δημιουρηὸν] es endet C 6f προτρέπεσθαι Ο P, παρατρέπεσθαι Cb 7 πηλικωμένα P | βρέφη P | 8 nach ἔρια Rasur in P 9 . ημιουργεῖ Ο 10 Jh 11 α . τιόν Ο 12 κοσμη(τέον) unleserl. Ο | φορᾶ P 13 τ. δηλήμ. — βίου Ζ. 14] οἱ γάμ(ον ἀλλοτρίων δηλήμονες κ. διαρρῆκται τῆς ἁρμστίας τοῦ βἰου Theopban. | δηλήμονας undeutl. Ο | τῶν < Ο | γά(μων) unleserl. Ο νόμων MAI 14 τ. β., τ. χορδῶν φλ. Interpunktion Wd's | φλεγμα . . οντας Ο | οἲστρω undeutlich Ο 15 κ. τιμωρ)ητέο(ν) undeutl. Ο 16 λυμαίνοτας B κλ(έπτο)ντες unleserl. 17 κἀκεῖ] καὶ P | ορ m. καὶ unleserl. Ο 18 ψυχωτέον Ρ, ψυχοτέον B 19 Καὶ — ἰδέας S. 23, 13 in C nachK (Vat. 1553) 24 vf, bzw. O AL c , Lemma in K τοῦ ἁγίου Μεθοδίου ἐκ τῶν περὶ ἀγνείας συμποσίων; in Ο A Lc τοῦ ἁγίου Μεθοδίου περὶ ἀναστάσεως, π. ἀν. ächl. zum Folgenden örend | χρὴ] δεῖ AlJh 1 καταχ·ρώμενον C: κεχρημένην Cb | μηκύνειν — ἂν S. 23,1 unleserl. O)

23
τὸν λόγον; ούδὲ γὰρ ἂν οὕτως ἐν ὀλόγῳ χρόνῳ τοσοῦτον ἄνευ κομιδῆς ἒργον ἐξήνυσε φύσις. τίς γὰρ ὀστέων ἔπηξεν ἄπηκτον τίς δὲ ξυνέδησεν ἐπιτείνεσθαι νεύροις καὶ ἀνίεσθαι περὶ τὰς ἁρμογὰς καμπτόμενα τὰ μέλη; ἢ τίς θεὸς ἐζύμωσε χυμὸν δεύσας αἳματι καὶ μαλθακὴν ἐκ χοὸς σάρκα ἢ μόνος ὁ ἀριστοτςεχνας, τὴν λογικωτάτην εἰκόνα καὶ ἔμψυχον τὸν ἄνθρωπον, ἡμᾶς, ἑαυτοῦ τεκταινόμενος καὶ κηροπλαστῶν ἐξ ὑγρῶν καὶ βραχυτάτων σπερμάτων ἐν μήτρᾳ; τίς γάρ ἐστιν ὁ προμηθούμενος μὴ συμπνίγεσθαι τῷ ὑγρῷ καὶ τῇ συνοχῇ τῶν ἀγγείων ἐπικλυζόμενον ἔσω τὸ ἔμβρουν; ἢ τός ὁ μετὰ τὸ καὶ εἰς φῶς ἀνελθεῖν εἰς μέγεθος καὶ λάλλος καὶ ῥώμην ἐξ ἀσθενοῦς καὶ βραχέος μεταβάλλων, εἰ μὴ αὐτὸς οὑτος ὁ ἀριστοτέχνας, ὡς ἔφην, θεός, τῇ ποιητικῇ δυνάμει τῷ Χριστῷ μετασχηματίζων καὶ μεταζωγραφῶν τὰς ἰδέας;κλ ὅθεν δὴ καὶ τημελούχοις ἀγγέλοις, κἂν ἐκ μοιχείας ὦσι, τὰ ἀποτικτόμενα παραδίδοσθαι παρειλήφαμεν ἐν θεοπνεύστοις γράμμασιν. εἰ γὰρ παρὰ τὴν γνώμην ἐγίνοντο καὶ τὸν θεσμὸν τῆς μακαρίας ἐκείνης φύσεως τοῦ θεοῦ, πῶς ἀγγέλοις ταῦτα [*](1 De res. E, 20, 6 — 13 Apok. Petri in Klem. AI, Eklog. 48) [*](1 οὐ γὰρ C | τοσοῦτον < C | ἄνευ θείας] εὐθείας P (in V ἀν B: ἒξω θείας Po Cb Jh 2 κομηδῆς C | ἒγρον ἐξ. φύ)σις unleserl. O | ἐξένυνσεν C | ἒπηξεν ἄπηκτον PB: ἂπηκτον ἒπηξεν Ο: ἐξῆπτεν ἄτηκτον C: ἂτηκτον ἒπηξεν Jh | 3 δὲ < P | συνέδησεν C | ἐπιτ. — ἀνίεσθαι unleserl. Ο | ἐπιτ. M Al Jh | ἀνίεσθαι] ζευγνυνύεσθαι M (2. Hd.) AI 4 (καμπ)τόμενα — αἳματι unleserl. Ο | ἢ τίς — σάρκα Ζ. 5] τίς δ’ ὑπονόμους κατεσκεύασε τῷ αἵματι καὶ μαλακὴν ἀρτηρίαν τῷ πνεύματι Μ (ab. τίς δ’ — τῷ u. ἀρτ. τ. πνεύμ. ν. 2. Hd.) AI : vor ἢ τίς — σάρκα schalten dies ein Cb Jh | ἢ 003C; C | θεὸς] dg C : ἄλλος Cb | ἐζύμωσεν C | ἒχυμον C : χυμοὺς Jh | αἳμ. δεύσας C 5 μαλακην Ο: μαλθ. ἡμῖν C | ἐ(κ χ)οὸς σάρκα unleserl. Ο | ἢ μόνος Ο 43 | ἢ < | ὁ ἀρι(στοτ)έχνας unleserl. O | ἀριστοτ|τέχνας P 160 v; AlJh 5 f λογ. εἰκόνα καὶ unleserl. Ο 5 λογικοτάτην B 6 ἑαυτῶ Ρ 8 τὸ ὑγρὸν B 8 f καὶ τῇ συνοχ(ῇ τῶν ἀ)γγείων ἐ unleserl. Ο 8 καὶ] ἐν M AlJh | συνοχεῖ M 9 ὁ μετὰ τὸ λοχευ unleserl. Ο | ὁ + C M AI Jh 10 ῥώμην ἐ unleserl. Ο 11 ἀριστοτέχνης AlJh: unleserl. 12 τῷ χρηστῷ C, τοῦ χριστοῦ P | καὶ unleserl. Ο 13 ζωγραφῶν MAI (nicht Ο) | ἰδέας] es endet C; ab. sofort wieder bis ῥᾳστώνης S. 24, 1 Holl S. 199f aus C Bl. 63 r (Cc) und R Bl. 61 v (Cr). Lemma in Cc τοῦ ἁγίου Μεθοδίου ἐκ τοῦ(?) περὶ ἁγνείας συμποσίων , in Cr Μεθοδίου ἐκ τοῦ περὶ ἀγνείας συμποσίου | ἀ . . ἐλοις Ο | κἂν — ἀποτικτ. Ζ. 14 < C 14 (παρειλήφ)αμεν unleserl. Ο 15 ἐγένοντο Ο, ἐγίνετο C (ἐγένετο Cr) 16 θ)εσμὸν unleserl. O)
24
παρεδίδοτο τραφγσίνεβα μετὰ πολλῆς ἀναπαύσεως καὶ πῶς δὲ καὶ κτηγορήσοντα σφῶν αὐτῶν τοὺς γονεῖς εὐπαρρησιάσατως εἰς τὸ δικαστήριον ἐκίκλησκον τοῦ Χριστοῦ, »σὺ οὐκ ἐφθόνησας ἡμῖν, ὡ κύριε, τὸ κοινόν‘ λέγοντα »τοῦτο φῶς· οὗτοι δὲ εἰς θάνατον ἡμᾶς ἐξέθεντο, καταφρονήσαντες ἧς σῆς ἐντολῆς;« »ἐκ« γάρ ἀνόμων. φησίν »ὕπνων τέκνα γεννώμενα μάρτυρές εἰςι πονηρίας κατὰ γονέων έν ἐξετασμῷ«.

Καὶ τάχα μὲν οὐν δὴ χώραν ἓξει πιθανολογῶν τις ἐν οὐ κριτικοῖς καὶ φρονίμοις ἀνδράσι, τὸν χιτῶνα τῆς ψυχῆς τὸν σάρκινον τοῦτον ὑπὸ ἀνθρώπων φυτευόμενον ἀυτοματὶ μορφοῦσθαι παρὰ τὴν ἀπόφασιν τοῦ θεοῦ· οὐ μὴν ἢδη καὶ τῆς ψυχῆς τὴν οὐσίαν μετὰ τοῦ θνητοῦ σπείρεσθαι διδάσκων πιστευθήσεται σώματος. τὸ γὰρ ἀθάνατον καὶ ἀγήρων μόνος ὁ παντοκράτωρ ἐμφυσᾷ, ᾐ καὶ μόνος τῶν ἀοράτων ἐστὶ καὶ ἀνωλέθρων ποιητής. »ἐνεφύσησε« γάρ εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο« φησίν »ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν.« ἀμέλει τοὺς χειροτέχνας τούτους αἰτιώμενος ὁ λόγος, ἐπὶ λύμῃ τῶν ἀνθρώπων τὰ ἀνδροείκελα κατασκευάζοντας ἀγάλματα, οὐχ αἰσθανομένους τὸν ἒδιον ποιητήν , ἐν τῇ παναρέτῳ Σοφίᾳ φησί· »σποδὸς ἡ καρδία αὐτῶν, καὶ γῆς εὐτελεστέρα ἡ ἐλπὶς αὐτῶν, πηλοῦ τε ἀτιμότερος ὁ βίος αὐτῶν, ὅτι ἡγνόησαν τὸν πλάσαντα αὐτοῦς καὶ τὸν ἐμπνεύσαντα αὐτοῖς ψυχὴν ἐνεργοῦσαν καὶ ἐμφυσήσαντα αὐτοῖς πνεῦμα ζωτικόν.« οὕτως ἐστὶ πάντων ἀνθρώπων ποιητὴς ὁ θεός. [*](5 Weish. Sal. 4, 6 — 14 Gen. 2, 7 — 19 Weish. Sal, 15, 10.11) [*](1 παραδίδοται C : (παρεδίδο)το unleserl. Ο, παρεδίδος M AI | ῥαστ.] endet C 2 πῶς] ὡς mit Rasur vor ω P | δὲ < P | κατηγορήσοντας ς üb. Easur in P) 3 ἐκίκλησκον < P 4 ἡμᾶς elg θάν. P 5 τῆς < (wohl auch P) 7 nach ἐζ. + πιθανῶν λόγοιν OJh: + αὐτῶν LXX 8 δὴ < | χώραν P 161 | πιθανολόγων P, πειθανῶν λόγων B f οὐκ ἐν κριτικ. Al; im Text auch Μ, ab. corr. a. Rd. 10 ὐπ᾿ B | μορφ)οῦσθαι unleserl. Ο II ἢδη < Ρ | ἀθάνατον vor οὐσίαν + Jh 12 θνητοῦ] ἐνθανάτου P | P (nicht B) 13 ἀγήρω Ο | ᾐ] ἡμῖν P | τῶν unleserl. O 14 ἀορά)των unleserl. Ο 14 f εἰς τὸ πρόσωΠον unleserl. Ο 15 πνοὴν unleserl. Ο 15 f ψυχ)ὴν ζῶ(σαν) unleserl. 16 χειρο)τέχνας unleserl. Ο | αἰτιώμενοι B | ὁ λόγος < P 17 τῶν — ἀνδροεί(κελα) undeutl. Ο 18 αἰσθ)αν. — τῇ O | αἰσθόμενα P: δὲ + MAlJh 19 σποδὸς ἡ — ἡ (außer γῆς unleserl. Ο | πηλ)οῦ — ἠγνόσαν Ζ. 20 unleserl. Ο | πήλου εὐτελέστερον εὐτελεστέρα Μ) ἠ ζωὴ αἰτῶν M AI 20 ὅτι] ἒτι Μ | πλάσαντα] ποιήσαντα P κακὶ τὸν MAI | τὸν Ο 44 21 ἐμφτεύσαντα P | αὐτοῖς Ο 22 οὕτως corrig. aus οὗτος (so Jh) od. umgek. Ο, ὁὕτω B | ἐστὶ < P | ὀ θεός ἐστι ποιητὴς P)

25
διὸ καὶ »πάντας ἀνθρώπους« κατὰ τὸν ἀπόστολον »σῴζεσθαια βούλεται καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν«. — καὶ ἐπειδὴ τοῦτο μόλις ἴσχε τέλος, λοιπὸν δὴ τὰ μετὰ ταῦτα λεκτέον. ὁπόταν γάρ τις τὴν θεωρίαν τῶν κατὰ τὸν ἄνθρωπον συμβαινότων κατὰ φύσιν ἐκμάθῃ, εἴσεται μὴ βδελύσσεσθαι παιδοποιίαν, ἐπαινεῖν δὲ καὶ προτιμᾶν ἀγνείαν. οὐδὲ γάρ, ἐπειδὴ τῶν ἄλλων ἐστὶν ἡδύτερον καὶ τὸ μέλι, τὰ λοιπὰ δὴ ταύτῃ προσῆκε νομίζεσθαι πικρά, ὁπόσα δὴ τῇ ἐμφύτῳ γλυκασίᾳ κεέρασται τῶν ἀκροδρύων. καὶ τούτων μὲν ἐχέγγυον μάρτυρα παρέξομαι τὸν Παῦλον ὥστε καὶ ὁ γαμίζων« λέγοτα »τὴν ἑαυτοῦ παρθένον καλῶς ποιεῖ, καὶ ὁ μὴ γεμίζων κρεῖσσον ποιεῖ«. οὐ γὰρ δὴ τῇ τοῦ κρείττονος καὶ γλυκυτέρου παραθέσει τὸ ἕτερον ἀτερον ἀπαγορεύσας ὁ λόγος, ἑκάστῳ τὸ οἰκεῖον καὶ λυσιτελὲς ἀπονέμων διαθεσμοθετεῖ. τοῖς μὲν γὰρ οὐδέπω συνεχώρησε παρθενίας τυχεῖν, τοὺς δὲ καὶ οὐκέτι βούλεται χραίνεσθαι φοινισσομένους ἐρεθισμοῖς, ἀλλὰ μελετᾶν ἀπεντεῦθεν ἤδη καὶ φαντάζεσθαι τὴν ἰσάγγελον μεταστοιχείωσιν τῶν σωμάτων, ἔνθα »οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίσκονται«, κατὰ τοὺς ἀψευδεῖς χρησμούς· ἐπεὶ μηδὲ πᾶσιν ὁ ἀμόλυντος καὶ παρεκτικὸς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν εὐνουχισμὸς ἐμπιστεύεται, ἀλλὰ μόνοις ἐκείνοις δηλονότι τοῖς καὶ δυναμένοις τὸ ἀειθαλὲς ἂνθος καὶ ἄχραντον τῆς παρθενίας τηρῆσαι. ἀνθηροτάτῳ γὰρ ἀπεικάζεσθαι καὶ ποικιλωτάτῳ λειμῶνι λόγος ἔχει προφητικὸς τὴν ἐκκλησίαν, οὐ μόνον [*](1 I Tim. 2, 4 — 2 Symp. S. 33, 19. 42, 3 u. 182 AI — 8 Symp. 2, 3. 3, 5 — 9 I Kor. 7, 38 — 16 Mt. 22, 30 — 19 Mt. 19, 11 f) [*](6 f Phot. Bibl. 237 S. 308a, 19 f) [*](2 ἐπίγνωσιν undeutl. O 3 τέλος ἴσχεν (ἔσχε B) B) P 4 τῶν] mit Punkt unt. α? Ο | τὸν < P | ἂνθρωπον συ unleserl. Ο | φύσιν?: < Ο | κατὰ P 161 v 5 βδελ. μὲν P | (π)αιδο(ποιίαν) unleserl. 6 ἐπειδὴ — πικρά Ζ. 7 Ph S. 308a, 1 ff Ι ἡδύτερόν ἐστιν Jh 6 f γλυκύτερον τὸ μέλι καὶ ἡδύτερον Ph 7 δὴ — πικρά] πικρὰ καὶ ἀνήδονα νομιστέον Ph | προσήκει Jh | νομ. προσῆκε B 8 τῆς ἐμφυτοῖς γλυκασίας P, τοῖς ἐν φυτοῖς λγυκασίας B | ἀ(κροδ.) unleserl. Ο 9 ἐχ.] βέβαιον + P 10 λέγοντα < P | παρθένον ἑαυτοῦ Ο 11 δὴ < Ο | τῇ < BJh 14 συνεχώρηκε Ο | καὶ < B Jh 16 . σάγγελον Ο 17 unleserl. Ο 18 ἐπὶ B | μὴ πᾶσιν P | ὁ < Ο | ἀμόλυντος Ο: viell. richtig P 19 βασιλείας wohl auch Ο 19 f . κείνοις Ο 20 ἄνθος < P 20f ἂχραντο)ν τῆς unleserl. Ο 21 παρ . . νίας Ο 21 f καὶ ποικιλ. λειμῶνι ἀπεικάζεσθαι B 22 λόγ. ἒχει unleserl. Ο | προφ. P 162 22 f τοῖς τῆς <P)
26
τῆς ἀγνείας πεποικιλμένην καὶ κατεστεμμένην ἂνθεσιν, ἀλλὰ καὶ τοῖς τῆς τεκνογονίας καὶ τοῖς τῆς ἐγκρατείας. »ἐν κροσσωτοῖς« γάρ »χρυσοῖς πεποικιλμένη« »ἐκ δεξιῶν ἡ βασίλισσα« παρίσταται τοῦ νυμφίου.

Ταῦτά σοι κατὰ δύναμιν κἀγὼ τὴν ἐμαυτῆς, ὧ Ἀρετή, εἰς τὸν

ὑπὲρ τῆς ἀγνείας συμβάλλομαι λόγον.

Εἰπούσης δὲ ταῦτα τῆς Θεοφίλας θόρυβον ἡδὺν ἐκ πασῶν ἡ Θεοπάτρα ἴφη γεγονέναι τῶν παρθένων ἐπαινουσῶν τὸν λόγον, ὡς δὲ ἡσύχασαν, σιωπῆς ἐπὶ πολὺ γεγενημένης ἀναστῆναι τὴν θάλειαν· ταύτῃ γὰρ ἐκ τρίτου ἐπετέτραπτο μετὰ τὴν Θεοφίλαν ἀγωνίζεσθαι.