Vita Porphyrii episcopi Gazensis
Marcus Diaconus
Marcus Diaconus. Vita Porphyrii episcopi Gazensis. Societatis philologae bonnensis sodales, editor. Leipzig: Teubner, 1895.
μετ’ ὀλίγαϲ οὖν ἧμέραϲ τίκτεται τῇ βαϲιλίδι θεοδό- ϲιὸϲ ὁ νέοϲ, εἶτα καὶ βαπτίζεται. ϲυμπαρῆν τῷ πλήθει τῆϲ ϲυγκλήτου καὶ βαϲιλεύϲ. ἔϲτημεν ἡμεῖϲ πρὸϲ τὴν ἔξοδον καὶ τὴν ἔγγραφον δέηϲιν τοῖϲ βαϲιλεῦϲιν ἐπανε- τείναμεν. δέχεται ταύτην ὁ τὸν παῖδα φέρων ἐν τῇ πορφύρᾳῳ καὶ μικρὸν ὑπαναγνούϲ (δεδίδακτο γὰρ ὑπὸ τῆϲ βαϲιλίδοϲ τὸ πρᾶγμα) τὴν χεῖρα ὑπὸ τὴν κεφαλὴν τοῦ βρέφουϲ ὑποβαλὼν καὶ μικρὸν αὐτὴν ὑπεραναϲτήϲαϲ ἐβόηϲεν· ‘οἱ |βαϲιλεῖϲ γενέϲθαι τὰ τῆϲ ἱκεϲίαϲ ἐκέλευ- ϲατ’. ἐκρότηϲε τὸ πλῆθοϲ, ἐπῇνεϲε τὸν λόγον ἡ ϲύγκλη- τοϲ, ὁ βαϲιλεύϲ προϲήκατο τὸ αἰτούμενον, ὡϲ δ Ἀμάντιοϲ ὕϲτερον ἐξεῖπεν ἡμῖν, καὶ πρόϲταγμα τίθηϲιν ἔγγραφον τῶν δύο δὴ τὴν κέλευϲιν βαϲιλέων ἐμφαῖνον, καί τινι τοῦτο πιϲτῷ ἀνδρί (Κυνήγιοϲ ἐκαλεῖτο) δίδωϲι τὴν τῶν εἰδώλων Γάζηϲ μέχριϲ ἐδάφουϲ κελεῦον καθαίρεϲιν. ἔξειϲιν οὖν ὁ ἀνὴρ πρόθυμοϲ περὶ τὴν κέλευϲιν ταῖϲ εἰϲηγήϲεϲι τῆϲ βαϲιλίϲϲηϲ. καὶ μετ’ οὐ πολλὰϲ ἡμέραϲ καὶ ἡμεῖϲ ϲυνταξάμενοι τῇ τοῦ βαϲιλέωϲ ϲυζύγῳ καὶ. πλεῖϲτα χρήματα παρὰ ταύτηϲ εἰϲ οἰκοδομὴν τῆϲ ῆν ἔφηϲε κτίϲειν ἐκκληϲίαϲ ἐν Γάζῃ λαβόντεϲ, ἀλλὰ καὶ. [*](f.127) αὐτῷ πατριάρχ | καὶ βαϲιλεῖ τὴν πρέπουϲαν προϲκύνη- ϲιν ἀπονείμαντεϲ τῆϲ βαϲιλευούϲηϲ ἀπήραμεν. καὶ προϲ- εγγίϲαντεϲ τῇ Ῥόδῳ καὶ τὸν ὁϲιώτατον ἐκεῖνον Προκό-
ὡϲ δὲ τὴν πόλιν εἰϲήλθομεν καὶ περὶ τὸ τετράμφο- δον λεγόμενον ἀφικόμεθα, ὅπου δὴ |καὶ μετὰ τοῦ ζωο- [*](f. 127v) ποιοῦ ϲταυροῦ τὸ πλῆθοϲ ἡμῖν ἀπήντηϲε, τὸ ἑϲτὸϲ ἐκεῖϲε τῆϲ Ἀφροδίτηϲ εἶδωλον ἐν μετεώρῳ (γυμνὸν δὲ ἦν ἐϲχηματιϲμένον καὶ μηδεμίαν ὑπεμφαῖνον τῶν ἀϲχήμων μελῶν περικάλυψιν, πιϲτεῖτε μόνον ) εὐθύϲ καὶ εἰϲ λεπτὰ διαρρήγνυται καὶ δύο τῶν εἰδωλολατρῶν τῷ πεϲεῖν ὑπ’ αὐτὸ ἑϲτηκόταϲ ἀπέκτεινεν.
οὐ πολλαὶ παρῆλθον ἡμέραι καὶ ὁ παρὰ βαϲιλέωϲ [*](8 f κυμάτων τε 20 Μαιτᾶν 26 πίϲτει τε)
ὁ δέ γε θαυμαϲτὸϲ Πορφύριοϲ κατὰ τὸν τῆϲ βαϲι- λίδοϲ λόγον τὸν ναὸν οἰκοδομῆϲαι βουλόμενοϲ, ἐφ’ ῷ καὶ τὰ χρήματα παρὰ ταύτηϲ ἔλαβε, διαπορούμενοϲ ἦν, οἶῳ ϲχήμάτι τοῦτον οἰκοδομήϲει. καὶ ἅμα καταλαμβάνει [*](2 αὐτῷ 9 f πάντων 10 κατεξαίρετον 14 χριϲτια- νῶν 15 f ὑπεκχυθὲν)
κατ’ ἐκεῖνο δὲ καιροῦ γυνή τιϲ ἐξ Ἀντιοχείαϲ, Ἴου λιανὴ καλουμένη, τὴν Γάζαν κατέλαβε τῇ Μανιχαίων [*](f. 128v) αἱρέϲει δεδουλωμένη. ἥτιϲ τοὺϲ νεωϲτὶ προϲιόνταϲ τῇ ὀρθοδόξῳ πίϲτει κακοτεχνίαιϲ τιϲὶν διέϲτρεφε καὶ χρή μάτων δόϲεϲιν. ἔϲτι δὲ πολὺ τὸ διεϲτραμμένον τῆϲ τοιαύτηϲ αἱρέϲεωϲ· θεοὺϲ πολλοὺϲ παρειϲάγουϲι, τοὺϲ Ἕλληναϲ πρὸϲ ἑαυτούϲ οἱ κακόφρονεϲ ἐφελκόμενοι· γέ- νεϲιν καὶ εἱμαρμένην καὶ ἀϲτρολογίαν διδάϲκουϲι, τούϲ ἀνθρώπουϲ πρὸϲ τὸ ἁμαρτάνειν ἀνδραποδίζοντεϲ, ὡϲ μὴ γνώμηϲ ἐξ οἰκείαϲ φερομένουϲ πρὸϲ τοῦτο, ἀλλ’ ἐρ ἀνάγκηϲ τῆϲ εμαρμένηϲ· ὁμολογοῦϲι Χριϲτόν, ἀλλὰ δο κήϲει καὶ φανταϲίᾳ τὴν ἐνανθρώπηϲιν ποιηϲάμενον, ἄλλων αἱρετικῶν οἰκειούμενοι πίϲτειϲ κἅντεῦθεν πολλοὺϲ ὑπο- ϲύροντεϲ. ὅμωϲ τῆϲ ψυχοφθόρου γυναικὸϲ |ἐκείνηϲ τι- νῶν ταῖϲ ἀπάταιϲ καίυπαχθέντων ὁ Πορφύριοϲ τὸ πρᾶγμα [*](18 τιϲίν : τιναῖϲ 19 ἔϲτι : ἔτι)
πέμπτοϲ ἔκτοτε χρόνοϲ ἐξῆκε, καὶ ὁ ναὸϲ τέλοϲ ἔλαβε καὶ τῆϲ Εξὐδοξίαϲ ἤκουϲε καὶ τὰ ἐγκαίνια κατ’ αὐ- τὴν εἴληφε τὴν ἡμέραν τοῦ πάϲχα. καὶ ὁ Πορφύριοϲ πολὺϲ ἦν οὐ τότε μόνον ἐν ἐλεημοϲύναιϲ, ἀλλὰ καὶ πάν- τοτε καὶ μάλιϲτα ταῖϲ τῶν ἁγίων νηϲτειῶν ἡμέραιϲ· ὃ καὶ κατὰ διαθήκαϲ ὕϲτερον διετυπώϲατο γίνεϲθαι.
φθόνοϲ ἐντεῦθεν ἀνήφθη τοῖϲ τὰ Ἐλλήνων φρονοῦϲι. καὶ τοὺϲ πιϲτοὺϲ ἐκάκουν, ὀλέϲαι δὲ καὶ τὸν μέγαν ἐζή- τουν καὶ ἐπεὶ μὴ εὕριϲκον (δέδωκε γὰρ τόπον τῇ ὀργῇ], τὰϲ τοῦ ἐπιϲκοπείου κατεάξαντεϲ θύραϲ τὰ ἐν αὐτῷ πάντα διήρπαϲαν. γίνεται τῷ ἁγίῳ παιδίϲκη τιϲ πρό- φαϲιϲ ϲωτηρίαϲ· ἧπερ ἐντυχών, ἐπείπερ χριϲτιανὴν μὴ εἰναι παρ’ αὐτῆϲ μεμάθηκε, τὸν λόγον αὐτῇ τῆϲ ἀ|λη- θείαϲ ἐκθέμενοϲ ἐβάπτιϲέ τε ταύτην καὶ χριϲτιανὴν ἐποί- ηϲε κἀν τῷ οἴκῳ ταύτηϲ μείναντεϲ μετελάβομεν ἄρτου. Εἰρήνη τῇ κόρῃ τὸ ὄνομα. τοῦ θορύβου τοίνυν κατα- ϲταλέντοϲ ἡμεῖϲ τὴν ἐκκληϲίαν κατελάβομεν καὶ τὸν Βα- ρουχᾶν εὕρομεν μόνον, ταῖϲ τῶν πληγῶν ἐπαγωγαῖϲ [*](20 cf Rom.12,19)
ϲὺ δέ, ἡ τιμία κεφαλὴ καὶ αἰδέϲιμοϲ, ὁ καλὸϲ Πορ- φύριοϲ μετά γε χρόνον τῆϲ ἐπιϲκοπῆϲ εἰκοϲτὸν καὶ τέ- ταρτον νόϲῳ θανάτου πάντωϲ αἰτίᾳ ληφθεὶϲ τὴν ψυχὴν ἐν εἰρήνῃ τῷ θεῷ παρατίθεϲαι ἐν εἰκοϲτῇ ἕκτῃ τοῦ Φε- βρουαρίου μηνόϲ. καὶ νῦν ἐν οὐρανοῖϲ οἰκῶν καὶ τὰ ἐκεῖϲε κάλλη διορθῶν καὶ τὰϲ ὑπὲρ τοῦ κόϲμου πρεϲ- θείαϲ ποιούμενοϲ χάριϲαι ταῖϲ εἰϲ θεὸν εὐκτικαῖϲ ἱκε ϲίαιϲ ϲου καὶ βαϲιλεῖ ἡμῶν τῷ ϲεμνῷ τῷ πιϲτῷ τῷ πᾶϲιν ἐμπρέποντι τοῖϲ ἀγαθοῖϲ κατορθώμαϲι | μακρὰν ζωὴν καὶ χαρμόϲυνον ἰϲχύι θεοῦ ϲυνεχομένην τε καὶ ἰθυνομένην, χρηϲτῶν ἐκ τρόπων ταύτην ἐκκαλουμένῳ, ἀλλὰ δὴ καὶ μάλιϲτα μενόντων νέμοιϲ τούτων τὴν εὐκληρίαν, ἣν αἰῶνεϲ ἔχουϲι, καὶ εἰϲ αἰῶναϲ, λαμπροῖϲ ἡδυνομένῳ καὶ καλοῖϲ τρόποιϲ, πᾶϲι χαίροντι ϲὺν ἁγίοιϲ ἀξίωϲ καὶ βα- ϲιλείαϲ τρυφῶντι τῆϲ ἀύλου· καὶ γὰρ ἐν αὐτοῖϲ τῷ θεῷ πρέπει δόξα κράτοϲ τιμή τε καὶ προϲκύνηϲιϲ ἅμα καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰϲ χρόνουϲ αἰώνων. ἀμήν.