Vita Porphyrii episcopi Gazensis

Marcus Diaconus

Marcus Diaconus. Vita Porphyrii episcopi Gazensis. Societatis philologae bonnensis sodales, editor. Leipzig: Teubner, 1895.

ὡϲ δὲ εἰϲῆλθεν εἰϲ τὴν πόλιν ἐπὶ τὸ καλούμενον τετράμφοδον, τὸ εἶδωλον τῆϲ Ἀφροδίτηϲ ἱϲτάμενον διὰ γλυφῆϲ μαρμάρου, ἔχον εἰϲ προὐπτον πάντα τὰ ἀϲχή- μονα μέλη καὶ ἀπατῶν ἄνδραϲ τε καὶ γυναῖκαϲ, ἔπεϲεν καὶ ϲυνετρίβη τοῦ ἐν αὐτῷ δαίμονοϲ ἐξελθόντοϲ καὶ τοῦτο ϲυντρίψαντοϲ, καὶ ϲυνέτριψεν ἐκ τῶν παριϲταμέ- νων Ἐλλήνων δύο ὡϲ ἑϲτῶταϲ καὶ μυκτηρίζοντοϲ ⌊τὸ⌉ν λαὸν ἀεὶ τῶν Χριϲτιανῶν· ὥϲ⌊τε ἐκ⌉ τῶν Ἐλλήνων πι- ϲτεῦϲαι ἄν⌊δραϲ⌉ μὲν τριάκοντα δύο, γυ⌊ναῖκαϲ⌉ δὲ ἑπτά.

καταλαμβά⌊νει τα⌉χέωϲ ὁ κόμηϲ ἔχων ὑπατι⌊κὸν καὶ. δο]ῦκα ἅμα βοηθείαϲ με⌊γάληϲ ϲτ⌉ρατιωτικῆϲ τε καὶ πο- ⌊λιτικῆ⌉ϲ καὶ καταϲτρέφουϲιν ἐ⌊κεῖνοι⌉ ἐξαιρέτωϲ τοὺϲ ὀκτὼ [ναοὺϲ⌉ τῶν εἰδώλων, τοῦ τε Ἡλί[ου καὶ⌉ τῆϲ Ἀφροδίτηϲ καὶ τοῦ ⌊Ἀπόλλ⌉ωνοϲ καὶ τῆϲ Γπόρηϲ καὶ ⌊τῆϲ Ἐκ]άτηϲ καὶ τὸ Ἡρωεῖον καὶ ⌊τῆϲ ⌉ύχηϲ ἤγουν τὸ [*](8 ἀναϲφρ. spatium non capit 14f εἰϲῆλθον 16 προῦ- πτον 17 ἀπατῶντα 18 ϲυνετοίβηι 23 κώμηϲ 26 ὁκτῶ 28 ἡροΐον)

90
Τυχαῖον καὶ τὸ Μαρνεῖον δ ἐδόκουν ἐνδοξότατον, τοῦ Κρηταγενοῦϲ Διόϲ, καὶ κατ’ οἶκουϲ ἀναρίθμητα εἰδωλεῖα κατέϲτρεψαν. καὶ ὀλοφυρομένουϲ ἐπὶ τού|τῳ τοὺϲ Ἕλ- λη]ναϲ ἔτυπτον οἱ ἄρχοντεϲ ⌊ῥάβδοιϲ⌉ καὶ ϲκυτάλαιϲ. δὲ ἐν ἁγίοιϲ ⌊Πορ⌉φύριοϲ ἀνεθεμάτιϲεν ἐπὶ τῆϲ ἐκκλη- ϲίαϲ τὸν μέλλοντα Χριϲτιανὸν ἐκ τῶν εἰδωλείων εφετε- ρίζεϲθαι ϲκεῦοϲ χρυϲόῦν ἢ ἀργυροῦν.

ἐπὶ δέκα δὲ ἡμέραϲ καύϲαντεϲ τὰ εἶδωλα διελογί- ζοντο περὶ τοῦ Μαρνείου, πῶϲ αὐτ⌊ῷ⌉ χρήϲονται, εἴτε καταϲτρέψαι εἶτε καῦϲαι καὶ καfᾶραι εἰϲ τὸ γ⌊ε⌉νέϲθαι οἶκον θεοῦ. καὶ δὴ νηϲτεύϲα⌊ν⌉τεϲ καὶ παννύχιον ϲύναξιν τελέϲαντεϲ ἄφνω ἐκ τοῦ λαοῦ π⌊αι]δίον ὡϲ ἐτῶν ἑπτὰ ἀνέκρ⌊αξεν⌉ ἱϲτάμενον μετὰ τῆϲ ἰδίαϲ μητρόϲ· Καύϲατε τὸν ναὸν τὸν ἔνδον ἕωϲ ἐδάφουϲ, πολλὰ γὰρ δεινὰ γέ- γονεν ἐν αὐτῷ, μάλιϲτα ἀνθρωποθυϲίαι. τοιούτῳ δὲ τρόπῳ καύϲατε αὐτόν· ἀγάγετε ὑγρὰν πίϲϲαν, θεῖόν τε καὶ ϲτέαρ χοίρεον καὶ μίξατε τὰ τρία καὶ χρίϲατε τὰϲ χαλκὰϲ θύραϲ καὶ ἐπ’ αὐτὰϲ τὸ πῦρἐπιβάλετε, καὶ οὕτωϲ ἅπαϲ ὁ ναὸϲ καίεται· ἄλλωϲ γὰρ οὐκ ἔϲτι δυνατὸν κατα- ϲτραφῆναι αὐτόν. τὸν δὲ ἐξώτερον ἐάϲατε ϲύν τῷ περι- βόλῳ. καὶ μετὰ τὸ καθάραι τὸν τόπον ἐκεῖ κτίϲατε ἁγίαν [*](f. 225) ἐκκληϲίαν. ἔλεγεν δὲ καὶ τοῦτο· | ⌊Μαρτύρομαι⌉ ὑμᾶϲ ἐνώπιον τοῦ ⌊θεοῦ ἄλλ⌉ωϲ μὴ γενέϲθαι, οὖτε γὰρ[ ἐγῶ εἰΠμι ὁ λαλῶν, ἀλλ’ ὁ Xριϲτὸϲ ὁ ἐν ἐμοὶ |λα⌉λῶν. ταῦτα δὲ ἔλεγεν τῇ Ϲύρᾳ φωνῇ. γνοὺϲ δὲ ὁ ἐπίϲκοποϲ ἐδόξαϲs τὸν θεὸν καὶ ἀγαγὼν τὴν μητέρα τοῦ παιδὸϲ εἶπεν αὐτῇ, εἰ μὴ καθ’ ὑποβολὴν αὐτῆϲ ἔφηϲεν ταῦτα ὁ παῖϲ. δὲ διώμνυτο μηδὲν τοιοῦτον ὑποθέϲθαι αὐτῷ. κατ’ ἰδίαν [*](1 τύχεον 2 κρητὰ γένουϲ 3 τοο⌊το⌉ 4 ϲφαιτερί- ζεϲθαι 10 καθάραι 12 τελεϲαντεϲ 21 καθάραι 27 καθ- υποβολὴν ἡ δὲ)

91
δὲ ἐκφοβήϲαϲ αὐτόν, μικρὸν ϲιωπῆϲαν ἔφη τὸ παιδίον τῇ Ἑλλάδι φωνῇ καθάπερ καὶ πρότερον περὶ τῆϲ καύ- ϲεωϲ τοῦ ναοῦ, ὥϲτε πάντϲ δοξϲαι τὰ μεγαλεῖα τοῦ θεοῦ. ἡ δὲ μήτηρ ἐφώμνυτο τὴν Ἑλληνίδα γλῶϲϲαν μήτε αὐτὴν μήτε τὸν υἰὸν αὐτῆϲ ὅλωϲ εἰδέναι. λοβοῦ ϲήϲ δὲ αὐτῆϲ παρὰ τοῦ ἁγίου τρία νομίϲματα, ἰδὼν ὁ παῖϲ ἀνέκραξε τῇ Ϲύρᾳ διαλέκτῳ· Μὴ λάβῃϲ μῆτερ, μὴ καὶ ϲὺ πωλήϲῃϲ τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ χρυϲίῳ. καὶ ἀντ- ἐϲτρεψεν αὐτὰ τῷ ὁϲίῳ, ὑπὲρ αὐτῶν εὐχὴν κομιϲαμένη. ἐποίηϲεν δὲ πάττα ὁ ὅϲιοϲ καὶ ἔκαυϲε τὸν ναὸν κατὰ τὴν προφητείαν τοῦ παιδόϲ. ἐν ῷ καὶ ὁ τριβοῦνοϲ, Ἕλ- λην ὤν καὶ ὑποκρινόμενοϲ Χριϲτιανὸϲ εἰναι, μαϲτίζων τινὰϲ προφάϲει εὐταξίαϲ ἀπεκτάνθη ξύλου κατενεχθέν- τοϲ ἐπὶ τῆϲ κεφαλῆϲ αὐτοῦ. ἐπίϲτευϲαν δὲ τῷ αὐτῷ χρόνῳ ὀνόματα τριακόϲια.

διαγράφει τοίνυν τὴν ἐκκληϲίαν ϲταυροειδῶϲ κατὰ τὸν ϲκάριφον, δν πέπομφεν Εὐδοξία ἡ αὐγούϲτα. κτιζο- μένηϲ δὲ αὐτῆϲ τρεῖϲ παῖδεϲ ὡϲ ἐτῶν ἕξ ἢ ἑπτὰ διψή- ϲαντεϲ ἦλθον ἐπὶ τὸ φρέαρ ὄντι ἔϲωθεν τοῦ ναοῦ καὶ ἀντλῆϲαι ἐπιχειρηϲάντων, κλαϲθὲν τὸ ξύλον, κατηνέχθη ϲαν κάτω. θορύβου δὲ γεγονότοϲ χαλάϲαντέϲ τινα εὐρον αὐτὰ ἐπὶ λίθων ἱϲτάμενα. ἅπερ ἐν ϲπυρίδι ἀνελόμενοι, ἐρευνήϲαντεϲ οὐχ εὐρον ϲπῖλον ἐν ⌊αὐ⌉τοῖϲ, ϲταυρία δὲ εἶχον ὡ⌊ϲ ἀπὸ κιν⌉ναβάρεωϲ, ὃ μὲν ἐν ⌊τῷ μετώ⌉πῳ, δ δὲ ἐπάνω τῆϲ ⌊δεξιᾶϲ χει]ρὸϲ περὶ τοὺϲ δακ⌊τύλουϲ, ὁ⌉ δὲ ἄλλοϲ εἰϲ τὸν δεξ⌊ιὸν ὦμον⌉.

Ἰουλία δέ τιϲ ἀπὸ Ἀν[τιοχείαϲ ἐλ⌉θοῦϲα, Μανιχαίων οὐϲ⌊α μαθήτρι⌉α καὶ διδάϲκαλοϲ μϲετὰ δύο ἀν⌉δρῶν καὶ. γυναικῶν πεϲριελθοῦϲα⌉ ὑπέφθειρέν τιναϲ τῇ ϲδόξῃ αὐ⌉- [*](4f ἐπώμνυτο 19f. ἐπί τι φρέαρ ὄν 24 ὁ μἕν 25 ὁ δὲ)

92
τῆϲ καὶ τοῖϲ χρήμαϲιν. ⌊ὅπερ ὁ ὅϲι⌉οϲ γνούϲ, ἀγαγὼν ἠρώτηϲ⌊εν αὐτήν⌉. ἢ δὲ ὡμολόγηϲεν καὶ εἶ⌊πε τῷ⌉ ὁϲίῳ· Δὸϲ ἡμέραν καὶ ἢ ⌊πεῖϲον⌉ ἢ πείϲθητι. νηϲτεύ- [*](f. 225v) ϲαϲ δὲ ὁ ἅγιοϲ καὶ κρατῶν τὰ ἅγια εὐαγγέλια δίε |λέ- γετο αὐτῇ. Κορνήλιοϲ δὲ ὁ οἰάκων ἐϲημειοῦτο τοὺϲ δια- λόγουϲ ἤτοι τὴν ἀντιβολὴν ἀμφοτέρων, οῦϲ ἐν ἑτέρῳ βιβλίῳ, ὥϲ φηϲι, ϲυνέταξεν. τῆϲ δὲ Ἰουλῖαϲ πολλὰ βλαϲφημούϲηϲ κατὰ τοῦ δεϲπότου τῶν ὅλων τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰηϲοῦ Χριϲτοῦ, ἐπετίμηϲεν αὐτὴν ὁ ἅγιοϲ εἰπών· Ὁ θεὸϲ ὁ τὰ πάντα ποιήϲαϲ ὁρατά τε καὶ ἀόρατα, ὁ ἐν τριάδι δοξαζόμενοϲ, πατάξει τὴν γλῶϲϲάν ϲου καὶ φι- μώϲει ϲε, ἵνα μὴ λαλῇϲ βλάϲφημα κατὰ τοῦ ποιητοῦ τῶν ὅλων θεοῦ. καὶ εὐθέωϲ ἐ⌊φ⌉ιμώθη καὶ μετ’ ὀλίγον ἐξέ- ψυξεν⌉, ὥϲτε τοὺϲ μετ’ αὐτῆϲ Μανι⌊χαίου⌉ϲ μετανοῆϲαν- ταϲ πιϲτεὧϲαι εἰϲ τὸν⌉ κύριον.