Declamatio 50

τοῦ δὲ καὶ σφόδρα ταῦτα πεπεῖσθαι λέγοντος καὶ οὐδένα ἂν αὐτὸν μετα- πεῖσαι ῥήτορα προσπεσὼν πρὸς τὰ γόνατα λαμβάνειν ἠξίουν δίκην παρ’ ἐμοῦ τὴν ἐσχάτην. οὗτος, ἔφην, αὐχήν σοι γυμνός, αὕτη κλείς, τουτὶ στῆθος, [*](RIV 844) πάντα | ἕτοιμα δέχεσθαι ξίφος. μὴ μέλλε χεῖρα ἔχων καὶ νόμον.

ὁ δὲ τὸ μὲν αὐτὸς κατεργάσασθαι τὸν υἱὸν ὤκνει, δικαστηρίου δὲ ἐμέμνη- τὸ καὶ γραφῆς καὶ ἑτέρου νόμου τοῦ τῆς βουλεύσεως. καὶ ᾤμην γε αὐτὸν ἐνταυθοῖ λήξειν καὶ ὧν εἶπεν ἐπι- λήσεσθαι, ἀλλ’ οἱ τὸν σπινθῆρα, ὧς ἔοικεν, ἐμβαλόντες τὸ πρῶτον ἐρρίπιζον τὸν θυμόν. ὁ γὰρ μισθὸς οὐ [*](1 II. μ 162; ο 397; π 125. Philostr. vit. soph. I 21 t. II p. 32, 32 K 2 Ach. Τ. VIII 1,5 15 Arist. rep. Ath. 57, 3; 59, 3. Harpocr. s. v. βουλεύσεως. Meier-Schoemann-Lipsius, Att. ProceB p. 384 sq. 17 Chor. p. 209,24; 211,1 ed. Boiss. 18 cf. t. I 143,18) [*](1 τὸν μηρὸν scripsi ex AMa cum lacobsio Add Ach Τ 925 Lect App Pors 331 Schul τολμηρὸν MonVaClB Re 2 ἐνεμ- πίπλα Mon ἀνεπίμπλα Α 5 ταῖν χεροῖν scripsi e VaAMa ταῖς χεροῖν MonCl ταῖς χερσὶ χερσὶν Re) Β Re 8 ταὐτὰ VaA sed in hoc ~ supra ν eras | οὐδένα scripsi ex AMaClB οὐδὲν MonVa Re 15 τοῦ om Α 16 εἷπεν scripsi auctori- bus lacobsio Schul — ad calumniatores εἶπον rettulit Lect — ἁ et Sinteni εἷπον libri Re 17 ἔοικε Β | ἐμβελόντες Mon ἐμβαλόντος Α 18 τοπρῶτον Β om A | ἐρίπιζον MonVa Re ἐ(??)ίπιζον Α I μὲν ante γὰρ Α)

οὐ μὴν ἔγωγε ἀποδρὰς ᾠχόμην καίτοι τῶν οἰκείων παραι- νούντων ὡς τοῦ χρόνου παύσοντος τὴν ὀργὴν καὶ οὐ διὰ τέλους τῶν κακουργούντων ἡμῖν τὴν οἰκίαν κλει- σόντων. ἀλλ’ οὐκ ἔγωγε ἠνεσχόμην αἰσχρῶς σωθῆναι οὐδὲ ἐλθὼν μετὰ τοιαύτης αἰτίας παρ’ ἑτέροις οἰκεῖν οὐδὲ παρασχεῖν τοῖς ἅπαν τὸ πρᾶγμα κατεσκευακόσι λέγειν ἃ μάλιστα ἦν βουλομένοις, ἀλλὰ μένω καὶ δί- δωμι τῆς ὑποψίας δίκην καὶ φέρω κατ’ ἐμαυτοῦ τὴν ψῆφον. καὶ τί ἂν δέοι δικαστήριον ἀνοίγειν καὶ ὕδωρ μετρεῖν ἐμοῦ τὸ ξίφος ἐπισπωμένου καὶ δεομένου τὸν πατέρα με παρ’ ὑμῶν λαβόντα ἀποκτεῖναι;

16. Ἀλλ’ οὐκ εἰωθότα, φησί, ζητεῖς τὸν κρῖ- ναι βουλόμενον ἀναγκάζων ἄκριτον τὸν αὑτοῦ σφάττειν. οὐδὲ γὰρ εἰωθότα, ὦ πολῖται, ἐγκέκλημαι, οἷον πίνειν τοῦ μετρίου πλέον, διάγειν ἐν κώμοις, προσκεῖσθαι κύβοις, ἑταίραν λελύσθαι, ταῦτα δὴ τὰ πολλοὺς τῶν νέων καταδεδουλωμένα. ἀλλ’ ἐκεῖνα δια- [*](1 cf. t. VI 214, 6; 270, 16 18 Dem. Phorm. p. 958, 13; Olymp. p. 1182, 14. Arist. vesp. 1353) [*](1 ὑμέτερα Va 2 τὸν παῖδα om Β 5 διατέλους ΑΒ | λησόντων MaClB 7 ἐλθεῖν οὐδ᾿ ἐθέλων coni lacobs Schul) [*](8 κατεσκευακόσι scripsi ex AMaClB παρεσκευακόσι MonVa Re 9 βουμένοις Mon sed βουλομένοις in marg Hardt 11 δέη Ma 13 με om Α 14 ζητεῖ Va 15 αὐτοῦ Mon VaMaClB Re 16 οὐ VaMa sed in hoc οὐδὲ suprascr m 2, ClB 17 μετρίου scripsi e MaB μέτρου MonVaACl Re | κώμαις Μοὶ 18 κύμαις Α | ἑταίραν scripsi e Β ἑταίραν Mon sed ἑταῖρες in marg, VaAMa sed in hoc ἀν’ in αἷς corr m2 ἐταί- ραις ACl Re ἑταίρας Cobet Coll 303 | λελύσθαι scripsi e VaCl cum Cobeto λελύσθαι Α κελύσθαι MonMa Re in lac 6 litt om Β κεκτῆσθαι ἔστι τὸ ὀρθὸν ὧς μοι δοκεῖ in marg Va Allatius ἑταίραις κολλᾶσθαι lacobs Schul 9 νέων om Α)

χωρὶς δὲ τούτων οὐκ ἐπιτάττω τῷ πατρὶ τήμερον οὐδὲ ἐφεστη- κὼς λέγω· τοῦτο μὲν οὐδ’ εἰ βούλει, ποιήσεις, ἐκεῖνο δέ, κἂν εἰ μὴ βούλοιο, καὶ κρῖναι μὲν οὐκ ἐπιτρέψω, κτεῖναι δὲ ἐπαναγκάσω, ἀλλ’ ἐφ’ ὑμᾶς ἥκω τὸν δῆμον τὸν φιλάνθρωπον, τὸν κοινὸν πατέρα τῶν νέων. καὶ τὸ μὲν ἐμόν ἐστιν ἱκετεία, τὸ δὲ παρ’ ὑμῶν ἐσόμενον πειθώ.

διαφέρει δὲ πολὺ πεισθέντα δοῦναι χάριν ἢ μὴ βουλόμενον βιασθῆναι. καὶ τὸ μέν ἐστι δημοκρατίᾳ πρέπον, τὸ δὲ εἰς τυράν- νους ἔρχεται. οὐδὲ γάρ, εἰ τῶν συγγενῶν τινας τῷ [*](RIV 845) πατρὶ προσέπεμπον ὑπὲρ τούτων διαλεξομένους, | ἀνάγκη τοῦτ’ ἂν ἦν. ὅπου γὰρ ἦν ἅψασθαι γενείου καὶ γονάτων καὶ δακρύσαι καὶ εἰπεῖν· εἶξον, ἐλέησον, αὐτὸς ἀπόκτεινον, πρὸς θεῶν, πρὸς ἑστίας, τίς ἐνταῦθα χώρα τῷ τῆς ἀνάγκης ὀνόματι;

εἰ μὲν οὖν ἐκείνους ἀποχρήσειν ἡγούμην, οὐκ ἂν ὑμῖν ἠνώχλουν οὐδ’ ἂν φορτίον μεῖζον ἢ κατ’ ἐμαυτὸν ἀνῃρούμην δήμῳ διαλεγόμενος· ἐπεὶ δὲ ἐλάττους εἰσὶ τοῦ πράγ- ματος, ὑμᾶς ὁ καιρὸς ζητεῖ τοὺς τῶν ὅλων κυρίους, ὑφ’ ὧν εὔξαιτο ἄν τις αἰτηθῆναι χάριν.

20. Γραφὴν οὖν, φησίν, ἀπενεχθεῖσαν δια- γράψεις; οὐκ ἐγώ. πόθεν; οὐδ’ αὖ ὁ δῆμος. ἀλλ’ [*](22 cf. t. III 161, 21 23 cf. p. 724,9) [*](6 μὲν] με Va 9 ἱκετεύω Va 10 πείθω VaMa sed in hoc in πειθώ corr m 2, ClB | πολύ om Α 11 δεηθέντα Α 15 τοῦτο MonVaA Re 16 δακρῦσαι MonA fortasse recte at cf. ad t. II 355, 17 17 αὐτὸν Mon)

ἂν ταῦτα ὁ πατὴρ προσέμενος ἀποστῇ τῆς κρίσεως, τίς ἠδίκηται νόμος; τίς ἀνθρώπων ὕβρισται; τίς βεβίασται τῶν πολιτῶν; οὐδείς. ἀλλ’ εἶς οὗτος βεβαιοῦται νόμος τήμερον ὁ περὶ τῶν ἀκρίτων φόνων.

εἰ μὲν οὖν ἢ μηδεμίαν ἢ μικρὰν ἀντὶ μείζονος ὑποσχεῖν ἠξίουν δίκην, οἷον [*](1 ὅσπερ scripsi ex AMaClB ὧσπερ Mon Va Re ὃς ἂν Sin- tenis I ἀπήνεγκεν scripsi ἀνήνεγκεν libri Re 2 αὕτη scripsi ex AClB ἀναστῇ Mon sed αὕτη in marg, VaMa Re 3 τἀ- κείνου, τὰ αὐτοῦ scripsi τὰ κινοῦντα αὐτοῦ αὑτοῦ Β) libri Re τἀκείνου ὄντα (vel τἀκείνῳ δοκοῦντα), αὐτοῦ lacobs Schul 5 δὲ delendum censet lacobs Lect, in δὴ mutandum Schul 6 διώκειν — 7 πατέρα om Β | ἀλλ’ — 7 ἐροῦσιν om VaA 8 εἴη in οἴει corr Cl 4 10 προβεβηκέναι scripsi ex AMaClB cum lacobsio Schul προβεβληκέναι MonVa Re | ἐδυνήθη προσ- θεῖναι Α 13 τοὐκείνου scripsi e VaAClB cum lacobsio Ach Τ 912 τοῦ ἐκείνου Lect) τοὐκείνου MonMa τ’ ἐκείνου Re 15 τῶν Α sed ῶν ex ἑ corr m2 | τούτοις Α 16 προσέμενος scripsi e MaCl sed σ inser Ma2 Cl4 προέμενος MonVaB Re προσθέμενος Α 19 ἢ] εἰ Va 20 μικρὸν Α | ἀξιῶν ἠξίουν coni lacobs Lect | οἱονεὶ MonVaAMaCl Re)

ἠγανάκτεις [*](3 κεκύκλωκε scripsi ex AClB κεκώλυκε MonVaMa Re κέκλεικε lacobs Lect Schul 4 ἐξελῶσιν Sintenis 5 μὲν Ma Cl | αὐτὸν libri corr Re 7 ἐξεκείνου Β 9 ἣ — 10 ἐπιθυ- μητάς citat Macarius fol. 78 (Viiloison et Reiskia 11. 11.) | ἢ Α sed ex ὁ corr m 2 ἢ Mon ἡ παιδεία Macar 13 ἡδὺ — 16 ἐλπίδας citat Macarius fol. 78 (Villoison et Reiskia 11. 11.)) [*](14 κἂν ΑΒ 15 ἐκείνου Α sed in εἰς ἐκεῖνον corr m2 ἐκεῖνων Mon 16 ἔδεισα Α sed ex ἐδέησα corr m 2 ἔδησα Mon) [*](17 signum interrogationis posui cum lacobsio Schul comma Β punctura Α om reliqui libri Re | οὐκ — φόβους om Α | ἐνταῦθα Va | signum interrogationis posui e Β cum lacobsio colon reliqui libri Re 18 ποιήσατε Ma sed ποιή in ras m 2 | μοι scripsi ex Α μου reliqui libri Re 19 κρατήσατε Ma sed τε in ras m 2 | καὶ ante τῶν VaAClB | διασειόντων scripsi e Va AMaClB διαστειόντων Mon διαστελλόντων Re 20 signum interrogationis post ἠγανάκτεις (1) ponendum coni lacobs Schul)

νῦν δ’ ὁρᾷς ὡς ὅτου δεινότερον οὐδὲν τιμωρίας λόγον εὑρῆσθαι δοκεῖ, τί γὰρ ἂν εἴη δεινό- τερον τοῦ μηκέτ’ εἶναι μηδ’ ἀπολαύειν ἡλίου τε καὶ τῶν ἄλλων ὧν ὁ θεὸς ἐδημιούργησεν ἀγαθῶν; ὑπὸ τοίνυν τοῦτο τὸ δεινότατον ἑκὼν ἔρχομαι. ἀποτεμνέτω μου τὴν κεφαλὴν ὁ πατήρ. εἰ οὖν ὅπερ <ἂν> ἔπασχον, τοῦτο ἕτοιμος καὶ πρὸ τῆς δίκης παθεῖν, τί- νος, εἰπέ μοι, τὸν πατέρα ἀποστερῶ;

25. Νόμος, φησίν, ἐστὶ τῷ πατρὶ διδοὺς τὸν αὑτοῦ κτείνειν ἄκριτον, εἰ βούλοιτο, μὴ βου- λόμενον δὲ οὐκ ἐπαναγκάζει. καλῶς. οὐκοῦν οὐδὲ νῦν ὁ νόμος ἀναγκάσει, ἀλλ’ ὅ μὲν ὁ νόμος αὐτός. [*](†) βουληθῆναι δὲ ὁ παῖς διὰ τοῦ δήμου παρακαλεῖ· τίς οὖν γένοιτ’ ἂν ὠμότερος τῶν ἀντιλέγειν πειρωμένων, οἳ φθονοῦσί μοι ταχείας τελευτῆς;

26. Ἀλλὰ μανία, φησί, προέμενον τὸ τῆς κρί- σεως ἄδηλον ἐπὶ φανερὰν σφαγὴν ἑκόντα δρα- μεῖν. καὶ τί δέδοικας, φησίν, εἰ μηδὲν ἀδικεῖς, τὴν κρίσιν; πολλά, ὦ πολῖται, πολλά. καὶ πρῶτον μὲν τὸ πάντων ὑμῶν ἀκουόντων εἰπεῖν ὅτι ψεύδεται ὁ πατὴρ καὶ συκοφαντεῖ καὶ τὰ μηδαμοῦ γεγενημένα πλάττει.