Declamatio 42

εἴη ἂν καὶ τοῦτο τῆς ἐμῆς ἀτυχίας, ὦ ἄνδρες, τό τινας ἐπιχειρεῖν πείθειν ὑμᾶς ὡς ἄρα ἐμοῦ [*](Cr = Codex palimpsestus Hierosolymitamis S. Crucis 57) [*](Η = Hierosolymitanus S. Sepulcri 107) [*](V = Vaticanus gr. 940) [*](C = Chisianus R VI 43) [*](La = Laurentianus LVII 44) [*](Vi = Vindobonensis philos. et philol. IV 82) [*](Cl = Berolinensis gr. 195 olim Claromontanus) [*](Μ = Marcianus gr. 439) [*](Va = Vaticanus gr. 82) [*](Β = Barberinus II 41 (Vaticanus Barb. 220)) [*](1 Chor. inf. p. 205, 1 sq. ed. Boiss. Calp. Flacc. decl. 38.) [*](1 τουτὶ τὸ σύνθημα ὧς ἐπιτηδειότατον καὶ σαφῶς ἐπὶ πλεῖ- στον ἀνήκοντα τὰ τῶν στάσεων (ἐπιπλείστους ἀνήκοντας σεων cod) καὶ τὰ νοήματα ἄριστα L s 7 ἀντίστασις MB rubr) [*](1 Προθεωρία ante Τύραννος Ferr, Μελέτη. Προθεωρία. Mor Re delevi Τύραννος — 404,16 δεῖν in Cr perierunt | Τύραννος ἐξ ἀστυγείτονος τινὸς ᾔτησε Οἶ’ 6 ἀπελθόντος τοῦ τυράννου κρίνεται] καὶ ἀπῆλθεν ὁ τύραννος, ὁ δὲ κρίνεται Cl | φόνου HVCCl 7 ἡ μελέτη Va rubr om reliqui libri μελέτη τρίτη Ferr Πατρὸς ἀπολογία Mor Re 8 τύχης ὢ 9 βελτίους ἐμοῦ MVaB Ι ἐμοῦ om Cl)

δεῖ δὲ καὶ ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες, τοῖς ὥσπερ ἐγὼ κακῶς διακειμένοις βοηθεῖν μᾶλλον ἢ τοῖς μετὰ τῆς τύχης ἐπιτιθεμένοις τοῖς ἅπανθ’ ὑπὲρ ὑμῶν καὶ ὅλης τῆς πόλεως καὶ προαιρουμένοις καὶ πράττου- σιν. οὐδὲ γὰρ ἂν ἔχοι λόγον τὸν εὐνοίᾳ τῇ πρὸς ὑμᾶς ἅπαντας νενικηκότα τοῦτον ὧς περὶ τοὺς οἰκείους τοὺς αὑτοῦ πονηρότατον ἀποθανεῖν.

τὸ μὲν οὖν δίκαιον [*](5 Soph. Ant. 463) [*](1 τὸν υἱὸν τὸν ἐμὸν LaViClMVaB | καὶ om VaB | LaViClM et γρ in marg Mor διετέθησαν VaB | νῦν ante εἰσιν VaB 2 δέ, εἰ om Cl | ἀθλιώτατος HVCl ἀθλιωτάτως Ferr | ἀπάντων ἀνθρώπων MVa πάντων ἀνθρώπων Cl 6 οἷς — 6 τε- λευτή citant auctor florilegii Neapolitani fol 285 r et praemisso titulo τῆς μελέτης ἐν ᾗ κρίνεται πατὴρ δι’ αἴτησιν τυράννου πο- λιορκοῦντος κτείνας τὸν παῖδα Macarius Chrysocephalus fol 80 v | γὰρ om Macar 7 αἰτιωμένων coni Gasda 8 οὐ τὸ] αὐτὸ Β | τοῦτο τοῦτ’ cum ras supra τ La) πειρῶνται LaVi | γὰρ post οὐ Re qui delendum esse vidit | δ’ ClB 9 τούτοις VaB | νομίζων La οἶμαι νομίζω οἶμαι Vi 10 ποιήσασθαι τινἂ Cl Va | περὶ ὧν οὐκ ὤκνησαν ἐν ὑμῖν εἰπεῖν ἀπολογίαν Μ | ὤκνησαν LaViClMB ὤκνησ’ ἂν γρ in marg Mor | scripsi auctore Re εἰπεῖν libri edd | ἐν ὑμῖν εἰπεῖν ClB ἐν ὑμῖν ἀπολογίαν εἰπεῖν Va et γρ in marg Mor 11 καὶ inser Va | δικασταί Β 12 κακῶς delendum Cobetus Coll 295 κακοῖς Vi 13 τῆς inserui ex HCLa ViCl VaB om VM edd 15 οὐ Cl | τῇ om Cl 17 αὐτοῦ VLaViVa)

4. Ἐγὼ μὲν οὖν ἐγνώκειν, ὦ ἄνδρες, μηδέποτε ὧν [*](1 ἐν ante τῷ Μ 2 μήθ’ reposui e libris cum Cobeto Coll 295 μήτε μεθ’ edd 3 χώρου Cl 5 προσδοκήσασι — 6 παρῆν citat Planudes fol 105 v | δὲ CLaViVaB edd 7 παῖδα inserui om libri edd sed γρ παῖδα ἐμοὶ in marg Mor et coni Gasda 9 ἐπεὶ CLaViVa | ἕλκοντές τε scripsi e LaViMB ἕλκοντες HVCClVa edd 10 οὔτε LaVi 13 τῶ ClVa sed in hoc ῶ ex ὁ corr, Β γρ τὰ in marg Mor | τῶν scripsi e C αὐτῶν HVClMVaB Mor Re αὐτὸν LaVi Ferr 14 πάντων ὑμῶν om ἁ 15 μήτε ἐμοὶ μήτε τῆ πόλει Cl | μήτ’ Vi | χείρονος om HV sed in hoc post ἐμοὶ C 17 ἐμοὶ post δὲ Ferr Mor delevit Re | πεπραχότες Cl sed κατωρθωκότες in marg 18 αὐτοὺς ὑμᾶς Cl | παράσχετε e LaViClMVaB et γρ in marg Mor παρέχετε HVC edd | σή- μερον Vi 20 μὴ δέποτs La | ὢν La sed ras supra ω)

ἀλλὰ τούτοις μὲν ἴσως ἀνάγκη πάντα ὑπηρετεῖν ἐκείνῳ, ὑμᾶς δὲ δεῖ τοὺς οὐδεμίαν αὐτῷ χάριν ὀφείλοντας καὶ ἅμα ὀμωμοκότας μὴ δι’ ὧν ἂν ἡσθείη ὁ θεοῖς ἐχθρὸς ἐκεῖνος ποιεῖν, ἀλλὰ μᾶλλον ἐξ ὧν ἀνιάσεται. τοῦτο [*](2 Chor. inf. p. 208, 3 sq. 15 cf. p. 286,6; t. IV 483, 24 et 498, 10 R. Dem. cor. p. 227,17) [*](1 περὶ VaB | δεῖ — 5 ἐρυθριᾶν citant auctor Neapolitani fol 285 r et Macarius fol 80 v | γάρ, οἶμαι om Macar) [*](2 πρὸς Μ sed ς eras | αὐτοῦ HVLaViClVaB 3 ὠφληκόταV sed ε post φ inser m 2, C | τοι Va 6 ἥκιστα Β ἤκιστα La 8 ἡγεῖσθαι HVLaViCl 10 ἀλλὰ Μ | omM | τῷ — 11 ἀφαιροῦσι citat Planudes fol. 38 11 ἀνθρώ- πῳ παρέχοντες LaViClMVaB 12 αὐτῷ HVLaClB edd αὐτῶν Vi 13 πᾶσα HCClB Ferr 14 ,,post δεῖ deest ἐναν- τιοῦσθαι vel simih quid“ Re cui oblocutus est lacobsius 122 | οὐδὲ μίαν La ViCl οὐ δὲ μίαν Η | καὶ ἄμα ,,(qui contra illum coniurastis) mdllem prorsus abesse“ Lect at cf. ll. ll. 15 ὀμωμοκότας ViMVa sed in hoc in corr m 2, Β Ferr Mor | ἂν — 16 ἐκεῖνος] ἡσθήσεται ὁ ἐχθρὸς ἐκεῖνος Μ ἐχθρὸς ὁ θεοῖς ἐκεῖνος ἡσθήσεται ClVa sed in hoc β et α suprascr m 2 ὁ θεοῖς ἐχθρὸς ἐκεῖνος ἡσθήσεται ἡσθήσεται LaVi) LaViB et γρ in marg Mor 16 ἀνιάσεται reposui ex HVLaViClMVaB et γρ in marg Mor ἀνιάσαιτο C edd ἀνιάσαιτο ἂν Gasda)

6. Ἠγαγόμην, ὦ ἄνδρες, γυναῖκα κατὰ τοὺς τῆς R IV 462 πόλεως | νόμους καὶ παῖδας ηὐξάμην ὁ δυστυχὴς ἐκ τούτων μοι γενέσθαι τῶν γάμων ἐμοί τε καὶ τῇ πόλει βοηθοὺς λέγοντας, γράφοντας, στρατευομένους, τὸν ὑπὲρ τῆς ἐνεγκούσης ἡδέως δεχομένους θάνατον. ᾔτουν δὲ καὶ ἀγαθοὺς καὶ μάλιστα δὴ σώφρονας.

οἶ δὲ <θεοὶ>ἔδοσαν, ὧς οὐκ ἔδει, τοῦτον δὴ τὸν ὑφ’ ὑμῶν ἐπαινούμενον, λαμπρὸν μὲν τὴν ἰδέαν, βέλτιστον δὲ τὸν τρόπον, τὸν αὐτὸν τῇ μὲν ὥρᾳ πάντας ὀφθαλμοὺς ἐφ’ ἑαυτὸν ἕλκοντα, τῇ δὲ σωφροσύνῃ παριόντα τὴν ὥραν. καὶ τὸν δεῖνα εἰπὼν ἄν τις τὸν καλὸν προσέθηκεν, ἐγὼ δὲ ὁ κακοδαίμων ἀκούων ἔχαιρον καὶ τοῖς θεοῖς ᾤμην δεῖν καὶ τούτου χάριν ἔχειν. ἔμελλον δὲ ἄρα ὑπὸ ταύτης ἀπολεῖσθαι τῆς καλῆς δωρεᾶς.

ἐγὼ μὲν οὖν [*](4 cf. p. 456, 12. Chor. apol. mim. p. 51, 22 ed. Graux 9 sq. cf. Chor. inf. p. 209, 15 sq.) [*](1 καὶ πρὸ] καὶ τὰ Μ κακὸν LaViClVaB et γρ in marg Mor καλῶς τὰς V sed in ras m 2 | τῆς om V | ὑμεῖς V sed εῖς corr m 2, Μ sed supra εις ras ὑμᾶς ViClVa ὑμὰς La Ι ἅσπερ V sed ἅς in ras m 2 2 post εἰκὸς ras 12 litt V | „lege περὶ“ Re | λέγεσθαι inserui, ἀκούειν Gasda om libri edd | καὶ ταῦτα V sed inser m 2, LaVi delevi | πρὸς ὑμᾶς αὐτοὺς ταῦτα Μ VaB 3 λέγοιτε scripsi λέγετε libri edd λέγοιτε vel ἐλέγετε coni Gasda 5 εὐξάμην Cl 6 τῶν τοιούτων Cl | γενέσθαι τῶν om Cl 7 comma post βοηθούς libri edd delevi 8 θάνατον δεχομένους B 10 θεοὶ inserui auctoreGasda om libri edd | Va sed ἐδόκει in marg m 2 | τοιοῦτον Va et γρ in marg Mor | δὴ om Va 12 αὐτὸν VLa 14 τὸν δεῖνα] δεῖνα] | τοῦ Cl | ἄν om VaB 15 ἐγὼ — 17 δωρεᾶς praemisso κείμενον in marg Va 2 | δ’ Cl | ἀκούων ὁ κακοδαίμων ViClMVaB 16 vocibus καὶ τούτου inc Cr fol 22 v sed particula folii qua continebantur nunc abscisa est 17 ὀλεῖσθαι Cl | οὖν om LaVi)

καὶ βαδίζοντες, ὧς εἰκός, παρ’ ἐκεῖνον σὺ δὲ τυραννῶν, ἔλεγον, καὶ δυνά- μενος φοβεῖν καὶ θηρεύων ἡδονὰς τὰ μὲν οὐ- δενὸς ἄξια μειρακύλλια συλλέγεις, τοῦ καλλί- στου δὲ τῶν ὑπὸ τὸν ἤλιον οὐκ ἀπολαύσῃ καὶ ταῦτα ἐγγὺς ὄντος; εἶτ’, οἶμαι, διηγοῦντο περὶ τῆς τριχός, περὶ τοῦ προσώπου ἴ’ περὶ τῶν χειρῶν, περὶ τῶν ἄλλων καὶ ὧς καὶ τοῖς ζωγράφοις ἆθλόν ἐστι τὸ μειράκιον ἐλεγχούσης τῆς ὥρας τὴν τέχνην.

τού- τοις αὐτὸν κινοῦντες καὶ ἀνάπτοντες καὶ ποιοῦντες ὧν οὐκ εἶδεν ἐραστὴν πείθουσι τὴν ἀναίσχυντον ἐκεί- [*](12 [Isocr.] Demon. p. 5 b 19 sq. Chor. inf. p. 211, 2 sq.) [*](1 ἔτρεφον αὐτὸν Οἶ’ 2 εἴργων Va 3 ἐκ inserui e Cr HVLaViM et γρ in marg Mor om CClVaB edd | τῶν inser Va 2 Ι ὅμως Cl sed μ in π corr 4 μὴ δὲ HClVa μὴ LaViM Β | ψευδήν Η | ἐπαυτὸν Cl 7 οὐ(1) scripsi οὔτε libri) [*](8 τοῦ La ViCl | αὐτῷ libri edd 9 καταισχύναι ClMVa sed in hoc e corr m 2, Β edd cf. t. IV 446,17; V 275, 12 12 καὶ ante τὰ Cl, ras 1 — 2 litt Va | μὲν om Cl inser Va 2 Ι οὖν post μὲν Μ | μηδενὸς ClVaB 13 μειράκια La ViMB 14 ἀπολαύσει La ἀπολαύσεις Vi 15 οὕτως ante ἐγγὺς 17 καὶ(2) om ClB | ἆθλος Μ ἆθλος Mor sed γρ ἆθλον in marg, Re 19 καὶ ποιοῦντες ὧν] ὃν Ferr et γρ in marg Mor 20 οἶδεν CVa Ferr et γρ in marg Mor εἶδον Μ)

δεινὰ μέν, οἶμαι, καὶ ταῦτα, πολε- μοῦντα ἄνθρωπον ἐλευθερίᾳ καὶ νόμοις τοῖς μετὰ τοΙ τῶν ζῆν αἱρουμένοις ὑπὲρ τοῦ τινος τυχεῖν διαλέγε- σθαι, ὅμως δὲ ἦν ἄν τις αὐτῷ λόγος. ὁ δὲ τί διὰ τῶν πρέσβεων, S rfj καὶ Ἥλιε καὶ πικρὰ τῆς ἐμῆς οἰκίας Μοῖρα; ἐπειδὴ χαίρω μὲν ἐγὼ ταῖς τῶν μειρακίων μίξεσι, τρέφει δέ τις παρ’ ὑμῖν υἱὸν πατὴρ οἶον οὐδένα οὐδεὶς ἐν οὐδεμιᾷ πόλει, καὶ εἶπε τίνα καὶ τίνος, πέμψατέ μοι τὸν νέον πεισόμενον ὅ τι ἂν ἐμοὶ δοκῇ.

ἐγὼ μὲν οὖν ἐπὶ τούτοις συγκαλυψάμενος καὶ πληγεὶς τὴν ψυχὴν ἄφωνος ἐν τοῖς τῶν φίλων ἐκείμην γόνασι μικρὸν τεθνεῶτος διαφέρων, μόλις αἰσθανόμενος τοῦ θορύβου ὂν ὑμεῖς αἰσχυνόμενοι μὲν θεούς, αἰσχυνόμενοι δὲ ἀλλήλους, αἰσχυνόμενοι δὲ τὴν φύσιν ἐθορυβεῖτε καὶ ταῦτα προσθέντων ἐκείνων ὡς, εἰ μὴ τὸ σῶμα παρα- δοίητε, πολεμήσεσθε, οἰόμενοι τῷ φόβῳ τῆς ὑμετέρας [*](9 cf. ad t. Μ 273, 3 21 Dem. Aristocr. p. 657, 8. Thuc. 168,3; Vm43,2) [*](21 δέον οὕτως εἰπεῖν· ὁ δὲ τί διὰ τῶν πρέσβεων αἰτεῖ; ἐπειδὴ χαίρω μὲν ἐγὼ καὶ τὰ ἐξῆς, εἶτα μετὰ τὸ δοκεῖ εὐθὺς συνάψαι προσθέντων καὶ τῶν πρέσβεων καὶ ταῦτα ὧς εἰ μὴ τὸ σῶμα παραδοίητε, πολεμήσεσθε. ἔπειτα ἐπενεγκεῖν οἰόμενος ἐκ τοῦ τοιαῦτα διὰ τῶν πρέσβεων ἀπειλεῖν τῆς ὑμε- τέρας περιέσεσθαι σωφροσύνης τῷ φόβῳ τῶν ἀπειλῶν, δέον οὕτως εἰπεῖν, ὁ δὲ διὰ μέσου ἔθηκε τὸ ἐγὼ μὲν οὖν ἐπὶ τούτοις μέχρι τοῦ θορυβεῖτε. εἶτα θέλων τῆς προτέρας πάλιν ἐννοίας ἅψασθαι ἐπήγαγε τὸ καὶ ταῦτα προσθέντων ἐκεί- νων καὶ τὰ ἐξῆς, ᾦ ἀκόλουθον ἣν, ὧς ἔφαμεν, εἰπεῖν οἰόμενος τῷ φόβῳ γε τῆς ὑμετέρας περιέσεσθαι σωφροσύνης, ὅθεν τοῖς ἀπλῶς διεξιοῦσι σόλοικον εἷναι δοκεῖ. ἐπεὶ δὲ εὕρηται καὶ οἰόμενοι. φαμὲν ταύτην τὴν μετοχὴν πρὸς τὸ θορυβεῖτε εἷναι οὕτως· ὃν ὑμεῖς ἐθορυβεῖτε ὑπολαμβάνοντες περιέσεσθαι τὸν τύραννον τῆς ἡμετέρας, λέγω δὴ τῆς ἐμοῦ καὶ τοῦ παιδός, σωφροσύνης τῷ φόβῳ τῶν ἀπειλῶν, ὅπερ ἀπὸ τῶν ἐφεξῆς ἐλέγχε- ται καὶ νικᾷ οἰόμενος γράφεσθαι Wolf at cf. t. I 480,15; IV 390, 10) [*](1 ὅτε Vi 3 δή om Οἶ’ Ι τι τῶν ἐπιεικεστέρων V sed τ’ n et ὢν in ras m’ τινων ἐπιεικεστέρων Cr τινων ἐπιεικέστερα Η τινα ἐπιεικέστερα Ο Ferr et γρ in marg Mor A: τὰ Cl) [*](5 οἴμοι CrHCLaViClVa Ferr et γρ in marg Mor οἴ μοι V 6 τοῖς om CrHVC Ferr 8 τις om Μ 9 ἐμ̣ῆς om ClVa 10 Μοῖρα scripsi μοῖρα (μοίρα CrHViVa) libri edd | φησι post ἐγώ LaVi 11 μείζοσι \ τρέφῃ La 13 εἷπεν La 14 ὅτι ViVa 18 αἰσχυνόμενοι δὲ ἀλλήλους om V 21 πολε- μηθήσεσθε LaViCl | οἰόμενος Μ οἰόμενος et οἰόμενοι schol Wolf οἰόμενοί γε Mor sed om γρ in marg, Re οἰόμενος ὅ γε vel ᾤετο μέν γε coni Mor Not f. VII | γε post φόβῳ LaVi ClVa)

ὑμεῖς μὲν οὖν ἀπηλαύνετε τοὺς πρέσβεις, ὁ δ’ ὧν ἐπήγγειλεν ἀτυχήσας εὐθὺς ἐπῄει τὰ ὅπλα, ἡνίκα τοὺς πρέσβεις ἀπέστειλεν, ἐν ταῖς χερσίν, ὡς εἰκός, ἔχων, ὅπως ὑμῖν ἀπαρασκεύοις ἐπί- θοιτο. καὶ αὐτίκα μεστὴ μὲν ἦν ἡ χώρα τῶν πολεμίων, οἶ γεωργοὶ δὲ ὅ τι ἠδύναντο τῶν σκευῶν ἄγοντες εἰς [*](2 τὸ Cl 3 ἡμῖν Cl 5 μὲν om CrHVC Ferr | μὲν post ἀπηλαύνετε eras V 6 ὁ δ’ scripsi e Cr ὅδ’ HViClVa Ferr ὃ δ’ VCLaMB Mor Re | ὧν La sed in ras | ἐπήγγειλεν scripsi e CrHVLaViB ut coni Re ἐπήγγελλεν MVa ἀπήγγει- λεν CCl edd 7 ταῖς inserui e libris om edd 8 ἡμῖν Cl | ἀπαρασκευάστοις Vi | ἐπιθοῖτο LaVi ἐπιθεῖτο Μ cf. t. II 181, 1) [*](9 μὲν om Vi | ἦν om ΜΒ 10 ὅτι ViVa)

14. ἐνταῦθα ἐγὼ τῶν μὲν ἐπιτηδείων ἢ συγγενῶν οὐ- δένα εἰς βουλὴν παρεκάλουν, κατ’ ἐμαυτὸν δὲ καθίσας ἐμαυτῷ διελεγόμην ὡς ἄν τις ἑταῖρος ἑταίρῳ. ὦ πα- τέρων, ἔφην, δυστυχέστατε σύ, ὦ κατὰ σαυτοῦ τε καὶ τῆς πατρίδος κάλλος υἱέος κτησάμενε, τὴν μὲν περιεστηκυῖαν τὸ τεῖχος στρατιὰν ὁρᾷς καὶ τὸν μανίας γέμοντα τύραννον καὶ τοὺς ἅπαντα ποιεῖν ὄντας ἑτοίμους ὑπὲρ ἐρῶντος δεσπότου καὶ ὧς οὐκ ἔστι σωθῆναι τῇ πόλει τοῦ κακοῦ προἰόντος. τούτων δ’ αἴτιος παῖς ὁ [*](16 Chor. inf. p. 234, 23 17 sq. Chor. inf. p. 213, 21 sq.) [*](1 ξυνέρρεον VaB sed in hoc ε pro υ | μὲν om Vi 3 κατακεκλεισμένους — πολιορκίας in marg Va 2 | τῶν om HVC Ferr scriptura in Cr parum ἀνέχεσθαι | ἀνέχεσθαι Va sed θαι in ras 3 litt m 2 4 κακῶν ἀνέχεσθαι Cl | τῶν ante κακῶν Η C edd delevi cum Gasda scriptura in Cr parum perspicua) [*](6 μέγας in ras Va 2 μέγα Vi 7 ἡμῖν scripsi ex HLaVi MVa ὑμῖν VCCIB edd scriptura in Cr parum perspicua 8 ante μὲν ras 2 litt Va 9 καὶ ante κατ’ Vi | κατ’ ἐμαυτὸν δὲ καθίσας respicere videtur Andr. Lopad. lex. Vind. s. v. πρὸς ἐμαυτὸν ἀντὶ τοῦ ἰδικῶς. Λιβάνιος καθίσας πρὸς ἐμαυτόν p. 139, 16 ed. Nauck 10 ὡσάν Va | ἕτερος ἑτέρῳ ViCl ἕτερος ἑτέρῳ La 11 ἑαυτοῦ Va σοῦ Cl 12 καλὸν υἱέα Ferr Mor sed in hoc γρ κάλλος υἱοῦ in marg | υἱοῦ VaB υἱέως Cl cf. t. 11 314, 6; IV 84, 7; 320, 11 15 ἅπαντα Va sed α(3) ex ας corr m 2 | ὄντας om HVC Ferr | ἑτοίμως Ferr coni Gasda | ἔστιν HVCLa edd | ἰσωθῆναι HV sed in hoc ἰ del m 2, C Ferr 11 δὲ Vi)

ταῦ- τὰ ἐδόκει τὴν πρώτην ἡμέραν κράτιστα, ταῦτα τὴν δευτέραν, ταῦτα τὴν τρίτην, καὶ οὐδὲν ἦν ὅ τούτων ἐδύνατο | νομισθῆναι βέλτιον. λαβὼν δὴ τὸ ξίφος [*](RIV 466) πάλιν κατεθέμην καὶ πάλιν λαβὼν ἔρριψα, καὶ πολλά- κις ἑκάτερον καὶ μετὰ δακρύων ἕκαστον. εἶτ’ ἐνίκα τῇ πατρίδι τὸν υἱὸν ἐπιδοῦναι καὶ πλήξας πολλάκις τὸ πρόσωπον καὶ τίλλων τὰς τρίχας καὶ πρὸς τὸν ἐμαυ- τοῦ δαίμονα εἰπών· ἐμπλήσθητι τῶν ἐμῶν κακῶν ἔπεισα δι’ ὧν ἔδειξα τὸν τύραννον μηκέτι τὰ μηκέτ’ ὄντα ζητεῖν. καὶ ἡ τελευτὴ τοῦ παιδὸς καὶ τῷ πολέμῳ γεγένηται τελευτή.

ἐπὶ τούτοις ἐπένθησα, ἔθαψα, τοῦ σήματος εἰχόμην, ᾤμην δεῖν αὐτοῦ καθῆσθαι. καὶ δὴ τοῦτον ὁρῶν προσιόντα τὸν χρηστὸν ἐνόμιζον ταὐ- τὸν τοῖς ἄλλοις ποιήσοντα ἥκειν καὶ παραμυθήσεσθαι. [*](13 cf. t. IV 639, 1 R 17 cf. p. 402, 1 19 cf. t. V 374, 8. Chor. inf. p. 208, 9) [*](1 τοῦ παιδὸς] τούτου Β 2 ἀπόλληται ClVaB ἀπόλλυται Mor 3 ἔσται Va sed αι ex ι corr, Β 4 ἀφήρηται Μ 6 αὐτοῦ HVLaViClMVaB Ferr | ταῦτ’ Vi 6 δὲ post ταῦτα Ferr Mor sed in hoc om γρ in marg delevit Re 8 ἡδύνατο Μ Ι δὲ Cl 9 πάλιν om Cl | λαβὼν om Cl | ἔρριψα scripsi e Va Β ἔρριφα HVCLa ViClM edd scriptura in Cr parum perspicua) [*](11 δοῦναι Ferr Mor 12 αὐτοῦ Μ 14 ἐποίησα? 16 εἷεν ante ἐπὶ LaViM et in marg Va 2 17 σώματος HV Ferr et γρ in marg Mor scriptura in Cr parum perspicua | δεῖν scripsi e LaViM δ’ CrHVCClVaB edd | <ἐπ᾿> αὐτοῦ lacobs Lect „post καθῆσθαι aut circa deesse videtur ἐφ’ ἡσυχίας. videbar mihi quietus ibi (ad monumentum filii) sedere; sed ecce“ 18 καὶ post δὴ ViCl ras 2 — 3 litt quarum prima τ Va | ταὐ- τὸ Mor Re 19 παραμυθήσεσθαι scripsi e LaVi ut coni Re παραμυθήσασθαι HVCGlMVaB edd scriptura in Cr parum perspicua)

17. Ἐγὼ δὲ δεδρακέναι μὲν ὁμολογῶ τοῦτο τὸ ἔργον, κακίαν δὲ ἐμαυτοῦ καταγινώσκειν οὐκ ἔχω. διὰ τί; ὅτι τὴν αἰτίαν οὐδεὶς ἂν δύναιτο δεῖξαι τοῦ πε- πραγμένου πονηράν, τῆς αἰτίας δ’ οὐκ οὔσης τοιαύτης οὐδ’ ἂν ἐκεῖνο δύναιτο πονηρὸν νομισθῆναι. τουτὶ γὰρ ὅσον ἐστὶ πολλαχόθεν μὲν ἄν τις μάθοι, μάλιστα δὲ ἐκ τῶν περὶ τῆς βλάβης νόμων, ἐν οἶς οὐ μικρὸν διαφέρει τὸ ἑκόντα ἢ ἄκοντα. κἀν τοῖς φονικοῖς δὲ τὸ ἴσον εὕροι τις ἄν. τί δέ; οἶ στρατηγοὶ οὐ καὶ τὰς αὑτῶν ναῦς πολλάκις κατέκαυσαν καὶ τὸν καρπὸν διέφθειραν καὶ ταῦτα ποιήσαντες ἐστεφάνωνται; οὐ γὰρ ἔνα τοὺς πιστεύσαντας, ἀλλ’ ἔνα τοὺς ἐναντίους [*](RIV 466) τούτοις | βλάψωσιν ἔπραξαν. τῆς τοίνυν γνώ- [*](4 sq. cf. p. 415, 12. Chor. inf. p. 221, 14,) [*](1 ἀνίστα Μ 2 τούτων om ClMVa 4 ἐρωτᾷ Gasda quod usus Libanii minime requirit 6 δὲ om Cl | τοῦτο om LaVi 7 διατί GrHViClVaB Ferr 8 οὐ δύναται Va sed οὐδεὶς ἂν δύναιτο in marg m 2 | ἂν om Mor 9 δὲ LaViB) [*](10 νομισθῆναι πονηρὸν Β 11 μὲν om Vi 12 δὲ om ὢ) [*](13 τὸ om Cl I κἂν ViVa | τὸ inserui e LaViClM ut coni Re om HVCVaB edd scriptura in Cr parum perspicua 14 ἶσον HVCViClVaB edd scriptura in Cr parum perspicua | τίς tlgHLaViVa | δ’ LaViB | οὐ om CrHV Ferr | καὶ om C 15 αὐτῶν scripsi e C αὐτῶν reliqui libri (scriptura in Cr parum perspicua) edd 16 ἔφθειραν LaViCl 17 πιστεύσαντας scripsi e VCViClMVaB ut coni Re ἀριστεύσαντας HLa edd scriptura in Cr parum perspicua)

καὶ σὺ τοίνυν μὴ δι’ ὅ γέγονε παρεὶς αὐτὸ λέγε τὸ γεγενημένον μόνον, ἀλλ’ ἔασον τούτους ἀπὸ παντός, ὦ χρηστέ, τὴν ψῆφον ἐπενεγκεῖν. ἂν μὲν τοίνυν ἐπι- δεῖξαι δυνηθῇς ὧς ἐγὼ τὸν ἐμαυτοῦ παῖδα ἐμίσουν καὶ ὑγιαίνοντος ἠχθόμην καὶ ἀρρωστοῦντος εὐφραινό- μην καὶ προσιόντος ἀπεστρεφόμην καὶ παίων καὶ ἄγχων διετέλουν καὶ καταρώμενος αὐτῷ πολλάκις ἐπε- δείχθην πρὶν ἄνδρα γενέσθαι ἀποθανεῖν, εἰ μέν τι τούτων ὁ διώκων αἰτιᾶσθαι δύναιτο καὶ οὐκ αἰτιᾶσθαι μόνον, ἀλλὰ καὶ παρέχεσθαι μάρτυρας, ἀποκτείνατε, κατακόψατε, καταποντίσατε, λόγος οὐδεὶς ἔσται μοι· εἰ δ’ ὂν ζῆν ἐβουλόμην ἀφῃρέθην, ἐλέησον τὸν ἐζημιω- μένον. ποῦ γὰρ ἂν ἔχοι λόγον τὸ μὲν τῆς χειρὸς ἔργον εἰς ἐξέτασιν ἄγειν, ἃ δὲ φρονῶν τοῦτ’ ἔδρων ὑπερπηδᾶν;

ἐβουλόμην, ὦ ἄνδρες, τὸν τύραννον ἐν τῇ πολιορκίᾳ πέμψαντα κήρυκα εἰς ὑμᾶς εἰπεῖν ὅτι νενίκηκε παρ’ ὑμῖν μὴ δοῦναι τὸν νέον, ὑμεῖς δὲ ἔκδοτέ μοι τὸν τούτου πατέρα καὶ τὸν πόλεμον. τότ’ ἂν εἴδετε καλῶς ὅστις ἐγὼ πρὸς τὸν ἐμαυτοῦ. αὐτὸς γὰρ ἂν παριὼν ἔγραφον τὸ περὶ [*](1 cf. p. 838, 8 14 Chor. inf. p. 221, 21) [*](1 καὶ om Μ 2 παριεὶς LaViCl 3 γεγένηται Cr | μόνον om C Ferr 4 ἐνεγκεῖν LaVi 6 ηὐφραινόμην VC edd 8 ἀπεδείχθην M 9 καὶ ante εἰ MVaB | τοι ClVa) [*](10 δύναται ἁ 11 μαρτυρίας Ferr et γρ in marg Mor) [*](12 ἔσται scripsi ἔστι HViM ἐστὶ VCLaVaB edd ἐστιν Cl scriptura in Cr incerta | ἐμοὶ Cl 14 ἔχη Va 15 τοῦτ’ scripsi ex HVLaViClMVaB et γρ in marg Mor ταῦτ’ C edd scriptura in Cr parum certa 18 εἰ ante νενίκηκε La ViCl MVaB οὐ inser V | μὴ inser Va 2 19 με HC Ferr scriptura in Cl incerta | τοῦδε Va 20 τότε VaB | ἔγνωτε VaB 21 ἂν om LaVi | παρὼν Mor)

διὰ τί γὰρ οὐκ ἂν ἐπέδωκα ὦκα ἐμαυτὸν ὑπὲρ ἐκείνου; οὐκ ἐπιει- κής; οὐ κόσμιος; οὐ φιλοπάτωρ; οὐχ οἶος ἐνδοξοτέ- ρους μὲν ποιῆσαι τοὺς αὑτοῦ προγόνους, τῶν κοινῶν δὲ ἁπτόμενος μηδενὸς ὕστερος γενέσθαι; πλέον γὰρ οὐδὲν ἐρῶ. οὐκ ᾔδειν ὅτι καὶ δημηγορῶν καὶ στρατη- γῶν ἐκεῖνος νοῦν γε ἔχων μετὰ κάλλους ὑμᾶς μὲν [*](RIV 467) ποιήσει μείζους, τὸν πατέρα δὲ καὶ τεθνεῶτα | λαμπρότερον;

ἐῶ τἄλλα, ἀλλ’ εἴ τις ὑμᾶς ἔροιτο τοὺς κατηγοροῦντας· διὰ τί τοῦτο ποιεῖτε; λυπεῖ- σθαι φαίητ’ ἂν ὑπὲρ τοῦ μειρακίου. εἶθ’ ὑμεῖς μὲν λυπεῖσθε τεθνεῶτος, ἐγὼ δὲ χαίρω; πάνυ γοῦν τοῖς μετὰ τὸν θάνατον διαβέβληκα τὸν φόνον. ὁρᾶτε ὡς λευχειμονῶ καὶ ἐπὶ λουτρὰ βαδίζω καὶ δειπνῶ πολυ- τελῶς καὶ ἐν συμποσίοις ᾄδω; οὐκ ἐν τέφρᾳ κεῖμαι; οὐκ ἔοικα νεκροῖς; οὐκ ἐπιθυμῶ τελευτῆς; ταῦτ’ οὖν ἐζήτουν ὧν γενομένων ἀπόλωλα; καὶ οὐδὲ τῶν θηρίων ᾐσχυνόμην τὴν περὶ τὰ τέκνα φιλοστοργίαν;

22. Τίς οὖν ἡ τοῦ πραχθέντος αἰτία; ἐμὲ γὰρ δεῖ τοῦτ’ ἀποκρίνασθαι, οἱ δικάζοντες δέ, οἱ δὲ περιεστη- κότες, ἅπασα δὲ ἡ πόλις οὐκ ἂν εἴποι, παῖδες, γυναῖ- κες; ἀλλ’ ἐμὲ δεῖ περὶ ὧν ἅπαντες ἴσασι λέγειν.

23. Δύναμις ἐπεληλύθει πολλὴ καὶ μεγάλη, στρά- τευμα δεινὸν καὶ χαλεπόν, ἱππεῖς, ὁπλῖται, τοξόται, σφενδονῆται. αἱ κῶμαι διεφθείροντο, τὰ βοσκήματα ἡρπάζετο, τὰ δένδρα ἐτέμνετο. κύριος μὲν ἦν τῆς χώ- ρας ὁ τύραννος, ἐβούλετο δὲ καὶ τῆς πόλεως. καὶ τὰ μηχανήματα ἑωρῶμεν, καὶ κραυγὴ πολλὴ καὶ λοιδορία στρατηγοῦ πρὸς ταξίαρχον, ταξιάρχου πρὸς στρατιώτας, στρατιωτῶν πρὸς τοὺς ἄρχοντας. φόβοι δὲ πανταχοῦ προσέπιπτον ὁμοίως ταράττοντες τοῖς λόγοις. ἡμέρα μὲν ἦν ἐν ταραχῇ, νύκτες δ’ ἐν ἀγρυπνίᾳ, τροφὴ δὲ οὐκ εἰς κόρον. τὸ δὲ τῆς πολιορκίας πέρας ἔτι μὲν ἀπῆν, ἑωρᾶτο δὲ τοῖς λογισμοῖς.

εἰ μὲν οὖν οἷός τε ἦν ἢ ἀπὸ τῶν ἐπάλξεων βέλει τοῦ τυράννου τυχεῖν ἢ λόγῳ πεῖσαι παρ’ αὐτὸν ἐξελθὼν ἀπελθεῖν ἢ δύνα- [*](1 οὖν] ἦν Β 2 ἀποκρίνασθαι reposui e CrHVCVaB ἀποκρίνασθαι Μ ἀποκρίνεσθαι LaViCl Mor Re Ferr | βαδίζοντες Μ et γρ in marg Mor | δὲ inserui e LaClM VaB et γρ in marg Mor om CrHVCVi edd 3 εἴπῃ Vi Cl sed in hoc η in οι corr | γυναῖκες παῖδες Μ 4 ἀπάντων Cl | inde ab ἴσασι usque ad p. 414,3 κίνδυνος in Cr iam nihil per- spici potest 5 δύναμις — 6 χαλεπόν citat Planudes fol 105 v | ἐπεληλύθῃ Cl Ferr Mor ἐπιλελύθη Η G τοξόται inserui e α LaViClB om HVCMVa edd 8 ἡρπάζετο Va | ἐτέμνοντο VaB 10 μυστήρια Va sed γρ μηχανήματα in marg m 2 κραυγὴ πολλὴ La 11 τὲ post στρατηγοῦ Β | πρὸς ταξίαρχον om Ferr | δὲ post ταξιάρχου HVClMVaB edd delevi 12 τοὺς om ClMVa | πανταχόθεν LaVi 13 συνέπιπτον Μ | οῖς οι ταράττοντος Re | τοὺς λόγους Cl 14 ἐν μὲν ἦν ταραχῇ Re | δὲ LaViClMVaB 16 οὖν om Va | οἷος LaB 17 τ’ LaVi ClB | τῆς ἐπάλξεως Vi 18 ἐξελθὼν ἀπελθεῖν] ἐξελθεῖν LaVi)

εἰ [*](RIV 468) καιρὸς ἧν γνώμην | ἀπαιτῶν, ἠγόρευθα ἄν· εἰ ταλάντων ἀριθμόν, ἐπέδωκα ἄν· εἰ ἔξοδον, ἐξῆλθον ἄν· εἰ μάχην, ἐμαχόμην ἄν νῦν οὗν, ἀπᾐτει γὰρ ὁ καιρὸς τὸν υἱόν, οὐδὲ τοῦτο ἔφυγον. δεῖ γὰρ ἀπεύ- χερθαι μὲν μὴ προσπεσεῖν τὰς τοιαύτας ἀνάγκας, ἐπει- δὰν δὲ ἔλθωσι, μηδὲν ἀνώτερον τῆς πόλεως νομίζειν. ἔλαβεν ἡ πόλις ὃν ἔθρεψεν, ἔλαβεν ὃν ἐπαίδευσεν, σαμένῃ.

οὐ τοῦτ᾿ ἐν τοῖς ἱεροῖς τότε καὶ περὶ τοὺς βωμοὺς ἅπαντες ηὕχοντο, γέροντες, μητέρες, <υἱεὶς>, θυγατέρες καὶ πάντα ἱερέων γένη παύσασθαι τοῦ θυ- μοῦ τὸν τύραννον καὶ λῆξαι τῆς πολιορκίας καὶ τὴν δύναμιν ἀπαγαγεῖν; τί οὖν; εἴ τις ὑμῖν τῶν πολιτῶν [*](9 Chor. inf. p. 217,3) [*](1 ἐκβαλεῖν scripsi e La ViMB ἐκβάλλειν HVCClVa edd | ἂν inserui auctore Gasda om libri edd 2 μὴ VaB | ἐπεὶ scripsi εἰ libri edd 3 καὶ ante φάρμακον inser B | δὲ om B) [*](6 ἠγόρασα Ferr et γρ in marg Mor | εἰ – 8 ἐμαχόμην ἄν om V 7 ἀπέδωκα Vi 8 γὰρ inser Va2 9 ἀπέφυγον Cl ViMVa et γρ in marg Mor 12 ἐπαίδευσε C 13 ηὔξησεν M edd scriptura in Cr erasa | αὐτῆς HVLaMVaB edd αὐτοῖς ViCl αὑτοῦ C scriptura in Cr erasa | χρωμένη Vi 14 ἄπαντες τότε ηὔχοντο Cl | περὶ scripsi e La ViMVaB et γρ in 15 υἱεῖς inserui om libri (sed scriptura in Cr erasa) edd sed „post μητέρες videtur υἱοὶ decsse“ Re 16 πάντων Cl 17 λύσαι Ferr Mor 18 γρ ὑμῶν in marg Mor)