Declamatio 40

Libanius

Libanius, Declamatio 40, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

1. Εἰ μὴ πατέρας ὑμᾶς ὄντας ᾔδειν, ὧ ἄνδρες, τάχα τι καὶ λέγειν δοκεῖν ᾤμην ἂν τὸν κατήγορον, καὶ τὰ πατέρων ἐν οὐ πατράσι διαβάλλειν ἐπιχειρῶν ἦν ἂν οὗτος, οἶμαι, πολὺ πιθανώτερος· ἐπεὶ δὲ πατέρες μὲν ὑμεῖς καὶ τὴν περὶ τοὺς παῖδας φιλοστοργίαν οὐκ ἀγνοεῖτε, καὶ τοῦτο μόνον ὁ κατήγορος ἀφελέσθαι <με> [*](RIV 584) | μετὰ καὶ τῆς Τύχης οὐκ ἴσχυσε, πατὴρ δὲ καὶ αὐτὸς δυστυχὴς μὲν ἄλλως καὶ πατέρων ἀπάντων ἐλε- εινότατος, κακὸς δὲ περὶ τὴν φύσιν ἑκὼν οὔτ’ αὐτὸς γεγένημαι οὔθ’ οὗτος ἂν εἰπεῖν ἔχοι, δέομαι ὑμῶν καὶ πάνυ δέομαι, μή μου πρότερον κατ’ αψηφιεῖσθε μηδ’ ὡς ἄδικον περὶ τοὺς ἐμοὺς ἀποκτείνητε, πρὶν ἂν αὐ- [*](9 Philostr. im. II 31) [*](6 ἡ στάσις ἀντέγκλημα MaClVi Par 3017 ἡ μελέτη ἐξ ὑποδιαιρέσεως Vi) [*](1 καὶ inserui e BVa om LPaMaClVi edd cf. p. 319, 7 sq.) [*](3 ἅπαντες Vi 5 τιθέμενος BVa Par Par (Boissonade Anecd. V 351) 6 Ἡ μελέτη scripsi e LPaBVa sed in hoc in marg inser m 2 cum Ferr μελετῶμεν τὸν πατέρα MaClVi Par 3017 Κρινομένου φόνου ἀπολογία Mor Re 12 με inserui coll p. 328, 18, ut ante μόνον e Par 3017 inserendum coni Boisso- nadius Pachym p. 165 not. 2 om libri edd 13 καὶ(1) inserui e MaClVi Par 3017 om LPaBVa edd 14 ἄλλος Β 16 ἔχη BVa 17 num καταψηφίσησθε? at cf. p. 319, 15 sq. | μὴ δ’ libri Ferr 18 ἂν om BVa)

327
τοὶ λογίσησθε παρεστάναι τῷ βήματι καὶ τῷ λογισμῷ, μὴ γὰρ δή ποτε τοῖς ἔργοις εἰς τοῦτο τύχης ἐλθεῖν δόξαιτε, καὶ πηλίκα μὲν ἡ φύσις δύναται παρὰ τοῖς πατράσι ξυλλογιεῖσθε, τίνα δὲ καὶ παῖδες τολμήσαιεν ὧς εἰς τοσοῦτον ἐγεῖραι τοὺς τεκόντας ἔχθος ὧς καὶ ξίφει τὴν δεξιὰν ὁπλίσαι καθ’ ὧν ἔτεκον καὶ μεθ’ οὓς οὐκέτι τὸ καλεῖσθαι πατέρες ἕξουσιν.

εἰ μὲν οὖν ὧς ἀπλῶς ἀτυχῶν ἐγὼ κρίνομαι παρ’ ὑμῖν καί τις εὐθύνας οἶδε παρά του τῶν νόμων τοῖς πρὸς οὓς τὰ τῆς Τύχης οὐκ εὐμενῆ, καὶ τοῦτο τῷ κατηγόρῳ τὸ σπούδασμα κτεῖναι τὸν μηδ’ ὅπως ἐσεῖται βουλόμενον, ἡκέτω μὲν μετὰ ξίφους ὁ δήμιος, ὁ δὲ βέλτιστος εὐθυ- νέτω, ὑμεῖς δ’ ἐπὶ τούτοις ποιεῖσθε τὰς ψήφους, μὴ μέλλετε, ὧς χαριεῖσθε μέν, εἰ οὕτω πατέρα δυστυχῆ μετὰ καὶ τῶν προσόντων συνεκκόψετε κακῶν καὶ τὸ ζῆν ἀφαιρήσεσθε τὸν εἰς τοσοῦτον συμφορᾶς ἀφικόμε- νον ὡς ταῖς αὑτὸν αὑτοῦ χερσὶν ἀφελέσθαι τὸ πατὴρ ὄνομα τοῦτο δὴ τὸ γλυκὺ μὲν τοῖς ἄλλοις, οὐ γὰρ δὴ τοιοῦτον καὶ ἡμῖν ὁ δαίμων παρῆκεν· εἰ δ’ ἕτερον μὲν ἀτυχεῖν καὶ οἰκτείρεσθαι, ἕτερον δὲ κακουργεῖν [*](4 cf. t. VI 460, 17) [*](1 „num leg. νομίσητε παρεστάναι τῷ βήματι, τῷ γε λογι- σμῷ?" Re I καὶ inserui e MaClViBVa om LPa edd 3 δόξετε Β | καὶ inser Ma 2 om ClViBVa | πηλίκη Vi 4 ξυλ- λογιεῖσθαι Vi συλλογιεῖσθε Ma num ξυλλογίσησθε? at vide p. 319, 15 sq. ; Ι τί BVa 5 ἐς MaClVi 9 του τῶν Mor sed γρ τούτων in marg τοῦ τῶν Ferr του delendum censet lacobsius Lect 130 11 τὸν Pa sed ὂν del | μὴ δ’ Pa sed μὴ del, MaClViVa Ferr Mor | ἔσεται coni Mor | βουλευόμενον coni Mor at cf. p. 320, 13 12 δ(2) ὢ Ι δ’ ὁ MaCl Ι βέλτιστός Ma sed ιστο in ras m 3 13 ποιεῖσθαι MaClViB sed in hoc αἰ in ras, Va sed αἰ in ἑ corr m 2 11 ἐν Ma sed ὡς antep m 2, ClViBVa I αὑτὸν αὑτοῦ Re αὐτὸν αὐτοῦ αὐτοῦ Vi) libri edd αὐτὸς αὐτοῦ Bast ep. crit. 212 18 δὲ Οἶ’ sed ἑ in ἡ corr m 3, Vi 19 ἕτερον μὲν ἀτυχεῖν scripsi e MaViBVa ἕτερον μὲν ἀτυχεῖ Οἶ’ ἕτερος μὲν ἀτυχεῖ LPa edd 20 οἰκτείρεσθαι scripsi οἰκτείρεται οἰκτείρετε Vi) libri edd | ἕτερον δὲ κακουρ- γεῖν scripsi e MaClViBVa ἕτερος δὲ κακουργεῖ LPa edd)

328
καὶ κολάζεσθαι, κατελεήσατε τῆς τύχης τὸν μηδὲν μὲν ἠδικηκότα, μείζω δὲ τῶν ἁπάντων ἠτυχηκότα καὶ παῖ- δας μὲν αὐτὸν καὶ τεκόντα καὶ θρεψάμενον, οὐκέτι δὲ [*](RIV 585) καὶ τῶν ἐλπίδων | ἀπονάμενον, ἃς ἐπὶ τούτοις, ὦ θεοί, καλὰς καὶ γενναίας ὑπέτρεφον, μεθ’ ὧν πρῴην ἐβίουν καὶ νῦν οἰχομένων ξυνοίχεσθαι κἀμοὶ βέλτιον ἂν εἴη.

έν μὲν οὖν τοῦτο καὶ πρῶτον τῆς ὑμῶν φιλανθρωπίας δέομαι, δεύτερον δὲ μηδὲν εἰς δίκην καὶ τοῦ προτέρου τούτου λειπόμενον, ὅτι πατὴρ μὲν ὁ κρινόμενος ἐγὼ καὶ πρὸς γένους οἱ πεπτωκότες καὶ συγγενῆ τὰ κακὰ καὶ δεῖ με διὰ τούτων βαδίζειν ἐπὶ τὸ πείσειν ὧς οἶ μὲν ἠδίκουν, ἐγὼ δὲ τὴν ὕβριν ἀπε- κρουόμην.

τούτου μὲν οὖν ὁ χρηστὸς οὗτος αἴτιος τοιαύτην μοι προθέμενος αἵρεσιν δυοῖν τούτοιν ἑλέσθαι θάτερον, ἢ μηδὲν εἰπεῖν ἀνεχόμενον μετὰ κακούργων κεῖσθαι ἢ μὴ κακουργεῖν ἐλέγχειν πειρώμενον αὐτὸν ἀνακαλύπτειν ὡς ἐπὶ θεάτρου τὰς ἐμαυτοῦ συμφοράς.

5. ἔοικε δ’ ἡ Τύχη μετὰ τοῦ παρόντος καὶ τοῦτό με τῶν πατέρων ἀφαιρεῖσθαι σπεύδειν τὸ μὴ τὰς τῶν [*](1 κολάζεσθαι scripsi κολάζεται κολάζετε Vi) libri edd 4 ἀπονάμενον scripsi e MaClViVa ἀπωνάμενον LPaB edd | οὓς Ma sed ὗς in ras m 3 | ἐπὶ in ras Ma 3 5 πρώην libri edd 6 συνοίχεσθαι Ma 7 ὑμῶν Cl sed ὒ in ras m 3 9 καὶ inserui e MaClViBVa om LPa edd Ι προτέρου scripsi e MaClVi πρώτου BVa πρότερον LPa edd | δεόμενον Macl, sed γρ λειπόμενον in marg Ma 3Cl1, Vi 12 πείθειν coni Re | ἐπεὶ ante ὡς edd delevi ut coni Re et Sintenis 13 οὖν om BVa 14 τούτοιν] τοίνυν Ferr τοίνυν τούτοιν Mor 15 μηδὲν in ras Pa 2 16 αὐτὸν reposui e LMaClViBVa cum lacobsio Lect coll p. 344,22 αὐτὸν Pa edd 17 θεάτρου scripsi auctore Re coll p. 341, 20 θάτερον libri edd 18 με om BVa) [*](19 „μὴ aut delendum aut cum δὴ mutandum" Re cui cutus est lacobsius Lect)

329
παίδων ὕβρεις περιστέλλειν, ὡς οἶόν τε. ἂν οὖν ἐγὼ μὲν ἀναμνησθῶ τοῦ θαυμαστοῦ νυμφίου καὶ τῶν κα- λῶν τῆς παιδὸς ἐπιτηδευμάτων καὶ τὰ μὲν ἀθρόα προσεπιρρεύσῃ τὰ δάκρυα, τὰ δὲ τῆς φωνῆς ἐκκεκόψε- ται, τὰ δὲ τῶν λόγων οἰχήσεται, μὴ περιίδητε τῷ πά- θεῖ τῆς μνήμης ἐκκρουόμενον τὰ πολλά, ἀλλ’ αὐτοὶ προσαναπληροῦν πειρᾶσθε τὰ τὸν ἐμὸν ἐκπεφευγότα λογισμὸν συγκεχυμένον οὕτω πολλοῖς τοῖς κακοῖς καὶ μηδ’ ὅ τι καὶ χρὴ λέγειν ἀκριβῶς ἔχοντα ξυνορᾶν. τοῦτο γὰρ ἐμοὶ μὲν ἔσται τοῦ μὴ κακουργεῖν δικαία τις ἐπικουρία, ὑμῖν | δ’ οὐκ ἀγεννὴς βεβαίωσις [*](RIV 586) ὧς τὰ πάντα ψηφίζεσθε εὔορκα.

6. Ἠγαγόμην, ὦ ἄνδρες, γυναῖκα κατὰ τοὺς τῆς πόλεως νόμους καὶ παίδων ἀκοῦσαι πατὴρ ἐπηυξάμην ὁ δυστυχὴς ὡς μὲν τοῖς τεκοῦσιν ἡμῖν πάνθ’ ὁπόσα καὶ χρηστοὶ παῖδες γενησομένων , ὡς δὲ τῇ τε πόλει καὶ τῷ δήμῳ χρῆσι μ’ εὑ σ’ ὄντων ἐν στρατηγίαις, ἐν χορη- γίαις, ἐν δημαγωγίαις, ἐν εἰσφοραῖς, ἐπ’ εἰρήνης ἔνδον, ἐν πολέμοις ἔξωθεν.

οἱ δ’ ἄρα θεοὶ τὸ μέν τι καὶ ἔδοσαν, τὸ δ’ ἐπέσχον. παῖδα μὲν γὰρ ἐχαρίσαντο καὶ πατὴρ ἐντεῦθεν ὡρώμην ἐγὼ καὶ τοῦτο προσάπαξ ὧς [*](6 cf. ad t. III 89, 1 13 sq. Sopat. 1. 1. p. 229, 26 sq.) [*](4 τὰ δάκρυα om Mor | ἐκκεκόψεται scripsi auctore Re ἐκκό- ψεται libri sed αἰ supra ἑ B, edd cf. p. 319,15 sq. 5 οἰχήσηται Va 8 colon post λογισμόν edd delevi 9 μὴ δ’ LPaMaCl ViVa | ὅτι Vi | καὶ om BVa 11 τίς MaClVi | ἀγενὴς Vi) [*](12 ψηφίζεσθαι Cl sed αἰ in ras m 3, Vi Ferr Mor 13 Ἠγα- ἠγαγόμην — γυναῖκα praemissis verbis ἠγάγετο ὁ ἀνὴρ γυναῖκα Λιβάνιος citat Andr. Lopadiota lex. Vindob. s. v. ἦγ’. p. 99, 3 ed. Nauck 16 καὶ χρηστοὶ in lac 7 fere litt om Β | παιδωες Ma παίδων ClViBVa 17 χρησιμευόντων Vi 19 τοι Vi BVa 20 τόδ’ LPaMaCl | γὰρ om Vi)

330
ἄν, οἶμαι, τῶν θεῶν καὶ ταῦτα βίᾳ πειθομένων καὶ τοῖς ἐμοῖς ἱερείοις οὐ πάνυ τι τὸν νοῦν προσεχόντων· τὸ δέ μοι καὶ μέχρι παντὸς ταυτηνὶ φυλάξαι τὴν προσηγορίαν, τοῦτο δ’, ὡς ἔοικεν, οὔτ’ ἐκείνοις ἐδέ- δοκτο οὔτ’ αὐτῷ μοι τοῦ λοιποῦ περίεστιν.

ἀλλὰ ταῦτα μὲν τῆς ὑστέρας βαρυδαιμονίας καὶ τοῦ μετέ- πειτα πονηροῦ τελχῖνος, τῷ δ’ οὖν τότε μεθ’ ἡδονῆς ἐδεχόμην τὸ πρᾶγμα. θεῶν δῶρον ἡγούμην τὴν παῖδα καὶ τοῦ παντὸς γένους ἐκεῖθεν ὥσπερ τι δεδόσθαι μοι ζώπυρον. ἐπεὶ δὲ καὶ μεῖραξ ἐγεγόνει καὶ τῆς φρονού- σης ἡλικίας ἥπτετο καὶ τὴν μορφὴν μὲν οὐκ ἄσημος ἦν, ἀλλά τι καὶ κάλλους τῷ προσώπῳ ἐνέλαμπε καὶ τὸν νοῦν, ὥς γε ἐδόκει τέως, οὐ πάνυ τῆς ἔξωθεν ὥρας ἐλείπετο, ἐγὼ μὲν ἐνουθέτουν, ἡ δὲ μήτηρ ἐπαί- δεῦεν ἐπὶ τῇ ταλασίᾳ διαπονουμένην πάνθ’ ὅσα γυ- ναικῶν ἔργα.

ἐγὼ δὲ ὁ τότε μὲν πατήρ, οὐ γὰρ ἔτι [*](RIV 587) καὶ νῦν παραμένει μοι | τοὔνομα τοῦτο, ὡς εἴθε μηδὲ τὴν ἀρχὴν μήτ’ ἐκείνη μήτηρ μήτ’ αὐτὸς ἐγὼ πατὴρ ἠκούσαμεν, τὸ γὰρ νῦν ἐπὶ τοιούτοις θρηνεῖν πάντως ἂν τὸ μηδὲ τεκεῖν ὅλως παρείλετο, τότε δ’ οὖν ὅμως τί μὲν ἐπὶ σωφροσύνῃ τῆς παιδὸς οὐκ [*](3 cf. t. III 449, 3 6 Antiph. tetr. I 2 § 2 p. 116, 29. Lys. de vuln. ’ξ 9 p. 101, 23 7 cf. p. 325, 5 8 Sopat. 1. 1. p. 229, 27 10 Plat. leg. III p. 677 B) [*](2 ἱεροῖς Cobet Misc 166 | τι scripsi e Vi ut coni Re et Boissonadius Anecd. V 157 τοι reliqui libri edd 5 τουλοι- ποῦ LPaMaVa 7 Τελχῖνος Mor Re | τὸ praeferam" ’ Re Ι αὖ MaB 10 μεῖραξ MaClViBVa edd 11 μὲν om Ma Wolf Ferr delRe 12 ἀντήλαμπε Β ἀντέλαμπε Va 15 ὑπὸ MaClVi Par 3017 (Boissonade Pachym. p. 170 not. 4) | ὁπόσα MaBVa 18 μὴ δὲ LPaMaClViVa sed in hoc ’ supra ἡ eras, Ferr | τὴν ἀρχὴν L sed ’ supra η(1) del τηναρχὴν PaB | αὐτὸς om BVa 20 μὴ δὲ LPaMaClVi VaFerr 21 οὐκ post μὲν Β)

331
ἐτεχνώμην; τί δὲ οὐ παρῄνουν; κάλλους μὲν ἤδη, λέγων, ἱκανῶς ἔχεις, ὦ παῖ, τοῖς θεοῖς οὕτω καὶ τῇ τύχη δοκοῦν, καὶ τά γε δῶρα τῆς φύσεως οὐ μεμπτά, δεῖ δέ σε καὶ τοῖς ἔξωθεν τὰ παρὰ σαυτῆς ἐποικοδομεῖν, ὥστε καὶ τὴν ψυχὴν μη- ’δεν ἧττον ἐπανθεῖν ἢ τὰ περὶ τὸ σῶμα. τούτου μὲν γὰρ τὴν φύσιν ἅπας θαυμάσει κἀκείνης εἶναι δῶρον τὰ τῆς ὥρας νομίσει, ἤν δὲ σὺ σωφρονοίης καὶ πᾶν ὅ τι καὶ παρθένοις πρἐ- πον ἐπιτηδεύοις, τοῦτο δὲ οὐκ ἔσται τῶν ἁπάν- τῶν οὐδεὶς ὅς οὐχὶ σὸν εἶναι τὸ καλὸν φαίη.

ὡς εἴ γε τὸν μὲν τοῦ προσώπου λειμῶνα λαμπρὸν ὑποφανεῖς, τὰ δὲ τῆς ψυχῆς, ὅ μὴ θεοὶ δοῖεν, τοῖς χείροσι τῶν ἔργων καταρρυπανεῖς καὶ τὸ μὲν τῆς σωφροσύνης ἀπέσται καλόν, τὸ δὲ τῆς αἰδοῦς οὐ προσέσται σεμνόν, ἐς οὐδὲν ἄν σοι καὶ τὰ τῆς ὥρας περισταίη. αἰσχυνεῖς μὲν γὰρ τὸ γένος, αἰσχυνεῖς δὲ σαυτὴν μετὰ καὶ τῆς μορφῆς, τὴν δὲ τοῦ σώματος ἀγλαίαν ἐπελέγξει σοι τὸ τῆς ψυχῆς ἄκοσμον.

ἐπὶ τούτοις καθ’ ἑκάστην πολλὰ μὲν ἐπέρρει μοι τὰ παρα- [*](2 πᾶν Οἶ’ 4 δὴ MaClVi | σε om Β | παρὰ σαυτῆς scripsi e Β ut coni Re περὶ σαυτῆς PaClViVa sed in hoc in ἁ corr περὶ σαυτὴν LMa edd 6 τὰ περὶ inserui e BVa sed in hoc τὰ inser m 2 καὶ περὶ MaClVi om LPa edd 8 δῶρον scripsi e MaClVi δῶρα LPaBVa edd | νομίσει Cl sed νομί in ras m 2 θαυμάσει in νομίσει corr Va | εἰ lacobs Lect ἣν Mor 10 ἐπιτηδεύῃς Vi 12 μὲν inser Pa 2 μὴ Vi 13 λαμπρὸν scripsi e Ma sed γρ καλὸν suprascr m 2, ClVi κα- λὸν LPaBVa edd | ὑποφανεῖς scripsi ὑποφαίνεις ἀποφαίνεις Ma) libri edd | μὴ δὲ MaClViVa 14 καταρρυπανεῖς scripsi καταρρυπαίνεις libri edd 16 εἰς Vi 17 σοι Pa sed οἱ in ras m 2 20 „malim ἀπελέγξει“ Re „quod reperi in cod. Par. 3017" Boissonade Mich. Psell. de op. daem, p. 213 21 καθε- κάστην LPaClViVa)

332
δείγματα, πολλαὶ δ’ εἰσήγοντο τοῦ προτέρου γένους ἐφ’ ἑκατέρου τρόπου τὴν δόκησιν ἔχουσαι. καὶ τῶν μὲν τοὺς ἐπαίνους εἰς μέσον προὐτίθουν, ὁπόσας ἢ λόγοις ἄνδρες ἐθαύμασαν ἢ ποιηταὶ τοῖς ἔπεσιν ἀπε- σέμνυναν, ταῖς δὲ διελοιδορούμην, ὁπόσαι μὴ πρὸς καλόν τι τῆς ὥρας ἀπώναντο.

ὡς οὖν ἐγὼ μὲν ἔλεγον, ἡ δ’ οὐκ ἀηδῶς τοὺς λόγους ἐδέχετο, ὁ δὲ χρόνος θᾶττον ἐπιτρέχων τὸ τῆς ἡλικίας παρεῖχεν ἐπί- γαμον, ἐνταῦθα ἐγὼ μὲν ἐσκοπούμην ὅπως καλῶς [*](RIV 588) | ἕξει μοι τὰ τοῦ κήδους, καὶ τῶν μὲν τὸ γένος ἐξηρευνώμην, τῶν δὲ τοὺς τρόπους διεσκοπούμην, τῶν δ’ ἄλλως ἀπεπειρώμην. ἀλλ’ ὁ δαίμων ἐκεῖνος ὃς εἰς τοῦτό με συμφορᾶς παρήγαγεν ἕτερον, ὡς ἔοικε, τρό- πον ἡμῖν ἀντεπαλαμᾶτο. ὃς τοὺς μὲν ἄλλους παραδρα- μεῖν’ ἔπεισε, τῷ δὲ πάντων κακίστῳ ξυνάψαι μοι τὸ θυγάτριον κατηνάγκασεν.

ἤγετο μὲν οὖν τὰ τοῦ κήδους καὶ παρῆσαν τοὺς τῆς θυγατρός μοι γάμους συνεορτάσοντες ἑταῖροι, ξένοι, πάντες οἱ τοῦ γένους, οἱ τῆς πόλεως, τῶν εἰσέπειτα συμφορῶν εἶπεν ἄν τις φιλότιμον θέατρον· ἐγὼ δὲ ὁ δείλαιος, οὐ γὰρ ἐπὶ [*](8 sq. Sopat. 1. 1. p. 229, 28 19 Soph. Ai. 35) [*](1 πρότερον Β Va 2 προσδόκησιν Ma 4 ἐπεσέμνυναν MaViB 5 ταῖς scripsi e MaClViBVa Par 3017 cum Bois- sonadio Anecd. V 417 τὰς LPa edd | διελοιδορούμην scripsi e MaClVi Par 3017 cum Boissonadio διελοιδόρουν LPaBVa edd 1 ἡ δ’ scripsi ἥδ’ libri edd 8 ἐπίγαμον scripsi e Ma ViBVa Par 3017 (Boissonadius Psell. 192) ut coni Re ἐπὶ γά- μον LPaCl edd 10 κήδους Ma sed γρ κέρδους in marg 11 ἐξηρευνώμην Va sed η(1) ex ἑ corr m 2 Ι τοὺς om BVa 13 ἔοικεν L 15 ἔπεισεν MaVa | ξυνάψαι μοι scripsi e Ma sed ξ supra σ, ClBVa ξυνάψαιμι LPaVi edd συνάψαι με Par 3017 (Boissonade Psell 192) ξυνάψασθαι coni Mor ξυνάψαι με Re 18 συνεορτάσοανντες L 19 εἰς ἔπειτα Vi)

333
τούτοις ᾤμην ἀποτελευτῆσαί μοι τὰ τῆς Τύχης, δᾷδας γαμηλίους ὑπανῆπτον καὶ τῆς θαυμασίας ἐκείνης παι- δὸς προεπόμπευσα καὶ τὰ βελτίω προσεπηυξάμην καί τι τῆς εὐχῆς καὶ τῷ καλῷ νυμφίῳ προσέθηκα, ὡς γέ- νοιτο μὲν ἐκεῖνος εὐδαίμων πατήρ, ὦ θεοί, γένοιτο δ’ ἐμὲ καὶ πάππον ἀκοῦσαι μετὰ πατρός.

οὐκ ᾔδειν δὲ ἄρα ὧς τὰ μὲν τῆς εὐχῆς ἀποπεσεῖται πάντως ἀτέ- λεστα, ταῖς δὲ χερσὶ ταύταις ὑφ’ ὧν τὴν μὲν ἐθρεψά- μην, τὸν δ’ ἐνυμφοκόμουν, ξίφους, οἴμοι καὶ σφαγέως ἅψομαι καὶ τούτους ἀνελεῖν ἐκβιασθήσομαι, παρ’ οἷς καὶ μόνοις τὰς ἀμείνους ἔτρεφον ἐλπίδας, οὓς ἐπὶ μακρὸν βιῶναι τοὺς θεοὺς ἐλιπάρουν, παρ’ ὧν τὰς τελευταίας ἐσχηκέναι τιμὰς καὶ τἄλλα ὅσια τῶν οἰχο- μένων.

ἔθυον μὲν οὖν ἤδη τοὺς γάμους καὶ τὸ γαμήλιον πῦρ ὑπανάπτων ἔχαιρον ὁ μετ’ οὐ πολὺ τὰς ἐπιθανατίους ἀναψόμενος δᾷδας καὶ τὴν ἐπικηδείαν πομπὴν ἐκπομπεύσων, ὡς δὲ τὰ τοῦ γάμου ἦν ἐπὶ τῷ τέλει, ἐντεῦθεν ὁ μὲν εἶχε τὸ θυγάτριον ὑπὸ νόμοις ἀγόμενος, ἡμεῖς δὲ καὶ υἱωνοὺς ὠνειρώττομεν | [*](RIV 589) ἐπιδεῖν οἱ μετ’ οὐ πολὺ καὶ τὴν μόνην παῖδα προσ- ἀφῃρημένοι.

αὕτη τῶν καθ’ ἡμᾶς ἀτυχημάτων ἀρχή, [*](16 Eur. Tro. 514) [*](7 ἀτέλεστα scripsi e MaVi ἀτέλευτα Οἶ’ ἀτελεύτητα LPa BVa edd 9 τόν δ’ Va | σφαγέως reposui e libris σφαγέος edd 10 ἐκβιάσομαι Ma Ι παρ’ οἷς om Vi ,,fort. παρ’ οὓς καὶ μονοῦν Re 11 μόνοις Vi sed νόμοις suprascr Ι ἀμείνους in marg inser Ma | ἐλπίδας ἔτρεφον Ma Ι ἐπίμακρόν Vi 13 ἐσχη- κέναι] ,,neque tempus praeteritum convenit, (futurum melius qua- draret) et deest aliquid, e. c. προσεδόκων Re num ἐσχηκέναι? Ι τἄλλ’ LPa edd 14 γάμους Pa sed μ’ in ras m2) [*](16 ἁψάμενός PaMaClViBVa Ferr Ι ἐπὶ κηδείαν Va 18 ἐντεῦθεν in marg Β | εἴχετο Mor 19 οἰωνοὺς MaVa sed in hoc οἱ in υἷ’ corr | ὀνειρώττομεν Β)

334
τοῦτο τῶν ἡμετέρων συμφορῶν τὸ προοίμιον. ὡς γὰρ οἴκοι μετὰ τῶν ἕδνων τοὐμὸν εἶχε θυγάτριον καὶ δε- σπότης ἦν τοῦ τῆς γυναικὸς σώματος, βουλεύεται βου- λὴν ἀνοσιωτάτην καὶ τοῦ κήδους ἀνάξιον. ὁρᾷ τὰ χρή- μάτα, λογίζεται τὴν ἀφαίρεσιν, συλλογίζεται τὸν νόμον ὑφ’ οὗ τὸ μηδὲν ἔχειν τὴν μοιχευομένην διώρισται. ἐντεῦθεν ἐπιβουλεύειν ἄρχεται τῇ γυναικί.

καὶ τῆς ἐπιβουλῆς, ὦ Ζεῦ καὶ Ἤρα καὶ πάντες ἄλλοι δαί- μονές τε καὶ θεοὶ γαμήλιοι, ἐπὶ τὴν τῆς γυναικὸς ἀπάτην ὥρμησε καὶ τὸν μοιχὸν αὐτὸς σχηματισάμενος ἀγγελίας καὶ λόγους ὁ θεοῖς ἐχθρὸς προὔπεμψεν οἷς ἂν καὶ μοιχὸς ἀληθὴς χρήσαιτο καὶ δῶρα προὔτεινε καὶ ὑποσχέσεις προὐβάλλετο δι’ ὧν ἂν καὶ σωφρονοῦσα γυνὴ ῥᾳδίως ἂν εἰς ἀπάτην προήχθη.

ἡ δὲ καὶ προσάπαξ ἐνοχλοῦντα καὶ πολλάκις ἀποσεισαμένη τε- λευταῖον τὸ μὲν ὑπαχθεῖσα τοῖς δώροις, τὸ δ’ ἀπατη- θεῖσα τοῖς ὑπεσχημένοις, τί γὰρ εἰς ἀπάτην ἀπλούστε- ρον γυναικός; ἢ τί τῆς μιαρᾶς ἐκείνης ἐπιβουλῆς δο- λιώτερον, ἢν ὑπὸ παλαμναίῳ τῷ δαίμονι κακὸς κακῶς ἐκεῖνος ὁ κατάρατος ἐσκαιώρησε; παρορᾷ μὲν τοὺς ἐμοὺς λόγους οὓς πολλοὺς πολλάκις αὐτῇ περὶ σωφροσύνης [*](3 Sopat. 1. 1. p. 230, 1 11 cf. p. 349, 14 12 sq. cf. p. 349, 2) [*](2 ἕδνων scripsi e LPa ἕδνων MaClViBVa edd cf. p. 336, 2 I τοὐμὸν Ferr Mor sed in hoc γρ ὁ μὲν in marg 6 ἐφ’ Ferr 10 ὥρμησεν Va 11 καὶ om MaClBVa | λόγους Β sed γ in ras m 2 | προὔπεμψεν scripsi e libris (προέπομψεν L) ἐξέπεμψεν Ferr Mor sed in hoc γρ προὔπεμψεν in marg προσέ- πεμψεν Re fortasse recte coll p. 270, 7 et Sopatri loco p. 320, 22 at cf. p. 349, 14 12 χρήσαιτο καὶ δῶρα inser Ma 13 num προὐβάλετο scribendum? at cf. p. 335, 9 14 ἂν om MaB 20 ἐσκαιώρησε scripsi e BVa sed in hoc in marg ἐσκευώρησε ἐσκευώρησε LPaMaClVi edd (ἐσκευώρισε Ferr) cf. ad p. 325,15)

335
ἐπήντλουν, παρατρέχει δὲ τὴν ἐντεῦθεν τοῦ γένους αἰσχύνην, τὸν δὲ τοῦ ἀνδρὸς οὐχ ὑφορᾶται δόλον καὶ γίνεται τοῦ λοχήσαντος λάφυρον.

καὶ τὸ λοιπὸν ὁ καλὸς ἐκεῖνος καὶ τῷ τῆς πόλεως καλῷ, δηλαδὴ τοῖς νόμοις, ἐπὶ τὰ πάντων αἴσχιστα χρώμενος τὴν μὲν ὧς ἀληθῶς μοιχευθεῖσαν τῆς οἰκίας ἀπέκλεισεν, αὐτὸς δ’ ὁ τὸ ξύμπαν δρᾶμα συσκευασάμενος οὐ μόνον τὸ μη- δέν τι παθεῖν ἐδικαίωσεν, ἀλλ’ ἤδη καὶ τῆς προικὸς ἀποκερδαίνειν ἠξίου. τὸν γὰρ νόμον, ὧς ἔοικεν, ἐπὶ γυναιξὶ μόναις γεγράφθαι τὴν ἀρχὴν ᾤετο.

ἐπεὶ δὲ καὶ ταῦτ’ ἐπυθόμην ἐγὼ καὶ τὸ | θυγάτριον [*](RIV 590) ἤδη κινδυνεύουσαν εἶδον ἐκβεβλῆσθαι μεθ’ ὕβρεων, τὰ μὲν πρῶτα οὐκ εἶχον ἐπὶ τοῖς παροῦσιν ὅ τι καὶ χρήσομαι, ἀλλ’ εἱστήκειν αὖος ὅλος, ἀπόπληκτος, τὸ γὰρ τῆς ξυμφορᾶς ἀπροσδόκητον ὅλον μοι τὸν νοῦν διέσεισεν, ὀψὲ δ’ οὖν ἀνανήψας καὶ τὸν νοῦν εἰς ἐαυ- τὸν συλλεξάμενος τὰ μὲν τὴν τοῦ γένους ἀδοξίαν ὑφορώμενος, εἰ ταῦθ’ ἡ πόλις πύθοιτο, τὰ δὲ καὶ μέχρις ἅπαξ τὴν μὲν ἠπατῆσθαἰ, τὸν δὲ <οὐχ> οὕτω [*](4 cf. p. 349, 9) [*](2 οὐχ in marg Va 2 3 τολοιπὸν L τοῦ λοιποῦ BVa 4 χρηστὸς MaClVi Par 3017 (Boissonad. Pachym. 13,1) | ,, verba δηλαδὴ τοῖς νόμοις periodum onerant. saltem δηλαδὴ delendum sed sic iterum p. “ lacobs Lect cf. p. 317, 16 6 μοιχευ- θεῖσαν τῆς οἰκίας ἁ sed ’σαν τῆς οἱ in ras m 2 | οἰκείας Vi 7 μηχανησάμενος Va sed γρ συσκευασάμενος in marg 10 γυ- ναιξὶ μόναις in ras Cl 2 12 κινδυνεύουσαν Cl sed ’σαν in ras m 2 et tuentur lacobsius Anth Pal III 811 et Bastius ep. crit. 282 coll. Chor. Patr. p. 243, 6 ed. Boiss. κινδυνεῦον ViBVa Par 3017 13 ἐπὶ τοῖς παροῦσιν om BVa | ὅτι ἁ 14 „malim χρήσωμαι“ Re | ἑστήκειν MaClVi 15 ξυμφορᾶς reposui e libris συμφορᾶς edd 16 διέσειεν Ferr | δὲ Β Re 18 πύθοιντο LPaMa sed in hoc ’ν inser, ViBVa Ferr 19 τὸν δὲ οὐχ οὐ- τω scripsi τὸν δὲ οὕτω PaMaViBVa τὴν δὲ οὕτω LCl edd τὸν δὲ οὔπω coni Re, τὸν δὲ οὕτω σκαιωρήσασθαι οὐχ lacobs Lect)

336
σκαιωρήσασθαι ὑποτοπήσας ἑτέραν ἐπέδωκα προῖκα καὶ γάμον δεύτερον, ὧς ἂν εἴποι τις, ἀπὸ δευτέρων ἕδνων ἐκρότησα τί μὲν εἰς ὄνειδος οὐκ ἐπειπὼν τῇ θυγατρί, τί δὲ πρὸς ὕβριν οὐκ ἐπαπειλήσας, τί δὲ πρὸς ὀργὴν οὐκ ἐπιπλήξας; ἐκείνῳ δὲ τὰ μὲν παραινέσας, τὰ δ’, εἰ χρημάτων δέοιτο, παρ’ ἑκόντων λαβεῖν ὑπεσχημένος σιγᾶν ἐδεόμην, μὴ καί τις αἴσθησις τοῦ κακοῦ τοῦδε τῇ πόλει προσβάλλοι.