Declamatio 36

ἀλλ’ ἤλπισας τρόπῳ δικαίῳ κρατήσειν περιουσίας, σὺ πλούτου κρατήσειν ἄνθρωπος μόλις ἱμάτιον κεκτημένος σαπρόν; οὐκ ἦν ἄμεινον ἔλαττον φρονεῖν καὶ συλλέγειν ἀργύριον καὶ τὸν οἶκον συναύξειν; ἀλλ’, ὦ πολυπρᾶγμον σὺ καὶ σαυτὸν ἀγνοῶν, προσέκρουες, ἐμισοῦ, παρώξυνες ἄνθρωπον ῥᾷστα ἂν καὶ τυραννίδα κτησάμενον. τοιγαροῦν εἰς τὴν φωνὴν ἐζημίωσαι δι’ ἧς ἐλύπεις καὶ σιγᾷς ἄκων ἑκὼν οὐ σω- [*](5 cf. ad t. V 205,6 et praef. ad decl. XL 9 cf. ad p. 108,6) [*](1 παρρησίας Va sed γρ παντείας suprascr m2 πολιτείας Β | ἦν inserui e LLaViViiIClBVa ἂν inser Par 2 om Μ edd) [*](2 καὶ πεῖσαι — 3 προσήκοντα om Β 3 κωλῦσαι Μ sed in corr y, LClVa sed in hoc κω in lac 2 litt inser m 2, for- tasse recte at cf. ad t. I 272,5 | τὰ μὴ προσήκοντα inser L 2 et in marg Vi 2 om LaViIIClPar Va 4 συμπνεῖν Γέ 6 δί- καιον in marg Vi 2 7 ἐπικουρίαν Μ sed ρ in ras y | καὶ νό- μοι — 8 χρημάτων praemissis verbis τῆς μελέτης ἐν ᾖ πένης ῥή- τωρ διὰ πλουσίου ἀριστείαν ἀριστίαν cod) τὴν γλῶτταν τμηθεὶς καὶ δακρύσας αὖθις ὑπάγεται τῷ νόμῳ citat Macarius Chryso- του cephalus fol 79 r 9 πλουσίου L | καὶ om Μ 10 ἧ del Va 2 | ἤλπισε Vi | δικαίῳ inser Par 2 om Cl 11 ἄνθρωπος om Β | κεκτημένος μόλις ἱμάτιον Μ 12 σαθρόν Cobetus Misc 158 at cf ad p. 84, 5 14 ὡς ClPar ὁ ViII | πολυπρᾶγμον Μ sed in ras y πολυπράγμων ViIIPar 15 γρ ῥᾷστον in marg Mor) [*](17 ἐζημίωσαι scripsi e MLLaViBVa ἐζημίωσας ViII ἐζημιώθης ClPar edd sed γρ ἐζημίωσαι in marg Mor)

ἐπειδὴ γάρ, ὦ δικασταί, πάντα στρέφων καὶ πείρας οὐδὲν παριεὶς οὔτ’ ἐκ συκοφαντίας τοῦτον εἶχεν ἑλεῖν οὔτε χρήμασι μεταστῆσαι καὶ γενέσθαι πεῖσαι τῶν περὶ αὑτὸν μισθοφόρων, ἐβούλετο δὲ παρα- νομεῖν, ὁ δὲ οὐκ ἐπέτρεπεν, εἶδεν ὅτι τῆς μὲν πόλεως εὐφραινομένης οὐκ ἔστι λαβεῖν παρὰ τοῦ πένητος τὴν δίκην, δεῖ δὲ κίνδυνον φέροντα ἐπιστῆσαι τῷ κοινῷ καὶ τὰ πράγματα οὕτως εἰς στενὸν ἐλπίδων ἀγαγεῖν ὥστε τὸν δῆμον πάντα εἶξαι καὶ παριδεῖν πρὸς τὸν φόβον τοὺς νόμους.

τί οὖν ἐπιχειρεῖ; θεάσασθε, ὡς σοφῶς πόλεμον εἰς τὴν χώραν εἰσάγει καὶ κινεῖ στρατὸν ἐφ’ ἡμᾶς. πάντως δὲ οὐ χαλεπὸν στρατηγοῖς καὶ ταξιάρχοις ἀναλώσαντα χρυσίον καὶ τἄλλα συμ- πράξειν ἐπαγγειλάμενον πεῖσαι τὰ ὅπλα λαβεῖν. ἐπεὶ δ’ οὖν ἐνέπεσεν ἐξαίφνης εἰς τὴν χώραν ὁ πόλεμος, [*](RIV 711) ἡμεῖς μέν, ὅπερ ἦν ἀνδρῶν ἀγαθῶν, ἐξιέναι, | κω- λύειν, ἀποκρούεσθαι, τὰ τοιαῦτα ἐνεθυμούμεθα, ὁ δὲ πλασάμενος σχῆμα δεδιότος καὶ τοῖς παροῦσιν ἀχθο- μένου τὸ βῆμα καταλαβὼν κατεῖχε τὸν δῆμον μακρο- λογῶν νῦν μὲν πολλῆς βουλῆς δεῖσθαι τὸ πρᾶγμα λέ- [*](1 ὦ om ViII | ἄνδρες LClPar edd cf. ad p. 207, 11 | πάντως Cl 2 παριεὶς Va sed ι eras παρεὶς Vi παρίει Vi II | οὔτε LLaViBVa et γρ in marg Mor | ἐκ inser Μ om LaBVa et γρ in marg Mor | γρ συκοφαντίαν in marg Mor | τοῦτον εἶχεν scripsi e MLaViViII εἶχε τοῦτον LClParBVa edd 3 μετα- στῆναι ViII | καὶ γενέσθαι πεῖσαι in marg Par 2 4 αὐτὸν iibri edd | ἠβούλετο Fiii 5 οἶδεν Par 6 τὴν om Μ 7 ἐπιφέ- ροντα ViIIB 8 ἐλπίδος La 9 καὶ ante τὸν Μ edd delevi | παρὰ? 10 φόνον L | γρ θεάσασθαι in marg Mor 11 σαφῶς Οἶ’ σοφῶ Vi II | punctum post σοφῶς libri edd delevi „sic di- stinguo: θεάσασθε ὧς σοφῶς (scil. ἐπεχείρησε); πόλεμον“ Re 12 στρατιὰν Cl | δ’ Vi II 13 καὶ ταξιάρχοις in marg inser Vi 2 om La | ἀναλώσαντα Par sed ω ex υ corr m 2 | τἆλλα La Vi II) [*](14 ἐπηγγελμένον Cl | ἐπεὶ δ’ ἀν Par sed ἀν in οὖν corr m 2 ἐπειδὰν 15 εἰς τὴν χώραν ἐξαίφνης ὢ 16 ἀνδρῶν om Re 17 ἐνθυμούμεθα Vi II)

γνοὺς δὲ ὁ γενναῖος ἐκεῖνος εἰς ἔσχα- ’τον ἀθυμίας ἡμᾶς ἥκοντας καὶ νομίσας ἤδη τὴν βουλὴν αὑτῷ πρὸς τὸ πέρας ἰέναι ὁ μεθ’ ἡμῶν καὶ πρὸ ἡμῶν τρέμων καὶ συστελλόμενος θρασὺς ἐξαίφνης καὶ ἀν- δρεῖος ἀπὸ τῆς τρυφῆς ἣν ἴστε καὶ τί ζητεῖτε; φησί. λελύσθαι τὴν πολιορκίαν; ἐγὼ δίδωμι τοῦθ’ ὑμῖν. ἐγὼ πρυτανεύω τὴν νίκην. ἐγὼ κύριος μηκέτ’ ἐνοχλεῖσθαι τὴν πόλιν. ἀλλὰ δεῖ δή με δωρεὰν προλαβεῖν.

ὑπηκούσαμεν, ὁ δ’ εἰς τὴν αἴτησιν καταστὰς οἵαν, οἴαν, Ἥλιε, φωνὴν ἀφῆκεν. ὁ κηδεμὼν τῶν σωμάτων καὶ τῶν νόμων καὶ τρόπαιον ὑπισχνούμενος οὐ πλέθρα γῆς ᾔτησεν, οὐ σίτησιν, οὐ στῆναι χαλκοῦς, ταῦτα δὴ τὰ τῆς δημοκρατίας ἐπιχώ- ρια. μέτριον δ’ ἂν ἦν, εἰ φόνον ᾔτησε τοῦ πένητος. εἰ γὰρ καὶ λίαν ὠμὸν καὶ θηριῶδες, ἀλλ’ οὐκ ἔστι γε [*](1 νῦν scripsi e LLaViViIIClPar Va νυνὶ ΜΒ edd | τῶν inser My 2 διήει ante ἄμαχον ClPar διήει L sed ὼν supra ει m 2 διιὼν Μ et γρ in marg Mor Re sed cf. t. III praef. p. XI | τῆ ὑστεραία Vi II „malim καὶ τὰ τῆς ὑστεραίας ὅμοια καὶ πάλιν καὶ παραπλήσια, ubi καὶ πάλιν idem erit atque simplex πάλιν“ Re 3 δ’ Β 4 ἀπεστομίζετο Vi II 5 ἐξανάλωτο scripsi e ML ἐξανήλωτο Vi II ἐξηνάλωτο Par ἐξηνάλωτο La ViClB Va edd 6 ἡμᾶς inserui om libri edd 7 αὐτῷ libri edd | ἰέναι Va sed ’in’ corr m 2 8 τὲ ante καὶ ClPar | συνεσταλμένος Vi II 10 λελύσθαι ViViIIVa sed in hoc e corr m 2 | τοῦθ’ scripsi e LClParBVa τοῦτο MLaViViII edd 12 τοῦ ante μηκέτ’ inser Cl 4 | μηκέτι Par | δὴ δεῖ Mor | δή Μ sed ή in εῖ corr y 13 προσλαβεῖν Β | ὃ LaViII ὅ ViVa | εἰ Mon Re 14 οἵαν(2) om LaViViII 17 οὐ ante ταῦτα Cl 18 δ’ in- serui e Vi om reliqui libri edd | οὖν Mor sed γρ ἂν in marg I καὶ ante φόνον Vi 19 γὰρ Vi sed δὲ in marg m 2 δὲ Μ sed γὰρ suprascr y, L sed in ras, et γρ in marg Mor | ἔστιν ἐν Vi sed ἔστι γε in marg m 2 | γε om Cl)

ὁ μὲν οὖν δῆμος ὧς ἤκουσεν, ἐπλήγη τῷ ῥήματι, καὶ εἰς ἀλλήλους ἐβλέπομεν μι·σοῦντες μὲν τὴν αἴτησιν, ἀλ- γοῦντες δὲ τῇ πολιορκίᾳ καὶ διηποροῦμεν μέσοι γε- γενημένοι δωρεᾶς τε ἀτόπου καὶ καιροῦ δυσκόλου, μελλόντων δὲ ἡμῶν ὁ μεγαλόψυχος οὗτος καὶ τῇ πολι- τείᾳ ζῶν ἔχων ἀντειπεῖν ἡσυχάζειν ᾑρεῖτο καὶ παρεῖ- χεν αὑτὸν μάλα ἐρρωμένως τῇ τομῇ καὶ χρημάτων ἀπορῶν ἐπέδωκεν ἡμῖν τὴν γλῶτταν.

τετελεσμένης δὲ ἤδη τῆς καλῆς δωρεᾶς ἀνεμένομεν τὴν νίκην καὶ τίς ποτε ὁ τρόπος ἔσται διεσκοποῦμεν. τοὺς ὁπλίτας λαβὼν ἔξεισιν; ἀλλ’ ἐπὶ τοῖς τοξόταις τὸ ἔργον ποιήσεται; λόχον καθιεῖ; τί τοσοῦτον εὕρηκεν ᾦ καταπλήξει στρατόπεδον οἶς κατώρθωκεν [*](1 ὡς πεπονθῶσιν Vi II | τῶν δὲ οὐδὲν Vi II 2 ὦ(2) Vi) [*](6 τὸ inserui e libris om edd 7 ἡμῶν scripsi e MClPar ὑμῶν LLaViViIIBVa edd | μὲν om ViII 10 μισοῦν et ἀλ- γοῦν ViII 13 ἡμῶν scripsi e ΜΒ sed in hoc η ex υ corr, Va ὑμῶν LLaViViIIClPar edd 14 καὶ — 220, 19 διώκεις om Par 15 αὐτὸν Cl sed ’e’ corr m 4 αὐτὸν LLaVi edd | ἐρρω- μένως reposui e libris ἐρρωμένος Vi II) ἐρρωμένον edd | καὶ in marg Vi 2 om La 16 ἀπέδωκεν Va sed α in ε corr | ἡμῖν scripsi e MCl ὑμῖν reliqui libri edd | τετελεσμένος Vi sed τετε- λεσμἐνης in marg m 2 18 ὁ om Β 19 εἰ ante λαβὼν Vi γρ τῶν τοξοτῶν in marg Mor 20 χόλον Vi sed λόχον in marg m2)

ταῦτ’ οὐχὶ βοᾷ, ταῦτ’ οὐχὶ κέκραγεν ὅτι τὸ πᾶν ὑπὸ τοῦ πλουσίου συνέκειτο καὶ διῴκητο καὶ πρὸς τὴν ἐκείνου γνώμην ἐπῆλθόν τε καὶ πάλιν ἀπῆλθον; οὐ γὰρ ἔχω σκοπούμενος ἰδεῖν πῶς ἂν νίκην τοῦτο καλοίην. εἷς ἐλαύνει στρατόπεδον ἡττημένος νενικηκός, κατα- κεκλεισμένος πολιορκοῦν; πλούσιος ἐλαύνει στρατό- πέδον, ἁβροδίαιτος, μαλακός, διατεθρυμμένος, ἀπλοῦν μὲν οὐδὲν οὐδὲ γενναῖον οὔτε ἀσκήσας οὔτε μαθών, ἐν φιλονεικίᾳ δὲ καὶ μικροψυχίᾳ καταναλώσας τὸν βίον;