Declamatio 36

Libanius

Libanius, Declamatio 36, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

ὁ μὲν πολλὰ φθεγξάμενος ἐπὶ τούτου τοῦ [*](RIV 708) βήματος, ὦ δικασταί, πολλάκις ἢ κρίνων κακούργους [*](Μ = Codex Marcianus gr. 439) [*](L = Laurentianus LVII 21) [*](La = Laurentianus LVIl 44) [*](Vi = Vindobonensis philos. et phiioL IV 82 foL 47) [*](Vi II= codex idem foL 83) [*](Cl = Berolinensis gr. 195 olim Claromontanus) [*](Par = Parisinus gr. 301 6) [*](Β = Barberinus II 41 (nunc Vaticanus Barb. 220)) [*](Va = Vaticanus gr. 82) [*](5 Thuc. m 108,2; VI 102,3) [*](8 Ἡ στάσις ἀντίληψις ἁπλῆ ἀπ’ αὐτοῦ τοῦ πεπραγμένου καἰ τινος ἐπισυμβεβηκότος κρινομένου LVa ἀντίληψις Μ) [*](3 ἐπηγγείλατο ὁ πλούσιος Μ 4 εἰ Cl sed ex ἡ corr m 4 | γλῶσσα ClParBVa | ξίφει post τμηθείη LMon et in marg Vi2) [*](5 ἔλαβε inserui e LLaClParBVa εἷλε Μ om Vi sed add in marg m 2, edd | ὁ πλούσιος post ἐξελθὼν Vi | ἐδίωξε ClPar) [*](7 ὡς κακίστην αἰτήσαντα δωρεὰν post πλούσιον Vi 8 πένης scripsi e MLLaVi et γρ in marg Mor ῥήτωρ ClPar BVa edd | τῷ om ClPar | τῷ κελεύοντι τὸν θορύβου καὶ στά- σεως αἴτιον ἀποθνήσκειν post νόμῳ Vi 9 Ῥήτορος ἀπολογία om. LaViClVa 10 τούτου in marg Vi 2 11 δικασταί scripsi e MLLaViBVa et γρ in marg Mor ἄνδρες ClPar cf.p. 208, 13; 209,10 et 18; 210,13; 212,1; 226,5; 227,13; 228,4; 229,5; 230, 1 et 8; 232,1)

208
ἢ βοηθῶν ἀδικουμένοις ἔστηκε σιωπῇ νῦν ἐν ταῖς ἑτέρων γλώτταις τὴν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας ἔχων, δεῖ δὲ ἡμᾶς οἷς ἔτι περίεστί <τι> φωνῆς καὶ οἱ πλούσιοι, πᾶν ὅσον ἐστὶν ἐν ἡμῖν συναγωνίσασθαι καὶ μὴ περιιδεῖν τῇ τοῦ φεύγοντος ἀφωνίᾳ βλαπτομέ- νην τὴν τῶν δικαίων ἰσχύν, οὐ μόνον ὅτι πανταχοῦ προσήκει τούτου τοῦ μέρους ποιεῖσθαι πρόνοιαν καὶ τοῖς ἀδυνάτοις τοὺς ἔξω τῶν συμφορῶν ἀμύνειν, ἀλλ’ ὅτι καὶ ἡμῖν πολλάκις συκοφαντουμένοις ὁ νῦν εἰς ἡμᾶς βλέπων οὑτοσὶ παρέστη καὶ συνδιέσωσε.

καὶ πάντων ἂν εἴημεν κάκιστοι τὰς ἀμοιβὰς ἐν οὕτως ἀναγκαίοις καιροῖς ἐκλείποντες, ἄξιον δὲ καὶ ὑμᾶς, ὦ δικασταί, τό τε δίκαιον αἰδεσθέντας καὶ τὸ πάθος ἐλεήσαντας μὴ προσθεῖναι τῷ πένητι μεῖζον κακόν, τὸ δοκεῖν παραβεβηκέναι νόμον.

αὐτὸς μὲν οὖν ὁ πένης οὐ δέδοικε τὸν θάνατον, ἀλλὰ καὶ σφόδρα βούλοιτ’ ἂν ἀπελθεῖν, ὁ γὰρ ἐκ τοῦ λέγειν εὐδοκιμῶν καὶ [*](4 sq. Dem. cor. p. 233, 19 10 cf. t. V 265, 14) [*](2 γλώσσαις MClPar 3 ὑμᾶς ViClParBVa | ἦς La | φω- νῆς περίεστι ClPar | τι inserui om libri edd sed τι φωνῆς vel φωνὴ scribendum coni Mor Not f, VII 4 4 comma post πλούσιοι posui 6 ViCl om MLaParBVa edd | ἐστὶ in marg Vi 2 | ὑμῖν ClBVa sed in hoc υ ex η corr m 2 6 τὰ ante πανταχοῦ LaVi 7 τοῦ inser Par 2 9 ὑμῖν ViCl 10 ὑμᾶς Cl | διέσωσε LLaViBVa 11 εἴη μὲν La | κάλλιστοι Vi sed κάκιστοι in marg m 2 12 ἐκλείποντες Μ sed κ in λ corr y ἐκλιπόντες Cl ἐκλιπόντες Par | καὶ om Par Mor | ἡμᾶς Μ sed η in υ corr y 13 δικασταί scripsi e MLLaViBVa ἄνδρες ClPar cf. p 207, 11 τοῦ πάθους Β et supra τὸ πάθος Va 2 14 προθεῖναι La | xca LLaViClParBVa 17 ἂν καὶ ἀπελθεῖν Mor sed γρ ἂν ἀπελθεῖν in marg)

209
παραμυθίαν ἔχων τῇ πενίᾳ τὴν πολιτείαν εἶτα τοῦ δύνασθαι παραινεῖν ἐστερημένος κέρδος ἂν ἡγοῖτο τὴν τελευτήν· οὐ μὴν ὑμᾶς γε πρέπει, διότι τῷ κρινομένῳ βαρὺ τὸ περιεῖναι, καταψηφίσασθαι θάνατον. δεῖ γὰρ τὸν ἐν ὑμῖν φεύγοντα μὲν ἀδίκως, τῷ δὲ κεχρῆσθαι συμφορᾷ τῆς τελευτῆς ἐπιθυμοῦντα σώζεσθαι μὲν ὑφ’ ὑμῶν, ὕστερον δὲ αὑτῷ περὶ τούτου διαλέγεσθαι. τὴν γὰρ ψῆφον, οἶμαι, οὐ πρὸς τὰς ἐπιθυμίας τῶν ἀγωνι- ζομένων, ἀλλ’ | ἀπὸ τοῦ δικαίου προσήκει φέ- [*](RIV 709) ρεσθαι.

οὐκ οἶδα δέ, ὦ δικασταί, τίνα χρὴ γενόμε- νον τοῦτον τὸν ἄθλιον ἐκφυγεῖν τὴν παρὰ τῶν εὐ- πόρων ἐπήρειαν. ὅτε μὲν γὰρ ὑπὲρ ὑμῶν ἐχρῆτο τῷ λέγειν, ἀπεστερεῖτο τῆς γλώττης ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν ὡς οὐδὲν ἔτι λυπήσων, πάλιν δὲ σεσιγηκὼς ὡς ἀδικῶν κρίνεται. εἰ δὲ καὶ λέγων καὶ μὴ λέγων ἐν ἐγκλήμασιν ἔσται καὶ κακοῖς, τί ζητήσας ἀδείας τεύξεται;

τοῖς οὖν ἀπανταχοῦ δεινὰ πάσχουσι καὶ μηδ’ ἀναπνεῖν ἐωμένοις μία καταφυγὴ τὸ παρ’ ὑμῶν, ὦ δικασταί, φιλάνθρωπον. οὗ καὶ νῦν τοῦτον ἀπολαῦσαι δίκαιον, ἄλλως θ’ ὅτι τῷ μὲν δοκεῖν ὁ πένης κρίνεται, τῇ δ᾿ [*](2 τέλος Va sed κέρδος suprascr m 2 3 τὸ περιεῖναι βαρὺ τῶ κρινομένω LaViVa sed in hoc τὸ eras 4 καταψησίσασθαι Va sed τὸ περιεῖναι suprascr m 2 5 ἡμῖν MPar 6 ἐπυθυ- μοῦντι La 7 ὑμῶν scripsi e ViParVa sed in hoc υ in ras ἡμῶν MLLaClB edd | αὑτῷ scripsi e Μ αὐτῷ LLaViClParB Va edd | διαλέγεσθαι περὶ τούτου Μ | τὴν — 9 φέρεσθαι in marg Vi 2 τὴν γὰρ ψῆφον Par sed ὴ ex ῶ et ο ex ω corr m 2 τἀς γὰρ ψήφους Cl 10 ἄνδρες ClPar edd cf. ad p. 207, 11) [*](11 τὸν ἄθλιον τοῦτον LPar Re τὸν ἄθλιον inser Va 2 12 ὑμῶν scripsi e ClParBVa sed in hoc ὒ in ras m 2 ἡμῶν MLLaVi edd 13 ἀπεστέρητο Μ 16 καὶ eras Μ om Vi ClPar | ζήσας LaViVa sed in hoc ttj inser m 2 17 μὴ δ’ Vi ClParVa | ἀναπλεῖν Par sed ν supra λ m 2 18 κατανυγὴ Vi sed καταφυγὴ in marg m 2 | ὑμῖν Cl | ἄνδρες ClPar cf. ad p. 207,11 19 καὶ om Β | δίκαιον Μ sed δ in ras y 20 ἀλλ’ ὡς θ’ La ἀλλ’ ὥσθ’ Vi | τὸ LaViClPar | rfi δ’ ἀληθείᾳ scripsi e MLBVa τὸ δ’ ἀληθὲς LaVi sed in hoc tji δ’ ἀληθείᾳ in marg m 2, ClPar sed in hoc ὲς ex ῶς corr m 2, edd)

210
ἀληθείᾳ ὁ δῆμος δοκιμάζεται. καὶ γὰρ τὸ περὶ τὸν πλούσιον ἔργον ἐκείνου, ὥστε τῆς ἐφ’ ἑκάτερα ψήφου τῷ φεύγοντι τὸν δῆμον ἀνάγκη κοινωνεῖν.

μηδεὶς δὲ ὑμῶν ὡς εὐεργέτου βεβλημένου τοῖς λίθοις τὴν γνώμην ἐχέτω μηδ’ ὑπαγέσθω τοῖς ἐγκωμίοις ἃ σεμνύ- νων τὸν πλούσιον ὁ κατήγορος διῄει τραγῳδῶν μὲν τὴν πολιορκίαν, θαυμάζων δὲ τὴν ἄτοπον ἔξοδον, αἴ- ρων δὲ τῆς νίκης τὸ τάχος. ἂν γὰρ ἡσυχῆ καὶ τοὺς παρ’ ἡμῶν δέξησθε λόγους, οἴομαι δείξειν αὐτὸν οὐχ ὅπως εὐεργέτην, ἀλλὰ καὶ πονηρὸν εἰς ὑμᾶς καὶ κατε- σκευακότα τὸν πόλεμον, ἀλλ’ οὐ κινδύνους αὐτομά- τους λύσαντα.

7. Δότε δέ, ὦ δικασταί, μικρὰ πρότερον διαλεχθῆ- ναι τῷ πένητι. τοῦτο γὰρ αὐτῷ λοιπὸν λεγόντων ἀκούειν. εἰς ταῦτά σε κατέστησεν ἡ σὴ πολιτεία, κα- κόδαιμον. εἰς τοῦτό σε συμφορῶν προήγαγε τὸ μὴ γνωρίζειν τὴν τύχην. ἀπὸ τῶν ψηφισμάτων σοι τῶν γενναίων τοῦτο τὸ δεινὸν ἐφύετο, ἀπὸ τῶν συμφερόν- [*](1 τὸ Par sed ὸ ex ῆ corr m 2 2 καὶ ante τῆς ML et in marg Vi 2 edd delevi 3 τὸν δῆμον e τῶ δήμω corr Par) [*](4 γρ κεκλημένου in marg Mor 5 ἑλέτω Mor | μὴ δ’ L Vi ClParBVa 6 μὲν om Cl 8 νυκτὸς LaVi 9 οἶμαι BVa | δόξειν Β | voce αὐτὸν inc Vi II 10 οὐκ ante εὐεργέτην libri edd delevi cum Cobeto Coll 299 Misc 157 | ἡμᾶς MCl | καὶ om Par 11 τὸν om Vi II 13 δέ reposui e libris δὴ edd sed γρ δὲ in marg Mor | m om Vi II | ἄνδρες ClPar edd cf. ad p. 207, 11 14 λέγοντα Va sed α in ras et όντων suprascr m2) [*](15 σὴ om Cl inser Par 2 | ὦ ante κακόδαιμον ClPar 16 σε om Vi IICl | προσήγαγε Mor sed γρ προήγαγε in marg | μὴ δὲ Β καὶ L sed μὴ in marg 17 σου ClPar 18 τὸ γεν- ναῖον L sed in τῶν γενναίων corr ’ γενναίων Va sed ων in ras m 2 | τὸ om Vi | τῶν inser Par 2 om LaViViIIClBVa)

211
τῶν νόμων, ἐκ δημοτικῆς παρρησίας.

λαμπρὸν ἦν εἰπεῖν | γνώμην ἀρίστην καὶ πεῖσαι τὰ δέοντα [*](RIV 710) καὶ κωλύσαι πραχθῆναι τὰ μὴ προσήκοντα, λαμπρόν, ἀλλὰ σφαλερόν. δίκαιον τῇ πατρίδι συμπονεῖν καὶ κήδεσθαι τῆς ἐλευθερίας καὶ διελέγχειν σκευωρούμενον πλούσιον, δίκαιον, ἀλλ’ οὐκ ἀσφαλές. τοῖς νόμοις ἐθάρ- ρεις εἰς ἐπικουρίαν. εἶτ’ οὐκ ᾔδεις ὅτι καὶ νόμοι πολ- λάκις ἡττῶνται χρημάτων; οὐκ ἤκουες τῶν ποιητῶν ·ᾀδόντων τοῦ πλούτου τὴν ἰσχὺν καὶ ὡς ἄγει τὰ τῶν ἀνθρώπων ᾗ βούλεται;