Declamatio 36

ὁ μὲν πολλὰ φθεγξάμενος ἐπὶ τούτου τοῦ [*](RIV 708) βήματος, ὦ δικασταί, πολλάκις ἢ κρίνων κακούργους [*](Μ = Codex Marcianus gr. 439) [*](L = Laurentianus LVII 21) [*](La = Laurentianus LVIl 44) [*](Vi = Vindobonensis philos. et phiioL IV 82 foL 47) [*](Vi II= codex idem foL 83) [*](Cl = Berolinensis gr. 195 olim Claromontanus) [*](Par = Parisinus gr. 301 6) [*](Β = Barberinus II 41 (nunc Vaticanus Barb. 220)) [*](Va = Vaticanus gr. 82) [*](5 Thuc. m 108,2; VI 102,3) [*](8 Ἡ στάσις ἀντίληψις ἁπλῆ ἀπ’ αὐτοῦ τοῦ πεπραγμένου καἰ τινος ἐπισυμβεβηκότος κρινομένου LVa ἀντίληψις Μ) [*](3 ἐπηγγείλατο ὁ πλούσιος Μ 4 εἰ Cl sed ex ἡ corr m 4 | γλῶσσα ClParBVa | ξίφει post τμηθείη LMon et in marg Vi2) [*](5 ἔλαβε inserui e LLaClParBVa εἷλε Μ om Vi sed add in marg m 2, edd | ὁ πλούσιος post ἐξελθὼν Vi | ἐδίωξε ClPar) [*](7 ὡς κακίστην αἰτήσαντα δωρεὰν post πλούσιον Vi 8 πένης scripsi e MLLaVi et γρ in marg Mor ῥήτωρ ClPar BVa edd | τῷ om ClPar | τῷ κελεύοντι τὸν θορύβου καὶ στά- σεως αἴτιον ἀποθνήσκειν post νόμῳ Vi 9 Ῥήτορος ἀπολογία om. LaViClVa 10 τούτου in marg Vi 2 11 δικασταί scripsi e MLLaViBVa et γρ in marg Mor ἄνδρες ClPar cf.p. 208, 13; 209,10 et 18; 210,13; 212,1; 226,5; 227,13; 228,4; 229,5; 230, 1 et 8; 232,1)

καὶ πάντων ἂν εἴημεν κάκιστοι τὰς ἀμοιβὰς ἐν οὕτως ἀναγκαίοις καιροῖς ἐκλείποντες, ἄξιον δὲ καὶ ὑμᾶς, ὦ δικασταί, τό τε δίκαιον αἰδεσθέντας καὶ τὸ πάθος ἐλεήσαντας μὴ προσθεῖναι τῷ πένητι μεῖζον κακόν, τὸ δοκεῖν παραβεβηκέναι νόμον.

αὐτὸς μὲν οὖν ὁ πένης οὐ δέδοικε τὸν θάνατον, ἀλλὰ καὶ σφόδρα βούλοιτ’ ἂν ἀπελθεῖν, ὁ γὰρ ἐκ τοῦ λέγειν εὐδοκιμῶν καὶ [*](4 sq. Dem. cor. p. 233, 19 10 cf. t. V 265, 14) [*](2 γλώσσαις MClPar 3 ὑμᾶς ViClParBVa | ἦς La | φω- νῆς περίεστι ClPar | τι inserui om libri edd sed τι φωνῆς vel φωνὴ scribendum coni Mor Not f, VII 4 4 comma post πλούσιοι posui 6 ViCl om MLaParBVa edd | ἐστὶ in marg Vi 2 | ὑμῖν ClBVa sed in hoc υ ex η corr m 2 6 τὰ ante πανταχοῦ LaVi 7 τοῦ inser Par 2 9 ὑμῖν ViCl 10 ὑμᾶς Cl | διέσωσε LLaViBVa 11 εἴη μὲν La | κάλλιστοι Vi sed κάκιστοι in marg m 2 12 ἐκλείποντες Μ sed κ in λ corr y ἐκλιπόντες Cl ἐκλιπόντες Par | καὶ om Par Mor | ἡμᾶς Μ sed η in υ corr y 13 δικασταί scripsi e MLLaViBVa ἄνδρες ClPar cf. p 207, 11 τοῦ πάθους Β et supra τὸ πάθος Va 2 14 προθεῖναι La | xca LLaViClParBVa 17 ἂν καὶ ἀπελθεῖν Mor sed γρ ἂν ἀπελθεῖν in marg)

οὐκ οἶδα δέ, ὦ δικασταί, τίνα χρὴ γενόμε- νον τοῦτον τὸν ἄθλιον ἐκφυγεῖν τὴν παρὰ τῶν εὐ- πόρων ἐπήρειαν. ὅτε μὲν γὰρ ὑπὲρ ὑμῶν ἐχρῆτο τῷ λέγειν, ἀπεστερεῖτο τῆς γλώττης ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν ὡς οὐδὲν ἔτι λυπήσων, πάλιν δὲ σεσιγηκὼς ὡς ἀδικῶν κρίνεται. εἰ δὲ καὶ λέγων καὶ μὴ λέγων ἐν ἐγκλήμασιν ἔσται καὶ κακοῖς, τί ζητήσας ἀδείας τεύξεται;

τοῖς οὖν ἀπανταχοῦ δεινὰ πάσχουσι καὶ μηδ’ ἀναπνεῖν ἐωμένοις μία καταφυγὴ τὸ παρ’ ὑμῶν, ὦ δικασταί, φιλάνθρωπον. οὗ καὶ νῦν τοῦτον ἀπολαῦσαι δίκαιον, ἄλλως θ’ ὅτι τῷ μὲν δοκεῖν ὁ πένης κρίνεται, τῇ δ᾿ [*](2 τέλος Va sed κέρδος suprascr m 2 3 τὸ περιεῖναι βαρὺ τῶ κρινομένω LaViVa sed in hoc τὸ eras 4 καταψησίσασθαι Va sed τὸ περιεῖναι suprascr m 2 5 ἡμῖν MPar 6 ἐπυθυ- μοῦντι La 7 ὑμῶν scripsi e ViParVa sed in hoc υ in ras ἡμῶν MLLaClB edd | αὑτῷ scripsi e Μ αὐτῷ LLaViClParB Va edd | διαλέγεσθαι περὶ τούτου Μ | τὴν — 9 φέρεσθαι in marg Vi 2 τὴν γὰρ ψῆφον Par sed ὴ ex ῶ et ο ex ω corr m 2 τἀς γὰρ ψήφους Cl 10 ἄνδρες ClPar edd cf. ad p. 207, 11) [*](11 τὸν ἄθλιον τοῦτον LPar Re τὸν ἄθλιον inser Va 2 12 ὑμῶν scripsi e ClParBVa sed in hoc ὒ in ras m 2 ἡμῶν MLLaVi edd 13 ἀπεστέρητο Μ 16 καὶ eras Μ om Vi ClPar | ζήσας LaViVa sed in hoc ttj inser m 2 17 μὴ δ’ Vi ClParVa | ἀναπλεῖν Par sed ν supra λ m 2 18 κατανυγὴ Vi sed καταφυγὴ in marg m 2 | ὑμῖν Cl | ἄνδρες ClPar cf. ad p. 207,11 19 καὶ om Β | δίκαιον Μ sed δ in ras y 20 ἀλλ’ ὡς θ’ La ἀλλ’ ὥσθ’ Vi | τὸ LaViClPar | rfi δ’ ἀληθείᾳ scripsi e MLBVa τὸ δ’ ἀληθὲς LaVi sed in hoc tji δ’ ἀληθείᾳ in marg m 2, ClPar sed in hoc ὲς ex ῶς corr m 2, edd)

μηδεὶς δὲ ὑμῶν ὡς εὐεργέτου βεβλημένου τοῖς λίθοις τὴν γνώμην ἐχέτω μηδ’ ὑπαγέσθω τοῖς ἐγκωμίοις ἃ σεμνύ- νων τὸν πλούσιον ὁ κατήγορος διῄει τραγῳδῶν μὲν τὴν πολιορκίαν, θαυμάζων δὲ τὴν ἄτοπον ἔξοδον, αἴ- ρων δὲ τῆς νίκης τὸ τάχος. ἂν γὰρ ἡσυχῆ καὶ τοὺς παρ’ ἡμῶν δέξησθε λόγους, οἴομαι δείξειν αὐτὸν οὐχ ὅπως εὐεργέτην, ἀλλὰ καὶ πονηρὸν εἰς ὑμᾶς καὶ κατε- σκευακότα τὸν πόλεμον, ἀλλ’ οὐ κινδύνους αὐτομά- τους λύσαντα.

7. Δότε δέ, ὦ δικασταί, μικρὰ πρότερον διαλεχθῆ- ναι τῷ πένητι. τοῦτο γὰρ αὐτῷ λοιπὸν λεγόντων ἀκούειν. εἰς ταῦτά σε κατέστησεν ἡ σὴ πολιτεία, κα- κόδαιμον. εἰς τοῦτό σε συμφορῶν προήγαγε τὸ μὴ γνωρίζειν τὴν τύχην. ἀπὸ τῶν ψηφισμάτων σοι τῶν γενναίων τοῦτο τὸ δεινὸν ἐφύετο, ἀπὸ τῶν συμφερόν- [*](1 τὸ Par sed ὸ ex ῆ corr m 2 2 καὶ ante τῆς ML et in marg Vi 2 edd delevi 3 τὸν δῆμον e τῶ δήμω corr Par) [*](4 γρ κεκλημένου in marg Mor 5 ἑλέτω Mor | μὴ δ’ L Vi ClParBVa 6 μὲν om Cl 8 νυκτὸς LaVi 9 οἶμαι BVa | δόξειν Β | voce αὐτὸν inc Vi II 10 οὐκ ante εὐεργέτην libri edd delevi cum Cobeto Coll 299 Misc 157 | ἡμᾶς MCl | καὶ om Par 11 τὸν om Vi II 13 δέ reposui e libris δὴ edd sed γρ δὲ in marg Mor | m om Vi II | ἄνδρες ClPar edd cf. ad p. 207, 11 14 λέγοντα Va sed α in ras et όντων suprascr m2) [*](15 σὴ om Cl inser Par 2 | ὦ ante κακόδαιμον ClPar 16 σε om Vi IICl | προσήγαγε Mor sed γρ προήγαγε in marg | μὴ δὲ Β καὶ L sed μὴ in marg 17 σου ClPar 18 τὸ γεν- ναῖον L sed in τῶν γενναίων corr ’ γενναίων Va sed ων in ras m 2 | τὸ om Vi | τῶν inser Par 2 om LaViViIIClBVa)

λαμπρὸν ἦν εἰπεῖν | γνώμην ἀρίστην καὶ πεῖσαι τὰ δέοντα [*](RIV 710) καὶ κωλύσαι πραχθῆναι τὰ μὴ προσήκοντα, λαμπρόν, ἀλλὰ σφαλερόν. δίκαιον τῇ πατρίδι συμπονεῖν καὶ κήδεσθαι τῆς ἐλευθερίας καὶ διελέγχειν σκευωρούμενον πλούσιον, δίκαιον, ἀλλ’ οὐκ ἀσφαλές. τοῖς νόμοις ἐθάρ- ρεις εἰς ἐπικουρίαν. εἶτ’ οὐκ ᾔδεις ὅτι καὶ νόμοι πολ- λάκις ἡττῶνται χρημάτων; οὐκ ἤκουες τῶν ποιητῶν ·ᾀδόντων τοῦ πλούτου τὴν ἰσχὺν καὶ ὡς ἄγει τὰ τῶν ἀνθρώπων ᾗ βούλεται;

ἀλλ’ ἤλπισας τρόπῳ δικαίῳ κρατήσειν περιουσίας, σὺ πλούτου κρατήσειν ἄνθρωπος μόλις ἱμάτιον κεκτημένος σαπρόν; οὐκ ἦν ἄμεινον ἔλαττον φρονεῖν καὶ συλλέγειν ἀργύριον καὶ τὸν οἶκον συναύξειν; ἀλλ’, ὦ πολυπρᾶγμον σὺ καὶ σαυτὸν ἀγνοῶν, προσέκρουες, ἐμισοῦ, παρώξυνες ἄνθρωπον ῥᾷστα ἂν καὶ τυραννίδα κτησάμενον. τοιγαροῦν εἰς τὴν φωνὴν ἐζημίωσαι δι’ ἧς ἐλύπεις καὶ σιγᾷς ἄκων ἑκὼν οὐ σω- [*](5 cf. ad t. V 205,6 et praef. ad decl. XL 9 cf. ad p. 108,6) [*](1 παρρησίας Va sed γρ παντείας suprascr m2 πολιτείας Β | ἦν inserui e LLaViViiIClBVa ἂν inser Par 2 om Μ edd) [*](2 καὶ πεῖσαι — 3 προσήκοντα om Β 3 κωλῦσαι Μ sed in corr y, LClVa sed in hoc κω in lac 2 litt inser m 2, for- tasse recte at cf. ad t. I 272,5 | τὰ μὴ προσήκοντα inser L 2 et in marg Vi 2 om LaViIIClPar Va 4 συμπνεῖν Γέ 6 δί- καιον in marg Vi 2 7 ἐπικουρίαν Μ sed ρ in ras y | καὶ νό- μοι — 8 χρημάτων praemissis verbis τῆς μελέτης ἐν ᾖ πένης ῥή- τωρ διὰ πλουσίου ἀριστείαν ἀριστίαν cod) τὴν γλῶτταν τμηθεὶς καὶ δακρύσας αὖθις ὑπάγεται τῷ νόμῳ citat Macarius Chryso- του cephalus fol 79 r 9 πλουσίου L | καὶ om Μ 10 ἧ del Va 2 | ἤλπισε Vi | δικαίῳ inser Par 2 om Cl 11 ἄνθρωπος om Β | κεκτημένος μόλις ἱμάτιον Μ 12 σαθρόν Cobetus Misc 158 at cf ad p. 84, 5 14 ὡς ClPar ὁ ViII | πολυπρᾶγμον Μ sed in ras y πολυπράγμων ViIIPar 15 γρ ῥᾷστον in marg Mor) [*](17 ἐζημίωσαι scripsi e MLLaViBVa ἐζημίωσας ViII ἐζημιώθης ClPar edd sed γρ ἐζημίωσαι in marg Mor)

ἐπειδὴ γάρ, ὦ δικασταί, πάντα στρέφων καὶ πείρας οὐδὲν παριεὶς οὔτ’ ἐκ συκοφαντίας τοῦτον εἶχεν ἑλεῖν οὔτε χρήμασι μεταστῆσαι καὶ γενέσθαι πεῖσαι τῶν περὶ αὑτὸν μισθοφόρων, ἐβούλετο δὲ παρα- νομεῖν, ὁ δὲ οὐκ ἐπέτρεπεν, εἶδεν ὅτι τῆς μὲν πόλεως εὐφραινομένης οὐκ ἔστι λαβεῖν παρὰ τοῦ πένητος τὴν δίκην, δεῖ δὲ κίνδυνον φέροντα ἐπιστῆσαι τῷ κοινῷ καὶ τὰ πράγματα οὕτως εἰς στενὸν ἐλπίδων ἀγαγεῖν ὥστε τὸν δῆμον πάντα εἶξαι καὶ παριδεῖν πρὸς τὸν φόβον τοὺς νόμους.

τί οὖν ἐπιχειρεῖ; θεάσασθε, ὡς σοφῶς πόλεμον εἰς τὴν χώραν εἰσάγει καὶ κινεῖ στρατὸν ἐφ’ ἡμᾶς. πάντως δὲ οὐ χαλεπὸν στρατηγοῖς καὶ ταξιάρχοις ἀναλώσαντα χρυσίον καὶ τἄλλα συμ- πράξειν ἐπαγγειλάμενον πεῖσαι τὰ ὅπλα λαβεῖν. ἐπεὶ δ’ οὖν ἐνέπεσεν ἐξαίφνης εἰς τὴν χώραν ὁ πόλεμος, [*](RIV 711) ἡμεῖς μέν, ὅπερ ἦν ἀνδρῶν ἀγαθῶν, ἐξιέναι, | κω- λύειν, ἀποκρούεσθαι, τὰ τοιαῦτα ἐνεθυμούμεθα, ὁ δὲ πλασάμενος σχῆμα δεδιότος καὶ τοῖς παροῦσιν ἀχθο- μένου τὸ βῆμα καταλαβὼν κατεῖχε τὸν δῆμον μακρο- λογῶν νῦν μὲν πολλῆς βουλῆς δεῖσθαι τὸ πρᾶγμα λέ- [*](1 ὦ om ViII | ἄνδρες LClPar edd cf. ad p. 207, 11 | πάντως Cl 2 παριεὶς Va sed ι eras παρεὶς Vi παρίει Vi II | οὔτε LLaViBVa et γρ in marg Mor | ἐκ inser Μ om LaBVa et γρ in marg Mor | γρ συκοφαντίαν in marg Mor | τοῦτον εἶχεν scripsi e MLaViViII εἶχε τοῦτον LClParBVa edd 3 μετα- στῆναι ViII | καὶ γενέσθαι πεῖσαι in marg Par 2 4 αὐτὸν iibri edd | ἠβούλετο Fiii 5 οἶδεν Par 6 τὴν om Μ 7 ἐπιφέ- ροντα ViIIB 8 ἐλπίδος La 9 καὶ ante τὸν Μ edd delevi | παρὰ? 10 φόνον L | γρ θεάσασθαι in marg Mor 11 σαφῶς Οἶ’ σοφῶ Vi II | punctum post σοφῶς libri edd delevi „sic di- stinguo: θεάσασθε ὧς σοφῶς (scil. ἐπεχείρησε); πόλεμον“ Re 12 στρατιὰν Cl | δ’ Vi II 13 καὶ ταξιάρχοις in marg inser Vi 2 om La | ἀναλώσαντα Par sed ω ex υ corr m 2 | τἆλλα La Vi II) [*](14 ἐπηγγελμένον Cl | ἐπεὶ δ’ ἀν Par sed ἀν in οὖν corr m 2 ἐπειδὰν 15 εἰς τὴν χώραν ἐξαίφνης ὢ 16 ἀνδρῶν om Re 17 ἐνθυμούμεθα Vi II)

γνοὺς δὲ ὁ γενναῖος ἐκεῖνος εἰς ἔσχα- ’τον ἀθυμίας ἡμᾶς ἥκοντας καὶ νομίσας ἤδη τὴν βουλὴν αὑτῷ πρὸς τὸ πέρας ἰέναι ὁ μεθ’ ἡμῶν καὶ πρὸ ἡμῶν τρέμων καὶ συστελλόμενος θρασὺς ἐξαίφνης καὶ ἀν- δρεῖος ἀπὸ τῆς τρυφῆς ἣν ἴστε καὶ τί ζητεῖτε; φησί. λελύσθαι τὴν πολιορκίαν; ἐγὼ δίδωμι τοῦθ’ ὑμῖν. ἐγὼ πρυτανεύω τὴν νίκην. ἐγὼ κύριος μηκέτ’ ἐνοχλεῖσθαι τὴν πόλιν. ἀλλὰ δεῖ δή με δωρεὰν προλαβεῖν.

ὑπηκούσαμεν, ὁ δ’ εἰς τὴν αἴτησιν καταστὰς οἵαν, οἴαν, Ἥλιε, φωνὴν ἀφῆκεν. ὁ κηδεμὼν τῶν σωμάτων καὶ τῶν νόμων καὶ τρόπαιον ὑπισχνούμενος οὐ πλέθρα γῆς ᾔτησεν, οὐ σίτησιν, οὐ στῆναι χαλκοῦς, ταῦτα δὴ τὰ τῆς δημοκρατίας ἐπιχώ- ρια. μέτριον δ’ ἂν ἦν, εἰ φόνον ᾔτησε τοῦ πένητος. εἰ γὰρ καὶ λίαν ὠμὸν καὶ θηριῶδες, ἀλλ’ οὐκ ἔστι γε [*](1 νῦν scripsi e LLaViViIIClPar Va νυνὶ ΜΒ edd | τῶν inser My 2 διήει ante ἄμαχον ClPar διήει L sed ὼν supra ει m 2 διιὼν Μ et γρ in marg Mor Re sed cf. t. III praef. p. XI | τῆ ὑστεραία Vi II „malim καὶ τὰ τῆς ὑστεραίας ὅμοια καὶ πάλιν καὶ παραπλήσια, ubi καὶ πάλιν idem erit atque simplex πάλιν“ Re 3 δ’ Β 4 ἀπεστομίζετο Vi II 5 ἐξανάλωτο scripsi e ML ἐξανήλωτο Vi II ἐξηνάλωτο Par ἐξηνάλωτο La ViClB Va edd 6 ἡμᾶς inserui om libri edd 7 αὐτῷ libri edd | ἰέναι Va sed ’in’ corr m 2 8 τὲ ante καὶ ClPar | συνεσταλμένος Vi II 10 λελύσθαι ViViIIVa sed in hoc e corr m 2 | τοῦθ’ scripsi e LClParBVa τοῦτο MLaViViII edd 12 τοῦ ante μηκέτ’ inser Cl 4 | μηκέτι Par | δὴ δεῖ Mor | δή Μ sed ή in εῖ corr y 13 προσλαβεῖν Β | ὃ LaViII ὅ ViVa | εἰ Mon Re 14 οἵαν(2) om LaViViII 17 οὐ ante ταῦτα Cl 18 δ’ in- serui e Vi om reliqui libri edd | οὖν Mor sed γρ ἂν in marg I καὶ ante φόνον Vi 19 γὰρ Vi sed δὲ in marg m 2 δὲ Μ sed γὰρ suprascr y, L sed in ras, et γρ in marg Mor | ἔστιν ἐν Vi sed ἔστι γε in marg m 2 | γε om Cl)

ὁ μὲν οὖν δῆμος ὧς ἤκουσεν, ἐπλήγη τῷ ῥήματι, καὶ εἰς ἀλλήλους ἐβλέπομεν μι·σοῦντες μὲν τὴν αἴτησιν, ἀλ- γοῦντες δὲ τῇ πολιορκίᾳ καὶ διηποροῦμεν μέσοι γε- γενημένοι δωρεᾶς τε ἀτόπου καὶ καιροῦ δυσκόλου, μελλόντων δὲ ἡμῶν ὁ μεγαλόψυχος οὗτος καὶ τῇ πολι- τείᾳ ζῶν ἔχων ἀντειπεῖν ἡσυχάζειν ᾑρεῖτο καὶ παρεῖ- χεν αὑτὸν μάλα ἐρρωμένως τῇ τομῇ καὶ χρημάτων ἀπορῶν ἐπέδωκεν ἡμῖν τὴν γλῶτταν.

τετελεσμένης δὲ ἤδη τῆς καλῆς δωρεᾶς ἀνεμένομεν τὴν νίκην καὶ τίς ποτε ὁ τρόπος ἔσται διεσκοποῦμεν. τοὺς ὁπλίτας λαβὼν ἔξεισιν; ἀλλ’ ἐπὶ τοῖς τοξόταις τὸ ἔργον ποιήσεται; λόχον καθιεῖ; τί τοσοῦτον εὕρηκεν ᾦ καταπλήξει στρατόπεδον οἶς κατώρθωκεν [*](1 ὡς πεπονθῶσιν Vi II | τῶν δὲ οὐδὲν Vi II 2 ὦ(2) Vi) [*](6 τὸ inserui e libris om edd 7 ἡμῶν scripsi e MClPar ὑμῶν LLaViViIIBVa edd | μὲν om ViII 10 μισοῦν et ἀλ- γοῦν ViII 13 ἡμῶν scripsi e ΜΒ sed in hoc η ex υ corr, Va ὑμῶν LLaViViIIClPar edd 14 καὶ — 220, 19 διώκεις om Par 15 αὐτὸν Cl sed ’e’ corr m 4 αὐτὸν LLaVi edd | ἐρρω- μένως reposui e libris ἐρρωμένος Vi II) ἐρρωμένον edd | καὶ in marg Vi 2 om La 16 ἀπέδωκεν Va sed α in ε corr | ἡμῖν scripsi e MCl ὑμῖν reliqui libri edd | τετελεσμένος Vi sed τετε- λεσμἐνης in marg m 2 18 ὁ om Β 19 εἰ ante λαβὼν Vi γρ τῶν τοξοτῶν in marg Mor 20 χόλον Vi sed λόχον in marg m2)

ταῦτ’ οὐχὶ βοᾷ, ταῦτ’ οὐχὶ κέκραγεν ὅτι τὸ πᾶν ὑπὸ τοῦ πλουσίου συνέκειτο καὶ διῴκητο καὶ πρὸς τὴν ἐκείνου γνώμην ἐπῆλθόν τε καὶ πάλιν ἀπῆλθον; οὐ γὰρ ἔχω σκοπούμενος ἰδεῖν πῶς ἂν νίκην τοῦτο καλοίην. εἷς ἐλαύνει στρατόπεδον ἡττημένος νενικηκός, κατα- κεκλεισμένος πολιορκοῦν; πλούσιος ἐλαύνει στρατό- πέδον, ἁβροδίαιτος, μαλακός, διατεθρυμμένος, ἀπλοῦν μὲν οὐδὲν οὐδὲ γενναῖον οὔτε ἀσκήσας οὔτε μαθών, ἐν φιλονεικίᾳ δὲ καὶ μικροψυχίᾳ καταναλώσας τὸν βίον;

καὶ τῶν μὲν ἄλλων ὑμῶν τοσούτων ὄντων καὶ φιλοπόνως ἐκ παίδων τὰ πολεμικὰ μελετώντων οὐδεὶς τοῦτο εἶδεν ὅτι χρὴ νυκτὸς συμπεσεῖν οὐδὲ ἐθάρ- ρησεν, ὁ δὲ χρηματιστὴς καὶ τὴν ὅλην σπουδὴν ἐν- ταῦθα ἔχων, ὥσπερ τις δαίμων, μετέστησε τοῖς πολι- ορκοῦσι τὴν προσεδρείαν εἰς φυγήν; οὐκ ἔστιν. ἀλλ’ ἔδει προσκαθῆσθαι τοὺς πολεμίους ἄχρι | τῆς τοῦ [*](RIV 713) [*](15 Thuc. II 39, 1 et 2) [*](1 αὐτῶν post τειχῶν Vi II | ἐς LClBVa 2 αὐτὴν Μ sed ην ex ὸν corr y om Vi II 4 ταῦτα LaBVa Mor 5 οὐχὶ scripsi e MCl οὐκ La Mor οὐ LViViIIBVa Re | ἔκραγεν La Mor τὸ om Cl 6 καὶ(2) inser L 2 om BVa 7 οὐδὲ Vi) [*](8 τοῦτο νίκην ClViVi II | τοῦτο om La | καλοίη Vi II 9 ὅλον; Vi | νενικηκός scripsi auctore Cobeto Coll 299 νενικη- μένος libri edd 10 πολιορκοῦν L sed corr m 2 πολιορκῶν La Vi πολιορκία ClBVa 11 ἄβροδίαιτος Va 12 οὔτ’ Vi II Cl) [*](13 καταναλώσας Va sed ω ex υ corr m 2 καταλύσας LaVi sed in hoc καταναλώσας in marg m 2 14 ἡμῶν Μ et γρ in marg Mor 15 ἐκ παίδων om LaVi 16 τοιοῦτον Cl | οἶδεν Vi II | συμπεσεῖν scripsi auctore Re ἐμπεσεῖν libri edd | οὐδ’ Vi II Cl 18 κατέστησε LaVi sed in hoc μετέστησε in marg m 2 19 προσεδρείαν Μ sed ει in ras y, Va sed ει ex ι corr προσεδρίαν LB 20 ἤδει Vi | ἄχρι scripsi e MLViVi II BVaVa ἄχρις LaCl edd)

ἀλλ’ ἐῶ ταῦτα, μὴ δόξω τισὶν ἀπὸ τοῦ πράγματος λέγειν. τὰ τοίνυν ἐφ- εξῆς, εἰς ἐκκλησίαν ἐκάλει πάντας σεμνυνόμενος τῇ λαμπρᾷ νίκῃ, συνθεόντων δὲ πολλῶν ἐχώρει καὶ οὗ- τος ὁ ῥήτωρ ὀψόμενος τὸν σύλλογον. ὧς δὲ εἶδεν οὗ- τός τε ὑμᾶς καὶ τοῦτον ὑμεῖς, ὁ μὲν ἐδάκρυσεν, ὑμεῖς δ’ ᾠκτείρατε καὶ λαβόντες εἰς ἔννοιαν οἵαν ἐδώκατε δωρεὰν δίκην ἐπράττεσθε τῶν βεβιασμένων.

τότε ἐθεασάμην ἐκκλησίαν ἔννομον, δῆμον ἐλεύθερον, λίθων βολὴν τῇ πολιτείᾳ πρέπουσαν. ἔπιπτεν ἅνθρωπος ἐπὶ τοῦ βήματος ὁ καταισχύνας τὸ βῆμα τῷ ψηφίσματι. καλῶς ἀπελογήσασθε πρὸς τοὺς Ἕλληνας τοῖς λίθοις, καλῶς ἐλύσατε τὴν ἐπὶ τῆς ἀνάγκης ἀδοξίαν τοῖς ἐπὶ τῆς ἀδείας ἔργοις. ἐδείξατε τοῦ καιροῦ τὴν χειροτονίαν, οὐ τοῦ τῆς πόλεως ἤθους.

20. Ἡμεῖς μὲν οὖν ἀλλήλοις συγχαίρομεν τοῦ θυ- μοῦ καὶ τῆς δικαίας ὀργῆς καὶ τὰ πάντων ὁσιώτατα νομίζοντες εἰργάσθαι διάγομεν, τῷ πένητι δὲ τὸ κακὸν [*](16 Dem. Timocr. p. 753, 10 sq. cf. t. VI 357, 18) [*](1 δ’ Vi II Cl 3 ἄπο ML et e Mon lacobs Lect 138 Ach Τ 785 | λέγειν inser Va 2 | εἶτα Μ sed e τὰ corr y, Vi II 4 εἰς in marg Vi 2 5 τε καὶ μακρᾷ post λαμπρᾷ Μ edd delevi | συνθεόντων Va sed ο ex ω corr m 2 συνελθόντων L et in marg Vi 2 6 ὁ ῥήτωρ in marg Vi 2 | οἶδεν Vi II 8 δὲ ὢ | οἴαν reposui e libris ἣν edd 9 τὸν βεβιασμένον MVi II Va sed in hoc τῶ βεβιασμένῳ suprascr m 2 τῶ βεβιασμένῳ Β τῶν βεβιωμένων Vi | τότ’ LaVi II 10 εὔνομον Mor 11 βουλὴν La | ἄνθρωπος scripsi ἄνθρωπος ἄνθρωποι La) libri edd 13 ἀπελογήσασθε — λίθοις in marg La | ἀπελογήσασθε Va sed η ex ι corr m 2 14 „sic distinguo: ἀδοξίαν τοῖς ἐπὶ τῆς ἀδείας ἔργοις ἐδείξατέ“ Re 15 ἔδειξε LaVi sed in hoc ἐδείξατε in marg m 2, Va sed in ἐδείξατε corr m 2 16 ἤθους Μ sed η ex ου οῦ ης ας ης ε corr y 17 μενοῦν Μ edd | τῶ θυμῶ καὶ τῆ δικαία ὀργῆ LVa τῶ θυμῶ καὶ τῆ δικαία ὀργῆ LaVi 18 πάντα Vi II 19 ἐργάσασθαι Vi II | διάγωμεν La | καλὸν Cl)