Declamatio 17

οὐκ ἦν, ὡς ἔοικεν, ἀρκοῦν Αἰσχίνῃ τούτῳ Πύλας ἀνοῖξαι Φιλίππω καὶ τοσοῦτον ἔθνος αὐτῶ παρα- δοῦναι <ὅσον> τὸ Φωκέων, ἀλλ’ ὅπως καὶ τῶν τῇ πυλαίᾳ γένοιτο κύριος καὶ γένους τῶν παλαιῶν ἀμφικτυόνων ὁ Μακεδών, πρὸς τῷ προτέρῳ κατέπρα- ξεν.

ἐμοὶ δὲ οὐ τοῦτο φαίνεται θαυμαστόν, εἴ τι τῶν Φιλίππου βέλτιον ἔχειν οὗτος ἐποίησεν, ἀλλ’ ὅτι ῥᾷστόν ἐστι παρ’ ὑμῖν δίκην τε ἀδικοῦντα μὴ δοῦναι καὶ κερδαίνοντα καθ’ ὑμῶν αὖθις ἕτερα πιστεύεσθαι

ἐγὼ [*](R III 397) δὲ βουλοίμην μὲν ἂν ὑμᾶς ἀλγῆσαι τοῖς πεπραγμένοις καὶ γνώμην ἔχειν οἕαν εἰκὸς τοὺς τὰ τοιαῦτα πεπον- θότας· εἰ δ’ οὖν ὑπὸ τοῦ πολλὰ ἐνεγκεῖν ἀδικούμενοι καὶ τοῦτο οἴσετε, ἀλλ’ ἔμοιγε ἔσται τὰ πρὸς τὴν πόλιν δίκαια πεφυλαγμένα. καὶ πάλιν γενήσεται φανε- ρὸν ὧς ὁ μὲν παραδιδοὺς κρίσει τὸν πεπονηρευμένον ἐφάνη, τῇ δὲ τῶν δικαζόντων ὀλιγωρίᾳ τὸ πρᾶγμα διεφθάρη.

4. Εἰ μὲν οὖν ἐν τῇ πυλαίᾳ συνέβαινεν εἶναι τὴν παροῦσαν ἐξέτασιν, οὐκ ἂν <ἦν> ἐξ ἴσου λόγος ἐμοί τε καὶ τούτω Φιλίππου τε ἀντὶ Φωκέων δικάζοντος καὶ τῶν ἐκείνου δορυφόρων περιεστηκότων, δῆλον γὰρ ὅτι τοῖς μὲν Αἰσχίνου λόγοις καὶ μηδὲν ἔχουσιν ἰσχυρὸν ὑπῆρχεν ἂν εὐδοκιμεῖν, ἐμοὶ δὲ καὶ πάντων δικαιότατα λέγοντι πανταχόθεν ἀπήντα ἂν θόρυβος καὶ πολὺς γέλως, εἰ μηδὲ τοσοῦτον ἠδυνήθην ἰδεῖν [*](1 τα Ma 2 ὐπ’ scripsi ὑπὸ libri edd | βεβλαμμένην ὑπὸ αἰσχίνου δεῖξαι HMa 3 τοὺς reposui e libris cum Cobeto Coll 271 τὰ Mor τοὺς τὰ Re qui μέγιστα addendum coni τοὺς πάντα Iacobs Lect 212 Rev 426 6 ἂν om Η 8 τὰ ante πολλὰ Ma 9 τοῦτο scripsi ex AthHMa τοῦτ’ Ρ edd εἴσετε Ma 11 μὲν inserui ex AthHMa om Ρ edd | παραδι- δοὺς scripsi ex HMa παραδοὺς Athp edd Ι πεπονηρευμένον scripsi ex AthHMa πεπολιτευμένον Ρ sed γρ πεπονηρευμένον in marg, edd sed γρ πεπονηρευμένον in marg Mor („Εκ al. C. V. iud. facinorosum virum") et „aut e margine Mor. praeferendum est πεπονηρευμένον, aut leg. τὸν κακῶς πεπολιτεθμένον“ Re 15 ἦν inserui om libri edd | ἐξίσου AthPMa Mor 20 δικαιό- τατον AthMa Mor sed in hoc γρ δικαιότατα in marg Ι ἅπαντα Mor quod corr Re 21 μὴ δὲ Ma δὲ μὴ Η Ι ἐδυνήθην HMa)

5. Ὅτι μὲν οὖν ἐσκεμμένος Αἰσχίνης καὶ λόγους μακροὺς καὶ πιθανοὺς μεμελετηκὼς εἰσελήλυθεν αὐτός [*](R III 398) τε οὐκ | ἀγνοῶ καὶ ὑμᾶς εἰδέναι νομίζω, ᾧ γὰρ περὶ τῆς σωτηρίας ὁ φόβος καὶ τὰ μὲν πράγματα πο- νηρά, λόγος δὲ ὑπὲρ τούτων ἀπλοῦς οὐδὲ εἶς, πᾶσα ἀνάγκη τούτῳ δι’ ὧν ἂν γένοιτο παρακρούσασθαι τοὺς δικάζοντας παρεσκευάσθαι· δεῖ δὲ ὑμᾶς αὐτούς, ὅταν τοῦτο ποιῇ, μειζόνως ὀργίζεσθαι καὶ χαλεπῶς ἔχειν, εἰ τεχνίτης μὲν ὢν τοῦ λέγειν καὶ σοφισμάτων γέμων παντοδαπῶν πρὸς μὲν τὸν ἐχθρὸν τῆς τε πό- λέως καὶ τῶν Ἑλλήνων ἀπάντων μυρίας ἔχων ἀφορμὰς [*](6 Dem. cor. p. 235, 17 sq.; fals. leg. p. 344, 12; 438, 23) [*](15 Dem. p. 1047, 12. Lyc. Leocr. § 139) [*](1 κρεῖττον Η Ι αὐτὸν inserui ex AthHMa om Ρ edd 5 τὸν μὲν scripsi e Ma τῶν μὲν Η τῶν AthP edd sed ,,malim τὸν αὐτὸν ἀμφοτέρων“ Re τοῦτον vel αὐτὸν ἀμφοτέρων Rev 426 6 ἔβλαψε scripsi ex Η ἔγραφε AthPMa edd 7 τούτων Η 9 τελευτᾷ scripsi ex AthHMa cum Cobeto Coll 271 ἀπαντᾶ Ρ Mor ἀπαντᾷ Re 11 μεμελετηκὼς Ma sed με (1) in ras m 2 13 πεπραγμένα Η 14 δ’ Ma 15 γέ- νοιτο ἂν Ma 17 χαλεπὸν Ath χαλεπ(??) Ρ χαλεπῶς Mor sed γρ χαλεπὸν in marg 18 μὲν om Ma Ι ὢν om Ath 20 ἁπάν- των reposui e libris πάντων edd)

6. Φεύγει μὲν οὖν Αἰσχίνης οὑτοσὶ καὶ ἡ γραφὴ καθ’ ἑνὸς ἀπενήνεκται τοῦ σιγηροῦ πυλαγόρου, δια- φεύγετε δὲ οὐδὲ ὑμεῖς, ὦ ἄνδρες δικασταί, τὴν αὐτὴν αἰτίαν. ὑμᾶς δ’ εἰπὼν τὸν δῆμον λέγω, οἵτινες ὥσπερ ἐν νυκτὶ καὶ σκότῳ τὴν διάγνωσιν τοῦ ποῖός τις ἕκαστός ἐστι τῶν πολιτῶν ἀφῄρησθε. καὶ ὁ χρηστὸς ἔδοξε κακὸς καὶ ὁ μοχθηρὸς ἐπιεικὴς καὶ ὁ δίκαιος πονηρὸς καὶ ὁ βέλτιστος φαυλότατος. εἶθ’ ὁ μὲν οὐκ ἐνοχλῶν ὑμῖν οὐδ’ ἐπιτιμῶν ταχέως ἀπέρριπται, ὁ δὲ | θρασὺς καὶ ἰταμὸς καὶ ἀκόντων ὑμῶν ἃ βού- [*](R III 399) λεται ἕξειν <αὐχῶν> ἔντιμος καὶ μέγας καὶ [*](1 οὔτ᾿(1) Ma 4 μὴ δὲ Ρ μὴ δ’ HMa μηδ’ Re | ἔων Re ἔχειν libri Mor 5 εἶθ’ Ma οὔθ’ Mor 6 ἀποτείνοι scripsi ex AthPH cum Iacobsio Lect 212 ἀποτείνει Ma ἀπο- τείνων edd sed ,,post μεμηχανημένους deesse videtur πειρῷτο διαφεύγειν“ Re 7 ἁλισκέσθω Ma sed ΄ et ὢ in ras m 2 et ΄ supra ι del m 2 ἀναλισκέσθω ΑthP sed in hoc ἀν eras et supra α(2), Η edd 10 ἀπενήνεκται Ρ 13 ποῖός τις ἕκα- στός ἐστι scripsi πόσος τίς ἕκαστος ἐστί libri ὁπόση πόλις ἑκά- δτη ἐστι edd sed ὁποῖος εἰς τὴν πόλιν ἕκαστός ἐστι coni Re οἶος τῇ πόλει ἕκαδτός ἐστι Iacobs Lect 212 Rev 426 ὁποῖός τις ἕκαστός ἐστι Cobet Coll 271 15 κακίδτατος Ath | καὶ ὁ δίκαιος πονηρὸς καὶ ὁ μοχθηρὸς ἐπιεικὴς Ma 17 οὐδ’ scripsi exAthH οὐδὲPMa Mor οὔτ’ Re | ἐπιθυμῶν AthHMa cf. t. IV 821,22; 823, 23 R | ταχέως scripsi auctore Re τάξεως libri edd) [*](18 ἰταμὸς καὶ θρασὺς Re Ι ὑμῖν Re 19 ἕξειν], ,,num εἰπεῖν, an ἐρεῖν, an denique ἐξεμεῖν audax evomere“ evomer“ Re λέξαι μέγας coni Iacobs Lect 212 Rev 426 | αὐχῶν inserui om libri edd)

ἐντεῦθεν οἱ μὲν ἐκ τῶν δη- μοτικῶν οἰκιῶν καὶ ὧν τῆς εὐνοίας πλεῖσται μαρτυ- ρίαι, σχεδὸν ἠγνόηνται, τριταγωνισταὶ δὲ καὶ ναῦται καὶ γραφεῖς τυμπάνων λέγουσι, γράφουσι, πρεσβεύουσι, στρατηγοῦσι, πυλαγοροῦσιν. ἡ δ’ ἐπὶ τῶν ἐκκλησιῶν ἁμαρτία μικρὸν ὕστερον φαίνεται, καὶ τὸ δεινότατον, οὐδὲ πάσχοντες τοῦτ’ ᾔσθησθε.

τεκμήριον δέ, ἔτι Φωκέων θρηνούντων, ἔτι τῶν ταλαιπώρων διοικιζο- μένων καὶ τῶν μὲν φευγόντων, τῶν δὲ σφαττομένων, τῶν δὲ Μακεδόνας τρεφόντων, καὶ ὑμῶν ἐνὶ τούτῳ τὴν αἰτίαν τῶν ἐκεῖ κακῶν ἀνατιθέντων καὶ βοώντων ἐνίων ἐπ’ ἀγορᾶς, ὡς οὐ τὰ ὅπλα Φιλίππου τὰς πόλεις ἀπώλεσεν, ἀλλ’ αἱ πείσασαι καθῆσθαι τὸν δῆμον ἐλ- [*](R III 400) πίδες καὶ τὸ ψήφισμα δέξασθαι τὸ Φωκεῦσιν Ι [*](2 Dem. p. 722,2 5 cf. p. 236,13. Dem. p. 270,11; 297,26. Apoll. Aesch. p. 5, 5 Ι Dem. p. 1231, 10 sq. 6 Dem. cor. p. 415, 5. Apoll. Aesch. p. 4, 16 et p. 5, 1 10 cf. t. IV 976, 24; 821, 7 R. Diod. S. XVI 60 14 Dem. fals. leg. p. 358, 27 15 cf. t. IV 976, 24 R. Diod. S. XVI 59 16 Dem. fals. leg. p. 356, 15 sq.; 357, 8 et 22 sq.) [*](1 ἡμέτερα Ath Ι πυλαίᾳ scripsi ex AthHMa cum Iacobsio Rev 426 et Weiskio hyp. III 4 πύλη Ρ lacuna Mor sed γρ πύλει, ἴσ. Πυλαίᾳ in marg, Re sed ἔξω coni κἂν ταῖς πύλαις sive κἂν τῇ πυλαίᾳ Iacobs App Pors 323 Lect 212 Anth Pal III 83 2 τοῦ inserui ex AthHMa om Ρ edd Ι γραφέν- των coni Re 3 δημοτικῶν οἰκιῶν scripsi e PHMa δημο- σίων οἰκείων Ath δημοσίων οἴκων edd 4 εὐγενείας coni Wernsdorf Himer. p. 735 6 ἴσ’. γναφεῖς in marg Mor 7 στρατηγοῦσι scripsi ex AthHMa μαρτυροῦσι Ρ edd 9 ἔσε- σθε HMa | ἔτι reposui e libris ἐπὶ edd 10 Φωκέων scripsi φωκέας libri Mor Φωκαίας Re | θρηνοῦντες AthHMa Ι ἐπὶ Mor quod corr Re 12 τῶν Ma sed τ in ras m 2 Ι τούτων AthPH Mor 16 τὸ ψήφισμα reposui e libris coll Dem 1. 1. τὰ ψηφίσματα edd Ι τὸ inserui, ut inser Ρ om AthMHa Mor τὰ Re Ι δέξασθαι inserui e libris om edd)

9. Πῶς οὖν ἡμεῖς οἱ πεπληγμένοι; μᾶλλον δὲ μικρὸν ἄνωθεν, Φιλίππῳ πλεονέκτημα μὲν ἓν ἐγεγόνει μέγα καὶ οἷον οὔπω πρόσθεν ἀφ’ οὗ παρῆλθεν εἰς τὴν ἀρχήν, Πυλῶν κρατῆσαι καὶ διασπεῖραι τὸ τῶν εἴσω Πυλῶν προβεβλημένον ἔθνος. τοῦτο δὲ δυνηθεὶς ταχὺ καὶ ῥᾳδίως ἀπὸ σπονδῶν, οὐχ ὅπλων, διὰ τουτονὶ τὸν πείθοντα πιστεύειν ἀντὶ τοῦ φυλάττεσθαι δεύτερον ἕτερον ζητεῖ τοῦ προτέρου μεῖζον, ἀντὶ τῶν ἀπολο- μένων τὰ ἐν πυλαίᾳ συνδιοικεῖν καὶ μετασχεῖν τοῦ τῶν ἀμφικτυόνων ὀνόματός τε καὶ σχήματος.

Θετ- ταλοὺς μὲν οὖν καί τινας ἑτέρους τῶν πάλαι μεμαθη- κότων αἰσχρῶς κερδαίνειν ᾤετο αὑτὸν ὧς ἥδιστα δέ- ξεσθαι καὶ γνησιώτερον Φωκέων ἀμφικτύονα κρινεῖν, τῶν δ’ ἄλλων τοὺς οὐχ ἡδέως ταῦτα ὁρῶντας στενά- [*](4 cf. t. III 453, 5; IV 151, 11 6 Dem. fals. leg. p. 359,11 Diod. S. XVI 60 | cf. t. IV 299, 9; 315, 17; 322, 16 R 8 Dem. fals. leg. p. 360, 9 Ι Dem. 1. 1. p. 358, 26 11 Diod. S. 1. 1.) [*](1 ἀπειλοῦν, τὰ scripsi ἀπειλοῦντα. libri edd 3 ὑμὲ ἴς Ath Ma Mor 4 ἐν om Re 5 οὔπω] οὖ Η 6 διασπεῖραι re- posui e libris ut coni Re („malim διασπεῖραι aut διαφθεῖραι“ et Iacobs Lect 112 Rev 426 διαπεῖραι edd | πόλεων AthHMa 10 ἕτερον ζητεῖ scripsi e Ma cum Re Anim ἕτερον ζητεῖν AthPH edd sed ἐζήτει coni Re et Iacobs Add 355 ἐπενόει aut ἐτόλμα ζητεῖν Iacobs Lect 212 Rev 426 | ἀντὶ τῶν ἀπολομένων scripsi cum Re Anim et Iacobsio Lect 212 Rev 426 AnthPalIIl508 ἀντὶ ἀπολο- γουμένων AthP sed in hoc ὶ eras et τ cum ἁ coni, edd ἀντιαπο- λογουμένων Η ἀντὶ ἀπολλομένων Ma ἀντὶ ἀπολομένων τῶν Φω- κέων coni Re 11 τὰ scripsi auctoribus Re et Iacobsio 11. 11. τἀν Add 355) τῶν libri edd 14 αἰσχρῶς scripsi auctore Co- beto Coll 271 ἀκαίρως libri edd Ι δ’ post ᾤετο Ath edd delevi ut coni Re ἂν Iacobs Add 355 | αὐτὸν scripsi αὐτὸν libri edd ἥκιστα Ma ἅδοντα | δέξεσθαι scripsi auctore Re δέξἁσθαι P δέξασθαι AthHMa edd 15 ἀμφικτυόνα PH Ι κρινεῖν scripsi auctore Re κρινεῖν Ρ κρίνειν AthHMa edd 16 στενάξειν scripsi e Ρ auctore Re στενάζειν AthHMa edd)

ἵνα δὴ μὴ τοῦτο γένηται, τὸν ἐοικότα [*](R III 401) Θετταλοῖς Ἀθηναῖον | τὸν καὶ ταῦτα χαριούμενον καὶ τὰ δεύτερα αὑτῷ προθύμως ἀνοίξοντα διαπράττεται παρ’ ἡμῶν εἰς πυλαίαν ἐλθεῖν. τοῦτο δ’ οὐ πολλοῦ πόνου, ἀλλὰ παρελθών τις καὶ πολὺ τοὺς ἄλλους φθάσας Αἰσχίνῃ, φησίν, ἐγχειρίζωμεν τὰ περὶ τὴν πυλαίαν. ἐπῄνεσαν οἱ παρεσκευασμένοι, τῶν δ’ ἄλλων ὁ μὲν οὐδὲ προσέσχεν, ὁ δὲ οὐχ ὑπώπτευσεν, ὁ δὲ ἀπελθεῖν ἔσπευδε, τῷ δ’ οὐκ ἔμελε τῶν κοινῶν, ὁ δ’ ἀντιλέγων ἠνώχλει.

τί δεῖ τὰ πολλὰ λέγειν; ἐχειροτονήθη παρ’ Ἀθηναίοις τὰ Φιλίππῳ δοκοῦντα. καὶ ἐβάδιζεν ἐνθένδε πυλαγόρας χρησιμώτερος ἐκείνῳ [*](10 Dem. cor. p. 277, 1 13 cf. p. 214, 6; t. IV 243, 11 R) [*](14 Luc. necyom. § 2) [*](1 ἡσυχίαν Η | μόνους inserui e libris om edd 2 ἡμῶν Η ἡμᾶς AthP Mor qui ἡμῖν coni Ι κινουμένης Re κενουμένης libri Mor 3 βοηθήσεσθαι Η Ι ἐπεξιόντα scripsi ἐπεισιόντα AthPH edd ἐπισείοντα Ma ἐπενσείοντα coni Re 4 ἀπώ- σἁσθαι Ρ Ι δὴ μὴ e δῆμιν corr Ρ δήμιν Mor sed ἴσ’. δὴ μὴ in marg δ’ ἡμῖν AthHMa 5 τὸν scripsi auctore Iacobsio Lect 213 Rev 426 τε libri edd Ι ταῦτα] τότε Iacobs Ι χαριούμενον scripsi ex ΑthH χαρι(??)μενον Ρ χαριζόμενον Ma edd χαρισά- μενον Iacobs 6 αὐτῷ libri edd | ἀνοίξοντα scripsi ex AthP cum Iacobsio ἀνοίξαντα HMa edd 7 ἡμῶν scripsi ex HMa ὑμῶν AthP edd | πολλοῦ πόνου scripsi ex AthHMa πολλῶν πόνων Ρ edd sed γρ πονηρῶν in marg Mor, πολλῷ πόνῳ Re Anim 9 αὶσχίνη in ras Ρ ἔχειν ἦ ΑthH Αἰσχίνης Mor | ἐγχει- ρίζωμεν Re ut coni Mor ἐγχειρίζομεν libri Mor | παρὰ Ath 10 παρασκευασμένοι Η 11 προσέσχεν reposui e libris προσ- εῖχεν edd 12 οὐκ ἔμελε Re οὐ μέλει HMa οὐ μέλλει Αth οὐκ ἔμελλε Ρ Mor 13 οὐδ’ Ma | δὲ Re 15 ἐνθένδε reposui e libris Ἀθήναζε edd sed Ἀθήνηθεν coni Re)

ὧς οὖν ἧκεν οὗτος διὰ Φωκέων χαίρων καὶ τοὺς ἱερο- μνήμονας καὶ τὸν Φίλιππον εἶδε, τοῖς μέν, ὧς εἰκός, ἐνεδείξατο δεδοικέναι τὸν ἄνθρωπον, ὅπως, εἴ τις καὶ θαρρῶν ἐτύγχανεν, ἐκπλήττοιτο καὶ συγχωροίη, πρὸς δὲ αὐτὸν διελέγετο καὶ συνετίθετο τί δεῖ γενέσθαι καὶ τίς ὁ τούτων μισθός. τοῦ δ’, ὡς εἰκός, φήσαντος πλουτεῖν καὶ διδόναι | δύνασθαι τὰ λοιπὰ οὕτως [*](R III 402) ὧς ἔμελλεν ἐκείνω συνοίσειν συνετίθει.

οἱ μὲν οὖν εἰδότες ἀκριβῶς Αἰσχίνην καὶ πρὸ τῶν ψήφων ἀμφικτύονα τὸν Φίλιππον ἐκάλουν, ποιήσειν γὰρ τοῦ- τον ὅ πεποίηκεν, οἱ δὲ τῷ τῆς πόλεως ἤθει τὸν πυλα- γόραν κρίναντες μάτην, ἔφασκον, οὑτοσὶ Φίλιπ- πος ἅπτεται τῆς τοῦ συνεδρίου κοινωνίας. ὁ γὰρ οὐκ ἐάσων οὐδ’ ἐπιτρέψων, ἀλλ’ ἀντικροὐ- σων καὶ διακωλύσων τοὺς τῶν Ἑλλήνων ἁμαρ- τἀνοντας πλησίον, ἀνὴρ Ἀθηναῖος, πόλεως ἑλευθέρας, κηδομένης τοῦ γένους, τὸ τῆς Ἑλ- [*](1 Dem. fals. leg. p. 362, 29 2 Dem. cor. p. 276, 21 15 Dem. Lept. p. 460, 28 sq.; 753, 10 20 Dem. cor. p. 276, 25) [*](4 ὀνήσειεν scripsi ὤνησεν libri edd 6 εἶδεν· Η | ὧς εἰκός reposui e libris ὧς εἰ edd 9 συνετίθετο scripsi auctore Re συνεπείθετο HMa συνέπειθε τὸ AthP edd 10 τοῦ δ’ Ma sed ῦ δ in ras m 2 11 διδόναι Ma sed ι et ο in ras m 2 | οὕτως Mor sed γρ οὗτος in marg 14 ἀμφικτυόνα ΑthPH edd 15 ὃν ἐποίησεν HMa 16 οὑτοσὶ scripsi ex AthH cum Re Anim οὑτ(??)σὶ Ρ οὑτωσὶ Ma οὗτος δὲ edd sed δὲ cancellavit Re ὁ] οὑ Ath 18 οὐδὲ AthHMa 19 κωλύσων Ma 20 πλη- σίον reposui e libris, ut coni Re et Cobetus Coll 272 Misc 143 πλέονας edd sed cancellavit et πλήττει coni Mor 21 κηδόμενος Ma)

ταῦτα εἴκαζον Ἀθηναίῳ μὲν ἀνδρὶ πρέποντα, πόρρω δὲ τῆς Αἰσχίνου δωροδοκίας, ὧς εὐθὺς ἐπεδείχθη. καθημένων γὰρ τῶν ἀμφικτυόνων καὶ τῶν πάλαι καταισχυνάντων αὑτοὺς Θετταλῶν τε καὶ Θηβαίων πολλὰ μὲν τὸν Φίλιππον ἐπαινεσάντων, πολλὰ δὲ τῶν οὐκ ἔτ’ ὄντων Φωκέων κατηγορησάντων καὶ τελευταῖον εἰπόντων, ὅτι τούτῳ μέντοι μεταδοτέον τοῦ συνεδρίου πολὺ βελ- τίονι Φωκέων βασιλεῖ καὶ δικαιοτέρῳ τὰς ἐκεί- [*](R III 403) νῶν ψήφους ἔχειν, εἰκὸς μὲν Ι ἦν ἐπὶ τούτοις τὸν ἡμέτερον πυλαγόραν σχετλιάσαι καὶ μαρτύρασθαι μὲν ἥρωας, καλέσαι δ’ ἐν Πυθοῖ τὸν Πύθιον, πάντα δ’ ἐμπλῆσαι βοῆς ἐπιτιμῶντα, μεμφόμενον, αἰτιώμενον, κλείοντα τὸ συνέδριον τῷ βαρβάρῳ· ὁ δὲ τί ποιεῖ καὶ πῶς τὴν παρ’ ὑμῶν χειροτονίαν ἐτίμησεν;

εἰπὲ τοῖς δικασταῖς ἀναβάς, Αἰσχίνη, τοὺς λόγους τοὺς τοῦ κοινοῦ τῶν Ἑλλήνων, οὓς διὰ τῆς σῆς φωνῆς ὁ τῶν Ἀθηναίων ἐποιήσατο δῆμος. ἀπορεῖς καὶ κύπτεις εἰς γῆν. ἀλλ’ οὐ τότε γε ἦν ἀπορία λόγων ἀνδρὶ καὶ [*](1 Dem. p. 744, 4 14 cf. p. 205, 7; t. IV 821, 32 R. Dem. Phil. III p. 119, 7 18 cf. t. ΙΙΙ 410, 12. Dem. p. 332, 12) [*](3 ἐπεδείχθη scripsi ex AthHMa ἐπιδειχθήσεται Ρ Re ἐπιδειχθήσεταί τε Mor 4 αὐτούς Re αὐτοὺς libri Mor 5 τε καὶ Θηβαίων scripsi καὶ Θηβαίων τὲ ΡΗΜa θηβαίων τε Ath edd Ι et 6 πολλὰ reposui e libris ut coni Re πολλῶν edd 6 οὐκ ἔτ’ scripsi ex Η οὐκέτ’ Ma οὐκέτι AthP edd) [*](7 κατηγορηκότων HMa | τοῦτο Η 9 τἀς inserui e libris ut coni Re om edd 11 σχετλιάσαι Mor sed γρ ἀπελάσαι in marg 14 τῶν βαρβάρων Ρ Mor 15 καὶ πῶς reposui e libris καὶ πῶς; Re καίπερ Mor sed γρ πᾶς in marg 17 σῆς inser Ρ om AthH 18 κρύπτεις Ma sed ρ eras, Ρ Mor 19 τότε scripsi ex HMa cum Iacobsio App Pors Adv 285 Lect 213 Rev 426 τοῦτο AthP edd | ἀπορία scripsi e PH cum Ia- cobsio ἀπορίᾳ AthMa edd sed „post ἦν aut in hac regione cleesse videtur nonnihil“ Re Ι καὶ inserui ex HMa om ΑthP edd)

ὁ δὲ πῶς σιγῶν εἱστήκει τοιούτων ἀκούων, ὧ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, λόγων, ἐφ’ οἷς τις <τις> ἀνέκραγεν; ἄφωνος ἦν τῆς πυλαίας ἁρπαζομένης, ἄφω- νος τῶν σεμνοτάτων συνταραττομένων, ἄφωνος τοῦ θεσμοῦ διορυττομένου καὶ τοσαύτης μέθης ἐπὶ τὸ συνέδριον φερομένης καὶ τοῦ καθαρωτάτου τῶν ἐν Ἕλλησι καλῶν μέλλοντος καταρρυπαίνεσθαι αἰ μίξει βαρ- βάρων Ἀθηναῖος ὤν, εἴπερ ἐστί, πυλαγόρας ὤν, κα- κῶς μέν, ἀλλ’ ἀπεσταλμένος, τὰ συμφέροντα τῆς πόλεως γνώμῃ καὶ φωνῇ σώζειν ταχθείς, ὥσπερ ἔξωθέν ποθεν ἐπελθὼν Πέρσης ἢ Σκύθης, ᾧ βραχὺς λόγος τῶν παρ’ ἡμῖν <νομίμων> Ι ἀνατρεπομένων, οὕ- τὼς οὐδὲν οὔτε μικρὸν οὔτε μεῖζον ἐφθέγξατο οὔτε ἔγρυξεν, ὥσπερ οἰκέτης ἐφεστηκότος δεσπότου καὶ κελεύοντος σιγᾶν. τοσοῦτον, ὧ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, δύνα- ται χρυσίον δοθὲν ἢ προσδοκώμενον.

ἰσχύσαντος δὴ τοῦ κακῶς φρονοῦντος καὶ διεφθαρμένου μέρους ἠκολούθησε καὶ τὸ δυνάμενον <ἅν> εἴ τις [*](4 Dem. Mid. p. 586, 3; fals. leg. p. 433, 20 8 cf. t. IV 446, 1) [*](2 προῃρεῖτο scripsi e ΡΗΜa προείρητο Ath προείρητο Mor προῄρητο Re Ι δέ πως Ρ Mor 3 τις Re τίς libri Mor | ἂν ἀνέκραγεν scripsi ἀνέκραγεν libri edd οὐκ ἂν ἀνέκραγεν (ob quae ecquis alius non clarum exclamasset) Re ἂν ἔκραγεν lacobs Lect 213 Rev 426 4 ἦν scripsi ἦς AthP edd εἷς HMa Ι ἀναρπαζομένης Re 6 διορυττομένου reposui e libris ut coni Re ὀρυττομένου edd 7 ἐν om Ma 8 καταρυ- ως παίνεσθαι HMa 9 κακ(??) Ρ κακὸς Ma 13 νομίμων in- serui auctore Re („deesse videtur καλῶν aut ὁσίων aut om libri edd 14 οὔτ’ Re 16 ἄνδρες om AthP 19 ἠκο- λούθησε scripsi e ΡΗΜa ἠκολούθηκε Ath edd Ι ἄν inserui om libri edd)

19. Οὕτω δὴ διαθεὶς τὸν ἀμφικτύονα Αἰσχίνης καὶ λαμπρότητα χρόνῳ μακρῷ βεβαιωθεῖσαν συγχέας ἃ μὲν [*](R III 405) ὑπὲρ τούτων ἔλαβεν, αὐτὸς ἂν εἰδείη, ἀλλὰ δεῦρό | γε ἥκει σεμνότερος γεγονὼς καὶ τῶν 〈ἀνταγωνιστῶν〉 ἀγα- νακτούντων αἰσθόμενος οὐ δέδοικε τῶν τε ἐπιτηδείων [*](3 cf. t. IV 257, 9 7 cf. t. IV 977, 1 R) [*](1 λογος Ρ | αἰσχρῶν Mor sed γρ αἰσχυνομένων in marg ἀνασχέσθαι scripsi e Ma αἰσχύνεσθαι AthPH edd sed προσ- ίεσθαι, ἀλλ’ εἰδὼς anteponendum coni Re ἀνέχεσθαι Cobet Coll 272 2 δὲ Re | τῆς om Re 3 ἐφεστηκότα Ma sed ε(1) in ras m 2 | Φιλίππῳ scripsi ex HMa φιλίππου Ρ φίλιππον Ath κατὰ Φιλίππου edd Iacobs Lect 213 Rev 426 Ι ἐν om libri inser Mor | τ(??) συνεδρί(??) P τοῦ συνεδρίου AthHMa τῷ συνεδρίῳ edd | χρῆσθαι post σιωπῇ inserendum coni Mor, χρῆσθαι aut αὐτῷ συναγωνιζόμενον uel tale quid Re cui adversatur Iacobs Lect 213 4 μεῖζον HMa | ὑμῶν scripsi ex AthHMa ἡμῶν Ρ edd 5 ,,post γίγνεται videtur οὖν, uel δὴ deesse aut sic leg. καὶ οὑτωσὶ γίγνεται" Re | ἀμφικτυών AthPH 6 αἰσχίνου ἐκείνου Η αἱσχίνου Ma 7 Θρᾴκη, Φωκίς, πυλαία delendum censet ut natum e scholio Re | Φωκίς reposui e libris sed φωκε(??) Ρ Φώκη edd sed „non φώκη dicitur, sed aut φωκὶς aut φωκαία" Re 8 comma post τόπον Re delevi 10 ἀμφικτυόνα ΡΗ Ἀμφικτύονα coni Re 13 γε om Ma Ι ἀνταγωνιστῶν inserui om libri edd ,,num τῶν τ’ ἐχθρῶν ἀγανακτούντων?" Re 14 δέδοικεν Ma | τ’ Re)

καὶ τοῦτό γε εἰκότως, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοιοῦτόν ἐστιν. ὅταν γάρ τις ἐνθάδε ζῶν μὴ τῷ κατὰ τοὺς νόμους ζῆν, ἀλλ’ ἐκ τῆς τῶν τυράν- νων φιλίας τὴν ἀσφάλειαν ἔχῃ, μέχρις ἂν ἐκείνοις εὖ πράττειν ὑπάρχῃ, καὶ τούτοις ἔνι θαρρεῖν. ποιοῦσι τοίνυν μετ’ ἐκείνων οἷς ὑπηρετοῦσι καὶ τὰ αὑτῶν μείζω τῶν νόμων.

οὕτω τοίνυν ἐστὶ θρασὺς ὥστ’ οὐδέ φησιν ἀδικεῖν οὐδὲν ὑμᾶς. οὔτε γὰρ πόλιν σύμ- μαχον ὑμῶν ἀπεστερηκέναι οὔτε χώραν οὔτε λιμένας, οὐ προσόδους, οὐ τεῖχος, ἀλλ’ οὐδ’ ἐκβεβληκέναι τῆς ἀμφικτυονίας τὴν πόλιν οὐδ’ ὅλως οὐδὲν τὰ ὑμέτερα ἐλάττω πεποιηκέναι.

ἐβουλόμην ἀληθῆ σοι τοῦτον εἷναι τὸν λόγον, Αἰσχίνη, καὶ μηδὲν χεῖρον ἔχειν τῶν ἡμετέρων ἀπὸ τῆς σῆς πολιτείας. οὕτω γὰρ ἂν ἐσώ- ζετο μέν μοι Θρᾴκη καὶ Κερσοβλέπτης, σύμμαχος ἀνὴρ καὶ φίλος, ἐσώζοντο δ’ ἂν οἱ Θηβαίων ἀντίπαλοι Φω- κεῖς, καὶ πολλὰ τείχη καὶ ὅπλα καὶ σώματα καὶ τόπος μεγάλην φέρων ῥοπήν. νῦν δὲ κἂν τρὶς ἀποθάνῃς, ἔτ’ ὀφείλεις δίκην.

23. Ἀλλ’ ὑπὲρ μὲν ἐκείνων ἐν ταῖς τῆς πρεσβείας εὐθύναις ἐγώ τε ἐξελέγξω καὶ οἶδε ὀργιοῦνται· ὅτι δὲ καὶ νῦν ἠδίκηνται κοινῇ τῆς πυλαίας προδεδομένης, πάνυ σαφὴς καὶ βραχὺς ὁ λόγος. μὴ γάρ μοι καταλέ- γῶν πλῆθος ἀδικημάτων ἐφ’ οἶς σε οὐκ εἰσήγαγον, δι’ [*](R III 406) ὃ κρίνῃ τοῦτο ἐκκλέψῃς, | ἀλλ’ εἰ μὲν οὐκ ἀδίκη- μα τοῦτο δείξεις, ἀποφεύγοις, εἰ δὲ οὐκ ἂν δύναιο, τί σοι κέρδος, εἰ μὴ πάντας ἀδικεῖς τοὺς τρόπους; οὗτοι γὰρ οὐ τοῦ μὴ κατὰ πάντα ἠδικῆσθαι χάριν εἰώθασιν ἔχειν τε καὶ εἰδέναι, τοῦ δὲ καὶ ὁπωσοῦν ἠδικῆσθαι δίκην λαμβάνειν, ἐπεὶ καὶ τοῖς εὖ ποιοῦσιν ἴσασιν ἀποδιδόναι χάριν, κἂν ἐξ ἑνὸς εὐεργέται δει- κνύωνται τρόπου.

εἰ δὲ μὴ ταῦτα οὕτως ἔγνωστο παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις, ἐξῄρητ’ ἂν ἐκ τῶν ἀνθρωπείων καὶ τιμωρία καὶ χάρις οὐκ ἀρκοῦντος οὐδενὸς διὰ παντὸς εἴδους χρηστῶν τε καὶ πονηρῶν ἔργων ἢ εὖ ποιεῖν ἢ κακοῦν. τίς οὖν ἐστιν ὅρος ἀπολογίας δίκαιος; [*](6 Plat. rep. V p. 449 C) [*](1 πρεσβείας Ma sed ει in ras m 2 2 οἵδ᾿ AthP Mor οἶδε Η 3 καὶ inserui e libris om edd | ὀργιοῦνται Re 4 βραχὺς καὶ σαφὴς Ma j μὴ] καὶ HMa 6 διὸ κρίνειν Η | τοῦτο inserui ex AthHMa om Ρ Mor Ι ἐκκλέψῃς scripsi ἐκλ(??)πῃς Ρ et γρ ἐκλίπῃς in marg ἐκλείπεις Ma ἐκλείπει Η ἔκλειπε Ath ἐκλείπῃς edd sed „imo vero ἐκκλέπτῃς“ Re Iacobs Rev 426 | οὐκ] ,,fort. ὅτι οὐκ“ Re | ἀδικῆσαι Iacobs 213 Rev 426 7 δείξας AthP sed in hoc ἃς in εἰς corr, Η δείξεις Mor sed ἴσ’. δείξῃς in marg δείξειας Re Anim Ι ἀπόφευγε ἲς HMa ἀποφεύγοις ἄν aut ἀποφεύγεις Iacobs | οὐκ ἂν] τοῦτ’ οὐ Iacobs 8 σου AthPH Mor 9 ἠδικῆσθαι scripsi ex AthHMa ἀδικεῖσθαι Ρ edd 10 εἰώθασι AthP edd Ι ἔχειν scripsi auc- tore Re λέγειν AthP edd om HMa | τε καὶ om HMa Ι τὸ ante καὶ edd sed „delendum videtur aut alias leg. τοῦ δὲ τὸ καὶ τὸ ὁπωσοῦν ἠδικῆσθαι“ Re delevi τι Iacobs Lect 213 Rev) [*](11 (??)δικε(??)σθαι Ρ 14 ἑξῄρηντ᾿ ? 15 δία Η 17 κακοῦν scripsi ex Ath κακόν ΡΗΜa κακῶς edd)

οὕτω δὴ καὶ περὶ τοῦ παρόντος νῦν πράγματος. ἐπέμφθης, Αἰσχίνη, πυλαγόρας. ἦλθες εἰς πυλαίαν. εὗρες εἰσαγό- μενον εἰς τὰ ἀπόρρητα τῶν Ἑλλήνων ἄνδρα βάρβαρον παρὰ τοὺς νόμους. ἐσίγησας γλῶτταν ἔχων καὶ λέγειν ἐπιστάμενος. τοῦτό φαμεν ἠδικῆσθαι τὴν πόλιν. οὐκ- οῦν ταύτην ἔλεγχε τὴν αἰτίαν. τὰ δὲ τείχη καὶ χωρία καὶ τοὺς λιμένας ἔα νῦν. ἁλίσκῃ γὰρ ἐπὶ τι τὴν ὑπάρχουσαν τῇ πόλει δόξαν ἀπὸ τῆς σιγῆς ἀπολωλεκέναι.

Τοῦτο δὲ ὅσου τοῖς Ἀθηναίοις ἄξιον, γνοίη τις ἄν, εἰ σκέψαιτο πρὸς αὑτόν, ὅτι καὶ τὸν σῖτον τὴν ἀρχὴν διενείμαμεν καὶ τὰς ἀποικίας τὰς πολλὰς ἐξεπέμψαμεν καὶ νεκροὺς ἀδικουμένους Ι ἐθάψα- [*](R III 407) μὲν καὶ δυστυχοῦντας ἀνθρώπους ἐδεξάμεθα καὶ Μα- ραθῶνι τὸν κοινὸν τῶν Ἑλλήνων ἐλύσαμεν κίνδυνον, οὐχ ἴν ἡμῖν ἐφ’ ἑκάστῳ τούτων παρὰ τῶν εὖ πα- σχόντων ἀργύριον γένηται καὶ πλουτήσειεν ἡ πόλις, [*](14 cf. p. 28, 15; 38,9. Isocr. paneg. § 28 sq. Aristid. panath. t. I 167, 16 sq. D 15 cf. p. 118, 5. Isocr. 1. 1. ’ξ 34 sq. 16 cf. p. 99, 7 Ι cf. ad p. 99, 8. Isocr. 1. 1. § 58 17 Isocr. 1. 1. ’ξ 54 sq. Aristid. 1. 1. p. 175, 10 sq.) [*](2 ἀπέκτενεν Η ἀπέκτονα Ma ἀπέκτεινεν Re Ι τὸ Re 3 προδέδωκεν Re 4 δὲ om Ma | κέκλοφε Ρ Mor 6 πυλα- γόρας ἦλθεν Η 8 ἔχων om Η 9 τοῦτ(??) Ρ τούτῳ Η 11 ἁλίσκει Ma | ἐπὶ τῷ scripsi coll t. V 392, 1; 402, 12 ἀπὸ τοῦ AthHMa ἐκ τοῦ Ρ edd 12 πόλει reposui e libris ut coni Re („aut τῆ πόλει leg. est aut τῇ πόλει ποτε“) ποτε edd sed ςήπου in marg Mor Ι ἐκ HMa | τῆς σιγῆς] viridetur σῆς interponen- dum“ Re 13 ὅσον Ma 14 τίς HMa Ι αὐτὸν Η 18 δυνον inserui e Ρ (sed in marg), HMa, ut coni Re πόλεμον Ath om edd 19 ἴνα Ma | τούτω Η Ι παρὰ τῶν εὖ πασχόντων om Η Ι περὶ Ma 20 γένοιτο Re sed cf. Schroefel, De optativi apud Dionysium Hal. usu, Vratisl. 1909 p. 71)