Declamatio 13

Libanius

Libanius, Declamatio 13, Libanii Opera, Vol 6, Declamationes XIII-XXX, Teubner, Foerster, 1911

εἶτα, ὦ πάντων τὰ μὲν ἐπὶ τῷ σιτεῖσθαι φύντα καὶ νομισθέντα ἐξ ἀρχῆς οὐ πάντα δίδοτε οὐδὲ συγχωρεῖτε, ἀλλὰ καὶ τούτων ἐξέτασις καὶ κρίσις γίγνεται ὧν ἥ τε γῆ καὶ θάλαττα τοῖς ἀνθρώποις δίδωσιν, ἃ δὲ μήτε ἡ φύσις [*](8 cf. p. 39, 18 sq. Luc. de sacrif. § 13. Lob. Agl. p. 15) [*](11 Porphyr. abst. IV 16) [*](2 ἐστιν Η ἐπὶ Vi sed ἐστι in marg m 2 | τοιούτοις coni Iacobs Lect 113 3 ἀρᾶς καὶ ποινῆς εἰσι Μ Mor 4 μνη- μονεύσουσι V et „malim“ Re 6 ἐπειδὴ scripsi e CrHVB sed in hoc δὴ inser, cum Iacobsio Lect 113 ἐπεὶ MViMaCl edd | ἐμνη- μονεύσαμεν BViMaCl 7 δὲ Β 8 μέλλων Re | τά τε ἄλλα Μ τἆλλα CrH τἄλλα V 9 προσαγορεύουσιν CrHVViMaCl) [*](10 ἔλληνος Β sed ὁ in ἁ corr, ViMa sed in hoc ὁ in ἁ corr m 3, Cl 11 εἰ τοῦ καὶ τοῦ σίτου scripsi σίτου καὶ τὸ μὴ σίτου δὲ (del Ma 3 δ’ Vi) libri edd sed verba corrupta esse vidit Re σίτου εἰ τοῦ μέν, ἢ τοῦδε Iacobs App Pors Adv 292 Lect 113 εἰ τοῦ καὶ τοῦ ἢ εἰ τοῦδε Lobeck Agi 191 εἰ σίτου καὶ τὸ εἰ μὴ σίτου Gasda εἰ τοῦ καὶ τοῦ Cobet Misc 165 12 παρὰ Vi sed περὶ in marg m2 13 εὐσεβέστατοι scripsi ἀσεβέστατοι libri edd 14 τὸ CrHVBViMaCl | ἐξαρχῆς Μ 15 δίδοτε et συγχωρεῖτε scripsi auctore Re δίδοται (sed δέδοται Β sed ε in ι corr, Vi sed ι supra ε, MaCl) et συγχωρεῖται libri edd 16 κρίσεις Mor sed κρίσις in marg | γίνεται BViCl | ἡ ante θάλαττα BViMa 17 δὲ in ras Ma3)

21
μήτε ὁ κοινὸς νόμος ὑπέδειξε, ταῦτα Ποτιδαιάταις σιτηθῆναι παραθέντες, ἀνθρώποις μυηθεῖσι καὶ ἁγνεύ- σασι μέχρι πρὸς ἐκείνας τὰς τροφάς, ὧς εὐσεβεῖς ἡμῖν διαλέγεσθε, ὅμοιον ὧς ἂν εἰ μηδὲ τοὺς γευσαμένους τις αὐτῶν τῶν ἀθέσμων τροφῶν μεμιάνθαι λέγοι; ἀλλ’ οὔτ’ ἐκείνοις ἔστιν εἰπεῖν οὔθ’ ὑμῖν ὡς καθαροί. | πόθεν; οὐδέποτε ἐκνίψεσθε τὰ ἐκεῖ. τοσοῦτον [*](RIV 357) γὰρ πλεονεκτεῖτε τοῦ μιάσματος τοὺς γευσαμένους, ὅσον τὴν γνώμην ἀφελόντες τὴν ἀνάγκην ἔχουσιν αἰτι- άσασθαι, ὑμεῖς δ’ ἐβιάσασθε.

21. Πολεμοῦντες, ἴσως ἐροῦσι, καὶ μετὰ τῶν ὅπλων, ὥσπερ ἡμῶν οὐκ αὐτὸ τοῦτο αἰτιωμένων πρῶτον ὅτι τὴν Ἑλλάδα καλῶς ἡσυχάζουσαν ἐπὶ [*](7 Dera. cor. p. 274,23) [*](1 ἐπέδειξε MBViCl Mor ἀπέδειξε inser Ma3 2 σιτισθῆ- ναι BVi sed in hoc σιτηθῆναι in marg m 2, Ma sed θῆ supra σθῆ m 3 ὢ | καὶ ἁγνεύσασι scripsi ἁγνεύσασι καὶ libri edd 3 μέχρι inserui ἄχρι Iacobs App Pors Adv 292 Lect 113 | τὰς inser Ma 3 | ὑμῖν Mor sed ἡμῖν coni Not f VI v 4 μὴ δὲ HBVi MaCl 5 τίς CrHBViMaCl 6 οὔτ’ reposui e libris οὐδ᾿ Mor om Re | ὑμεῖς CrHMBViMaCl Mor qui ὑμῖν coni 7 οὐ- δέποτ’ CrH 8 τῶν γευσαμένων Vi sed οὑς et οὑς suprascr m2 12 ὧσπερ — 22,10 ἐπιπέμποντες citat Io. Sic. Doxap. ad Hermog. de inv. II 5 οἷον κρίνονται Ἀθηναῖοι ἀσεβείας p. 89, 17 ed. Walz cod. Barocc. gr. 175 fol 65 65v praeniissis verbis ὁ μέντοι Λιβάνιος κατήγορον ὧς ἀπὸ προσώπου τῶν Κορινθίων μελετῶν ἐν τῷ παρόντι προβλήματι ἀντιληπτικὴν ἐποιήσατο τὴν διαίρεσιν μετὰ τὴν διήγη- σιν καὶ τὴν ἐπὶ τῇ διηγήσει ἀξίωσιν εὐθὺς τὴν τῶν Ἀθηναίων ἀντίληψιν κατὰ ἀντίθεσιν θεὶς καὶ ταύτην λελυκὼς διᾶτ τοῦ βιαίου βίου cod.) ἐν τῷ φάναι· ἴσως τοίνυν ἐροῦσιν ἐροῦμεν ἐροῦμεν cod.) ὅτι μετὰ τῶν ὅπλων καὶ πολέμου νόμῳ τοὺς Ποτιδαι- άτας ἐβιασάμεθα. ὥσπερ κατὰ ἀντίθεσιν ἀντίληψις. εἶτα ἡ λύσις κατὰ τὸ βίαιον· ὥσπερ κτλ. | αὐτὸς Μα sed ς eras, Cl 13 ὅτι sq.] „Graecus Cod. R. unicus hic mendis scatebatu Mor (cf. p. 6) vdeest aliquod participium e. c. παραλαβόντες Ἑλλά- δα “Re verbum ut ταράττουσιν post ὅτι inserendum coni Iacobs ὅτι 114 at anacoluthiam qualis Libanio perquam grata fuit (cf. t. II 281, 6 sq., 297, 5 sq., 343, 6 sq. t. III 184, 18Sq.) statuere malo)

22
πολλῆς τε εἰρήνης οἰκεῖσθαι καὶ πολιτεύεσθαι δυ- ναμένην, εἰ τὰ δίκαια πράττειν οὗτοι ἐβούλοντο καὶ μὴ λωποδυτεῖν μηδὲ λῃστεύειν τὰς πόλεις, οἶ δὲ ἀφ’ ὧν ἐργάζονται καὶ περιεργάζονται περικό- πτοντες ἐν κύκλῳ πάντας καὶ τῶν μὲν ἤδη δεσπό- ζοντες, τοὺς δ’ εἰς εὐλάβειαν ὑπὲρ τῶν αὐτῶν καθ- ιστάντες τὴν μὲν εἰρήνην ἀνῃρήκασι, πόλεμον δὲ καινὸν ἐξάψαντες πάντα ἄνω καὶ κάτω ποιοῦσιν ἐπι- πλέοντες ταῖς ναυσί, δυνάμεις ἄλλας ἐπ’ ἄλλαις ἐπι- πέμποντες.

22. Ταῦθ’ ὑμῶν τὰ πρῶτα ἀσεβήματα, πλεονεξίαι τὸ τῶν ἴσων ἄρχειν ἐθέλειν, αἶ περιτειχίσεις, αἱ πο·- λιορκίαι, ἐπὶ δὲ τούτοις πᾶσιν ἄθεσμοι τροφαὶ καὶ βρώσεις ἀλλήλων. καὶ ἃ νῦν δὴ πέπρακται, πρὸς θεῶν, τί ταῦτ’ ἂν εἴποι τις; ἔτι συνήθη πόλεμον καὶ φιλοτιμίαν [*](3 Dem. Phil. III p. 116, 19 4 Dem. Phil. IV p. 150, 24) [*](8 Dem. Phil. III p. 120, 19 11 Thuc. VI 27 12 Thuc. II 77,1; IV 131,1; Μ 100,1) [*](1 τε] τῆς Μ Mor 2 εἶτα Doxap | οὗτοι πράττειν ΜΒ Mor 3 μὴ δὲ CrHBMaCl | πόλεις Οἶ’ sed εἰς in ras m2 4 καὶ περιεργάζονται om Doxap 6 τούσδ’ Β | δὲ Doxap | ἀσέβειαν Doxap | τῶν om CrHNB Doxap | αὐτῶν Οἶ’ sed αὖ in αν ras m2 7 καθιστῶντες Cr | ἀνῃρήκασι scripsi e Doxap ut coni Re cui frustra obloquitur Iacobs Lect 114, postquam adsti- pulatus est Add 47 εἰρήκασι libri edd | δὲ om V δὲ ἀεὶ coni Iacobs 11. 11. 8 ποιοῦντες Doxap 9 ἄλλοις Ma 11 πρῶτ’ Β | δὲ post πλεονεξία Β 12 τὸ] τῶ ViMa 13 δὲ om VM) [*](14 βρῶσις BViMaCl | ἃ inserui auctore Re om libri edd | θεῶν scripsi auctore Re qui πέπρακται πρὸς θεῶν, inter- punxit γενῶν libri edd συγγενῶν coni Mor | τε post γενῶν Β ViCl 15 ταῦτ’ ἂν scripsi cum Iacobsio Lect 114 ταῦτα libri edd | εἴπῃ MVi sed in hoc ἡ ex οἱ corr, οἱ cf. p. 45,6 | τις; ἔτι συνήθη scripsi τίς ἔτι συνήθη CrHVBViMa sed in hoc ἄρτι in marg m 3, Οἶ’ τις ἔτι· ἆρα συνήθη Μ Mor τις ἔτι; ἆρα τιμι συνήθη Re qui τις; ἔτι ἆρα coni, et Iacobs | φιλο(??)ίαν CrHV)

23
Ἑλληνικὴν ἢ φύσεως ἀνθρωπίνης ἀνατροπὴν καὶ γνώ- μης ἀγριότητα καὶ πρὸς θεοὺς ὑπεροψίαν; ἐμοὶ μὲν γὰρ ταῦτα δοκεῖ καὶ πολλῷ τούτων δεινότερα, ἐπεὶ πολεμεῖν γε οὗτοι βουλόμενοι συνήθως καὶ κατὰ τὸν Ἑλλήνων τρόπον οὐχ ὅπως ἂν Ποτιδαιάτας οὕτως ἔθρεψαν, ἀλλ’ οὐδὲ τἄλλ’ ἂν ἦσαν ὠμοὶ καὶ βίαιοι.

Παράδειγμα | δὲ τούτων ἔξεστιν ὑμῖν ἐναρ- "[*](RIV 358) γὲς ποιήσασθαι καὶ ὅ πάντες ἴστε. ὁρᾶτε τοὺς Λακε- δαιμονίους οὔτε ἀρχομένους πολέμου οὔτε σπεύδοντας, ἀλλ’ ἐπὶ πλεῖστον βουλευομένους τε καὶ σκεπτομένους, ἐφ’ ὅσον νῦν ἐμέλλησαν. κρατήσαντες γὰρ ἐν ἴσῳ τοῖς φεύγουσιν ἀνεχώρουν τὸ μὲν τρέψασθαι νίκην νομίσαντες, τὸ δ’ ἐπακολουθεῖν ἀπανθρωπίαν. τοῦτον εἶναι τοῖς Ἕλλησι τῶν πολέμων ὅρον, τοῦτον κανόνα δεῖ τὰς πρὸς ἀλλήλους διαφορὰς μετρίως καὶ δημοτικῶς τίθεσθαι, εἰσβάλλειν, τοὺς προσμίξαντας κρατῆσαι, κατασημήνασθαι τὴν νίκην τροπαίῳ.

ταῦτ’ ἔστιν ἀνθρώπων Ἑλλήνων τοῦ γένους αἰσθανομένων, πολλὰ ἐχόντων ἀντιθεῖναι τῷ πολέμῳ, πανηγύρεις κοινάς, [*](9 Thuc. Ι 69,3 13 Thuc. IV 127 et 128 15 Dem. p. 707, 23 19 Arist. Lys. 1129 sq.) [*](4 τε B | τὸν τῶν BVi τῶν Cl 6 τἆλλ’ H | εἴησαν CrHV Β 7 ἔξεστι ποιήσασθαι ὑμῖν (ἡμῖν V) ἐναργὲς HV | ὑμῖν Β Ma sed in hoc ὒ in ras m 3 ἡμῖν V Re 8 τοὺς scripsi e CrHVBViMaCl καὶ Μ edd sed „malim καὶ aut prorsus tolli aut cum τοὺς auctore B(avarico) mutari“ Re γὰρ coui Add 39, γὰρ τοὺς Lect 114 10 βουλομένους Ma sed εὑ inser m 3, Cl 11 τὸ γὰρ ante ἐφ’ CrHVVi | ἐφόσον BMa | καὶ νῦν? | νῦν ἐμέλλησαν] ἠμέλησαν Vi | ἐμέλησαν Ma sed λ se- cundum inser m 3 Οἶ’ | post ἐμέλλησαν lac 20 fere litt in Cr 12 τρέψασθαι Ma sed ασθαι in ras m3 16 εἰσβάλλειν, τοὺς scripsi auctore Re qui adnotat „post εἰσβάλλειν uidetur εἰς τὴν τῶν πολεμίων deesseu εἰσβάλλειν τούς Vi εἰσβάλλειν τοὺς reliqui libri edd | προσμiξοντας CrH προμίξοντας Vi)

24
ἆθλα Ἀμφικτυονικά, τὸν Δία, τὸν Ποσειδῶ, τὰς θυσίας, τὰ μυστήρια. ὧν δεῖ πλείονα ποιεῖσθαι λόγον τούς γε εὐσεβοῦντας τῆς εἰς τὸ παρὸν φιλονεικίας. τὰ μὲν γάρ, ἀφ’ οὗ τὴν Ἑλλάδα οἰκοῦμεν, ἔστι τε καὶ ἔσται καὶ κα- λῶς γίγνεται, πόλεμος δέ, κἂν ἐπὶ πλεῖστον προχωρήσῃ, καταλύεται.

οὐ δεῖ δὴ τὴν ἑνὸς καιροῦ διαφορὰν μακρᾶς συγγενείας καὶ φιλίας προκρίνειν, ἀλλ’ οὔτ’ ὢ πολεμεῖν ὧς, εἰ τύχοι ποτέ, καὶ φίλους ἐσομένους. ὡς ἔστι δεινὸν τὸν μὲν ἐκ Σούσων καὶ Ἐκβατάνων ἐπὶ τοὺς Ἓλληνας στρατεύσαντα, τὸν αἰτήσαντα ἡμᾶς γῆν καὶ ὕδωρ, τὸν ἀνασπάστους οὐκ ἄνδρας μόνον, ἀλλὰ καὶ πόλεις ποιήσαντα μήτε, ὁπηνίκα ἦλθε πολεμήσων, [*](R IV 359) τοιαύτῃ συμφορᾷ περιπεσεῖν νῦν τ’ ἔνσπονδον \ ἤδη γεγονέναι, Ποτίδαιαν δέ, Ποτίδαιαν, οἴμοι, τὴν Δωριέων ἄποικον, τὴν ἐκ Κορίνθου, παντάπασιν ἐκτε- τρίφθαι καὶ ὑπὸ Ἀττικοῦ πολέμου δεδαπανῆσθαι.

26. Πολιορκία μὲν ἦν, ἀλλ’ Ἕλληνες οἶ κατα- κεκλεισμένοι, εἰ δὲ μηδὲ τοῦτο βούλεσθε, ἄνθρωποι. ὅταν δὲ τοῦτο εἴπω, ἔλεον λέγω, φιλανθρωπίαν λέγω. τὸ δὲ δεινῶς τραφῆναι ἀνθρώπους ἐῶ τοὺς πολιορ- [*](9 Dem. Phil. IV p. 140, 12 11 cf. Her. III 93 cum nota Kruegeri 13 Dem. fals. leg. p. 428, 28 sq. Lyc. Leocr. § 73 p. 157, 7 | cf. t. II 273,11 16 Thuc. IV 3,3) [*](2 τούς ἁ sed οὐ ex f) corr m2 3 τάμεν Β 5. γίνεται ΒΜαα 5 ἐπιπλεῖον χωρήση Β 6 δὴ δεῖ Ο·Β Mor | δια- φορὰν scripsi cum Gasda φορὰν libri edd φθορὰν coni Re) [*](9 ἐκβατανῶν Ma ἐμβατανῶν Cl 10 ἡμᾶς scripsi e CrH VBViMaCl ὑμᾶς Μ edd 11 καὶ om Μ Ι ἀνασπάστους scripsi e CrHBVi sed in hoc ρπ supra σπ, ΜαΟἰ ἀναστάτους VM edd) [*](12 μήτ’ CrH μήποτε Vi sed μήθ’ in marg m2 Ι πολεμήσων om ΜΒΜaCἰ Mor 14 ποτἰδαιαν(2) in mar’ Vi2 15 num ἐκτετρῖφθαι? at cf. t. II 339,9; IV 125,9; 263,19 18 δὲ om CrHVBViMaCl | μὴ δὲ CrHVBViMaCl μὴ Μ edd sed nnum εἰ δὲ μηδὲ τοῦτο aut ἢ. εἰ μηδὲ τοῦτομ Re 20 „for-tasse τὸ δὲ δεινὸν οὕτω τραφῆναι ἀνθρώπους aut τὸ δὲ δεινὸν ἀλλήλοις τραφῆναι ἀνθρώπους“ Re τὸ δὲ δεινῶς τραφῆναι — ἀνθρώπους ἐῶ — τοὺς πολιορκουμένους coni Iacobs Lect 114)

25
κουμένους, ἀλλ’ ὑμεῖς εἰ μὲν Σκυθῶν στρατόπεδον ἦτε καὶ νομάδων βαρβάρων, Ταῦροί τινες ἢ Μελάγχλαι- νοι, δίκην θηρίων φερόμενοι καὶ μήτε θεσμοὺς ἀνθρω- πίνους εἰδότες μήθ’ ὁμονοοῦντες τῇ φύσει, συζῶντες δ’ ἀγρίῳ τρόπῳ καὶ βιαίῳ, εἰ μὲν ὄντες τοιοῦτοι περι- ἔστητε τὴν Ποτίδαιαν, οὐδὲν <ἄν> ἀνήκεστον ἐσώθησαν μὲν ἤδη καὶ παρὰ Σκυθῶν Ἕλληνες ξένοι καὶ Σκύθαις μὲν αὐτοῖς τοιαῦτα ἐμαρτύρουν δεῖπνα, αὐτοὶ δ’ Ἑλληνικὴν παρέθεντο καὶ παρ’ ἐκείνοις τρά- πεζαν. ἀλλ’ ὅμως οὐ ζητῶ τὴν Ποτίδαιαν, ἀφίημι πολυπραγμονεῖν τὰς τροφάς, ἔστω ὅμοια πάντα τοῖς περιεστηκόσι, ξένα σιτία, τροφαὶ ἐναγεῖς, παραιτεῖται τὴν συμφορὰν τὸ βαρβάρους εἶναι τοὺς ταῦτα βιαζο- μένους, οἶς οὐδ’ ἄλλο τι τῶν καλῶν γνώριμον. εἰ δὲ ἡ τῶν Ἀθηναίων πόλις ταῦτα εἴργασται ἀεὶ σεμνυνο- μένη πρεσβείᾳ γένους, νόμων θέσει, θεῶν εὐσεβείᾳ, αὐταῖς ταῖς τροφαῖς, πῶς ἐστι ταῦτα ἢ τοῖς παθοῦσιν ἢ τοῖς ἄλλοις ἡμῖν ἀνεκτά;