Declamatio 10

Ἔχων οὖν μου τῆς σωφροσύνης οὐ μικρὰς 15 οὐδ’ ὀλίγας τὰς ἀποδείξεις τί περιμένων οὐ διηλλάτ- του; μία γὰρ ἐκκλησία κρείττων οὐκ ἂν ἦν δικαίως τῆς ἀποκηρύξεως; ἀλλ’ ἑνὶ τὸν ἀγαθὸν ἡγοῦ δείκνυ- R IV 398 σθαι, ταῖς νίκαις. καλῶς. ταύτας | τοίνυν ἀνῃρή- μην ἐπ’ Ἀρτεμισίῳ καὶ πρώτῃ ναυμαχίᾳ καὶ δευτέρᾳ [*](10 Dem. p. 320, 23 19 Her. VIII 9 et 15 sq. | Dem. p. 477,20) [*](1 post ἀρκοῦν ras 2 litt L | οἰκίαν; C 2 signum interro- gationis posui ex I punctum reliqui libri edd 7 ἀποχρῶν- τος I | πεπαιδεῦσθαι; Lau 8 punctum posui, signum interro- gationis libri edd 9 πραότατε I | ἀνὴρ καὶ σπουδαῖος I 10 προείλετο scripsi auctore Gasda coll Dem. 1. 1. προείληπτο BILau edd προσείληπτο C προήρη τὸ L sed ήρη τὸ in ras m 2) [*](15 οὐδὲ CB | τι I 16 κριτῶν C | „οὐκ videtur delendum. una ὠία concio potuisset abdicationem iniustam rursus abrogare, et, si fecisset id iure“ Re sed simul τῆς ἀδίκου ἀποκη- ρύξεως coni 17 siguum iuterrogationis posui, punctum libri edd 18 post νίκαις punctum posui, comma Lau, signum interrogationis reliqui libri edd 19 ἐπ’ om C | κάτω post ναυμαχίᾳ CBLau ras 4 litt L)

32. Καίτοι πρὸς ὑμᾶς ἔλεγεν ὡς φίλος ἦν μοι καὶ διὰ ταῦτα παρ’ αὑτῷ λελύκει τὴν ἀποκήρυξιν, εἰρω- νευόμενος, ὦ ἄνδρες δικασταί· τίς γὰρ ἂν ἐκ δυσμε- νοῦς γεγονὼς φίλος καὶ πρᾶος ἐκ χαλεποῦ τοῦτ’ αὐτὸ πρὸς ἐκεῖνον τὸν ἄνθρωπον πρὸς ὂν οὕτω διετέθη κατώκνησεν ἂν εἰπεῖν; οὐδείς. ἔχθραν μὲν γὰρ ἤδη τις ἔκρυψεν ὡς ἐν σχήματι φιλίας, φίλος δὲ ὢν οὐδεὶς ἠβουλήθη δυσμενὴς εἶναι δοκεῖν. ἐκ μὲν γὰρ ἐκείνου κακῶς τε ποιοῦντα λανθάνειν ἔστι καὶ μὴ παθεῖν, ἐν τούτῳ δὲ οὐ ποιοῦντα μισεῖσθαι.

τί γὰρ ἐκώλυεν ᾧ τότε πρὸς τὴν ἀποκήρυξιν ἐχρήσω τάχει, τούτῳ χρή- σασθαι πρὸς τὰ ἡδίω; Μῆδοι καὶ Σάκαι καὶ Ὑρκάνιοι καὶ ἡ πολλὴ βασιλέως χεὶρ ἐκώλυε ταῦτα μὴ πραχθῆ- ναι καὶ δεινότατα πάντων ἔπασχες ἀνθρώπων οὐκ ἐώμενος ἐπιδείξασθαι τὰς διαλλαγάς; ὅ νῦν δρᾷς, ὦ [*](8 [Dem.] p. 1394, 13) [*](2 ὑφ’ reposui e libris ut coni Re ἐφ’ edd 3 τὸ σὸν δὲ 1 4 καὶ ante πολύ 1 | καὶ(1) om C 6 ὑμᾶς I sed ὒ ex ἡ corr m 2 7 διαταῦτα Β | καὶ ante παρ’ I | αὐτῷ scripsi αὐτῶ CBLau ἑαυτῶ 1 αὐτοῦ L edd 8 δυσμενῶν Lav 9 πρᾶος I 11 ἔχθραν — 13 δοκεῖν citat omissa γὰρ parti- cula floril. NeapoL fol. 285 12 τίς Lau τὶς Β | ὧς om Lau καὶ coni Gasda 13 ἐβουλήθη C 14 τε i sed ἑ in ἴ’ corr m 2, Lau sed ἑ ex ἴ’ corr Ib εὖ I 17 μὴ ante μῆδοι BLI Lau edd delevi οἱ vel οἱ δὴ coni lacobs Lect 119 | καὶ Σάκαι insemi e C om BLILau edcl 18 ἐκώλυε scripsi e CBLau ἐκώλυσε LI edd 19 καὶ om I 20 ἔχων C I Bignnm interro- gationis posui, punctum libri edd | ἃ I)

πῶς οὖν πρότερον σιγήσας νῦν γίνῃ πατήρ; οὐκ ἐμὲ κτήσασθαι βαουλό- μενος, ἀλλὰ δι’ ἐμοῦ τὴν ναυμαχίαν, τὴν Σαλαμῖνα, τὴν νίκην, τὰ ναυάγια, τὸν τῶν βαρβάρων φόνον, τὸν βασιλέως δρασμόν. τῶν γὰρ ὑπὸ τῶν παίδων, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, κατωρθωμένων κοινωνοῦσι τῆς δόξης οἱ γεγεννηκότες, καὶ τὸ μὲν θαῦμα τοῦ δράσαντος, ἡ [*](RIV 399) φιλοτιμία δὲ | ἀμφοτέρων.

τοιοῦτον οὖν ἔρ- γον ὑπ’ ἐμοῦ πεπραγμένον οἶον οὔπω πρότερον ἐπεῖ- δεν ὁ ἥλιος, ὃ μεθ’ ὑμῶν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ τῶν ὑμετέρων ἀρετῶν πολὺ τοῦ Μαραθῶνι σεμνό- τερον, ἐκεῖ μὲν γὰρ ἡ πεῖρα διὰ σατραπῶν, τοῦτο [*](11 Her. VIII 97. 100 19 cf. p. 515, 17. [Lys.] epit. § 21. Plat. Menex. p. 240 A. Schol. Aristid. t. in p. 126,16 Dind.) [*](3 τοῦ inserui e Β ut coni Gasda om reliqui libri edd 4 ἀλλ’ — δῆμον; om | I εὔφρανες C 5 νῦν δ’ ante οὐκ CBI Lau 6 ἔφην L sed ’ν add m 2 ἔφη ILau | ταύτην om C 7 Καιρῷ scripsi coll t. IV 361, 23 R καιρῷ libri edd 8 γίγνῃ C | κτήσασθαι scripsi e CBILau αἰτήσασθαι L edd 11 τῶν — 14 ἀμφοτέρων omissa γὰρ particula citat Macarius fol 86 r τῶν om Macar | co ἄνδρες Ἀθηναῖοι om Macar 12 κατορθω- μένων L sed ὁ in ὢ corr κατορθουμένων CBLaii Macar 14 τοιοῦτον in ras L εἰ Lau | μὲν post τοιοῦτον et τὸ post ἔργον I 16 ὃ] ὁ LLau | ὑμῶν scripsi e CBLLau, ut coni Re ἡμῶν I edd βουληθῇ post ἀρετῶν C, πέπρακται I i γασάμην vel tale quid inserendum coni Re | ἐν ante μαραθῶνι Β et coni Mor | τροπαίου post μαραθῶνι Β cf. Arist. Vesp. 711 18 μὲν om C)

Ἀλλ' ἔστω μέν, εἰ βούλεται, μερίτης, μᾶλλον δὲ περιιὼν ὧς αὑτοῦ τὰς νίκας ᾀδέτω κἂν εἰς τὸν δῆμον βούληται λέγειν ὡς ἐγὼ μέντοι τὸν ταῦτα δρά- σαντα παρεσχόμην ὑμῖν, ἐγὼ τὸν δυνατώτερον τοῦ βασιλέως πλούτου τοῖς τῶν Ἑλλήνων πράγ- μασιν ἔδωκα, λεγέτω, καλλωπιζέσθω, φθόνος οὐδ’ εἰς, ἂν μὴ τῇ τῆς ἀποκηρύξεως ἡμέρᾳ ταῦτα λογίζηται. τοῦτο γὰρ οὐκ ἔτ’ ἀνέξομαι, ὡς οὐ τῆς ἐμῆς τὰ ἔργα φύσεως, ἀλλὰ τῆς ἀτιμίας.

εἰπέ μοι, πρὸς θεῶν, ὦ Νεόκλεις, σὺ μόνος ἐχρήσω τούτῳ τῷ νόμῳ κατὰ παιδὸς ἤ τινα καὶ ἕτερον εἰπεῖν ἂν ἔχοις; εἰ μὲν γὰρ μόνος, ὅρα τί συμβαίνει καὶ τίνα σαυτὸν δεικνύεις Ἀθηναίοις· εἰ δ’ εἰσὶν οἳ ταὐτόν σοι πεποιήκασι, πολλοὺς ἔδει Θεμιστοκλέας εἶναι τῇ πόλει, εἰ τοῦτο ἔργον ἢν ἀποκηρύξεως τοιούτους ποιεῖν τοὺς νέους.

ἀλλὰ γάρ, ὅπερ ἔφην, ἔστω μὲν κοινωνός, εἰ βού- [*](2 Her. VII 186 10 Plat. leg. I p. 641 D 11 cf. t. IV p. 362, 27 R) [*](1 πεντήκοντα Mor τριάκοντα libri sed πεντήκοντα auprascr L 2, et γρ τριάκοντα in marg Mor 2 στρατιᾶς scripsi στρα- τείας CBILan edd στρατ ἴ’ ἃς L sed ἴ’ ἅς in ras m2 s cf. 1. 1. 4 βέλτιον Re | αὑτὸν scripsi e L sed ‘ σ in ras m 2, αὐτὸν CBLau edd 5 μερίτης] μερὶς τὶς αὐτῶ I o 6 C | αὑτοῦ scripsi e CI sed in hoc ‘ σ ex ’ σ corr m 2 edd 7 βουλ’ C βούλεται Lau | δράσαντα scripsi e CB δεδρα- κότα LILau edd 8 παρέσχον I o 9 πράγμασιν om 10 δέδωκα C 12 οὐκέτ’ LI 14 τῶ σ νόμω τούτω 15 καὶ om Β | signum interrogationis posui punctum libri edd 17 οἱ scripsi e CI οἱ BLLau edd 18 τοῦτ’ Lau)

39. Ἀλλὰ δέδοικας μή τι παρὰ τῶν θεῶν διὰ ταῦτα μοι προσπέσῃ; εἰ μέν σε προὐπηλάκιζον ἢ κακῶς ἔλε- γον ἢ τοὺς πράγματά σοι παρέξοντας καθίην, ἴσως μὲν οὐδ’ ἂν τότε περὶ πατέρα ἡμάρτανον, σὺ γὰρ τοῦτο ἐξήλειψας τὸ δίκαιον διὰ τοῦ δικάζοντος. πλὴν δῶμεν ἀπ’ ἐκείνων ἂν γενέσθαι τινὰ παρὰ τῶν θεῶν ὀργήν, εἰ δὲ ἐν οἷς με σὺ κατέστησας, ταῦτα ἀκίνητα φυλάττω, πῶς τοῦτο τοῖς θεοῖς ἀηδές; δεινὸν τὸ μὴ χαρίσασθαί σοι; τὸ δὲ τὴν μητέρα προδοῦναι τὴν διὰ τὴν ἐπ’ ἐμοὶ λύπην ἀποθανοῦσαν οὐ δεινόν; ἢ ταῦτα [*](21 cf. p. 491, 3. Plut. Them. 2, 6. Valer. Max. VI 9 ext. 2) [*](2 οὐδὲ Β 3 τιμωρίαν scripsi e LLau, ut coni Gasda τιμωρίας CBI 4 ἄλλος om Lau | ἐπηρεάζῃ CB 6 καθ’ αὐτὸν scripsi κατ’ αὐτὸν libri edd 8 χρηστοὶ ante πάντες I 10 ταῦτα om I | σαυτῷ scripsi e CBLau σεαυτῷ LI edd ἐκβάλλων C 11 καὶ in μένε corr I 2 om in ras 1 litt L can- cellavi | σ διαφύλαττέ σοι scripsi διαφυλάττων ἕσο Β των CI διαφύλαττε LLau edd 12 παρατῶν Ι ι | διαταῦτα 14 σοι om C | σ καθέξοντας | σ | καθιεῖν Β 15 om I s 17 ἀπ’ scripsi ἐπ’ libri edd 18 δ’ Β 19 φυλάττω ras 4 litt I o | γὰρ post δεινὸν I o 21)

πάνυ γε ταῦτα ἀκίνδυνα; καλόν γε εἰσελθεῖν ἐκεῖσε οὗ κατέκειτο ἡ ταλαίπωρος ἀρρωστοῦσα τίλλουσα τὰς τρίχας καὶ σπαράττουσα τὸ πρόσωπον καὶ τούτου δεομένη λῆξαι τοῦ θυμοῦ καὶ μὴ τυγχά- νουσα οἴκτου καὶ τὴν ψυχὴν ἅμα δάκρυσιν ἀφιεῖσα, καλόν γε οὗ ταῦτα ἐπράχθη πίνειν ἐμὲ καὶ στεφα- νοῦσθαι καὶ τοὺς ἐπιτηδείους ἑστιᾶν καὶ λύρας ἀκούειν καὶ σκολίων καὶ ἄλλα ποιεῖν ὅσα ἐν συνδείπνῳ νόμος. καλῶν γε ὀνειράτων ἐπὶ τοιούτοις δείπνοις γευσόμεθα. τίς καὶ πρὸς ἑτέρους ἀγῶνας ἀπ’ εὐσεβῶν πλεύσομαι τῶν ἔργων; δέδοικα, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, μή με τοῦτο τῆς εὐνοίας ἀποστερήσῃ τῆς τῶν Ἐλευσινίων θεῶν, [*](16 Her. VIII 65) [*](2 τὸ om Lau Ι ὄνομα post μητέρων excidisse coni Gasda | αὐτὴν coni Gasda 3 ἐκείνην I i sed ίνην ex ῖνον corr m 2 νων Lau I στενάξειν scripsi e L στενάζειν CBILau edd sed „for- tasse στενάξαι ob insequens διαλέξασθαι, vel potius στενάξειν καὶ διαλέξεσθαι“ Re Ι διαλέξεσθαι scripsi e BL sed in hoc ἑ (2) in ras m 2 διαλέξασθαι CILau edd 5 πάνυ γε ταῦτα ἀκίνδυνα em- blema lectoris orthodoxi perperam habet Gasda | signum interro- gationis posui punctum libri edd 8 λῆξαι scripsi e LLau λήξαι CBI edd | σοῦ L 9 ἄμα σὺν δάκρυσιν ἀφῆκε Ι 10 γε om I o I στενοῦσθαι Lau ἑστιᾶσθαι C 12 σκολιῶν sed om I s et εἶδος ἄσματα τὰ σκόλια in marg L 2, edd cf. t. 370, 3 | καὶ om I | ἄλλα scripsi e CI ἀλλὰ BLLau edd | συν- δείπνῳ Mor sed γρ συνδείπνων in marg 13 γευσόμεθα scripsi ut coni Re ἐσόμεθα libri edd μέτοχοι post ἐσόμεθα I 14 τὶς] „hic deesse nonnulla videntur ἴ’ num leg. τίσιν οἰωνοῖς καὶ πρὸς ἑτέρους ἀγῶνας ἀπ’ ἀσεβῶν πλεύσομαι ab impiis“ Re cui oblocutus est lacobs Lect 119 | πλεύσαιμι C ἐλεύσομαι coni Mor 16 ἔργων Β)

41. Ἥδιστον, ὦ σ Νεόκλεις, ἡ συνήθεια τοῖς ποις. βεβίωκας ἄνευ ἐμοῦ χρόνον ἤδη μακρόν· ἔχου τῆς τέρψεως. βεβίωκα τὸν αὐτὸν μηδενὸς τῶν σῶν μετέχων· οὐ προήσομαι τὴν ἀπὸ ταύτ’ ἦς τῆς μελέτης ἡδονήν. χωρὶς δὲ τούτων, οὐδ’ ἄλλως ἡμῖν ἀσφαλὲς συνοικεῖν. λέγεται γὰρ τὴν φύσιν βέβαιόν τι καὶ πάγιον εἶναι. σὺ μὲν οὖν ἐπ’ ἄκρον ἀρετῆς ἥκεις καὶ οὐδ’ ἂν τοῖς φιλαιτίοις εἰς αἰτίαν ἀφορμὴν δοίης, ἐγὼ δὲ γέμω νοσημάτων, ἃ νῦν μὲν ἴσως ἡσυχάζει, χρόνου δὲ προἰ·όντος κινήσεται. ἀνάγκη δὴ πάλιν ταὐτὰ ποιεῖν, μέμφεσθαι, καταβοᾶν, ἐγκαλεῖν, κατηγορεῖν τῶν διαλλαγῶν, ἐπαινεῖν τὴν ἀποκήρυξιν, βουλεύεσθαι περὶ δευτέρας. <καὶ> d οὐκέτ’ ἂν ἐμὸν εἴη μόνον ἀλλὰ καὶ ὧν ἡγησάμην ἀπάντων Ἀθηναίων.

ἔν’ οὖν μὴ χαλεπώτερα ἐπισπασώμεθα κακὰ μηδ’ ἐπὶ πολλῷ συνέλθωμεν, στήσωμεν ἐνταυθοῖ τὸ πρᾶγμα. οὐδὲν δέομαι χρημάτων. ἀρκεῖ μοι τὸ μέχρι Σούσων ἀφιγμένον ὄνομα. οὐ δεῖ βασιλέα τοιοῦτον δέξασθαι λόγον, ὡς ἐγὼ μικρός τίς εἰμι τὴν γνώμην καὶ καλού- [*](2 Her. VIII 64 17 cf. t. II 348, 3 19 cf. p. 481, 23) [*](1 με I | δυσμενῆ reposui e libris ut coni Re δυσμενεῖ edd) [*](3 ἥδιστον — ἀνθρώποις citat omissis verbis co Νεόκλεις Ma- carius fol 86 r 4 ἤδη om C 5 τῶν αὐτῶν ἐγὼ μηδενὸς Ι) [*](7 ἀσφαλῶς I 11 γέμων Β 12 δὲ I | ταὐτὰ πάλιν I | ταὐτὰ scripsi ex I ταῦτα GBLLau edd 14 ἀλλαγῶν CB ἄλλων Lau | βουλεύεσθαι scripsi e CLau ut coni Re βούλεσθαι BLI 15 <καὶ> c inserui ex Ι, ut coni Gasda om edd | οὐκέτ’ ἂν] τοῦτο, οὐ Ι | ἐμὸν εἴη μόνον scripsi e CB Lau εἴη ἐμὸν μόνον L edd μόνον ἐμὸν εἴη Ι 16 ἀπάντων om I 11 μὴ δ’ LILau 18 κακῶ I | ἐνταυθοῖ στήσωμεν Ι 19 οὐ C 20 βασιλέων Lau)

43. Πατὴρ οὐκ ἔστι μοι Νεοκλῆς καὶ ταῦτα ζῶν ἔτι, ἀλλ’ ἔστιν ἕτερος, εἰ δίδως εἰπεῖν, βελτίων, ὁ τὸ μέγα ἔργον ἐργασάμενος ὁ δῆμος, ὁ τῆς μὲν χώρας ἀνθελόμενος τὴν θάλατταν, τὴν χώραν δὲ αὐτὴν διὰ τῆς θαλάττης ἀπολαβών. τοῦτον θεραπεύων καὶ μείζω ποιῶν βιώσομαι. παρὰ τούτου τιμώμενος ἔχω τὴν με- γίστην οὐσίαν. σὺ δ’ ἀνοικοδόμει μὲν τὴν οἰκίαν, ἔξεστι γάρ, ὅτῳ δὲ τὰ σαυτοῦ παραδῷς μετὰ τῶν φίλων σκόπει. ὧς ἔμοιγε οὐ μόνον εἰσελθεῖν ἐκεῖσε φοβερόν, ἀλλὰ κἂν παρὰ τὰς θύρας στῶ, πλήττομαι τὴν ψυχὴν ὑπὸ τῆς μνήμης ὧν ἔπαθον.