Declamatio 1

Libanius

Libanius, Declamatio 1, Libanii Opera, Vol V, Declamationes I-XII, Teubner, Foerster, 1909

13

οὐδ’ εἰ πλείους, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τῶν [*](R III 1) νυνὶ τούτων αἰτιῶν ἐπάγοι τις Σωκράτει πείθων ὑμᾶς ὡς ἀνάγκη κακῶς οἰκεῖσθαι τὴν πόλιν μὴ τούτου δόντος δίκην, οὐκ ἄν μοι δοκῶ τὸ μὴ οὐ φίλος αὐτῷ καὶ γεγονέναι καὶ πάντα χρῆσθαι τὸν χρόνον ἐν ὑμῖν ἀρνήσασθαι. οὔτε γὰρ ἧς ἐφ’ ἑκάστου καὶ λόγου καὶ [*](C = codex Chisianus) [*](Α = Monacensis olim Augustanus) [*](Ma = Matritensis 4679 (N-49)) [*](Ath = Athous Laurae S. Athanasii) [*](U = Vaticanus Urbinas gr. 126) [*](Va = Vaticanus gr. 81) [*](Β = Barberinus II 41) [*](2 Dem. p. 550,22) [*](1 Inscr. στοχασμὸς ἀπλοῦς ἐκ πολλῶν ὁ διάφορα πράγματα ἐφ’ ἐνὶ προσώπῳ τῷ Σωκράτους ζητῶν, τήν τε περὶ τὸ θεῖον ἀσέβειαν καὶ τὴν τῆς πόλεως ὕβριν καὶ τὴν τῶν νέων διαφθο- ράν in marg A 2) [*]((??)δ΄ ante σωκράτους Α, post ἀπολογία C sed in hoc ξέ in ras in marg, μα in marg 1 Ἀθηναῖοι inserui e Ma cum Rog coll p. 34, 13 et 55, 13 om reliqui libri Mor Re 2 ἐπάγοι scripsi ex Α auctore Gasda ἐπάγει CMa Mor Re ἐπάγοιτό reliqui libri Rog 4 φίλον Mor καὶ (1)] πάλαι coni Cobet ὑμῖν U sed υ eras ἡμῖν Va Mor)

14
ἔργου δικαιοσύνης αὐτῷ σύνοιδα τὴν τῶν ἀδίκως ἐπ’ αὐτὸν συνεστηκότων βλασφημίαν καλῶς <ἂν> εἵχεν ἰσχυροτέραν ἡγήσασθαι πολλῆς τ’ ἂν ἦν κακίας ᾧ συνῆν τε πρότερον καὶ περὶ τῶν ἐμαυτοῦ σύμβουλον ἐποιούμην, τοῦτον, ἐπειδὴ πάσχει κακῶς, ἐγκαταλείπειν.

οὕτω δὲ ἔχοντα γνώμης πρέποι μὲν ἂν καὶ συν- εύχεσθαι Σωκράτει καὶ τοὺς θεούς, οἱ κάλλιστα τὸν τοῦδε βίον ἐπίστανται, καλεῖν ἐπὶ τὸν παρόντα ἀγῶνα, δεῖ δὲ ἴσως καὶ λόγῳ βοηθοῦντα φαίνεσθαι καὶ μηδὲν ἀφ’ ὧν ἂν δόξαιμι τὰ δίκαια ποιεῖν παρελθεῖν. καὶ γὰρ ἂν εἴη δεινὸν ἐπὶ μὲν Μελήτῳ καὶ ταῖς παρ’ ἐκεί- νου λοιδορίαις Ἄνυτον ἀναβῆναι λόγον κακοήθη τε καὶ μακρὸν κομίζοντα καὶ πάλιν ἐπὶ τούτῳ Λύκωνα μηδεμιᾶς ἀποσχέσθαι τέχνης, ὅπως εἶς ὑμῶν ἀποθάνῃ, ἡμᾶς δέ, οὓς λυπεῖν ὡμολόγηκεν Ἄνυτος τοῖς κατὰ [*](R III 2) Σωκράτους λόγοις, ἀφώνους | ὡς οὐκ ἀνιωμέ- νους ἑστάναι καὶ γενέσθαι χείρονας τῆς τῶν κατη- γόρων ἐλπίδος, ἄλλως θ’ ὅτε ἐν τῷ τὰ προσήκοντα [*](9 cf. t. IV 16, 7 sq. R 11 sq. cf. p. 115, 19 sq. Plat. apol. p. 23 E sq. p. 36 A. Diog. L. II 5, 18, 39 1 ἀδίκων Ath 2 ἂν inserui auctore Gasda cum Rog om libri Mor Re 3 πολλῆς Ma sed ῆς in ras m 2 4 σύμ-βολον Ma 5 ἐγκαταλιπεῖν MaUVaB Rog 6 δ᾿ Re | πρέ-πει Mor I ἂν om Ma Mor Ι συνάχθεσθαι UVaB 7 Σωκράτει Mor sed γρ Σωκράτη in marg 8 τούτου Mor 10 τὰ om Mor 11 Μελήτῳ scripsi ex Α sed ἴ’ supra ἡ, MaAthUB cum Rog μελίτῳ reliqui libri Mor Re Ι ἐκείνῳ Mor 13 μικρὸν ἡ UVaB 14 μὴ δὲ μιᾶς A | ὑμῶν Ma ἡμῶν UVaB 15 ὡμο-λόγησεν UVa 16 τοῦ ante σωκράτους UVaB | λόγοις inser Ma 2 18 θ’ ὅτε scripsi coll. t. III 337, 11; t. IV 211, 1 τε libri Mor Re τε καὶ ὅπου coni Re τε εἰ lacobs Lect 193 Not 2 τε εἴ τῳ Add in Athen 204) τε καὶ εἰ Gasda Rog)

15
τῇ φιλίᾳ πληροῦν καὶ <τὸ> τοὺς δικάζοντας ὑμᾶς ἐξε- λέσθαι τῆς ἐπιορκίας ἔνεστιν. ὁ γὰρ τὴν τῶν ἐπηρεα- ζόντων ἀπάτην οὐκ ἐῶν ἰσχύσαι φύλακας ἀκριβεῖς ποιεῖ τοὺς ψηφιζομένους τῶν ὅρκων. ὥστε οὐ τῷ φεύ- γοντι συνηγορήσων μᾶλλον ἀνέβην ἢ τῶν ὑμῖν συμ- φερόντων ποιησόμενος πρόνοιαν.

3. Σωκράτει μὲν οὖν, ὦ ἄνδρες, βραχὺς τοῦ θανά- του λόγος, οὔτε γὰρ ἐν οἷς ἀεὶ ζητῶν διετέλει τοῦ ζῆν τὸ τεθνάναι χαλεπώτερον εὗρε τόν τε κεκρατηκότα τῶν ἡδονῶν, ὧν ἕνεκα ζῆν ἐπιθυμοῦσιν οἱ πολλοί, καὶ τὴν ἐνθένδε μετανάστασιν ἀνάγκη ῥᾳδίως φέρειν· ἔτι δὲ οἶς οὐκ ὀλίγοι τῶν φανερῶς ἀδικούντων, τῷ τε παρ’ ὑμῶν ἐλέῳ καὶ δάκρυσι τοῖς αὑτῶν καὶ παίδων ἱκετείαις, εὕραντο σωτηρίαν, τοσοῦτον ἀπέσχε διὰ τού- των αὑτὸν ἐξαιτήσασθαι, ὥστ’ ἤδη τινὰς ὑμῶν ᾐσθό- μὴν τραχύτερον ἐσχηκότας πρὸς αὐτὸν τῷ μηδενὶ τού- των ἀξιῶσαι χρήσασθαι.

ἐγὼ δὲ οὐ διὰ τοῦτο τῆς συνηγορίας ἀπέστην, ὅτι σμικρός τε ὁ λειπόμενος Σω- [*](7 Plat. apol. p. 28 E Sq; 40 C; Phaed. p. 64 sq. [Xen.] apol. ’ξ 23 9 cf. p. 110, 16 sq. 13 cf p. 112, 5 sq. Plat. apol. p. 34 C sq. 38 D) [*](1 πληροῦντα Ath | τὸ inserui 3 ἰσχῦσαι? at cf. ad t. IV 251, 5 6 πρόνοιαν voce des C fol. 335 Α 228 quae sequuntur usque ad ἀπειλοῦσιν p. 97, 15 om CA 7 οὖν in- serui ex UVaB cum Rog τοίνυν Ma om Mor Re 8 ζῶν Ma Va sed in hoc ὢ ex ἤτω corr m 2, Β 11 μετανάστασιν scripsi auctore Cobeto Mnem. III 142 cum Rog coll t. 11 462, 16 et t. III 195, 2 μετάστασιν libri Mor Re | ἔστι Ma 13 τοῖς ante δακρύοις Ath | αὐτῶν scripsi e Ma cum Rog αὐτῶν reli- qui libri Mor Re 14 εὕραντο scripsi ex AthUVaB coll. p. 118, 6; t. II 238, 15; t. IV 273, 17 εὗρον Ma Mor Re εὕροντο Boissonade (Anecd. V 372) Gasda Rog (e Par 3017) 15 αὐτὸν Β 17 διατοῦτο Β 18 σμικρός τε scripsi ex Ath UVaB σμικρὸς reliqui libri edd)

16
κράτει χρόνος καὶ φόβος οὐδεὶς τῆς τελευτῆς, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον πρέπειν ἡγούμενος τὸν τοιοῦτον τῇ φύσει μηδὲν ἀδίκως ἐν ὑμῖν παθεῖν καὶ ἄμα τοῦ μὴ πολλὰ τοιαῦτα ἐν τῇ πόλει τολμᾶσθαι μηδὲ ἀναγκάζεσθαι τοὺς μὲν δικάζοντας ἀσεβεῖν, κοινῇ δὲ ἀδοξεῖν Ἀθη- ναίους παρεκελευσάμην ἐμαυτῷ τὴν Ἀνύτου συκοφαν- τίαν ἐλέγξαι.

τοῦτο δὲ γένοιτ’ ἂν ὑμῶν ἀκούειν εὐμενῶς ἐθελόντων. καὶ γὰρ εἰ μὲν ἐμπείρως ἔχων τῶν ἐν τοῖς δικαστηρίοις λόγων Σωκράτης πρὸς τἀς τούτων παρασκευὰς ἱκανῶς ἐτύγχανεν ἠγωνισμένος, ’ίσως ἂν ὑμῖν ἐξήρκει παρ’ ἐκείνου καὶ περὶ ὧν κρίνεται [*](R III 3) διδαχθεῖσι τὴν ψῆφον ὀρθῶς | φέρειν· ἐπεὶ δέ, ὥσπερ ἐπὶ τῶν ἐργαστηρίων, οὕτω καὶ νῦν ἐν ὑμῖν δι- είλεκται, τῇ παρούσῃ μὲν οὐ συμφερόντως χρείᾳ, μίαν δ’ οὖν αὑτῷ λύσας διαβολήν, ὧς οὐκ ἄρα εἴη δεινὸς λέγειν, ἡμῶν, ὦ ἄνδρες, πρὸς θεῶν, ἀνάσχεσθε τῶν οὐ δυνα- μένων μὲν ἐξισοῦσθαι πρὸς τὸν Ἀνύτου λόγον, ἴσως δὲ ὑμῖν τι συμβαλουμένων καὶ τἀληθῆ μᾶλλον ἐρούν- των ἤ οὗτοι.

[*](1 cf. p. 110, 16. Plat. apol. 29 A; 38 D sq. 3 Plat. apol. p. 17 B sq.; 27 B. Xen. comm. IV 4, 4)[*](1 ᾦ ante καὶ Par. 3014 edd delevi cum Gasda Ι ὁ ante φόβος 6 Par. 3017 Gasda 2 πρέπειν ἡγούμενος scripsi e MaAthUVaB ἡγούμενος πρέπειν Par 3014 edd Ι τὴν φύσιν Ma 3 τοῦ μὴ om Β 4 μὴ δὲ MaB 5 τοὺς ante Ἀθηναίους inser Rog)[*](11 καὶ inserui ex AthUB om reliqui libri edd 13 δικαστη- ρίων Ma Ι ὑμῖν scripsi e MaUB cum Iacobsio Not 4, Sinteni Rog ἡμῖν reliqui libri Mor Re 14 συμφερόντως χρείᾳ scripsi e MaUVaB auctore Re cum Rog συμφέροντες χρείαν Ath Mor Re δὲ Rog 15 οὖν del Iacobs Not 4 γοῦν Rog | αὐτῷ scripsi e Ma auctoribus Iacobsio Lect 193 et Gasda cum Rog αὐτῷ reliqui libri Mor Re Ἀνύτου lacobs Not 4 | οὐκ cancellavit Rog coll Plat. apol. p. 17 B | ἄρ’ Rog 17 μὲν om Β 18 ἐρόν- των Ma sed ο in ου corr m 2, Par 3017 19 οὗτος? at cf. p. 21, 12.)
17

6. Οἶδα μὲν οὖν ὅτι διαβολή τις κατεσκέδασται Σωκράτους ὑπὸ τῶν ἐν ταῖς συνουσίαις τοὺς παρ’ ἐκείνου μὴ φερόντων ἐλέγχους, οἱ δικαιότερον ἂν αὑ- τοῖς ἐπιτιμῶντες, ὅτι τῆς αὑτῶν διανοίας ἠμέλουν, τὸν οὐκ ἐῶντα ῥᾳθυμεῖν περὶ τὰ μέγιστα τῶν ἐν ἀνθρώ- ποις ἐμίσουν καί τινας καθίεσαν τοὺς τὰ τοιαῦτα λέγοντας· τὸν μιαρόν, τὸν ὄλεθρον, τὸν λυμεῶνα τῶν νέων.

ἃ δὴ καὶ τούτοις ἔδωκε θαρρῆσαι τὴν γραφὴν ἀπενεγκεῖν, ἐπεὶ καὶ πρῴην τινὸς προσελθόν- τος αὐτοῖς καὶ λέγοντος οὐ σφόδρα συνήδεσθαι τοῖς διώκουσιν, οὐδὲ γὰρ οὐδ’ ὁρᾶν εἰς τὸ κρατήσειν ἀφορ- μάς, τὸ τῶν δικαζόντων πρὸς τὸν κινδυνεύοντα μῖσος μεγάλην ἔφασαν σφίσιν αὐτοῖς ὑπάρχειν πλεονεξίαν. πάλαι γὰρ αὐτὸν ἐπιθυμεῖν ὑπὸ ταῖς ψήφοις λαβεῖν, ὥστ’ αὐτοῖς ἀρκεῖν φανῆναι. ἃ γὰρ αὐτὸς ἄν, εἴπερ ἐδίκαζεν, Ἄνυτος ἐποίει καὶ οἱ μετὰ τούτου, ταῦτα παρ’ ὑμῶν προσδοκᾷ. κακῶς ἐλπίζων. διὰ τί; ὅτι πρῶτον μὲν ἐν ὑμῖν οὐκ ὀλίγους ἑώρων πολλάκις ἡσθέντας, [*](1 cf. p. 127, 5. Plat. apol. p. 18 B cf. p. 111, 16 sq.) [*](7 Plat. apol. p. 23 D) [*](1 κατεσκεύασται UVaB κατασκευασταὶ Ath cf. Plat. I. I. οἱ ταύτην τὴν φήμην κατασκεδάσαντες 2 ταῖς om Ma 3 ἐκείνων Β | αὑτοῖς scripsi cum Rog αὐτοῖς libri Mor Re 4 αὐτῶν reposui e libris cum Rog αὐτῶν Mor Re 6 καὶ ante καθίεσαν Ma edd delevi | καθίστασαν? | τὰ om AthUVa 8 ἔδωκε scripsi cum Cobeto Mnem III 142 et Sinteni coll p. 116, 6 ἐδίδου 6 Par 3017 Gasda Rog ἐδόκει reliqui libri Mor Re τούτους ἐδόκει θαρρῦναι Iacobs Not 5 10 οὐ inserui ex AthUB, ut coni Re, cum Rog om reliqui libri Mor Re | σφό- δρᾶ μὲν συνήδεσθαι lacobs Not 6 συνάχθεσθαι Cobet 11 οὐδὲ γὰρ οὐδ’] οὐδὲ ἀρκούσας Iacobs I. I. | οὐδ’] οὐχ Ma cancellavit auctore Re Rog οὐδ’ ὁρᾶν coni Re 13 δὲ post αὐτοῖς Ath 17 καλῶς Ma | διατί Β 18 ὀλίγοι <κάθηνται, οὓς> ἑώρων Cobet Coll 255 )

18
ὁπότε Σωκράτης τοὺς ἀλαζόνας ἐλέγχοι, καί, νὴ Δία [*](R III 4) γε, καὶ πρὸς ἀρετὴν διὰ τοῦτον | ἐπιδεδωκότας οὐ μικρόν.

ἔπειτα, εἰ καὶ τὰ μάλιστα δυσχερῶς εἴχετε πρὸς αὐτὸν ἅπαντες καὶ κοινὸς ἦν τοῦ δικαστηρίου πολέμιος, οὐκ ἂν ἦν ἐνταῦθα τῇ δυσμενείᾳ χαρίσασθαι. καὶ γάρ, ὦ ἄνδρες, τὸ χωρίον οὐκ ἔχθρας ἐστὶν ἢ χάριτος οὐδὲ συνέρχεσθε ἐνταῦθα τὸν ἑτέρωθι λυπή- σαντα ἀμυνούμενοι ἢ <τῶ> πρότερον εὖ πεποιηκότι χάριν ἀποδώσοντες, ἀλλ’ ἀπὸ τῶν πραγμάτων, ἐφ’ οἶς ἡ κρίσις, ἢ σώσοντες ἢ κολάσοντες.

ταῦτα γὰρ δή- που καὶ ὁ Σόλων εἰδὼς καὶ νομίζων τῶν ἀγωνιουμέ- νων τοὺς μὲν ἐν φίλοις τοῖς δικάζουσι δώσειν λόγον, τοὺς δὲ ἐν χαλεπῶς ἔχουσιν, ἴνα μηδετέρωθεν κατα- βλάπτοιτο τὸ δίκαιον, ὅρκον ἔταξεν οὐκ ἐῶντα χάριν ἢ δυσμένειαν ἤ τινα πρόφασιν ἄλλην ἄδικον ἐνοχλῆ- σαι τῇ κρίσει. καὶ νῦν μισεῖ τις Σωκράτην, ἀλλ’ ὀμώ- μοκεν ἥκιστα ἐμπλήσειν τὸν αὑτοῦ θυμόν, ἀλλ’ οἱ θεοὶ πρὸς τὴν ψῆφον βλέπουσιν, ἣν ὁ θέμενος οὐ δικαίαν [*](6 sq. Plat. apol. p. 35 C 14 Dem. Tim. p. 746, 19 sq; Eubul. p. 1318, 25 cf. Μ. Fraenkel Herm. XIII 452 sq.) [*](2 διατοῦτον Β τοῦτον reposui e libris, ut coni Re, cum Rog τοὺς Mor Re τοῦτ’ Sintenis δι’ αὐτοῦ lacobs Not 6 3 ἔπειτα scripsi e Β ἐκεῖ Ath ἐπεὶ reliqui libri edd sed εἶτ’ coni Re Ι εἰ inserui e libris auctore Re cum Rog om Mor Re ταμάλιστα VaB Ι εἴχετε scripsi e Ma auctoribus Re et Gasda cum Rog ἔχετε reliqui libri Mor Re 5 πόλεμος Ath | ἐνταῦθα inserui e libris cum Rog om Mor Re 6 καὶ om Ath Ι ἐστὶν om Ath 8 ἀμυνούμενοι Ma sed οὐ ex ὁ corr m 2 | τῷ inserui auctore Gasda om libri edd 11 ὁ inserui ex AthUB om reliqui libri edd 12 λόγον δώσειν Ath 13 μηδ’ ἑτέρωθεν AthVa μὴ δ’ ἑτέρωθεν UB 15 ἐνοχλήσειν UVaB 16 ὁμώ-μοκεν Β 17 ἥδιστα Ath cf. Suidas s. v. Ι ἐμπλήσειν scripsi e Β auctore Nabero cum Rog ἐμπλῆσαι reliqui libri Mor Re Ι αὐτοῦ scripsi ex UVaB cum lacobsio Not 6 et Rog αὐτοῦ reliqui libri Mor Re)

19
ὑποτέθεικεν ὀργῇ καὶ αὑτὸν καὶ παῖδας καὶ οἰκίαν καὶ γένος καὶ σμικρᾶς ἡδονῆς μεγάλην ὑπέσχε τὴν δίκην.

10. Μηδὲ τοῦτό τις ὁράτω μόνον, ὅτι Σωκράτην ἀπεκτονὼς ἔξεισιν ἀπηλλαγμένος τῆς τούτου παρρησίας, ἀλλὰ κἀκεῖνα προσενθυμείσθω, τίς αὑτὸν διαδέξεται δόξα καὶ τίνες ἐλπίδες. ἐν θεάτρῳ μὲν γὰρ κωμῳδίας ἀκροωμένους γελάσαι καὶ συνεπιθέσθαι τῷ κακῶς ἀκού- οντι καὶ χαρίζεσθαι τῷ ποιητῇ καλὰ μὲν οὐδ’ ἐκεῖνα, δόξαι δ’ ἂν οὐ παντάπασιν ἀλλότρια Διονυσίων εἶναι καὶ ὁ γέλως ἀκίνδυνος· ἐν δικαστηρίῳ δὲ ὁ τῷ διώ- κοντι δοὺς ἑαυτὸν καὶ πᾶν ἀληθὲς ἡγούμενος καὶ συν- ταράττων καὶ βασανίζων οὐδὲν καὶ πρὸς τὴν τοῦ κατη- γόρου μεθιστάμενος τάξιν ἀπὸ τῆς οἰκείας μείζω ζημι- ώσας αὑτὸν ἢ <ὃν> οἴεται κακῶς παθὼν μᾶλλον ἢ δε- δρακὼς ἄπεισιν. ὁ μὲν γὰρ οὐκ ἔχει τοῦ κινδύνου κοι- νωνοὺς τοὺς παῖδας, ὁ δὲ πᾶσιν ἐφεξῆς τοῖς αὑτοῦ τὴν συμφορὰν ἐπάγει.

11. Καὶ μὴν οὐδ’ ἐκεῖνό γε εὔλογον ὑπὲρ εὐσε- βείας δοκοῦντας ἀγανακτεῖν αὐτοὺς Ι ἀσεβοῦντας [*](R III 5) [*](1 ὑποτέθεικεν] ὑποκαταδίκην ὢν καὶ Μα | ὀργῇ scripsi ex AthUVaB ὅρκον Ma ὅρκῳ edd | αὐτὸν scripsi ex UVaB cum Rog αὐτὸν reliqui libri Mor Re 2 σμικρᾶς scripsi ex Ath UVaB μικρᾶς Ma edd 3 Μηδὲ scripsi μὴ δὲ MaUB μὴ δὴ reliqui libri edd 5 ἀλλ’ ἐκεῖνα Ath Ι αὐτὸν scripsi αὐτὸν libri edd 7 ἀκροώμενος MaAth ἀκροώμενον UB 10 δὲ reposui e libris auctoribus lacobsio Lect 193 Not 6 et Sin- teni cum Rog τε Mor Re 11 παναληθὲς Ath | συνταράττων in suspicionem vocaverunt lacobs Not 7, Gasda qui ἐξετάζων, Naber qui συμπράττων, Rog qui συντάττων coni, frustra cf. p. 37, 14 ne συνεξετάζων quidem (ut p. 23, 3) necessarium 13 οἰκίας Ma sed ι in εἰ corr m 2, UVa 14 ἑαυτὸν UB | ὃν inserui auctore Sinteni om libri edd Ι καὶ ante κακῶς inser coni Cobet 16 αὐτοῦ scripsi e MaB cum Rog αὐτοῦ reli- qui libri Mor Re 18 οὐδ’ scripsi ex UB cum Rog οὐδὲ reliqui libri Mor Re)

20
ἁλῶναι καὶ τῆς οὐδαμῶς δυναμένης ἐλεγχθῆναι πονη- ρίας οἰομένους δίκην λαμβάνειν αὐτοὺς ἐν τοῖς ὀφεί- λουσι τοῖς κρείττοσι δίκην γενέσθαι.

12. Περὶ μὲν οὖν τοῦ μὴ δεῖν, εἴ τις ὑμῶν ἀγα- νακτῶν ἐκ τῶν ἔμπροσθεν τούτῳ πρὸς ἐνίους γεγενη- μένων λόγων δεῦρ’ εἰσελήλυθε, τοῦτο ἀναμιγνύναι τῇ παρούσῃ κρίσει καὶ τοῦ δεῖν μεμνημένους τῶν θεῶν, οὓς ὀμωμοκότες ἥκετε, τήν τε ἀκρόασιν ἅπασαν ποιεῖ- σθαι καὶ τὴν διάγνωσιν ἐνῆν μὲν πλείω λέγειν, οἶμαι δὲ οὐδὲν δεῖσθαι τούς γε εὖ φρονοῦντας πλειόνων.

13. Ἤδη δὲ ὑμᾶς διδάξω, πόθεν ποτὲ Ἄνυτος ἐπέ- θετο Σωκράτει καὶ ὡς οὐκ ἐκ τῆς πρὸς ὑμᾶς εὐνοίας οὐδ’ αὖ φροντίζων τῆς τῶν ὑμετέρων παίδων ἐπιει- κείας, ἀλλ’ ἑτέρωθεν. διορίσασθαι δέ, ὦ Ἀθηναῖοι, καὶ αὐτὸς ὥσπερ καὶ οὗτος βούλομαι. ἐἀν <δ᾿> ἐπιδείξω Σω- κράτην οὐδενὶ πώποτε διδάσκαλον γενόμενον οὔτ᾿ ἀδί- [*](12 cf. p. 29, 15 sq.; 30, 3. Plat. apol. p. 24 C 13 cf. p. 31, 17 sq. Plat. apol p. 25 C; 26 A sq. 16 sq. Xen. comm. I 2, 62 sq.; apol. § 25) [*](1 οὐδαμοῦ UVa Rog 3 δίκην τοῖς κρείττοσι Ath 4 Καὶ ante περὶ inserendum coni lacobs Not 7 | οὖν inserui ex Ath UB auctore Re cum Rog om reliqui libri Mor Re 5 τού-τούτων Ath Ι γεγενημένων inserui eMaUVaB cum Rog om Ath Mor Re 6 εἰσελήλυθεν Ma Ι τοῦτον Ma sed v add m 2, UVa Β 7 μεμνημένους Ma sed οὐ ex ὁ corr m 2 8 ὀμωμοκότες scripsi ex AthUVa auctore Re cum Rog ὀμωμοκότες Ma ὀμω- μοκότας Β Mor Re 8 τ’ Rog | ἀκρόασιν ἅπασαν reposui e libris ἀκρασίαν πᾶσι Mor Re qui ἀκρόασιν ἴσην πᾶσι coni ἀκρόασιν πᾶσι Rog 10 καὶ ante οὐδὲν et τῶν ante πλειόνων Mor Re delevi cum Rog Ι τε Ath 11 δείξω Μ 13 ὐμε-τέρων reposui e libris auctore Re cum Rog ἡμετέρων Mor Re 15 punctum post βούλομαι posui cum Β, colon Rog, comma reliqui libri Mor Re | <δ᾿ > Re | <δ᾿ > inserui 16 ὦ Ἀθηναῖοι, ante οὐδενὶ Ath Mor Re delevi cum Rog | num ἀδίκου <λήμματος οὔτε> κλοπῆς coll p. 28, 1? at cf. p. 71, 14 sq. οὐδενὸς ἀδίκου, οὔτε vel ἀδίκου, οὔτε coni Sintenis)

21
κου κλοπῆς οὔτε ἀπάτης οὔτε ἱεροσυλίας οὔτε ἐπιορ- κίας οὔτ’ ἀργίας οὔθ’ ὑπεροψίας τῶν νόμων οὔτε δήμου καταλύσεως, ἀπάσης δὲ σωφροσύνης καὶ δικαιο- σύνης ἡγεμόνα καὶ πάντων ὑμῖν εὐνούστατον καὶ γεγενημένον καὶ ὄντα, πείσατε Ἄνυτον ἐγκαλύψασθαι.

14. Σκοπεῖτε δέ. Σωκράτης ὦ ἄνδρες, γενόμενος ἐκ πατρὸς Ἀθηναίου καὶ τραφεὶς ἐν τοῖς ἡμετέροις νόμοις λογισμὸν ἔλαβε μείζω μὲν ἴσως τῆς οἰκίας τῆς ἑαυτοῦ, πρέποντα δὲ τῇ πόλει καὶ τῷ τῆς πόλεως γνωρίσματι. καὶ διήνεγκε τῶν πολλῶν, ὁμολογῶ, οὐκ ἐξενεχθεὶς ἐπὶ τὰ χείρω καὶ βουληθεὶς γενέσθαι κά- κιστος, ὧς οὗτοί φασιν, ἀλλὰ τῷ μάλιστα δὴ τῶν μνημονευομένων ἀρετῆς ὀρεχθῆναι καὶ νομίζειν ζηλω- τὸν τὸ κτῆμα.

τὸ μὲν γὰρ ἐν βαναυσίᾳ δι- [*](R III 6) ἄγειν ἢ γῆν ἐργάζεσθαι ἢ πελάγη περᾶν ὑπὲρ χρημά- τῶν ἢ τὰ ἀπὸ τῶν μετάλλων ζητεῖν ἢ μνηστεύειν ἀρχὰς ἢ τὴν ἐπὶ τοὺς ἰδιώτας ῥητορείαν συλλέγειν καὶ διὰ ταύτης τῆς μελέτης καρποῦσθαι τοὺς ἀπράγμονας ταῦτα ᾔδει μὲν τοῖς μετιοῦσι καὶ δυνάμεις καὶ τὰς θαυμαζομένας ὑπὸ τῶν πολλῶν ὠφελείας φέροντα καὶ φοβεροὺς ποιοῦντα τοῖς ἐν ταῖς εὐπορίαις, οὐ μὴν ἐδυνήθη Σωκράτης τούτων οὐδὲν οὔτε μέγα οὔτε [*](2 οὔτε (1) Β 5 ποιήσατε coni Sintenis 7 ἡμετέροις Β sed ἡ ex ὒ corr ὑμετέροις Rog 8 οἰκείας Ath | τῆς ἑαυτοῦ scripsi e MaUVaB αὐτοῦ Ath Mor Re τῆς αὑτοῦ Rog 11 ἐξενεχθεὶς reposui e libris cum Rog ἐνεχθεὶς Mor Re 13 ἀρετῆς ὀρεχθῆναι scripsi ἀρετῇ στηριχθῆναι libri Mor Re ἀρετῆς τ’ ὀρεχθῆναι Cobet Mnem. III 143 Rog 14 βα-ναυσίᾳ scripsi ex AthUVaB auctoribus Bastio Greg. Cor. p. 836 ed. Schaef. et Gasda cum Rog βαναυσία Ma βαναύσῳ Mor Re qui βαναύσων coni 16 μετάλων UVaB 21 τοῖς scripsi auctoribus Sinteni Gasda Cobeto cum Rog τοὺς libri Mor Re)

22
εὔδαιμον ἡγήσασθαι, νομίσας δὲ πάντων εἶναι κτημά- των ἀνθρώπῳ θειότατον τὴν ψυχὴν καὶ τὸν ταύτην καθαρὰν κακίας παρεχόμενον τοῦτον εἶναι τὸν ὡς ἀλη- θῶς εὐδαίμονα, δύνασθαι δὲ κακίας ψυχὴν ἐλευθεροῦν φιλοσοφίαν καὶ τοῦτο αὐτῇ μέγιστον ἐξευρῆσθαι φάρ- μακον, ἀφ’ ὧν μὲν ἦν τρυφᾶν καὶ δύνασθαι, ταῦτα ἑτέροις ἀφῆκε, δι’ ὧν δὲ ἦν μηδὲν τῷ σώματι χαρι- ζόμενον πάντα τρόπον τὴν ψυχὴν ἀμείνω ποιεῖν, ἐπὶ ταῦτα ἧκε.

τὸ μὲν οὖν τὴν τοῦ οὐρανοῦ διερευ- νᾶσθαι φύσιν καὶ τὸν ἥλιον ὅ τι ποτέ ἐστι σκοπεῖν καὶ περὶ τῆς σελήνης ἀνευρίσκειν λόγους καὶ πόθεν ἀστραπαὶ καὶ τί τὸ βροντᾶν ποιοῦν, τὴν μὲν περὶ ταῦτα διατριβὴν ἔφυγε νομίζων μάταιον ἅπασαν μάθη- σιν ἀφ’ ἧς οὐδὲν ἂν ἔργον τοῖς ἐπισταμένοις γένοιτο· ἐπὶ δὲ τὸ ζητεῖν τὸ δίκαιον καὶ τίνα χρὴ νομίζειν ἀνδρεῖον καὶ τίς εἰκότως ἂν καλοῖτο σοφός, ὃ μέγιστον τῶν ἀγαθῶν καὶ οἴκῳ καὶ πόλει καὶ πᾶσιν ἔθνεσιν, ἐπὶ ταῦτα ὥρμησε καὶ τούτοις ἐνέμεινε διδάσκαλον [*](1 Plat. apol. p. 30 B; Phaedr. p. 241 C; leg V p. 726 A; 731 C 6 Xen. comm. I 2, 4 9 Plat. apol. p. 19 C. Xen. comm. I 1, 11 sq. Diog. L. II 5, 6, 21 15 Xen. comm. I 1, 16 18 Plat. apol. p. 33 A. Xen. comm. I 2, 3 3 ὡσαληθῶς Β 4 δὲ om VaB 7 ἀφῆκεν AthUB 9 οὖν inserui e MaAthVaB cum Rog om U Mor Re 10 ὃ τι scripsi e Β cum Rog ὅτι reliqui libri Mor Re 12 μὲν inserui e MaAthUB cum Rog om Va Mor Re 13 ἅπασαν re- posui e libris cum Rog πᾶσι Mor Re πᾶσαν Sintenis 14 ἂν ἔργον scripsi auctoribus lacobsio Lect 193 App Pors 320 Not 7 et Cobeto Mnem. III 143 cum Rog ἐνεργὸν libri Mor Re qui οὐδὲν ἔργον coni Ι τοῖς om UVaB | ἐπισταμένο ς cum ras 1 litt U ἐπισταμένας Va 15 ἐπὶ reposui e libris auctore Re cum Rog ἐπεὶ Mor Re | τί δίκαιον coni Rog 16 <καὶ> ὃ Gasda 18 καὶ τούτοις ἐνέμεινε in marg Ma)

23
μὲν αὑτὸν οὐδενὸς οὐδαμοῦ προσειπὼν οὐδὲ ἀργύριον πραξάμενος, ὧς ὁ μιαρὸς σοφιστής, ἐν δὲ τῷ τοῖς | [*](R III 7) πλησιάζουσι συνεξετάζειν τὴν ἑκάστου πράγματος φύσιν τὸν βίον ποριζόμενος.

καὶ ταῦτα ἔπραττεν οὐ πολλῶν κεκληρονομηκὼς ταλάντων οὐδὲ τῆς ἔνδον αὐτῷ περιουσίας παρεχούσης ἐπ’ ἐκεῖνα σχολήν. ὀγδοή- κοντα γάρ, ὦ ἄνδρες, μνᾶς αὐτῷ τοῦ πατρός, ἡνίκα ἐτελεύτα, παραδόντος καὶ ταύτας ἡλικιώτου τινὸς ἐπ’ ἐργασίᾳ λαβόντος ἔπειτα περὶ τὴν ἐργασίαν ἀτυχήσαν- τος σιγῇ τὸ συμβὰν ἤνεγκεν ὁ Σωκράτης. καὶ μᾶλλον ἄν τις τῶν μὴ προεμένων τὸ ἀργύριον ἐμνήσθη περὶ τούτου ἤ αὐτὸς ὁ δεδωκώς. λοιπὸν οὖν ἦν ζῆν ἐν ἀμυ- θήτῳ πενίᾳ.

τί οὖν ἐποίησεν; οὐ μετέβαλε τὴν τάξιν, ἐπειδὴ τῶν ἀφορμῶν ἐστέρητο, οὐδ’ ᾠήθη δεῖν ἕτερος ἐν ἑτέροις γενέσθαι καιροῖς, ἀλλ’ ἐτήρησεν ἀκί- νῆτον τὴν γνώμην διὰ τέλους οὔσης αὐτῷ γυναικὸς καὶ παίδων. ἀντὶ γὰρ τοῦ ζητεῖν εὐπορίας οὐ καλὰς [*](2 Plat. apol. p. 19 D. Xen. comm. Ι 2,5 4 Plat. apol. p. 23 B; 38 B sq. 5 cf. p. 87, 5 sq. 6 Dem. Phal. apud Plut. Arist. 1, 9 cf. Boeckh Staatshaushalt. Ι 143 3 Zeller Gesch. der Phil. II 1, 44 3) [*](1 αὑτὸν scripsi e MaU cum Rog αὐτὸν reliqui libri Mor Re I οὐδὲν ante οὐδενὸς Β 2 ὧς inserui e MaUVaB auctore Re cum Rog 3 ἑκάστου reposui e libris auctore Sinteni cum Rog ἐκείνου Mor Re 6 ἑβδομήκοντα e Par 3017 Rog for- tasse recte, cum fidem facere videatur Demetrius Phalereus apud Plutarchum I. I. 7 γάρ] μὲν Ma 8 ἐτελεύτησε Β Ι ταύτας scripsi ex AthUB ταῦτα reliqui libri edd 10 ἤνεγκεν ὁ Σωκράτης reposui e libris ἤνεγκε Σωκράτης edd 15 γενέσθαι καιροῖς reposui e libris cum Rog καιροῖς γενέσθαι Mor Re | ἐτήρησεν reposui ex AthUVaB auctore Re cum Rog ἐτήνησεν Ma ἐκίνησεν Mor Re 16 διατέλους MaB 17 γὰρ om Ma Ι ζητεῖν reposui e MaAthVaB auctore Re cum Rog ζῆν U Mor Re | οὐ om Ath)

24
καὶ σκοπεῖν ὅθεν ἂν ἀντὶ τῶν οἰχομένων αὑτῷ γένοιτο χρήματα τῆς δαπάνης ἀφεῖλε καὶ μᾶλλον <πρὸς> τὸ μὴ δεῖσθαι τοσοῦτον ἐπαίδευσεν ἑαυτὸν ἢ ὅθεν ἂν ἔχοι δαπανᾶν ἐσκέψατο, τρίβωνι μὲν ἐνὶ δι’ ἔτους χρώμενος, ὕδωρ δὲ πίνων ἥδιον ἢ Θάσιον οἶνον ἕτεροι τό τε πεινῶν ἐσθίειν ἀντὶ Περσικῆς ποιούμενος τραπέζης. τῆς δὲ οὕτως ἐχούσης τροφῆς ἔμελε δήπου τοῖς ἐπιτη- δείοις Σωκράτους οὐδὲν ἐνοχλοῦντος.

τοιοῦτος ὢν καὶ διάγων, ὡς ἔφην, ὥσπερ τις κοινὸς πατὴρ καὶ τῆς πόλεως ὅλης κηδεμὼν περιενόστει τὰς παλαίστρας, τὰ γυμνάσια, τὸ Λύκειον, τὴν Ἀκαδημίαν, τὴν ἀγοράν, ὅπου μέλλοι <πλείστοις> ἐντεύξεσθαι, λειτουργῶν ὑμῖν, ὦ ἄνδρες, λειτουργίαν οὐδὲν ἐοικυῖαν ταῖς ἐν τοῖς Παναθηναίοις ἢ τοῖς Διονυσίοις, ὧν ἡ χάρις παρέρχε- τᾶι, ἀλλ’ ἐγρηγορὼς καὶ φροντίζων, ὅπως κακίαν μὲν εἰς δύναμιν ἐξελάσειεν, ἀρετὴν δὲ πείσειεν ἀγαθόν τι νομίζειν.

καὶ οὐδὲν ἐπαύσατο τῶν στρατηγεῖν καὶ [*](2 Xen. comm. Ι 2, 1 6 cf. t. II 544, 6 11 cf. p. 31, 9 sq.; 44, 6 sq.; 98, 19 sq. Plat. Euthyph. p. 2 A; Euthyd. p. 271 A; Lys. p. 203 A; conv. p. 223 D 12 Xen. comm. I 1, 10 Ι cf. p. 113, 3) [*](1 σκοποῖ Ma Ι ἀπὸ Ma | αὑτῷ scripsi αὐτῷ libri edd 2 καὶ μᾶλλον scripsi auctore Cobeto Mnem III 143 cum Rog μᾶλλον καὶ libri Mor Re Ι πρὸς inserui cum Rog coll. Xen. I. I. om libri Mor Re 3 τοσοῦτον scripsi ex AthUVaB τοσού- των Ma edd 7 ἔμελε scripsi e Ma sed λ ex λλ corr m2, UB auctore Re cum Rog ἔμελλε AthVa Mor Re οὕτω δὲ τῆς τρο- φῆς ἐχούσης ἔμελλε — Σωκράτης οὐδὲν ἐνοχλεῖν coni Gasda 11 λύκιον AthUVaB Mor | Ἀκαδήμειαν Rog 12 ὅπου reposui e libris auctoribus Sinteni et Cobeto Mnem. III 143 cum Rog ὅποι Mor Re Ι μέλλοι scripsi ex UVaB auctoribus Gasda et Cobeto cum Rog μέλλει Ma μέλλει Ath Mor Re ποτ’ ἔμελλεν ἂν τεύξεσθαι Sintenis | πλείστοις inserui post μέλλοι hiatus vi- tandi causa coll Xen. comm. I. I., post ὅπου auctore Cobeto Rog om libri Mor Re 13 τὴν Ma τοῖς Β 16 ἐξελαύνειν Ma)

25
ἄρχειν ὑμῶν βουλομένων καὶ τὰ κοινὰ διοικεῖν ἐνίους ἐλέγχων, ὅτι πρὶν ὅπως ἐπιμελήσονται τῶν | ὑμε- [*](R III 8) τερῶν καὶ πῶς ἂν εὐδαίμων γένοιτο πόλις μαθεῖν, ὅπως ἐν ταῖς ἀρχαῖς γένοιντο διαπράττονται. καὶ ταῦτα ἔλεγεν, οὐ μὰ Δί’, οὐκ ἐκείνους ἐν αἰσχύνῃ ποιεῖν βου- λόμενος, ἀλλ’ ἵνα εἰδῶσιν, ὅτι ἔστιν ὁ μεμψόμενος τοῖς ἀμελοῦσι καὶ ἐξετάσων καὶ λόγον ἀπαιτήσων, ἴν ἢ μὴ παρασκευάζοντες αὑτοὺς χρησίμους ἀπέχωνται τῶν ὑμε- τέρων ἢ παρέχοντες αὑτοὺς εἰς τὴν χρείαν ἐπιτηδείους συμφέρωσιν ὑμῖν ἄρχοντες.

21. Καὶ διὰ τοὺς τοιούτους, ὦ Ἀθηναῖοι, λόγους Σωκράτης μὲν πολλοῖς ἀπήχθετο, τὰ δὲ ὑμέτερα, ἐὰν ἄνευ φθόνου σκοπῇ τις, πολλαχῇ βέλτιον ἔσχεν ἐγκα- λοῦντος ἀεὶ τούτου καὶ ὀνειδίζοντος, ὅτι χρημάτων μὲν Ἀθηναίοις ἐστὶ πολλὴ φροντὶς καὶ περὶ τοῦτο ἐσπουδάκασι, τῶν δὲ ψυχῶν ὅπως ἄρισται γενήσονται [*](11 sq. Plat. apol. p. 23 A) [*](2 ἐπιμελήσωνται MaAth 3 ὅπως auctore Cobeto Mnem. ΙΙΙ 143 Rog 4 ὅπως reposui e libris anctoribus lacobsio (Lect 193 Not 8) Sinteni Cobeto cum Rog εἴπως Mor Re 6 ἵν' Rog Ι εἰδῶσιν reposui e libris auctore Cobeto cum Rog ἴδωσιν Mor Re | μεμψόμενος scripsi auctoribus Gasda et Cobeto cum Rog μεμφόμενος libri Mor Re 7 ἐξετάζων Β Ι ἀπαιτή- σων reposui e libris auctore Re cum Rog ἀπαρτήσων Mor Re ἵν΄ inserui e libris cum Rog om Mor Re | ἢ scripsi e Ma cum Rog εἰ reliqui libri Mor Re ἢ εἰ e Par 3017 Gasda 8 αὑτοὺς scripsi ex U cum Rog αὐτοὺς reliqui libri Mor Re | χρησίμους — 9 ἀπέχονται in marg Ma | ἀπέχωνται reposui e MaAth UVa cum Rog ἀπήχθητο B Mor Re ἀπήχθηται coni Re 9 αὑτοὺς reposui e MaUVB cum Rog αὐτοὺς Ath Mor Re 10 συμφέρωσιν reposui e MaUVa auctore Gasda cum Rog συμφέρουσιν AthB Mor Re I ἡμῖν Ma 12 ἀπήχθετο reposui e MaAthUVa cum Rog ἀπήχθητο B Gasda ἀπήχθηται Mor Re 15 μὲν om Ath ἐστὶ scripsi auctore lacobsio Not 8 cum Rog οὖσι libri Mor Re τούτου VaB 16 ὅπως ὡς ἄρισται auctore Cobeto Mnem. III 143 Rog Ι γενήσωνται Ma γένωνται reliqui libri corr Mor)

26
καὶ αὐτῶν καὶ παίδων, οὐδὲ εἶς λόγος. ὧν καθ’ ἑκάστην λεγομένων ἡμέραν καὶ ταυτησὶ τῆς παιδείας Σωκρά- τους συνεχῶς προιούσης δεῖ νομίζειν τοὺς μὲν ἄγαν κακῶς διακειμένους οὐδὲν ὄνασθαι, τοὺς δὲ εἰδότας ἐρυθριᾶν καὶ πεισθῆναι καὶ γενέσθαι βελτίους.

καὶ μὴν ἐν οἷς τοῖς ἅπαντας γοητεύουσιν ἐντυγχάνων σοφισταῖς, τῷ Πρωταγόρᾳ, τῷ Γοργίᾳ, τῷ Προδίκῳ, τῷ Θρασυμάχῳ, τοῖς ἄλλοις οὓς ὁ μισθὸς ἐπὶ πᾶν χωρίον εἷλκεν, ὥσπερ ὁ θαλλὸς τὰ πεινῶντα θρέμματα, ὅτε τούτους ἐν τοῖς ἐρωτήμασιν ἐδείκνυ πολὺ τῆς δόξης ἣν εἶχον ἐλάττους καὶ φρονοῦντας ὡς εἰπεῖν οὐδ’ ὁτιοῦν περὶ ὧν ἔφασαν ἑτέρους διδάσκειν ἔχειν, τότε ὁμοῦ μὲν τὴν νεότητα τῆς πόλεως ἐξῃρεῖτο τῆς ἠλι- [*](R ΙΙΙ 9) 9 θίου συνηθείας, ὁμοῦ δὲ | σοφίας ὑμῶν εἰς ἅπαντας ἀνθρώπους ἀπέστελλεν ὄνομα, εἰ τοὺς ὥσπερ δαίμονας πανταχοῦ θαυμαζομένους ἐπὶ τοῖς λόγοις οὓς ἀνεγί- νωσκον ἐπὶ τῷ λαβεῖν, τούτους ἀπέφηνε ῥημάτων συλλογὴν παρεχομένους κενήν, νοῦ δὲ ὅτι πλεῖστον ἀπέχοντας καὶ τοῦ τὴν φύσιν εἰδέναι περὶ ὧν ἐπεχεί- ῥοῦν λέγειν καὶ δικαιότερον ἂν τελέσαντας ἀργύριον [*](6 Plat. Prot. p. 315 A; soph. p. 235 A; Euthyd. p. 288 B; Crat. p. 384 B 7 cf. p. 114, 15 sq. 8 Plat. apol. p. 20 A 9 Plat. Phaedr. p. 230 D. Aen. Gaz. Theophr. p. 72, 16 ed. Boiss. 15 Thuc. V 16, 3) [*](1 καὶ (2) om AthVaB 2 παιδείας scripsi auctore Gasda cum Rog πολιτείας libri Mor Re Ι „malin Σωκράτει“ Re 3 ἄγαν] ἀναιδῶς Cobet 4 κακῶς inserui e MaAthB cum Rog om reliqui libri Mor Re qui ἀνιάτως inserendum coni 6 τοῖς reposui e libris auctore Re cum Rog τοὺς Mor Re 9 θρέμματα reposui e libris cum Rog πρόβατα Mor Re 11 ὡσει- πεῖν Β ὧς om Ath 14 συνηθείας Ma sed υνη in ras m 2) [*](17 ἀργύριον ante λαβεῖν inser auctore Nabero Rog delevi) [*](18 νοῦ δὲ reposui e MaUVaB auctore Re cum Rog οὐδέ Ath νοῦν δὲ Mor Re 20 τελέσοντας MaAthUVa)

27
ἐπὶ τῷ μαθεῖν ἢ λαμβάνοντας ὥς τι τῶν δεόντων δυναμένους διδάσκειν.

διὰ ταῦτα πάντα αὐτοί τε συνθέοντες περιειστήκειτε τὸν Σωκράτην, ὁπότε τῶν τοιούτων ἐλέγχων ἅπτοιτο, καὶ τοὺς ἐπὶ σοφίᾳ φρο- νοῦντας ὁρῶντες καταδυομένους καὶ μᾶλλον τῶν ἀνδρα- πόδων ἰλιγγιῶντας καὶ ἀποροῦντας καὶ περιβλέποντας ὅποι φύγοιεν ἐγελᾶτε. καὶ ἅμα πρὸς ἐπιμέλειαν παι- δείας ἀληθινῆς ἐτρέπεσθε τοῖς τε παισὶ παρῃνεῖτε τοῦ ταῦτα ποιοῦντος ἔχεσθαι νομίζοντες μεῖζον εἶναι κέρδος αὐτοῖς καὶ μικρὸν τῶν ἐκείνου μετασχεῖν καλῶν ἢ τὸν ἐπὶ γῆς ἅπαντα χρυσόν.

24. Ὧν ἦν ποτε καὶ Ἄνυτος ὁ πικρὸς νυνὶ κατή- γορος. καὶ γὰρ οἶ τούτου παῖδες καὶ προσῄεσαν καὶ ἔχαιρον τῷ νῦν φεύγοντι τὴν δίκην, καὶ οὗτος οὔτε ἀπέτρεπεν οὔτε ἐμέμφετο, ὥσπερ οὐδ’ ὑμεῖς τοὺς ὑμε- τέρους αὐτῶν. εἰκότως. ἠπίστασθε γάρ, ὧς ὁ μὲν ὁμιλῶν κἂν θαυμάσειεν, ὁ δὲ θαυμάζων κἂν ζηλώσειε καὶ τῷ πυκνῷ τῆς συνουσίας ἐγγένοιτ’ ἄν τις ἐπιθυμία μιμή- σεως, ἐπιθυμήσαντες δὲ τῶν ἐπιτηδευμάτων Σωκράτους ἔσονται τῶν πολλῶν εὐθὺς ἀμείνους γαστριμαργίας μὲν [*](9 Plat. leg V p. 728 A 13 [Xen.] apol. § 30) [*](2 διαταῦτα Β 3 συνθέοντες reposui e libris συνθέντες Ath) cum Rog σωθέντες Mor Re qui συνιόντες aut συσπειρα- θέντες coni ἡσθέντες coni lacobs Add 53 Lect 193 Sintenis Cobet Mnem. III 144 ὠσθέντες lacobs Not 8 Ι περιειστήκειτε reposui ex UVaB cum Rog περιστήκειτε γα περιεστήκει δέ Ath 7 ὅπη Ath 10 καὶ scripsi auctore Re κἂν auctori- bus lacobsio Add 53 Lect 193 Not 9 et Cobeto Rog καίτοι Sintenis 11 ὑπὸ coni Naber Ι ἔχειν post χρυσὸν inserendum coni lacobs Lect 193 Not 9 12 τότε Πα 13 προσῇσαν Rog) [*](14 ἔχαιρον Ma sed εχαι in ras m 2 15 οὐδ’ scripsi e libris οὐδὲ edd 18 ἐγγένοιτ’ scripsi ex AthUB ἐγγένοιτο MaVa edd 20 τῶν πολλῶν] πολλῷ Naber)

28
καὶ μέθης καὶ λήμματος ἀδίκου καὶ ζεούσης ὀργῆς καὶ θωπείας ἀνελευθέρου καὶ τῶν τούτοις ἐοικότων νοση- μάτων γεγονότες κρείττονες, κρυμὸν δὲ καὶ θάλπος τῷ σώματι καθάπερ ἀδαμαντίνῳ δεχόμενοι καὶ μήτε δίψῃ μήτε πείνῃ πιεζόμενοι, οἴους ὄντ’ ἃς ᾔδειτε [*](R III 10) φοβεροὺς Ι μὲν ἐπὶ στρατείας τοῖς ἐναντίοις ἐσο- μένους, ἀγαθοὺς δὲ ἐν βουλαῖς τὸ συμφέρον ἰδεῖν.

τί οὖν ἡμῖν τὸν χρηστὸν Ἄνυτον ἐξέμηνε; πόθεν ἀποκτεῖναι βούλεται τοῦτον ᾧ πολλάκις ηὔξατο γενέ- σθαι τοὺς υἱεῖς παραπλησίους; ἐν τοῖς λόγοις, ὠ ἄνδρες, τοῖς τἀληθὲς ζητοῦσιν ἔδει τῷ δηλώσοντι σαφῶς ὃ προὐθυμεῖτο παραδειγμάτων δή τινων, ὃ ποιεῖν ἅπαν- τες εἰώθαμεν καὶ οὐδὲ τῷ πάνυ βουλομένῳ τοῦτο φυγεῖν ἔνεστι.

μεμνημένος δὴ σκυτοτόμων καὶ 15 βυρσοδεψῶν καὶ τῶν ἁλουργὰ ποιούντων ἔρια καὶ τῶν ἐπὶ ταῖς ἄλλαις τέχναις καὶ λέγων, ὡς ἐφ’ ὅτῳ τις διατρίβοι, τοῦτ’ ἂν εἰδείη μᾶλλον ἑτέρου καὶ καλῶς ἂν κατίδοι φαυλότητα τῶν ἐν αὐτῷ καὶ τοὐναντίον, ὑπ’ αὐτῶν τῶν πραγμάτων ἐπὶ τοῦτον Ἄνυτον ἤγετο, ᾧ τὸ μὲν ἀπὸ βυρσῶν εὐπορεῖν οὐκ ἐφαίνετο δεινόν, [*](15 cf. [Xen.] apol. § 29. [Socr.] ep. 14) [*](2 εἰκότων Ma 3 μὲν ante δὲ Mor Re delevi cum Rog) [*](5 εἰδῆτε AthUVaB 8 ἡμῖν om Ma 10 τούς υἱεῖς γενέσθαι Ma | ὦ ἄνδρες in marg Ma2ss 11 τἀληθὲς scripsi auctore Re cum Rog ἀληθὲς libri Mor Re | ζητοῦσιν reposui e MaAthB cum Rog ζητοῦσι UVa Mor Re | τί σαφὲς Ath σαφὲς UVaB 12 παράδειγμα τῶν δέ τινων Ath Ι ᾦ Ath 13 πάλαι Ma 14 καὶ βυρσοδεψῶν om Rog 15 ἁλουργὰ VaB cf. t. II 22,8; 320,3 17 διατρίβοι reposui e libris cum Rog διατρίβῃ Mor Re ἂν διατρίβῃ Hirzel Mus. Rhen. XLII 246 εἰδείη Ma sed εἰ in ras m 2 18 τὴν MaUVaB Gasda Rog αὐτῷ scripsi e MaU cum Gasda et Hirzelio ἑαυτῷ AthVa Β edd)

29
τῷ δὲ λόγῳ τῆς ἐργασίας ἀγανακτεῖ, καὶ τὸ μὲν ἔργον οὐκ ἔφευγε, δυσχεραίνει δὲ τὸ ῥῆμα.

ὑμῶν δὲ ἕκαστος πολλάκις μέμνηται τῆς αὑτοῦ τέχνης καὶ πρός γε χάριν οἶδε τῆς ἀπ’ αὐτῆς προσόδου, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς Σωκρά- της πολλάκις ἂν εἰπὼν τὸν αὑτοῦ πατέρα Σωφρονίσκον προσέθηκεν ἂν καὶ τὰ περὶ τοὺς λίθους καὶ τὴν τῆς μητρὸς οὐκ ἀπεκρύπτετο τέχνην.

ᾧ δῆλον ὡς οὐκ ἐφ’ ὕβρει τὰς τῶν ἄλλων παρέφερεν, ἀλλ’ ὅπως οἱ διάλογοι τὰ αὑτῶν λαμβάνοιεν καὶ μηδὲν τῶν ὀφει- λόντων εἰρῆσθαι σιγῷτο. διὰ τοῦτο Ἀπολλόδωρος μὲν ἤκουε πρᾴως καὶ Ξενοκλείδης οὐ γέγραπται, μόνου δέ, ὡς ἔοικεν, Ἀνύτου καθάπερ τυράννου κίνδυνον ἔχει μνησθῆναι καὶ ἃ ποιεῖν τούτῳ δέδοκται, ταῦτα οὐδενὶ συγκεχώρηται λέγειν.

29. Ἀλλ’, ὅπερ ἔφην, μηδεὶς οἰέσθω τοῦτον ἀπὸ τῆς πρὸς ὑμᾶς εὐνοίας καὶ τοῦ τὴν λύμην, ἢ χείρους ποιεῖ τοὺς ὑμετέρους παῖδας, ἐθέλειν ἐξελεῖν \ ἐπὶ [*](R III 11) τοῦτον ἥκειν τὸν ἀγῶνα. εἰ γὰρ Σωκράτης ὑπερέβαινε [*](3 cf . ad t. m 344, 23 6 Plat. Euthyd. p. 297 E sq. Diog. L. II 5, 18 7 Plat. Theaet. p. 149 A 10 Plat. conv. p. 173 D cf. Kirchner prosop. Att. I 102 15 cf. p. 20, 12) [*](1 καὶ — 2 ῥῆμα cancellavit Rog 2 ἔφευγε scripsi auctore Sinteni ἔφυγε libri edd Ι ὑμῶν scripsi e libris ἡμῶν edd 3 αὑτοῦ scripsi ex UVaB cum Rog αὐτοῦ MaAth Mor Re 4 οἶδεν Ma 5 ἀνειπὼν coni Sintenis | αὑτοῦ scripsi cum Rog αὐτοῦ ἁ αὐτοῦ reliqui libri Mor Re 6 προσέθηκε Rog I ἂν del Rog | καὶ (1) insenii ex Ath Va cum Rog om re- liqui libri Mor Re 7 ἀπεκόπτετο Ma 8 τὰς inserui e Ma UVaB cum Rog om Ath Mor Re 9 αὑτῶν scripsi αὐτῶν libri edd 10 διατοῦτο MaB 1 1 Ξενοκλῆς architectus (Plut. Per. 13) ? Ι οὐ scripsi ex ἁ auctore Re cum Rog οὐ reliqui libri Mor Re 13 δέδοκται scripsi e Ma et Par ὃ017 auctore Gasda cum Rog ^^^oratreliquilibriMorRe | δὲanteοὐδενὶΜa IBAvftrjvitfased λ in ras m’ 17 ἐξελθεῖν MaVaB 18 ἥκειν ilfa sed ’ν add m 2)

30
τἀληθὲς καὶ τοῦτον ἐσέμνυνε φάσκων ἀρχαῖον παρει- ληφέναι πλοῦτον, οὔτ’ ἂν ἠδίκησθε ὑμεῖς οὔτ’ ἂν ἠσέβητο τὸ θεῖον οὔτ’ ἂν ἡ νεότης διέφθαρτο. νῦν δὲ οὐχ ὑμῖν βοηθῶν, ἀλλ’ ὑπὲρ αὑτοῦ λυπούμενος, οὐδ’ ὑπὲρ τῆς πόλεως τιμωρούμενος, ἀλλ’ ἀγανακτῶν, εἰ ὅσπερ ἐστὶ καὶ δόξει, πλάττειν αἰτίας καὶ συκοφαντεῖν ὑπέμεινε πριάμενος τὸν ἐπὶ δραχμῇ πάντα ἂν ποιήσαντα Μέλητον.

μέγα δὲ ὑμῖν ἐρῶ τεκμήριον, ὡς ἑτέρωθεν κινούμενος τὸ ὑμέτερον προίσταται. ἤδη γὰρ τῆς γραφῆς ἀπενηνεγμένης καὶ τῆς αἰτίας κεκηρυγμένης περὶ σπονδῶν προσέπεμπε Σωκράτει τὸν μὲν ἀξιῶν ἀποστῆναι τοῦ μεμνῆσθαι τῆς τέχνης, αὐτὸς δὲ ὑπισχνούμενος διαγρά- ψεσθαι τὴν γραφήν. τοῦ δὲ φήσαντος οὐ παύσεσθαι τῶν ἀληθῶν, ἕως ἂν ἐμπνέῃ, χρήσεσθαι δὲ τοῖς αὐτοῖς περὶ τῶν αὐτῶν λόγοις καὶ οὐ τοσοῦτον ἰσχύσειν τὴν [*](7 cf. p. 97, 17. [Xen.] apol. § 29. [Socr.] ep. 14 10 Plat. Men. p. 90 A. 91 C. 92 Asq. 14 Plat. apol. p. 29 D 1 ἐσήμηνε Ma sed η (2) in ras m 2 2 οὔτ' (1) — 3 θεῖον om Ma 2 ἠδίκησθε scripsi auctoribus Gasda et Cobeto Mnem. N. S. ΙΙΙ 144 cum Rog ἠδικεῖσθε AthUVB Mor Re 3 ἠσέβει UVaB 4 ὑμῖν Ma sed υ ex η corr m 2 Ι αὐτοῦ scripsi ex U cum Rog αὐτοῦ reliqui libri Mor Re 5 εἰ ὅσπερ reposui ex AthUVaB cum Rog εἰς ὥσπερ Ma sed ς del m2 εἰ ὅπερ Sintenis et Cobet εἴπερ Mor Re εἰ περίεστι lacobs Lect 194 App Pors 308 Not 9 6 πλάττειν δεινὸς αἰτίας coni Re 7 δραχμὴ reposui e MaUVaB cum Rog δραχμαῖς Ath Mor Re δέκα δραχμαῖς Cobet | ποιήσαντα scripsi ex AthB cum Rog ποιήσοντα MaUVa Mor Re 8 Μέλητον reposui e libris cum Rog Μέλιτον Mor Re Ι ἐρῶ Ma sed ῶ in ras m2\ 10 σπονδῶν Ma sed ὂν in ras m 2 11 Σωκράτει reposui e libris auctore lacobsio Lect 194 Not 9 cum Rog Σωκράτη Mor Re 12 διαγράψεσθαι scripsi e Β auctore Cobeto cum Rog διαγράψασθαι MaAthUVa Mor Re 14 ἀληθινῶν Ma κηδόμενος vel tale quid post ἀληθῶν inserendum coni Re ἐμπνέοι UVaB Ι χρήσασθαι AthUVa)

31
κατηγορίαν, ὡς ἃ πρὸ αὐτῆς ἐνόμιζε προσήκειν λέγειν, ταῦτα ἐπ’ ἐκείνῃ σιγᾶν, οὕτως ἤδη παρέδωκεν εἰς ὑμᾶς τὸν οὐδὲν ὧν ἐνόμιζε δικαίων προδεδωκότα τῷ φόβῳ.