Oratio 64

Libanius

Libanius, Oratio 64, Libanii Opera, Vol IV, Orationes LI-LXIV, Teubner, Foerster, 1908

εἶδε Δηιάνειραν τὸ θέατρον, ἀλλὰ καὶ τὸν Οἰνέα καὶ τὸν Ἀχελῷον καὶ τὸν Ἡρακλέα καὶ Νέσσον. εἶδε τὴν Δάφνην φεύγουσαν, ἀλλά καὶ τὸν Ἀπόλλω διώκοντα. εἶδε τὴν Ἀταλάντην οὐκ ἄνευ γε τοῦ Μελεάγρου. Φαίδραν ὀρχηστὴς ἐποίησεν ἐρῶσαν, ἀλλὰ καὶ τὸν Ἱππόλυτον προσέθηκεν, ἐγκρατῆ νεανίσκον. Βρισηὶς ἀπάγεται τῆς Ἀχιλλέως σκηνῆς, ἀλλš’ ὑπὸ τῶν κηρύκων. εἶδες τὸ γύναιον, εἶδες καὶ τοὺς ἄνδρας. ἅρμα εἶδες ἐπὶ θαλάττης, Ποσειδῶνος δῶρον, νύμφην κομίζον ἆθλον ἱππικῆς ἀγωνίας. ἐν τῷ αὐτῷ δίφρῳ καὶ τὸν Πέλοπα κατόψει.

πολλάς σοι παρθένους ἔδειξε τὰς Λυκομήδους καὶ παρθένων ἔργα καὶ ὄργανα, [*](8 [Luc.] salt. 50. cf. t. IV p. 855 R 10 [Luc.] Salt. 48. cf. t. IV p. 1102 R 11 [Luc.] salt. 50 13 [Luc.] salt. 49. cf. t. II 359, 11 16 [Luc.] salt. 47. Pind. Ol. Ι 89. Philostr. im. Ι 17) [*](1 λαβεῖν Ma a | κἂν scripsi καὶ libri edd 4 ἡ μετάστασίς inser coni Re | ἐφεκάτερον Va ὧς ἑκάτερα MaCl 5 δείξει BV 7 προσφέρων Mor 8 ἴδεν Va | δηιάνειραν Mor sed γρ δηιάνειρα in marg | signa interrogationis post θέατρον, φεύγουσαν (10), Ἀταλάντην (11), γύναιον (15) Re 9 τὸν (1) — καὶ (2) om Va | ἀχιλλέα Μ sed ἀχελῶον in marg m 2 10 νέσσον Va sed ν in ras m 2 νέαγον Μ sed νέσσον in marg m 2 10 et 11 ἴδεν Va 11 δὲ olim scripsi 14 τῶν om Μ 15 καὶ om MaClBVVa 16 νύμφην inserui e Μα Cl Va om reliqui libri edd 17 κομίζον P sed o (2) in ras m 2 κομίζων MaB a | ταὐτῷ Va 19 ἔδειξα U | καὶ ὄργανα om Va)

463
τὴν ἠλακάτην, τὸν ἄτρακτον, τὸ ἔριον, τὸν στήμονα, τὴν κρόκην καὶ δὴ καὶ τὸν Ἀχιλλέα μεμίμηται παρ- θένον ὑποκρινόμενον. μὴ δείσῃς. οὐκ ἐνταῦθα στήσει τὴν ὄρχησιν, ἀλλ’ Ὀδυσσεὺς ἐπὶ θύρας ἔρχεται καὶ Διομήδης μετὰ τῆς σάλπιγγος καὶ τὸν ὄντα ἀντὶ τοῦ δοκοῦντος ὁ Πηλέως ἐκφαίνει. κἂν τὸν ἐν Τροίᾳ δέῃ δεῖξαι, κτείνοντα ὄψει τὸν ἥρω καὶ τὴν μελίαν σείοντα καὶ φοβοῦντα καὶ ταράττοντα καὶ τὸν Ἕκτορα σφάτ- τοντα καὶ τὸν νεκρὸν ἕλκοντα καὶ πηδῶντα τῶν πεν- τάθλων μακρότερα.

69. Τοῦτο δὴ τὸ παρὰ σοὶ κακιζόμενον. ὁ καὶ θαυμάσαι τις ἄν, εἰ ἃ μὲν οἱ πένταθλοι ποιοῦσιν οὐκ ἐκβάλλεις τῆς Ὀλυμπίας , ἃ δὲ τἀκείνων ὑπερβαίνει, τούτων ἀξιοῖς κατηγορεῖν. καὶ ἡ μὲν παροιμία φησὶν ὑπὲρ τὰ ἐσκαμμένα θαυμάζουσα τοὺς τῷ πηδήματι παριόντας τὸ μέτρον, σὺ δὲ αὐτὸ τὸ νικᾶν ἐν τῷ πη- [*](2 [Luc.] salt. 46 7 II. τ 390; φ 162. 174 9 II. ψ 792 16 Plat. Crat. p. 413 Α. Luc. Gall. 6. cf. Mus. Rhen. XXXII 94; Gardiner Journal of Hell. stud. XXIV 70 sq.) [*](1 καὶ ante τὴν MaCl | καὶ ante τὸν Μα | τὸν(1)] ἴον Va 3 ὑποκρινόμενον in marg Mo 2 | καὶ ante μὴ inser Ma 2 | μηδεὶς Va | οὑν κἀνταῦθα Va | στήσεις Ma sed ς add m 2 στήσῃ Va 4 ἔρχεται inserui e Va om reliqui libri edd 5 τὸν] τά MaCl | ἀντὶ Μο 6 ὁ om Va | ἐκφανῆ Ma sed φαίνει suprascr m 2 ἐκφανεῖ Cl et coni Re Anim cui ob- loquitur Iacobsius Anth. Pal. III 105 | Τροίῃ Re 7 κτεί- ναντα Μα sed ον suprascr m 2, Cl | σείοντα Ma a sed σε ras m 2 8 πράττοντα Μο 10 μακρότερον Β V 12 τίς ΜοΜΒ | οἱ om Re 13 τἀκείνων scripsi e PaUMMaBV τὰ ’κείνων MoCl Mor τά κείνων reliqui libri Re 15 μὴ ante ὐπὲρ inser Β | τὰ ἐσκεμμένα Va τὸ σκάμμα P Re cf. Bast, Lettre critique a(??) Boissonade p. 201 16 αὐτὸ cum ras 1 litt post ο Μ)

464
δᾶν τοὺς πεντάθλους εἰς αἰτίαν τίθης. καίτοι τί ποτ’ ἂν τοῦδε μεῖζον ἐζήτησας ἐπαινεῖν ὡρμημένος; τοσοῦ- [*](R ΙΠ 374) τόν ἐστι τὸ τῆς ἀληθείας. νικᾷ πολλάκις | συ- κοφαντίαν καὶ τὸν κατήγορον ἄκοντα τοῦ φεύγοντος ἐπαινέτην ποιεῖ.

70. Ἀλλ’ ἐκεῖσε ἐπάνειμι, ὅτι δι ἑκατέρου τοῦ γένους ἡ μίμησις ἴρχεται, κἂν ἀνθρώπους ὑποδύωνται κἂν θεούς. ὁ γὰρ τὴν Ἤραν καὶ τὴν Ἀφροδίτην δει- κνύων καὶ τὴν Κόρην οὗτος καὶ τὸν Δία καὶ τὸν Ἄρην καὶ τὸν Πλούτωνα δείξει. καὶ εἰ φήσει τις, ὅτι τὰ γάμων μιμεῖται καὶ κῶμον καὶ χορείαν, ἀντακουέτω τὴν τῶν Λαπιθῶν πρὸς Κενταύρους μάχην καὶ τὸν κρατοῦντα τῶν κακούργων Θησέα καὶ τοῦ Ταύρου καὶ τοῦ Μινωταύρου καὶ τὸν μέχρι τῶν χρυσῶν μήλων ἐκτείνοντα τοὺς πόνους Ἡρακλέα. πότερ’ · οὖν, ὅτι μιμοῦνται γυναῖκας, διαφθείρουσι μᾶλλον, ἢ διότι τοὺς ἄνδρας, ὠφελοῦσι τοὺς θέω μένους; εἰ γάρ, 6ταν μὲν ἐκεῖνα ποιῶσι, τήκουσι τὰς ψυχάς, ὅταν δὲ ταῦτα [*](7 Luc. Pisc. 38 8 [Luc.] salt.39 9 [Luc.]salt. 37 10 [Luc.] salt. 40 12 [Luc. salt. 48 13 [Luc.] salt 49 15 [Luc.] salt. 56 et 41) [*](1 τίθης P sed' et η in ras m4 τιθείς U sed grav eras, Mor τιθεῖς MoPaM sed in hoc τίθης in marg m2 τιθῆς Va) [*](3 ἐστὶν Va 7 et 8 κἂν scripsi e PaVVa καὶ reliqui libri edd | ὑποδύωνται scripsi e PaVVa ὑποδύονται reliqui libri edd 8 καὶ ante τὴν(1)Cl 9 καὶ τὴν κόρην om Ma sed in marg ante δεικνύων inser m2, Cl | αὐτὸς Va | ἄρη Va 11 χορείαν Va sed ει ex ι corr m2 | ἀντ᾿ ἀκουέτω Va ἀκουέτω Ma sed ἀντ natepos m2, Cl 12 „aut τῶν de- lendum aut τοὺς praeponendum κενταύρους υ.“ Re | λαπίθων Β λαπείθωνφ Va 14 μίνω ταύρου Va | τὸν] τῶν MoMaCl) [*](15 ἐκτείνοντα scripsi e BVVa ἐκτείναντα reliqui libri edd 16 διαφθείρουσι in marg Mo2 17 ὠφέλουν Va sed ΄ m2 et supra ου ras | ὅτ᾿ ἂν Va 18 μἐν om Va | τή- κωσι MaCl | ὅταν — 465, 1 ψυχάς om Va)

465
δεικνύωσιν, ἐγείρουσι τἀς ψυχάς, οὔκουν λυμαίνονται μᾶλλον ἢ βελτίους ἀπεργάζονται;

καὶ οὔπω λέγω τοῦθ’ ὅτι τὸ μὲν οἰκεῖον δεινὸν παρακαλέσαι πρὸς ζῆλον, τὸ δὲ ἀλλότριον ἀσθενές, ὥστ’ ἀναγκαίως ἔχειν τοῖς μὲν ἀνδρείοις σχήμασιν ἕπεσθαι τοὺς ἄνδρας, τοῖς δὲ γυναικείοις οὐκ ἐνδιδόναι. ἀλλ’ ἀφίημι τοῦτο καὶ κείσθω τὴν ἴσην ἐφ’ ἑκατέρου, τοῦ μὲν βλάβην εἷναι, τοῦ δὲ σωτηρίαν. οὐκοῦν εἰ μὲν ἢ ταῦτα ἤ ταῦτα ὅλως ἐδείκνυσαν, ἢ παντελῶς ἂν ἐζημίουν τοῖς γυναικείοις ἢ παντελῶς ἂν ὠφέλουν τοῖς ἀνδρείοις· ἐπεὶ δὲ ἀναμίξαντες ὀρχοῦνται, τὰ μὲν ὠφελεῖν ἐπι- τήδεια φῶμεν ὑπὸ τῶν βλαβερῶν ὠφελεῖν κεκωλῦσθαι, τά δὲ βλάπτειν ἱκανὰ ταὐτὰ πάσχειν ὑπὸ τῶν ὰμει- νόνων, ὥστε τὰ μὲν ἀνωφελῆ καθίστασθαι | διὰ [*](R III 375) τῶν βλαβερῶν, τά δὲ ἀβλαβῆ διὰ τῶν χρηστῶν. μήτ῾ οὖν σὺ κατηγόρει τῆς ὀρχήσεως ὡς ζημιούσης ἐγώ τἑ αὐτὴν οὐ φήσω πρὸς ἀρετὴν ἄγειν, ἀλλ’ εἶναι τὸ ἔργον αὐτῆς ὅσον εὐφρᾶναι τὸν θεώμενον. ἡ δ’ ἀζή- [*](7 Plat. Soph. p. 250 Ε) [*](1 οὔκουν scripsi e MoPaUMaClBVVA οὐκοῦν reliqui li- bri edd 4 δ’ Va Re | ὥστ’ Μα sed ὅταν in marg m 2 | ἔχειν Μα sed οι suprascr m 2 5 ἀνδρείοις Ma a sed οι in m 2 6 ἀφίημι Μο | τοῦτο om Re 7 βλάβην Mor sed γρ λαβεῖν in marg λώβην coni Re 8 οὐκ οὑν οὗν Va | ἢ ταῦτα ἢ inserui e Va om reliqui libri edd 9 ταὐτὰ MaCl BV | ἀφελῶς Iacobs Lectt 211 12 βλαβερῶν scripsi ἐτέ- ρων MaClBVVA et in marg Ρα et P 5 βλάπτειν reliqui libri edd | ὠφελεῖν inserui e V et marg Ρα et P 5 ὠφελεῖ Va om reliqui libri edd | num κεκωλῦσθαι? at cf. ad p. 431, 6 et 471, 2 13 τὰ δὲ — 14 καθίστασθαι om MaCl | ταῦτα UMVa Mor 15 χρηστῶν Ρ sed χρὴ in ras m 2 ὀρχηστῶν Μο sed χρησ.τῶν in marg, Μ Mor | μήτ’ Va sed τ m 2 17 τε reposui e libris τ Re δέ Mor εὐφράναι MaCl BV | εἰ Μα sed in ἡ corr m 2, ClVa sed in hoc in ras m3)

466
μιος ἡδονὴ τοῖς εὖ φρονοῦσι περισπούδαστον καὶ οὐ τῶν ψέγεσθαι μᾶλλον ἢ τῶν ἐπαινεῖσθαι δικαίων εὐ- εὑρίσκεταί.

72. ^Εγώ μὲν οὖν τοῖς ὑπὲρ ὀρχήσεως λόγοις καὶ τοῖς ποιηταῖς συναγωνίζομαι, τοῖς δὲ κατὰ τῆς ὀρχή- σεως Ἀριστείδης καὶ ποιητὰς ἐλαύνων ἐλέγχεται, τὸν Ὅμηρον, τὸν Αἰσχύλον, τὸν Εὐριπίδην, τὸν Σοφοκλέα, τὸν Μένανδρον, πολλοὺς ἑτέρους. πῶς; ὅτι πάνΤες οὗτοι μιμοῦνται γυναῖκας καὶ τότε μάλιστα ἐπαινοῦνται, ὅταν μάλιστα μιμῶνται καὶ τὸ πρόσφορον ἑκάστη σωθῇ. καὶ τοσούτῳ γε μᾶλλον μιμοῦνται τῶν ὀρχηστῶν, ὅσῳ λόγος συγκείμενος μείζων κινήσεως ἀφώνου. καὶ ὁ μὲν εἰς τὴν γνώμην αὐτὴν ἐμβαίνει τε καὶ ἵσταται, τοῖς δὲ ὀρχουμένοις ἀρκεῖ μὴ τῶν σχημάτων ἀπολει- φθῆναι.

73. Λέγε δὴ παρελθών· διεφθείροντο μὲν ὑπὸ τραγῳδίας οἱ πάλαι, διεφθείροντο δὲ ὑπὸ κω- μῳδίας. Ὅμηρος δὲ ἀπώλλυ τὴν Ἑλλάδα καὶ [*](1 εὖ φρονοῦσι scripsi e MBV εὐφρονοῦσι reliqui libri edd | περισπούδαστος Pa | καὶ om MaClBVVa 2 γρ εὐρίσκεσθαι in marg Mor 4 δὲ ante μὲν Ma sed del m2 ὑπὲρ scripsi auctore Re περὶ libri edd | λόγοις Mor sed γρ αὐτοῖς in marg 6 ἐλαύνειν νῦν Pa | ἐλέγχεται scripsi e BVVa ἰλέγχετο U ἠλέγχετο reliqui libri sed ἐλέγχεται scripsi e scr Ma2, in ἐλέγχεται corr P2, γρ ἐλέγχεται in marg Pa, edd) [*](7 εὐριπίδη Va 8 πάντεσ P sed ε in ras m2 10 ὅτ᾿ ἂν Va | μιμῶνται Ma sed μιμ in ras m2 (??)μῶνται Mo | ἑκάστω BV 11 τοσούτῳ scripsi e PaUMaClMBVVa το- σού(??)τω M τοσοῦτον reliqui libri edd | τοὺς ὀρχηστὰς Mor sed γρ τῶν ὀρχηστῶν in marg 12 μιμήσεως Ma sed μιμη in ras m2 | ἡ PaMaClBVVa 13 ἐκβαίνει M 14 ἀπολελεῖφθαι BV 16 et 17 διαφθείρονται V γρ διεφθίνοντο in marg Mor 18 post κωμῳδίας et p. 467, 1 αὑτὸν signum interro- gationis Re | ἀπόλλυ MVa ἀπολλύει PaMaClBV)

467
πρὸ τῆς Ἑλλάδος αὐτὸν Βρισηίδα θρηνοῦσαν μιμούμενος καὶ Πηνελόπην καὶ Ἀφροδίτην τε- τρωμένην. λέγε δεῖν καὶ νῦν κεκλεῖσθαι μὲν ποιηταῖς διδασκαλεῖα, κεκλεῖσθαι δὲ τοῖς ὑποκριταῖς τὸ θέατρον, ἵνα μὴ τραγῳδὸς εἰσελθὼν Πασιφάην μιμήσηται τὴν ἐξοκείλασαν εἰς ἀλλόκοτον ἔρωτα μηδ’ αὖ κωμῳδὸς τἀς παρὰ τῷ Μενάνδρῳ τικτούσας καὶ πολλὰ ἕτερα.

τί γὰρ δήποτε τούτοις μὲν δίδως εἰσελθεῖν, οἱ διχόθεν μιμοῦνται τὰς γυναῖκας, τῷ τε λόγῳ καὶ τοῖς | σχήμασιν; ἢ τοῦτό γε οὐκ ο·ἶσθα ὧς ὅς ἂν [*](R III 376) μὴ συνεισενέγκῃ τὰ σχήματα τοῖς λόγοις, ἀπώλεσε τὴν εὐφωνίαν ὑπὸ τῆς ἡσυχίας, ἢν καιρὸς ᾖ κινεῖσθαι; διόπερ πολλοὶ μὲν τῇ φωνῇ κρατοῦντες οὐ μετέχοντες τοῦ κινεῖσθαι καλῶς ἧττον ηὔφραναν, πολλοὶ δὲ κατὰ τὴν φωνὴν λειπόμενοι τῇ περὶ τὸ σχηματίζεσθαι πλε- ονεξίᾳ πρὸ τῶν κρειττόνων ἐτέθησαν. εἶθ’ ὁ μὲν τὴν [*](1 II. τ 282 8(1. 2 Od. δ 716 sq. | II. ἑ 330 sq. 5 [Luc.] salt. 49. cf. t. ΙΙΙ 64, 15 sq. R. Eur. Cret. Trag. fr. p. 505 N 2. 16 Choric. Spart. § 30 sq. cf. Meineke Hist. crit. com. gr. p. 366) [*](1 αὐτὸν PVa sed ‘e’ corr P 2 Va 3 αὐτὸν Cl om BV 3 δὴ ma a Ma sed ὴ in ras 3 litt m 2 | ποιητὰς Ρα sed ταῖς in marg 4 τοῖς om UM 5 μιμήσηται reposui e Μο PUMMaClBVVa μιμήσεται Ρα sed γρ μιμήσηται in marg, edd 6 ἐξωκίλασαν Va | ἀλλότριον Μα | μὴ δ’ MoUMMa CiBV 7 τῷ inserui e libris om edd 9 τἀς om MaCl BVVa 10 ὃς scripsi e PaUMaClBV et marg M 2 cum Cobeto Coll 269 om Va ὅσον reliqui libri edd at ὅσων et ἀπώ- λεσαν coni Re ὅταν Iacobs Lectt 211 11 συνεισενέγκῃ scripsi e MaClBVVa et γρ marg Ρα συνενέγκη reliqui libri sed συν- ενέγκοι in marg M 2, edd 12 ἡν Ma sed ’ in ‘ corr m 2 | ἦν κινεῖσθαι Μα sed v κιν in ras m 2 δι’ ὅπερ Va | μέν inserui e libris om edd | δέ post μετέχοντες PaV 14 εὔφραναν PaV Re 15 τὴν om M Re 16 πρὸς Va ἐκείνῃ inter τῶν et κρειττόνων inserendum coni Re)

468
Πλαγγόνα εἰσιὼν καὶ τῷ προσώπῳ καὶ τοῖς ἐσθήμασι καὶ πᾶσιν ἀπλῶς οἷς ἔνεστι τὴν γυναῖκα μιμούμενος οὐκ ἐμβάλλει τὸ θέατρον εἰς αἰσχρὰς ἡδονάς· ἐὰν δὲ ὀρχηστὴς μετενέγκῃ τὴν χεῖρα, μεστοὶ γυναικίσεως οἱ παρόντες κατέβησαν καὶ πρὸ τούτων ἐκεῖνος ἀπῆλθε τοιοῦτος;