Oratio 62

Libanius

Libanius, Oratio 62, Libanii Opera, Vol IV, Orationes LI-LXIV, Teubner, Foerster, 1908

πολ- λούς γε μὴν ἴδοις ἂν ἐν Γαλατῶν πόλεσιν, ὧν οὐκ ἐλάττους ἐν Ἀρμενίᾳ. πάλιν δὲ τούτων πλείους οἱ Κίλικες, καὶ οἶ τούτων γε πολλῷ πλείους οἱ Σύροι. κἂν ἐπὶ τὸν Εὐφράτην βαδίσῃς καὶ διαβὰς τὸν ποτα- μὸν ἔλθῃς ἐπὶ τὰς μετ’ ἐκεῖνον πόλεις, ἐντεύξῃ τισὶ τῶν ἡμετέρων ἑταίρων ἴσως οὐ φαύλοις. ἔχει μοί τινα καὶ Φοινίκη χάριν καὶ Παλαιστίνη καὶ μετὰ ταύτης Ἀραβία, Ἴσαυροι, Πισίδαι, Φρύγες.

καὶ ταῦτα λέγω οὐχ ὡς ἀπάντων τῶν ἁπανταχόθεν λόγων ἰσχὺν [*](6 Constantinopoli cf. t. II 286,19; 391,6) [*](1 ἐνέπλησα cum ras 1 litt post α Μο 3 ἡρακλείων U et supra ἡρακλέους Μ 6 καὶ om UILKAth 7 ἐλησπόντω I sed λ alterum inser m 3, LMo 9 γὰρ om Μ 11 ἴδοις reposui e MoPBMUILKAth ἴδης C edd sed γρ ἴδοις in marg Mor Ι οὐκ om Μο 12 ἁρμενία ΡΙ ἁρμονία Μο cf. t. II 518,12 Ι τούτους Κ Ι οἰκία L sed οἱ Κίλικες in marg, Κ οἰκίας Ath 13 οἱ Μο sed ὃ καὶ in marg om Κ ὁ καὶ L ὃ Ath Ι γε om Μ 14 βαδίσῃς scripsi ex UILKAth βαδίζῃς reliqui libri edd 15 ἐπὶ om Κ 16 ἑταίρων om Μο Ι φαύλοις L sed οις in ras m 2 Ι μοί τινα καὶ reposui e libris μοι καὶ τινὰ edd 17 καὶ ante χάριν Ath, ras 1 litt L) [*](18 ὰρραβία MUILKAth cf. t. I 125, 5; t. III 51,3; ep. 396 | o Ἴσαυροι reposui e libris Ἰσαῦροι edd | πισδαι B)

361
πὰρ ἡμῶν οϊκαδε κεκομικότων, ἀλλ’ ὧς ἑκάστης γῆς δεξαμένης τινὰς ῥήτορας. καὶ σιωπῶ τοὺς τεθνεῶτας, οὖς εἰ φαίην μέγιστόν μοι γεγονέναι κόσμον, οὐκ οἶμαι λυπήσειν τοὺς ζῶντας. ὧν οἱ μὲν ἐμοὶ πολῖται, δύο δὲ ὁμωνύμω Γαλάται καὶ Καππαδόκης πέρυσι καὶ Κίλιξ οὐ πάλαι καὶ πρὸς ἐκείνοις Φοῖνιξ. οἱ καὶ μόνοι πρὸς γῆρας ἥκοντες ἤρκουν ἄν με στεφανῶσαι τῇ δόξῃ.

30. Τίνες, φησί, τούτων εἰς τὸ παιδεύειν κατέστησαν; οὐδείς. οὐδὲ γὰρ ἐβουλήθησαν, σφόδρα ἂν εἴπερ ἐβούλοντο δυνηθέντες. εἰ μὲν οὖν οὐκ ἔχουσι τὴν δύναμιν, δεῖξον· | εἰ δὲ παρούσης ἐκείνης [*](R III 445) ἑτέρωσε μᾶλλον ὥρμησαν, οὐκ ἂν εἴη σημεῖον τοῦ μὴ δεδυνῆσθαι τὸ μὴ βεβουλῆσθαι. πολλὰ γὰρ ὧν ἂν πράξαιμεν εἰ προελοίμεθα φεύγομεν, οἱ μὲν οὐδενὸς λογισμοῦ πείθοντος δρᾶν, οἶ δὲ καὶ κωλύοντος.

πό- σοι ῥώμην ἔχοντες οὐκ ἐνέγραψαν αὑτοὺς ἀθληταῖς; μυρίοι. πόσοι πολεμικοὶ τὰς φύσεις οὐκ ἐγένοντο στρα- τιῶται; πόσοι δὲ ἀρχικοὶ μᾶλλον ἄρχεσθαι παρ’ ἑτέ- ρων ἢ πόλεων ἄρχειν ἐδέξαντο; ἐῶ τοὺς ἄλλους, ἀλλ’ [*](5 cf. Seeck Epist. Lib. p. 198) [*](1 ἡμῶν Ι sed ων in ras m 3 ἡμῖν U sed ι eras 3 φαίην Μο sed ην in ras m 2 4 πολίται Ι πολίται LAth 5 ὀμω- νύμω Μο sed ν post ω (2) eras ὁμωνύμῳ Ath ὁμώνυμοι Re | γαλάτα CPBM | καὶ (1) om ΡΒ Ι πέρυσι scripsi e BMUIL πέρυσιν reliqui libri edd 6 οὐ om U inser I 3 Ι φοῖνιξ BMUIL 9 οὐδέ—13 βεβουλῆθαι omissa γὰρ particula citat Plan fol. 103 Ι οὐδὲ] ού Κ οὐκ Plan | ἐβουλήθησαν scripsi e CPBMUI Plan ἠβουλήθησαν reliqui libri edd 12 εἴη αη- μεΐον L sed ημείον in ras m 2 εἴης ἡμῖν Ath εἴησ Κ 13 τὸ in ras I 3 τ cum ras 1 litt U τῶ L sed ώ in ὁ corr m 2 Ι μὴ om Mor 15 κωλύοντες U 16 αὑτοὺς scripsi e CPBMUI sed in hoc ‘ v e ’ corr, LK αὐτοὺς reliqui libri 17 μυρίον reposui e libris μυρίοις edd 19 ἄρχειν Ι sed ειν in ras m 3 post ἄρχειν ras 3—4 litt U)

362
ὁ θεῖος οὑμὸς ὁ νεώτερος οὐδαμῆ τοῦ πρεσβυτέρου τῇ περὶ ταῦτα ἀρετῇ λειπόμενος, ἔστι δὲ ὅπη καὶ παριὼν πολλὰς ἀρχὰς διεώσατο τὴν τοῦ πολιτεύεσθαι τάξιν πρὸ τοῦ τῶν ἀρχόντων ποιησάμενος σχήματος. καὶ πολλοὺς ἂν ἔχοιμί σοι πολιτευομένους λέγειν, οϊ τοῦτ’ αὐτὸ ποιοῦντες διατελοῦσιν ἐξὸν πάλαι δι’ ἀρ- Γῶν ἀφῖχθαι καὶ σοβεῖν κὰτ ἐνίους τῶν ἐπειδὴ ἦρξαν ὠγκωμένων.

32. Τί οὖν θαυμαστόν, εἰ ὥσπερ ἑτέροις ἄρχειν ἐπισταμένοις ἄρχεσθαι λυσιτελέστερον ἔδοξεν, οὕτω τισὶ παιδεύειν δυναμένοις οὐ ταύτην ἐλθεῖν τὴν ὁδὸν ἔδο- ξεν; ὑπὲρ ὧν εἰ δεῖ με καὶ τὰς αἰτίας εἰπεῖν, οὐδὲν ἂν εἴποιμι ποικίλον, ἀλλ᾿ ὁ καὶ παιδὶ δῆλόν ἐστιν, ὅτι τὸ πρᾶγμα ὁρῶντες καταπεφρονημένον καὶ κατο- ρωρυγμένον καὶ μηδεμίαν ἔχον μὴ δόξαν, μὴ δύναμιν, μὴ πρόσοδον, ἀλλ’ ἀντὶ τούτων ἐπίπονον δουλείαν, καὶ πολλοὺς ὄντας τοὺς δεσπότας, πατέρας, μητέρας, παιδαγωγούς, αὐτοὺς τοὺς νέους, οἱ πρᾶγμα ἀτοπώ- [*](1 Phasganius | Panolbio 13 Plat. Symp. p. i 204 Β; thyd. p. i 279 D) [*](1 οὑμὸς] οὐ μόνος Mor sed γρ μόνον in marg | οὐδαμῆ scripsi ex UI coll. p. i 173,15 et t. I 508,11 οὐδαμο(??) Β δαμοῦ reliqui libri edd 2 ὅπου Μ 3 διεώσατο διεώσατο e PBUI sed in his omnibus σ ante ω eras, Μ auctore Re Anim cum Monnerio διεσώσατο reliqui libri Mor Re 5 οἳ reposui e libris cum Iacobsio Lectt 217 ὅτι edd 6 τοῦτο ΒΜ 8 ὠγκωμένων reposui e CPBMIAth ὀγκωμένων ἃκ ὀγκου- μένων L sed ου in ras m 2, Mo Monn ἀγνοουμένων Mor Re τῶν ἀγνοουμένων, ἐπειδὴ δέ ἦρξαν, ὀγκουμένων Iacobs 10 λυ- σιτελές τε L sed τε eras, KAth 12 ἔὸει L sed in εἰ δεῖ corr m 2, Ath 13 παι cum ras 2 litt U παισὶ Ι 15 μὴ δὲ ίαν UK 16 ἀλλὰ ΒΜ)

363
τατὸν πεπόνθασιν οἰόμενοι τὸν διδόντα τοὺς λόγους δεῖσθαι τοῦ ληψομένου, καὶ τὴν ζημίαν τὴν ἐν τῷ μὴ λαβεῖν τοῦ διδόντος οὖσαν, ἀλλ’ οὐ τοῦ μὴ λαβόντος, ταῦτα ὁρῶντες πρᾶγμα κακὸν γεγενημένον φεύγουσιν, ὥσπερ οἱ πλέοντες τὰς ὑφάλους.

33. Ἀλλ᾿ εἰς ἐμὲ ὀρῶν τίς ἐπιθυμήσει τοῦ πράγμα- τος; ὃς δοκῶ μὲν εὐδαιμονεῖν, ζώ | δὲ ἀθλιώτε- [*](R III 446) ρον τῶν δεδεμένων ἐπιτάγματα φέρων καὶ τοὺς αὐτοὺς ἀναγκαζόμενος μισεῖν τε καὶ θεραπεύειν, τὸ μὲν ἐξ ὧν πέπονθα, τὸ δὲ ὑπὲρ τοῦ μὴ πλείω καὶ μείζω πα- θεῖν. τοιοῦτοι γὰρ οἱ νῦν πατέρες. ὧν ποιοῦσι μα- θητὰς τοὺς παῖδας, τούτους ἀπολέσαι ζητοῦσι, κἂν μὴ τοῦτο δυνηθῶσιν, εἰπόντες κακῶς ἐχαρίσαντο τῷ θυμῷ.

34. Τὰ τοίνυν περὶ τὰς ἐπιδείξεις τῶν λόγων τίνα οὐκ ἂν τῶν εὖ φρονούντων πείσειε συμφορὰν τὸ παι- δεύειν ἡγεῖσθαι; ὅ τε γὰρ μὴ κεκλημένος ἐχθρὸς εἴτε καλέσειας, ἠνώχλησας. καὶ τῷ μὲν ἁμαρτόντι καὶ σμι- κρὸν οὐδεμία συγγνώμη, τῷ δὲ εὐδοκιμοῦντι πολὺς ὁ φθόνος, καὶ τὸ κακῶς ἀκούειν ἐν ἀμφοτέροις. ἔτι τοί- νυν ὁ μὲν οὐκ εἰσπράττων ἀργύριον οὐδ’ ἂν λάβοι, [*](5 cf. t. III 399,1) [*](6 ἀλλ’ εἰς ἐμέ Ι sed apostrophus, spir. supra ι in εἰς, ε (1) in ἐμὲ m 3 Ι τίς scripsi ex Ι sed ' p add m 3 Κ τις reliqui edd 7; inserui | ὃς ex ὠς corr L 2 8 ἐπίταγμα Κ 10 γε post δὲ UI Ι ὑπέρ τοῦ μὴ] μὴ ὑπὲρ τοῦ L sed μη eras, KAth | τὸ Mor 11 ποιοῦσι Mor sed γρ ἔχουσι in marg 13 εἰπόντες L sed ες in ras m 2 14 ἐπιδείξεις scripsi e Ρ sed ἐπι in ras m 2, Β sed ἐπι supra ἀπο, et γρ in marg Patm auctore Re cum Monnerio ἀποδείξεις reliqui libri Mor Re 15 εὖ φρο- νούντων scripsi e MoPBMIK εὐφρονούντων reliqui libri edd) [*](17 ἠνώχλησας om Mor | τὸ UI sed in hoc ὁ in ω corr m 3 ι καὶ σμικρὸν om Β | p μικρὸν I 19 μὲν post οό UI sed in hoc) [*](20 οὐδ’ L sed οὐ ex o corr m 2 ὃ δ’ Κ ὃδ᾿ Αth οὐκ UI)

364
τῷ δὲ εἰσπράττοντι παρὰ τοῦ δεδωκότος ὁ πόλεμος. τοιαῦτα καὶ πλείω τούτων ἐνορῶντες τῷ πράγματι δυσχερῆ καὶ δεινὰ θαυμάζεις εἰ δεδοίκασιν ἄνθρωποι νοῦν ἔχοντες;

35. Οὐ μὴν ἀλλ’ εἰ δεῖ με πάντως φανῆναι διδα- σκάλου διδάσκαλον, ἀπόβλεψον εἰς τουτονὶ Καλλιόπιον, ὃς ἀγαπᾷ μὲν τῇ δευτέρᾳ χώρᾳ, δύναιτο δ’ ἂν βουλη- θεὶς τὴν πρώτην ἔχειν. δεῖξαι δὲ τοῦτο παρέλθω. τά γὰρ νῦν κρυπτόμενα καιρὸν εὑρόντα φανήσεται. τούτῳ παραπλήσιοι πολλοὶ ταῖς δίκαις αὑτοὺς δεδώκασιν ὀρῶν- τες τὸν ἄνθρωπον στένοντα οἵῳ φέρων ἑαυτὸν ἐνέδησε κακῷ

εἰ δέ τις φιλονεικήσει μόνῳ τούτῳ ταύτην ἐγγεγενῆσθαι τὴν δύναμιν, ἀλλ’ ἴως ἂν ὁμολογῇ καὶ πὰρ ἑνὶ τὸ δύνασθαι παιδεύειν εἷναι, τὸ δύνασθαί με ποιεῖν τινας ἱκανοὺς παιδεύειν δέδωκεν. ἀπὸ γὰρ [*](R III 447) τῶν αὐτῶν λόγων πολλοῖς ἂν | ὑπῆρξε δύναμις, ὥσπερ ἀπὸ τῶν αὐτῶν χειρῶν πολλοῖς ἂν πλέθροις ἡ σπορά.

37. Πολιτεύονται δὲ τίνες; φησί· πολλοί. καὶ [*](6 cf. ep. 1033. 971. 984. Sievers p. s 42 not. 228 11 Ι 11,2; IX 16,3. II. β 111; ι 18. Soph. O. C. 526.) [*](2 ἐνορῶντες et 3 θαυμάζεις Mor sed γρ ἐνορῶν τις et θαυ- μάζει in marg 7 δύναιτο Ι sed το add m 3 δύναι cum ras 1 litt U Ι δ’ Ι sed δ in ras m 3 om U 8 δὲ om LKAth | τοῦτο παρέλθω Mor Re τοῦτον ἀπέλθω libri sed τοῦτον in ταῦτα ἂν corr B 2, δείξοι δέ τοῦτο ἀπελθών in marg Μ εἰς τοῦτο παρελθών coni Re | παρέλθω] πάρεργον vel παρέργων coni Monn num παραλείψω, ut t. ΙΙ 18,6? 10 αὑτούς reposui e CPBMUI cum Monnerio αὐτοὺς MoL sed in hoc οὑς in ras m 2, Κ Mor Re αὐτοῦ Ath 11 ῥήτορα Iacobs Lectt 217 | φέρων] φέροντα Ath | ἑαυτὸν I sed ' p ν in ras m 3 ἑαυτὸ U cum ras 1 litt) [*](13 γεγενῆσθαι Κ 15 δέδωκεν Ρ sed ε(1) in ras m 2 ἔδω- κεν UIK 16 „malim ὑπῆρχε'· Monn 19 δέ τινες CMoUI sed in hoc in δὲ τίνες corr m 3, LKAth Re Monn cf p. i 361,8 κά om Mor)

365
πῶς, φησίν, οὐκ ἐκλάμπουσι τῶν ἄλλων; ἐν Ἀγκύρᾳ τῇ πρώτῃ καὶ μεγίστῃ Γαλατῶν πόλει καὶ μάλα ἐκλάμ- πουσιν Ἀγησιλάου παῖδες τὸν μὲν πατέρα τῇ δόξη παρελθόντες τὸν βέλτιστον Ἀγησίλαον, τοῦ θείου δὲ οὐκ ἀπολειφθέντες, τοῖς δ’ ἄλλοις οὐδ’ ἀντιβλέψαι πρὸς αὑτοὺς παρέχονται οὐ τῷ μεγέθει τῶν εἰς τὴν πόλιν ἀναλωμάτων τοῦτο κτησάμενοι μαλλὸν ἢ τῷ δύ- νασθαι τὰ βέλτιστα λέγειν περὶ τῶν ἀεὶ προτιθεμένων. λέγεται δέ καὶ Καππαδόκης τις ἰσχύειν ἐν ἴσοις γράμ- μασι καὶ τοὺς Κίλικας μονονουχὶ ὁρῶμεν ἄγοντας τὴν αὑτῶν τοῖς λόγοις.

38. Ἀλλὰ μὴν καὶ τῇδε δείξειεν ἄν τίς σοι νέους ἄμεινον γερόντων πολλῶν πολιτευομένους, ὧν πολὺ βελτίους οὐ πολιτεύονται ῥήτορες, καὶ πολύ γε χείρους πολιτεύονται τε καὶ περὶ τῶν κοινῶν λέγουσι.