Oratio 59

καὶ νῦν βασιλεὺς οὐ ταῖς φύσεσι τῶν Φρακτῶν, τῷ δὲ πὰρ· αὑτοῦ φόβῳ τὰς ἐκείνων ὁμολογίας τηρεῖν παραδοὺς ἐν ταῖς Παιόνων πόλεσιν ὑπὲρ τῶν ὅλων βουλεύεται. τοὺς δὲ ἐν τοῖς ἄνω χρό- νοις ἄρχοντας ἡ Φρακτῶν αἰφνίδιος φορὰ πρὸς αὐτοὺς [*](RIII 319) βλέπειν ἀναγκάζουσα οὐδέ εἰδέναι | τὴν ἀρχὴν ἐπέτρεπεν, ἀλλ’ ἀκοῇ μόνη τὸ ὑπήκοον τοῖς κρατοῦσιν ἐγιγνώσκετο. εἴ τις οὖν ἐραστὴς νίκης ἀκμῆτί γινο- μένης, ἐμφορείσθω τῶν παιδικῶν, ὡς οὐδείς ἐστιν ὅστις οὐκ ἀπὸ ψιλῆς ἐκπλήξεως τὴν δουλείαν ὡμολό- γησεν.

ὁπότερον μὲν οὖν ἄμεινον, εἴτε κινου- μένων κρατεῖν εἴτε μηδὲ κινεῖσθαι παρέχειν, ψηφι- ζέσθω κατὰ τὴν οἰκείαν ὁ βουλόμενος τύχην καὶ φύσιν, ὧς ὁπότερον ἂν κρατήση, τοῦτο ἀμφοτέρων γίγνεται. πλέον γὰρ τοῖς ἀλλήλων ἡ τοῖς οἰκείοις μεγαλαυχοῦνται.

135. Φρακτοὶ μὲν οὑν τοιοῦτον ὑπῆλθον ζυγὸν δουλείας, τὸ γὰρ μὴ ἔχειν ἑτέρους ληίζεσθαι, τοῦτο ἐκείνοις δουλεία· ἔστι δὲ καὶ ἄλλα βαρβάρων πάμπολλα γένη πανταχόθεν προσπεφυκότα καθάπερ θηρία καὶ κυκλούμενα τὴν ἀρχήν, τὰ μὲν μείζω, τά δὲ ἐλάττω, πάντα δὲ ὁμοίως δύσμαχα. περὶ ὧν τί ἄν τις πλέον φθέγξαιτο ἢ ὅτι τὸν Ὁμήρου κατάλογον τῷ τῶν ἐθνῶν ἀριθμῷ παρέρχονται;

οὗτοι τὰ μὲν ἔμπροσθεν κατέθεον καὶ διήρπαζον καὶ κακῶν Ἰλιάδα τοῖς προσ- οικοῦσι Ῥωμαίων περιίστασαν καὶ καθ’ αὑτοὺς θρασυ νόμενοι καὶ μετ' ἀλλήλων συνιστάμενοι, ἐπεὶ δὲ εἶδον | τὸ κεφάλαιον ὑποκύψαν καὶ τοὺς ταράττειν εἰθισ- [*](R III 320) μένους ἐκπλαγέντας, ἠκολούθησαν τῇ παρὰ τοῦ φόβου κρίσει καὶ πρὸς τὸ παράδειγμα σωφρονισθέντες τὰς ἐπιδρομὰς κατέλυσαν. καίτοι τί ποτ’ ἂν ἔδρασεν ὁ τοιοῦτος εἰς ἀνάγκην χειρῶν ἀφιγμένος, ὅστις ἐλπι- ζόμενος τοὺς μανικωτάτους συνέστειλεν;

137. Οὐ τοίνυν οὐδὲ τὸν διάπλουν εἰς τὴν νῆσον [*](7 ΙΙ β 484 sq. 9 cf. t. II 267, 10 | cf. ad t. II 503, 21 10 Dem. p. 555, 5) [*](3 ἔστι I sed ἔ in ras m 3 4 καὶ κυκλούμενα scripsi e Ρ sed in marg ἐν ἄλλῳ κεκυκλωμένα, UICaLaBM κεκυκλωμένα CMo sed in hoc κυκλούμενα in marg, edd 5 τα (1 et 2) Ρ sed add m 3 7 τῶν ἐθνῶν scripsi e CMoUILaBM et γρ in marg Mor ἐθνῶν Ca σφῶν αὐτῶν Ρ sed σφῶν αὐτ in ras 6 litt m 3, edd 10 καὶ inser P 3 om UILaB | κατ’ μετ’ Patm sed γρ καθ' in marg) αὐτούς libri sed αὐτοὺς supra αὐτῶν B 2 11 ἄλλων Cobet Mnem. Ν. S. III 144; Coll. 266 | δ’ edd) [*](12 τούς in ras P 3 | ταράττειν I sed τα in ras m 2 απα- ράττειν Ρ sed σπαρ in ras m 3 et ταράττειν suprascr m 3 ἠθισμένους CaM 13 παρὰ scripsi e CaM auctore Re περὶ reliqui libri edd Ι φοβεροῦ Μο sed φόβου in marg 14 τὰς in ras 102 15 καίτοι — 17 συνέστειλεν citat Plan fol. 103 16 ὃς Plan)

ἔστι δὴ λόγος μάρτυρας τὰς ὄψεις παρεχόμενος, ὡς ἄρα μεῖζον εἰς κίνδυνον πλοῖον στρογγύλον ὑπὲρ ἐκείνης ἀφεῖναι τῆς θαλάττης ἢ ναυμαχίαν ἑτέρωθι συνίστασθαι. οὕτω [*](1 t. II 271, 12 6 Her. II 23 17 Caes. b. g. IV 28sq.; 36) [*](6 οὐκ ἔστιν ὅστις τὴν περὶ τοῦ Ὠκεανοῦ δόξαν Ἡροδότου μετέχειν που καὶ ψεύδους δικάσει, εἰ ταῖς περιόδοις τῆς γῆς ἃς Πτολεμαῖος συνέταξεν ἐνησκήθη M3) [*](1 βρεττανίαν Ι sed αν (2) in ras m 2 σιωπῇ in ras M 3 παρ- ελθεῖν Μ sed πα in ras M 3 2 νῆσος in ras 1 2 | πλέον scripsi cum Cobeto Coll. 267 coll. ρ. 217, 15 et 279,14 πολλοῖς libri edd 3 ὧς Mor 4 δ’ Re 5 πλοῦν I sed ῦν in ras m 3 8 γενέσθαι Ρ sed αι add m 4 11 ἰλιγγιῶσι C sed ἰ ex εἰ corr f 12 τοιοῦτόν τι scripsi e LaM τοιοῦτότι Ι sed ὅτι in ras m 2 τοιοῦτον reliqui libri edd ὥστ’ reposui e libris ὥστε edd | καὶ μὴ U | γνοίη I sed η in ras m 2 13 κομισθῇ CMoUCa LBM Ι τοῖς τῆς Μ τῆς Mor cf. ρ. 280, 22 14 προσορμισθῇ Β 15 αὐτῷ CMoB | ἔστι I sed ἔ in ras m 2 17 πλοῖον Ρ sed o (1) in ras m 2 πλεῖον La 18 συνίστασθαι scripsi ex UCaLaM συστήσασθαι CMo sed in hoc συνίστασθαι in marg, P sed στήσ in ras m 3, I sed στῆ in ras m2, edd)

τούτων οὐδὲν βασιλεὺς ἐσκόπησε, μᾶλλον δὲ πάντα σαφῶς εἰΓως οὐκ ἀπώκνησεν, ἀλλὰ τοσούτῳ πλέον πρὸς τὴν ἀναγωγὴν ἔσπευσεν, ὅσῳ πλέον ᾔδει τὸν κίνδυνον τραγῳδούμενον. καὶ τὸ ἔτι μεῖζον, οὐ γὰρ καθήμενος ἐπὶ τῆς ἠιόνος ἀνέμεινεν, ὥστε τῆς ὡραίας ἐπελθούσης Ὠκεανὸν πραῦναι τὴν ζάλην, ἀλr εὐθὺς ὡς εἶχε τοῦ χειμῶνος ἀκμάζοντος καΙ τῶν ὅλων ὑπὸ [*](Her. II 96,2 | Firm. err. prof. rel. 28,6 2 Her.II 113,2. Aeschin. ep. 1,3. Synes. ep. 113. p 264b 17 Hes theog. 254| Firm. l.l. Amm. XX 1,1; XXVII 8,4) [*](7 ψάμμος καὶ ἄμμος Ἀττικά, τὰ δὲ παράγωγα ψάμαθος καὶ ἄμαθος ποιητικά Β2) [*](1 καταιγῖδες LaB 2 δ᾿ MoP sed in hoc ᾿ in ras m3 3 ἐκφέρουσιν La | γρ τὸ δεινότατον in marg Mor | ἐπεὶ δ᾿ ἂν C) [*](4 γὰρ om B 5 θάλττα P sed ττ in ras m3 θάλασσα UILaM 7 εἰ P sed in ἢν corr m3, UICaLaM ἣν Mo ἡ Mor | ἀνταποστείλ cum ras 1 litt U ἀνταποστείλει Ι 10 με- λήσῃ PI sed λ alterum inser P3I2, UCaB | κατα P sed ᾿ add m3 καταμικρὸν UI 11 τὸ (1) inser C 12 πάντας La 13 τοσοῦτο U 17 ἐπελθούσης Ι sed ἐ in ras m2 | τὸν ante ὠκεανὸν CaM Re delevi | πραύναι ΜοP sed in hoc in corr m3, BMMor 18 ὑπὲρ P sed ερ in o corr m2, I sed o supra- scr m3)

140. Οὐ τοίνυν ἡ μέν ἐπὶ τὴν νῆσον διάβασις οὕτως εἰρηνικῶς, ὁ δέ ἀπόπλους ἑτέρως ἐχώρησεν, ἀλλ’ ἀμείνω τὰ δεύτερα τῶν προτέρων ἀπήντησε τὴν παρ- οιμίαν σώζοντα, ὥστε μηδεμίαν ἀμφισβήτησιν ὑπάρ- χειν, ὡς οὐκ ἀθεεὶ ταῦτα νενεανίευται.

εἰ μὲν [*](RIII 322) τοίνυν ἀφεστηκυίας τῆς νήσου | καὶ τῶν οἰκητό- ρων νεωτεριζόντων καὶ τῆς ἀρχῆς περικοπτομένης καὶ τῆς ἀγγελίας ἐλθούσης θυμῷ πρὸς τὴν ἀκοὴν κατα- ληφθεὶς ἀνέρριψε τὸν περὶ τοῦ πλοῦ κύβον, οὐκ ἂν ἣν εἰς φιλοτιμίαν γνώμης τὴν τόλμαν ἀνενεγκεῖν, ἀλλ' ἡ παρὰ τῶν ἀφεστηκότων ἀνάγκη τὸ πλέον τῆς εὐκλείας ἀφῄρει· νῦν δὲ καθεστηκότων μὲν τῶν ἐν Βρεττανίᾳ [*](5 Luc. Herm. 28; Ver. hist. I 42 13 Aristid. or. XXI t. I 438,2 D (t. II ρ. 22, 26 K); XX ib. 427,9 (t. II ρ. 11,1 Κ). Diog. V 15. Apost. V 88 15 Od. σ 353 19 cf. ad t. II 520, 5) [*](1 κρυμμῶν Β sed prius μ eras 2 ἐκείνῃ scripsi e CMoB coll. ρ. 219,13; 246,10 ἐκεῖ reliqui libri sed γρ ἐκείνη in marg P 4, edd 5 ἀπόγεια Μο sed ἔγγεια in marg ἔγγεια Ρ sed in ras m 3 et ἀπό suprascr m 3, UILaM ἔγγυα Ca 7 μετε- βάλετο Β 10 ἐφύλαξεν I sed εν in ras m 3 14 μὴ δὲ μίαν CMo 15 οὐκ inser M 2 et inserui auctore Re coll. Od σ 353 | ἀθεεὶ Ρ sed ~ in ' corr m 3, Re | νενεανίευται scripsi auctore Re νεανιεύεται libri edd)

142. Θαυμαστῶν δὲ ὄντων τῶν ἔργων πολὺ μεῖζόν ἐστιν ὁ πρὸ τῶν ἔργων λογισμός. ἐκεῖνος μέν γάρ οἴεται μήτ' ἂν πρότερον ἐκλυθῆναι ψυχὴν σώματος πρὶν ἢ τοῦτο βουληθῆναι τὸν κρείττονα μήτ' ἂν ἐπὶ πλέον συμμεῖναι βουληθέντος ἐκείνου λελύσθαι καὶ μήτ' ἂν πλέον βιῶναι μηδένα παρὰ τὴν φυλακὴν μήτ' ἂν ἐπ' ἔλαττον παρὰ τὸ τολμᾶν. δεῖν οὖν ὂν ἔξεστι βιῶναι χρόνον ἀθανάτων κεχρῆσθαι λογισμοῖς.

143. Καὶ τί δεῖ δυοῖν ἢ τριῶν ἀρετῇ λεχθέντων ἢ πεπραγμένων μνημονεύειν, ὥσπερ οὐχὶ καὶ τῶν λοιπῶν ἐξίσης ἐπισημαινόντων τὸ θαῦμα; ἵνα δὴ μήτε σφόδρα [*](12 Plat. Phaed. p. 67 D) [*](1 δ’ ΜοΡ sed in hoc ’ ex ἑ corr m 3 5 οὐδέ μιᾶς CMo | δέ] μὴ δὲ La | γρ μηδεμιᾶς in marg Mor 6 ἀνάγκης om Β) [*](7 ἐπέδωκεν I sed ε (1) in ras m 2 8 ζημιωσάμενος ΡΙ sed α in o corr P 2 I 2 Ι κινδυνεύσειε Ι sed ε (3) in ras m 3 10 μεῖ- ζόν scripsi e Ρ sed in μείζών corr m 2, UI sed in hoc in μεί- ζων corr, CaLaM sed in hoc in μείζών corr μείζων CMoB edd) [*](11 ἐστι La 12 ᾤετο Ι 13 ἐπὶ πλέον Ρ sed add m 3 ἐπιπλέον ILaBM 14 λελύσθαι PILaBM 18 δυοῖν Ρ sed οι in ras m 2 δυεῖν LaM sed in hoc οἶν suprascr | γρ ἢ καὶ τριῶν in B 2 Ι ἀρετῶν CMoB sed in hoc γρ ἀρετὴ in marg m 2 Ι λεχθέντων ἢ πεπραγμένων Β sed γρ πεπραγμένων in marg m 2 20 ἐξ ἴσης Re Ι δὴ scripsi ex UICaLaM δὲ reliqui libri edd)

144. Ἐκείνῳ τοίνυν ἡμέρα μὲν ἐν ἔργοις, νὺξ δὲ ἐν ἴσῳ ταῖς ἡμέραις. μέθη δ’ ἀπελήλαται καὶ τὸ νή- φειν ἐν συνηθείᾳ, ἀργὸς δέ ἅπας ἔχθιστος, ὁ δ’ ἐγρη- γορὼς ἐπιτήδειος. φρουρὰν δὲ σώματος οὐκ αὐτὸς ἔχει τὴν παρὰ τῶν δορυφόρων, τὴν δὲ πὰρ αὑτοῦ τοῖς δορυφόροις παρέχει. ἐπειδὰν γὰρ αἴσθηται κατ- εἰλημμένους ὕπνῳ πολλῷ, τοῖς μέν οὐκ ἀσύγγνωστον τὴν ἀνάπαυλαν ἀφίησιν, αὐτὸς δὲ ὥσπερ ἀνταγωνιζό- μενος τῇ φύσει τὸ δόρυ λαμβάνων περίπολον αὑτὸν [*](R III 323) τῶν Ι βασιλείων καθίστησιν. ὁ δὲ πόνος συνεχὴς τέταται διὰ πάσης ὥρας ἔτους καὶ καιρῶν ἀπάντων.

Ὅμηρος μὲν οὖν φησί που λέγων εἰς Ἀχαιούς· ἐπεὶ οὔ σφι λίθος χρὼς οὐδὲ σίδηρος· εἰ δέ γε τούτῳ συγγεγονὼς ἐτύγχανε, πάντως οὐδ’ ἂν τὴν ἐξ ἀδάμαντος εἰκασίαν εἰς τὴν τοῦ σώματος στερρότητα λαβεῖν ἀπηξίωσεν. οὔτε γὰρ θέρμαις θεριναῖς εἰς ἀσθένειαν ἐκλύεται οὔτε χειμερίοις κρυμοῖς εἰς νάρκην συστέλλεται οὔτε χάρισιν ἠριναῖς πρὸς ἀπόλαυσιν τέρ- ψεως ἄγεται οὔτε φθινοπώρου δώροις εἰς τρυφὴν καθέλκεται, ἀλλὰ μία τρυφή, μία πανήγυρις σῶφρον [*](15 II. δ 510 18 cf. ρ. 256, 19. Hes. opp. 147) [*](3 ὀλίγον Ρ sed o in ω corr m 2, La 4 ἐν om Ca inser M 2 Ι νύξ Ι sed ξ in ras m 2 5 μέθη δέ Mor sed γρ μέθης ἀπελήλαται in marg, Re 6 ἐγρήγορος CMo 8 αὐτοῦ Re σὐτοῦ libri Mor 9 κατειλημμένους Ρ sed ου ex o corr m 2) [*](12 αὑτὸν Ρ sed ‘ in ras m 2 ἑαυτὸν Β αὐτὸν MoILaM Mor αυτὸν U αὐτῶν Ca 14 καὶ om Re 15 πρός Β 22 φθορὰν L)

θέατρα μὲν οὖν καὶ σκώμματα καὶ γέλως καὶ πᾶν θαυματοποιῶν ἔθνος ἐν ἴσῳ τοῖς ἄγε- σιν ἀπέρριπται, νῆψις δὲ καὶ τὸ πεφροντισμένον καὶ τὸ πρὸς τοὺς πόνους εὔκολον καὶ τὸ πρὸς ἀρετὴν εὐφυές καὶ πᾶν τὸ τοιοῦτον ἐν πρώτοις ἄγεται. γυ- ναικῶν δὲ κάλλος ἅπαν κεκράτηται. ὁ δὲ δωροφορῶν ἀπὸ μὲν τῆς δόσεως οὐδενὸς ἐντιμότερος, πεῖραν δὲ τῆς γνώμης παρέχων ἀπ’ εὐνοίας μᾶλλον τεθαύμασται.

μέλλον δὲ ἅπαν ἐγχείρημα λέληθεν, εἷς δὲ πρό- οιδεν ὃς καὶ ἐβούλευσεν. ἔγνωσται δὲ οὐδὲν ὁ μὴ τετέλεσται. ἐξόδων δὲ καὶ πάλιν ἀναχωρήσεων ἀμοι- βαῖα τάχη τὰς τῶν πολλῶν δόξας ἀποσφάλλει. | ἐν [*](RIII 324) βασιλείοις ἱδρύσθαι νομιζόμενος ὀρῶν ὑπερβάλλει κο- ρυφάς, ὁδοιπορεῖν νομιζόμενος ἐν βασιλείοις βουλεύε- ται. πλεῖν δοκεῖ θάλατταν, ὁ δὲ πεζεύων προσέρχεται. [*](7 Thuc. II 13, 1) [*](1 ἀλλόφυλον Ρ sed λ alterum et γρ τριον suprascr m 4 ἀλ- λότριον CMo et γρ in marg Mor 3 τῇ Ρ sed η in ras m 2 5 κατορθωμάτων scripsi κατορθωμένων ΜοΡ sed in hoc o in ω corr m 2, IM κατωρθωμένων reliqui libri edd sed γρ κατορθω- μάτων in marg Mor 7 πὰν] τὸ in ras 3 litt quarum tertia v I om Β Ι θαυματοποιοῦν Re typographico vitio quod correxit Cobetus Coll. 267 10 τὸ om CaM 11 δωρυφορῶν Μο δορυ- φορῶν Mor sed δωροφορῶν coni 12 μέν om Β | οὐδέν CMo BCa et γρ in marg Mor 13 ἐπ’ εὐνοία CaM 14 „malim ἅπαντας vel ἅπαν ἅπαντας“ Re Ι προοῖδεν Ρ sed in πρόοιδεν corr m 3, La προεῖδεν CaM 15 ὡς Mor | μὴ τετέλεσται] „vide- tur καὶ interponendum" Re 18 ἱδρῦσθαι? cf. ad t. I 134,8 | ὀρῶν — 19 νομιζόμενος om La 20 πλεῖυ Ι sed εῖ in ras m)

καὶ ταῦτα μὲν τοιαῦτα καὶ τοσαῦτα διεξέρ- χεται οὔτε θεραπείαν εἰς παραμυθίαν τῶν πόνων οὔτε στρατοπέδου πλῆθος εἰς φυλακὴν ἐπαγόμενος, ἀλλ᾿ εὐαριθμήτους δή τινας ἐξευρὼν οὖς ἐπίστευεν ἀκολου- θήσειν τῷ τάχει, τούτοις προειπὼν ἕπεσθαι ἡ ἂν ἡγῆ- ται, καθάπερ αὐτός τε πτεροφυήσας καὶ τούς ἑπομένους πτερώσας ὀξύτερον νοήματος ἵεται πανταχῆ.