Oratio 59

Libanius

Libanius, Oratio 59, Libanii Opera, Vol IV, Orationes LI-LXIV, Teubner, Foerster, 1908

ὁ δὲ ταῦτα σαφῶς ἀκούων τὴν μὲν χρόαν οὐκ ἤμειψεν, ὧς ἄν τις ἔκπληξιν τῇ ψυχῇ δεχόμενος, βουλὴν δὲ ζητῶν εἰς τὰ παρόντα χρηστὴν κελεύει τοὺς ἐν τῇ φυλακῇ τῶν ὅρων ἱδρυμένους μεταχωρῆσαι τὴν ταχίστην καὶ μήτε ποταμοῦ ζευγνυμένου ταράττεσθαι μήτ’ ἀπόβασιν ἀνείργειν μήτε τειχισμὸν κωλύειν, ἀλλὰ καὶ ταφρεύειν | ἐᾶν, εἰ τοῦτο βούλοιντο, καὶ χαράκωμα βαλέσθαι [*](R III 308) καὶ περισταυρῶσαι καὶ ναμάτων ἀφθονίαν προκατα- σχεῖν καὶ τὰ τῶν χωρίων ἐπικαιρότατα προλαβεῖν. οὐ [*](1 cf. t. III 453, 17 15 Dem. p. 254, 26 17 Thuc. I 68, 4) [*](9 χρόα καὶ χροιά αὐτὸ τὸ εἶδος τοῦ χρώματος, χρῶμα δέ κυρίως τὸ μετὰ τῆς ὕλης ὦχρα, κιννάβαρι Β2) [*](1 τῶ C sed ῶ in ras ex ινὶ corr η, Ρ sed ῶ in ras 3 litt m 2, I sed ῶ in ras τινὶ CaLaM sed in hoc τῶ suprascr m 2 | δέ] μὲν Β 4 ἐγειρομένου Ρ sed ε ιν ras m 2 6 πορρωτάτω I sed supra ω ras πορρωτάτους Re | ἐῶντος C sed ς in ras et o ex α corr | κατασκόπων] huius loci parum accurate meminit Thomas Μ. s. ν. ὀπτήρ p. 254, 7 Λιβάνιος ἐν τῷ εἰς Κωνστάν- τιον καὶ Κώνσταντα· κατασκόπων τινῶν κακία, cum haec verba magis reddant locum epitaphii Iuliani t. II 260, 7 αὐτο- μὀλων τινῶν κακία 10 τὴν ψυχὴν Μο sed τῆ ψυχῆ in marg | δεχόμενος in marg Mo2 12 την ΙΜ sed in hoc eras | την- ταχίστην Ρ sed e τὴν ταχίστην corr m 2, Β 17 προσλαεῖν CP sed in hoc σ eras, UICaLaBM)

260
γάρ, εἰ διαβάντες ἐγκαθίζοιεν, τοῦτο παρεῖχε τὸν φό- βον, ἀλλ’ εἰ τὴν πρώτην ἀποκρουσθέντες πρόφασιν εἰς φυγὴν λάβοιεν. ἔδει δὴ δελεασθῆναι τοὺς πολε- μίους τῇ τῆς ἀποβάσεως ἀδείᾳ.

103. Ὡς οὖν ταῦτα συνεκεχώρητο καὶ παρ’ ἡμῶν οὐδεὶς ἀπήντα, τριχῆ τὸν ποταμὸν γεφυρώσαντες πυκνοὶ πανταχῆ διέβαινον. καὶ πρῶτον μὲν ἡμέρας νυξὶ συν- είροντες τῆς ἀποβάσεως οὐκ ἔληγον. ἔπειτα τειχίζειν δεῆσαν αὐθημερὸν τὸν περίβολον ἤγειραν ὀξύτερον τῶν περὶ Τροίαν Ἑλλήνων. ἤδη δέ διαβεβηκότων πάντα ἣν μεστά, ὄχθη ποταμοῦ, πεδίων εὖρος, ὀρῶν κορυφαί. οὐδὲν δὲ ἦν εἶδος πολεμιστήριον ὃ μὴ τὴν στρατιὰν συνεπλήρου, οὐ τοξότης, οὐχ ἱπποτοξότης, οὐ σφενδονήτης, οὐχ ὁπλίτης, οὐχ ἱππεύς, οὐχ οἱ πανταχόθεν πεφραγμένοι. ἔτι δὲ αὐτοῖς βουλευομέ- νοις ὅπη τράπωνται βασιλεὺς ἐπιφαίνεται πᾶσαν Ὁμη- ρικὴν εἰκόνα τῇ λαμπηδόνι παρερχόμενος καὶ θέμενος τὰ ὅπλα περὶ τοῦ παντὸς ἐσκοπεῖτο.

Πέρσαι δὲ τότε τοιοῦτόν τι βουλεύουσι. τούς μὲν τοξότας καὶ τοὺς ἀκοντιστάς ἐπὶ τῶν κορυφῶν καὶ τοῦ τείχους [*](7 cf. t. II 546, 8 10 II. η 433—465 16 II. ο 623; λ 66; υ 46) [*](1 εἶχε PUCaM Mor γαρ εῖχε La 2 τὴν πρώτην Μ sed eras, I sed in τηνπρώτην core 3 δὲ CaM 4 διαβάσεως CMo sed in hoc ἀποβάσεως in marg cf. l. 7 et p. 259, 13 et p. 265, 19 5 συνεκεχώρητο Ρ sed συγκε supra συνεκε m 3 συγκεχώ- ρητο CB Mor 6 πυκνὸν Ρ sed ὶ suprascr m 3 7 νυξὶν La 13 στρατείαν La 14 αφενδονίτης Mor 2 15 ἔτι Ρ sed ἔτ in ras m 2 | δ’ Re | βουλομένοις UCaM sed in hoc εν inser m 2 16 ὅπη scripsi e MoPUILaM ὅπηι C ὅποι relin- qui libri edd 17 λαμπηδόνι Μο sed λαμπρότητι in marg 19 τοιοῦτόν I sed ν eras 20 τῶν C sed ν add f | κορυφῶν Ρ sed ῶν in ras m 3 | καὶ in ras P 3 om UICaLaM)

261
ἔταξαν, τοὺς δὲ πεφραγμένους τοῦ τείχους προὐβά- λοντο. οἶ δὲ λοιποὶ τὰ ὅπλα ἀναλαβόντες τοῖς ἐναν- τίοις προσῄεσαν ὧς ἀναστήσοντες. ἐπεὶ δὲ κινηθέντας κατεῖδον, εὐθὺς ἐγκλίναντες ἔφευγον ὑπάγοντες τοὺς διώκοντας εἴσω βελῶν, ὧς ἂν ἐκ μετεώρου τοξεύοιντο.

χρόνον μὲν οὑν τινα καὶ τῆς ἡμέρας τὸ πλεῖστον κατεῖχεν ἡ δίωξις, ὡς δὲ οἱ μὲν φυγόντες εἰς τὸ τεῖχος ἐνέπεσον, ἐκάλει δὲ λοιπὸν τοὺς τοξότας ὁ καιρὸς | καὶ τοὺς πρὸ τοῦ τείχους ἀκραιφνεῖς, ἐνταῦθα [*](R III 309) δὴ βασιλεὺς νίκην ἐνίκησεν οὐ κατὰ τὰς εἰωθυίας ταύτας οὐδ’ οἷαι πολλαὶ συνέβησαν καὶ νῦν καὶ πρό- τερον οὐδ’ ἧς ἐν χερσὶ τὸ ἔργον καὶ πολεμικοῖς ὀρ- γάνοις οὐδὲ πρὸς ἢν δεῖ κοινωνίας καὶ οὐκ ἂν ἑτέρως κατεργασθείη, ἀλλ’ ἢν καθαρῶς ἔξεστιν οἰκείαν τοῦ κρατήσαντος προσειπεῖν.

τι δὲ τοῦτο ἒστι; μόνος μὲν ἐξεῦρε τῶν δρωμένων τὸν νοῦν, μόνον δὲ οὐκ ἔλαθεν ἡ γνώμη τῆς παρατάξεως, μόνος δὲ βοήσας κελεύει μὴ διώκειν μηδὲ εἰς πρόδηλον ὠθεῖσθαι κίν- δυνον. νῦν δὴ καὶ πλέον ἄγαμαι τῆς γνώμης τὸν ποιητήν, ᾖ πολλῶν χειρῶν ἰσχυρότερον εἶναί φησι [*](20 Eur. Antiop. fr. 220, 3 N 2. cf, t. II 253, 7) [*](1 τεταγμένους CMoPUI sed in hoc τετα in πεφρα corr, La | προὐβάλλοντο U 2 λοιποὶ C sed οι (2) in ras m 2 4 ἐγκλί- νοντες La 5 ὡσὰν ΡΒΜ 7 φεύγοντες CB 9 προ- τείχους U προ Ρ sed ρο in ras m 3 | τοῦ inser P 3 om UILa) [*](12 οὐδέ CCaLa edd | ἧς scripsi e C sed ex οἶς corr f, ΒΜ οἶς MoPUICa (et Patm sed γρ αἷς in marg) οἳσ La αἷς edd | καὶ] ἦν Β 15 εἰπεῖν CB | τοῦτ’ ἐστιν Re 16 δ’ CMoB 18 κελεύει μὴ scripsi μένειν ἢ libri edd μὴ Cobet Coll. 265 | διώκειν I sed διωκ in ras m 2 ειν cum ras 4 litt ante ε U κελεύειν Ca sed γρ διώκειν in marg, La | ἐκέλευε post διώκειν inser C m M 2 | μηδ’ C μὴ δ’ ΜοΒ μὴ δὲ ΡΙΜ 19 δέ δὴ IB 20 ἣ CBM sed in hoc ex ἧ corr ἢ MoCa | χειρῶν om Ca | φησιν ἔν Cobet l. l. at cf. t. II 253,7 et Themist. or. XXXIV p. 464, 1 ed. Dind.)

262
βούλευμα σοφίας μετέχον. ἡ χρώμενος βασιλεὺς καὶ πάντα ὁμοῦ συνιεὶς ἐώρα τὸ μέλλον οὐδὲν χεῖρον τῶν παρόντων καὶ γιγνομένων.

καὶ σφόδρα γε εἰκό- τως. ἦν μὲν γὰρ τὸ μεταξὺ τῶν στρατοπέδων ἑκατὸν στάδιοι καὶ πεντήκοντα, ἤρξαντο δὲ τῆς διώξεως ἀγο- ρᾶς πληθούσης, ἐπλησίαζον δὲ ἤδη τῷ τείχει δείλης ὀψίας. πάντα δὴ συλλογιζόμενος, τὸν ἀπὸ τῶν ὅπλων πόνον, τῆς διώξεως τὸ μῆκος, φλόγωσιν ἐξ ἡλίου, δί- ψους ὑπερβολήν, νύκτα ἐπικειμένην, ἐπὶ τῶν λόφων τοξότας, ἠξίου Περσῶν μὲν καταφρονεῖν, πείθεσθαι δὲ τῷ καιρῷ.

εἰ μὲν οὖν ἐδέξαντο τὸν λόγον καὶ μὴ μεῖζον ἴσχυσε τῆς παραινέσεως ὁ θυμός, οὐδὲν ἂν ἐκώλυσε καὶ τοὺς ἐναντίους κεῖσθαι καθάπερ ἐν τῷ παρόντι καὶ τοὺς κεκρατηκότας σεσῶσθαι· νῦν δὲ ὅσῳπερ ἄν τις ἐκείνοις ἐγκαλῇ, τοσούτῳ πλέον τὸν βασιλέα σεμνύνει. οἱ γὰρ ἐν τῷ μὴ πεισθῆναι πταί- σαντες τὴν τοῦ παραινέσαντος συμβουλὴν κεκοσμήκασιν.

ἐγὼ δὲ καλῶ μὲν κἀκείνας βασιλέων νίκας ὅσας ἐν κοινωνίαις ἐργάζονται, πολὺ δὲ ταύτας ἐντιμοτέρας ὑπολαμβάνω ὧν οὐκ ἔνεστι τοὺς μερίτας εἰπεῖν. ὥστ’ [*](6 cf. p. 74, 8. Dem. p. 1301, 28. Thuc. VIII 26,1 11 Ruf. Fest. bren. 27. Eutrop. Χ 10, 1) [*](2 συνιεὶς scripsi συνεὶς CPBM edd συνθεὶς reliqui libri 6 πλήθουσ La 7 δὲ Μ | τὸν e τῶν corr I 3 8 πόνον CI βοά ὁ (2) in ras ex ω corr C 2 I 3 | δίψους reposui e libris et γρ in marg Mor δίψης edd 12 τῆς παραινέσεως et μὸς οὐδὲν ἂν ἐκώλυσε in marg La i παραινέσεως P1 sed αινε in ras P 2 I 2. Mor sed γρ παραβάσεως in marg παρα σεως cum ras 3 litt U παραβάσεως Ca sed in marg γρ παραινέσεως | καιρὸς Ca 15 ἐγκαλεῖ, τοσοῦτο La 16 οἱ] οὐ Mor 19 εἰργάσαντο CaM 20 οὐ νεστι U cum ras 1 litt | μεριστάς C sed ίτας suprascr m, ΜοΜ μερι cum lac 4 litt Ca | ὥστ’ scripsi e PU ICaBM ὥστε reliqui libri edd)

263
εἰ καὶ | σφόδρα φιλονεικεῖ τις μὴ πάντα κατά [*](R III 310) γνώμην κεχωρηκέναι τοῖς στρατιώταις, οὐδὲν ἂν κω- λύοι τοὺς μὲν μὴ πάντα κατωρθωκέναι, τὸν δὲ παντα- χοῦ νενικηκέναι καὶ πρώτους γε ἐκείνους ὧν ἄμεινον ἐβουλεύσατο.

110. Ἄξιον δὲ καὶ τὴν τῶν μαχεσαμένων ἀρετὴν ἐξετάσαι καὶ πᾶσι ποιῆσαι καταφανές, ἐξ ὅσων ἐλατ- τωμάτων ὁρμώμενοι ποῖοί τινες ἐγένοντο. πρῶτον μὲν οὖν τοῖς πρὸ τοῦ τείχους πεφραγμένοις συμμίξαντες ἐξεῦρον τρόπον τῆς ὁπλίσεως ἰσχυρότερον. ἐπιφερό- μένον γὰρ τὸν ἵππον ὁ πεζὸς ἐξιστάμενος ἐκείνῳ μὲν κενὴν τὴν ὁρμὴν κατεσκεύαζεν, αὐτὸς δὲ ἐν τῇ παρα- δρομῇ τὸν ἔποχον ῥοπάλῳ παίων ἐπὶ κόρρης ἀνέτρεπέ τε καὶ τὸ λοιπὸν εὐπετῶς εἰργάζετο. ἔπειτα οὐκ ἐφθη- σαν τῷ τείχει τὰς χεῖρας προσενεγκόντες καὶ καθῄρητο τὸ] πᾶν ἐξ ἐπάλξεων εἰς πρώτην κρηπῖδα καὶ ὁ κω- λύσων οὐκ ἣν.

περὶ πολλοῦ δ’ ἂν ἐποιησάμην καὶ ὅστις ἣν ὁ πρῶτος τὸν περίβολον διασπασάμενος εἰπεῖν καὶ διατρίψαι περὶ τὴν ἀνδραγαθίαν, ἴσως γὰρ οὐκ ἀηδέστερον εἰς ἀκοὴν τοῦτό γε τοῦ πυρὸς ὁ τὴν [*](7 cf. 1;. I 102, 3 13 Dem. p. 537, 29; 562, 9. Plat. Gorg. p. 486 C) [*](1 κατα La 3 τούς Ρ sed suprrascr m 3 | κατορθωκέναι UICaM | τὸν Ρ sed suprascr m 3 7 πᾶσιν πᾶσιν | ἴσων Μο sed ὅσων in marg 9 τεταγμένοις Β sed τ et τ et γμ in ras 13 κόρρης Ρ sed ρ alterum inser m 3, La 14 τε om CLa | τὸ λοιπὸν in τολοιπὸν corr I | „malim κατειργάζετο“ Re 15 καθ- ῄρητο Ρ sed γρ εῖ supra η m 3 καθήρ το Ca καθῃρεῖτο ΒΜ sed in hoc καθῄρητο suprascr m 2 16 τὸ ante πᾶν libri cancellavi auctore Cobeto Coll. 265 | κρηπῖδα MoUI sed in hoc eras et suprascr, Μ cf. p. 215,2 17 περιπολλοῦ Μ) [*](18 ἦν scripsi auctore Re ἂν libri edd 19 διατρίψαι P sed in corr m 3, fortasse recte cf. tamen p. 125, 9)

264
ναῦν ἐπενείματο τὴν Θετταλῶν· ἐπεὶ δέ ὁ χρόνος οὐ συγχωρεῖ, δεῖ δήπουθεν οὐ τοῦ τυχόντος δρόμου.

ὁ μὲν οὖν περίβολος ἀκριβῶς ἔκειτο, οἱ δὲ εἰσε- χέοντο πᾶν μικρὸν τὸ πεποιημένον ἡγούμενοι καὶ τάς τε σκηνὰς διαρπάζουσι τῶν ἤδη πεπονημένων ἐγγύθεν τοὺς καρποὺς κομιζόμενοι καὶ ὅσους ἐγκατέλαβον κτεί- νοῦσι, μόνον δὲ τὸ πεφευγὸς διεσώζετο. τῆς δὲ τρο- πῆς γεγενημένης λαμπρᾶς ἐδεῖτο μὲν τὸ ἔργον λαμπρο- τέρας, εἴπως ἐνῆν, ἡμέρας εἰς τὸ τῶν κατορθωμάτων πέρας, ἐπεὶ δὲ εἰς νυκτομαχίαν ἐξώκειλε, τοξευόμενοι μὲν ἐκ τῶν λόφων, ἀμφίβολοι δὲ γενόμενοι δορατίων τε ἡδῆ καὶ βελῶν τοῖς σώμασιν ἐναποκεκλασμένων, [*](R III 311) ἀφῃρημένοι δέ ὑπὸ | τῆς νυκτὸς τὸ δύνασθαι χρήσασθαι σφίσιν αὐτοῖς ἀνά τὸ σκοτεινὸν ὅμως χω- ροῦντες ὁπλῖται πρὸς ψιλοὺς πόρρωθεν ἰσχύοντας καὶ πρὸς ἀκραιφνεῖς πεπονηκότες ἄνδρας μὲν ἀγαθούς ἀπέβαλον, τῆς χώρας δὲ τοὺς πολεμίους ἐξήλασαν.

καίτοι τίς ἂν ὑπέμεινε τὴν ἐκείνων ἀνδρίαν λογισμὸν προσλαβοῦσαν, ὅπου γε τοσούτοις ἐναντιώ- μασι χρώμενοι τὸ μετὰ κρείττονος διακριθῆναι τοῦ σχήματος ὑπ’ οὐδενὸς ἀφῃρέθησαν; τίς δ’ οὐκ ἂν θείη [*](1 II. o 704 sq. 10 cf. t. II 327, 14 | cf. t. III 375,24. Isocr. ep. 2,6 p. 409 c 11 Thuc. IV 32,3 18 Ruf. Fest. brev. 27) [*](1 θετταλόν CMoBLaM sed in hoc e θετταλῶν corr, Re 3 ὁ in ras I 3 | οἵ MoP sed in hoc add m3, Β οἵ δ’ Mor | δ’ ΜοΒΡ sed in hoc in ras 2 litt m3 4 τὸ Ρ sed add m3 5 διαρπάζουσιν La 12 τε reposui e libris sed in ras I δὲ edd | ἐναποκεκλεισμένων Mor sed γρ ἐναποκεκλασμένων in marg 13 δ’ CMoP sed in hoc in ras m3, Β 15 ὁπλίται ΜοΡ sed in hoc in corr m2, ΒΜ 18 ἀνδρείαν ΜοΡ sed in hoc ει ex ι corr m3, ILaM 19 προσλαβοῦσαν I sed σ (1) in ras m2 | ὅπου Ρ sed supra ου ras | γε inser P3 20 κρείτ- τονος Ι sed ττονο in ras m 2)

265
Πέρσας ἡττῆσθαι περιφανῶς, οἳ διέβησαν μὲν ὧς τῆς ἑτέρων κρατήσοντες, τοσούτων δὲ πλεονεκτημάτων ἀπο- λαύσαντες ῥίψαντες τὰς ἐλπίδας ἀπιόντες ᾤχοντο;