Oratio 48

Libanius

Libanius, Oratio 48, Libanii Opera Vol 3, Orationes XXVI-L, Teubner, Foerster, 1906

428
[*](R II 526)

ὅσοις μὲν πρὸς ὅσους ἐχρησάμην ὑπὲρ ὑμῶν παρὰ πάντα τὸν χρόνον, ὦ βουλή, λόγοις οὐ πρὸς τοὺς ὑπὸ τοῖς βασιλεῦσιν ἔχοντας τὰς ἀρχὰς μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸς αὐτῶν ἐκείνων τὸν ἄριστον, οὔθ’ ὑμᾶς οὔτ’ ἄλλων ἀνθρώπων οὐδὲ ἕνα ἀγνοεῖν ἡγοῦμαι. καὶ γὰρ εἰ δύναμιν ἔχοντάς τινας οἷς ἐπαρρησιαζόμην ἐλύ- πουν, δεινότερον ὅμως ἐδόκει μοι τοῦ παθεῖν τι κακὸν εἰπόντα ἃ προσῆκεν ἡ μετὰ τῆς σιωπῆς ἀσφάλεια· ἐπεὶ δ’ ὑμῖν ὑπὲρ ὑμῶν αὐτῶν διαλεχθῆναι καιρός, [*](C = codex Chisianus) [*](Μο = Monacensis 101) [*](Α = Monacensis gr. 483 (Augustanus)) [*](Ρ = Palatinus gr. 282) [*](Ι = Marcianus append. XCI 2) [*](Β = Barberinus II 41) [*](Μ = Marcianus gr. 437) [*]((Pa = Patmius 471)) [*](5 Theodosium cf. or. XLIX p. 452 sq. 9 cf, ad p. 405,8) [*](1 ν ante πρὸς C2 sed ξα΄ in marg m2, Α κγ post βουλήν in marg Β 2 μὲν inser P3 5 αὐτὸν ἐκεῖνον ΙΒΜ Bong) [*](6 ἄλλον Μ Bong | οὐδένα Ρ sed ex οὐδὲ ἕνα corr m2, ΙΒΜ Bong | οἶμαι Ι 8 οὐ δεινότερον Ι)

429
οὐδὲ τοῦτο παρήσω τῶν ἀτόπων εἶναι νομίζων ἑτέρους μὲν ἀξιοῦν εὖ ποιεῖν ἡμῖν τὴν βουλήν, αὐτὴν δὲ μὴ πείθειυ τῶν αὑτῆς προνοηθῆναι.

2. Ἐλπίζω μὲν οὖν ὑμᾶς ἔσεσθαί μοι χαλεπούς, εἰ καὶ τὸ συμφέρον ἔχουσαν κομίζων ἥκω γνώμην. πεφύκασι γὰρ ἄνθρωποι τῶν σὺν μέμψεσιν ὠφελίμων προκρίνειν τὰς μετὰ βλάβης χάριτας. ἀλλ’ οὔτε πρὸς | ἄλλους ἐγὼ τοιοῦτος οὔτε νῦν πρὸς ὑμᾶς, ὡς τοῦ [*](R II 527) μὲν μισουμένου καὶ δίκας ἐθέλοντος λαβεῖν ἐκεῖνο ἂν ἦν, τοῦ δὲ τιμῶν τετυχηκότος καὶ δικαίως ἂν ἀμοιβὰς ἀποδόντος τοῦτο. καὶ δοῖεν μὲν οἱ τὴν πόλιν ἡμῖν ἔχοντες θεοὶ τῆς τε παραινέσεως ὄνησίν τινα γενέσθαι καὶ πεισθῆναι τοὺς ἀκούοντας τῶν ὠλιγωρημένων ποι- ήσασθαι πρόνοιαν. εἰ δ’ οὖν καὶ μάταιόν μοι τὴν συμβουλὴν ἀποδείξετε, κέρδος ἔμοιγε ἱκανὸν τὸ συμ- βεβουλευκέναι.

3. Ἠν, ὅτ’ ἦν ἡμῖν ἡ βουλὴ πολλή τις, ἄνδρες ἑξακόσιοι. οὗτοι μὲν ἐλειτούργουν τοῖς οὖσιν, ἕτεροι δὲ τοσοῦτοι τὸ κελευόμενον ἐποίουν τοῖς σώμασι. τοῦτο τὸ καλὸν μέχρι τῆς τοῦ δεῖνος βασιλείας σῶον ὑπῆρχε τῇ πόλει, μετὰ ταῦτα δὲ οὐκέτι πολλῶν πολλα- [*](6 cf. Dem. c. Phil. III § 2 11 cf. p. 210,8 sq.) [*](18 cf. p. a 430, 13; 441, 5; t. I 249,13 19 cf. p. 457,4 20 stantini cf. p. 453,11 et t. II 298,20 sq.) [*](1 ἀτοπωτάτων Ι 2 ὑμῖν Β Μ Bong Ι αὑτὴν Β 3 αὑτῆς Ρ sed ’ in ras m2 αὐτῆς CMoAI 4 μοι om Bong 6 πεφύ- κασιν — 7 χάριτας praemisso titulo Τοῦ πρὸς τὴν ἐν άντιοχείᾳ βουλήν: λόγ. κη citat Macar fol. 91 6 γὰρ om Macar 8 ἄλλαις Μο 10 ἦν om Ι | τετυχηκότος Ρ sed ὁ (2) in ras m2) [*](11 ἡμῶν BM Bong 14 μου? cf. p. 421,17 15 συμβολὴν Μο | ἀποδείξετ(??)ι Μο „malim ἀποδείξαιτε“ Re at cf. φιλονεική- σετε p. 211,2 17 inter ἡμῖν et ἡ ras 4 litt (ἡμῖν α vel ἡ βου?) A) [*](20 σῷον Re 21 μεταταῦτα Μο | οὐκ ἔτι ΜοΑ)

430
χόθεν ὀλέθρων τῇ βουλῇ λυμηναμένων. ὥστε ἕκαστον ἔτος ἀεί τι τοῦ πληρώματος ἀφαιρούμενον διήρχετο. καὶ τὰ τούτων ἦν ὁρᾶν ἑτέρους γεωργοῦντας τό τε καταλειπόμενον ἀσθενέστερον ἐγίγνετο διχόθεν, τῷ μήτ’ ἀριθμῷ τοσοῦτον ὅσονπερ πρότερον εἶναι καὶ τῷ τὰς οὐσίας αὐτοῖς εἰς ἔλαττον ἰέναι.

καὶ τί με χρὴ τὰ παρ’ ὑμῶν ἐν τοῖς δικαστηρίοις εἰρημένα πολλάκις αὐτὸν διεξιέναι; πολλῶν γὰρ στομάτων οὗτος ὁ θρῆνος ἠξίωται. τὰς μὲν οὖν συμφορὰς οὐ κακῶς τετραγῳδή- κάτε, περὶ δὲ τὴν τουτωνὶ τῶν κακῶν ἐπανόρθωσιν οὐκ ἀκριβεῖ σπουδῇ τε καὶ προθυμίᾳ κεχρημένους [*](R II 528) εὑρίσκω. εὑρίσκω. μετὰ γὰρ δὴ τὸ εἰπεῖν· οἰχόμεθα, ἀπολώλαμεν, ἦμεν ἑξακόσιοι ἤ, νὴ Δία γε, δὶς τοσοῦτοι, νῦν δ’ οὐδὲ ἐξήκοντα μικρὰς συλλαβὰς προσθέντος ἑνός τινος περὶ τοῦ δεῖν γενέσθαι τινὰς τῆς βουλῆς παρὰ τῆς ἀρχῆς ἀπήλθετε καὶ δεδώκατε πολλοῖς περὶ ὑμῶν λέγειν εἰκότως, ὡς ἀφοσιοῦνται καὶ φασὶ μὲν δεῖσθαι προσθήκης, ὅπως δὲ μὴ τοῦτο ἔσται ποιοῦσι μένειν τε αὑτοῖς βουλό- μενοι τὴν τῶν ὀδυρμῶν ὑπόθεσιν, ἵν’ εἴη καὶ ἀδικοῦσι συγγνώμη, καὶ ἅμα δεδιότες μὴ νωνοὺς λάβωσι τῶν λημμάτων ἢ καί τινες τῶν ἱκανώτεροι φανέντες μείζω κατακτήσωνται δυναστείαν.

ἐγὼ δὲ τοῦτον μὲν οὐ προσίεμαι τὸν λόγον, ἐκεῖνο δὲ οἶδα, ὅτι εἰ καὶ μὴ κακία, ῥᾳθυ- [*](1 cf. p. 453,15 3 cf. t. Ι 250,3 sq. 13 cf. p. 457,2 14 cf. t. Ι 249,14 19 cf. p. a 457,11 sq.) [*](3 καὶ τὰ] κᾆτα Ρ | τότε MoI num τὸ δὲ? 4 ἐγίνετο ΜοΑΡΒΜ Βong 5 τὸ Ι 7 περὶ ΙΒΜ Bong 8 „malim αὐτῶν“ Re 13 ἦ μὲν Μο 14 δὲ ΙΒΜ edd 15 τοῦ in marg Α 18 μὲν om Bong 19 αὑτοῖς Re αὐτοῖς libri Bong) [*](23 κατακτήσονται Ι)

431
μία γε νωθρὰς ἐποίει τὰς βοηθείας. πολλάκις, ἐρεῖτε, περὶ τούων εἰρήκαμεν, τὸν πεισόμενου δὲ οὐκ εἴχομεν. οὐ γάρ, ὡς ἐχρῆν, περὶ τοιούτου διείλεχθε πράγματος οὐδὲ ἅπαντι τῷ τόνῳ οὐδὲ ἁπάσῃ τῇ ῥώμῃ οὐδὲ ἄραντες τὴν φωνὴν οὐδὲ εἰς γόνυ πεσόντες οὐδὲ ἀφέντες δάκρυα οὐδ’ οἷς ἠμείψασθε δηλώσαντες ὅτι οὐκ ἀνέξεσθε, ἀλλὰ τὰς ἑτέρων ὁδοὺς ἥξετε. οἷα πολλὰ πεποιηκέναι πολλάκις Γαλάτας τούτους ἀκούομεν, οἲ ἐπειδὴ λέγοντες οὐκ εἶχον πείθειν Κωνστάντιον, πρη- νεῖς καταπεσόντες [οὐκ εἶχον πείθειν] ἔκλαον καὶ ἅμα | τῶν τε ποδῶν εἵλκοντο καὶ ἐδέοντο, ἕως αὐτοῖς [*](R II 529) ὑπῆρξεν ὑπὲρ οὗ ταῦτα ἐποίουν.

ὑμεῖς δὲ οὐδ’ ὅτε ἔναγχος ἐπέμπετε τὴν πρεσβείαν, τοῦτο ἐπηγγεί- λατε, ἀλλ’ ὑπὲρ μὲν ἵππων καὶ χρυσίου καὶ γῆς καὶ σίτου καὶ τοιούτων τινῶν ἐκόμιζεν ὁ πρεσβεύων γράμ- μάτα καὶ ἦν τοῦ φορτίου ταῦτα οὐ μικρὸν μέρος, περὶ δὲ τοῦ κεκενῶσθαι μικροῦ τὸ βουλευτήριον καὶ τῶν δικαίων βουλεύειν οὐδὲ γρῦ. καίτοι τίν’ εἶχε πόνον [*](5 cf. p. 454,20 sq. 10 cf. t. II 300,13) [*](4 πόνω Ι | τῇ inser Re om libri Bong 5 τὴν om CMo 6 οὐδὲ Re | οἷς Re ὡς libri Bong | ἠμείψεσθε Μο sed ε (2) ex αι corr m2, Α (??)μεί(??)εσθε Ρ 7 ἕξετε Re cf. p. 465,23 9 οὐκ — 10 καταπεσόντες in marg P3 10 οὐκ εἶχον πείθειν cancellavi, ut male ex antecedentibus repetita, cum Sinteni et Cobeto Coll. 137 ὡς εἶχον, ἐπεχείρουν coni Re Anim, ὃν οὐκ εἶχον πείθειν, τοῦτον ἐπεχείρουν ἕλκειν in edit Ι ἔκλαον scripsi auctore Sinteni ἕλκειν libri edd <οὐκ ἂν ἔφασαν ἐναστῆναι καὶ ἐκέλευον> ἕλκειν coni Cobet 11 εἷλκον Re Anim εἴχοντο Sintenis, at cf. t. II 572, 15 R et Od. π 276 12 οὐδὲ Re 15 καὶ σίτου om Ι σιτίου Bong | ὧν post τινῶν CMoA sed in hoc del m. rec., ΙΒΜ Bong del Re 18 οὐδεγρῦ Μο sed ~ e ' corr γρύ Μ sed ΄ e ~ corr, edd cf. p. 320,1 | πονηρίαν Bong)

432
τοῖς πολλοῖς τοῦτο προσθεῖναι; τῷ δ’ ἂν ἀδικεῖν ἐδό- ξατε χεῖρας ὀρέγοντες τῇ βουλῇ;

ἀλλ’, οἶμαι, βραχὺ φροντίζετε τούτων ὧν μάλιστα προσῆκε. διὰ τοῦτο πᾶσα πρόφασις ἀρκεῖ τοῖς βουλομένοις πρὸς ἀπαλλαγὴν λειτουργιῶν. οὗτος ὁπλίτης, καὶ σιωπᾶται. ἐκεῖνος [*](R II 530) φέρει τὰς βασιλέως ἐντολάς, Ι ἅπτεται δὲ οὐδείς. ἕτερος ἄρχοντι παρήδρευκεν. ἀφεῖται. διατρίβει τις ἐν τῷ πωλεῖν τὴν αὑτοῦ τοῖς δικαζομένοις φωνήν. τὴν πατρῴαν τάξιν οὗτος ὑπερεπήδησε. προσκρούειν γὰρ ἀνάγκη τοῖς τούτων κηδομένοις.

καὶ τί δεινὸν ποιοῦντα τὰ δίκαια πρὸς τὴν ἑαυτοῦ πόλιν ἐχθρόν τινα ἐπισπάσασθαι; πῶς δὲ τὴν μὲν ἐκείνων ὀργὴν φοβῇ, ταύτην δὲ τὴν ἀδικίαν οὐ δέδοικας; ἢ κἂν εἰ τὴν μητέρα τυπτομένην ἐώρας, εἱστήκεις ἂν οὐδένα ἀμύνων τρόπον, ὅπως εἴης τῷ παίοντι κεχαρισμένος; ταχέως μέντ’ ἂν ἔγνως μείζονι σαυτὸν ὑποθεὶς κιν- δύνῳ, τῷ παρὰ τῶν θεῶν, τὸν ἐλάττω φυγών, τὸν παρὰ τῶν ἀνθρώπων.

ὃν ἐδείξατε πολλάκις οὐ φοβηθέντες καὶ ταῦτα ἐν πολλῷ τούτου βραχυτέροις. ἵνα γὰρ ἵππος ὑμῖν ἀνθ’ ἵππου καὶ ἡνίοχος ἀνθ’ ἡνιόχου γένηται καὶ πλέον ἀργύριον δοθῇ τοῖς γῆρας [*](18 cf. t. Ι 485,19) [*](2 χεῖρα Β | βουλῆ. MoABM Ι βραχὺ om Ι 3 διὰ τοῦτο Re διατοῦτο libri Bong 4 πρὸς om Μ Bong 6 δὲ in suspicionem vocavit Sintenis 7 τίς CMoIB 8 τὴν τὴν Β | αὑτοῦ Ρ sed ' in ras m2 αὐτοῦ ΜοΑ post αὐτοῦ ras 3 litt Α | φωνὴν CMoAP sed in hoc ῾ in ’ corr et ; add m2, ΒΜ φω- νεῖν; Ι 9 πατρώαν ΡΒ 10 <ἂν ἦν> ἀνάγκη? 11 αὐ- τοῦ Re 16 μὲν τ’ ἂν CMoA1 μέν τἂν Ρ sed ’ in ras m2, Β) [*](19 τούτω I 20 ἀνθ᾿ ἵππου ὑμῖν ΙΒΜ 21 γένηται om Bong | ἀργύριον Μ sed ἂρ in ras m3 | γήρας C χήρας Vel θῆρας coni Re Anim at cf. t. Ι 112,2; t. IV 621,16 R)

433
θεραπεύουσι τυχὸν καὶ μείνῃ παρὰ τοῖς εἰρηνοφύλαξιν ὁ τῶν κορυνηφόρων μισθός, τί μὲν οὐ λέγεται; τί δὲ οὐκ ἀκούεται; δεινὸν δὲ οὐδέν, κἂν ἐξωσθῆναι δέῃ, κἂν εἰς τὸ οἴκημα ἐλθόντα Ι καθῆσθαι. καὶ πλη- [*](R II 531) γᾶς δὲ οἶδά που γεγενημένας. εἶτ’ ἐν μὲν τοῖς ἐλάτ- τοσι κοῦφος οὗτος ὁ φόβος, ὑπὲρ δὲ τῶν μειζόνων ἀφόρητος; καὶ τίνα ἂν ἔχοι λόγον;

10. Χωρὶς δὲ τούτων, ὅταν ταῦτα λέγητε, κακίαν ἀρχόντων λέγετε. τετυχήκαμεν δέ, ὡς ἅπαντες ἴσασι, καὶ βελτίστων χαιρόντων τῇ τῶν πολιτευομένων ὑπὲρ τῆς βουλῆς προθυμίᾳ. οἱ οὐκ ἔμελλον δήπου χαλεπῶς ὑμῖν ἕξειν τῇ κρηπῖδι τῶν πραγμότων βοηθεῖν προ- προαιρουμένοις. ἀλλ’ ὑμεῖς οὐκ ἐν ὁμοίοις ἄρχουσιν ὑμῖν αὐτοῖς ὅμοιοι, ῥᾴθυμοι. καὶ προσγελᾶτε δὴ τοῖς τῆς ἀδείας ταύτης ἀπολαύουσιν αὐτὸς ἕκαστος βουλόμενος ταύτης ἀπολελαυκέναι δοκεῖν.

πρῴην τις ἐνεχθεὶς χορηγὸς ἐγγυητὴν καταστήσας ἀπέδρα. πῶς οὖν ὑμεῖς; τὸν μὲν ἐγγυητὴν ἀδικοῦντα οὐδέν, ἐξηπάτητο γάρ, καθείρξαντες εἴχετε, καὶ ὁ θυμὸς πολὺς καὶ αἱ ἀπειλαὶ δειναὶ καὶ διασπώμεθα τὸν ἄνθρωπον ἦσαν οἱ λέγοντες, μικρὸν δὲ ὕστερον τὸν ἐξεγγυηθέντα ἠκούο- μεν ἀρχὴν πριάμενον τῆς πατρῴας οἰκίας ἀγρὸν αὐτῇ προστεθεικότα συλλέγειν τὴν τιμὴν τοῖς ἐπὶ τῆς ἀρχῆς [*](12 cf. p. 48, 26 sq.; 442, 3; t II 299, 9 16 Dem. Lept. p. 496,19 et 21 21 Dem. Timocr. p. 724,6) [*](2 κορυνοφόρων ΙΒΜ Bong | λέγετε Cobet Coll. 137 3 ἀκούετε Β et Cobet | δ’ Re 5 εἶτ’ scripsi e CMoAP εἶτα reliqui libri edd 12 κρηπῖδι CMoIM edd 16 πρώην MoIBM Bong Ι τίς ΜοΒΜ Bong 17 ; post ὑμεῖς inser Re 18 δδικοῦντες Μο 19 ἔχετε Re | πολὺς om Ι 22 πατρῴας ΜΟΒ)

434
κακοῖς.

τί οὖν οἱ πάντα σείοντες ὑμεῖς καὶ θανά- [*](R II 532) του τὸν | ἐγγυητὴν ἄξιον εἶναι κρίνοντες; εἰρήνην ἤγετε πρὸς τὸν ἠδικηκότα καὶ διαπηδήσαντα τοσοῦτον ἀπὸ τῆς βουλῆς ἐπὶ τὸν θρόνον; καὶ οὔτε βασιλεὺς τούτων ἤκουσεν οὐδὲν οὔτε ὕπαρχος οὔτε ἄλλος χόντων οὐδὲ εἷς, ἀλλ’ ὡς ἂν ὧν μάλιστ’ ἂν εὔξασθε συμβεβηκότων οὕτω διετέθητε. ἤδη δέ τις αὐτὸν καὶ νοῦν ἔχειν ἔφησε.

καὶ πρότερόν γε τούτου δρα- σμὸς ἕτερος διὰ θαλάττης, πρᾶγμα καινότατον. ἐκ Σελευκείας ἀνήγετό τις ἐπιστησόμενος Ἴωσιν, οὐκ ρῶν, οἶμαι, ζεύγους, ἀλλ’ ἐδεδίει τὴν γῆν. καὶ οὗτος τοίνυν δεινὰ ποιεῖν τότε δόξας καὶ τὴν βουλὴν ἀδι- κεῖν ἐπανῆκε φίλος οὐδὲν τῶν παρ’ ὑμῶν φοβηθείς, οὐδὲ γὰρ ἦν οὐδέν. ἀλλ’ ἐπὶ μὲν τῶν ἐργαστηρίων ὁ δρασμὸς ἤκουε κακῶς, δι’ ὧν δ’ ἄν τις ἐγένετο καὶ δίκη, παρεωρῶντο. ὁ δὲ μάλα σεμνὸς εἰς τὸ συνέδριον εἰσῄει.

14. Τοιαῦτα τὰ παρ’ ὑμῶν εἰς τὴν βουλὴν μιμου- μένων τὰ τῶν ἀστυγειτόνων. καὶ γὰρ Ἀπαμέων οἱ βουλεύοντες πολλὰ τοιαῦτά εἰσι κεχαρισμένοι, βέλτιον γὰρ οὕτως εἰπεῖν ἢ πεπρακότες. οἳ τὸν μὲν Δία φασὶν αἰδεῖσθαι καὶ προσέτι γε καὶ δεδιέναι πάντα ἐγγύθεν ὁρῶντα, τὴν δὲ τοῦ θεοῦ πόλιν οὐκ αἰσχύνονται ποι- οῦντες ἐλάττονα. ἔχω δέ τι τοιοῦτον καὶ περὶ τῶν ἐν Κύπρῳ βουλευόντων εἰπεῖν. καὶ γὰρ οὗτοι πανοῦρ- [*](1 p. 244,7 3 Dem. p. 726,5 21 cf. p. 292,9; 446,14) [*](2 ; post κρίνοντες et 4 post θρόνον inser Re 6 ὡσὰν Ι | ἂν Ρ sed ’ in ras m2 Ι ὦν inser P2 | μάλιστα εὔξεσθε Ι) [*](8 ἔφησεν Α 11 καὶ om Ι 15 ἤκουεν Α 16 num παρεώρων? at cf. ad t. Ι 476,2 22 καὶ (2) om Bong 24 τοι- ούτων Ι 25 εἰπεῖν om ΙΒΜ Bong)

435
γον ἄνθρωπον καὶ δολερὸν καὶ ἀλώπεκα δι’ ἀτελείας ἀδίκου Μίδαν ἀπέφηναν | αὐτοῖς τοῖς παρὰ τῶν [*](R II 533) αὐτὸν ἀτελῆ πεποιηκότων τόκοις εἰς περιουσίαν ἐπι- δόντα. ἐγὼ δὲ ἠξίουν ὑμᾶς ὄντας Ἀντιοχεῖς ἡγεμόνας εἶναι τοῦ προσήκοντος τοῖς περιοίκοις μᾶλλον ἢ κείνοις ἀκολουθεῖν καὶ ταῦτα ἐν τηλικούτοις.

15. Καὶ μὴν κἀκεῖνό γε ἀκούω πολλάκις ἐνταυθοῖ λεγόμενον, ὡς εἴη νόμος βασιλέως ἐνδοξοτάτου ὧν οἱ πάπποι βουλευταί, δεῖν ἐν τῇ βουλῇ τετάχθαι, κἂν ὦσι θυγατριδοῖ. καὶ ὄμνυτέ γε τοῦτον εἶναι τὸν νόμον καὶ παρ’ ὅτῳ κέοιτο προστίθετε, καὶ οὐκ ἀπιστῶ. διὰ τί οὖν μὴ ἧκεν εἰς μέσον; διὰ τί μὴ δέδεικται; διὰ τί μὴ ἀνέγνωσται; διὰ τί μὴ τὸ βουλευτήριον σωμάτων ἐνέπλησεν; εἰ γὰρ ἔστι μὲν ὁ νόμος, εἰσὶ δὲ ὑμῖν γλῶτται, ἔστι δὲ ὦτα τοῖς ἄρχουσι, τί τὸ κωλῦον τὴν βουλὴν τὰ αὑτῆς κομίσασθαι; ὅτι , φαίην ἄν, ἡ πενία τῆς βουλῆς τοὺς μὲν ὑμῶν οὐ λυπεῖ, τοὺς δὲ τέρπει, τοῖς δὲ καὶ λυσιτελεῖ.

διὰ τοῦτο νέοι πολλοὶ τήνδε ἀφέντες παρ’ ἄλλοις λειτουργοῦσιν, εἶτα ἀναστρέφουσι τὴν ἀσφάλειαν τὴν περὶ ταῦτα παρὰ τῆς [*](8 De Iuliano cogitavit Re et ante eum Zosimus III 11 ὁ δὲ βασιλεὺς (’Ιουλιανὸς) βοηθήσας τὰ εἰκότα τῇ πόλει καὶ πλῆθος πολὺ παραδοὺς βουλευτῶν ἐκ πατρὸς εἰς τοῦτο καταγομένων καὶ ἔτι ὅσους ἔτυχον τεκοῦσαι βουλευτῶν θυγατέρες, at obloquuntur ρ. 436, 12 sq.; 453, 21 sq.; t. II 299, 17 sq. Iul. Mis. ρ. 367 D Amm. XXV 4,21. De Theodosio cogitandum videtur; cf. p. 455, 14 sq.) [*](4 ἐπιδιδόντα Β 5 ’κείνοις Β 7 ἐνταυθὶ Ι 10 θυγα- τριδοῖ Ρ sed ~ in ras m3, Ι θυγατριδοῖ reliqui libri edd | ὤμνυτε Μ Bong 11 ἀπιστῶ Ρ sed ι et ~ in ras m2 ἀπέστω ΑΜ sed in utroque γρ ἀπιστῶ in marg 12 et 13 διὰ τί Re διατί libri Bong 14 ἀνέπλησεν Β 15 κωλῦον? cf. ad t. Ι 166,13 16 αὑτῆς Ρ sed ῾ in ras m2 Μῆς ΑΙΒΜ Bong) [*](18 <καῖ> τέρπει Re Ι τοῖς Ρ Ι καὶ om Bong Ι διὰ τοῦτο Re διατοῦτο libri Bong 19 λειτουργοῦσι Ι)

436
μικρᾶς ἐκείνης δαπάνης ἔχοντες, μόνον οὐκ ἐπὶ τῶν κεφ̣αλῶν τὸ συνέδριον φέροντες, δεσπόται τῶν ὑμετέ- [*](R II 634) ρων υἱέων οὐδενὶ μὲν δικαίῳ, Ι πῶς γὰρ τῶν τὰ δίκαια πεποιηκότων οἱ ἠδικηκότες καὶ τῶν μεγάλα ἀνηλωκότων οἱ μικρά; δεσπόται δ’ οὖν διὰ τὰ κακῶς δοκοῦντα καὶ νενικηκότα κἀν τοῖς δικαστηρίοις ἐστη- κότας αὐτοὶ καθήμενοι τοὺς ὑμετέρους ὁρῶσι. των τοίνυν οὐδὲν ἂν ἦν, εἰ τις ὑμῶν ἤθελε χρῆσθαι τῷ νόμῳ, νῦν δ’ ὁ μὲν νόμος κεῖται, οἱ δὲ τρυφῶσιν.

17. Ὑμεῖς δὲ ἔσεσθαί τινά φατε χρόνον ἀποδιδόντα ταῖς βουλαῖς τὰ ὀφειλόμενα. καὶ τὶ τοῦτ’ ἀναμένειν ἔδει παρὸν ἔχειν; καίτοι τινὲς ἀπολογοῦνται τῆς λιανοῦ μεμνημένοι βασιλείας ἐν ᾗ τινας εἰς βουλὴν ἐνέγραφον. καὶ οὐκ ἠλεγχόμεθα, φασὶν, ἐπὶ τῆς ἐξουσίς ἀργοί. ἐγὼ δὲ ὅτι μὲν καὶ τότε ἐκράτουν [*](R II 535) αἱ | ἄδικοι χάριτες καὶ διεκλάπησαν οὐκ ὀλίγοι τῶν. δικαίως ἂν ἐγγραφέντων, ἐάσω. ἀλλ’ ἐκεῖνό γε τίς οὐκ οἶδεν, ὡς οὐδ’ εἰ σφόδρα τινὲς ἐβούλοντο μηδένα ἐγγράφειν, ἐξῆν ἄν. εἰ γὰρ ὁ μὲν ὡς μεγάλα εὐεργετῶν τοῦτο ἐδίδου. δέχεσθαι δὲ οὐδεὶς ἠξίου, πονηρόν τ’ ἂν ἦν καὶ δίκης ἄξιον, καὶ σαφὴς ἡ προ- δοσία καὶ κεκολάσθαι χρῆν.

μὴ οὖν ἃ τοῦ τῆς [*](2 Plat. Rep. X ρ. 600 D. Themist. or. XXI p. 254a 12 cf. t. II 299, 16 sq.) [*](1 μονονοὺκ Re 5 μικρά; Re μικρά. Ρ μικρὰ reliqui libri Bong | δεσπότην Μο | δ’ οὖν Ρ sed ras 2 litt post ν, Re δοῦναι reliqui libri Bong 9 δὲ Re 10 ἔσεσθε Pa sed γρ ἔσεσθαι in marg m2 11 τοῦτ’ reposui e CMpAPB τοῦτο ΙΜ Bong τοῦτον Re 13 τινὲς Ι 15 „post ἀργοί videtur μείναντες vel tale quid deesse“ Re 11 ἂν om Ι 22 om Ι | χρῆν scripsi ἐχρῆν libri edd | τοῦ om Μο)

437
τιμωρίας ἦν φόβου, ταῦτ’ εἰς τὴν γνώμην ἀνάφερε. τίς γὰρ ἂν ἤνεγκε τὸν ἐκείνου θυμὸν ἔχοντα τὸ δίκαιον, εἰ ὃ τῆς ἀρετῆς τῆς Ἰουλιανοῦ κεφάλαιον ἦν ὁρθωθῆ- ναι τὰς βουλάς, τοῦτό τις ἐνεπόδιζε καὶ κωλυτὴν τὸν ἐποίει τοῦ μεγίστου πράγματος καὶ ἐφ’ ὅτῳ μάλιστα αὐτῷ φιλοτιμεῖσθαι παρῆν; μὴ οὖν μοι τὴν ἀνάγκην ἀντὶ τῆς προαιρέσεως λέγε, ἀλλ’ εἰ μὴ νῦν, ἡνίκα ἀδεὲς τὸ ῥᾳθυμεῖν, τοῦτο ποιεῖται.

19. Καὶ τί τὸ κέρδος, φήσει τις, ἂν ὁ μὲν βασιλεὺς ἐπινεύσῃ, τὸ δὲ ἀντικροῦον | γέ- [*](R II 536) νῆται καὶ τούτῳ τὸ δόγμα λυθείη; οἶδα, ὅθεν ὁ λόγος οὗτος. τὸν Ἀπρώνιον ἐννοεῖτε τὸν ἀπὸ τῆς Χαλκηδόνος μέχρι τῶν πρὸς Κιλικίαν ὄρων ἄρχοντα καὶ ὡς ἠλέησε τὰς βουλὰς καὶ ὡς ἐμήνυσε βασιλεῖ τὴν περὶ αὐτὰς τύχην καὶ ὡς ᾔτησεν ἴασιν καὶ ὡς εἰπὼν ἔπεισε καὶ ὡς ἐγένετό τι τὸ μεταπεῖθον.

ἀλλὰ πρῶτον μὲν ἀμφοτέροις κόσμος οὐ μικρός, ταῖς τε βουλαῖς τῷ τε Ἀπρωνίῳ, τὸ τὰς μὲν μὴ σιωπῆσαι, τὸν δὲ συναλγῆσαι. ἔπειτα χρὴ νομίζειν τινὰς τῶν φυγὴν βουλευόντων μεμενηκέναι γνόντας, ὡς οὐ παντάπασιν ἠμέληνται παρὰ τῷ κρατοῦντι τῶν πόλεων αἰ βουλαί. [*](10 Thuc. VI 46,1. Dem. p. 294,20 13 cf. p. 438, 14) [*](1 ταῦτ’ reposui e CMoAPB ταῦτα ΙΜ edd 2 ἂν om Ι 3 τῆς (2) om Μ Bong 4 τοῦτο τίς Ι | αὐτὸν ΜοΙΒ Bong) [*](8 ποιεῖται Ρ sed ε supra αι m2 ποιεῖτε Ι sed ε in ras, Β ποιεῖτ(??)ι Μ 9 φησί τις Β 10 ἐπινεύσηι Α sed γρ ἐπαι- νἐσηι in marg, ἐπινεύση Ρ sed ινευ in ras m2 Ι δ᾿ Re 11 τούτῳ scripsi auctore Re τοῦτο libri edd | λυθῇ Ρ sed ῆ in ras 3 litt m2 12 ἐννοεῖτ(??)ι A 13 Καλχηδόνος ΜοΙΒ) [*](16 μεταπεῖθον Ρ sed ειθ in ras m2 et ΄ supra α eras 19 φυγὴν scripsi auctor Cobeto Coll. 137 φυγεῖν libri edd βουλεν́ειν φυγόντων aut potius φυγεῖν βουλευσαμένων coni Re)

438
εἰ δὲ καὶ μὴ τοῦτο, ἀλλὰ πεφύλακταί γε τῇ σπουδῇ τῇ περὶ ταῦτα ταῖς βουλαῖς τὰ πρὸς αὐτὰς δίκαια, γράμμαθ’ ἃ ἧκεν εἰς τὸ βασίλειον ἀπὸ τῶν ἐκείνων λόγων ζητοῦντα ἐπικουρίαν.

εἰσὶ δὲ οἱ λέγουσιν αὐτὸν ἐφ’ ὃ μὲν εὐθὺς ἧκεν ἐᾶσαι, βουλεύεσθαι δὲ [*](R II 537) τοῖς Βαλεντινιανῷ Ι δόξασιν ἀμῦναι ταῖς βουλαῖς. ὃ οὐκ ἂν ἔτ’ ἦν ἐν μετεώρῳ τῶν ἁπανταχοῦ βουλῶν τὰ τινῶν μιμησαμένων. εἰ γὰρ ἄλλα ἐπ’ ἄλλοις ἀφι- κνεῖτο γράμματα ταὐτὰ δεόμενα καὶ πόλεως ἑκάστης ἐώρα τὴν ῥίζαν κεκακωμένην καὶ γῆ τε καὶ θάλασσα ταὐτὰ ὠδύρετο, πᾶν τὸ μαχόμενον ἡττᾶτο ἂν τοῦ πλή- θους τῶν ἱκετευόντων. νῦν δὲ τοῖς οὐ δεηθεῖσι τὰ τῶν δεηθέντων βέβλαπται. ὥστ’ εἰκὸς ἂν καὶ ἡμῖν ἐγκαλοῖεν οἱ περὶ τὸν Πόντον ὡς παρ’ ἡμᾶς ὧν ἔχρῃζον ἀτυχήσαντες, καὶ μᾶλλόν γε ἡμῖν ἢ ἄλλοις, ὅσῳπερ ἐν μείζονι τάξει τὸ τῆς Ἀντιοχείας ὄνομα.

22. Πρὸς τοίνυν τούτοις κἀκεῖνο ἄν τις ὑμῖν ἐπι- τιμήσειεν, ὅτι πλέοντας καθ’ ἕκαστον ἔαρ ὁρῶντες τῶν ἔτι βουλευόντων ἢ βεβουλευκότων γε παῖδας τοὺς μὲν εἰς Βηρυτόν, τοὺς δὲ εἰς Ῥώμην οὔτε ἄχθεσθε οὔτε [*](10 cf. t. II 299, 7 14 cf. Ι 186, 1; II 92, 11; Dem. p. 43, 14; 110,15; Thuc. Ι 141,6 20 cf. p. 274,2; 281,13 sq.; 283,1 sq.; 339,8 sq.) [*](1 καὶ om Ι 3 γράμμαθ’ scripsi e CMoP sed in hoc θ in ras m2 γράμματ’ Α γράμματα reliqui libri edd | ἐκείνου Ι) [*](5 εὐθὺς om Ι | ἐάσαι ΑΙ | „aut pro βουλεύεσθαι leg. συμβαλέ- σθαι aut leg. βουλεύσασθαι δὲ συλλαβέσθαι (vel ἐπικουρῆσαι vel βοηθῆσαι vel tale quid) τοῖς“ Re 6 άμύναι MoAP sed in hoc΄ in ~ corr m2 cf. p. 156, 6; t II 518,1 7 ἔτ’ om Ι 9 ταὐτὰ Re ταῦτα libri Bong 10 θάλατται CI edd 11 ταὐτὰ Re ταῦτα libri Bong 13 ὥστε ΙΜ edd | εἰκὸς Pa sed γρ εἰκότως in marg m2 | ὑμῖν Ι 14 ἡμᾶς Re ὑμᾶς libri Bong | ἔχρηζον ΜοΡΙΒ Bong 15 ὑμῖν Ι 17 ὑμῖν reposui e libris ὑμῶν edd 18 καθέκαστον Ι)

439
ἀγανακτεῖτε οὐδ’ ὡς τοὺς ἄρχοντας εἰσιόντες φθέγ- γεσθε τὰ εἰκότα. καίτοι τίς οὕτω βραδὺς τὴν γνώμην ἢ λίαν παῖς ἢ Κρόνος, ὡς μὴ δύνασθαι μαθεῖν, ὅ τι βούλεται τούτοις τὸ πλεῖν; οὔτε γὰρ ὑπὲρ δικαιοσύνης καὶ τοῦ μὴ λαθεῖν τι δράσαντες παρὰ τοὺς νόμους εἰς Φοινίκην πλέουσιν οὔτε εἰς τὴν ἑτέραν, ἵν’ ἀφ’ ἑκατέρας φωνῆς ἔχοιεν τὴν βουλὴν Ι ὠφελεῖν, ἀλλ’ [*](R II 538) ἕνα ἀφορμὴν εἰς τὸ τὴν βουλὴν ἐκδῦναι τοὺς νόμους μὲν ἔχοιεν οὗτοι, τὴν γλῶτταν δὲ ἐκεῖνοι. καὶ οὐκ ἐψεύσθησάν γε ἐλπίδος. ἀλλ’ ἴσμεν οὗ δικαίως ἂν ὄντες οὗ καθεστᾶσι νῦν.

ἔδει τοίνυν ὑμᾶς εὶδό- τσς, ὡς ἐπὶ τῇ βουλῇ ταῦτα, βοηθεῖν. καὶ τίς ἂν ἦν λόγος εὐπρεπὴς τοῖς ἐναντιουμένοις πρὸς τοὺς ἔχοντας εἰπεῖν· τί μοι νομοθετεῖς, ἄνθρωπε, περἰ παιδείας; πολλαὶ γὰρ ὁδοὶ ταύτης, καὶ ποδεύσομαί γε τούτων ἣν ἂν ἐθέλω; σοὶ δ’ ἐξῆν ἀντειπεῖν, ὅτι ὁ ταύτας ἐρχόμενος τὰς ὁδοὺς μονονουχὶ βοᾷ δρασμὸν αὐτὰς ἀπὸ τῆς βουλῆς εἶναι. τῷ γὰρ ἐν ταυταισὶ ταῖς πόλεσι πολιτευομένῳ μάταιον ἐκείνοιν ἐκά- τερον ἢ εἰ μὴ τοῦτο, σμικρόν. ἔδειξαν δὲ οἱ σφόδρα εὐ- δοκιμήσαντες ἀπ’ οὐδετέρου τούτοιν εἰς ὄνομα ἐλθόντες. [*](3 Αr. Nub. 929. Vesp. 1480 c. scholl. 8 Ar. Pac. 336) [*](2 οὖτος Ι 3 ὅτι ΜοΙΜ 4 βούκεσθε· CA sed in hoc σθε in ται corr m. rec. βουλεύεσθε Pa sed γρ βούλεται in marg m2 et Μο 5 τι om ΙΜ Bong 6 ἴν’ scripsi e MoAP ἵνα reliqui libri edd 8 ἐκδῦναι MoAP sed in hoc ΄ in ~ corr m3 cf. t, II 533,8 11 καθεστᾶσι Re καθιστᾶσι libri sed ε supra ι pos Ρ2, Bong 12 καί τις Bong Ι ἢν om Ι 15 περὶ παιδείας ἄνθρωπε 1 16 θέλω Ι | δὲ ΙΜ Bong 18 αὐτὰς CMoA sed in hoc ἁ in αῖ corr m. rec., Re αὐταῖς reliqui libri Bong 20 ἔδοξαν Μ Bong)

440
[*](R II 539) ἀλλ’ ἀπὸ τίνων; ἐκείνων ἃ νῦν | ὕβρισταί τε καὶ προπεπηλάκισται οὐ χείρω γενόμενα τὴν φύσιν, πῶς γὰρ ἄν; ἀλλὰ διὰ τοὺς σεμνοὺς τουτουσὶ τοὺς οὐκ ἀξιοῦντας εἰδέναι τὰς ἑαυτῶν. ὅστις οὖν ἐπὶ τοὺς νόμους ἐπείγεται, ταὐτὰ δ’ ἂν εἴποιμι καὶ περὶ τῶν ἑτέρων, κέκραγεν οὗτος οὐκ αὐτῶν ἐκείνων ἐρᾶν, τῶν δὲ ἐξ αὐτῶν φυομένων.

24. Οὐκοῦν καὶ σὲ δεῖ σκοπεῖν, ὅπως ἢ ἐμφράξεις τὰς ὁδοὺς ἢ πάλιν ἔξεις αὐτοὺς ἐν τῷ βουλευτηρίῳ. πολλὰ δ’ ἂν ἐξεύροιεν φροντίδες. τὸ δ’ οὖν προχει- ρότατον, ὁ πατὴρ εἰσελθὼν εἰς τὸ δικαστήριον ἢ ὁ ἐπίτροπος ἢ ὁ ἔφηβος αὐτὸς ὁμολογησάτω, κἂν ἐπ’ ἄκρον ἐκείνοιν ἀφίκηται, μήτοι τῶν γε ὀφειλομένων ἀποστερήσεσθαι τὴν πόλιν. τί τοιοῦτον δεδράκατε, μᾶλλον δὲ ἐμελλήσατε;

τῶν ἐν Φοινίκῃ τινὰ βου- Λὴν ᾄδουσιν ἀπὸ Ῥώμης ἐξ αὐτῶν τῶν τοῦ σοφιστοῦ χειρῶν ἀφελκύσασαν νεανίσκους ἐν λειτουργοῦσιν ἔχειν, ὥστε ἐκείνοις μεταμέλειν τοῦ τε πλοῦ καὶ τῶν περὶ τὸν Θύμβριν ἀνηλωμένων. τοῦτο πολλαῖς ἂν ὑπῆρξε πόλεσιν ἐφ’ ὅσας ἡ τοῦ ταῦτα συμπράξαντος [*](R II 540) ἄρχοντος ἐγίγνετο | πρόνοια. ἀλλ’ οὐκ ἐβουλή- [*](1 cf. p. 281,10 19 cf. p. 391,19) [*](1 ἀλλὰ ΙΒΜ Bong | ἀπὸ τίνων; ἐκείνων Re ἀπό τινων ἐκείνων libri Bong 4 τὰς Β sed ς add m2 5 ταὐτὰ Re ταῦτα libri Bong 6 ἑτέρων ὁρᾶν Pa sed γρ ἐκείνων ἐρᾶν in marg m2 8 ἐμφράξεις scripsi e Ρ sed ει ex η corr m3, Β auctoribus Re et Cobeto Coll. 137 ἐμφράξῃς reliqui libri edd 9 δικαστηρίω Ι 11 προσελθὼν Ι | εἰς τὸ δικαστήριον om Β | βουλευτήριον Μ Bong 12 αὐτὸς scripsi auctore Re οὗτος libri edd 13 ἄκρον Re ἄκρων libri Bong | μήτι CMoIBM Bong 18 ὤστ᾿ Re 19 θύβριν ΜοΡ 20 ταῦτα συμπράξαντος Α sed ταῦτα συμ in marg 21 ἐγένετο Μο)

441
θῆσαν, ὥσπερ οὖν οὐδὲ ὑμεῖς. αἰδεῖσθε γὰρ τοὺς λόγους. τὴν πόλιν δὲ οὔ; τὴν βουλὴν δὲ οὔ; τὴν γῆν δὲ ἣ τικτομένους ἐδέξατο, τὸ βουλευτήριον δὲ τουτὶ τὸ δι’ ὑμᾶς ἄθλιον οὐκ αἰδεῖσθε, ἐν ᾧ ποτε τὰς τουργίας ἥρπαζον οἱ ἑξακόσιοι;

26. Νόμοι γὰρ ὑπὲρ τῶν συνηγόρων κεῖνται, κἂν ἐπ’ αὐτοὺς ἔλθῃ τις, γέλως πολύς. ὑμεῖς δὲ κειμένους μὲν μὴ παραβαίνετε, διδάσκετε δὲ τοὺς λῦσαι κυρίους, ὡς ἀμείνους αὐτοῖς ἐστι νόμους ἀντὶ τούτων θετέον, οἱ βουλήσονται μᾶλλον αὐξηθῆναι πόλεις ἢ τοὺς ἐνίων οἴκους. πολλοὶ δὲ ἤδη νόμοι περὶ τοῦδε τοῦ ἔθνους καὶ ἐτέθησαν καὶ λέλυνται, καὶ δεινὸν οὐδὲν τῶν ὑπὲρ τῶν πόλεων τεθέντων ἀναιρε- θέντων τοὺς κατ’ ἐκείνων ταὐτὸ παθεῖν.

27. | Ὁ δ᾿ ἀνὴρ αἴρεται ἡμῶν καὶ τῷ μήπω [*](R II 541†) δεῦρ᾿ ἥκειν ἐζημιῶσαί φησιν. ἐθελήσει τοίνυν κοσμῆσαι τὴν ἡμετέραν νόμον τιθεὶς σωτῆρα μὲν τῶν βουλῶν, τὸ σπέρμα δὲ παρ᾿ ἡμῶν εἰλη- φότα. πεμπέσθω τοίνυν πρεσβεία. πάντως δὲ ἐν τοῖς ὀλίγοις ὑμῖν εἰσί τινες τῇ διακονίᾳ πρέποντες. ἀλλ’ οὔτε αἱρήσεσθε πρέσβεις οὔτε ἀποστελεῖτε. περιέσται γὰρ τῶν βουλομένων, ἂν ἄρα τινὲς βουληθῶσι, τὸ νοσοῦν.

[*](5 cf. ρ. 429,18)[*](1 αἰδεῖσθαι ΜοΙ 7 αὐτὰς Β Ι τίς Ι 10 οἳ] „malim εἰ“ Re Anim 13 τῆς πόλεως Β 15 locus corruptus ὁ δ’ ἀνὴρ „is est “ Re ὁ δ’ ἀνὴρ ἱμείρεται Sievers ρ. 194 de Cyn- egio cogitans mihi aliquid de Theodosio dictum excidisse et ὁ δ’ ἀνὴρ (i. e. βασιλεὺς) ἐρᾷ τε ἡμῶν scribendum videtur coll. t. Ι 180,16; II 442, 9 sq.; Ιο. Chrys, ad ρορ. Ant. hom. XXI (anno 387 scripta) 2 t. II ρ. 217 Β ubi Theodosius ταύτην (Antiochiam) inquit τῆς ἐνεγκούσης ποθεινοτέραν εἶναι ἐνόμιζον καὶ εὐχῆς μοι διηνεκοῦς ἔργον ἦν τὴν πόλιν ἐκείνην ἰδεῖν καὶ τοῦτον ἐποιούμην ὅρκον πρὸς πάντας | „malim ἡμῖν“ Re Ι τὸ Ι 20 οὔθ᾿ Re)
442

28. Ἥκω δὲ ἐπ’ αὐτὸν ἤδη τὸν κολοφῶνα τῶν κακῶν. οἱ γὰρ διὰ τὴν γενομένην αὐτοῖς ἐπὶ τὰ βελτίω μεταβολὴν τοὔδαφός τε τῆς πόλεως προσκυνεῖν ὄντες δίκαιοι καὶ πανταχόθεν μείζω τὰ ταύτης ποιεῖν καὶ τὰ μὲν ὄντα μικρὰ διατηρεῖν, πειρᾶσθαι δὲ τὰ ἀπόντα προσκτᾶσθαι καὶ μηδὲ τοῦ Ἐρεχθέως ἐν ὁμοίοις λεί- πεσθαι καιροῖς αὐτοὶ σύμβουλοι βουλευταῖς γεγένηνται [*](R II 542) πέμπειν εἰς Ῥώμην τοὺς ἑαυτῶν. οἱ δὲ εἰς | τὸν λιμένα κατέβησαν εἰδότων, παραινούντων, παρακαλούν- τῶν, ἐπαινούντων, ἴσως τι καὶ προστιθέντων ἀργύριον τῷ παρὰ τῶν γονέων.

εἶτ’ ἐρωτῶσι τοὺς ἐπανα- πλέοντας τῶν ἐμπόρων, εἰ τῶν λαμπόντων εἰσίν, εἰ τῶν εὐδοκιμούντων, εἰ φίλοι γεγόνασί σφισιν οἱ τὴν Ῥώμην ἄγοντες, εἰ δι’ ἐκείνων αὐτοῖς ἀρχαὶ πλησίον. κἂν ἀκούσωσί τι τοιοῦτον οἷον βούλοιντ’ ἄν, εὐθυμία <καὶ> κρότος καὶ γεγόνασιν ἡδίους. κἂν ᾖ δῆλον αὐτοῖς, ὡς οὓς ἔχουσιν ἐν τῇ βουλῇ παῖδας, ὑπ’ ἐκείνοις ἔσονται | [*](R II 543) καὶ θεραπεύσουσιν υἱεῖς πατέρων τοῖς αὑτῶν πα- τράσι δεδουλευκότων, θύουσι τοῖς θεοῖς καὶ συγχαί- ρουσιν αὑτοῖς τε καὶ τοῖς ἀπεσταλκόσι καὶ τοῖς ἀπε- σταλμένοις καὶ λέγουσι δὴ σαφῶς, ὡς ἐπανήξουσι τῇ βουλῇ φοβεροί.

οἷς δὲ καὶ θυγατέρες εἶσέ, συνοι- κίζουσι μὲν αὐτὰς στρατιώταις, μέμφεται δὲ ὑμῶν οὐδεὶς [*](6 Lyc. Leocr. § 98 sq.; Eur. fr, 360 sq. N2 11 Dem. p. 1292, 2) [*](1 δ’ edd 5 τὰ (1) om Bong 6 μὴ δὲ libri 8 δ’ Re 10 τί CMoAIB | καὶ — 11 ἐρωτῶσι in marg Μο2 11 τὸ CMoBM Bong | εἶτα IBM edd 15 βούλοιντο MoAP | καὶ inserui 18 θεραπεύουσιν MoIBM Bong Ι αὑτῶν Re αὐτῶν libri Bong 19 τοῖς om ΒΜ Bong 20 αὑτοῖς Re αὐτοῖς libri Bong 22 συνοικίζουσι scripsi συνοικοῦσι libri edd 23 αὐτὰς στρατιώταις scripsi αὗται στρατιώταις Α sed γρ αὐ- ταῖς στρατιῶται in marg, ΙΜ edd αὐταῖς στρατιῶται CMoPB | οὐδεὶς ὑμῶν ἡμῶν ἡ ΙΒΜ Bong)

443
τοὺς γάμους, τοῖς βουλεύουσι δὲ τέκτουσι παῖδας αἰ δοῦλαι. εἶτα ἐξελήλυθεν οὐσία τῆς βουλῆς δι’ ὑμε- ναίων καὶ Ῥώμης. ὁ δὲ τοιαῦτα εἰργασμένος πατὴρ διά τε τοὺς κηδεστὰς διά τε τὰς ἐλπίδας τίμιος. ὃν ἐχρῆν ἅπασι φορτίοις πιέζεσθαι καὶ μηδ’ ἀναπνεῖν ἐπι- τρέπειν αὐτῷ τῶν ἠδικημένων μηδένα δίκης τε εἵνεκα καὶ ὅπως εἴη τοῖς οὔπω τῇ βουλῇ λυμαινομένοις παράδειγμα.

31. Ἤδη τοίνυν τις ὑμῶν καὶ τοιοῦτόν τι πρὸς ταῦτα εἶπεν, ὡς ἀνεπίφθονον, εἴ τις ὀρέγοιτο βελτίονος σχήματος. τοῦτο δέ ἐστι τὴν πολιτείαν καθ’ ἣν ζῶμεν κινούντων. εἰ γὰρ ἐν ᾧ μέν τις ὑπὸ τοῦ νόμου τέτακται, τοῦτο καταλείψει, ζητήσει δέ τι μεῖζον, ζητῶν δὲ οὐκ ἀδικήσει, ὁ μὲν στρατιώτης Ι ἔξει τοῦ τα- [*](R II 544) ξιάρχου τὴν τάξιν, τὴν τοῦ στρατηγοῦ δὲ ὁ ταξίαρχος. ἔσται δὲ ὁ μὲν ναύτης ἀντὶ τοῦ κυβερνήτου, ὁ δὲ χορευτὴς ἀντὶ τοῦ διδασκάλου, ὁ δ’ οἰνοχόος τὴν κύλικα ῥίψας κατακλινεὶς πίεται μετὰ τοῦ δεσπότου.

διὰ τί δὲ καὶ τοὺς τὴν τάξιν λελοιπότας ἀπο- τυμπανίζουσιν οἱ στρατηγοί; ῥᾴδιον γὰρ κἀκείνοις εἰπεῖν, ὡς τὸ μὴ μάχεσθαι τοῦ κινδυνεύειν ἄμεινον. ἴσμεν τοὺς ἐπανισταμένους τοῖς βασιλεῦσι πολεμου- μένους καὶ δοκοῦντας θάνατον ὀφείλειν τὴν δίκην. [*](10 cf. Ι 482,16 17 Ar. Αν. 912 19 cf. p. 75,19) [*](3 ταῦτα Μο 5 ἐχρῆν scripsi χρῆν libri edd | μὴ δ’ libri 6 εἵνεκα scripsi auctore Re („leg. ἕνεκα“ Anim; „malim εἴνεκα“ ed.) εἶναι libri edd 7 λυμηναμένοις? 10 ἀνε- πίφθονον — 11 σχήματος citat Macar f. 91 15 ταξιάρχου] στρατιώτου Β | τὴν (2) om ΒΜ Bong 17 χοροδιδασκάλου? | δὲ Μο Re 18 κάλυκα C | κατακλινὴς CMoPa sed in hoc γρ κατακλιθεὶς in marg m2, Bong 22 ἴσαμεν Μο (et VAt. 939)| πολέμους Pa sed γρ πολεμουμένους in marg m2)

444
τοῦ χάριν; εἴποι ἂν ὁ πηδήσας ἐπὶ τὴν ἀρχήν· τὸ γὰρ κρατεῖν τοῦ κρατεῖσθαι καὶ τὸ προστάττειν τοῦ τὸ κελευόμενον ποιεῖν αἱρετώτερον εἶναι.

τηροῦντα μὲν οὖν τὴν τάξιν ἥτις ἂν ᾖ λαμπρὸν ἐπ’ αὐτῆς εἶναι καὶ καλὸν καὶ εὔδαιμον, τὸ δ’ ἀφορμὴν ποιεῖσθαι λαμπρότητος τὴν εἰς τοὺς νόμους ἀδικίαν ποῦ καλόν; τὸ γὰρ δι’ ἀδικίας κτηθὲν πῶς ἂν εἴη δίκαιον; ἀνάγκη γὰρ ἐοικέναι τῇ ῥίζῃ τὸν καρπόν. ὁ δ’ ἐν μὲν τῷ μὴ βουλεύειν ἀδικῶν, ἐκ δὲ τοῦ τοῦτο φεύγειν ἐπ’ ἀρχὴν ἥκων ἴστω τὸ καλὸν τοῦτο κακὸν <ἔχων> τῷ ἐσχηκέναι.