Oratio 46

οὐδὲν καινόν, ὦ βασιλεῦ, πέπρακταί μοι [*](R II 463) μὴ προσιόντι τούτῳ τῷ τηλικαύτην ἀρχὴν ἐν νεότητι λαβόντι μετὰ πολλὰς ὡς αὐτὸν ὁδούς μοι γεγενημένας. διὰ συχνῶν γὰρ ἐγὼ τοιούτων ἀφῖγμαι μεταβολῶν οὐ διὰ τὴν ἐμαυτοῦ κακίαν, ἀλλὰ διὰ τὴν τῶν οὐ δυνη- θἐντων ἐφ’ ὧν ἔδειξαν μεῖναι. καὶ οὐκ αἰσχύνομαι μεμφόμενος ὃν πρότερον ἐπῄνουν, ἕτερον γεγενημένον ὁρῶν. τοὐναντίον γὰρ αἰσχρὸν ἂν ἦν, εἰ μεταβεβλη- μένων ἐκείνων μὴ τοῖς πράγμασιν ἠκολούθουν, ἀλλ᾿ ἦν ὁ αὐτὸς πρὸς τὸν οὐκέτι τὸν αὐτόν.

ὃ δὴ καὶ νῦν συμβέβηκεν. ἕως μὲν γὰρ ἑώρων Ι Φλωρέν- [*](R II 464) [*](C = Codex Chisianus) [*](Α = Monacensis gr. 483 (Augustanus)) [*](Ρ = Palatinus gr. 282) [*](Ι = Marcianus append. XCI 2) [*](Β = Barberinus II 41) [*](Va = Vaticanus gr. 81) [*](V = Vindobonensis phil. gr. XCIII) [*](1 μῆ α ante κάτα A, τοῦ αὐτοῦ V μὴ post φλωρεντίου sed νθ΄ in marg in ras m2, λβ Va, λόγος τριακοστός η ος V rubr sed θ supra η scr m2 λόγος λδ΄ in marg I3, μζ Β rubr 2 κακὸν Mor 5 γὰρ inser Ι2 6 τὴν (2) om Ι 7 ἔδοξαν V) [*](8 γεγενημένων Ι 11 ὁ inserui e V om reliqui libri edd Ι οὐκ ἔτι Α)

3. Ἄκουσον δέ, ὦ βασιλεῦ, πῶς ἅπαν τοῦτο ἔσχεν. Ἡκον ἐκ Κιλικίας φθάσαντες τοῦτον οἱ σύνδικοι. προσελθὼν οὖν αὐτοῖς ἠρόμην, εἰ μέμνηται τῶν περὶ Ὀδυσσέως εἰρημένων Ὁμήρῳ καὶ ὅστις ἦν πρὸς τοὺς Ἰθακησίους. καὶ λίαν ἔφασαν καὶ οὔτε δεῖν ἡδέως οὔτε πλήττειν. ἥσθην ἐγὼ ταῦτα ἀκούσας καὶ εἷναι τοιοῦτον αὐτὸν διὰ τέλους εὐξάμην, ἀδύνατα ζητῶν, ὡς μετὰ ταῦτα ἔγνων. εὐθὺς μὲν γὰρ ἕνα τῶν πολι- τευομένων τῆς ἡμετέρας οἰκίας λύοντα τὰς ἐπενεχθείσας αἰτίας δεσμώτην ἐποίησεν ἐγγυητῶν οὐκ ἀποροῦντα, οἱ ὅταν ὦσι, δεσμὸς οὐκ ἔστιν ἐπὶ μικραῖς αἰτίαις, οἷαι ἦσαν αἱ τότε. δεομένου δέ μου λῦσαι μόλις μέν, ἔφη δὲ λύσειν. εἰπὼν δὲ εἴα δεδέσθαι, ὥσθ’ ἑτέρας ἐκείνῳ δεῆσαι βοηθείας.

ἔπειτα ῥήτορα τῶν ἐν δόξῃ τοῦ συνδικεῖν ἀφελκύσας ἔπεμψε περὶ μέτρα γῆς | [*](R II 465) οἰμωξόμενον, ὅτι ποτὲ ῥητορεύων ὑπὲρ τῶν αὐτῷ μισθὸν δεδωκότων οὐδὲν παρέλιπεν ὧν ἐνόμιζε συμ- [*](3 cf. t. Ι 197, 24 sq. 9 Od. β 233. ε 11 sq.) [*](5 φανεῖται om Re 8 μέμνηνται Β 9 εἰρημένων om Ι 10 ἥόεσθαι Mor sed γρ ἡδέως in marg 12 διατἐλους AV | ηὐξάμην Re 13 μεταταῦτα ΙΒ Ι ταῦτ’ Re Ι γὰρ om Ι 14 ἐπανεχθείσας Mor 15 αἰτίας V Re οἰκίας reliqui libri sed in αἰτίας corr C2, Mor cf. p. 386,6 16 μακραῖς APIB) [*](17 λύσαι Ι 19 δεῆσαι scripsi auctore Re δεήσειν V Mor δεήσει reliqui libri Re Ι τῶν Α sed in τὸν corr, Re τὸν reliqui libri sed τὸ in ras Ρ2, Mor 22 οὐδὲν δεδωκότων inter δεδω κότων et οὐδὲν libri excepto Va)

ἄνδρα τοίνυν δεξιὸν ἐπὶ πλεῖστον ἥκοντα νοῦ καὶ βιβλίων [τε] γέμοντα καὶ πλεῖστα διῳκηκότα καὶ ὡς οὐκ ἂν ἕτερος καὶ τὴν ἀγορὰν διὰ πάντων ἀμείνω πεποιηκότα ἐμπειρίᾳ τε τῇ περὶ ταῦτα καὶ δικαιοσύνῃ, τὸν δὴ τοιοῦτον ὑβριζόμενον ἐν τῷ θεάτρῳ παρὰ τῶν αὑτοὺς πεπρα- κότων τοῖς ἐχθροῖς τοῖς ἐκείνου προὔδωκεν ἀσελγέσι καὶ τρόποις καὶ ῥήμασι καὶ νόμοις ἐναντίοις. καίτοι χρῆν ἑπόμενον ἀρχόντων εὐδοκίμων παραδείγμασι συλλαβεῖν τινας τῶν ὑβριστῶν, ἀγανακτῆσαι , δίκην λαβεῖν τοῦ θράσους παρ’ ἀνθρώπων ὑπὸ τῆς τῶν ὀρχηστῶν πορνείας τρεφομένων, μὴ τῶν ἔργων πιστο- τέρας νομίσαι τὰς βλασφημίας. καίτοι καὶ εἰ τι δί- καῖον ἦν ἐν τοῖς κατ’ αὐτοῦ λεγομένοις, οὐ τὸ θέατρον ἦν χωρίον τουτοισὶ τοῖς δικαίοις, ἀλλ’ ἴσμεν οὗ τὰ τοιαῦτα ἐξετάζεται. τούτου δὴ λαχόντα δίκην ἐπὶ τὸν ἔλεγχον βαδίζειν ἔδει καὶ δεικνύντων μὲν ἀδίκημα κακὸν νομίζειν τὸν ἐξεληλεγμένον, καταψευσαμένων δὲ πάλιν ἀπαιτεῖν δίκην τὴν τῆς συκοφαντίας.

ὁ δ’ ἀπὸ Ι ψιλῶν τῶν αἰτιῶν τοὺς μὲν Αἰακοὺς ἐνόμισε, [*](R II 466) τὸν δὲ Εὐρύβατον καὶ μήτε καλέσας μήτ᾿ ἐρωτήσας [*](23 cf. ad p. 37,7) [*](22 Αἰακοὺς ἤτοι δικαίους· Εὐρύβατον συκοφάντην δόλιον, τοιοῦτος γὰρ Εὐρύβατος V2) [*](4 τε om V cancellavi 6 καὶ del? 8 αὐτοὺς Ι Mor sed in hoc γρ αὐτὸν in marg 13 τῆς τῶν Ρ sed ῆς et ων m3, τ (2) et in m3 14 μηδὲ? 15 καὶ om Mor 16 ἐν— 17 ἢν om Β 18 λαχόντα scripsi auctore Re coll. p. 196,20 λαβόντα libri edd 20 καταψευδομένων V 21 ὃ A ὅ Ρ sed ‘e’ corr m2, BV 23 δ᾿ Re)

7. Παρῄνει μὲν οὖν μοι καὶ ταῦτα πόρρωθεν τὸν ὁρᾶν καὶ ζημίαν ποιεῖσθαι τὴν ὁμιλίαν τὴν πρὸς τὸν ἀρετῆς ἠμεληκότα, ὁ δὲ καί τινα τούτοις προσἐθη- κεν ἕτερα τὴν αὐτὴν ἔχοντα συμβουλήν. τοὺς γὰρ ἀθλίους τούτους τοὺς ἐν ὠνῇ καὶ πράσει τῇ τῶν ὠνίων ζῶντας συλλέξας διὰ τῶν ῥαβδούχων, τουτὶ δὲ ἦν λῆμμα ἑκάστῳ τῶν ῥαωδούχων ποιῆσαι τὸν εἰλημμένον, εἴ γὰρ μὴ τοῦθ’ ὑπέμενον, ἤγχοντο ἄν, τὴν νύκτα τοίνυν ἀνηλωκὼς ἐν τῷ σκοπεῖν, ὅ τι χρὴ παθεῖν τοὺς ἐχομένους, πληγῶν ἐποίησε τὴν ἡμέραν, πληγῶν ὅσαι γένοιντ᾿ ἂν καθ’ ἕκαστον ὑπὸ νέων πεντεκαίδεκα, [*](R II 467) τοῦ τὸν πρότερον ἀποκαμεῖν εἰσάγοντος τὸν διά- δοχον. ἡγεῖτο γάρ, ὅπερ αὖ καὶ ὁ πατήρ, σιδήρου τὰ νῶτα τοῖς τυπτομένοις εἶναι.

καὶ πρῶτος ἐκεῖνος ἐτόλμησε πληγαῖς ἐργάσασθαι θάνατον, οὗ μαθητὴν ἔσχε Τατιανόν, ἐκεῖνος δὲ τὸν υἱόν. καὶ ᾤμην γε τον ἐγὼ τοῖς ἐκείνων αἰσχυνόμενον μηδετέροις ἕψεσθαι μηδ’ ἀντ’ ἀνθρώπου θηρίον ἔσεσθαι, ὁ δ’ ἄρα ἐνόμιζεν [*](22 cf. ad p. 41,7. Zos. IV 45 Cf. Sievers p. 266) [*](3 αὐτοῦ CIV Mor 6 ὅσα scripsi e V ‘ἂν Α ἂν reliqui libri Mor ἃ ἂν Re 8 τὴν (2) om Β 10 αὐτοῦ C 13 τῶν εἰλημμένων Mor 14 ἤγχοντ’ Re ἴχοιντ᾿ Mor 17 πέντε καὶ δέκα CA edd | ἐκ post πεντεκαίδεκα CV, lac. 3 litt Ρ, 8—9 VaB λέπει ἠεκ in marg Α 21 ἐργάζεσθαι Re 23 ἐκεῖνον Ι 24 μὴ δ᾿ APIBV | ὅ ΙΒV)

τοῦτον οὖν οὐ προσεροῦμεν ἀνδροφόνον, δι’ ὅν οἴχονταί τινες, ὅτι μὴ ξίφει τοῦτ’ ἔδρασεν; ἀλλ’ αὐτὸ δὴ τοῦτο καὶ τὸ δεινότερόν ἐστι. τίς γὰρ οὐκ ἂν ἕλοιτο τῶν ἐπὶ θάνατον ἀγομένων οὕτω μᾶλλον ἢ ’κείνως ἀποθανεῖν; Ι πᾶς ἄν, πλὴν εἰ τις τὴν ἐν [*](R II 468) ταῖς πληγαῖς διατριβὴν μιᾶς τομῆς ὀξείας κουφότερον ἡγεῖται. ἐγὼ δὲ καὶ τῶν ἐν ταῖς ὁδοῖς ἀποκτιννύντων τοὺς ξίφει τῶν διὰ μακρῶν ἀλγημάτων ἡγοῦμαι μετρι- ωτέρους. ὁ δ’ οὓς δίδωσιν ὁ νόμος ἀποκτείνας οὐκ οἰόμενος εἶναι φονεύς, διότι μὴ σιδήρῳ, διπλῇ τὸν νόμον ἀδικῶν ἴστω, καὶ τοῦ ζῆν ἀποστερήσας καὶ λυπη- ροτέρῳ τρόπῳ. Περσῶν δὲ Ῥωμαῖοι πολλοῖς τε ἄλλοις βελτίονες καὶ τῷ τελευτῆς τρόπον εὑρεῖν ταχὺν οὐκ ἐπὶ πολὺν ἐκτεινόμενον χρόνον. σὺ δὲ πληγαῖς ἀνα- λώσας ὂν οὐκ ἀπέκτεινας ξίφει, καθαρὸς εἷναι λέγεις; καὶ τίς ἀνέξεται;

10. Ἠδίκουν γάρ, φησίν, οἱ κάπηλοι περὶ τὰ μέτρα τοὺς πίνοντας. ἀδικούμενοί γε, ὦ βασιλεῦ, παρὰ τῶν πινόντων καὶ αὐτοὶ οὐ πάντων μέν, οὐκ ὀλίγων δέ. εἰ μὲν οὖν ἠδίκουν οὐκ ἀδικούμενοι, δίκης ἄξιοι· εἰ δ’ ὑπὸ τοῦ πάσχειν κακῶς ἐποίουν, τίς οὐκ ἂν συγγνοίη; οὐ γὰρ βουλομένων τοῦτο ἦν, ἀλλ’ ἠναγκασμένων. οἷς δέ ἐστι καταφυγὴ καὶ τὸ παραιτη- σόμενον, οὐ φονευτέον.

τί οὖν ἀδικοῦνται, βούλει μαθεῖν, ὦ βασιλεῦ; πολλαὶ μὲν αἰ ἀρχαί, ἔνι δὲ καθ’ ἑκάστην φάλαγξ, καὶ τούτων αὖ καθ’ ἑκάστην κήρυκες, | [*](R II 469) ἡμεροδρόμοι, βασανισταί, ἔνι δὲ καὶ ἄλλα ἄττα ἔργα ποιοῦντα προσηγορίας. οὗτοι δὴ πλῆθος ὄντες εἰσπίπτοντες εἰς τὰ καπηλεῖα πολλάκις ἑκάστης ἡμέρας πίνουσιν ὅσον ἂν μέθην ποιήσειεν, οὐκ οἶνον μόνον, ἀλλὰ καὶ ἃ τούτῳ ἐν μίξει. ἀριθμεῖ δὲ οὐδεὶς τὰ ἐκπώματα, οὐκ ἀνήρ, οὐ γυνή, οὐχ υἵός, οὐ θυγάτηρ, ἀλλ’ ἢ δεῖ σιγᾶν ἢ ἀπολωλέναι. τοῖς γὰρ αὑτῶν χρῆ- σθαι λέγουσι καὶ εἶναι δεσπόται τῶν τε πίθων ὁμοίως καὶ ὧν εἰσιν οἱ πίθοι.

οἱ μὲν οὖν ἐπιεικέστεροι τὸ ἔκπωμα καταθέντες καὶ προειπόντες οἶνον ἀμείνω περισκοπεῖν ἀπῆλθον, οἱ δ’ αὐτοῖς ἐκπώμασιν. ὀβολὸς δὲ οὐδὲ παρ’ ἑτέρων, ἀλλ’ ὁ μὲν κάπηλος ὠνεῖται, οἱ δ’ ἐμπίμπλανται δόντες οὐδέν. εἶθ’ οἱ μὲν ἀπῆλθον, [*](7 cf. Thuc. Ι 90,2 cum nota Kruegeri) [*](4 οὐκ ex οἱ corr Α2 7 δ’ Re Ι παραιτούμενον Mor 10 ἂν V 11 ἄττα CA edd quod correxit Boissonadius Not. et Extr. XI 2, 155 12 ὄργανα Mor Ι λοιδορίας coni Mor 15 ἃ inserui Ι τούτῳ scripsi τούτοις libri edd οὐχ οὖτοι μόνον, ἀλλὰ καὶ ὅστις συμμίξῃ (vel αὐτοῖς συμμίξῃ) coni Re 16 οὐ (2) —18 λέγουσι om Β 17 αὐτῶν I Mor 21 οἳ A P sed ‘e’ corr m3, IBV Ι δὲ Re 22 οἳ Α IBV ἐμπί- πλανται CIBV MoR cf. t. Ι 442, 10; II 209, 1; 258, 13)

τούτους ἀρίθμει, βασιλεῦ, τοὺς ὑπὸ τῷ τὸ ἔθνος ἄγοντι, τοὺς ὑπὸ τῷ πλείονα, Ι τοὺς ὑπὸ [*](R II 470) τῷ στρατηγῷ καὶ μηδὲ δύ’ ἄρχοντε πίνοντε παραλίπῃς, οἷς ἀγροὶ τὰ ἐργαστήρια μικροῦ πάντα. ἀφ’ ὧν γὰρ ἕκαστοι πωλοῦσι λαμβάνουσι τῷ λογιστῇ προσγινομένου τοῦ συνδίκου. τὸν δὲ ἐγκαθήμενον λόχον τί οἴει; ἆρα ἀγαπᾶν τῇ παρὰ σοῦ τροφῇ; καὶ τίς οὐκ οἶδε τὴν ἁρπαγὴν ἣν ὁ πωλῶν ἐπισχεῖν μὲν οὐκ ἐπιχειρεῖ, μὴ παροξύνῃ, δεῖται δὲ ἐλάττω γενέσθαι; οὗτοι δὲ οἱ στρατιῶται πάνθ’ ἁπλῶς ἐπέρχονται πανταχόθεν ἕλκον- τες καὶ εἰ μὴ κρέας ἤ τι τῶν τοιούτων ἔνι, φέροντες ἀργύριον.

ἀγείρουσι δὲ οὐχ οἱ μάχιμοι μόνον, ἀλλὰ καὶ οἷς ὁ βίος ἐν ἐκείνοις γελωτοποιεῖν. ἀρκεῖ δὲ εἰς τὸ ποιεῖν τὰ τῶν ταλαιπώρων ἐλάττω καὶ λέων τιθασὸς καὶ ἄρκτος καὶ πάρδαλις καὶ κύων μεγέθει διαφέρων, ἤδη δὲ καὶ πίθηκος. καὶ ὁ μὲν αὐλήσας εἰσέπραξεν, ὁ δὲ μετὰ σύριγγος ἐρχόμενος, ὁ δὲ Πάνα ποιήσας αὑτόν, ὁ δὲ Σειληνόν, Βάκχην δὲ ἕτερος. ἂν [*](5 cf. p. 229,13; 299,22) [*](1 οἳ Α οἴ PIBV 2 φόβων Ι | βαλλαντίου ΑΡ cf. ad p. a 111, 5 3 δ’ Re 4 εἰσάγει Mor εἰσάγοι libri Re) [*](5 συνῆ cum ras 2 litt Ι | τούτοις V Mor 7 μὴ δὲ ΑΡΙΒV | δύ’ reposui e libris δύο edd | παραλίποις V 9 προσγινο- μένου C sed ι ex ἑ corr, Mor προσγενομένου reliqui libri Re 10 δ’ Re Ι ἄρα CA Re 15 καὶ εἰ scripsi εἰ καὶ libri edd | ἢ τί V 16 οὐχ οἱ Ρ sed ι supra οἱ pos m2 οὐχὶ C 18 λέων τίθασος e λέοντι θάσος (1 litt ante θ eras) corr Α2) [*](19 τιθασὸς Ι cf. p. a 303, 7 22 βάκχον V)

τὸ δὲ ἐν μείζονι τῇ τῆς δόσεως ἀνάγκῃ ὁ πευθὴν καὶ τὰ τούτου καὶ ὦτα καὶ ὄμματα. καὶ τῷ λίαν ἀναμαρτήτῳ πάντα ἡμάρτηται [*](R II 471) τούτου βουλομένου. Ι κἂν ᾖ μέτριος, ὑβριστής ἐστι. λῦσαι δὲ τὰς αἰτίας κἂν ᾖ ῥᾴδιον, εἰπεῖν οὐκ ἔστιν. οἱ δ’ ἐν Συβαριτικῇ μὲν τραπέζῃ δέχεσθαι τοὺς τηδείους ἐθέλοντες, ἀναλίσκειν δὲ οὐ βουλόμενοι τοῖς τῶν ἄλλων κακοῖς ἑστιάτορές εἰσιν. εἶθ’ οἱ μὲν ἀρι- στῶσιν, οἱ δὲ ἐπανέρχονται οἴκαδε ταῖς γυναιξὶ τὰς μαχαίρας φέροντες καὶ τὸν περὶ τοῦ φόβου τοῦ πάντα βιαζομένου λόγον.

καὶ ἔδει μὲν ἐν τῷ πευθῆνι τοῦτο ἑστάναι, νῦν δὲ πᾶς ἀφ’ ὁτουοῦν σχήματος τῶν βασιλείων μετέχων καὶ οὗτος ἀξιοῖ τῶν αὐτῶν ἀπο- λαύειν, τοσούτῳ μετριώτεροι τῶν πευθήνων ὄντες, ὅσῳ φασὶ δώσειν, εἰ καὶ ψευδεῖς αἰ ὑποσχέσεις. καὶ ὑπὲρ τούτων οἶδα πολλὰ τραύματα καὶ δάκρυα γεγενημένα τοῦ στενωποῦ ταῦτά με διδάσκοντος τοῦ ἐν τῷ βου- [*](R II 472) λευτηρίῳ. πολλοὶ γοῦν λόγοι τοῖς ὀδυρμοῖς Ι τῶν παιομένων διεκόπησαν. τί οὖν θαυμαστόν, εἰ παρὰ τῶν κλοπῶν τῶν τοιούτων ἔπραξάν τι περὶ τὰ σταθμὰ τοιοῦτον οἷον οὐκ ἄν, εἰ μὴ ταῦτα ἔπασχον;

17. Ἀλλ’ ἐνταῦθα μὲν χλαμύδες καὶ ἀναξυρίδες καὶ ὄνομα πολεμίων, εἰ καὶ μὴ κινδύνων ἔρως, τῶν δὲ κηφήνων τούτων τίς ἂν ἐνέγκαι τὰς γαστέρας τῶν ἐν ἀργίᾳ τὴν ἑτέρων ταλαιπωρίαν ἐσθιόντων; τίνας δὴ λέγω τούτους; οἷς ἔργον ἒν τοῦτο τὰς τῶν κρα- τούντων λέγειν ἐν τοῖς θεάτροις εὐφημίας. ἐν γὰρ δὴ τοῖς θεάτροις ἔχουσι τὴν ἰσχὺν δεσποτείαν τῶν ἀγοραίων ἔχοντες διὰ τὴν ἐν ταῖς φωναῖς ἐξουσίαν. καὶ τὸ ἔθνος τοῦτο σκηπτοὺς ἀφιᾶσι καθ’ ὧν ἂν ἐθέ λοιεν καὶ ἐβόησαν καὶ ἔπεισαν, οἱ δέ εἰσιν ἐν κακοῖς. καὶ τὸ κακῶς Ι ῥηθὲν πέπαυται. δεῖ δὴ προσ- [*](R II 473) κυνεῖν τούτους ἢ ἀπολωλέναι.

τὸ δὲ προσκυνεῖν τί ἐστιν; αἰτεῖν, λαμβάνειν· πάλιν αἰτεῖν, πάλιν βάνειν ἢ πέμποντας τοὺς τοῦτο ποιήσοντας ἢ αὐτοὺς προσιόντας. κἂν ἀπορίαν αἰτιάσηταί τις, ὅτι μὴ δανεί- ζεται, λυπεῖ· τοῖς δὲ ἀνιαθεῖσι τούτοις ἐν τοῖς θεάτροις ἡ τιμωρία. ἐκεῖνα δὲ πολλοῖς ἀνοίγεται. καὶ στρα- τιῶται διαθέουσι σβεννύοντες πῦρ, ξύλα διαρριπτοῦν- τες, οὐδὲν ἐῶντες μένειν, πάντα ἀνατρέποντες. τίς ἂν ἐνέγκαι τετρακοσίους λύκους; πῶς ἔνι, βασιλεῦ, καὶ τούτοις ὑπηρετεῖν καὶ τῶν ἄλλων μηδὲν παρακινεῖν; ὁ γὰρ ἀξιῶν ἄμφω γίγνεσθαι παραπλήσιον ποιεῖ τῷ τινα στερῆσαί τε τοῖν ποδοῖν καὶ κελεύειν βαδίζειν.

19. Ἀλλὰ ταῦτα μὲν κἂν ἀρνήσαιτό τις, ἐκεῖνο δὲ [*](R II 474) οὐκ ἔστι τῶν πραγμάτων βοώντων. | ἀπεδείχθη καταγωγὴ τοῖς Ἰοῦσιν ἐφ’ ἵππων ὁδὸν ἢ πολλὴν ἢ οὐ πολλήν. τῇ δ’, οἶμαι, καταγωγῇ ταύτῃ δεῖ κλινῶν ἐστρωμένων, τραπεζῶν, τῶν ἐπὶ τούτων ἐκπωμάτων, ὀψοποιῶν, τῶν ὑπολυσόντων, τῶν ἀπονιψόντων, τῶν πόρνας ἀξόντων, τῶν ἰατρούς, εἰ δεήσειε. πάντα δὴ ταῦτα καὶ ἔτι πλείω τίνες οἱ παρέχοντες; οὗτοι οἱ μαστιγούμενοι. κἂν συντρίψῃ τούτων ἢ καί τις ὑφέ- λῆταί τι, τοὺς αὐτοὺς εἶναι δεῖ χορηγούς. καὶ πολλοὶ τῶν διακόνων ὀργῇ τῶν αὐτοῦ καταλυσάντων ἀδίκῳ περιπεσόντες ἀπέθανον, καὶ δεῖ χρήμασι πείσαντα τοὺς τούτων γονεῖς σεσῶσθαι. αὕτη ἡ καταγωγή, βασιλεῦ, κατὰ τῶν καπήλων ἐκτίσθη καὶ ὅ τι ἂν ἐνέγκῃ Ι [*](R II 475) τὸ καπηλεῖον, τούτου τὸ πλέον ἐκεῖσε πεπόρευται. πρὸς γὰρ αὖ τοῖς ἄλλοις σεσυλῆσθαι φάσκοντες οὐδὲν τοιοῦτο πεπονθότες διὰ τῶν μισθωτῶν ἐπὶ τοὺς καπή- λους ἰόντες σείουσι.

20. Καιρὸς δὴ τῶν γιγνομένων ἐν ταῖς τῶν στρα- τηγῶν διαδοχαῖς ἐνταῦθα μνησθῆναι, βασιλεῦ. τίς οὖν ἡ ζημία; κεναὶ- τράπεζαι, <κενοὶ> πίθοι. τὰ μὲν πωλεῖ μὲν ὁ πεπαυμένος ὁμοίᾳ καὶ αὐτὸς ἁρπαγῇ κτησάμενος, κτᾶται δ’ ὁ τὴν ἀρχὴν ἐκδεξάμενος, εἰς τὴν ἡμέραν βλέπων ἐν ᾗ καὶ αὐτὸς ταῦτα ἀποδώσεται.

21. Τούτοις οὐκ ἂν προσθείην τὴν εἰς τοὺς χοὐς ἐπικουρίαν μηνὸς ἑκάστου γιγνομένην πολλάκις· καὶ γὰρ εἰ δαπάνης ἐστὶ καὶ τοῦτο, ἀλλ’ ἑκουσίου τε καὶ φερούσης τοῖς προιεμένοις ἡδονήν. οὐ γὰρ κατα- ρῶνται τοῖς Ι λαμβάνουσιν, ἀλλ’ εὐφραίνονται δι- [*](R II 476) δόντες βλεπούσαις ὡς εἰπεῖν ταῖς ἑαυτῶν δεξιαῖς εἰς οὐ βλεπούσας τὰς ἐκείνων καὶ κατὰ τοῦτο πλανωμένας. ταυτὶ μὲν οὖν οὐ λογίζομαι, οὐδὲ γὰρ ἐκεῖνοί ποτε· νέους δὲ ἀντὶ γερόντων κίονας τίς οὐκ οἶδε μετὰ βλάβης τῆς τούτων ἀντικαθισταμένους ἢ βαρυτέραις ἕλξεσιν; ἄμφω γὰρ ἐκείνων, καὶ ἢ μεταφέρειν αὑτοὺς ἀπὸ τῶν τεχνῶν ἐκεῖσε δεῖ ἢ τούτων ἐχομένους μισθῷ πράττειν ἐκεῖνο. καὶ τούτου πολὺ χαλεπώτερον οἱ ὀχετοὶ τὸ πλάτος Ι αὑτῶν κομιζόμενοι δι’ ἐκείνων. [*](R II 477) ὧν οὐκ ὀλίγοι ζῶντες καταβαίνοντες ἀνιμῶνται νεκροί, καὶ προσήκει τὸν οὐκ ἀπολούμενον ἐν ἑτέρου κινδυ- νεύειν σώματι, μισθοῦ πάλιν σώματι.

22. Λεγέσθω τοίνυν καὶ τὸ τἄλλα πάντα νενικηκός. τοῦτο δέ ἐστιν ὁ ἀφόρητος φόρος, ἄργυρος καὶ χρυσός, φρίττειν προσιούσας ποιῶν τὰς δεινὰς πεντετηρίδας. ὄνομα μὲν γὰρ εὐπρεπὲς ἀπὸ τῶν ἐμπόρων τῷ πόρῳ τούτῳ, τῇ θαλάττῃ δὲ ἐκείνων εἰς διάδυσιν χρωμένων [*](19 Zos. II 38. Cod. Theod. XIII 1, 1 sq. cum commentario Gothofredi) [*](4 ταῖς προιεμέναις C τῆς προιεμένης Mor 5 τοῖς om libri Mor inser Re | εὐφραίνοντες Va Mor 7 βλεπούσαις Mor sed γρ βλεπούσης in marg 8 ἐκείνη C 10 βαρυτέραις scripsi βραχυτέραις libri edd βραδυτέραις coni Re 11 καὶ εἰ Mor sed γρ εἰ καὶ in marg Ι αὑτοὺς Re αὐτοὺς libri Mor) [*](14 αὑτῶν Re αὐτῶν libri Mor 15 καταβάντες Re 17 σώματι (1) del? Ι πάλιν σώματι cancellavit Mor 18 τἆλλα C τἆλλα Α Ι κεκινηκός APIBV Μου sed in hoc γρ νενικηκός 22 διάθεσιν coni Re at cf. ad p. 413,2; p. 390,2)

23. Οὗτος ὁ καιρός, ὦ βασιλεῦ, πλείω τὴν δουλείαν καθίστησιν ἐκβάλλων ἐλευθερίας τοὺς ὑπὸ τῶν γονέων πωλουμένους, οὐχ ἵνα αὐτοῖς δέξηται τὴν τιμὴν τὸ κιβώτιον, ἀλλ’ ἵνα αὐτὴν ἴδωσιν εἰς τὴν τοῦ γοντος δεξιὰν ἐρχομένην. καὶ μηδεὶς ὑπολαμβανέτω με λέγειν, ὡς οὐκ ἐχρῆν γε λαμβάνειν, τοῦ πολέμου δεομένου χρημάτων, ἀφ’ ὧν ἔνι καὶ κρατεῖν πολεμίων καὶ σώζειν τοὺς ὑπηκόους, ἀλλ’ ὅτι τοῖς ταῦτα φέρουσιν ἀνάγκη σκοπεῖν, ὅθεν ἂν καὶ φέροιεν. καὶ τὸν εἰσπράτ- τοντα προσήκει καὶ παρορᾶν τι δύνασθαι ποιοῦντα [*](R II 479) τοὺς πιεζομένους Ι φέρειν· ὡς ὁ στρέφων καὶ βασανίζων τὰ μέτρα κατὰ τοῦ φόρου τοῦτο ποιεῖ. δεῖ δέ, ὦ βασιλεῦ, μὴ λίαν τῶν λίαν πεινώντων ἐπι- μελεῖσθαι πλείω τῶν νεύρων τοῦ πολέμου ποιούμε- νον πρόνοιαν.

ἐνταῦθα μὲν οὖν οὔσης τοιαύτης ἀμοιβῆς οὐδὲν μεταστατέον, τὰς δ’ ἄλλας βλάβας οὐ περιοπτέον. ὧν τὴν ῥηθησομένην ἀδικωτάτην εὑρήσεις. [*](12 cf. t. II 436,1; 473,1) [*](1 ἄρτου Mor 2 ὁ om PVaB Mor 5 αὐτοὺς Ρ sed οὑς ex ὂν corr m2, VaB αὐτῶν C αὐτὸν AIV Ι ἀπαλλάτ- τειν C | ἐγκωμίων Mor 6 μονονοὺ Re 10 ἵν᾿ Re 13 δεομένων C 16 τι om Ι τὸ Mor sed γρ τί in marg | τοιαῦτα Mor 17 τρέφων V 19 λίαν (2) om V 20 πλείω scripsi πλέω libri edd 21 μὲν] δὲ Mor | οὖν om IVaB Mor, in marg add P2, et in textu inser P3 22 δὲ Re)

εἶτα τοσαύτῃ λῃστείᾳ καὶ κακοῖς ὑπηρεσίαν ὄνομα μετέθεντο ὡς ταύτῃ τοῖς βλαπτο- μένοις Ι ἀφαιρήσοντές τι τῆς βλάβης, ὥσπερ ἂν εἴ [*](R II 480) τις τὴν μοιχείαν φιλίαν προσαγορεύοι. καὶ περὶ τού- τῶν τῶν λημμάτων πυνθανόμενοι τῶν μαγείρων οὐ καταδύονται. ἃ κερδαίνειν εἰ βουλόμενον ἰδιώτην γραψάμενός τις ἐπέδειξεν, οἵας ἂν ὁ δικάζων ἀφῆκε φωνὰς τυραννίδα τὸ πρᾶγμα καλῶν. ἀλλ’ ὅμως ὧν τιμωρίαν ἐλάμβανον ἄν, ταῦτα τολμῶντες ἀδικεῖν σω- φρονίζειν ἑτέρους φασί.

26. Τί οὖν ἐκ πάντων μοι τῶν εἰρημένων, ὦ βασιλεῦ, δείκνυται; ὅτι χρῆν τουτονὶ τὸν γενναῖον, τὸν πολλάκις δὴ τεθεαμένον τὸν Θύμβριν καὶ τῶν ἐν ώμῃ Ι πιόντα πηγῶν μὴ πρότερον ἅψασθαι τῶν R II 481 μέτρων, πρὶν ἤ ῥύσασθαι τῆς καταδρομῆς τοὺς καπή- [*](1 cf. p. 219, 10. t. II 387, 13; 403,12) [*](3 τὃν C sed τ in ras 1 litt | ἐτέχθη Mor 4 τό Re | τὴν om Ι 5 ἀγορέων C Mor qui ἀγοραίων coni 6 μετὰ om V | ποιεῖν C 7 λῃστεία ΙΒ 8 ὑπηρεσίαν scripsi ὑπηρέσια libri ὑπηρεσίας edd Ι μεταθέντας Mor ἔθεντο Cobet Coll. 136 Coll. t. II p. 503, 11 R at cf. Dem. cor. p. 320,13. Plat. Crat. p. a 384 D Ι ταύτῃ γε Β τούτῳ Mor 9 ἀφαιρήσον(??) V ἀφαιρήσονταί Ι 10 προσαγορεύει Mor 12 βουλόμενον εἰ Mor 13 γραψόμενός Ι 15 ἐλάμβανεν C 16 ἑτέρας Mor) [*](19 τεθαμμένον Mor qui τεθαμένον coni, quod Koenius Greg. Cor. p. 223 ed. Lips. correxit)

πρᾶγμα ῥᾴδιον εἰπεῖν· τύπτε καὶ ποιείτω ταὐτὸν ἕτερος καὶ τρίτος καὶ τέταρτος καὶ πέμπτος, καὶ ποιῆσαι τὸ κακὸν βραχιόνων πεντεκαίδεκα. χρῆν δὲ ἐκθεῖναι γράμματα καὶ προειπεῖν ταῦτα μὴ ποιεῖν αὐτοὺς ἃ νῦν ποιοῦσιν, ἔπειθ᾿ ἡμέραις τισὶν ὕστερον πάλιν καλέσαι τοὺς πε- πορθημένους καὶ μαθεῖν, ὅστις αὐτοῖς ὁ μετὰ τὰ ματα χρόνος καὶ εἰ τι τῶν τολμωμένων ἐπηνώρθωται, καὶ οὕτως ἀπαιτεῖν ἀκριβεῖς τοὺς κανόνας καὶ νομίζειν [*](R II 482) πονηρούς, εἰ μηκέτι πάσχοντες Ι κακῶς ποιοῖεν.

σὺ δὲ ἀφεὶς ἀδικεῖν ἀσφαλῶς τοῖς καταφρονοῦσι τῶν νόμων τοὺς τὰ δίκαια τιμᾶν οὐκ ἐωμένους γεις τῇ δίκῃ καὶ τῇ φύσει προστίθης τὰ τῆς ἀνάγκης, καὶ τῆς αὐτῆς ἡμέρας αἵ τε πληγαὶ τά τε τῶν πινόν- τῶν ἀδικήματα. ἐν οἶς ἦσαν οἱ μεμαστιγωκότες ἐφ ’ ὁμοίας εἰσελθόντες κύλικας. καὶ τῶν μὲν αἱ γυναῖκες ἐθρήνουν, οἱ δ’ ἐγχεῖν πάλιν ἐκέλευον. οὕτως αἱ πλη- γαί σοι λόγον οὐκ εἶχον· οὐδὲ γὰρ βεβοηθηκὼς οὐδὲ πεποιηκὼς ἀμείνους εἰκότως ἠγανάκτεις.

29. Ἀλλ’ αἱ μάστιγές σοι προοίμιον. κατηγορῶν γάρ, φησίν, Ι ἀπελογεῖτο καὶ τὸ τὰς βοάς [*](R II 483) πεποιηκὸς ἀπαιτούμενος εἶπε τῶν βοησάντων τὸν τρόπον· εἶναι γὰρ ἐν αὐτοῖς στασιαστὰς οἳ καὶ τοὺς σωφρονεῖν ἐπισταμένους ἐπι- σπῶνται. καὶ τί δεινὸν εἰπεῖν περὶ τῶν ταύτας ἐπεισαγόντων τὰς ταραχάς; σὺ μὲν ἠρώτας· πόθεν ἡ στάσις; οἱ δ’ ἀπὸ τῶν στάσει χαιρόντων ἀπε- κρίναντο. καὶ γὰρ εἴ τινα, ὅπως ἑάλω τὸ Ἴλιον, ἠρώτας, ἤκουες ἂν τὰς τῶν ἐπιστρατευσάντων ἀρετάς, καὶ πῶς εὐδοκίμησεν ἡ Σπάρτη, τοὺς νόμους καὶ τὸν Λυκοῦργον ἤκουες ἄν, καὶ τὸ Ξέρξην ἀγαπᾶν, εἰ σωθείη, τοὺς Ἀθηναίους ἂν καὶ τὸ τούτων ναυτικόν. περὶ Λέσβου δὲ εἴ τις ἔλεγεν Ι ἃ καὶ ἡ παροιμία, [*](R II 484) τύπτεσθαι χρή; περὶ Σίφνου δέ, ῥάβδων ἂν ἔδει; καὶ νῦν τοὺς κινηθέντας οὐκ εὔκοσμον καὶ διαφθεί- ραντας τοῦ θεάτρου τὴν χάριν οὐκ ἦν εὐλογεῖν ὡς ἐν κόσμῳ τεθεαμένους. οὐκ ἦν οὖν οὗτος ὁ μὴ πον ὄνομα τιθέμενος, ἀλλ’ ἀπ’ αὐτῶν τοῦτ’ ἐγίγνετο τῶν πραγμάτων.

30. Ἐγὼ δ’ ἐβουλόμην μέν, ὦ βασιλεῦ, τὴν βελτίω δόξαν ἀπὸ πάντων εἶναι τῇ πόλει, τουτὶ δὲ οὐδεμιᾷ τέχνῃ δύναιτ’ ἂν διαφυγεῖν τὸ μὴ δοκεῖν εἰς στάσεις ἐμπίπτειν. οὐδ’ ἂν ἐξαλείψαι τις Δομετιανὸν οὐδὲ Θεόφιλον οὐδ’ οὗ πάντα ἐλάττω τὰ περὶ ἡμᾶς. ᾧ σὺ | μὲν λαμπρότερος γέγονας, ἡμεῖς δὲ εἰς δόξαν βεβλάμ- μεθα, καὶ τοῦ μὴ κατεσκάφθαι τὴν πόλιν ὀφείλομεν χάριτας. ὁ δὲ τοὺς πολλοὺς ταῖς πολλαῖς πληγαῖς αἰκισάμενος ὁ Παίων βασιλεὺς ἐν τίνι δόξῃ τὸν ὄχλον εἶχεν; οὐ τῇ παρὰ τῆς ἀταξίας;

οἱ δὲ συμφορὰν ἡγούμενοι τῇ πόλει τοὺς ὀρχουμένους, δι’ οὓς πολλοὶ μὲν ἀργοί, πολλοὶ δὲ ἄσωτοι, πολλοὶ δὲ πατραλοῖαι, πολλοὶ δὲ <αὑτοὺς> εὐδαιμονίζοντες, εἰ αὐτοῖς περὶ τὰς θύρας καὶ τὰ δούλων ἐπιταχθεῖεν, [*](R II 486) ἆρ’ οὖν Ι οἱ τῆς πόλεως ἕλκος καλοῦντες τὰς περὶ αὐτοὺς σπουδὰς ἀφ’ ὧν αἰ μιαραὶ φωναί, τὰ εικέστερα περὶ αὐτῶν ὑπειλήφασιν ἢ τὰ δυσχερέστερα; [*](4 cf. ad p. a 319, 2 5 cf. ad t. Ι 133, 20; t. II 406, 7 sq.| Theodosius cf. or. XIX et XX t. II 385 sq. 9 Valens ut t. II 301,5. cf. t. I 162, 25 sq. Amm. XXIX 1,4 sq.; 2,17; XXVI 10,2) [*](2 δ’ Re | οὐδὲ μιᾶι Α οὐδεμία τέχνη Va 4 ἐξαλεῖψαι IVa Mor Ι Δομετιανὸν scripsi coll. p. a 319,2 Amm. XIV δόμνον CA sed in hoc ὁ (2) eras, Ρ sed μνο in ras m2 (et δόμ]νον in marg m2) δύναιτο Va sed ύναιτο in ras m2, Mor δόξειε Β om in lacuna 4—5 a litt Ι, 8 fere litt V quam δύναιτο explevit manus recentissima (Forlosiae?) Δομίτιον Re 5 θεόφιλοσ Va sed σ in ras m2 Ι Οὐδ̓ om Va Mor | τὰ scripsi cum Β, ut coni Mor τὸ reliqui libri edd 8 πληγαῖς Morr πάγαις libri sed in πληγαῖς corr Va2 et man recentiss V 9 γρ βασιλεῦ in marg Mor 10 ἀξίας I | οὐδὲ Mor 11 ἡγού- μενος Mor 12 πατραλλοῖαι Ρ sed prius λ eras cf. p. 258,11) [*](13 αὑτοὺς inserui coll. p. 370, 1 14 αὐτοῖν Mor | ἐπι- ταχθεῖεν V sed ὲν e σιν corr Re ἐπιταχθεῖσιν CAPIVa Mor om in lac 11 litt Β 16 αὑτοὺς C)

32. Θαυμάζω δέ, εἰ στάσιν αὐτὸς Φλωρέντιος ὀνο- μάζων τὴν τότε κίνησιν ἡμαρτηκέναι τῷ ῥήματι νομίζει τὸν εἰπόντα στασιάσαι τοὺς οὐδὲν ὀκνήσαντας ἐν τῷ θεάτρῳ τότε. ἐπαινοῦντι μὲν οὖν αὐτοὺς λόγος δεὶς ἂν ἦν, ἀλλ’ ἑαλώκει ἄν, κατηγοροῦντι δὲ ἦσαν ἐλπίδες. ἠξίους οὖν αὑτοῦ γενέσθαι τὸν ἄνθρωπον προδότην, ἵνα μήτις ἀκούσῃ κακῶς τἀληθῆ τῶν τὴν πόλιν λελωβημένων;

33. Καὶ τί καινὸν φεύγοντα κατηγορεῖν καὶ κρινό- μενον ἐγκαλεῖν; ἤδη γάρ τις καὶ κυβερνήτης τραύματι ναύτην ἀφυπνίσας εἰς κρίσιν καταστὰς μίαν ἔσχεν ἀπολογίαν τὴν κατηγορίαν καὶ τό· οὐ γὰρ ἤλαυνεν οὐδ’ ἦν ἔργον τῆς κώπης οὐδέν, ἀλλ᾿ ἡ μὲν χεὶρ τηνάλλως ἦν ἐπὶ τῆς λαβῆς, αὐτὴ δὲ ἠκολούθει τῇ νηί; ὁ δὲ ἔρρεγχεν ἀσυντελὴς. ταῦτα ἂν ἦν ἀπολογία τῷ κυβερνήτῃ.

καὶ στρατηγὸς δὲ ἤδη δειλὸν στρατιώτην τὸν αὑτοῦ χείρους τῶν ἄλλων τινὰς καὶ ὁμοίους αὑτῷ ποιοῦντα λαβὼν ἀπέκτεινε. καὶ οὗτος τοίνυν κρινόμενος πολὺς ἂν ἦν ῥέων κατὰ τοῦ [*](12 cf. p. 393,1) [*](1 ἀπώλλυ Ρ sed ὢ ex ὁ corr m2 2 τίς ἐστι libri τις ἐστὶ Re Ι μόνον] ὁ Mor 4 φλωρἐντιος Ρ sed ι in ras m2) [*](7 οὖν om CA 8 ἑαλώκει ἄν scripsi ἑαλωκέναι libri edd 9 αὐτοῦ CV Mor 10 τἀληθῆ in marg Α 17 τηνάλως CIB) [*](18 ἔρρεγχεν scripsi ἔρεγχεν libri edd Ι ἀσυντελεῖς Ι 19 στρατιώτης V Ι ἢ V 20 αὑτοῦ Ρ sed ‘ in ras m2, Re αὐτοῦ reliqui libri Mor 21 αὑτῷ Ρ sed ’ ex ’ corr m3, Re αὐτῷ reliqui libri Mor Ι λαβὼν scripsi βαλὼν libri edd 22 ἂν οm CAIV in marg add P2 Ι κατὰ τοῦ Ρ sed ἆτά τοῦ in ras m2)