Oratio 42

τί τούτους ἀξίους δίκης ποιήσει τοὺς μάρτυρας; εἰ μὲν οὖν καὶ ἐγὼ κακός, οὐκ εστι λόγος τοῖς μάρ- τυσιν· εἰ δ’ οὐ τοιοῦτος, πολὺς ἐκείνοις ἐστίν. εἶπον δ’ ἂν καὶ ταύτης ἀξιοπιστοτέρας ἀποδείξεις ἐκεῖνοι καὶ διελόμενοι τοὺς ἐπαίνους μακρὰ ἂν ἕκαστος διῆλθε, τοσαύτην ἀφθονίαν ὁ Θαλασσίου βίος πεποίηκεν εὐφη- μιῶν. καὶ ἔγωγε ἠξίουν τὸν Γαίσωνος μὴ τὸν ἐχόμε- νον ἀφεῖναι μάρτυρα, ἀλλὰ τοὺς πεπλευκότας ἐπανά- γειν μηδὲ ἐκείνην ἡμῖν διδόναι τὴν χάριν, ἀλλὰ ταύτην καὶ τόν γε Θαλάσσιον καλεῖν καὶ παρόντα δοκιμάζειν καὶ φαινόμενον μὲν ἀγαθὸν ἐγγράφειν, ἐλεγχόμενον δὲ φαῦλον ὡς ἐπ’ ἀδικήματι τῷ τῆς βουλῆς ἐπιθυμῆσαι κολάζειν. νῦν δὲ λοιδορίας ἀνεξετάστους κεκινηκότες ἃ [*](R II 417) βουλομένοις ἦν τοῖς ἡμῖν φθονοῦσι | πεποιήκασι τῶν μὲν εἰρημένων, τῶν δὲ οὐ πεφηνότων.

48. Εἶτα σοὶ μὲν ἡ σπουδή, βασιλεῦ, πολυάνθρω- πον ἀπεργάσασθαι τὴν βουλήν, οἱ δὲ οὐκ αἰσθάνονται τοῦτο ἐμποδίζοντες. οἱ γὰρ ἡδέως ἂν εἰσελθόντες φόβῳ τῶν ἴσων ἀποτρέπονται· μὴ κεκτῆσθαι μὲν γὰρ ἐχθρὸν ἀνθρώπῳ τῶν ἀδυνάτων, παρὰ δὲ τῶν νῶν ἥξειν τι τοιοῦτον ἐλπίζοντες οὐχ ὑποθήσουσι τοῖς πολεμίοις αὑτοὺς ἐν ὅτῳπερ εἰσί, μένοντες. Θαλάσσιος δὲ πρὶν ἢ τῆς βουλῆς τυχεῖν, ἐλειτούργει τῇ γνώμῃ καὶ πρὸς τὴν δαπάνην ἠπείγετο τοὐναντίον τοῖς ἄλλοις ποιῶν. ὃ γὰρ ἐκείνους ὁρῶμεν πάσῃ τέχνῃ φεύγοντας, [*](4 ταύτην Bong 5 διῆλθεν Α 9 μὴ δὲ AIBMV) [*](12 ὡς — ἐπιθυμῆσαι om Bong 14 πεποιήκατε Re 17 ἀπεργάζεσθαι V 18 εἰ Μ 19 μὴ — 20 ἀδυνάτων praemisso Τοῦ ὑπὲρ Θαλασσίου: λόγ. κ(??) citat Macar fol. 90v 19 μὶν γὰρ om Macar | γὰρ om V 20 ἀνθρώπων Β | τῶν om V 21 τί ΙΒ 22 αὐτοὺς CIVa 23 τὴν γνώμην V)

ἀλλ’ Ὀπτάτος, ὦ Ζεῦ βουλαῖε, τοι- ούτοις ἐδέξατο τὸν ἐραστήν. ὅς, εἰ τὸν μιαρώτατον ἔχρησεν ὁ θεὸς ἐν κοινῷ τινι θῦσαι κακῷ, πάντως ἂν ἦν ὁ σφαττόμενος, ἐπεὶ καὶ τὴν ἐσχάτην εἴπερ ἔδει τιμᾶσθαι κακίαν, ἐστεφανοῦτ’ ἂν οὗτος. ὃς τοῦ μὴ φιλεῖν σοι τὴν πόλιν μέγα σημεῖον ἐκφέρει τὸ μῖσος τὸ κατὰ τῆς γυναικός. μισεῖ δὲ αὐτὴν μισούμενος, μισεῖται δὲ προπηλακίζων τὸν Ὑμέναιον ἀκολασίᾳ καὶ τῇ μὲν προικὶ πλουτῶν, τῷ πλουτεῖν δὲ κατ’ ἐκείνης παρ’ ἧς τὸ πλουτεῖν αὐτῷ, χρώμενος.

αἱ δύο θρήνων ἀφορμαὶ κόραι καὶ κόροι, δι’ οὓς οὐκ Ι ἐγένετο πλειόνων παίδων πατήρ. ὁρῶν δὲ αὐτὴν [*](R II 418) χαμαί τε κειμένην καὶ ἐν λύπῃ μείζονι τῆς ἐπὶ παισὶν οἰχομένοις πῶς αὐτὴν ἔπαυσέ τε καὶ ἀνέστησεν; οὐ παραμυθητικούς, μὰ Δί’, ἐπᾴσας λόγους οὐδ’ εἰπὼν σωφρονήσειν οὐδ’ εἰ μὴ λήξειεν ἐκείνη δακρύων, ἀπο- κτενεῖν ἑαυτόν, ἀλλ’ ἀκονήσας ξίφος ἐχώρησεν ἐπ’ τήν, τὴν δὲ ὁ φόβος ὤρθωσε. τὸν οὖν τοιαύτην αὑτῷ ποιοῦντα τὴν οἰκίαν οἴει τῇ βουλῇ τινος αἴτιον ἀγαθοῦ γενήσεσθαι; ἐγὼ μὲν γὰρ καὶ σκυτοτόμον, ὡς Ὅμηρος παραινεῖ, συνοικοῦντα τῇ γυναικὶ μᾶλλον ἀρετῆς μετέ- [*](8 cf. t. II 164,7 22 Od. ζ 182 sq.) [*](1 πολλὴ σπουδὴ Va Ι ἰδεῖν inserui e V om reliqui libri Bong ὁρᾶν διώκοντα Re ἰδεῖν διώκοντα Sintenis 3 ὀπτάτος in marg Ρ3 4 τὸν ἐραστήν] „velim σὸν “ Re 8 μῖσος Μ sed σος add m3 9 δ’ Re 10 μισεῖ Μ Bong) [*](13 κοῦροι Β Ι οὐκ om V 14 ἐλέγετο V 15 τῆς Re τῇ libri Bong 17 δία ΙΒΜ edd Ι οὐδὲ Re 18 οὐδὲ ΙΒΜ edd) [*](19 ἀλλακονήσας V | ante ξίφος ras 3 litt Α 20 αυτῷ V αὐτῶ Β 23 τῇ inserui e V om reliqui libri edd)

51. Πῶς οὖν, ἐρεῖ τις, τριῶν ὄντων τῶν φθεγξαμένων ὅλην καταμέμφῃ τὴν βουλήν; ὅτι οἱ μὲν ἐφθέγξαντο, οἱ δὲ ἐσιώπησαν, καὶ οἱ μὲν εἶπον κακῶς, οἱ δ’ οὐκ ἀντεῖπον, καὶ οἱ μὲν ἐβλασφήμησαν, οἱ δ’ οὐκ ἠγανάκτησαν, καὶ οἱ μὲν ἐπέθεντο, οἱ δ’ ἡσύχασαν, καὶ οἱ μὲν ἐξέωσαν, οἱ δ’ οὐκ ἀντελάβοντο, καὶ οἱ μὲν τὰ τῶν πολεμούντων ἔδρασαν, οἱ δὲ τὰ τῶν βοηθούντων οὐκ ἐποίησαν. γίγνετ’ οὖν τὸ τῶν τριῶν κοινὸν ἁπάντων τῇ σιωπῇ.

καὶ γὰρ ἐν τοῖς ἐμπρησμοῖς ὁ παρὸν σβεννύειν οὐκ ἐθέλων ἔκαυσε καὶ ὁ παρὸν κυνὸς ἐξαρπάσαι παιδίον οὐκ ἐξαρπάσας ἔδωκε, καὶ πόλις πόλει πολεμουμένῃ δυναμένη πέμψαι τὸ σῶσον οὐ πέμψασα συγκατεδουλώσατο. ἰατρὸς δὲ ἐπι- τρέψας νοσήματι κρατῆσαι τοῦ νοσοῦντος δύναιτ’ ἄν, πρὸς Δῖός, διαφυγεῖν αἰτίαν; ὅλως ὅσοις εἰσὶ δυνάμεις εἰς τὸ κωλύσαι τι δυσχερὲς ἠρεμοῦσαι καὶ περιορῶσαι τὸ βλάψον, οὐκ ἀνείργουσαι, μετὰ τῶν εἰργασμένων εἰσίν. ἔγωγέ τοι τοὺς καθημένους Ἀργείους, ἡνίκα ὁ [*](R II 419) Πέρσης ᾕρει | τε τὰς Ἀθήνας καὶ κατέσκαπτεν, [*](20 Her. VII 148 sq.; VIII 73) [*](3 ὄντων Ρ sed ν (1) in ras m2 6 οἳ (1) A οἵ V δὲ ΙΒΜ edd 7 οἳ (1) Α οἴ IBMV a | δὲ edd | ἳ (3) Α Ι δὲ CIBM edd) [*](8 οἵ (2) Α οἵ V | δὲ CIBM edd 9 πολεμούντων Μ sed γρ πολεμίων in marg πολεμίων Β Bong 10 γίγνετ’ Ρ sed ’ in αι corr m3 γίνετ’ V γίνεται ΙΒΜ edd 11 ἐν — 20 εἰσίν citat Macar fol. 90v 14 πέμψαι om Va 15 ἰατρὸς δὲ] καὶ ἰατρὸς Macar 16 δύναιτ’ — 17 αἰτίαν] διαφυγεῖν αἰτίαν οὐ δύναται Μacar 17 καὶ ὅλως Macar 18 καταλύσαι Ι num κωλῦσαί ut Μ? cf. ad p. a 211,8 Ι τί CABMV Macar Ι προορῶσαι ὁ Πέρσης οm I)

53. Εἰκότως ἄρα, ὦ βασιλεῦ, παρὰ πάντων ὑβρι- σθῆναι νομίζομεν, κἄν τις ὀρθῶς ἐξετάζῃ, τιμὴν εὑρή- σει καὶ τὴν κατηγορίαν. ἐν γὰρ αὐτῷ τῷ λυπεῖσθαι δείκνυμεν, ὁπόσον τι τὸ συνέδριον νομίζομεν. κατα- φρονούντων δὲ ἦν, οἶμαι, τὸν Ἱπποκλείδην εἰπόντας μηδὲν εἰπεῖν ὧν νῦν ἀκήκοας.

54. Παραμύθησαι τοίνυν τὸν ὑβρισμένον, ὦ βασι- λεῦ, πρᾶγμα ὂν ἐν μελέτῃ σοι καὶ συνηθείᾳ, δι’ ἣν οὐκ ὀλίγοις μεταβέβληκας ὀδυρμοὺς εἰς ἑορτάς, καὶ πρὸς τὸ συνέδριον εἰπεῖν, ὡς ἀμείνους ἂν ἦσαν μὴ τοῦτον τῷ πράγματι τούτῳ κεχρημένοι τὸν τρόπον, ἀλλ’ ὀρθότερον καὶ δικαιότερον καὶ σωφρονέστερον καὶ ᾧ ἔμελλον οὐ περιβαλεῖν ἀτιμίᾳ τὸν τῆς βουλῆς ἐραστήν. ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἴσως τὰ αὑτῶν ἰάσονται, σὺ δ’, ὦ βασιλεῦ, χρῶ θαρρῶν εἰς ἀρχὰς τῇ τοῦδε φύσει, ἐάν τε τὴν ἔθνους ἐάν τε τὴν πλειόνων ἐθέλῃς παραδοῦναι. εὑρήσεις γὰρ αὐτὸν ἔν τε τοῖς ἐλάττοσιν ἔν τε τοῖς μείζοσι τοιοῦτον, ὡς τὸν παρελθόντα χρόνον ἐζημιῶσθαί σοι τὰ πράγματα νομίζειν.