Oratio 30

τὶ οὖν; ἐπεὶ μὴ ποταμός ἐστι καθ’ ἕκα- στον ἀγρὸν τὰ τοῦ Νείλου τῇ γῇ παρέχων, οὐδ’ εἶναι τἀν τούτοις ἱερὰ δεῖ, ἀλλ’ ὅ τι δόξειε τοῖς γενναίοις τουτοισὶ πάσχειν; οὓς ἡδέως ἐκεῖνο ἂν ἐροίμην, εἰ τολμήσουσι παρελθόντες γνώμην εἰπεῖν πεπαῦσθαι | [*](R II 183) μὲν τὰ γιγνόμενα τῷ Νείλῳ, μὴ μετέχειν δὲ αὐ- τοῦ τὴν γῆν μηδὲ σπείρεσθαι μηδὲ ἀμᾶσθαι μηδὲ δι- δόναι πυροὺς μηδ’ ὅσα δίδωσι μηδ’ ἀνάγεσθαι γῆν ἐπὶ πᾶσαν ἃ νῦν. εἰ δ’ οὐκ ἂν ἐπὶ τούτοις διάραιεν τὸ στόμα, οἶς οὐ λέγουσι διελέγχουσιν ἃ λέγουσιν. οἱ γὰρ οὐκ ἂν εἰπόντες δεῖν τῶν τιμῶν ἀποστερεῖσθαι τὸν Νεῖλον ὁμολογοῦσι τοῖς ἀνθρώποις συμφέρειν τὰς τῶν ἱερῶν τιμάς.

[*](14 Dem. p. 375, 14. 405, 26; 536, 18)[*](8 τοῖς μελεινειμονοῦσι (corr μελανειμονοῦσι) V2 cf. p. 91, 12)

37. Ὅταν τοίνυν καὶ τοῦ σεσυληκότος μνημονεύωσι, τὸ μὲν ὡς οὐκ ἐπὶ τὰς θυσίας προῆλθε, παρείσθω, ἀλλὰ τίς | οὕτω μεγάλην τῶν περὶ τὰ ἱερὰ χρή- [*](R II 184) μάτα δέδωκε δίκην τὰ μὲν αὐτὸς αὑτὸν μετιών, τὰ δ’ ἤδη καὶ τεθνεὼς πάσχων ἐπ’ ἀλλήλους τε ἰόντων τῶν ἐκ τοῦ γένους καὶ λελειμμένου μηδενός; καίτοι πολὺ βέλτιον ἦν αὐτῷ τῶν ἀπ’ ἐκείνου τινὰς ἄρχειν ἢ τὴν ἐπώνυμον αὐτῷ τοῖς οἰκοδομήμασιν αὔξεσθαι πόλιν, δι’ ἣν καὶ αὐτὴν πλὴν τῶν ἐκεῖ κακῶς τρυφώντων ἅπαντας ἀνθρώπους ἔχει καταρωμένους | τῇ σφῶν [*](R II 185) αὐτῶν ἀπορίᾳ τὴν εὐπορίαν ἐκείνῃ παρέχοντας.

38. Καὶ ὅταν τοίνυν μετ’ ἐκεῖνον τὸν ἐκείνου λέ- γωσι καὶ ὡς καθεῖλε νεὼς οὐκ ἐλάττω περὶ τοῦτο πονησάντων τῶν καθαιρούντων ἢ τῶν οἰκοδομησάντων, — οὕτως οὐκ ἦν ῥᾴδιον ἀλλήλων διαζεῦξαι τοὺς λί- θους δεσμοῖς ἰσχυροτάτοις εἰσενηνεγμένους, — ὅταν οὖν ταῦτα λέγωσιν, ἐγὼ μεῖζόν τι προστίθημι, ὅτι [*](4 Zos. II 29 9 cf. t. Ι 202, 12) [*](1 τοῦ σεσυληκότος] τὸν μέγαν Κωνσταντὶνον αἰνίττεται V2 1 sq. σημείωσαι ἃ φησὶ περὶ τῶν μοναχῶν Κωνσταντίνου ἄνο- μος καὶ παμβέβηλος καὶ ὄντως ἄνομος κεκεντρισμένος (?) καὶ πάσας αἰωνίους τὰς δίκας ὀφείλων ὧν περὶ τὸ ἀληθὲς σέβας ἐξύβρισε A f ὦ τλήμων Λιβάνιε, πόθεν ὁ διάβολος ἐνοίκησεν ἐπὶ σοὶ καὶ διὰ σοῦ βλασφημεῖ τὰ παράνομα; ὢ φύσις ἀθλιωτάτη, οἷα ληρεῖς κατὰ τὴν ἐλευθερίαν καὶ ἀνάπλασιν τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. ἐλεῶ σε, ταλαίπορε διὰ τὴν ἐλευθερίαν τῆς φιλοσοφίας A P 12 ἐκείνου] υἱὸν suprascr V2) [*](1 μνημονεύωσιν Ι 3 χρήματα om Ι „addendum videtur aut ἠσεβηκότων aut potius ἠσεβημένων“ Re 5 τ’ Re 10 καταρωμένους C sed inter α et p ras 1 litt 11 αὐτῶν om Got 12 τῶν Ι 16 εἰς ἴν συνηγμένους συνηνεγμένους Anim) coni Re εἰσεληλαμένους coni Orelli num συνεζευγμένους?) [*](17 ἐγὼ om Got | μεῖζον τί ΙΒ)

ἐκεῖνός γε καὶ δῶρα ναοὺς τοῖς ἀμφ’ αὑτὸν ἐδίδου [*](R II 186) καθάπερ ἵππον ἢ ἀνδράποδον | ἢ κύνα ἢ φιάλην χρυσῆν, κακὰ δὲ ἀμφοῖν τὰ δῶρα τοῖς τε δοῦσι τοῖς τε λαβοῦσιν. ὁ μὲν γὰρ ἐν τῷ τρέμειν καὶ δεδιέναι Πέρσας ἅπαντα τὸν βίον ἐβίω φοβούμενος ἔαρ ἕκαστον ἔξοδον ἔχον, ὥσπερ τὰ παιδία τὰς Μορμόνας, τῶν δὲ οἱ μὲν ἄπαιδες καὶ πρὸ διαθηκῶν ἀπῆλθον οἱ δυσ- τυχεῖς, τοῖς δ’ ἦν ἄμεινον μὴ παιδοποιήσασθαι.

τοι- αύταις μὲν ἀδοξίαις, τοσούτῳ δὲ πολέμῳ τῷ πρὸς ἀλλήλους συζῶσιν οἱ ἀπὸ τούτων ἐν μέσῳ τῶν ἀπὸ [*](R II 187) τῶν | ἱερῶν κιόνων στρεφόμενοι, δι’ οὕς, οἶμαι, ταῦτα. τοιαύτας τοῖς τέκνοις εἰς εὐδαιμονίαν ἀφορμὰς οἱ πλουτεῖν εἰδότες ἐκεῖνοι παρέδωκαν. καὶ νῦν οὓς ἄγει μὲν εἰς Κιλικίαν νοσήματα τῆς τοῦ Ἀσκληπιοῦ χρῄζοντα χειρός, αἱ δὲ περὶ τὸν τόπον ὕβρεις ἀπρά- [*](R II 188) κτους ἀποπέμπουσι, πῶς ἔνεστι | μὴ κακῶς τὸν τούτων αἴτιον λέγοντας ἀναστρέφειν;

40. Βασιλεῖ δὲ τοιαῦτα ἔστω τὰ βεβιωμένα, ὥστε τοῖς ἐπαίνοις ζῆν καὶ τετελευτηκότα, οἷον γενόμενον [*](1 cf. t. II 210, 5 4 cf. t. Ι 375, 12 sq. 5 cf. t. II 275, 17; 326, 14 sq. 6 cf. t. II 265, 13 R. Xen. Hell. IV 4, 17 10 cf. t. II 290,3. t. Ι 376, 2 14 Philostr. vit. Apollon. Ι 7 et 8 et 9 p. 6, 18 et 8, 1 sq. et 9, 11 sq. Κ; vit. soph. II 4 p. 74, 32 sq. Sozom. h. e. II 5 p. 51) [*](1 ὑφ’ αὑτῶν Ι | αὐτὸν A 3 δ’ Re | διδοῦσι V 4 λαμ- βάνουσιν V 5 φοβούμενος ἔαρ scripsi auctore Re collato t. II 326, 14 στράτευμα ἄγων καθ’ ἕκαστον ἰτὸς Ὀρχομένου θέρους ἅμα ἦρι κτλ. φοβούμενος. ἆρ’ CAP sed in hoc φο]βούμενος. ἕκαστον in marg m3, IBU edd ἄρ᾿ Got Monnier) φοβούμενος παρ’ Μ φοβούμενος cum lacuna 4 — 5 litt V 6 ἐξόδων Monnier | ἔχον scripsi auctore Re ἔχων libri edd ἦχον Monnier)) [*](8 τοσαύταις? 11 ἱερῶν ἐκείνων κιόνων Β 15 χρήζοντα ΡΙΒΜ Got (qui χρήζονται in marg habet) 18 Βασιλέι — 19 τετελευτηκότα citat Macar l. l. fol. 89v 18 δὲ om Macar)

ἴσμεν <περὶ> τὸν τὴν μὲν ἀρχὴν ἐκδεξάμενον τὴν τὴν Περσῶν δὲ καθελόντα ἄν, εἰ μὴ προδοσία τὸ πέ- ρας ἐκώλυσε. μέγας δέ ἐστιν ὅμως καὶ τεθνεώς. δόλῳ μὲν γὰρ ἀπέθανεν, ὥσπερ Ἀχιλλεύς, ἐκ δὲ τῶν πρὸ τοῦ θανάτου πεπραγμένων, ὡς ἐκεῖνος, ᾄδεται.

καὶ ταῦτα τούτῳ παρὰ τῶν θεῶν οἷς ἀπέδωκεν ἱερὰ καὶ τιμὰς καὶ τεμένη καὶ βωμοὺς καὶ αἷμα. παρ’ ὧν ἀκούσας, ὡς τὸ τῶν Περσῶν αὔχημα ταπεινώσας εἶτα ἀποθανεῖται, τῆς ψυχῆς ἐπρίατο τὸ κλέος πολλὰς μὲν πόλεις ἐλῶν, πολλὴν δὲ γῆν δῃώσας, παιδεύσας δὲ τοὺς διώκοντας φεύγειν, μέλλων δέ, ὡς ἅπαντες ἴσασι, δέξεσθαι πρεσβείαν κομίζουσαν τῶν πολεμίων δου- λείαν. τοιγαροῦν ἠσπάζετό τε τὸ | τραῦμα καὶ [*](R II 189) βλέπων ἠγάλλετο καὶ μὴ δακρύων αὐτὸς τοῖς τοῦτο δρῶσιν ἐπετίμα, εἰ μὴ νομίζοιεν αὐτῷ παντὸς ἀμείνω γήρως εἶναι τὴν πληγήν. καὶ αἱ πρεσβεῖαι τοίνυν αἱ πολλαὶ αἱ μετ’ ἐκεῖνον ἐκείνου πᾶσαι καὶ τὸ λόγοις [*](2 cf. t. II 523, 11 sq. 4 Philostr. Her. XIX 11 p. 204,23 sq. Κ. cf. Herm. XVII 200 sq. 5 Socr. hist. eccl. III 21 p. 198 Α | Od. ω 93 sq. 7 Eunap. fr. 26 (Mueller Fr. hist. IV 25) 9 Xen. Cyr. III 1, 36 10 cf. t. II 325, 11 sq. 12 cf. t. II 353, 9 sq.) [*](15 cf. t. II 355, 11) [*](3 τἄλλα τῆς ἀληθείας, ὡς εἰώθεις, καταψευδόμενος, Λιβάνιε, ἐνταῦθα τἀληθὲς εἴρηκας, ὅτι μέγας Ἰουλιανὸς ἐπὶ κακίᾳ καὶ μετὰ θάνατον περιᾴδεται χριστιανῶν διώκτης πεφηνώς, Πέρσις δὲ μᾶλλον ἔδειξεν, ὡς οὐ δόλῳ, ἀλλὰ θεόθεν καιρίᾳ πληγὴ βλη- θεὶς ἀπέρρηξε τὴν βέβηλον ψυχὴν στήλην ὕβρεως ἀδιαλείπτου κεκομισμένος V2) [*](1 <περὶ> inserui | μὲν τὴν VB 2 πέρας] πέρσας 3 δ’ edd 6 τούτων CP sed in utroque ν eras, Α sed γρ τῶν in marg, I | τῶν om PIBUV Got 8 τὸ om Ι 11 μέλλων e μεγάλων corr I3 12 δέξασθαι ΙΜ | πολεμίων Ι sed ω in ras m3 13 πρᾶγμα Ι 17 αἱ om Re | λόγους Got)

ἀνθ’ ὅπλων χρῆσθαι τοὺς Ἀχαιμενίδας ἐκείνου τοῦ δέ- ους αὐτῶν ἐγκατατεθειμένου ταῖς ψυχαῖς. τοιοῦτος ἡμῖν ὁ τὰ ἱερὰ τοῖς θεοῖς ἀνιστάς, κρείττω μὲν ἔργα λήθης ἐργασάμενος, κρείττων δὲ λήθης γεγενημένος.

42. Ἐγὼ δὲ ἠξίουν τὸν πρὸ τοῦδε τὰ μὲν τῶν ἐναντίων καθαιρεῖν καὶ κατασκάπτειν καὶ κατακάειν, ἐπειδήπερ ἐγνώκει τῶν θεῶν καταφρονεῖν, εἰ καὶ ἱερῶν γε καὶ ὁ τῶν ὄντων τοῖς πολεμίοις φειδόμενος ἀμείνων, οἰκείων μέντοι ναῶν πόνῳ καὶ χρόνῳ καὶ πολυχειρίᾳ καὶ πολλοῖς ταλάντοις κατεσκευασμένων καὶ προκιν- [*](R II 190) δυνεύειν ἄξιον. | εἰ γὰρ πανταχόθεν μὲν σωστέον τὰς πόλεις, λάμπουσι δὲ τούτοις μᾶλλον ἢ τοῖς ἄλλοις αἱ πόλεις καὶ οὗτοι τῶν ἐν αὐταῖς μετά γε τὰ κάλλη τῶν βασιλείων κεφάλαιον, πῶς οὐ καὶ τούτοις μετα- δοτέον προνοίας καὶ ὅπως ἐν τῷ σώματι τῶν πόλεων εἶεν σπουδαστέον; πάντως δέ εἰσιν οἰκοδομήματα κἂν εἰ μὴ νεῴ γε. δεῖ δέ, οἶμαι, τῷ φόρῳ τῶν δεξομένων. δεχέσθω τοίνυν ἑστώς, ἀλλὰ μὴ καταφερέσθω. μηδὲ τὸ χεῖρα μὲν ἀποκόπτειν ἀνθρώπου δεινὸν ἡγώμεθα, [*](20) πόλεων δὲ ὀφθαλμοὺς ἐξορύττειν μέτριον μηδ’ ἐν μὲν [*](1 cf. t. II 219, 18 2 cf. t. II 531, 10 17 cf. t. I 249, 1) [*](1 τοῦ δέους Β sed u in δέους eras τὸ δέος Re Anim „τοῦ δέος aut τὸ δέος “) et Cobet Misc. 164 τοῦ δέος coni Re in edit 5 πρὸ e πρὸς corr I3 6 κατακαίειν ΑΡ sed in utroque ι (1) eras, IU edd 7 εἰ καὶ scripsi cum Monnerio ἐπεὶ libri edd 8 γε e τε corr I3 | ὅτων Got qui βωμῶν καὶ βοτῶν vel ὁ τῶν coni 11 ἄξιον „mallem “ Re et delen- dum censet Cobet Misc. 163 ἠξίουν coni Got 17 νεώ scripsi ex Α coll. p. 89, 17 et 21; 111, 3 νεώ reliqui libri edd | δ’ Re) [*](18 ἑστῶτ᾿ Monnier 20 μὴ δ’ APIBMV Got μηδὲ Re | μὲν om Ι)

τοῖς σεισμοῖς τὸ πῖπτον ὀδυρώμεθα, σεισμῶν δὲ οὐκ ὄντων οὐδὲ βλαπτόντων αὐτοὶ τὸ ’κείνων ποιῶμεν.