Oratio 30

ἦν ἔθος πολλοὺς ἀγρότας εἰς | τοὺς γνωριμωτέρους συνιόντας ἐν ταῖς ἑοπ- [*](R II 176) ταῖς θύσαντας εἶτα εὐωχεῖσθαι. τοῦθ’ ἡνίκα ἐξῆν ποιεῖν, ἐποίουν. μετὰ ταῦτα πλὴν τοῦ θύειν ἡ περὶ τἄλλα ἔμεινεν ἐξουσία. καλούσης τοίνυν τῆς εἰωθυίας ἡμέρας ὑπήκουον καὶ οἷς ἀκίνδυνον ἐτίμων αὐτήν τε καὶ τὸ ἕδος. ὅτι δὲ καὶ θύειν ἄξιον, οὐδεὶς οὔτ’ εἶπεν οὔτ’ ἤκουσεν οὔτ’ ἔπεισεν οὔτ’ ἐπείσθη. οὐδ’ ἂν εἴποι τις τῶν ἐκείνοις ἐχθρῶν, ὡς ἢ αὐτόπτης θυσίας γέγο- νεν ἢ ὡς ἔχει τὸν μεμηνυκότα. εἰ δ’ ἦν ταῦτα ἢ τὸ ἕτερόν γε, τίς ἂν ἤνεγκε τούτους ἕλκοντας καὶ βοῶντας καὶ κατηγοροῦντας οὐκ ἐν τῷ Φλαβιανοῦ δικαστηρίῳ, ἀλλ’ ἐν τοῖς ὡς ἀληθῶς δικαστηρίοις; οὕτω γὰρ λον ᾤοντο ἂν ἀναιρήσειν τὸ θύειν ἀνελόντες τῶν τε- θυκότων τινάς.

ἀλλ’ οὐκ αὐτῶν ταῦτα εἶναι φήσουσι παραδιδόναι τοῖς ἀποκτενοῦσιν ἄνθρωπον, οὐδ’ ἢν τὰ δεινότατα εἰργασμένος ᾖ. ἐγὼ δὲ ὅσους μὲν ἐν στάσεσιν ἀπεκτόνασιν οὐδὲ τὴν τῆς προσηγο- [*](12 cf. p. 95, 17) [*](1 ἦν Re ἣν libri Got | ἀγρότας, scripsi cum ΒΜ ἀγροὺς reliqui libri sed ἀγρότας in marg C f, edd 4 μεταταῦτα ΙΒ MV 7 ἶδος AP Got ἔθος coni Orelli at cf. t. Ι 160, 18; t. II 290, 2 | ἄξιον Got sed ἠξίουν in marg 8 οὔτε (3) Got 9 ἐκείνης Β 10 ἔχει voce desinit fol. 140 in A; excidit folium unum quo continebantur verba τὸν μεμηνυκότα usque ad 101, 20 πλημμελεῖν. εἰ (cf. p. 81), quae omissa in Got Re (qui lacunam indicavit) in lucem protraxerunt e codice Ρ simul in- spectis U et Urb. 125 Vat. 81. 939 Angelus Mai in appendice editionis alterius Frontonis Romae 1823 p. 422 — 424, ex apo- grapho Barberini a Ι. Leopardi facto Ludovicus de Sinner, ex apographo codicis V a Gasda facto Maur. Schmidt Philol. XXII p. 175 — 177 11 ἤνεγκε] ἀνεῖχε Monnier | καὶ βοῶντας bis Μ sed alterum del m3 12 φλαβιανῶ Ι 17 ὅσους Ι sed υς in ras m3)

21. Εἰ δέ μοι γράμματα λέγουσιν ἀπὸ βίβλων αἷς φασιν ἐμμένειν, ἐγὼ τὰ πράγματα ἀντιθήσω τὰ παρὰ φαῦλον ἐκείνοις πεποιημένα. εἰ δὲ μὴ τοῦτο τοιοῦτον ἦν, οὐδ’ ἂν ἐτρύφων. νῦν δ’ ἴσμεν αὐτοὺς καὶ ὅπως χρῶνται μὲν ταῖς ἡμέραις, χρῶνται δὲ ταῖς νυξίν. οὔκουν ἦν εἰκὸς τοὺς οὐκ ὀκνοῦντας ἐκεῖνα τοῦτο [*](2 ἂν ἐνέγκῃ Ι sed ἀν praepos m3 ἐνέγκῃ ΒΜ 3 αὑτῶν Ρ sed ‘ in ras m2 αὐτῶν IMV | ἐπιμελείαις Ι sed ς add m3 4 οὔσῃ Ι sed ῃ in ras m3, V sed τῆ πενία suprascr m2 | ὀρφα- νοῖς Ι sed ῖ in ras m3 7 πικροτάτῳ scripsi πικροτέρῳ libri edd | γε om ΒΜ 8 τοῦ om V 9 εἶτ’ — 14 ὡμολογήκασιν citat Plan fol. 104 9 ἐκείνους μὲν Ι sed ους μὲν in ras m3 10 αἰτιαθέντες CI sed ε (2) in a corr C2I3, Β | ἀπόλλυτε Μ Plan 11 ὔ inserui cum Monnerio om libri Plan | τὸ om Plan | τὰ inserui cum Plan om libri edd 13 ἔκτειναν scripsi coll. 101, 3 ἔκριναν libri Plan edd | οὐ] οἱ Ι | μὴ δ’ libri Plan | ἀφορμὴν Mai Monnier 14 εὐπορεῖν Ι sed εὑ in ras m3 | ὡμο- λογήκασι Ι 15 εἰ Μ sed ε et ’ in ras m2 | βίβλων e βιβλίων corr I3 16 παραφαῦλον CU 17 φαύλων Mai Sinner | ἐκείνοις scripsi ἐκεῖνα libri sed ἐκείνοις in marg Μ2 19 τοῖς τοῖς (2) B | νυξί Ι 20 οὐκοῦν Ι sed in οὔκουν corr m3, Β Monnier | ταῦτα Μαι)

τεκμήριον δέ, ἦν ἄγαλμα ἐν Βεροίᾳ τῇ πόλει χαλκοῦν, Ἀσκληπιὸς ἐν εἴδει τοῦ Κλεινίου παιδὸς τοῦ καλοῦ καὶ ἡ τέχνη τὴν φύσιν ἐμιμεῖτο, τοσοῦτον δὲ ἦν τὸ τῆς ὥρας, ὥστε καὶ οἷς ὑπῆρχεν αὐτὸν καθ’ ἡμέραν ὁρᾶν, εἶναι τῆς θέας ὅμως ἐπιθυμίαν. τούτῳ θύεσθαι θυσίας οὐδεὶς οὕτως δής, ὡς εἰπεῖν ἂν τολμῆσαι. τοῦτο τοίνυν, ὦ βασιλεῦ, τὸ τοιοῦτον πολλῷ μέν, ὡς εἰκός, πόνῳ, λαμπρᾷ δὲ ἠκριβωμένον ψυχῇ κατακέκοπται καὶ οἴχεται, καὶ τὰς Φειδίου χεῖρας πολλαὶ διενείμαντο. διὰ ποῖον αἷμα; διὰ ποίαν μάχαιραν; διὰ ποίαν ἔξω τῶν νόμων θερα- πείαν;

ὥσπερ οὖν ἐνταῦθα καίτοι θυσίαν οὐδεμίαν εἰπεῖν ἔχοντες ὅμως πολλὰ μέρη τὸν Ἀλκιβιάδην, μᾶλ- λον δὲ τὸν Ἀσκληπιὸν ἔτεμνον ἀποκοσμοῦντες τὴν πόλιν τοῖς περὶ τὸ ἄγαλμα, οὕτω χρὴ νομίζειν αὐτοῖς καὶ τὰ περὶ τοὺς ἀγροὺς ἐσχηκέναι. τέθυκε μὲν ἱερεῖον οὐδείς, ἐν οἷς δὲ καμόντες αὑτοὺς ἀνέπαυον ἱεροῖς, ταῦτα ἀνῄρηται μείζω τε ὁμοίως καὶ ἐλάττω. καὶ νε- ναυαγηκόσιν οἱ ταῦτα παθόντες ἐοίκασιν ἀνθρώποις ἐκπεσοῦσι τῶν νεῶν ἐφ’ ὧν ἔπλεον.

24. Πότεροι τοίνυν τῶν δίκην ὀφειλόντων εἰσίν, οἱ τετηρηκότες τοὺς νόμους ἢ οἱ τὴν αὑτῶν βούλησιν ἀντ’ ἐκείνων πεποιημένοι; εἰ γὰρ δεινὸν μέν, ὦ βασι- λεῦ, τὸ τοῖς ὑπὸ σοῦ γραφεῖσιν ἀπειθεῖν, φαίνονται δὲ πεισθέντες μὲν οἱ μὴ τεθυκότες, ἐναντία δὲ πεποι- ηκότες οἱ διαφθείραντες ἃ μένειν τοῖς ἔχουσιν ἐδέ- δοκτό σοι, οἱ δίκην εἰληφότες ἐν αὐτῷ τῷ λαβεῖν ὀφείλουσιν· ἣν γὰρ οὐ προσῆκεν ἔλαβον ζῆν μὲν ἐάσαντες οἷς ἐνεκάλουν, ἃ δ’ οὐκ ἦν αἰτιάσασθαι τῶν γε ἀψύχων ὄντα κατεσκαφότες.

25. Καὶ μὴν εἰ καὶ σφόδρα τοῦτο ἦν ἀδίκημα, τὸ μὲν ἀξίους δεῖξαι δίκης ἐκείνους τούτων ἦν, τὸ δὲ ἐπιθεῖναι τὴν δίκην τοῦ δικαστοῦ. δικαστοῦ δὲ οὐκ ἦν ἀπορῆσαι τῶν ἐθνῶν ὑπ’ αὐτοῖς ὄντων ἁπάντων. οὕτω καὶ τοὺς φονέας οἱ τῶν ἀπεσφαγμένων οἰκεῖοι τιμωροῦνται λόγοις μὲν τοῖς παρ’ ἑαυτῶν, ψήφῳ δὲ τῇ τῶν δικαζόντων. οὐδεὶς δὲ ἁρπάσας ἐπὶ τὸν ἀνδροφό- νον ξίφος προστίθησιν αὐτὸ τῷ ’κείνου <τραχήλῳ> σάμενος ἀντὶ τοῦ δικαστηρίου τῇ χειρί, οὐδὲ γὰρ ἐπὶ τυμβωρύχον οὐδὲ προδότην οὐδὲ τῶν τὰ ἄλλα ἀδι- κούντων οὐδένα οὔτε πρότερον οὔθ’ ὕστερον, ἀλλ’ ἀντὶ τῶν ξιφῶν εἰσαγγελίαι καὶ γραφαὶ καὶ δίκαι.