Oratio 27

Libanius

Libanius, Oratio 27, Libanii Opera Vol 3, Orationes XXVI-L, Teubner, Foerster, 1906

23

ἐπαινῶν ἠξιωκὼς ἃ τῆς βελτίονος ἦν μοί- [*](R II 110) ῥᾶς τῶν Ἰκαρίῳ πεπραγμένων, οἶμαι προσήκειν μηδὲ τὰ χείρω σιγῆσαι. τὸ γὰρ δίκαιον οὕτως ἂν κὰτ ἄμφω σώζοιτο τῶν μὲν εὐλογίας, τῶν δὲ κατηγορίας τετυχηκότων, καὶ ἅμα δειχθείην ἂν ἐκ τούτων ἥκιστα κολακεύων, εἴπερ καὶ ἐν οἷς ἡμάρτηκεν εἰρήσεται. ὃ τῶν ἄλλων ὅσοι συγγεγράφασιν οὐκ οἶδα ἔγωγέ τινα πεποιηκότα, ἀλλ’ ὃν ὡς χρηστὸν ἐπῄνεσαν, μένουσιν ἐπαινοῦντες, κἂν τοὐναντίον ποιεῖν παραινῇ τὰ πράγ- μάτα, καθάπερ τῶν ἐκείνοις ἔξω τοῦ προσήκοντος γεγενημένων αὐτοὶ δώσοντες λόγον.

[*](C = codex Chisianus)[*](A = Monacensis gr. 483 (Augustanus))[*](Ρ = Palatinus gr. 282)[*](I = Marcianus append. XCI 2)[*](Μο = Monacensis gr. 101)[*](Β = Barberinus II 41)[*](Va = Vaticanus gr. 81)[*](V = Vindobonensis phil. gr. XCIII)[*](1 τοῦ αὐτοῦ ante κατὰ V | ᾱ ος add Ρ2 πρῶτος BVa om CAMo V | λόγος ἐννακαιδέκατος post ἰκαρίου V rubr, in marg κθ΄ C, λόγος κζ΄ Ι3, μγ Β rubr 3 μὴ δὲ 6 φαίνοιτο Patm sed γρ σώζοιτο in marg m2 6 δειχθείη Μο Mor sed in hoc in marg γρ δειχθείην 8 ἄλλων ex ὅλων corr Mo2 10 κἀν I sed in κἂν corr m3, Β | τοὐναντίον Μο του ναντίον Ι cum ras 2 litt post u, supra quod pos m3 | παρ- αινεῖ I sed ει in η corr m3, Μο)
24

2. Ὡς μὲν οὖν ἢ ἔλαβεν ἢ ἐμέλλησε κατὰ τῶν μων Ἰκάριος, οὐδ’ οἱ πάνυ μισοῦντες αὐτὸν εἴποιεν ἄν, οὐδ’ ὡς κάλλει γυναικῶν ἐδούλευσεν οὐδ’ ὡς εἰς ὕπνον μακρὸν τὰς νύκτας ἀνάλωσε, νόσημα δὲ ἕτερον [*](R II 111) αὐτοῦ κατειλήφει τὴν ψυχήν, | ὑποψία πρὸς τὰ πολλὰ τῶν καλῶς λεγομένων καὶ τὸ μήτ’ αὐτὸν εὑρί- σκειν τὸ δέον τῶν τε συμβουλῶν ἀποκρούεσθαι τὰς ἀρίστας διὰ τὸ νομίζειν τὸν σύμβουλον τῶν αὑτῷ τι συμφερόντων διοικούμενον ἃ λέγοι λέγειν.

καὶ ταῦτα αὐτὸς πρὸς αὐτὸν ἔφην πολλάκις ἐπιτιμῶν, ὁ δ’ ἐμειδίασέ τε καὶ οὐκ ἠρνήσατο ὡς ἄν τι χρηστὸν ποιῶν. διὰ τοῦτο ὕδατι πολλῷ γεφύρας τινὸς πλεῖστα ἀγούσης εἰς τὴν πόλιν διακοπείσης καὶ τῶν περὶ τὴν τροφὴν ἡμῶν χεῖρον ἐχόντων ἔφασκον μὲν ἐγὼ τῆς Λητοΐου ψυχῆς δεῖσθαι τοῦτο τὸ πάθος πολλὰ αῦτα κατὰ τάχος ἐπηνωρθωκότος, ὁ δ’ ὕβρισέ μοι σιωπῇ τὴν συμβουλὴν οἰηθεὶς εἶναί μοι τὴν σπουδὴν οὐ τὴν πόλιν εὖ παθεῖν, ἀλλὰ τὸν ἄνθρωπον. εἰσῄει Θαλλὸς ὁ ἰατρὸς ὡς αὐτὸν τοῖς ἀπὸ τῆς τέχνης τὰ ἀπὸ τῆς γνώμης προστιθείς. ἔκλεισεν αὐτῷ τὰς θύρας ἐλέγξας [*](4 cf. p. 18, 6 18 ep. 191) [*](1 τὸν νόμον V sed τῶν νόμων suprascr m2, Μο Mor qui τοῦ νόμου coni 3 ἐδούλευεν ΡΜο edd | εἰς inser Ρ2 ἐς Β om I 4 άνήλωσεν Μο sed η in α corr et ν del 5 κατει- ληφὸς V 7 „malim συμβούλων et τοὺς ἀρίστους propter se- quentia“ Re 8 σύμβολον Μο | αὐτῶ IVa 10 voce des fol. 131 A quae sequuntur usque πε]ποίηκας p. 28, 6 uno folio amisso perierunt | ὅ IBV ὃ Μο 11 δὲ Re | ὡσάν Β) [*](12 διατοῦτο BV 14 τρυφὴν Mor | „malim ἡμῖν“ Re 15 δεῖσθαι ψυχῆς Μο edd | τοῦτο om I 16 κατατάχος ΒV | ὅ ΙΒV ὃ Μο Mor | μου post ἐπηνωρθωκότος excidisse coni Mor | δὲ Re | μοι Ρ sed οι in ras m2 18 θάλλης V 19 εἰς Β | αὐτῷ Mor, γρ αὐτὸς in marg)

25
μὲν ἐπ’ οὐδενί, πείσας δὲ αὑτὸν προδίδοσθαι.

περὶ τῶν ἱπποκόμων οἷς περὶ τοὺς ἁμιλλητηρίους ἵππους ὁ πόνος, διελέχθην ἀληθῆ λέγων, ὡς ὠμὰς κλοπὰς τὰς παρ’ ἑτέρων τὰς | νῦν κωλύοιεν πρότερον ταῖς [*](R II 112) φιλανθρώποις ταῖς ἑαυτῶν. ὧν γὰρ ὑφέλοιντο, τού- τοῖς ἀπεδίδοσαν μικρόν τι παρ’ ἑκόντων λαβόντες ὅσον αὐτοῖς εἰς ἄριστον ἀρκέσαι, κλέπτης δὲ ἕτερος οὐκ ἦν φόβῳ τῷ παρὰ τούτων. ἀλλὰ νῦν, ἔφην, οἱ μὲν πέπαυνται, καὶ τὸν πεπαυκότα εἶπον καὶ ὅπως καὶ διότι, μεστὰ δὲ πάντα κακούργων οὐδὲν ἐπι- σταμένων μέτριον ἐπιτιθεμένων ἡλικίᾳ τῇ μάλιστα παρακρουσθῆναι ῥᾴστῃ. τὰ δὲ δία τὸ δέος τὸ τῶν οἰκιῶν ἐπὶ τὸν ποταμὸν ἄγει, ὁ δὲ ἀποπνίξας ἐπὶ τὴν θάλασσαν.

τοσοῦτον τοίνυν ἀγαθὸν ἀνανεούμενος τῇ πόλει ψυχρῶν ἤκουον ῥημάτων, ὅτι ἀλλ’ αἰσχρὸν κλέ- πτας ποιεῖν. ὁ δὲ τὸ μὲν ῥῆμα ἐφοβεῖτο, τὸ δος δὲ οὐκ ἐλογίζετο, ἀλλ’ ἐτήρησε | βλάβην [*](R II 113) τοσαύτην δεδιὼς συλλαβάς. καὶ πόσῳ βέλτιον ἦν ἀλ- γῆσαι μᾶλλον τοῖς θανάτοις τοῖς διὰ τὰς κλοπὰς ἢ δεῖσαι τὰς ἐγγὺς παιδιᾶς κλοπὰς ἐφ’ αἷς τις ἤδη καὶ ἐγέλασεν; εἴ σοι θεῶν τις ἔλεγε πιεζομένῳ χαλεπω- τάτῃ νόσῳ, ὅτι ταύτην ἑτέρᾳ αὐτὸς ἐκβαλεῖ κουφοτάτῃ [*](1 μὲν om I | αὑτὸν Ρ sed ‘e’ corr m2, Β Mor ἑαυτὸν Va Re αὐτὸν reliqui libri | προδεδόσθαι Re | περὶ C sed. παρὰ ἀρὰ suprascr f, περὶ Μο παρὰ I sed ambo α in ras m3, BV 2 τῶν I sed ῶν ex ὸν corr m3 | ἁμιλλητηρίους Mo 3 διει- λέχθην CMo Mor | ὡ C sed σ add s 6 ἐπεδίδοσαν V | τι, ὡς παρ’ edd (γρ τὶ παρ’ in marg Mor) ὡς delevi 10 ὅτι scripsi e V διότι reliqui libri edd | μεστὰ] τὰ Mor quod corr Re 13 τὸ δέος om Mo edd inserui e reliquis libris | τὸ δέος τὸ] ὁ μὲν κλέπτης συλήσας ἀπὸ coni Re 16 αἰσχροὶ I 22 ἔλεγεν Μο)

26
τε καὶ δεινὸν οὐδὲν ἐχούσῃ, τῶν ἀτοπωτάτων καὶ τότ ἂν ἡγοῦ δέξασθαι τὴν ἐλάττω; οὕτως ἐστὶν Ἰκάριος φρόνιμος καὶ δύναται τὰ μὲν νοῶν αὐτός, τὰ δὲ ἑτέρῳ πειθόμενος εὐδαίμονα ποιεῖν τὸν ἀρχόμενον.

6. Ἕτερον τοίνυν ἀκούσατε. τοῦ λιμοῦ τὴν πόλιν ἡμῖν πτωχῶν ἐμπεπληκότος, ὧν οἱ μὲν ἐκ τῶν ἀγρῶν ἀνέστησαν οὐκ οὔσης αὐτοῖς οὐδὲ πόας ἔν γε χειμῶνι, οἱ δὲ πόλεις τὰς αὑτῶν καταλελοίπεσαν, καὶ βοηθείας αὐτοῖς τινος ἐκ τοῦ δικαστηρίου παρὰ τῆς Εὐμολπίου φιλανθρωπίας εὑρημένης παρακαλούμενος ὑπ’ ἐμοῦ πρὸς τὰ αὐτὰ δεινὸν εἶναι λέγοντος, εἰ τῆς ἐλάττονος ἀρχῆς ἡ μείζων ἐν τοιούτῳ καιρῷ φανεῖται χείρων, τοιαῦτα ἀκούων τὴν θαυμαστὴν ἐκείνην ἀπόκρισιν ἐποιήσατο ὁ γενναῖος ποιητής· μισεῖσθαι γὰρ ὑπὸ τῶν θεῶν ἅπαντας ἔφη τοὺς τοιούτους.

οὐκοῦν φι- λεῖσθαι φήσεις ὑπὸ τῶν θεῶν τοὺς πλουτοῦντας τας; ἐν δέ γε τούτοις εἰσὶν οἳ τε καταποντισταὶ καὶ οἱ κατὰ γῆν ἐκείνοις ἐοικότες οἱ ὧν ἂν ἀποσφάξωσι τὰ χρήματα ἔχουσι. καὶ ὅλως τοὺς ἀδικωτέρους εὑρή- σομεν εὐπορωτέρους. οὐδὲν οὖν ἕτερον λέγεις ἢ ὅτι [*](R II 114) φιλοῦσι τοὺς πονηροτέρους | οἱ θεοὶ καὶ πένης ἅπας ἢ καὶ κατ’ ἄλλο τι δυστυχῶν ἐχθρὸς ἐκείνοις. [*](9 cf. p. 31, 15. or. XLI t. II 364 sq. 369, 13 R. Sievers p. 167 14 cf. t. I 182, 9 sq. et infra or. XXVIII p. 48,2) [*](1 ἐχούσης Μο sed ς eras 7 αὐτῆς Μο Mor | λειμῶνι I sed λ ras e χ corr, Mor 8 πόλεως Mor | αὐτῶν ΙΜο Mor 13 ἐκείνων Mor 14 τῶν om Va Re 15 ἁπάντων VaMo edd 18 ὃν V sed ω supra o scr m2 | ἂν inserui e libris om edd 19 τοὺς — 20 εὐπορωτέρους citat Macar fol. 89 | εὑρή- σωμεν Β εὑρήσεις post εὐπορωτέρους Macar 20 οὐδὲν — 21 πονηροτέρους om Mor 21 ὢ Mor sed γρ οἱ in marg)

27
σκόπει τοίνυν, ποῦ τὸν πατέρα τίθης, ὅταν τοιαῦτα φιλοσοφῇς, καὶ πρὸ τοῦ πατρὸς πολλοὺς ὀνομαστοὺς ἀπ’ ἄλλων τε ἀρετῶν καὶ φιλοσοφίας, εἰ μὴ καὶ κράτη τὸν ἀποθανόντα κωνείῳ μεμισῆσθαι παρὰ τῶν θεῶν λέγοις.

καὶ μὴν ὅτι μὲν αἱ πόλεις εἰς τὸν ἀριθμὸν ἐζημίωνται τῶν σωμάτων διὰ τὸν λιμόν τε καὶ λοιμόν, παντί που δῆλον, εἰ δ’ ἀπόλλυνται μίσει θεῶν, ἐπιχαίροις ἂν αὐτοῖς εἰκότως. χαίρειν οὖν λογεῖς ἐν τῇ ζημίᾳ τῶν πόλεων;

9. Οὐκ οἶδα δέ, ὅ τι ποιῶν ἄνθρωπος χρηστὸς ἂν παρὰ σοὶ νομισθείη, εἰ τὰς μὲν διαβολὰς ἡγήσῃ πι- στάς, τοὺς δὲ ἐπαίνους ὑποπτεύσεις. πρὸς τί δὴ βλέ- πων τοῦτο λέγω; παῖδα τοῦτον Εὐπλόϊος καλεῖ καὶ πατέρα οὗτος ἐκεῖνον. ἧκεν Εὐπλοΐου ποτὲ βουλόμενα τιμῶν Χαρίδημον πάνυ τυγχάνειν καὶ ἐν οἷς ἔξεστιν, εἶναί τι πλέον αὐτῷ. ταῦτα οὗτος λαβὼν τὰ γράμματα καὶ τῶν πρότερον γενομένων ἀφεῖλεν, ὥστε μᾶλλον ἢ πρόσθεν αὐτὸν ἠγνόει νομίζων ἠδικῆ- σθαι τοῖς γράμμασιν. ᾤετο γὰρ παρὰ τοῦδε ἥκειν ἐκεῖνα καὶ οὐ τοῦ πέμψαντος εἶναι μᾶλλον ἢ | τοῦ [*](R II 115) πέμψαι πείσαντος.

ἐγὼ τοίνυν οὐκ ἐπέστελλον [*](1. Theodorum cf. t. I 182, 6 11 Xen. Mem. I 6,13. II 3, 15) [*](3 παρ᾿ V | καὶ (2) inserui e libris om edd | σωκράτην edd 4 τῶν om Re 5 λέγεις Ι λέγεις V μάτων Mo Mor | λοιμόν τε καὶ λιμὸν Μο edd 7 παντὶ δή που VaMo edd | δὲ Re | τῷ μίσει edd 8 αὐτὸς V num αὐταῖς?) [*](9 signum interrogationis posui e libris, punctum edd 10 ὄτι IMo | ἂν inserui e V om reliqui libri edd 11 ἠγήσει I 16 Χαρίδημον πάνυ] „fuit cum τὸν interponendum suspicarer“ Re 17 τὸν Ρ | γενομένων scripsi ut coni Mor γινομένων V γιγνομένων reliqui libri sed supra o eras Ρ)

28
μέν, παρὼν δὲ ἔλεγον εἰσκαλεῖν Ἀντίοχον εἰς τὴν αὐ- λήν, ἄνδρα ἃ φρονοίη λέγοντα κολακεύσαντα οὐδένα, λέγειν ἐπιστάμενον, ὁ δὲ ἐμοῦ καὶ ταῦτα καὶ πολλὰ ἕτερα λέγοντος καὶ οὐδὲν ψευδομένου καθάπερ εὐθὺς ἀποθανούμενος, εἰ παρακύψειε μόνον, πᾶν ἔφη πρό- τερον ὑπομενεῖν ἢ τοῦτο. καίτοι εἰ μὲν ὃ πεποίηκας ἐπ’ Ἀντιόχου, καλόν, κοινὸν ἔδει τοῦτ’ εἶναι· εἰ δὲ τοὐναντίον, πῶς οὐκ εἰσελθὼν ἐκάθητο πολὺ βελτίων ὢν τὸν τρόπον τῶν ἐν στρατηγίαις γεγενημένων καὶ χείρων ἡμῶν οὐδὲν τῶν ἐν τῷ διδάσκειν τοὺς νέους;

ἀλλ’ οἶμαι τὰ μὲν παρ’ ἐμοῦ καὶ τοῦ ἰατροῦ δεινῶς ὕποπτα, τὰ δὲ τῶν διακόνων ἀνύποπτα, κἂν ὁ στρα- τιώτης εἴπῃ τι, τὸ ἔργον προστίθης. διὰ τοῦτ’ ἀρτο- πόποι καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ἐν πληγαῖς. ὁ γὰρ οὐ θεραπεύσας πολλοῖς χρήμασι Φερένικον περὶ τὸν σταθ- μὸν ἀδικεῖ, καὶ τὸ συμβὰν ἐφ’ ἑνὸς ἄρτου, πολλὰ δ’ ἂν τοῦτο ποιήσειεν, ἐφ’ ἅπαντας τέταται, καὶ νικᾶν δεῖ τοῦ Φερενέκου τὸ ῥῆμα. οἱ δὲ ἐμὲ τὸν πεπεικότα αὐτοὺς κατελθεῖν ἀπὸ τῶν ὀρῶν ἐν αἰτίαις ἔχουσιν.

[*](R II 116)

12. Εἰμὶ | δὲ καὶ παρὰ τοῖς πολιτευομένοις ἐν μέμψεσιν ἑνὸς ἐπὶ τῆς λαμπροτάτης νουμηνίας φιλη- [*](13 cf. or. XXIX p. 63sq. 19 cf. p. 65, 19sq. t. I 182, 14 sq.) [*](1 αὐτὴν V 3 ἐμοῦ τε καὶ Β 6 voce πε]ποίηκας incipit A (fol. 132) 7 άντίοχον V (et γρ in marg m2 Patm) et ex ἀντιόχου corr I3 8 πᾶς Μο et Mor qui πῶς coni 10 τοὺς om libri Mor inser Re 13 διατοῦτ’ IBV | ἀρτοπόποι Ρ sed αρ in ras m2 ἀρτοκόποι V ἀρτοκόποι Va ἀρτοποιοὶ Mor cf. schol. ad p. 65,19; 35,12; 67,15; 71,2; t. I 296, 13; Phryn. p 222 Lob. lex. Seg. Bekk. Anecd. p. 447, 25 16 πολλάκις Mor sed γρ πολλὰ δ’ in marg 17 τέταται Re τέτακται libri Mor 19 ὁρῶν Va 20 εἰ μὴ Μο Mor)

29
θέντος τοῦ νόμου πᾶσι τοῦτο διδόντος. σὺ δὲ κτεῖς μὲν ὡς μισούμενος, ἐξ ὧν δ’ ἂν τοῦτο γίγνοιτο, ποιεῖς. τὸ γὰρ ἕνα ἀνθ’ ἁπάντων τοῦτ’ ἐδύνατο. ὁ μὲν γὰρ οὐκ εἶχε χάριν τοῦ εἰωθότος τυχών, οἱ ἠγανάκτουν <τῶν> ὀφειλομένων στερόμενοι.

καὶ τί δεῖ περὶ τὰ ἐλάττω διατρίβειν ἔχοντα πληγὰς πολιτευομένου πόνον ἰατροῖς παρασχούσας, ὥστ’ αὐτοὺς· μηδ’ ὅτι βιώσοιτο τὰ πρῶτα δύνασθαι λέγειν; ἀνὴρ γάρ τις διὰ τὰ τῶν ἁρμάτων <ὢν> ἐν πενίᾳ καὶ τουργηκὼς πρότερον καὶ λειτουργῶν ἐπαίετο | τὸ [*](R II 117) μετάφρενον κωλυόντων μὲν παλαιῶν νόμων, κωλύοντος δὲ τοῦ νῦν τεθέντος, δίκην οὐχ ὧν αὐτὸς ἠδίκει δι- δούς, ἀλλ’ ὧν τινες λούμενοι Κόκκου τοὔνομα ἐν εὐ- φημίαις εἶχον. πῶς οὖν οὐκ ἄδικον τῆς μὲν ὀργῆς ἐκείνους αἰτίους εἶναι, τῶν δ’ ἀπὸ ταύτης Ἑρμείαν ἀπολαῦσαι; καίτοι τοῦτό γε οὐδὲ Κόκκῳ τῷ πλεῖστα τετολμηκότι τετολμημένον ἴσμεν, ἀλλ’ εἰ καὶ τὰ ἄλλα ἐμαίνετο, τοῦτό γε ἐσωφρόνει καὶ πληγαῖς τὴν βουλὴν οὐχ ὕβριζε.

14. Βούλει σοι καὶ τὴν καλὴν φυλακὴν εἴπω, τοὺς ἐν ταῖς πύλαις στρατιώτας, οἷς τὸ μὲν πρόσχημα κω- [*](7 Hermiae cf. l. 15 et p. 49,22 et p. 57,13 11sq. Cod. Theod. XII 1, 39 et 80 et 85 cum notis Gothofredi. cf. p. 49, 3 sq.) [*](13 cf. ad p. 16, 10) [*](1 τοῦτο πᾶσι V 2 γίνοιτο V 3 ἴν Mor | τοῦτο edd 4 τοῦ ante τοῦ inser Re | τυχών scripsi e Β cum Cobeto Coll. 125 τυχεῖν reliqui libri edd 5 τῶν inserui 6 τί 1 sed suprapos m3 8 μὴ δ’ IBMo V | ταπρῶτα IV 9 διὰ τὰ scripsi τὰ διὰ libri edd ἄριστος διὰ τὰ ἅρματα aut παρὰ τὰ τῶν ἁρμάτων coni Re | ὢν inserui auctore Re 12 „malim ἠδικήκει“ Re 13 λουόμενοι Mor 19 ὕβριζε scripsi e V (et γρ in marg m2 Patm) ὕβρισε reliqui libri edd 20 τοῖς et στρατιώταις Mor)

30
λύειν πλὴν δυοῖν ἄρτοιν ἐξαγαγεῖν τὸν γεωργόν, τὸ δ’ ἔργον πωλεῖν τὴν ἐξαγωγὴν τοῖς γεωργοῖς; παρ’ ὧν μὲν γὰρ οὐκ ἐλάμβανον, οὐδ’ ὅσον ἐξῆν ἐξαγαγεῖν ἐπέτρεπον, τοῖς δὲ διδοῦσιν ἐξῆν ὁπόσον ἐθέλοιεν. ἀμελήσαντες γὰρ ὧν ἔδει πράττειν, ᾧ τὰ αὑτῶν αὐξή- σουσιν ἐποίουν. σὺ δ’ εἴτ’ εἰδὼς ταῦτα οὐκ ἠγανά- κτεις εἴτ’ ἠγνόεις, ἠδίκεις· τὸ μὲν γὰρ ἀμελείας, τὸ δὲ προδοσίας.

15. Τίς δ’ ἂν αὐτῷ λόγος εἴη καὶ περὶ τῶν κακῶν ἃ κοινὰ τῶν τε ἐν τῇ πόλει τῶν τε ἐν τοῖς ἀγροῖς ἐστι; λέγω τὰ περὶ τὸν χοῦν ὃν ἐκφέρειν ἀλλοτρίοις ἔδωκεν ὄνοις δέον οἰκείοις ἀναγκάζειν. ὡς μὲν οὖν βαρὺ τὸ πρᾶγμα, δηλοῖ τὰ δάκρυα τῶν ἐπὶ τοῦτο ἑλ- [*](R II 118) κομένων, | ὡς δ’ οὐ δίκαιον, αὐτὸς τῷ κωλύσαι μαρτυρεῖ. ἄρτι γὰρ ἥκων ἡμῖν καὶ πολὺ τοῦτο εὑρὼν ἔπαυσεν εὐθὺς τὰ τοιαῦτα φορτία τὰ μέγιστα τούτῳ τὴν ἀγορὰν ὠφελῶν.

ὁ δὲ δεινόν τε τὸ πρᾶγμα ἡγούμενος καὶ τῇ πόλει βλαβερὸν καὶ φάσκων ὑπὲρ τῶν τὰ τοιαῦτα κεχαρισμένων αἰσχύνεσθαι καὶ μηδ’ ἄρχοντας καλεῖσθαι δεῖν εἰπὼν αὐτὸς ἦν ὁ ταῦτα χα- ριζόμενος. καὶ εἰ μὲν θέρους, ἴσος ἂν ἦν ἐκείνοις, εἰ δὲ καὶ χειμῶνος, ἀδικώτερος πηλοῦ τοῦ χοῦ τοῦ μὲν [*](11 cf. t. II p. 551, 8 sq. 552, 4 sq. R 13 cf. t. II 566, 5 sq. R 14 cf. t. II 559, 2 sq. R) [*](5 αὐτῶν I 6 ἀγανακτεῖς V 7 εἶτ’ Ρ 10 τ’ Re 12 ἔδωκεν, ὄνους Mor | οἰκείοις reposui e libris οἰκείους edd | οὖν om Mor 13 τοῦτο scripsi e BV auctore Re τούτῳ reliqui libri edd 14 αὐτῷ coni Mor | num κωλῦσαι ut Mo ? cf. ad t. I 272, 5 16 ποιοῦντα V | τούτων CMo Mor 19 μὴ δ’ IB Mo V 21 ἴσως BVa 22 πολλοῦ V)

31
εὐθὺς ὄντος, τοῦ δὲ καὶ φερομένου γιγνομένου τῶν ὄμβρων τοῦτο ποιούντων. ὅταν οὖν ὁ αὐτὸς τὸ αὐτὸ εἴργῃ τε μὴ ποιεῖν καὶ διδῷ ποιεῖν, οὐκ αὐτὸς αὑτοῦ κατέγνωκε πονηρὰ κεχαρίσθαι;

17. βλέψον δέ, εἰ βούλει, καὶ πρὸς ἑτέραν μετα- βολήν, καθ’ ἣν ὁ τά τε ἄριστα καὶ τὸ πίνειν φεύγων οὗτος, ἐν ᾧ καὶ τοὺς δυνατωτάτους λυπεῖν ἔδει, παν- ταχοῖ καλούμενος ἧκεν οὐκ ἐξετάζων, τίς αὐτόν ἐστιν ὁ καλῶν, ἀλλὰ πᾶς ἄξιος ἦν, ὅστις ἔχοι μνησθῆναι τάξεως. ὥσθ’ οἱ τοῦτ’ ἐγκαλοῦντες | ἑτέροις οὐκέθ’ [*](R II 119) ὁμοίως εἶχον.

18. Καλὴ μὲν οὖν οὐδὲ αὕτη γε ἡ χάρις, πολλῷ δὲ ἣν ἐρῶ φαυλοτέρα. ποῦ γὰρ νῦν ὁ φαλακρὸς τέ- τακται; ἐν τοῖς ὑπὸ σέ. ποῦ δ’ αὐτὸν ὁ νόμος ἔταττεν; ἐν τοῖς ὑπὸ τὸν Εὐμόλπιον, δίκαια ποιῶν ὁ νόμος ἐπανάγων τὸν ἀποδράντα. πῶς οὖν τοῦτο ἐγένετο; τῷ νόμῳ μὲν πειθόμενος ἀποδεδώκεις <ἂν> αὐτόν, δὲ αὐτὸν ἐν ᾧπερ ἦν ἐᾶν ὧν οἶσθα δίδως τὴν χάριν ὁ ὑπὲρ τῶν νόμων ἥκων καὶ οὐκ ἂν ἀνασχόμενος ούτων λόγων. γενόμενος δὲ ἐκεῖνος ταῖς ἐπαγγελίαις [*](6 cf. p. 10,9 sq. 13 Φερένικον (p. 28, 15 et 18; 58, 3) signi- ficari coniecit Re 15 cf. p. 26, 9) [*](19 ἥκων] ὡς ἔλεγες πρότερον V r) [*](1 γινομένου V 3 μὴ inser Α2 om IV | μὴ post καὶ V sed del m2 | αὐτοῦ ΙΜο 5 δ’ Re 6 ὅδε Mor | πεινῆν φεύγει Mor 7 ὧν Μο sed ν eras | πανταχοῦ Β πανταχῆ IV 8 ἧκεν I sed εν add m3 | οὐκ om Β inser Va2 9 ἔχει V 10 οὐκ ἔθ᾿ ΑΡΙ 12 inter μὲν et οὖν ras 3—4 litt A | Re | γε om | 13 ἣν Ι sed (??) in ras m3 14 ὁ νόμος] ἔταττεν Mor sed γρ ἔλαθεν in marg 17 ἂν inserui auctore Re | δεομένων — 18 οἶσθα Patm sed ἐν ἄλλω οὕτως· δεομένων ἁ .. ὦν οἶσθα ἐᾶν αὐτὸν ἐν ἦν ἦν in marg m 2 20 δ’ Re)

32
θρασὺς ἵστησί τέ σε βοήσας καὶ κατηγορεῖ τῶν σμένων καὶ δοκεῖ δίκαια λέγειν καὶ αἱρεῖ σε παρὰ σοὶ κριτῇ καὶ τῶν φόβων ἀπηλλαγμένος οὓς ἐφοβεῖτο, φοβῶν ἑτέρους διὰ τῆς πόλεως ἔρχεται, οἱ δὲ ταῦτα αὐτῷ καταπράξαντες φαιδροὶ φαιδρὸν ὁρῶσιν.

19. Οἶμαι τοίνυν τοὺς αὐτοὺς ἀνθρώπους ἀφ’ ὁμοίων λόγων καὶ τὰ περὶ τἀργύριον τὸ μικρὸν δεδυ- νῆσθαι, ὃ ἐθηράθη μὲν ὑπὸ τοῦ βελτίστου Κλεινίου [*](R II 120) κείμενον περὶ τὸν | λιμένα πλοῦν ἀναμένον τὸν ἐπὶ Καρχηδόνος, ἐποίει δὲ ἀσθενεστέραν ἡμῖν τὴν πόλιν, ἐποίησε δ᾿ ἄν ἰσχυροτέραν ἀποδοθέν τε καὶ ἀναβάν. ἀεὶ μὲν οὖν τὴν ἐπιοῦσαν ἡμέραν τοῦτο ἕξειν ἐνομίζομεν, τἀργύριον δὲ ἡ πόλις οὐδὲ νῦν κε- κόμισται.

τὰ δὲ ἐντεῦθεν κέρδη τοῦ φάσκοντος μὲν Σελευκείᾳ βοηθεῖν, ἃ δ’ οἶδεν ὀνήσοντα δονίους ποιοῦντος τί οἴει ταῦτα Ἀντιοχέας ἀγνοεῖν ἢ μὴ χαλεπαίνειν εἰδότας ἢ δεῖσθαι μάντεων εἰς τὸ μα- θεῖν τοὺς ταύτην εἰληφότας τὴν χάριν, ἣ σοὶ μὲν ψόγον ἐνήνοχεν, οὐ γὰρ ἄλλο γε οὐδέν, δεῖ γὰρ τἀ- λήθη λέγειν, ἐκείνοις δὲ καὶ λῆμμα πρὸς ὃ πάντα κεχηνότες τὸν χρόνον οὐ δεδοίκασι;

σὺ δ’ ἄμεινον ἐβουλεύου τὰς πρώτας τῶν ἡμερῶν, ὅτ’ ἀπήλαυνες μὲν τὸν τοῦ παρέδρου πατέρα, ἐβουλεύου δὲ ὅπως αὐτὸν ἐκβάλῃς τὸν πάρεδρον ὡς πλειόνων ἢ προσῆκε γραμ- μάτων εἰσιόντων τε καὶ ἐξιόντων τῶν μὲν παρ’ ἐκεί- [*](1 κατηγορεῖ et 2 δοκεῖ Re κατηγόρει et ἐδόκει libri Mor) [*](2 καὶ ἐδόκει δίκαια λέγειν bis C sed alterum del s | λέγει Β) [*](4 ἄρχεται Μο Mor sed in hoc γρ ἔρχεται in marg 5 αὐτὰ V γρ αὐτοὶ in marg m2 Patm 10 δ’ Re 12 οὖν om Μο Mor 13 „malim ἄξειν“ Re 15 ὀνήσαντα Ι 16 τί; οἴει Mor τί οἴει,. Re 18 ἢ Μο Mor qui ἣ coni 19 ψόγον μὲν Β 22 ἐβούλευον ex ἐβούλευον corr Ρ2 | μὲν om I 24 ἐκβαλεῖς?)

33
νοῦ, τῶν δὲ παρὰ τούτου, καὶ ἦν σοι κλέος ἔκ τε ὧν ἐποίεις ἔκ τε ὧν διενοοῦ. ἔπειτα ὀστράκου, φασί, μεταπεσόντος ἀμφότεροι φίλτατοι. καὶ ἀνέῳκτο μὲν ἅπασιν ἡ θύρα γράμμασιν, ἀνέῳκτο δὲ τῷ πατρί. ἐδό- κεις δὲ τοῖς ἀνθρώποις εὑρηκέναι μὲν ὃ χρῆν ποιεῖν, οὐ τολμῆσαι δὲ διὰ δή τινα φόβον.

τοιγαροῦν ἐνέπλησας μὲν ἀνθρώπων τὸν στενωπὸν τοῦ πατρὸς τὸν ἔρημον, ὃν δὲ τὸ κηπίον ἔτρεφε λαχάνοις μόνοις, τούτῳ πανταχόθεν τὸ τρυφᾶν. τῶν δώρων δὲ τὰ μὲν ἀμοιβὴν ἔχει, τὰ δὲ παράκλησιν. οἱ γείτονες δὲ ὁρῶν- τες θαυμάζουσιν. | ὁ δὲ πωλεῖ τὰς εἰς Φοινίκην [*](R II 121) ἐπιστολάς, κἄν τις τῆς σῆς ἀρχῆς δέηται, θεραπεύσας ἐκεῖνον θαρρεῖ περὶ τοῦ τέλους.

οὗτος καὶ τὸ καινὸν δὴ τοῦτ’ ἔδειξε. Κάλλιππον δοκοῦντα ἄρχοντι νοῦν τε ἔχειν καὶ νήφειν καὶ δύνασθαί τι τῶν τῆς πόλεως ἐπανορθοῦν τὸν ὑπὸ τῆς ὑπωρείας πίνοντα ἔωθεν πολλῶν ὁρώντων, ἔπειτα ὀρχούμενον, ἔπειτα πίνοντα, πάλιν δὲ ὀρχούμενον, τὸν εἰ πόρνας διαλ- λάξειε μαχομένας μέγα ποιούμενον, οὗτός ἐστιν ὁ πεί- σας, οὗτος ὁ ἐξαπατήσας.

σὺ δὲ ἀκούσας, ὡς [*](2 cf. or. pro Olymp. ed. Siebenk. p. 81, 25. Plat. Phaedr. p. 241 Β. Dio. Chrys. or. IV p. 176 R. 16 cf. t. I 523, 1 2 ἐπὶ τῶν ἐξαίφνης πρὸς οὐδένα λόγον μεταβαλλομένων V2) cf. Diogen. III 54 cum nota Leutschii 7 τὸν στενωπὸν] ἔνθα [*](2 φασὶ Α sed α in ras m2 5 ἐχρῆν VaMo edd χρὴ I 8 μόνοις A sed ι in ras m2 12 κἄν τις] „interponendum νί- detur τι“ Re 14 δεινὸν Β | δὴ om Β | κάλιππον ΙΒ κάλ- λιπον Va Mor | δοκοῦντα ἄρχοντι] „videtur inserendum τῷ πρό- τερον“ Re 17 ἔωθεν — 18 πίνοντα om Μο Mor 18 διαλ- λάξει καὶ V 19 οὗτος ἔστιν V 20 δ’ Re)

34
ἀγαθὸς ἐκεῖνος, εὐθὺς ἐπίστευσας ὑπερβὰς βάσανον δεινὴν ἀνδρὸς ἐπιδεῖξαι φύσιν. τίνα ταύτην; τὴν περὶ τὰ αὑτοῦ πρόνοιαν. καὶ οὐκ ἠρώτησας παρ’ ὧν ἂν τἀληθὲς ἔμαθες· ὁ δὲ ἄνθρωπος οὗτος, εἰ καὶ μὴ προσέθηκε τοῖς πατρῴοις χρήμασιν, αὐτά γε ἐκεῖνα διέσωσεν; ἤκουσας ἂν πάντα πεπραμένα, πάντα ἀνηλωμένα, πάντα δι’ αἰδοίων τε καὶ γαστρὸς οἰχόμενα. μὴ γὰρ δὴ τῶν ὡς κατελειτούργησε τὴν οὐσίαν λεγόντων ἀνέχου. οὗτος γάρ ἐστιν ὁ καὶ τῇ τοῦ βασιλέως φιλανθρωπίᾳ κακῶς χρησάμενος ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἡμέρας κομισάμενός τε καὶ ἀποδόμενος τοὺς ἀγροὺς καὶ μικροῦ τὴν τιμὴν ἅπασαν αὐτοῦ καταφαγών. [*](R II 122) ἢ καὶ τότε ἐλειτούργει τῇ πόλει; καὶ τὴν | Λαΐδα ἀντὶ τοῦ Δῖός λογιεῖσθε;

τὸν οὖν αὑτὸν γυμνώ- σαντα ὧν παρειλήφει καὶ πολλὰ μὲν δεδανεισμένον, μικρὰ δὲ ἀποδεδωκότα, τῶν δ’ ἀγοραίων πολλοῖς αἴτιον θανάτου γενόμενον τὰς τιμὰς ὧν ἤσθιε δώσειν μὲν αὐτοῖς ὑπισχνούμενον, δόντα δὲ οὐδέποτε, ὃ δὴ καὶ τελευτῆς ἐπιθυμῆσαι τοὺς ἀνθρώπους κατηνάγκασε, τοῦτον οὖν κύριον ποιεῖς τοσούτων ἐθνῶν καὶ οὐ δέδοικας μὴ τοῦτο πύθηται βασιλεύς, ὅτι ἐπὶ Καλ- [*](8 Dem. pro Phorm. p. 956, 20) [*](1 βάσανον — 2 φύσιν ad versum comoediae Atticae δεινή ’στι βάσανος ἀνδρὸς ἐπιδεῖξαι φύσιν revocavit Kockius Fr. Com. Att. III p. 501 n. 501 „aliud poetam significasse, vinum vel aurum vel casus “ opinatus 3 αὑτοῦ scripsi ex APBVaMo in quo ‘ ex ’ corr αὐτοῦ reliqui libri edd 4 δ’ Re 5 πατρῴοις ΙΒΜο | αὐτὰ δέ γε V 6 πεπραγμένα BVa sed in hoc γ eras, Mor qui πεπραμένα coni 7 τε om Mor 8 post μὴ ras –3 litt I 12 αὐτοῦ del Cobetus Coll. 125 | καταφαγών scripsi auctore Cobeto φαγών libri edd αὐ- τὸν Μο Mor 16 τὸν I 17 δώσει Μο 20 τοσοῦτον Β 21 βασιλεῖ Mor | ὅτι Re ὅτ᾿ libri Mor | καλίππω I καλλίπω Va)

35
λίππῳ τὰ τῶν ὠνίων γεγένηται σοῦ ταῦτα ψηφισα- μένου;

σὺ μὲν οὖν ἀνεπείσθης ἀγαθὸν εἶναι τὸν κακόν, ἃ δ’ εἶπον ξένοι τινὲς πρῴην ἥκοντες, δεῖ σε μαθεῖν. λεγομένων γὰρ παρ’ ἐμοῦ περὶ σοῦ λόγων βελτιόνων, ὅπερ εἰώθειν ποιεῖν, ἀλλ’ ἡμεῖς, ἔφασαν, ἐσμὲν δὲ ἀστυγείτονες, σὲ μὲν αἰδούμεθα, τοὺς ἐπαίνους δέ σοι τούτους ἐξαλείφει Κάλλιππος. οὐ γὰρ ἂν κακὸς ὢν ἤρεσκεν ἀγαθῷ, εἴπερ ἦν ἀγαθὸς Ἰκάριος. ὡς δὲ ἐκεῖνος κακός, ἔδειξαν αἵ τε καθ᾿ ἡμέραν πληγαὶ καὶ τὸ πλῆθος τούτων καὶ τὸ μέγεθος καὶ τὸ διὰ πάντων.

καίτοι μέ- ρος | γε παρὰ σοῦ τὸ τῶν ἀρτοπόπνω παρειλήφει, [*](R II 123) ὁ δ’ αὑτῷ τὰ ἄλλα ἐδεδώκει καὶ πάντων ἧπτο καὶ πάντας ἀπώλλυ πλήττων ἄνευ νοῦ καὶ ὧν οὐδεπώποτε εὐθύναι γεγόνασι, ταῦτα ἄγων εἰς λόγον καὶ τὰ μὴ δυνατὰ κε- λεύων ἐν γράμμασι τοὺς καπήλους ἐλάττονος ἕκαστον ἢ ἦσάν γε ἐωνημένοι πωλεῖν, ὃ μανίαν ἄμεινον ἢ μωρίαν προσειπεῖν. καίτοι εἴ τις αὐτὸν ἔροιτο· τοῦ χάριν τὸν ἄλλον χρόνον οἴκοι κρυπτόμενος νῦν ἀξιοῖς ἀστράπτειν, ὁπότ᾿ εἰ καὶ πρότερον τοῦτ᾿ ἔδρας, ἦν σοι καιρὸς πεπαῦσθαι; τί ἂν ἀποκρίναιτο ἢ ὅτι τότε μὲν τὸν πιστεύσοντα οὐκ εἶχε, νῦν δὲ εὗρε. [*](2 τὸ ΙΒ 3 πρώην IBMoV 5 ὥσπερ Mor ἐξα- λείφει Ρ sed φει in marg add m2 | κάλιππος IVaV 9 κα- ὸ κῶς Μο 10 καθημέραν BV 11 καὶ (2) om Mor | διαὶ C 12 ἀρτοπόπων V sed π (1) e τ corr m2 ἀρτοκόπων Mor (in marg: γρ ἀρτοκόπος παραλελείφθη, αὑτῷ) 13 ὃ ΑΜο ὅ IBV | δὲ Re | αὑτῶ Ρ sed ῶ in ras m2 αὐτῶ BVaMoV Mor αὐτὸ I | ἧττον Μο Mor 14 οὐδὲ πώποτε Μο οὐδέποτε Β 17 ἦσάν γε scripsi auctore Re ἤσαν γε Ρ sed γ ras m2, BVa ἤσαν τὲ IV ἤσαν τε reliqui libri edd sed „τε aut delendum aut cum γε “ Re 19 ἄλλον γε χρόνον Β 21 νῦν I num ἢν ἄν?)

36

τίνι οὖν οἴει καταρᾶσθαι τοὺς ἀδικουμένους; ἐγὼ μὲν οὐκ ἆν εἴποιμι, δῆλον δέ ἐστιν ἅπασι. καὶ γὰρ οὐδὲ εἷς ἐστιν ὁ Κάλλιππος οὗτος, ἀλλὰ καὶ τῶν οἰ- κετῶν ἕκαστος, πολλοὶ δὲ οὗτοι. καὶ οὗτοι τοίνυν Κάλλιπποι οἱ τοὺς παριόντας καλοῦντές τε ἐπὶ τὰ πωλούμενα καὶ κελεύοντες ἁρπάζειν, ἐξεῖναι γάρ, ὁ δὲ πωλῶν ἔστηκεν ἐκπεπληγμένος τὼ χεῖρε συμπλέξας σιγῇ θρηνῶν, ὡς μὴ πάθοι τι δεινότερον.

καὶ τὰ πλείω τῆς τραγῳδίας ταύτης, τοῦ τήν τε θυγατέρα ἔχοντος αὐτοῦ καὶ συνόντος καὶ συνημμένου πάντα ἐστὶ κακουργήματα ἐνδεικνυμένου τοῖς ἀδικουμένοις, [*](R II 124) ὅτι καὶ αὐτῷ | τι δοτέον. οἱ δὲ διδόασιν ἀμφο- τέροις. ἢ πόθεν οἴει τὸν ἄπορον Κάλλιππον ἑστιάτορα εἶναι λαμπρὸν πειρώμενον οὐδὲν ὄντα ἀποφῆναι τὸν Ῥωμαῖον ἐκεῖνον ἀπ’ αὐτῶν τῶν φασιανῶν ἀρξάμενον;

30. Πάντα ταῦτα, Ἰκάριε, κλοπαὶ ἢ εἰ βούλει γε, μισθὸς παρὰ μὲν οὔπω πληγέντων τούτου, παρὰ δὲ τῶν τοῦτο παθόντων τοῦ μὴ χαλεπώτερα. σὲ δὲ των οὐδὲν εἰς ὀργὴν ἄγει διὰ τοὺς ἐπᾴδοντας, οἳ με- γάλοι μὲν ἦσαν ἐπὶ τῆς ἀρχῆς Κόκκου, μεγάλοι δὲ νῦν οὐ ταῦτα ἡμῶν ἐλπισάντων, ἀλλὰ μικροὺς μὲν [*](7 Thuc. IV 4, 2 15 Festum cf. t. I 157, 4 sq. Io. Chrys. hom. in Matth. LXX (al. LXXI) 4) [*](17 τούτου] τουτέστι τοῦ μὴ πληγῆναι C f P2 Mo) [*](1 τίνας Mor sed γρ τίνι in marg 3 κάλλιπος ΙΒ | τῶν οἰκετῶν] „videtur σῶν interponendum“ Re 4 καὶ οὗτοι in Μο2 5 κάλλιποι I | οἳ Re | περιόντας Μο Mor περιιόντας coni Re Anim 8 πάθη V | τί IV 9 πλοῖα Va | τε om V delendum videtur 12 τί I 13 κάλιππον I 14 τὸ Re 17 τουτέστι τοῦ μὴ πληγῆναι· post μισθὸς Mor del Re | ὑπὸ τούτου Mor 21 μὲν om V)

37
τοὺς τότε μεγάλους, ἐν τιμαῖς δὲ ἔσεσθαι τοὺς τότε ὑβριζομένους. σὺ δὲ ἑκατέροις τὰ πρόσθεν ἐφύλαξας, τοῖς μὲν τὸ δύνασθαι, τοῖς δὲ ἃ τότε εἶχον, καὶ τοὺς μὲν λογισμοῖς ἐφίστης λημμάτων παρέχων ἀφορμάς, οἱ δὲ οὐ δυνηθέντες ἐπαινέσαι Κόκκον, κἂν τὰ ἄριστα λέγωσιν, ἐκβαλλόμενον αὑτοῖς ὁρῶσιν ὑπὸ τοῦ σοῦ προσώπου τὸν λόγον.