Oratio 2

Libanius

Libanius. Libanii Opera, Volume 1, Fasc 1: Orationes I-V. Foerster, Richard, editor. Leipzig: Teubner, 1903.

εἰ δ’ οὐδὲν δεινὸν τὸν οὐ προσήκοντα ἀποθανόντα δακρύειν, πῶς δεινὸν τοὺς ζῶντας ἐν ὁδύ- ναις, ὃ πολὺ τοῦ θανάτου πικρότερον; εἰ δ’ ἄξιον ἀθυμεῖν κακώς φερομένης πόλεως, διὰ τί μὴ καὶ ἔθνους; εἰ δὲ ἑνός, διὰ τί μὴ καὶ πλειόνων;

ἀλλ’ ἐμοὶ μὲν τοὺς συναχθομένους, εἰ καὶ πλεῖστον ἀπέ- χοιεν τῶν περὶ λόγους, φιλῶ, τοὺς δ’ ἐν ἑτέροις τας εἰ μὴ τῶν αὐτῶν ἀξιοίην, οὐκ ἀδικήσω; οὐκ ἐσμὲν Κύπριοι οὐδέ, σὺν Ἀδραστείᾳ δὲ εἰρήσεται, τῷ σεισμῷ κατενεχθεῖσαν ἐπείδομεν τὴν πόλιν, ἀλλ’ ὅμως οἰμω- γαὶ | καὶ ὀδυρμοί, καὶ ὦ πόλεις, ποῦ ποτε ἄρ’ [*](R 189) ἐστέ; πολλῶν ἦν ἀκούειν λεγόντων, καὶ οὐδεὶς ἐπέ- πληξεν, εἰ τοσαύτῃ τῆς νήσου διειργόμενοι τῇ θαλάσσῃ μετέχειν τῆς συμφορᾶς ἐνομίζομεν.

τί οὖν αὐτοῖς [*](8 Menand. monost. 296 Μ Philem. com. fr. IV 63 (109) Μ. III 532 (202) Κ. 15 Zosim. IV 18 ?) [*](3 ἐκφερομένων] ἐπὶ ταφὴ ὅθεν καὶ ἐκφορά V) [*](1 συμφορῶν Fabr 6 μέν Μο 7 δὲ ΒΜ 9 δὲ ΒΜ 10 φυομένης Μο | τῆς πόλεως U 11 δ’ BM | διατί Β 13 δὲ ΒΜ 14 οὐκ delere vult Re 15 οὐδέ om Fabr 16 επ in ἐπείδομεν in ras Ι2 οὐκ ἐπ Fabr 17 ποτ’ Re | ἄρα BUIMo Fabr 18 ἦν ἂν UI 19 τοσαύτης Fabr | διειργο- μένης Fabr | τῇ om Β | θαλάττῃ ΙΜο Fabr 20 αὐτῶν Β)

256
ἡ περιεργία βούλεται; οὐκ εἰμὶ μὲν τῶν δυνάμεων ἡγεμὼν οὐδὲ ἐκοινώνησα τῶν ἐν Θρᾴκῃ παρατάξεων οὔτε ὡς στρατηγὸς οὔτε ὡς στρατιώτης, ἀλλ’ οὐδ’ ἂν ἀπὸ δένδρου ποθὲν ὑψηλοῦ τὴν θέαν ἤνεγκα ἂν τῆς μεγάλης ἐκείνης μάχης, ἀλλ’ ὅμως ἀκούσας τῆς συμ- βολῆς τὸ πέρας τό τε μέτωπον ἔπληξα καὶ τῶν τριχῶν ἔτιλα καὶ τὰς αἰτίας πρὸς ἐμαυτὸν ἐξήτασα τῶν κακῶν, ὧν τῆς ὑστεραίας καὶ πρὸς ἄλλους ἐμνήσθην. ἡμάρ- τανον οὖν τούτοις; καὶ τίς ὁ τοῦτο φήσων;

54. Οὐ βουλεύω μέν, ἀλλ’ ἀφεῖμαι ταῖς περὶ τοὺς λόγους φροντίσιν, ἄχθεσθαι δὲ ἔξεστί μοι καὶ τῇ τῶν βουλευόντων πενίᾳ καὶ τῷ τῶν τοῖς ἄρχουσιν τούντων πλούτῳ, ὧν ἔνιοι πέρυσι κρέα πωλοῦντες, οἱ δὲ ἄρτους, οἱ δὲ λάχανα ταῖς ἐκείνων οὐσίαις μεγάλοι γεγένηνται περὶ τιμῆς οὐδὲν διενεχθέντες· τοσοῦτος | [*](R 190) αὐτοῖς ἐστιν ὁ χρυσός.

οἱ δὲ καὶ τῷ μεγέθει τῶν οἰκιῶν λυποῦσι τοὺς γείτονας οὐκ ἐῶντες τῆς ρας ἀπολαύειν καθαρῶς. εἶτ’ ἐκεῖνοι μὲν οὐδὲν ἀδι- κεῖν σοι δοκοῦσι τῇ μεταβολῇ καὶ ταῖς τῶν πραγμά- τῶν διορυχαῖς, εἰ δέ τις ἐπὶ τούτοις οὐ δύναται σιω- πᾶν, φορτικὸς οὗτός ἐστι καὶ βαρύς;

ἀλλὰ σὺ [*](5 Amm. XXXI 13) [*](10 ἀφεῖμαι] τοῦ βουλεύειν ἔξωθεν νοουμένου V 20 διο- ρυχαῖς] ἤτοι ζητήσεσι καὶ περινοίαις V) [*](1 περιαργία U (ε m2 supra α) Ι | δυναμένων V 3 οὐδὲ UIMo Fabr | ἂν om UIMo Fabr 4 ποθὲν om UI 5 συμ- λ βουλῆς Μο 6 τε om Re 7 ἔτιλα V (λ suprascr. r | ἐξήτασα scripsi e CAPBM ἐξῄτησα Μο ἐζήτησα VUI edd 8 ἄλ λους cum rasura 1 vel 2 litterarum post λ prius A 11 δ’ Re 12 τῷ om U inser Ι2 | ἄρχουσι Ι 13 πέρυσιν CA πέρσην Μο 16 ἔστιν ex ἐστι οογγ I2 18 καθαρῶς ἀπολαύειν ΒΜ | εἶτα ΒΜ 21 u in σὺ ex οι corr V r)

257
μέν, εἴ σοί τις τῶν συγγενῶν ἴσος γένοιτο κατὰ πλοῦ- τον, ἀποπνίγῃ, καὶ τὸ πρᾶγμα οὐκ ἀνεκτὸν καὶ ἥδιστ ἂν δίκην ἔλαχες τῇ Τύχῃ, ἐμὲ δὲ αὐτὴν ὡς δίκαια ποιοῦσαν ἐπαινεῖν ἠξίους, οὕτω πολλῇ περὶ τοὺς ἀν- θρώπους ἀδικίᾳ κεχρημένην καθ’ ἑκάτερον, καθελοῦσαν μὲν οὓς εὖ ποιεῖν ἐχρῆν, δοῦσαν δὲ τὰ παρ’ αὑτῆς τοῖς καθάρμασιν.

ἢ καὶ τὸν τῶν ἡνιόχων πλοῦ- τον ἐπαινεῖν με προσήκει καὶ ὅς ἐστιν ἑτέροις τισὶν ἐπί τινι γέλωτι καὶ τὸ πρόχειρον εἶναι ζώνης τυχεῖν· καὶ τὸ τοὺς νεανίσκους ἀναισχυντεῖν, καὶ τὸ τοὺς πα- τέρας ταῦτα ὁρῶντας ἀνέχεσθαι, καὶ τὸ τῆς μὲν ἡμέρας τὸ πλέον καθεύδειν, τῆς δὲ νυκτὸς ἐν τῷ μέλλειν λοῦσθαι δαπανᾶν; ἐν ᾧ δὲ μέλλουσιν, ὅ τι καὶ ὅπου δρῶσιν, οὐ λέγω.

58. τέτταρες ἦσαν ὑπογραφεῖς ἐκείνῳ, περὶ οὗ λέγων τι καλὸν οἶδα λυπῶν, καὶ τὰς ἀγγελίας οἱ ροντες ἑπτακαίδεκα, καὶ ὁ τούτοις ἐφεστηκὼς ἆθλον εἶχε πολλῶν ἐτῶν τὴν περὶ τὸν χαλκὸν ἀρχήν, οἱ δ’ ἄλλοι | τὰς πόλεις ἐποίουν λαμπράς. τὰ δὲ νῦν, [*](R 191) οἱ μέν εἰσιν εἴκοσι καὶ πεντακόσιοι, οἱ δὲ τῶν μυ- ῥίων πλείους, ᾧ δὲ μέλει τούτων, ὁπότ’ αὐτῷ δόξειεν, [*](15 ἐκείνω] σὴ περὶ ἰουλιανοῦ Α cf. t. Ι 567, 8 — 569 4 R (O. Hirschfeld, Act. Acad. Berol. 1893, 435)) [*](1 τίς ABVMo | (??) in ἴσος in ras Ρ3 | γένοιτο corr e γένηται οιτο U2I2 γένηται Μο | κατὰ πλοῦτον inser Ι2 2 post ἀνεκτὸν inserendum ducat quispiam ἡγῇ, sed cf. or. VI p. 242, 20 R δεινόν τι τοῦτο 3 δ’ Re 4 ἠξιοῦ Fabr num ἀξιοῖς? 5 κεχρημεμένην Μο 6 οὓς inser P3 | αὑτῆς corr ex αὐτῆς P3I2 αὐτῆς AUMo αὐτοῖς Fabr 11 ταῦθ’ V | ταῖς Β | ἡμέραις Β 12 τε Fabr 15 ἐκείνου ΒΜ 16 τὶ ΡΒΜ VIMo 18 τῶν χαλκῶν ΒΜ | οἶδ’ Μο 20 ἤσαν Ι η σ ν (singulis litteris erasis) U 21 αὐτοῦ Μο)

258
ὕπαρχος ἀνεφάνη.

τούτοις κεντοῦμαι τὴν ψυχήν, περὶ τούτων οὐ δύναμαι μὴ τὰ δίκαια λέγειν καὶ ἔχω γε τοὺς ἀποδεχομένους, ὥσπερ ὑμεῖς ἀλλήλους ἐν τοῖς καλοῖς συμποσίοις, ἐν οἷς πολλὴ μὲν ἡ χιών, πολλὴ δὲ ὕβρις, αἰσχραὶ δὲ ἅμιλλαι, πονηραὶ δὲ νῖκαι, ται δὲ ἀντὶ τῶν θεῶν οἱ τῶν κακῶν τῶν παρόντων αἴτιοι.

60. Τῷ πολλάκις γάρ, φησί, τοῦτο ποιεῖν βαρὺς εἶ. τὸ πολλάκις δὲ λέγειν ἃ καλῶς ἔχει γειν, τῷ λέγοντι μέμψιν ἂν] ἐνεγκεῖν δίκαιον; καὶ πῶς; ἢ γὰρ οὐ λεκτέα, ἃ μὴ χρῆν, ἢ καὶ πολλάκις, [*](R 192) ἃ προσῆκεν.

| ὁρᾷς, ὡς τοῖς αὐτοῖς κατὰ τὴν ἡμέ- ραν ἑκάστην ἀλλήλους προσαγορεύομεν καὶ οὐκ ἐσμὲν βαρεῖς οὐδὲ λυποῦμεν τοῖς ῥήμασιν, ἀλλ’ ἡδίους ποι- οῦμεν, ὁ δ’ οὐ προσειπὼν ἠτίμασεν. οἱ δὲ περὶ τὰς τραπέζας ὑμῖν ᾄδοντες νέοι καὶ ὑφ’ ὧν τοῖς ᾄσμασι πίνετε, οὐ τοῖς αὐτοῖς ὑμῖν παραπέμπουσι τὰς κύλικας καί εἰσιν ἡδίους αὐτοῦ τοῦ πόματος; πῶς οὖν ἐκεῖνο μὲν οὐ βαρύ, τοῦτο δέ; εἰ γὰρ ἐκεῖνο τοῖς πότοις πρέπει, καὶ τοῦτο ταῖς συμφοραῖς.

οἶδα δὲ ἔγωγε [*](4 Plut. de tuend. san. p. 124 F) [*](6 τοὺς τὸν χριστιανισμὸν εἰσαγαγόντας ὑβρίζει C s) [*](1 τούτους Μο 4 τοῖς— ἐν om V 5 δὲ ἡ? 6 τῶν (3) om ΒΜ 9 τὸ m3 supra τῶ Ρ τωι C τῶι Α 10 ἂν om BMV et cancellavi, ut fortasse ortum e syllaba ultima lectionis variae δικαίαν | ἐνέγκῃ Μο | δίκαιον in marg, in textu δικαίαν Μο ἐνέγκῃ δικαίαν Re 11 ἢ] καὶ Fabr Re, qui tamen coniecit (quod etiam Sintenis proposuit) ἢ γὰρ οὐδ᾿ ἅπαξ (sc. δεῖ λέγειν) λεκτέα scripsi δίκαια libri edd δίκαιον Gasda 12 καθ’ ἑκά- στην ἡμέραν ΒΜ 15 ἠτίμασσεν Re | παρὰ Cobet Mnem. V 104 (Coll. crit. 100) 16 ὑμῶν UI Fabr 17 ἡμῖν V 20 δ’ ΒΜ)

259
πολλοὺς ἐπὶ δεινοῖς τισιν ἐν θρήνοις ἀποθανόντας, ὧν οὐδεὶς κατηγόρησεν, ὅτι μὴ προεπαύσαντο, ἀλλὰ καὶ καλῶς ἔδοξαν ᾐσθῆσθαι τῶν κακῶν αὐτῷ τῷ συν- εκβεβιωκέναι τῇ λύπῃ.

στῆσον τὴν λύμην τὴν περὶ ἕκαστον καὶ στήσεις μοι τοὺς περὶ αὐτῆς λόγους. εἰ δὲ ἐκείνη χωρεῖ, τί μοι τὴν γλῶτταν ἀποφράττεις; αὐτὰ γάρ με κινεῖ τὰ πράγματα πρὸς τὰ ῥήματα· σὺ δ’ ὅμοιόν τι ποιεῖς, ὥσπερ ἂν εἴ τις ἰατρὸς οὐκ ἔχων ἕλκος ἰάσασθαι τὸν ὀδυνώμενον ἐκέλευε μὴ στένειν.

ἀπόδος τὴν παλαιὰν ἰσχύν τε καὶ ὥραν ταῖς πό- λεσι, καὶ τῆς παλινῳδίας ἀκούσῃ. κατάστησον εἰς τὴν ἔμπροσθεν τάξιν τοὺς λόγους, καὶ τότ’ αὐτοὺς ἀπαίτει τοῦ καιροῦ τὴν εὐλογίαν. εἰ δὲ ἡ νόσος βαδίζει καὶ τὸ κακὸν ἀεὶ <μεῖζον> γίγνεται καὶ μικρὰ | τὰ πρὸ [*](R 193) τοῦ πρὸς τὰ νῦν καὶ τιμιώτερα τὰ φαυλότερα καὶ ἀτιμότερα τὰ κρείττω, τί με τὴν φθορὰν ἀναγκάζεις ἐγκωμιάζειν;

65. Μάλιστα μὲν οὖν τὰ τῆς οἰκουμένης ἁπάσης ἐμαυτοῦ νενόμικα, βελτίω τε καὶ χείρω, καὶ γίγνομαι τοιοῦτος, οἷον ἄν με ποιῶσιν αἱ ἐκείνης τύχαι, μισεῖσθαι δὲ ὁ φιλῶν τὴν οἰκουμένην οὐκ ἄξιος.

εἰ δ’ οὖν [*](21 ταῦτα οὐ καλῶς ἔχει V) [*](1 τισιν e τι corr I2 | θανόντας UI 3 ᾐσθῆσθαι ex ἠσθῆσθαι corr I2 ἡττῆσθαι Gasda, fortasse recte | συνεκ in συνεκβεβιωκέναι in ras P3 συμβεβιωκέναι Α γρ in marg, VUIMo Fabr 5 αὐτῆς Ρ sed ῆ ex οὺ corr m4 et Μ sed αὐτ in ras m2 6 ἀποφράττεις scripsi ἀποστρέφεις libri edd 8 ἰατρῶν UI | ω in ἔχων in ras Ρ4 14 μεῖζον ego ante, Fabr post γίγνεται, Gasda κάκιον ante ἀεὶ inser 16 ἐπαινεῖν ΒΜ 19 γίνομαι BMVUI 20 ποιοῦσιν ΒΜ 21 ου in οἰκουμέ- νην ex ο corr Ρ3 | οὐκ in rasura quattuor vel quinque littera- rum Ρ3 οὐκ ἂν BMV et Α γρ in marg | ἄξιος εἴη ΒΜ)

260
καὶ κατακλείοι μέ τις εἰς τὴν ὑπὲρ τῆς ἐνεγκούσης πρόνοιαν, ἀτυχεῖν μοι δοκεῖ ταῖς μετοικίαις αὕτη πολ- λῶν τινῶν, οἳ τὰς αὑτῶν καταλιπόντες πόλεις καὶ [*](4) οἴκους, εἰ δὴ καὶ οἴκους, καὶ οὐδ’ ἂν ὄναρ ἡδέως ἰδόν- [*](R 194) τες οὗπερ ἔφυσαν, | ξένοι πολιτῶν κρατεῖν οἴονται δεῖν, τρέμοντες, μὴ νόμον θῇ βασιλεὺς εἶναι τῶν παραδόξων πλούτων εὐθύνας.