Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Ταῦτα μὲν οὖν αὐτάρκη νομίζω εἶναι τοῖς εὖ πεφρονηκόσι πρὸς ἐπίγνωσιν τῆς τῶν Δοκητῶν πολυπλόκου καὶ ἀσυστάτου αἱρέσεως, οἳ περὶ ὕλης μὲν ἀβάτου καὶ ἀκαταλήπτου λόγους ἐπικεχειρημένους ποιήσαντες Δοκητὰς ἑαυτοὺς προσηγόρευσαν, ὡν οὐ τὸ δοκεῖν εἶναί τινας κατανοοῦμεν ματαίζοντας, ἀλλὰ τὴν ἐκ τοσαύτης ὕλης δοκὸν ἐν ὀφθαλμῷ φερομένην διελέγχομεν, εἴ πως διαβλέψαι δυνηθῶσιν, εἰ δ᾿ οὔ, κἂν † τὸ μὴ ἑτέρους τυφλῶσαι.

ὧν τὸ δόγμα πάλαι οἱ Ἑλλήνων σοφισταὶ προεσοφίσαντο κατὰ πολλά, ὡς ἔστιν ἐπι- [*](1 Luk. 3, 23 — 21 f Matth. 7, 3. 5 vgl. S. 255,23 f — 14 —16 vgl. I Kor. 13, 10 12) [*](2 f ἰδέᾳ ἐνιαυτῷ φανερούμενος Roeper: ἰδία ἑνὶ αὐτῶ φανερούμενος Ρ, ἰδίᾳ ἰδίῳ Scott) ἐνιαυτῷ φανερουμένου ö. Scott 2 <ἑνὶ> ἐνιαυτῷ ? We. ö.: εἴν Ρ ἅπασαι ἰδέαι ö.: ἅπασα ἰδέα Ρ (aber die beiden ι önnten durch einen ß ausgefallen sein), ἐν ἁπάσῃ ἰδέᾳ Roeper, ἅπασαι <αἱ> ἰδέαι <αἱ> 4 φησίν, ἔχει τούτων ἑκάστη νόημα Roeper ἑκάστην ὃ ἦν Ρ, verb. ö. 8 ἄλλος corr. aus ἄλλως Ρ τόπου Scott Roeper: τύπου Ρ ἕκαστα P 10 πρῶτος P 10 f μὲν ὡς ἴδιον ἐγνώρισε ἀδελφόν Petersen ἐγνώρισεν μὲν μόνον We.) ὡς ἀδελφόν ö.: ἐγνωρισμένως ἀδελφόν Ρ, ἐγνώρισεν ὡς ἀδ. Usener a. a. Ο. 18 πολυπλόκων Ρ 19 περὶ ὕλης Petersen: πολλῆς Ρ 20 δοκῆτας Ρ 21 κατονομάζομεν? ö., doch s. Matth. 7, 3 ματαιΐζοντας Ρ τοιαύτης Sauppe 23 εἰδοῦκαντομηεντέρους τυφλῶσαι Ρ, verb. ö., εἰ δ’ οὔκ, ἀλλὰ μὴ ἑτέρους τυφλῶσαι Roeper τὸ] κωλυθῶσιν We. 23 τυφλῶσαι <ἐμποδίζομεν> Diels 23 f Ρ, verb. ö. 24 κατὰ Scott ö.: καὶ τὰ Ρ)

Μονόϊμος ὁ Ἄραψ μακρὰν τῆς τοῦ μεγαλοφώνου ποιητοῦ δόξης γεγένηται, τοιοῦτόν τινα τὸν ἄνθρωπον νομίσας, ὁποῖον ὁ ποιητὴς τὸν οὕτω οὕτω πως λέγων·

οὕτως ὄντος αὐτοῦ τῇ δυνάμει γενέσθαι τὸν υἱὸν λογισμοῦ καὶ βουλήσεως τάχιον.

καὶ τοῦτό ἐστι, φησί, τὸ εἰρημένον ἐν ταῖς γραφαῖς· ἦν καὶ ἐγένετο, ὅπερ ἐστίν· ὃ] ἠν ἄνθρωπος, καὶ ἐγένετο υἱὸς αὐτοῦ, ὥς τις εἴποι· ἠν πῦρ καὶ ἐγένετο φῶς, ἀχρόνως καὶ ἀβουλήτως καὶ ἀπροορίστως ἅμα τῷ εἶναι τὸ πῦρ.

ὀ δὲ ἄνθρωπος οὖτος μία μονάς ἐστιν ἀσύνθετος ἀδιαίρετος, συνθετὴ διαιρετή, πάντα φίλη, πάντα εἰρηνική, πάντα μαχίμη, πάντα πρὸς ἑαυτὴν πολέμιος, ἀνόμοιος ὁμοία, οἱονεί τις ἁρμονία μουσικὴ πάντα ἔουσσα ἐν ἑαυτῇ, ὅσ’ ἄν τις εἴπῃ καὶ παραλείπῃ μὴ νοήσας, πάντα ἀναδεικνύουσα, πάντα γεννῶσα. αὕτη μήτηρ, αὕτη πατήρ, τὰ δύο ἀθάνατα ὀνόματα.

ὑποδείγματος δὲ χάριν τοῦ τελείου ἀνθρώπου κατανόει, φησί, μεγίστην εἰόνα ἰῶτα ἴν, τὴν μίαν κεραίαν, ἥτις ἐστὶ κεραία μία ἀσύνθετος, ἁπλῆ, μονὰς εἰλικρινὴς ἐξ οὐδενὸς ὅλως τὴν σύνθεσιν ἔχουσα, συνθετή, πολυειδής, πολυσχιδής, πολυμερής.

ἡ ἀμερὴς ἐκείνη μία, φησίν, ἐστὶν ἡ πολυπρόσωπος καὶ μυριόμματος καὶ μυριώνυμος μία τοῦ ῑ κεραία, ἥτις ἐστὶν εἰκὼν τοῦ τελείου ἀνθρώπου ἐκείνου τοῦ ἀοράτου.

Ἔστιν οὖν, φησίν, ἡ μονάς, ἡ μία κεραία, καὶ δεκάς· δύναμις γὰρ αὕτη τοῦ ῑ μιᾶς κεραίας κεραίας * * καὶ δυὰς καὶ τριὰς καὶ τετρὰς [*](3 Theodoret I 18 — 6 s. zu S. 88, 12 — 6 ff vgl. X 17, 1 Anf. — 8 ἀρχὴ τῶν ὅλων] vgl. S. 226, 21 — 9. 14 vgl. S. 196, 21 — 12 f Anspielung auf Job. 1, 1 —3 ? — 18 f s. zu S. 116, 20 — 19f vgl. S. 78, 10 — 22 Matth. 5, 18 Luk. 16, 17, vgl. S. 150, 26 f — 25 vgl. S. 98, 15 πολυώνυμος, μυριόμματος — 24—28 vgl. X 17 2) [*](3 Titel μονόιμος a. R. Ρ 7 + ὅ Miller, s. zu Ζ. 13 8 ἀγέννητον ö. 9 γεννητὸν ö. ἀβουλήτως Miller, vgl. Ζ. 14: ἀβασιλεύτως Ρ 13 ὃ > ὡς] + εἰ We. 14 <ἂν> τις? Miller 16 εἰρηνηκὴ Ρ 18 ὅσα Miller, 8. Test.: ὡς Ρ 23 συνθετή > We. (Glosse zu τὴν σύνθεσιν ἔχουσα) 24 Ρ ἡ1] ἢ V 28 αὕτη τοῦ Sauppe: αὐτῆ τὸ Ρ αὐτῇ τῆς τοῦ ῑ μιᾶς κεραίας <γίνονται> Cruice Lücke Gö. üllen etwa ἐν ᾗ εἰσιν μονὰς vgl. ἐν ᾧ ἐστιν ἡ τοῦ παντὸς ἀριθμοῦ ὑπόστασις))

καὶ τοῦτό ἐστι τὸ εἰρημένον· »ὅτι πᾶν τὸ πλήρωμα ηὐδόκησε κατοικῆσαι ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου σωματικῶς·« αἱ γὰρ τοιαῦται τῶν ἀριθμῶν συνθέσεις ἐξ ἁπλῆς καὶ ἀσυνθέτου τῆς μιᾶς κεραίας τοῦ ἰῶτα σωματικαὶ γεγόνασι, φησίν, ὑποστάσεις.