Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Hippolytus

Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.

ἔστι μὲν οὖν τὸ μὲν νεῖκος αἴτιον τῆς κτίσεως πάσης, ὅ φησιν »οὐλόμενον« εἶναι, τουτέστιν ὀλέθριον· μέλει γὰρ αὐτῷ, ὅπως διὰ παντὸς αἰῶνος ἡ κτίσις αὕτη συνεστήκῃ· καὶ ἔστι πάντων τῶν γεγονότων τῆς γενέσεως δημιουργὸς καὶ ποιητὴς τὸ νεῖκος τὸ ὀλέθριον, τῆς δὲ ἐκ τοῦ κόσμου τῶν γεγονότων ἐξαγωγῆς καὶ μεταβολῆς καὶ εἰς τὸ ὲν ἀποκαταστάσεως ἡ φιλία·

περὶ ὧν ὁ Ἐμπεδοκλῆς ὅτι ἐστὶν ἀθάνατ δύο καὶ ἀγένητα καὶ ἀρχὴν τοῦ γενέσθαι μηδέποτε εἰληφότα, ἄλλα λέγει τοιοῦτόν τινα τρόπον·

  • ἦ γὰρ καὶ πάρος ἦν καὶ ἔσσεται, οὐδέ ποτ’, οἵω,
  • τούτων ἀμφοτέρων κενεώσεται ἄσπετος αἰών.
    • τίνων τούτων; τοῦ νείκους καὶ τῆς φιλίας· οὐ γὰρ ἤρξαντο γενέσθαι, ἀλλὰ προῆσαν καὶ ἔσονται ἀεὶ διὰ τὴν ἀγεννησίαν φθορὰν [*](1 — 3 vgl. Diog. Laert. VIII 76 (Vorsokr. Ι 3 199, Iff) und etwas abweichend [Plut.] De plac. I 3, 20 (Doxogr. S. 287) u. Stob. Ecl. I 10, IIb S. 121, —14 W. Über die Verzweigung der Überlieferung Diels, Poet, philos. fr. S. 108. Diels ver- mutet Vorsokr. S. 206, 4 Plutarcbs Schrift über Emp. als Quelle — 15 vgl. Fr. 17, 19 D., unten Hipp. X 7, 5 — 23 Empedokles Fr. 16 D., vgl. VI 25, 1) [*](2 βλέποτες Ρ 4 αἴτιον > Ki-anz bei Diels, Vorsokr. Ι 3 206, 7 If αὐτὸ Ρ 12 f κατειρτισμένον Ρ, <καὶ> κατηρτισμένον Miller 17 αὐτὴ Ρ, ö. συνέστηκε Ρ 19 τὸ ἓν Cruice und Sauppe (bei ö.): τὸν ἔνα Ρ 20 φη- ὅτι Cruice 21 ἀγέννητα ö., vgl. S. 214, 23 ἄλλα Kranz bei Diels vorsokr. 3 I 229, 5: ἀλλὰ Ρ, > (oder ücke) Miller, ἄμα üher Diels 23 ἦ εἰ Ρ, s. zu S. 151, 28. ß H. ἦ schrieb, folgt wohl aus Ζ. 26 ἦν καὶ] s. zu S. 151, 28 ἔσται Ρ Η οὐδέπω τοίω Ρ, s. Η 24 κενώσεται Ρ, s. Η ἄσβεστος Ρ Η 25 ἤρξατο Ρ)
    212
    ὑπομεῖναι μὴ δυνάμενα· τὸ δὲ πῦρ <καὶ τὸ ὕδωρ> καὶ ἡ γῆ ἀὴρ θνῄσκοντα καὶ ἀναβιοῦντα.

    ὅταν μὲν γὰρ ἀποθάνῃ ταῦ]τὰ ὑπὸ τοῦ νείκους γινόμενα, παραλαμβάνουσα αὐτὰ ἡ φιλία προσάγει καὶ προστίθησι καὶ προσοικειοῖ τῷ παντί, ἴνα μένῃ τὸ πᾶν ἕν ὑπὸ τῆς φιλίας ἀεὶ διακοσμούμενον μονοτρόπως καὶ μονοειδῶς.

    ὅταν δὲ ἡ φιλία ἐκ πολλῶν ποιήσῃ τὸ ἒν καὶ τὰ διεσπασμένα προσοικειώσῃ τῷ ἑνί, πάλιν τὸ νεῖκος ἀπὸ τοῦ ἑνὸς ἀποσπᾷ καὶ ποιεῖ πολλά, τουτέστι πῦρ, ὕδωρ, γῆν, ἀέρα, τὰ ἐκ τούτων γεννώμενα ζῷα καὶ φυτὰ καὶ ὅσα μέρη τοῦ κόσμου κατανοοῦμεν.

    καὶ περὶ μὲν τῆς τοῦ κόσμου ἰδέας, ὁποία τίς ἐστιν ὑπὸ τῆς φιλίας κοσμουμένη, λέγει τοιοῦτόν τινα τρόπον·

  • οὐ γὰρ ἀπὸ νώτοιο δύο κλάδοι ἀίσσονται,
  • οὐ πόδες, οὐ θοὰ γούνατ᾿, οὐ μήδεα γεννήεντα,
  • ἀλλὰ σφαῖρος ἕην καὶ † ἶσος ἐστὶν αὐτῷ.

    • τοιοῦτόν τι καὶ κάλλιστον εἶδος τοῦ κόσμου ἠ φιλία ἐκ πολλῶν ἓν ἀπεργάζεται· τὸ δὲ νεῖκος, τὸ τῆς τῶν κατὰ μέρος διακοσμήσεως αἴτιον, ἐξ ἑνὸς ἐκείνου ἀποσπᾷ καὶ ἀπεργάζεται πολλά. καὶ τοῦτό ἐστιν ὃ λέγει περὶ τῆς ἑαυτοῦ γεννήσεως ὁ ἐμπεδοκλῆς·

  • τῶν καὶ ἐγὼ <νῦν> εἰμι φυγὰς θεόθεν καὶ
    • τουτέστι θεὸν καλῶν τὸ ἒν καὶ τὴν ἐκείνου ἑνότητα, ἐν ᾠ ἦν πρὶν ὑπὸ τοῦ νείκους ἀποσπασθῆναι καὶ γενέσθαι ἐν τοῖς πολλοῖς τούτοις τοῖς κατὰ τὴν τοῦ νείκους διακόσμησιν·