Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Hippolytus

Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.

φορεῖσθαι δὲ αὐτὰ ὑπὸ τῶν ἓξ δυνάμεων εἰς ὁμοιότητα τοῦ ἀοράτου, ὡν στοιχείων εἰκόνας εἰκόνων ὡν] ἓξ διπλᾶ γράμματα ὑπάρχειν, ἁ συναριθμούμενα τοῖς εἰκοσιτέσσαρσι στοιχείοις δυνάμει τῇ κατὰ ἀναλογίαν τὸν τῶν τριάκοντα ποιεῖ[ται] ἀριθμόν.

[*](1 ὑπάρχειν γίνωσκε Iren. καὶ εἰκόν)ας Ρ nach Miller όν wohl kenntlich, der Accent ganz deutlich): εἰκονικὰς Iren. ö. If περιεχουσῶν Epiph. (continent Iren, lat.) 2 ὅλον Iren. Gö.: ὅρον P καὶ > Iren. Gö. 6 ἀναδέχεσθαι Iren. 7 ἀπορίαν Ρ 9 διὰ Iren. ö.: καὶ Ρ > Epiph. 10 > Epiph. 11 ὁ und ἡ > Iren. Miller 12 ἐπὶ] ἀπὸ wohl Iren. τοῦ Epiph.) 13 ὑστερήσαντος (nicht ὑστερίσαντος) Ρ 14 ἐχωρήθη Ρ 15 ἑνότης ἰσότητα ἔχουσα καρποφορῇ Iren. ἀγαθῷ] καθαρῷ? ö. καρποφορεῖ Ρ 16 f τῶν ὀκτὼ Iren.: τώ νοητῶ Ρ 18 τρὶς Iren. lat. HoU: τρεῖς Ρ Epiph. ἐφ’ Iren. Miller: ἀφ’ Ρ 19 ἀνέδειξαν Iren. Miller: ἀνεδέξαντο Ρ, doch 8. S. 181, 19 † ἅ Iren. Miller 20 αὐτῶν Ρ 21 ἀπερύη Ρ 21 f τῶν — λόγων Ρ 22 αυ- τοῖς] τοῖς Ρ, > Iren. lat. 23 ἀνωνομάστου Ρ ἕξ] Harvey nimmt die Verwechselung von ς und γ an, s. zu S. 45, 30; τριῶν Iren. 24 ἀοράτον Ρ εἰκόνας Iren, lat.: εἰκόνες Ρ Epiph. (corr. in εἰκόνας V) εἰκόνων τὰ παρ᾿ ἡμῖν διπλᾶ Iren. (d.h. φξψ) ὧν > Miller 26 δυνάμει τῇ Iren. lat. Miller: τῶν Epiph., δύναμιν τὴν Ρ τὸν > Epiph. ποιεῖ Epiph.: ποιεῖται P)
179

Τούτου τοῦ λόγου καὶ τῆς οἰκονομίας ταύτης καρπόν φησιν ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος πεφηνέναι ἐκεῖνον τὸν μετὰ τὰς ἓξ ἡμέρας τέταρτον ἀναβάντα εἰς τὸ ὄρος καὶ γενόμενον ἕκτον, τὸν καταβάντα καὶ κρατηθέντα ἐν τῇ ἑβδομάδι, ἐπίσημον ὀγδοάδα ὑπάρχοντα καὶ ἔχοντα ἐν ἑαυτῷ τὸν ἀριθμὸν ἅπαντα τῶν στοιχείων·

ὃν ἐφανέρωσεν, ἐλθόντος αὐτοῦ ἐπὶ τὸ βάπτισμα, ἡ τῆς περιστερᾶς κάθοδος, ἥτις ἐστὶν ω καὶ ἄλφα, δι᾿ ἀριθμοῦ δηλουμένου ὀκτακοσίων ἑνός, καὶ διὰ τοῦτο Μνασέα ἐν τῇ ἕκτῃ ἡμέρᾳ λέγειν τὸν ἄνθρωπον γεγονέναι·

καὶ τὴν οἰκονομίαν δὲ τοῦ πάθους ἐν τῇ ἕκτῃ τῶν ἡμερῶν, ἥτις ἐστὶν ἡ παρασκευή ῇ τὸν ἔσχατον ἄνθρωπον εἰς ἀναγέννησιν τοῦ πρώτου ἀνθρώπου πεφηνέναι. ταύτης τῆς οἰκονομίας ἀρχὴν καὶ τέλος τὴν ἕκτην ὥραν εἶναι, έν ῇ προσηλώθη τῷ ξέλῳ.

τὸν γὰρ τέλειον Νοῦν, ἐπιστάμενον τὸν τῶν ἒξ ἀριθμὸν δύναμιν ποιήσεως καὶ ἀναγεννήσεως ἔχοντα, φανερῶσαι τοῖς υἱοῖς τοῦ φωτὸς τὴν διὰ τοῦ φανέντος ἐπισήμου εἰς αὐτὸν δι᾿ αὐτοῦ ἐπιγενομένην ἀναγέννησιν. ἔνθεν καὶ τὰ διπλᾶ γράμματα τὸν ἀριθμὸν ἐπίσημον ἔχειν φησίν· ὁ γὰρ ἐπίσημος ἀριθμὸς συγκερασθεὶς τοῖς εἰκοσιτέσσαρσι στοιχείοις τὸ τριακονταγράμματον ὄνομα ἀπετέλεσε.

Κέχρηται δὲ διακόνῳ τῷ τῶν ἑπτὰ ἀριθμῶν μεγέθει, ἴνα τῆς αὐτοβουλήτου <βουλῆς> φανερωθῇ ὁ καρπός. τὸν μέντοι [*](1—S. S. 181, 1 wörtlich aus Iren. Ι 14, 6—8 S. 139ffH. — 2 ἐν εἰκόνος] öm. 1, 23 (Gen. 1, 26) — 2 f Mark. 9, 2 ff; Matth. 17, Iff (zu Jesus und den 3 üngern kommen Moses und Elias hinzu) — 6 Mark. 1, 10. — Die Zahlenwerte der Buchstaben von περιστερά ergeben addiert 801 — 8 Gen. 1, 26 ff — 10 I Kor. 15, 45 — 12 Mark. 15, 25 ἦν δὲ ὥρα τρίτη καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν, aber 15, 33 γενομένης ὤρας ἕκτης σκότος ἐγένετο — 14 Luk. 16, 8; Ι Thess. 5, 5 — 19 Act. 6, 3, vgl. Zahn, Gesch. des neutest. Kanons I 763 3) [*](1 οἰκονομίας Iren. ö.: ἀναλογίας Ρ 5 τὸν ἅπαντα τῶν στοιχείων ἀριθμὸν Iren. 7 ω Iren.: ο Ρ nicht sicher, vielleicht ω καὶ α· ὁ γὰρ ἀριθμὸς αὐτῆς μία καὶ ὀκτακόσιαι Iren. 8 ἡμέρᾳ] τῶν ἡμερῶν Epiph, λέγειν] εἰρηκέναι Iren. καὶ] κατὰ Cruice 9 τοῦ πάθους < > Iren. † γενέσθαι We. 9f P: παρασκευή Ρ: παρασκευή Epiph., in cena pura Iren. lat. 10 ᾑ P: > Iren. Miller 11 ταίτης τῆς] ἧς Iren. τέλος] † καὶ Epiph. 12 > Iren. 13 f ἀριθμῶν δύναμιν ποιῆσαι καὶ ἀναγεννῆσαι ὡς ἔχοντα Ρ, verb. Iren. Miller 14 P Iren.: Gö. τὴν δι᾿ αὐτοῦ Epiph. 15 ἐπισήμως εἰς αὐτὸν Epiph. We.: in eum numenim Iren, lat., εἰς τὴν Ρ, τὴν ö. δι αὐτοῦ τοῦ>? We. γενομένην Iren., auch Hipp.? 16 γράμματα Iren.: πράγματα 19 μεγέθει] † ὣς φησιν ἡ Μάρκου Σιγή Iren. 20 † βουλῆς Iren. Miller ἐπίσημον] † τοῦτον ἀριθμὸν Iren.)

180
ἐπὶ τοῦ παρόντος, φησί, τὸν ἐπὶ τοῦ ἐπισήμου μορφωθέντα νόησον, τὸν ὥσπερ μερισθέντα καὶ ἔξω μείναντα, ὃς τῇ αὑτοῦ δυνάμει τε καὶ φρονήσει διὰ τῆς ἑαυτοῦ προβολῆς τοῦτον <τὸν> [τὴν ζωὴν] ἑπτὰ δυνάμεων μιμήσει τῆς ἑπιταδυνάμου δυνάμεως ἐψύχωσε κόσμον, καὶ ψυχὴν ἔθετο εἶναι τοῦ ὁρωμένου παντός.

κέχρηται μὲν οὖν καὶ αὑτος τῷδε <τῷ> ἔργῳ, ὡς αὐθαιρέτως ὑπ αὐτοῦ γενομένῳ, τὰ διακονεῖ, μιμήματα ὄντα τῶν ἀμιμήτων, τῆς ἐνθυμήσεως τῆς μητρός. καὶ ὁ μὲν πρῶτος οὐρανὸς φθέγγεται τὸ ἄλφα, ὁ δὲ μετὰ τοῦτον τὸ εἶ, ὁ δὲ τρίτος τὸ ἠτα, ὁ δὲ τέταρτος καὶ [ὁ] μέσος τῶν ἑπτὰ τὴν τοῦ ἰῶτα δύναμιν. ὁ δὲ πέμπτος τὸ οὐ, ἔκτος δὲ τὸ ῡ ἕβδομος δὲ καὶ τέταρτος ἀπὸ τοῦ μέσου τὸ ωݲ.

αἴ τε δυνάμεις πᾶσαι εἰς συμπλακεῖσαι ἠχοῦσι καὶ δοξάζουσιν ἐκεῖνον, ὑφ᾿ οὑ προεβλήθησαν. ἡ δὲ δόξα τῆς ἠχήσεως ἀνεπέμφθη πρὸς τὸν Προπάτορα. ταύτης μέντοι τῆς δοξολογίας τὸν ἠχον εἰς τὴν γῆν φερόμενόν φησι πλάστην γίνεσθαι καὶ γεννήτορα τῶν ἐπὶ τῆς γῆς· τὴν δὲ ἀπόδειξιν <φέρει> ἀπὸ τῶν ἄρτι γεννωμένων βρεφῶν, ὧν ἡ ψυχὴ ἅμα τῷ μήτρας προελθεῖν ἐπιβοᾷ ὁμοίως ἑνὸς ἑκάστου τῶν στοιχείων τούτων τὸν ἦχον.

καθὼς οὐν <αἱ> ἑπτά, φησί, δυνάμεις δοξάζουσι τὸν οὕτω καὶ ἡ ψυχὴ ἐν τοῖς βρέφεσι κλαίουσα. διὰ τοῦτο δέ φησι καὶ τὸν Δαβὲδ εἰρηκέναι· »ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρ- [*](8—11 vgl. loh. Lydus De mens. II 3 S. 20 W.; Dieterich, Abraxas S. 22. Siebourg, Bonner Jahrb. Heft 103 S. 140f — 16 ff vgl. Focke, Die Entstehung der Weisheit Salomos, Gott. 1913 S. 126 ff — 20 Psal. 8, 3) [*](1 ἐπὶ2] ab Iren. lat. 2 μερισθέντα] † ἢ διχοτομηθέντα Iren. αὐτοῦ Ρ 3 διὰ τῆς ἀπ’ αἰτοῦ Iren. † τὸν Iren. ö. τὴν ζωὴν > Iren. Miller 4 μίμησιν Iren. τῆς ἑβδομάδος δυνάμεως Iren. 5 κέχριται Ρ 5 f καὶ οὗτος Ρ: Λ·αὶ αὐτὸς οὗτος Epiph., καὶ αὐτὸς Iren, lat, 6 † τῷ Epiph. Miller γενό- μενα Ρ 6 f τὰ δὲ διακονεῖ Epiph. ö. τὰ δὲ ἄλλα διακονεῖ Iren, lat.): τὰ δι’ εἰ. κόνων Ρ 7 τὴν ἐνθύμησιν τῆς μητρός Iren. 8 φθέγγεται Iren. Miller: φαίνεται Ρ ἄλφα] α Iren. 9 εἶ] ε Iren. τὸ > Epiph. ἦτα] η Iren. δὲ καὶ μέσος Epiph. ὁ > We. ὁ καὶ ~ Scott) 10 δύναμιν] † Iren. οὖ] ο Iren. 11 ἀΠὸ μέρους Epiph. τὸ ω στοιχεῖον ἐκβοᾷ, dann καθὼς ἡ Μάρχου Σιγὴ ἡ πολλὰ μὲν φλυαροῦσα μηδὲν δὲ ἀληθὲς λέγουσα διαβεβαιοοῖται· αἵτινες δυνάμεις ὁμοῦ, φησί, πᾶσαι Iren. ἓν] ἀλλήλας Iren. 13 ἠχῆς ἀναπέμπεται εἰς τὸν Iren. 15 εγενέσθαι Iren. γενήτορα Ρ τὴν Iren.: τοῖν Ρ 16 † φέρει Iren. We. γενωμένων Ρ 17 ὁμοίως > Iren. Epiph. ö.: τοῦτον Ρ Iren. lat. 18 αἱ Iren. Miller: > Ρ 19 † Λ·αὶ θρηνοῦσα δοξάξει δοξάξει αὐτόν Iren. φησὶ > Iren. 20 κατηρτήσω Ρ)

181
τίσω αἶνον« καὶ πάλιν »οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν θεοῦ«. ἐπὰν δὲ ἐν πόνοις γένηται ἡ ψυχή, ὡς] ἐπιβοᾷ οὐδὲν ἕτερον ἢ τὸ ωݲ ἐφ’ ᾦ ἀνιᾶται, ὅπως γνωρίσασα ἡ ἄνω Ψυχὴ τὸ συγγενὲς αὐτῆς βοηθὸν αὐτῇ καταππέμψῃ.

Καὶ περὶ τούτων μὲν οὕτως. περὶ δὲ τῆς τῶν εἰκοσιτεσσάρων στοιχείων γενέσεως οὕτως λέγει· τῇ Μονότητι συνυπάρχειν Ἑνότητα, ἐξ ὧν δύο προβολαί, Μονάς τε καὶ τὸ Ἕν, δὶς δύο οὖσαι τέσσαρες ἐγένοντο· δὶς γὰρ δύο τέσσαρες. καὶ πάλιν αἱ δύο καὶ τέσσαρες εἰς τὸ αὐτὸ συντεθεῖσαι τὸν τῶν ἓξ ἐφανέρωσαν ἀριθμόν, οὗτοι δὲ οἱ ἓξ τετραπλασιασθέντες τὰς εἱκοσιτέσσαρας.