Selecta in Psalmos [Dub.]

Πρὸς σὲ ᾖρα τοὺς ὀφθαλμούς μου, τὸν κατοικοῦντα ἐν τῷ οὐρανῷ, κ. τ. ἑ. Ὁ Θεὸς (57) ἐν μὲν τοῖς σωματικοῖς οὐρανοῖς ὡς δημιουργὸς κατοικεῖ διὰ τῆς πολυποικίλου σοφίας αὐτοῦ· ἐν δὲ τοῖς νοητοῖς ὡς δικαιοσύνη, καὶ γνώσει, καὶ σοφίᾳ.

Ἰδοὺ ὡς ὀφθαλμοὶ δούλων εἰς χεῖρας τῶν κυρίων αὐτῶν, ὡς ὀφθαλμοὶ παιδίσκης εἰς χεῖρας τῆς κυρίας αὐτῆς, οὕτως οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν πρὸς Κόριον Θεὸν ἡμῶν, ἕως οὖ οἰκτειρήσαι ἡμᾶς, κ. τ. ἑ. Δοῦλοι κυρίων (58) Πατρὸς καὶ Υἱοῦ πνεῦμα καὶ σῶμα· παιδίσκη δὲ κυρίας τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἡ ψυχή. Τὰ δὲ τρία Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐστιν· οἱ γὰρ τρεῖς τὸ ἕν εἰσιν. Ὀφθαλμοὶ γοῦν δούλων εἰς χεῖρας κυρίων ὁρῶντες, ὅτε διὰ χειρῶν νεύοντες κελεύσουσιν. Ἤ χεῖρες κυρίων μὲν Πατρὸς καὶ Υἱοῦ οἱ ἑκατέρου ἄγγελοι· κυρίας δὲ τοῦ ἁγίου Πνεύματος αἱ οἰκεῖαι αὐτοῦ δυνάμεις.

Τοῦ ἀστοῦ. Τῶν μὲν ἐχόντων (59) τὸ πνεῦμα τῆς δουλείας εἰς φόβον, οἱ ὀφθαλμοὶ εἰς χεῖρας κυρίων καὶ εἰς χεῖρας κυρίας· τοῦ δὲ τὸ πνεῦμα τῆς υἱοθεσίας ἔχοντος, πρὸς Κύριον τὸν Θεόν.

Ὅτι ἐπὶ πολὺ ἐπλήσθημεν ἐξουδενώσεως, κ. τ. ἐ. Σύμμαχος (60) οὕτως· « Ὅτι πολὺν ἐχορτάσθημεν ἐξευτελισμόν. »

Τοῦ αὐτοῦ. « Τὰ ἐξουδενωμένα (61) τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεός· » διὸ δεῖ τοὺς ἐξουδενωμένους καθίζειν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Καὶ ἔστι τοῦτο δυνάμενον παραμυθήσασθαι ἐξουδενωμένους.

Ἐπὶ πλεῖον ἐπλήσθη ἡ ψυχὴ ἡμῶν· τὸ ὅνειδος τοῖς εὐθηνοῦσι καὶ ἡ ἐξουδένωσις τοῖς ὑπερησάνοις, κ. τ. ἑ. Ἰδοὺ οὗτοι (62) ἁμαρτωλοὶ καὶ εὐθηνοῦντες. Ὁ δὲ Σύμμαχος οὕτως· « Πολλῶν ἐχορἰάσθη ἡ ψυχὴ ἡμῶν, ἐπιλαλούντων τῶν εὐθηνούντων, καὶ ἐξευτελιζόντων τῶν ὑπερηφάνων. » Ἀκύλας· « Πολλὰ ἐνεπλήσθη ἡ ψυχὴ ἡμῶν τοῦ μυχθισμοῦ τῶν ὀνειδιζόντων, τοῦ ἐξουθενισμοῦ τῶν ὑπερηφάνων. »

Εἰ μὴ ὅτι Κύριος ἧν ἐν ἡμῖν, εἰπάτω δὴ Ἰσραὴλ. κ. τ. ἑ. Εἰκὸς τῶν (63) ἱερέων τινὰ ἑστῶτα ἐπί τινος τῶν ἀναβαθμῶν λέγειν ἐλθόντι τῷ λαῷ ἐπὶ τὸν ναὸν ἕωθεν τοιοῦτόν τι· « Εἰπάτω δὴ Ἰσραὴλ, Εἰ μὴ ὅτι Κύριος ἦν ἐν ἡμῖν· » εἷτα ποιοῦντα τὸ προσταχθὲν τὸν Ἰσραὴλ ἄρχεσθαι μὲν ἀπὸ τοῦ, « Κύριος ἦν ἐν ἡμῖν· » συνάπτειν δὲ τὰ ἐξῆς τοῦ ψαλμοῦ. Λεγέτω δὴ τὸ, « Εἰ μὴ ὅτι Κύριος ἧν ἐν ἡμῖν, » οὐχ ὁ τυχών. ἀλλʼ ὁ ἀληθινὸς Ἰσραὴλ, ᾧ Κύριός ἐστιν εἰπόντι· « Ἡμῖν εἷς Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς, διʼ οὗ τὰ πάντα. καὶ ἡμεῖς διʼ αὐτοῦ· » ὅπερ καὶ Παῦλος εἷπε· « Καὶ γὰρ ἐγὼ Ἰσραηλίτης εἰμί· » καὶ τό· « Ἰσραηλῖταί εἰσι, κἀγώ. » Καὶ τοῦτόν γε εἰκὸς ὑπὸ τοῦ λαοῦ λέγεσθαι τὸν ψαλμὸν ἐκ προστάξεως ἱερέως, εἴποτε κινδυνεύσας ὁ λαὸς ἐν πολέμῳ, ἥ τινι ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιβουλῇ διεσώθη, νικήσας τοὺς πολεμίους· μάλιστα εἰ μετά τινος παραδόξου ἐπιφανείας ἀνδραγαθήσαντες ἐπανῄεσαν. Εἰπάτω δὲ ὁ Ἰσραὴλ καὶ τὸ, « Πλεονάκις ἐπολέμησάν με ἐκ νεότητός μου, » ὡς ἐν ρκη᾿ ψαλμῷ λέγεται.

Ἄρα ζῶντας ἂν κατέπιον ἡμᾶς, κ. τ. ἑ. Τὸν προδότην (64) Ἰούδαν ζῶντα κατέπιον· εἶχε γὰρ πρὸ τῆς παραδόσεως τὴν ζωὴν τὴν εἰποῦσαν· « Ἐγώ εἰμι ἡ ζωή· » τοὺς δὲ ἀπʼ ἀρχῆς τῇ κακίᾳ ἐντρεφομένους. νεκροὺς καταπίνουσιν.

Ἄρα τὸ ὕδωρ ἄν κατεπόντισεν ἡμᾶς, κ. τ. ἑ. Ὕδωρ τροπικῶς (65) λέγει τοὺς πειρασμοὺς τοὺς καταποντίζοντας τὴν ψυχήν· οἱ δὲ αὐτοὶ πειρασμοὶ καὶ λογισμοὶ καλοῦνται.

Χείμαῤῥον διῆλθεν ἡ ψυχὴ ἡμῶν, κ. τ. ἑ. Χείμαῤῥον (66) δὲ πάλιν λέγει τοὺς λογισμοὺς, δ.ὰ τὸ μὴ χρονίζειν αὐτοὺς, ἀλλὰ ἀθρόως ἐπιπηδᾷν εἰς τὶν νοῦν, καὶ πάλιν ξηραίνεσθαι.

Τοῦ αὐτοῦ. « Καὶ ἐγένετο (67) ῥῆμα Κυρίου πρὸς Ἠλιού· Πορεύου ἐντεῦθεν κατὰ ἀνατολὰς, καὶ κρύβηθι ἐν τῷ χειμάῤῥῳ Χοῤῥὰθ τῷ ἐπὶ προσώπου τοῦ Ἰορδάνου. Καὶ ἔσται, ἐκ τοῦ χειμάῤῥου πίεσαι ὕδωρ· καὶ τοῖς κόραξιν ἐντελοῦμαι διατρέφειν σε ἐκεῖ. Καὶ [*](90 I Cor. i, 28. 91 I Cor. viii, 6. 92 Rom. xi, I. 93 II Cor. xi, 22. 94 Joan. xiv, 6.) [*]((65) Ὑδωρ τροπιικῶς, etc. Eædem.) [*]((66) Χείμαῤῥον, etc. Eædem.) [*]((67) Καὶ ἐγένετο, etc. Catena Coderii.)

Ἡ ψυχὴ ἡμῶν ὡς στρουθίον ἐῤῥύσθη ἐκ τῆς γίδος τῶν θηρευόντων, κ. τ. ἑ. Ἐῤῥύσθημεν (68) ν θηρευτῶν δαιμόνων τῆς παγίδος, συντρίψαντος στοῦ τὸν διάβσλον, δόντος τε πατεῖν ἐπάνω ὄφεων σκορπίων, καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ πρὸς μόνους αὐτὴν ἰσχύουσαν τοὺς ῥᾳθυμοῦντας· εὐματος γάρ τε ἐλάβομεν χάριν, καὶ τρεφόμεθα τῷ ό Χριστοῦ αἵματί τε καὶ σώματι.

Τοῦ αὐτοῦ. Θηρεύουσιν ἐπὶ (69) ψυχὴν δικαίου αἱ τικείμεναι δυνάμεις, ὧν παγίδες οἱ ὑπʼ αὐτῶν εργούμενοι, καὶ ἐρεθίζοντες προσκαλούμενοι ἡμᾶς τὸ ἁμαρτεῖν, καὶ πᾶσα ὕλη ἐπὶ τὸ ἁμαρτάνειν οκαλουμένη. Οὐ πίπτει δὲ στρουθίον εἰς παγίδα ευ τοῦ Πατρὸς τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.

Ἡ παγὶς συνετρίβη, καὶ ἡμεῖς ἐῤῥύσθημεν, κ. ἐ. Ἡ μὲν Παλαιὰ (70) Διαθήκη τὰς κατʼ ἐνέργειαν ντρίβει παγίδας, νομοθετοῦσα τό· « Οὐ μοιχεύις· » ἡ δὲ Καινὴ τὰς κατὰ διάνοιαν φθείρει παγίδας, ραγγέλλουσα τό· « Οὐκ ἐπιθυμήσεις. » Πλὴν ἐπὶ ν τοῦ Ἀβιμέλεχ τῶν Γεραρῶν τὴν κατʼ ἐνέργειαν γίδα διέφθειρε, μὴ συγχωρήσας τῆς ἀλλοτρίας τὸν ἅψασθαι γυναικός· ἐπὶ δὲ Ἰωσὴφ τὴν κατὰ άνοιαν. Οὐ γὰρ εἰσάγει ἡ Γραφὴ ἐπιθυμήσαντα τῆς λοτρίας αὐτὸν γυναικός. Καὶ μακάριος μὲν οὗ συνριψε Κύριος τὴν κατʼ ἐνέργειαν παγίδα, μακαριωρος δὲ οὗ τὴν κατὰ διάνοιαν παγίδα διέφθειρεν, οὐδὲ ῥέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ.

Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον ὡς ὄρος Σιὼν, κ. τ. Οἱ προσερχόμενοι (71) Σιὼν ὄρει καὶ πόλει Θεοῦ οντος, Ἰερουσαλὴμ ἐπουρανίῳ, φοροῦσι τὴν εἰκόνα ῦ ἐπουρανίου, καὶ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον γίνονται ς ἐκεῖνο τὸ Σιὼν ὅρος.

Τοῦ αὐτοῦ. Εἰ ἐκ τοῦ (72) πεποιθέναι ἐπὶ Κύριον νεταί τις ὡς ὄρος Σιὼν, ἄλλος ἂν ἐξ ἄλλου τινὸς νοιτʼ ἂν ὡς ὄρος Χωρὴβ, καὶ ἄλλος ὡς ὄρος Σινά· ὶ ἐκ τῶν ἐναντίων εἴη ἄν τις ὡς ὄρος Αἰγύπτου, ὶ ὄρος Βαβυλῶνος, καὶ τοιούτων τῶν παρὰ τοῖς ἐχοῖς ὀρῶν. Ἦ ὥσπερ οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον ὡς ος εἰσὶ Σιὼν, οὕτως οἱ ὑποδεέστεροι ὡς τὰ κύκλῳ τῆς ὄρη.

Ὅρη κύκλῳ αὐτῆς, καὶ ὁ Κύριος κύκλῳ τοῦ αοῦ αὐτοῦ, κ. τ. ἑ. Ὅρη κύκλῳ (73) Ἱερουσαλὴμ νάμεις, οἶμαι, θεῖαί εἰσι. « Παρεμβάλλει » γὰρ ἄγγελος Κυρίου κύκλῳ τῶν φοβουμένων αὐτόν· [*](95 III Reg. xvii, 2 et seqq. 96 Exod. xx, 14. 97 Rom. xiii, 9.) [*]((68) Ἐῤῥύσθημεν, etc. Schedæ Grabii; simile utem qudpiam anonymo tribuit Catena Corderii.) [*]((69) Θηρεύουσιν ἐπί, etc. Catena Corderii.) [*]((70) Ἠ μὲν Παλαιά, etc. Schedæ Garbii.) [*]((71) Οἱ προσερχόμενο, etc. Catena Corderii.) [*]((72) Εἰ ἐκ τοῦ, etc. Eadem.) [*]((73) Ὅρη κύκλῳ, etc. Eadem.)

Ὅτι οὐκ ἀφήσει Κύριος τὴν ῥάβδον τῶν ἁμαρτωλῶν ἐπὶ τὸν κλῆρον τῶν δικαίων, κ. τ. ἑ. Ἔρ. γον Κυρίου (74) κύκλῳ ὄντος τοῦ λαοῦ αὐτοῦ τὸ μὴ ἀφιέναι τὴν ῥάβδον τῶν ἁμαρτωλῶν ἐπὶ τὸν κλῆρον φθάνοι τῶν δικαίων. Δίκαιος δὲ ὁ λαὸς Κυρίου.

Τοῦ αὐτοῦ. Εἰ κλῆρος (75) δικαίων ἐστὶν ἡ νῶσις τοῦ Θεοῦ, οὐκ ἀφήσει τοὺς δικαίους ἐν ἀγνωσίᾳ, ἵνα μὴ γένηται αὐτοῖς πρόξενος ἀγνωσίας.

Ὅπως ἄν μὴ ἐκτείνωσιν οἱ δέκαιοι ἐν ἀνομίαις χεῖρας αὐτῶν, κ. τ. ἑ. Τήρει τὸ (76) « Ἐκτείνωσιν, » ὅτι ἐν ἀνομίᾳ γίνεται. Πλὴν εἰ καθʼ ὑπόθειν ἀφεθείη ἡ ῥάβδος ἁμαρτωλῶν ἐπὶ τὸν κλῆρον τῶν δικαίων, ἐκτενοῦσιν οἱ δίκαιοι ἐν ἀνομίᾳ χεῖρας αὐτῶν. Χρησόμεθα δὲ τοῖς ῥητοῖς, ἐὰν ἐν διωγμῷ πόλλοὶ τὸν Θεὸν ἀρνῶνται, καὶ τοῖς εἰδώλοις ἐπιθύωσι, λέγοντες, ὅτι, Ἐπεὶ μὴ ἦσαν δίκαιοι οἱ ἀρνούμενοι, ἀφῆκε Κύριος τὴν ῥάβδον τῶν ἁμαρτωλῶν ἐπὶ τὸν κλῆρον αὐτῶν, ὅπως ἐκτείνωσιν ἐν ἀνομίᾳ χεῖρας ἑαυτῶν· « Ἀπὸ γὰρ τοῦ μὴ ἕχοντος καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται. »