Commentarium In Evangelium Matthaei (Lib. 12-17)

Sunt <enim> eunuchi qui Ex utero matris suae nati sunt sic, Et sunt eunuchi qui facti sun tab Hominibus, et sunt eunuchi qui Seipsos eunuchos fecerunt propter Regnum caelorum. Qui potest capere capiat.

Priusquam exponamus, quae Nobis videntur in loco, notum Facimus duas esse expositions Loci isius: [*](1 Luc. 11, 11 — 7 Vgl. Mar. 12, 30 — 8 Vgl. I. Thess. 5, 17 9 αὐτόν + <τ> έλος τοῦ ῖδ τόμου Η 12 ιε΄ + περὶ διαφορᾶς εὐνούχων Η 22 περὶ] πρὸς Μ 30 τό<τε> Κοε 31 βιώσοιμεν Η 13 <enim> Diehl Kl, vgl. Gr. 23 in + hoc B 24 faciamus B)

Quorundam quidem <qui> duas eu- Nuchizationes carnales aspicientes, Quasi consequenter dicereaesti- Mantes, ausi sunt etiam tertiam Eunuchizationem dicere corpo- Ralem, utputa, qui propter timo- Rem dei Corporaliter se eunuchizant Et obiecerunt se opprobriis et Confusionibus non solum apud Alienos fidei, sed etiam apud eos Qui ignorantiae <omni> hominum Ignoscere solent. Alii autem et plerique sic intelle- Xerunt, non discutientes modum Consequentiae verborum: duas Quidem eunuchizationes priores Similiter prioribus expositoribus Carnales esse dixerunt et nihil Spiritaliter intellegendum in eis; Tertiam autem eunuchizationem Dixerunt ex verbo non corporalem, [*](1ff Vgl. Harnack TU. 42, 4, 122: ,, Über seinen eigenen Fall schweigt Orig. Vollkommen, und das hat Anlaß gegeben, seine eigene Selbstentmannung Zu bezweifeln.“ S. auch W. Bauer in NTliche Studien für G. Heinrici 1914 S. 237 ff 14 ἀνθρωπίνοις Η c αݲνݲοݲιݲςݲ Μ ἀνθρω- Πίνης Η a 15 συγγινώσκουσιν + παρὸ Η 16 φόβου ρ φόβω Μ Η 22 οἱ Kl, Vgl. Lat. Οὐ Μ Η 26 αὐτὸ Η 1 quidem μ quidam G L qui B | <qui> Kl 8 se <L 8f l. se Eunuchizantes obiecerunt Koe 13<omni> Diehl, vgl. Gr.) Quando spe regni caelestis [a] se- Verissimo verbo praecidunt con- Cupiscentiae passionem. Et primi quidem facti amatores Evangelicae litterae et non in- Tellegentes, quod etiam haec in Parabolis locutus est Iesus, Consequenter prioribus eunuchi- Zationibus duabus corporalibus Intellexerunt Et tertiam: non quidem peccantes Quantum ad consequentiam <tri- Um>, necessarie autem peccave- Runt, quoniam ab initio Duas illas eunuchizationes cor- Poraliter tantum intellegi puta- Verunt; Consequens enim erat postquam Priores corporaliter intellexerunt, Ut tertiam quoqe corporalem Aestimarent. Secondi autem interpretatores Tertiam quidem eunuchizationem Salubriter exposuerunt fieri verbi Praecisione, [*](4 Vgl. Hebr. 4, 12 20 ἐξομάλισαν Η | γὰρ Μ Η Δὲ Κοε 23 τριςὶ Μ 3 [a] Kl 11 facti x* + sunt ρ 17 corporalibus] lat. Las σωματικοὺς 23 <trium> Diehl, vgl. Gr.) non autem consideraverunt, quo- naim ta\lis exposition conveniens erat etiam in prioribus eunuchi- zatonibus duabus secundum si- militudinem illius tertiae.

Cui autem displicet, quo- Niam est et evangelica littera Occidens, audiat exempli gratia Quod dixit ad apostolos suos: »quando misi vos sine sacculo et Pera et calciamentis, ne aliquid Vobis defuit? [*](12. 27 II. Kor. 3,6 — 30 ff Luc. 22, 35 f 8. 18 τὸν] τὸ Μ Η 11 τῆς] τοῖς Η 12 ἀποκτείνει υ ἀποκτένει Μ Η 14 τόπον Hu τρόπον M H 21 νοεῖν Kl ποιεῖν Μ Η 23 εὐνουχίσαι Diehl Εὐνουχίσθαι Μ Η 25 cui Kl quibus x 28 dixit Kl, vgl. Gr. Dicit x 30 ne] an ne μ)

» <> qui dixerunt: nihil. respondit Iesus: sed nunc qui habet sacculum accipiat, similiter et peram, et qui non habet vendat vestimentum suum et emat gladium«. si quis ergo litteram volens aspicere et non intellegens voluntatem verborum vendiderit vestimentum suum corporale et »emerit gladium suum corporale et »emerit gladium <homicidialem, quasi accipiens gladium > taem, contra voluntatem Christi <faciens et prave > suscipiens verbum eius peribit, forsitan et »in gladio« peribit. de quo autem gladio dicat, non est loci huius exponere. sed et illud aspiciat, »neminem in via salutaveritis«, si quis non discutiens, quid volens Iesus hoc [loco] praecepit, quasi zelans vitam apostolorum »neminem« salutaverit »in via«, quasi inhyumanus et stultus videbitur omnibus et sic docebit odire omnes verba [*](11 ff Vgl. Matth. 26, 52–18. 22 Luc. 10, 4 4 πειραν M a 5 ἀγορασάτο H 9 f πωλήσει . . . ἀγοράσει H 9 αὐτοῦ M 23 <καὶ μωρὸς> Kl, vgl. lat. 28 ὃν] οὗ M c? 3 arripiat Diehl Koe 6 literam volens aspicere] lat. frei 10 <homicidialem—gladium> Kl, vgl. gr. 12 <faciens et prave> Kl Koe, vgl. gr. 17 1. [aspiciat] ? Kl, vgl. gr. 20 [loco] Diehl, vgl. gr. 30 docebit x* 1. suadebit? Kl) »

Christi quasi agrestes et inhumanos docentia homines esse. forsitan autem et morietur in odium cunctorum deductus. littera se occidente. si autem et dextrum quis oculum eiciat aut manum aut pedem, post opprobrium insaniae infructuosum patietur interitum.

[*](5 Vgl. Luc. 10, 4–7 f. 17 ff Vgl. II. Kor. 3, 6–10 ff Vgl. Matth. 5, 29 f Parr. 9 ἀποκτείνοντος H 10 τὸν <H a 13 ἀξίαν M 17 *** Diehl, vgl. lat. 24 γράμμασιν M 28 δυσίν + οἶμαι αἰνίττεσθαι αὐτὸν τὸ περὶ αὐτοῦ ἱστορούμενον, ὡς ἄρα διὰ τὸν λόγον τῆς εὐσεβείας ἤ τὸν τῆς σωφροςύνης ἔρωτον (!) εὐνουζισμῷ σωματικῷ ἑαυτὸν ἐπιδέδωκεν H, schon von Hu als Einschiebsel erkannt, vgl. S. 355, 22 origenes x 7 ff lat. kürzt)

<> [*](2 f Vgl. II. Kor. 5, 16–17 Über dies Werk vgl. Harnack TU. 42, 4, 53 A. 1; Gesch. d. Altchr. Litt. II, 2, 190 ff–19. 25 Sextus Sent. Nr. 13 u. 273–30 ff Philo quod det. pot. ins. sol. § 176 1 ἡμεῖς] μεῖς H (!) am Anf. d. Zeile 3 <ἀλλὰ>Kl 13 ἐνετετύχοιμεν H 17 δὲ H 19 usw. μέρος] membrum usw. Sextus lat. 32 εὐδοκίμων H)

<> [*](10 ff Vgl. Gal. 5, 22–19 Lev. 19, 27–23 Vgl. Röm. 10, 2–24 Deut. 25, 11 f 2 περὶ Kl ἐπὶ M H 4 μὲν] γε μὲν Philo 5 ἐννόμους M 13 καὶ >CM 19 λέγων M a H a 20 εἰς] l. <δ’>εἰς ? Kl 21 <δὲ> Diehl 30 l. οὐχὶ <κατακριθήσεται>? Kl 32 ἐπιδεδωκὼς <τὸ αὐτὸ πάθοι ἄν;> Koe)

[*](3 Deut. 23, 1–7 ff Vgl. Hippocr. de natura pueri § 20 ? –12 ff Vgl. Harnack TU. 42, 4, 104– 28 ff Vgl. Orig. comm. II, 13 in Rom. (Lomm. 6, 136): Marcion sane, cui per allegoriam nihil placet intellegi. Vgl. Harnack TU. 42, 4, 68 f; Marcion 2 260* 5 κݲυݲ M 6 αὐτῶν Koe 20 ἢ 2 Diehl καὶ M H 21 καὶ <M 26 λεκταῖον H a 29 καὶ] 1. καἂν? Kl | τόπους] λόγους Zahn Gesch. d. Kan. I, 669 30 ἠθέτησεν Hu ἠθέλησεν M H)

Nos autem (si spiritales sumus) verba spiritus spiritaliter accipiamus, et de tribus istis eunuchizationibus aedificationem introducentes moralem. eunuchi nunc moraliter absitnentes se a venereis sunt appellandi. eorum autem qui se continent diferentiae tres sunt: et quidam quidem sunt natura frigidiores prae ceteris viris, de quibus recte dicitur: sunt quidam eunuchi, qui de utero matris suae nascuntur sic. quidam autem continentes sunt propter verba [*](11ff Vgl. Hieron. in Matth. 147A: Possumus et aliter dicere: eunuchi sunt ex matris utero, qui frigidioris naturae sunt nec libidinem appetentes, et alii, cultum emolliuntur in feminas vel persuasione haeretica simulant castitatem, utero mentiantur religionis veritatem. — 12f Vgl. I. Kor. 2, 13 – 22 Vgl. II. Kor. 12, 21 7 τὴν κατὰ < H3 23 τοές παραπλησίοις αὐταῖς Kl τὰ παραπλήσια Kl Koe, vgl. lat. 11ff lat. kürzt, während gr. lückenhaft ist Koe 14 istis < R G)

» hominum, quorum concupiscentiam; virilem praecidit non verbum divinum, sed verba humana, utputa qui philosophati sunt apud antiquos in gentibus aut apud eos »qui prohibent nubere, <haereses,> istissunt eunuchi qui ab hominibus fiunt. qui autem suscipit »verbum vivum et efficax et acutius super omnem gladium bis acutum« et »gladium spiritus« (sicut ait apostolus) et praeciderit concupiscentiam suam corpus suum non tangens, et hoc fecerit non invitus propter timorem hominum neque propter laudem humanam, sed propter solam spem regni caelestis, [*](9 I. Tim. 4,3 – 13 Vgl. Harnach TU. 42, 4, 63 A. 2 – 18ff Vgl. Hebr. 4, 12 – 21 Vgl. Eph. 6, 17 17 ἀποχῆς Η 25 * * * Κl, vgl. lat. Koe ergänzt: <οὕτ’ ἄκων διὰ φόβον ἀνθρώπων οὐδὲ δι’ ἔπαινον ἀνθρώπων, ἀλλὰ> 30 συμβαλλόμενος Diehl 11 <abstinere a cibis«> Kl, vgl. gr. 21 ait x * <ρ 24 fecerit μ fecit G L fec B 25 invitus x003C incitatus μ) isti sunt qui eunuchizaverunt seipsos prop[ter regnum dei.

Magna ergo res est propter regnum dei suscipere eunuchizationem: quod non capiunt omnes, sed quibus datum est. datum est autem omnibus qui huiusmodi gladium petunt sibi ex deo. si auttem oportet et secundum historias moraliter intellegere eunuchos. dicemus quoniam sunt quidam eunuchi Pharaonis non generantes bonum, ut sint oenochoi illius <et> escam ei offerentes eunuchizati, sunt autem et homines dei propter hoc ipsum eunuchi numquam generantes malum, ut reaedificent casus Hierusatem. et de primis quidem in Genesi eunuchi numquam generantes malum, ut reaedificent casus Hieerusalem. et de primis quidem in Gensi scriptum est, de secundis autem in libro secundo Esdrae qui dixit: »et ego era eunuchus regis«. [*](12f Vgl. Matth. 7, 7 – 20. 29 Vgl. Gen. 40 – 32 Esra B 11, 11. 12, 1 2 τὰ < Μ 4 εὐνούχισαν υ εὐνούχησαν Μ Η 14 αὐτὴν Μ 20 φήσωμεν? Η 25 εὐνοῦχοι + <ἄγονοι παντὸς κακοῦ> Kl, vgl. lat. 27 1. <ἀν>οικοδομήσωσι? Kl, vgl. lat. 7f entspricht gr. Z. 14 – 16 gr. dicimus x 21 oenochoi Kl, vgl. gr. eunuchi x 22 <et> Kl, vgl. gr.)

et tu ergo conisiderans invenies, quare ad restaurandum templum dei principari eunuchus factus est dignus. dicunt enim filii Hebraerorum Daniel et pueros tres in Babylonia fuisse eunuchizatos, ut inpreatur verbum dei dicentis ad Ezechiam: »quoniam ex semine tuo accipent, et facient spadones in domo regis Babylonis«. dicunt et quod de eis prophetanit etiam Esaias dicens: »ne dicat * * * eunuchus: quia ego sum lignum aridum. haec diciturdominus eunuchis: si elegerint quae volo, ego dabo eis in domo mea locum electum et nominatum et meliorem filiis et filiabus«. bonum est ergo secundum mysterialem locum nec generare in Babylonia, sed sine semine esse quantum ad Babyloniam sicut [*](3 Esra B 12, 6 – 10f Vgl. Esra B 11, 11 – 18 Jes. 39, 7 – 23 Jes. 56, 3 – 29 Jes. 56,5 7 δευτέρα Μ 10 ἄξιος Kl, vgl. lat. ἅγιος Μ Η 12 γὰρ Koe, vgl. lat. δὲ Μ Η 11 factus Kl, vgl. gr. electus x 23 * * * Kl, vgl. gr.) Daniel, ut genermus de spiritu sancto (sicut ille et qui cum eo fuerunt) visiones et prophetias et cetera opera bona.