Commentariorum Series In Evangelium Matthaei (Mt. 22.34-27.63)

Origen

Origenes. Origenes Werke Vol 11. Klostermann, Erich, translator. Leipzig: Hinrichs, 1933.

Exeuntes autem invenerunt hominem Cyrenaeum nomine Simonem; hunc angariaverunt ut tolleret crucem eius (27, 32. 33). Sicut enim secundum tres evangelistas temptatur a diabolo lesus, secundum lohannem autem (qui spiritalis naturae eius fecit sermonem) [*](7 Vgl. Jes. 36, 6 — 12 f Vgl. Col. 2, 15 — 17 Psal. 44, 7 — 19 I. Cor. 4, 21 — 20 Ex. 12. 11 — 25 Vgl. I. Cor. 11, 3 — 26 Vgl. Gal. 3, 13 — 32 Vgl. Mare. 1, 12f Par) [*](5 ille X* < ρ 7 maligni L 8 in < L 14 quam G 22 calami eam x calaminam R (sic) 23 cum hoc] adhuc hodie Pasch 25 domini] ihu B)

v.11.p.263

non temptatur — nec enim temptatur »veritas et vita« et et »lumen verum«, sed temptabatur secundum hominem quem unigenitus deus — sic secundum lohannem quidem sal- C1 Nr. 316 (vgl. Π 327, 1 Theophyl. vator, inponentibus eis qui susce- 465 D) Or κατὰμὲντοὺς τρεῖς Σίμων perunt eum, »crucem suam por- βαστάζων ἀναφέρεται τὸν Ἰησοῦ tans egressus est in locum qui σταυρόν, κατὰ δὲ Ἰωάννην ἑαυτῷ dicitur Calvariae «, secun- βαστάζων ὁ Ἰησοῦς αὐτόν. dum reliquos auteni sibi eam non portat. exeuntes enim qui »ducebant eum ad crucifigendumc, invenerunt quendam Cyrenaeum, nomine Simonem, quem angariaverunt ut acciperet crucem Christi. non autem solum salvatorem conveniebat accipere crucem suam, sed et nos conveniebat eam portare, salutarem nobis angariam adinplentes. nec iterum autem sic prodificandi fueramus crucem eius accipientes. quantum modo prodificamur a cruce eius, cum et ipse sibi accipiat eam et portet. quaeres autem si secundum tex- εἰ δὲ γέγονε κατὰ ιὸ ῥητὸν ἀμ- tum utrumque est factum et non φότερα, ζητήσεις, καὶ τί πρότερον, dissonant sibi evangelistae ab in- vicem, et quid eoruni prius est factum: utrum enim qui suscepernnt lesum ad crucifigendum et inponentes ei crucem, ut »portans eam« exeat πότερον τὸ τέλος τοῦ βαστζειν in locum Calvariae, hoc primum σταυρὸν Ἰησοῦς Ἰησοῦς ἢ Σίμων· fecerunt, antequam angariarent εἰκὸς γὰρ μηδενὸς θελήσαντος βαστά- Simonem Cyrenaeum — aut egres- aai τόν σταυρὸν οὗτος ἔσωθεν πρῶ- si quidem angariaverunt Simo- τον ἐβάστασεν αὐτόν, ἐν δὲ τῇ ὁδῷ nem, facti autem ad locum in quo ἐπέθηκαν αὐτὸν ἐπὶ Σίμωνα, eum fuerant suspensuri, posue- [*](1f Vgl. Joh. 14, 6; Joh. 11, 25; Joh. 1, 9 — 6 Joh. 19. 17 — 9Vgl. Marc. 15, 21 Par — II Matth. 27, b — 23ff Vgl. Hieron. in Matth. 232 C: intellegendum, quod egrediens de praetorio lesus ipse portaverit crucem suam, postea ohvium habuerint Simonem, cui portandam crucem imposuerint — 24 Vgl. Joh. 19, 17) [*](11 enim] inde L 12/13 acciperet] tolleret B 13 sohim autem B 14 portare eam L 18 autem x* < μ 23 enim < B 29 quo x qua R 30 fuerant x* fuerunt ρ j imposuerunt ρ)

v.11.p.264

(vgl. C1 oben zu S. 263, 24f) οὐ συντυχικῶς μὲν ἀγγαρευθέντα, προορισθέντα δὲ ὑπὸ θεοῦ διακονῆσαι τῷ σταυρῷ Ἰησοῦ, ἐν ᾧ »κόσμος ἐσταύρωται« τοῖς ἁγίοις »καὶ« οἱ ἅγιοι »κόσμῳ«. runt crucem ei ipsi, ut ipse eam portaret. et qui potest discutere, quaerat discutiens in utroque, ut inveniat utruni finem portandae crucis accepit, aut magis Cyrenaeus Simon, non fortuito angariatus, sed secundum aliquam de eo praescientiam dei, secundum dispositionem dei ductus ad hoc, ut evangelica scriptura dignus inveniretur et ministerio crucis Christi, in qua »mundus « sanctis »et« sancti »mundo«.

Quidam autem et moraliter exponere voluerunt hunc ipsura Simonetn Cyrenaeum, ex eo quod de Pentapoli esset Cyrenes secundum Libyam, accipientes occa- sionem de sensibus quinque ut dicant, quasi quinque sensus portaverint dispensationis illius crucem. Simon autem interpretatur oboedientia: cui autem magis conveniebat, ut crucem Christi portaret, nisi oboedientiae aut (sicut secundusLiae filius vocabatur) Simeon ? dupliciter enim apud Graecos nominatur et patriarcha et Petrus (secundum proprietatem Hebraici sermonis), ut conveniat ei qui ita vocatur, ut et Simon dicatur et Simeon, quoniam <iisdem> ipsis litteris scribunt Hebraei et nomen et Simonis. locus autem Calvariae dicitur non qualemcumque dispensationem habere, ut ilHc, qui pro hominibus moriturus fuerat, moreretur. ἐπεὶ δἐ Κυρήνη τῆς Πενταπόλεώς ἐστιν, τροπικῶς φασιν τὸς <έ Diehl> αἰσθήσεις βαστάζειν τὸν τῆς οἰκονομίας σταυρόν. καὶ ἐπεὶ Σίμων ἑρμηνεύεται ΓΠΑΚΟΗ, ό τῆς ὑποκοῆς ἐπώνυμος αἴρει αὐτόν. [*](12 Vgl. Gal. 6, 14 — 15 ff Vgl. Hamack TU 42, 4, 26 — 18 Vgl. Act. 2, 10 — 23 Wutz, Onom. sacra 370. 607 — 27 Vgl. Gen. 29, 33) [*](5/6 cyreneus symon L 6 fortuitu L 19 libiam B libeam G L 21 portaverint Kl portaverunt x 22 dispensationes G 27 liae] filiae G | vocatur μ 30 <iisdem> Koe ipsis x* | scribimt x dicvmt)

v.11.p.265

venit enim ad me traclitio quae- C Nr. 317 (vgl. C Xr. 71 Π 328, 1 dam talis, qiioniam corpus Adae Theophyl. 468 Basil. in C n): περὶ primi hominis ibi sepultum est τοῦ κρανίου τόπου ἧλθεν εἰς ἐμέ, ubi crucifixus est Christus, ut ὅτι Ἑβραῖοι παραδιδόασι τὸ σῶμα »sicut in Adam omnes moriuntur τοῦ Ἀδὰμ ἐκεῖ τετάφθαι, ἵν᾿ ἐπεὶ sic in Christo omnes «; ἐν τῷ Ἀδὰμ πάντες ἀποθνῄσκομεν, ui inXoco iMo, qui diciiurCalvariae dvaaTfi μὲν ό Ἀδάμ, ἐν Χριστῷ locus, id est locus capitis, caput δὲ πάντες ζῳοποιηθῶμεν. humani generis resurrectionem inveniat cum populo universo per resurrectionem domini salvatoris, qui ibi passus est et resurrexit. inconveniens enim erat. ut cum multi ex eo nati remissionem acciperent peccatorum et beneficium resurrectionis consequerentur, non magis ipse pater omnium hominum huiusmodi gratiam consequeretur.

Et dederunt ei acetum hibere felle mixtum; et cum gustasset, noluit bibere (27, 34).

Sufficiebat enim nobis ut tantum gustaret pro nobis, sicut mortem tridui temporis non longiorem, sic et acetum felle permixtum. aliud autem vinum, non mixtum cum felle nec cum alio aliquo contrario accepit et bibit et »gratias agens« discipulis dedit et promisit se movum eum in regno« die.

Postquam autem crucifixerunt eum, diviserunt sibi vestimenta eius sortem mittentes, et sedentes servabant eum (27, 35. 36).

Et sunt usque nunc, qui ipsum quidem non habentes, vestimenta autem, verba in scripturis posita, habent, nec ipsa ad plenum sed ex parte, nihilominus hoc ipsum propheta dicente mysterium quod nunc est inpletum. utrum autem conscissum est aliquod vestimento- rum eius in illa partitione aut niansit unumquodque eorum integrum [*](921) [*](1 ff Vgl. Harnack TU. 42, 4,47 — Vgl. Hieron. in Matth. 232 D: audivi quendam exposuisse Calvariae locum etc, comm. in Eph. 5, 14: scio me audiuisse quendam de hoc loco disputantem etc, ep. 46 (Paulae et Eiistochiae ad Marcellam), 3; Ambros. in Luc 23, 33: supra Adae, ut Hebraei disputant, sepulturam — 5 Vgl. I. Cor. 15, 22 — 17 ff Vgl. Hieron. in Matth. 233 D: hoc indicat, quod gustaverit quidem pro nohis mortis amaritudinem, sed tertia die resurrexerit — 20 Vgl. Matth. 26, 27. 29 — 26 Vgl. Psal. 21, 19 2/3 primi honiinis adae B 4 confixus G 14 consequeretur] + et ipse B 18 et < B 19 aliquid R G L (sic) 21 unvollstandig ? vgl. zu S, 266, 12ff 27 aliquid B 28 participatione G | aut] an B | mansit] sit B)

v.11.p.266

sicut fuit, et qualia illa vestimenta fuerunt, non legimus apud tres evangelistas; apud lohannem autem discimus quoniam »milites postquam crucifixerunt Christum, acceperunt vestimenta eius et fecerunt quattuor partes, unicuique militi partem, tunicam autem, quoniam erat non consutilis sed a sursum textilis per totum, dixerunt ad invicem: non conscindamus eam, sed sortiamur de ea«. non ergo acceperunt eam. sed qui sortitus est. disputans autem aliquis de differentia eorum, qui vestirnenta domini habent, inveniet sine dubio qui Jn dogmatibus suis etsi non habent ipsum, »tunicam« tamen desursum textilem »per totum« habent, alii autem nec ipsam sed quam particulam vestimenti eius. et hoc considera quoniam secun- dum Matthaeum quidem lesus An.: accipiens »acetum cum felle per- « gustavit et »noluit bi- «, secundum Marcum autem cum daretur »ei myrrhatum vi- num«, »non accepit. Π 328, 7 (vgl. B [Matthaei] II. 204) τὸν γὰρ οἶνον μετὰ χολῆς ἔφη Ματθαῖος γευσάμενον μὴ θελῆσαι πιεῖν, μὴ γεύσασθαι δἐ τὴν ἀρχὴν ἐσμυρνισμένον οἶνον Μᾶρκος.

Et sedentes servabant eum ibi. et milites quidem seruabant corpus submissi a principibus sacerdotum, quasi furandum a discipulis eius si non servaretur; dispensatio autem resuscitavit eum et testes resurrectionis eius esse fecit non duos tantum aut tres, sed multo plures. »visus est« enim »Cephae, postea undecim, deinde apparuit amplius quam quingentis fratribus simul«, »novissime autem omnium« Paulo. et non signum resurrectionis eius, quod a tantis est visus, his qui susceperunt periculum, ut praedicent eum viventem in populis qui petierant eum ad crucem. et nunc novi principes sacerdotum (videlicet filii princi- pum illorum) verbum veritatis positum in scripturis crucifigunt falsis expositionibus suis et occidunt mendaciis; verbum autem veritatis, [*](2 Joh. 19, 23f — 14f Vgl. Matth. 27, 34 — 16 Vgl. Marc. 15, 23 — 19ff Vgl. Hieron. in Matth. 233 E: diligentia militum et sacerdotum nobis projicit, ut maior et apertior resurgentis virtus appareat — 20 f Vgl. Matth. 27, 64 — 23ff Vgl. I. Cor. 15, 5f. 8 1 fuit] + tunica B 2 discimus y* didicimus L | quoniam x* quod Pasch 5 non consutiHs] inconsutihs B Pasch 7 accipiunt B | est + eam B 9 in x* < ρ 12 — 18 et hoc — accepit] gehort hinter S. 265, 21 ? Kl 14/15 mixtum B 17 ei x* et ρ | murratum G mirratvim B 21 eius] suis B 22 eius esse fecit] effecit B 23 caife G 25 simul x* μ)

v.11.p.267

quia apud illos quidem occiditur vivit autem in sua natura, semper invenit et eligit sibi vasa. in quibus resurgat et vivat et adhuc confundat suos interfectores, multis testimoniis vivere demonstratum.

Et inposuerunt super caput eius causam eius scriptam: hic est Iesus, rex ludueorum (27. 37).

»Sive occasione sive veritate Christus pronuntiaturd et onmis littera regnum eius testatur, sive Graecorum sive Romanorum sive Hebraicorum. et pro corona snper caput eius sit scriptum: hic est lesus, rex ludaeorum. et cum nulla inveniatur causa alia mortis eius (nec enim erat), haec habeatur sola quia rex fuit ludaeorum, de qua et locutus est dicens: »ego autem constitutus sum rex ab eo super Sion montem sanctum eius«. et princeps quidem sacerdotum litteram legis portabat in capite suo formam signi »sanctificationem « scriptam in petalo. verus autem princeps sacerdotum et rex lesus in cruce quidem habet scriptum: hic est rex ludaeorum, ascendens autem ad patrem et suscipiens patrem in se pro litteris et pro nomine habet. qui nominatur, et habet eum coronam et dignus eo effectus et domus dei patris digna effectus, solus sufficienter patrem capere potest.