Fragmenta In Lucam (In Catenis)

Ἐφίστησι τῇ τοῦ Σίμωνος οἰκίᾳ ὁ σωτὴρ καὶ εὑρίσκει πυρέττουσαν τὴν αὐτοῦ πενθεράν· >καὶ ἐπιστὰς ἐπετίμησε τῷ πυρετῷ, καὶ ἀφῆκεν . Μήποτε οὖν ἐν μὲν τῷ· ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετὸς< εἰρημένῳ ὑπὸ Ματθαίου καὶ Μάρκου καὶ ὅλη τῇ πράσει οὐδὲν ὡς περὶ ζῴου ἐμφαίνεται τοῦ τὸν πυρετὸν ἐνεργοῦντος, ἐν δὲ τῷ· >ἐπιστὰς ἐπάνω ἐπετίμησε τῷ πυρετῷ καὶ ἀφῆκεν> εἰρημένῳ ὑπὸ Λουκᾶ οὐκ οἶδα, εἰ μὴ ἀναγκασθησόμεθα τὸ ἐπιτιμώμενον καὶ καὶ ἀφιὲν ζῷον μὴ χωροῦν τὴν τοῦ ἐπιτιμῶντος ἐνέργειαν· ἄψυχον γὰρ καὶ μὴ αἰσθανόμενον ἐπιτιμίας ἐπιτιμᾶσθαι οὐκ εὔλογον λέγειν. Οὐδὲν δὲ θαυμαστὸν εἶναί τινας κακωτικὰς τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος δυνάμεις, καὶ οὐ πάντως κατηγορήσωμεν τῆς ψυχῆς τῶν πασχόντων ὡς ἐκ τούτων βλαπτομένης· οὐδὲ γάρ, ἐπεὶ ἔπαισε τὸν Ἰὼβ ἕλκει πονηρῷ λαβὼν ὁ διάβολος τὴν ἐξουσίαν τὸ τὸ διὰ τοῦ σώματος πειράσαι αὐτόν, περὶ τοῦτο κατηγορητέος ὁ Ἰὼβ ἀθλήσας καὶ γενναίως ὑπομείνας τὴν πληγήν. Μόνον εἴη λέγεσθαι, εἴ ποτε κατὰ σωματικοὺς πειραζόμεθα πόνους, τό· ἀλλὰ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ μὴ , ὡς καὶ ὁ κύριος ἐπιτιμῶν ἰᾶται τοὺς κακῶς ἔχοντας. >᾿ ἀντὶ τοῦ >πέταξεν<.

Περὶ δυσμὰς δέ τούτους προσῆγον ἤτοι μεθ’ ἡμέραν, αἰσχυνόμενοι, ἢ τοὺς Φαρισαίους φοβούμενοι, ἢ καὶ περὶ ἕτερα ἀσχολούμενοι, ἢ τάχα νομίζοντες μὴ ἐξεῖναι θεραπεύειν ἐν σαββάτῳ· ἐπεσημήνατο γὰρ ὁ εὐαγγελιστής, ὅτι >ἦν διδάσκων αὐτοὺς ἐν σαββάτῳ<· διὰ τοῦτο δύσιν ἡλίου τοὺς κακῶς ἔχοντας προσέφερον οἶ προσήκοντες, ὁ δὲ >αὐτοὺς ἐθεράπευσεν<.

Ὁ δὲ εἱστήκει παρὰ τὴν λίμνην , ἢ καὶ κατὰ Ματθαῖον καὶ Μᾶρκον >περιεπάτει παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας<· μὲν ἐναντία λέγειν οἱ εὐαγγελισταί, πλὴν ὁ ἐπιχειρῶν ἀπὸ τῆς γραφῆς τοιαῦτα δύναται εἰς τὸν τόπον τοῦτον λέγειν· εἰ τὰ συστήματα τῶν ἀπότων ἐκάλεσε θαλάσσας> ἐν τῇ ἀρχῇ τῆς κοσμοποιΐας ὁ <συστήματα> δὲ >τῶν ὑδάτων< εἰσὶ καὶ οἱ ποταμοί, κατὰ καὶ οὗτοί εἰσι θάλασσαι, ὥσπερ καὶ ἡ γλυκυτάτη καὶ ποτιμωτάτη >Γεννησαρὲτ λίμνη<, ἡ νῦν καλουμένη >Τιβεριὰς εὐαγγελίοις, μάλιστα ἐπεὶ καὶ αὐτὴ σύστημά ἐστιν ὑδάτων. Ἔστι δὲ ἡ Γεννησαρὲτ χώρα τῆς μερίδος τοῦ Χαναναίου, ἐν ᾗ ἐποιχόμενος τὰ πρὸς θάλασσαν ὁ κύριος εὗρε τοὺς περὶ Πέτρον καὶ Ἰωάννην καὶ ἐπανεκαλέσατο αὐτοὺς μετὰ τὴν ἄγραν τῶν ἰχθύων, ὄντας τὸ πρότερον Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ μαθητάς.

Ἱστορικῶς δέ μετὰ τὴν ἀποστολὴν τοῦ ὀρνιθίου πρῶτον >τὰ πλύνεται ὁ καθαρισθείς< εἶτα >πᾶσαν τρίχα ξυρᾶται<, λούεται ὔδατι>, μεθ’ ὃ ἐπιφέρεται τό· >καὶ καθαρὸς ἔσται<. τὰ >ἱμάτια< πολιτεία μὴ πάντῃ κακῶς ὑφασμένη, ἐπεὶ κἂν ἀπέθετο >τρίχες< δὲ τὰ ἐξανθήσαντα νεκρὰ τῇ φυχῇ, αἷς ἐναντίαιν αἱ τοῦ καὶ τῶν Ναζιραίων καὶ αἱ τῶν μαθητῶν · τῶν γὰρ Ναζι- [*](Κ*ε [aus Hom. in Levit. VIII, 11 ( S. 412, 24—414, 26 Baehrens)] — 2 14, 7. 8 7 Matth. 10, 30; vgl. Luk. 12, 7; vgl. Orig. Sel. in Jerem. 4, 7. 8 (S. 271, 27 Klostermann): ἡγιασμένοι γὰρ τὸ >Ναζιραῖοι < δῃλοῖ; Onom. sacra 376) [*](4 καὶ > ε 5 πάντως ε ὑφῃσμένη ε ἐπεὶ] ἐπὶ ε 6 ε εξαυθήσαντα (!) ε ~ αἱ τοῦ Σαμουὴλ ἐναντ. Κ2 αἱ του] αἰτοῦσι ε 7 αἱ τῶν] αὐτῶν ε)

Τὸ δέ τὸ στόμα κεκαλύφθαι δηλοῖ, ὅτι χρὴ ἑαυτὸν καταδικάζειν τῇ σιωπῇ, μέχρις ἂν ὑποστρέψας καθαρίσῃ ἑαυτόν· οὐκ ἄκαιρον δὲ χρήσασθαι τῷ ῥητῷ πρὸς τοὺς ἐνόχους ἁμαρτίαις καὶ περὶ τῶν θείων διδάσκειν προῃρημένους.

Εἰ δὲ βούλει, ζῶντα χρῶτα τὸν λόγον λάμβανε, οὗ μὴ παρόντος τῇ ψυχῇ, ὁτιποτοῦν ἐὰν γένηται, ἀνέγκλητος ὁ ἁμαρτάνων, ἀλόγου φέρων κατάστασιν· εἰ δὲ παρείη λόγος, ὑπεύθυνος. Τί οὖν τὸ καθ’ ὅλου τοῦ σώματος γίνεσθαι τὴν ἁφὴν μήποτε τροπικῶς φρενίτιδας ἢ μελαγχολίας δηλοῖ ἢ τὴν ἐν τῇ βρεφῶν ἡλικίᾳ κατάστασιν; Μὴ βοηθοῦντος γὰρ τότε λόγου μηδὲ παρούσης αἰσθήσεως πᾶν τὸ πραχθὲν ἢ λεχθὲν οὐχ ἁμάρτημα, ἀλλ᾿ ὅτε πάρεστιν αἴσθησις. Λεκτέον δὲ καὶ οὕτως· κατὰ διττὸν τρόπον εὐαρεστοῦμεν θεῷ· εἰ γὰρ ζῶμεν θεῷ, μηδὲν ἔστω νεκρὸν ἐν ἡμῖν, εἰ ἀπεθάνομεν τῇ ἁμαρτίᾳ, μηδέν αὐτῆς ἔστω ζῶν ἐν ἡμῖν· ζῶντες γὰρ ἐν αὐτῷ τὴν ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας παραιτώμεθα νέκρωσιν, ἀποθανόντες δὲ κόσμῳ μὴ πρὸς τὰ πάθη παλινδρομήσωμεν. Ἀποθνήσκομεν δέ τῇ ἁμαρτίᾳ νεκροῦντες τὰ μέλη τὰ ἐπὶ τῆς γῆς>· ἀπεθάνομεν τῇ ἁμαρτίᾳ, πῶς ἔτι ζήσομεν αὐτῇ;> Μολυσμὸς ἄρα κἂν ἐπὶ σμικρὸν γένηται καὶ κατὰ νόμον ἀκάθαρτον, ὥσπερ καθαρὸν τὸ [*](k* (von 21 Κατὰ an auch εκ) — 9ff. vgl. öm. 6, 11. 12 13 Kol. 3, 5 4 καθόλου K3 7/8 ἁμάρτημα] ἁμάρτηκα ΚΚ3 9 εἰ — 10 ἡμῖν > K2 10 ζῶντες — 12 κόσμῳ marg. v. spat. Hand nachgetragen 14 ζήσωμεν (?) Κ2 15 γίνηται K3)

>Ἐξῆλθεν< οὖν, φησίν, >καὶ ἐθεάσατο τελώνην καλούμενον Λενΐν<· ἔστι δὲ οὗτος Ματθαῖος ὁ εὐαγγελιστής. Μᾶρκος μὲν καὶ Λουκᾶς τὸ ὄνομα αὐτοῦ κρύπτουσι τῇ προτέρᾳ προσηγορίᾳ, ὁ δὲ Ματθαῖος τὸ ἑαυτοῦ φανερὸν ποιεῖται ὄνομα λέγων· >ἐθεάσατο Ματθαῖον τὸν τελώνην<. Ταῦτα δὲ λέγει, ἵνα ἡμεῖς, θαυμάσαντες τὴν τέχνην τοῦ ἰατρεύσαντος αὐτὸν θεοῦ, πιστεύωμεν εἰς αὐτὸν ἀκριέστατα.

Γέλωτα ἐπαγγέλλεται τὸν ἀπὸ χαρᾶς καὶ ἱλαρότητος, ὡς καὶ ἐν τῷ Ἰώβ φησιν· >ἀληθινὸν στόμα ἐμπλήσει γέλωτος<· τάχα δὲ διὰ τοῦτο καὶ εἶς τῶν πατριαρχῶν >γέλως< λέγεται, τὴν θείαν ἱλαρότητα σημαίνοντος τοῦ ὀνόματος.

>Δένδρον ἄγαθὸν< τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, >δένδρον πονηρὸν< ὁ διάβολος καὶ οἱ ;ούτου ὑπηρέται. Ὁ οὖν ἔχων τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον τοὺς τούτου

Καρτοὺς ἐπιδιέκνυται, οὕς ἀπαριθμεῖται ὁ ἀπόστολος λέγων· >ὁ καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστιν· ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωςύνη, Πίστις, πραότης, ἐγκράτεια<· ὁ δὲ δύναμιν ἀντικειμένην ἔχων >τῆς ἀτιμίας τὰ πάθη< >ἀκάνθας καὶ τριβόλους<, καρποφορεῖ.

Ἡ μὲν οὖν τελειοτέρα ψυχή, καλῶς λατρεύσασα τῷ λόγῳ τοῦ θεοῦ, παῤῥηςίαν ἔχει ἐπ᾿ αὐτὴν ἐλθεῖντὴν κεφαλήν—>κεφαλὴ δὲ Χριστοῦ ὁ θεός<— ὤστε καταχέαι μύρον αὐτῆς καὶ εὐωδίαν τῇ δόξῃ τοῦ θεοῦ περιοιῆσαι· δοξάζεται γὰρ ὁ θεὸς διὰ τῆς εὐωδίας τοῦ βίου τῶν δικαίων. Ἡ δὲ ἀτελεατέρα Γννῆ καὶ ψυχὴ περὶ τοὺς πόδας καὶ τὰ ταπεινότερα στρέφεται, ἦς ἐγγὺς ἐσμὲν ἡμεῖς· οὐδὲ γὰρ πόδας καὶ ἀπὸ τῶν ἁμαρτημάτων ἡμῶν· ποῦ ἡμῶν τὰ δάκρυα, ποῦ ὁ κλαυθμός, ἵνα κὰν παρὰ τοὺς πόδας Ἰησοῦ ἐλθεῖν δυνηθῶμεν; ἐπ᾿ αὐτὴν γὰρ οὔπω δυνάμεθα φθάσαι τὴν κεφαλήν. Ἀγαπητὸν δὲ μετὰ τὰ ἁμαρτήματα φέρειν μετανοίας εὐωδίαν, ἵνα τις δυνηθῇ ἡ δευτέρα εἶναι, ἡ τοὺς πόδας ἀλείφουσα, ἀλλὰ μὴ τὴν κεφαλήν, τοῦτ᾿ ἔστιν ἡ μὴ ἁπτομένη τῶν τελεωτέρων καὶ ὑφηλοτέρων, ἀλλὰ τῶν ἄκρων καὶ τελευταίων.