Fragmenta In Evangelium Joannis (In Catenis)

Δημιουργὸν τῶν πάντων τιθέμενος αὐτὸν τὸ τοῦ Λόγου ὄνομα κατηγορεῖ αὐτοῦ. ἐπεὶ γὰρ ὡς ἐπίπαν πᾶσα δημιουργία ἤρτηται λόγου, οὐκ ἄλλως ἔδει αὐτὸν τῶν πάντων δηλῶσαι ὄντα ποιητὴν ἔχουσιν (αὕτη δέ ἐστιν ἕξις μετὰ ἀδόλου λόγου ποιητική), ὁ δὲ τοῦ θεοῦ υἱός, οὐκ ἄλλος ὢς ἢ σοφίας καὶ τέχνης δημιουργός, εἰκότως λόγος ὀνομάζεται. οὐ γὰρ ἄλλη τις ὢν οὐσία παρὰ τὸν λόγου δι᾿ αὐτοῦ ποιεὶ τὰ ὄντα, ἀλλ᾿ αὐτός ἐστιν ὁ ποιῶν, θεὸς ὢν λόγος. εἶτ᾿ ἐπεὶ ὁ λόγος οὗτος, θεὸς ὢν κατ’ οὐσίαν καὶ αὐτὸ τοῦτο θεοῦ υἱὸς ὑπάρχων, τῆς τῶν ἀνθρώπων σωτηρίας χάριν ἄνθρωπος γεγένηται, »Σὰρξ« ὁ λόγος ὠνομάσθη. καὶ ἐπεί τινες τῆς ὀρθῆς πίστεως ἐκπεσόντες οἴονται ἀπὸ τότε αὐτὸν μόνον εἶναι ἀφ’ οὑ ἐκ τῆς παρθένου ἄνθρωπος γεγονὼς προῆλθεν, ὀρθότατα πρὸς τοὺς τοιούτους ὁ θεολόγος γράφει τὸ »Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος« καὶ καταλλήλως τοῖς ῥήμασι χρησάμενος, τῷ μὲν »Ἐγένετο« ἐπὶ τῆς σαρκὸς, τῷ δὲ »Ἦν« ἐπὶ τῆς θεότητος αὐτοῦ σημαίνει]. καὶ ἦν μὲν κυριώτερον ἐπὶ τοῦ θεοῦ λόγου τὸ »Ἔστιν« εἰπεῖν· ἀλλ᾿ ἐπεὶ πρὸς διαφορὰν τῆς ἐνανθρωπήσεως γενομένης ἔν τινι καιρῷ ἐδήλου τὴν ὓπαρξιν τοῦ λόγου, ἀντὶ τοῦ »Ἔστιν« τῷ »Ἦν« ὁ εὐαγγελιστὴς κέχρηται. τῶν δὲ ῥημάτων τὰς κυρίας σημασίας ἐκλαμβάνειν οὐ δεῖ ἐπὶ τῶν ἀιδίων· ὅτε [*](14 Joh. 1, 1.) [*](I V (anonym).] 6 θεοῦ + λόγος καὶ V | > + Pr | 9 ὁ < V | 10 ἄνθρωπος < V | 11 ὁ < V | 13 ὀρθότητα V | 14 τὸ < V | 15 τῷ 1 2] τὸ V | τὴν σάκρα, corr. Br | 16 αὐτοῦ σημαίνει] | V.) [*](II Mosq (unter d. Namen d. Origenes) Μ (anonym)] 3 ὄντα < M | δηλῶσαι ὄντα + Mosq] τῶν πάντων Mosq Μ Cord | 6 υἱός] + ἐπειδὴ Mosq Μ Cord | ἄλλως Μ | δημιουργεῖ? Mosq | 9 εἶτα Mosq | 11 σάρξ] σ . . . Mosq | 15 τῷ1 2] τὸ Μ Cord | 16 αὐτὸν Mosq Cord | 17 ἐπείπερ Mosq | 18 γενάμενος Mosq | 19 τῷ] τοῦ Cord.)

καὶ »Ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν« καὶ ὄνομα ἔοχεν αὐτὸ δὴ τοῦτο »Μεθ᾿ »ἡμῶν ὁ θεός« ὅτε δὲ ἐδημιούργησεν, ἐπεὶ μὴ ὡς ἄνθρωπος ἀποσταλεὶς ὑπὸ τοῦ πατρὸς εἰς οὐσίαν ἔφερε τὰ πάντα, καὶ πρὸς τὸν θεὸν ἦν καὶ θεὸς ἦν· λέγεται δὲ καὶ σοφία ὁ τοῦ θεοῦ υἱός, ἀρχὴ ὁδῶν τοῦ θεοῦ κτισθεῖσα κατὰ τὴν τῶν Παροιμιῶν γραφήν, ὅτι ἡ τοῦ θεοῦ σοφία, πρὸς τὸν οὗ ἐστι σοφία ὑπάρχουαα, οὐδεμίαν σχέοιν πρὸς ἕτερόν τινα εἶχεν, ἀλλ᾿ εὐδοκία θεοῦγενόμενος τὰ κτίοματα ὑπάρξαι ἠβονλήθη. ἠθέλησεν οὖν ἀναλαβεῖν αὕτη ἡ σοφία σχέσιν δημιουργικὴν πρὸς τὰ ἐσόμενα καὶ τοῦτό ἐστι τὸ δηλούμενον διὰ τοῦ ἐκτίσθαι αὐτὴν ἀρχὴν ὁδῶν τοῦ θεοῦ, καθ᾿ ἃς ὁδοὺς διαπορεύεται οὐσιῶν διακοσμῶν προνοούμενος, εὐεργετῶν, χαριζόμενος ἐν ταύτῃ τῇ σοφίᾳ κτισθείσῃ. ἀρχὴν οὖν εἶναι τὸν λόγον φασὶν οὐχ ἕτερον ὄντα αὐτῆς κατ᾿ οὐσίαν ἀλλ᾿ ἐπινοίᾳ καὶ σγέσει, ἵν᾿ ᾖ ἡ αὐτὴ ὕπαρξις ἣν νῦν καλοῦσιν κατ᾿ οὐσίαν αἱ γραφαί, ᾗ μὲν ᾠκείωται τῷ θεῷ σοφία, ᾗ δὲ νένευκεν, ἵν᾿ οὕτως εἴπω, πρὸς τὰ δημιουργήματα ὁ δημιονργικὸς λόγος, οὐκ ἐντανῦθα δὲ μόνον ὁ τοῦ θεοῦ υἱὸς λόγος εἴρηται· ἔστι δὲ παραθέσθαι ἡητὰ οὐκ ἐκ τῆς καινῆς μόνον ἀλλὰ καὶ ἐκ τῆς παλαιᾶς· »Τῷ λόγῳ γὰρ κυρίου οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν«. καὶ τὸ »Ἀπέστειλεν τὸν λόγον αὐτοῦ καὶ ἰάσατο αὐτούς«. καὶ ὁ Λουκᾶς φησιν· »Καθὼς παρέδοσαν ἡμῖν οἱ ἀπ᾿ ἀρχῆς αὐτόπται καὶ »ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ λόγου«.

Ὃ γέγονεν ἐν αὐτῷ, δηλονότι τῷ λόγῳ, ξωὴ ἦν· ἵν᾿ ὥσπερ θεὸς εἰς ὕπαρξιν ἤγαγεν τὰ πάντα, οὕτω καὶ ζωοποιηθῇ τὰ πεφνκότα ζῆν μετονσίᾳ αὐτοῦ. διὸ καὶ ἁρμοδίως εἴρηται τὸ »Καὶ ἡ »ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων«. οὐ γὰρ προσεκτέον τοῖς ἐκ τῆς λέξεως ταύτης γενητὸν εἶναι τὸν λόγον νομίσασι. τὸ γὰρ γενό- [*](1 Job. 1, 14. — Vgl. Jes. 7, 14; 8, 10. — 4 Vgl. Pro v. 8, 22. — 18 Ps. 32, 6. — 19 Ps. 106, 20. — 20 Luk. 1, 1. — 26 Job. 1, 4. I 3 καὶ < V | 12 οὖνovv) + Pr | 13 ἡ + We | 14. 15 ᾗ] ἡ V, corr. We. II Mosq 2 δημιουργεί Mosq | 4 λέγεται bis z. Schluss: ον τέχνη ἦν ἢ λόγος, ἀλλ᾿ [ἃ Cord] ἐν ἄλλοις ἔχει τὸ εἶναι, ὡς ἀρτίως ἐλέγετο περὶ τῶν ἐν ἀν&ρώποις δημιουργῶν, ὡς ἄλλο ἐστὶν αὐτοῖς τὸ ὑτιάρχειν ἐν ἀνθρώποις καὶ ἄλλο τὸ εἶναι τεχνίταις. οὐδένα γοῦν τοὐτων λόγον [καλοῦμεν, ἀλλ᾿ ἔχειν λόγον + Cord] λέγομεν. ἀλλ᾿ οὐχ ὁ δημιονργὸς τοῦ παντὸς τοιοῦτος, τνγγάνων θεὸς λόγος κατ᾿ οὐσίαν, διὸ καὶ Σοφία καὶ Ἀλήθεια ἐν ταῖς θεολογίαις ὀνομάζεται. Mosq Cord. II. I ℵ] 26 nach αὐτοῦ sind c. 3 Bchst. ausradiert V.)

Τὸ θεολογούμενον φῶς λυτικόν ἐστι πάσης σκοτίας καὶ ἀγνοίας καὶ κακίας ὑφισταμένης. διὸ ἐν τῇ τοιαύτῃ σκοτίᾳ φαῖνον οὐ καταλαμβάνεται ὑπ’ αὐτῆς. ὂν γὰρ τοῦτο τὸ φῶς σοφία καὶ δικαιοσύνη θεοῦ, ᾗ μὲν σοφία ἐστὶ λύει τὴν τοῦ νοῦ ἄγνοιαν, ᾐ δὲ δικαιοσύνη τὰ διαβήματα τῆς ψυχῆς κατευθύνει, καὶ τοῦτό ἐστι τὸ ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνειν αὐτὸ οὐ κωλυόμενον ἐκπέμπειν τὰς οἰκείας αὐγὰς τῷ φωτιζομένῳ ἀνθρώπῳ· διὸ οὐ καταλαμβάνεται ὑπὸ τῆς σκοτίας, λυομένης [*](4 Ps. 35, 10. — 13 Joh. 1, 4. — 16 Hos. 1, 1. — 17 Jer. 1. 4. — Joh. 10,35. 32 Vgl. Ps. 118, 133.) [*](II, I ℵ] 1 ὃν ℵ, corr. Br | 8 τὸ] τῷ? We | αὐτῶν We] αὐτὸν ℵ | 16 ἐγεννήθη S1 | 23 ἀλήθειαν S1 | 25 λογικὸν Rv.)

Οὐ τοσοῦτον διὰ τὴν κοινὴν περὶ ἀνθρώπου ἀπόδοσιν ὅσον διὰ τὸ πεφυκέναι αὐτὸν κατ᾿ εἰκόνα καὶ πρὸς θεὸν ὁμοίωσιν. σημειωτέον δὲ ὡς οὐκ ἀεὶ τὸ »Ἐγένετο« τὴν εἰς ὕπαρξιν ἄγουσαν δηλοῖ, ἀλλ᾿ ἐνταῦθα τὸ »Ἐγένετο« ἀναφορὰν ἔχει πρὸς τὸ »Ἀπεσταλ- »μένος παρά θεοῦ«· ἴνα ᾐ τὸ λεγόμενον τοιοῦτο· »Ἐγένετο ἀπεσταλ- μένος παρὰ θεοῦ εἰς μαρτυρίαν«. εἰ δὲ ταῦτα περὶ Ἰωάννου λεγόμενα ὀρθῶς ἔχει, πόσῳ μᾶλλον τὰ περὶ τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ γραφόμενα ἢ λεγόμενα ὡς λεγομένου ἢ γραφομένου καὶ γινομένου.

Ἳνα πάντες πιστεύσωσιν. Ὅσον ἐφ’ ἑαυτῷ δηλονότι, εἰ καὶ μὴ πάντες ἐπίστευσαν· οὐδὲ γάρ, εἰ μὴ πάντες τὸν παρὰ τοῦ [*](7 Vgl. Luk. 23, 40. — 26 Joh. 1, 6 f.) [*](III. Ι ℵ] 2 οὔσης S1 | 4 σκοτίαν in V durch Wasser verwischt | 6. 9 αὖ We] οὐ ℵ | 11 ἀπάτη] ἀπέστη R | πάση S1 | 15 τὸ 1] τῶ S1 | ψεῦδος] + εἰς S1) [*](IV. + ℵ] 24 #003E; + Br | γένησιν V | 26 τοιοῦτον R | ἀποσταλμένος RV.) [*](V. II Ρ Cord, Ρ. 22. Gramer Ρ. 182 [V bietet das Fragment etwas verändert unter dem Namen des Cyrill].)

Οὐκ ἠν ἐκεῖνος τὸ φῶς. Τουτέστι τὸ θεολογούμενον· ὑπείληπτο γὰρ τισι διὰ τὸ προσόντα αὐτῷ πλεονεκτήματα ὡς αὐτὸς εἴη ὁ χριστός. διὰ τοῦτο τοῦτό φησιν ἵνα ὁλόριζον τὴν τοιαύτην ἀνέλῃ πλάνην. κἂν γὰρ φῶς Ἰωάννης ᾖ ἀλλ’ οὐκ ἐκεῖνο τὸ περὶ οὑ οἱ ἅγιοι πρὸς τὸν θεόν φασιν· »Ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα »φῶς«· ὥστε εἰ καὶ φῶς ἦν Ἰωάννης, κατὰ τὸ εἰρημένον τοῖς »Ὑμεῖς ἐστὲ τὸ φῶς τοῦ κόσμου«· ἀλλ᾿ οὐκ ἐκεῖνο τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν. φῶς δὲ ἀληθινὸν οὐ πρὸς ἀντιδιαστολὴν ψεύδους ἀλλὰ πρὸς διαφορὰν εἰκονικοῦ εἵρηται. ἡ γὰρ ἀλήθεια καὶ τὸ ἀληθὲς ὁτέ μὲν τῷ ψεύδει καὶ τῇ ἀπάτῃ, ὁτὲ δὲ εἰκόνι καὶ μιμήματι ἀντιδιαστέλλεται. δυνατὸν δὲ λαβεῖν εἰκονικὸν φῶς τὸ αἰσθητόν, καὶ μάλιστα τὸν ἣλιον, ἀληθινὸν δὲ φῶς τὸ νοητόν· μᾶλλον δὲ τὸ τῶν νοητῶν φωτιστικόν, τῶν ἁγίων δυνάμεων. ὅπερ ἡγοῦμαι εἰρῆσθαι ὑπὸ τῆς γραφῆς· Πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνω- »θέν ἐστι, καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ πατρὸς τῶν φώτων«. τὸ θεολογούμενον γὰρ φῶς ἦν »τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον »ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον«. ἀλλ᾿ ἐπεὶ τὸ Ἐρχόμενον εἰς τὸν »κόσμον« ἀμφιβόλως εἴρηται, δυνάμενον σημαίνειν ὁτὲ μὲν τὸ φῶς, ὁτὲ δὲ τὸν ἄνθρωπον, ἑκατέρως αὐτὸ ἐρμηνευτέον. καὶ πρῶτόν γε δεκτέον τὸ φῶς ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον κατὰ τὸν ἐπιδημίας καιρόν, τὸν ἄνθρωπον ὄντα ἐν τῷ κόσμῳ, ὡς εἴρηται, τὸ φῶς ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον ἐπὶ τῷ φωτίσαι τὸν ἄνθρωπον. εἶτα τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν φωτίζει πάντα τὸν ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον ἄνθρωπον.

Ἐπεὶ μὴ πάντες ἀπεστράφησαν αὐτόν (πολλοὶ γὰρ ἐξ αὐτῶν προσήκαντο αὐτόν, καὶ μάλιστα οἱ ἀπόστολοι), ἐπιφέρει ὁ εὐαγγελιστής· »Ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτὸν ἔσχον ἐξουσίαν τέκνα θεοῦ γενέσθαι«. οἱ γὰρ πρὸς τὴν πίστιν εἰσαγόμενοι, τάχα δὲ καὶ προκόψαντες, ἐξουσίαν ἔχουσι τέκνα τέκνα θεοῦ γενέσθαι, τότε γενησόμενοι τέως τὴν ἐξουσίαν εἰλήφασιν, ὅταν τελειωθῶσιν έν τῇ ἀρετῇ καὶ τῇ πίστει καὶ γνώσει. τίς δὲ ἡ αἰτία, δι᾿ ἣν ἴσχον τὴν ἐξουσίαν, δηλοῖ γράψας δεδόσθαι αὐτὴν τοῖς πιστεύσασιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, τοῦ φωτὸς δηλονότι. ἐπειδὴ γὰρ οὐ ταὐτὸν τῷ πιστεῦσαι εἰς τὸ ὄνομα τοῦ φωτὸς τὸ πιστεῦσαι εἰς τὸ φῶς, ἐξουσία δίδοται, τουτέστιν ἐπιτηδειότης πρὸς τὸ γενέσθαι τέκνα, τοῖς πιστεύσασιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ. εἰ δὲ μετέλθοιεν διὰ προκοπῆς εἰς τὸ πιστεύειν αὐτῷ ἐκ τοῦ πιστεύειν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ οὐκέτι δυνάμει ἀλλ᾿ ἐνεργείᾳ εἶεν ἂν θεοῦ τέκνα. οἱ μὲν γὰρ ἁπλουστέρᾳ καὶ μὴ πάνυ διανοίᾳ συγκατατιθέμενοι τῷ φωτὶ πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ. οἱ δὲ σὺν ἐπιστημονικῇ ἀποδείξει καὶ διηρθρωμένῃ νοήσει προσεληλυθότες αὐτῶ̣ πιστεύουσιν εἰς αὐτὸν καὶ ἐπικαλοῦνται αὐτόν. ὅθεν Ἰησοῦς μετὰ πολλὴν προκοπὴν τῶν μαθητῶν φησίν· ἐπεὶ »πιστεύετε »εἰς τόν θεόν, καὶ εἰς ἐμὲ πιστεύετε« ἀντὶ τοῦ Καιρὸν ἔχετε μεταβῆναι ἀπὸ τοῦ πιστεύειν εἰς τὸ ὄνομά μου, ἵν᾿ ἐμοὶ καὶ τῷ πατρὶ πιστεύσητε. ἀμέλει γοῦν καὶ περὶ μεγίστης θεολογίας ἐξηγησάμενος αὐτοῖς ἐπήγαγεν ὡς πρὸς ἅπαντας· »Οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ »πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστιν«;

Οἱ γὰρ ἐκ θεοῦ γεννηθέντες, τῷ πεπιστευκέναι ὅτι Ἰησοῦς ο χριστός ἐστι καὶ τῷ ποιεῖν δικαιοσύνην ἐκ τοῦ θεοῦ ἐγεννήθησαν. οὐχ ὑπόκεινται δὲ τῇ ἐξ αἱμάτων γεννήσει, τουτέστιν οὐκ ἐξ ὑλικῶν ἔχουσι τὴν γένεσιν. ἀμέλει γοῦν τῷ Πέτρῳ, πιστεύσαντι ὅτι ὁ [*](5 Joh. 1, 12. — 20 Joh. 14, 1. — 24 Joh. 14, 10. — 29 Vgl. Ι Joh. 2, 29. — 30 Vgl. Joh. 1, 13. — 31 Vgl. Matth. 1(5, 16.) [*](VII. I ℵ] 11 δηλονότι — 12 φωτὸς < RV | 15 ἂν + We | 16 οἱ] εἰ RV > + Br | 18 προσεληλυθότας ℵ | 23 ἐξησαμενος SV, ἐξισάμενον R; corr. Br.) [*](II (??) (Cord. p. 26. Gramer p. 185)] (1 ἐπεὶ — 11 δηλονότι) 6 οἱ γὰρ — γενέσθαι < 2 | 9 καὶ γνώσει < ?? | 10 πιστεύουσιν Μ | 11 φωτός] φωτίζοντος Μ.) [*](VIII. Ι ℵ] 31 γοῦν < ℵ; cf. II.) [*](II Ρ (Cord. p. 27)] 29 τῷ] τὸ V | γεγέννηται P; cf. Cord | 30 δὲ < Ρ Cord | γενέσει Ρ Cord.)

Τὸ »Ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρὸς‘ νοεῖν ὑποβάλλει ἐκ τῆς οὐσίας τοῦ πατρὸς εἶναι τὸν υἱόν. οὐδὲν γὰρ τῶν κτισμάτων παρὰ πατρός, ἀλλ’ ἐκ θεοῦ διὰ τοῦ λόγου ἔχει τὸ εἶναι. εἰ γὰρ καὶ ἄλλα παρὰ πατρὸς εἶχε τὴν ὕπαρξιν, ματαίως ἡ τοῦ μονογενοῦς ἔκειτο φωνή, πολλῶν ὄντων τῶν παρὰ πατρὸς ἐχόντων τὸ εἶναι. οὗτος δὲ μονογενὴς παρὰ πατρὸς πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας εἴρηται. [*](2 Matth. 16, 17. — 11 Vgl. Matth. 23, 28. — 12 Vgl. Rom. 2, 28. — 13 Vgl öm. 2, 29. — 14 Vgl. Joh. 1, 13. — 20 Joh. 1, 14.) [*](VIII. 1 ℵ] 4 ἐπιβολὴν] ἐκδοχὴν Br | 6 σφαγῶν] σφῶν R | εὐαρεστείη ℵ | 8 ἡμῖν] ἧ RV | τὸ] τοῦ RV | ἀρκοῦντος R | 9 καὶ2] < ℵ | 10 ἀνδρὸς < ℵ | 11 θελήματα ℵ | προστέθηνται S, προστέθεινται (über ε2: η) R; προτέθηνται V, corr. Br 13 μὴ < S1, + ü. d. Ζ. S2 | 16 ὁ < ℵ 1 τὸ] τώ ℵ.) [*](II Ρ (Cord. p. 27)] 1 υἱὸς nach ζῶντος Ρ Cord | 3 δυνατὸν Ρ Cord | 6 ἐκχύσεων Ρ | 8 ἡμἶν] νῦν Ρ | 9 θελήματος Ρ | 11 προτέθεινται Ρ Cord | 16 τῷ] τὸ Ρ.) [*](IX. Ι ℵ] 20 ὁμογενοῦς SV, μογενους R (a. Anf. ist ο ausr.) | 21 οὐδὲ ℵ | 22 τοῦ < ℵ | λόγου] λέγει S.) [*](II (??) (Cord. p. 34)] 20 τὸ] + δὲ 3 Cord | μονογενῆς Μ | 21 γὰρ < Ρ | 22 ἐκ] + τοῦ 3 | 23 ἔχει Ρ Cord | 24 φωνὴ ἔκειτο Ρ | τῶν < Ρ Cord.)

Κέκροπες. Οὐ κατὰ τὴν προφορὰν ἀλλὰ κατὰ τὸ τῆς νοήσεως ἐπιτεταμένον. ὁ γὰρ περὶ τῶν μεγάλων δογμάτων ἀπαγγέλλων [*](2 Joh. 14, 6. —7 Jes. 1, 11. - 11 Vgl. Hebr. 10, 1. — 14 Vgl. Gal. 3, 24. — 18 Vgl. Joh. 1, 14. — 21 Vgl. Hebr. 10, 1. — 23 Vgl. Joh. 1, 14. — 27 Joh. 1, 15.) [*](ΙΧ. I ℵ] 3 ἀλήθεια ℵ | ἀ. ἢ ἀ.] ἀλήθεια ἀλήθειαν ℵ | 6 λέγει ℵ | 8 εἰκὸν ℵ | 13 τοὺς — ἀγομένους < ℵ | 19 αὐτῶν, über τ Comp, ür ὸν S | 20 χάριτος] + καὶ ἀληθείας ὤφθη τοῖς αὐτὸν θεασαμένοις S1, äter ausr. | μὲν < ℵ | 22 ἁμαρτημάτων] + τὴν S.) [*](ΙΙ (??) (Cord. p. 34)] 1 τούτου οὗ Μ | πλήρης εἶναι Μ | 2 ἀλήθεια] + ἀδιανόητον δὲ τὴν ἀλήθειαν λέγειν πληροῦσθαι ὑπ᾿ ἄλλης ἀληθείας ?? Cord | 3 ἀλήθεια Μ | 4 τὰ δ’ αὐτὰ) ταύτα δὲ Ρ | 5 μονογενοῦς] + τὰ 2 | 6 τοῦ < 3 Cord | γέγραπται (??) | 8 θεωρησόμενον Ρ | 11 οὗτος < Ρ | ἀκονῶν Μ, εἰκόνων, ει ü. d. Ζ., darunter Ras. Ρ 13 αὐτὸν Μ | 15 κολάσων Μ | ἡμαρτημένους Μ | 16 τῶν εἰκ. τὴν Cord | 18 ὢν] ἦν 2 | 20 χάριτος] + καὶ ἀηθείας Ρ | ὡς ἂν] ὡσαύτως Μ, ὡς αὐτὸς Ρ | μὲν < Ρ | 21 πλήρης] + καὶ Ρ | 23 προστρέχουσι (??).) [*](Χ. Ι ℵ) [*](II Ρ (Cord. p. 35)] 28 ὁ γὰρ — Ζ. 492, 9 ὑπάρχων).)

Τῶν ἀρετῶν τὸ μὲν οἴκοθεν ἔχομεν καὶ παρ᾿ ἑαυτῶν, ὃ προαιρετικῶς κτώμεθα, τὸ δὲ ἐκ θεοῦ, πιστεύσαντες γοῦν τῷ σωτῆρι καὶ τῷ πατρὶ αὐτοῦ ὡς ἐνεδέχετο ἐκ τοῦ ἐφ᾿ ἡμῖν γενέσθαι. λείπεται ἡμῖν καὶ τὸ ἐκ θεοῦ αἰτεῖν, καθὼς καὶ οἱ μαθηταὶ Ἰησοῦ φασὶν αὐτῶ̣· »Πρόσθες ἡμῖν πίστιν«. ἡ γὰρ λέζις ἡ »Πρόσθες« σημαίνει ἀπαιτεῖν αὐτοὺς θεοδώρητον πίστιν πρὸς ᾐ εἶχον προαιρετικῶς. ἀμέλει καὶ ὁ Παῦλος γράφων φησί· »Κατ᾿ ἀναλογίαν πί- στεως‘ τῆς ἐνούσης ἐκ τοῦ ἐφ’ ἡμῖν τὰς δωρεὰς τοῦ πνεύματος δίδοσθαι· »Ἑτέρῳ δίδοται πίστις, φησίν, ἐν τῷ αὐτῷ πνεύματι«. εἰ δὲ πίστις δίδοταί τινι κατὰ ἀναλογίαν ἧς ἔχει πίστεως, φανερὸν ὅτι τῇ ἐφ’ ἡμῖν κατορθωθείσῃ ἡ θεόπεμπτος παραγίνεται πίστις. ἅπερ δὲ περὶ πίστεως ἔρηται, λεκτέον καὶ περὶ τῶν λοιπῶν ἀρετῶν. ἐπεὶ οὖν ἡ ἀρετὴ χάρις ἐστὶ κεχαριτωμένον ποιοῦσα τὸν ἔχοντα, [*](1 Ι Kor. 13, 10. — 2 Ι Joh. 3, 2. — 23 Luk. 17, 5. — 25 Rom. 12, 6. — 27 Ι Kor. 12. 9.) [*](Χ. Ι ℵ] 2 τοῦτο ℵ, corr. Br | τὰ] τὸ ℵ, corr. Br | 3 ἐσώμεθα RV | † αὐτοῦ) z. 1. αὐτῷ mit Τ | 7 εἰ) + We | 8 ἀκρεφνεστάτη ℵ, corr. Br | προσβαλουμε ℵ, corr. We | 9 τὸ] τοῦτο R | 13 πληρώματος ℵ, corr. Br.) [*](XI. Ι ℵ] 19 μὲν] μέντοι ℵ, corr. Br | 24 ἡ S V*; V2 R ἣν | 29 ἐφ᾿] ἐξ ℵ, corr. Br | 31 nach ἔχοντα Ras. von c. 9 Bchst. S.)

Διά Μωσέως δὲ ὁ νόμος ἐδόθη ἀλλ’ οὐχ ὑπ’ αὐτοῦ, ἀλλ’ ὑπὸ τοῦ θεοῦ. θεοῦ γὰρ ὁ νόμος κατὰ τὸ γεγραμμένον· »Ὁ νόμος Κυ- »ρίου ἄμωμος, ἐπιστρέφων ψυχάς«. πλὴν εἰ καὶ διὰ Μωσέως ὁ νόμος δίδοται, ἀλλά γε »Ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ »ἐγένετο«, τῆς χάριτος δι᾿ ἀφέσεως ἁμαρτημάτων κωλυούσης τὴν ἐκ τοῦ νόμου κατὰ τῶν ἁμαρτωλῶν κόλασιν· καὶ τῆς ἀληθείας ὑπερβαινούσης τὰς σκιὰς καὶ τοὺς τύπους. ἐπίστησον δὲ καὶ τοῖς λεχθησομένοις. ἐπεὶ καὶ ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται μέχρις Ἰωάννου Παρείλκυσαν, ὡς αὐτὸν πέρας γεγονέναι τῆς παλαιᾶς γραφῆς, μεθ’ ἣν ἡ ἐπιδημία τοῦ σωτῆρος γέγονε, πάνυ συνᾳδόντως τὸ »Ὁ ὀπίσω ’μου ἐρχόμενος ἔμπροσθεν μου γέγονεν« εἴρηται. ἐπειδὴ γὰρ προανεφωνεῖτο ἡ τοῦ σωτῆρος κάθοδος ὑπὸ τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν, ἐλθὼν ὀπίσω ἐληλυθέναι λέγεται. ἀλλ’ εἰ καὶ ὀπίσω ἐλήλυθεν, ἀλλ᾿ οὐν πληρώσας νόμον καὶ προφήτας τῷ τὸ ἔνθεον αὐτῶν Πεφανερωκέναι ἔμπροσθεν γέγονε, καὶ δηλωθεὶς αἴτιος εἶναι πάσης ἐκείνης τῆς θεοπνεύστου γραφῆς, παρελκυσάσης ἕως τοῦ βαπτιστοῦ Ἰωάννου.

Διτιοῦ τοῦ θεωρεῖν ὄντος, αἰσθητικοῦ τε καὶ νοητικοῦ, τὸ μὲν τῶν σωμάτων τὸ δὲ τῶν ἀσωμάτων ἐστὶν ἀντικληπτικόν. διὸ καὶ τὰ ὑποκείμενα τῷ νῷ καὶ τὰ ὑπὸ τούτου θεωρούμενα ἀόρατά φαμεν, οὐ τῷ μὴ ὁρᾶσθαι ἀλλὰ τῷ μὴ πεφυκέναι βλέπεσθαι. οὐδὲν [*](6 Joh. 1, 17. — 7 Ps. 18, 8. —9 Joh. 1, 17. — 13 Vgl. Luk. 16, 16. — 15 Joh. 1, 15.) [*](XII. I ℵ] 6 ἀλλ᾿2 < ℵ cf. II | 7 θεοῦ2 < ℵ | 15 πάνυ — 16 γὰρ < R | συναδόντος SV | 16 εἰρημένον SV, corr. Βr | 20 γέγονε καὶ] γεγονέναι ℵ, corr. Br. II Ρ (Cord. p. 37)] (6 διὰ Μωσέως [δι᾿ αὐτοῦ] — 12 τύπους) 6 διὰ Μωσέως] αὐτοῦ Ρ Cord | δὲ < Ρ Cord | ἐδόθη ἀλλ᾿ < Ρ Cord | 7 κατὰ] + γὰρ Ρ | κυρίου] ἦν (aus κݲυݲ verlesen) Ρ | 9 δέδοται Ρ | χάρις u. ἀλήθεια vertauscbt XIII. Ι ℵ] (anonym; der zuletzt genannte Name ist Origenes; vgl II zu S. 495, 8) 27 ὑπερκείμενα ℵ, corr. Br | ὑπὸ] ὑπὲρ S1.)

Καταλλήλως δὲ τῷ μονογενῆ θεὸν καὶ υἱὸν αὐτὸν εἶναι πατρὸς ὠνομάσθησαν κόλποι. ἐπεὶ γὰρ τὰ περὶ τῆς θεότητος πάντα ἀκατονόμαστα δηλοῦται ἡμῖν ταῦτα ἀνθρώποις οὖσι διὰ λέξεων ἀνθρωπίνων, εἰκότως ἀφ’ ὧν ἴσμεν σημαίνεσθαι τὴν πρὸς τὸν πατέρα [*](11 Matth. 5, 8. — 16 Joh. 1, 18.) [*](XIII. I ??] 6 ἔνθα — 7 εἰρημένον < R | 8 οὐδὲ We, οὔτε ?? | θεὸν < ?? | 9 διὰ < ?? | 10 τῷ] τὸ R | 11 καὶ ὕλης < ??, Cf. II | 13 γεγονὸς ??, corr. Br | 18 τοιοῦτο S2RV τοιοῦτον S1, τοιοῦτον V | 21 αὐτοῦ θεολογουμένων] αὐθεολογουμένων ?? | 23 αὐτὸν R.) [*](II P (Cord. p. 39)] (8 οὔτε — 12 ὀνομάζει) | 8 γὰρ < Ρ Cord | 9 ἀλλὰ] + διὰ κίας τε Ρ Cord | 11 ἀπηλλαγμένος Ρ.) [*](XIV. I ??] (in V anonym) 31 τὴν] τῆς SV.)

XV. XVI sind aus der Philocalia o. S. 98ff. abgedruckt.

XV. XVI sind aus der Philocalia o. S. 98ff. abgedruckt.

Ὁ πρόδρομος κατὰ διαφόρους ἐπινοίας τοῦ σωτῆρος ὑπάρχων· ὡς θεοῦ προφήτης· ὡς φωτὸς λύχνος, προφωτίζων τοὺς ἐν νυκτὶ τῆς ἀγνοίας ὄντας καὶ προεθίζων τῆς ψυχῆς τὸ ὄμμα πρὸς τὸ δυνηθῆναι καὶ τῷ μεγάλῳ φωτὶ προσδραμεῖν· [[ὡς ἑωσφόρος ἡλίου προάγγελος τῆς μελλούσης ἐφ´ ἡμᾶς διαυγάζειν ἡμέρας κατασημαίνων τὴν ἄφιξιν]] ὡς λόγου φωνή· ἀνάγκη γὰρ πρὸ λόγου φωνὴν γίνεσθαι. [*](1 Joh. 1, 18. — Vgl. Luk. 16, 22f. — 4 Vgl. Röm. 4, 11. — 6 Vgl. Luk. 16, 22f. — 16 Joh. 14, 21. — 26 Vgl. VI, 18. o. S. 127, 21 ff. XIV. I ℵ] 4 ὅτι] + ὁ R | 6 οὗτος SR1V | 10 ἑαυτῇ φησιν < S1, + a. R. S2 | 12 καὶ < RV | 18 ἐστίν] Der Schluss ist verloren gegangen. XVII. I ℵ] 27 πρὸ λόγου] προλέγει S1 | 25 ὡς — 27 ἄφιξιν < ℵ, cf. III. II ABBREV (Cord. p. 42)] 23 ὡς < Μ | ἐν τῇ P | 25 τῷ < P Cord | ὡς — 27 ἄφιξιν < ΑΒBREV; cf. III. III ABC] 22 ὁ < ΑBC | πρόδρομον Α | πρόδρομος] + γὰρ ABC | διαφόρου Α | ὑπάρχων] ὁ Ἰωάννης ABC | 24 ὄντες Β | ὄμμα] ὄνομα Α | 25 δύνασθαι ΒC | τῷ < ABC | ἡλίου] ἥλιος Α.)

Τί δὲ βούλεται τὸ ὑπὸ Ἰωάννου λεχθέν· »Μέσος ὑμῶν ἔστηκεν »ὃν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε«, οὔπω τότε τοῦ Ἰησοῦ ὄντος ἐκεῖ; ἐν γὰρ τοῖς ἑξῆς λέγεται· »Τῇ ἐπαύριον βλέπει τὸν Ἰησοῦν ἐρχόμενον πρὸς »αὐτὸν« ὡς οὐκ ὄντα ἐκεῖ δηλονότι ὅτε ἔφασκε· »Μέσος ὑμῶν »ἓστηκε« μαρτυρῶν ὁ Ἰωάννης περὶ τοῦ φωτός. ᾔδει γὰρ ὃτι καὶ θεὸς λόγος ἦν· οὖτος δὲ παντὶ λογικῷ πάρεστι. καὶ ἐπεὶ ὑπονοεῖταί τισιν ἐν τῷ μεσαιτάτῳ ἡμῶν εἶναι τὸ διανοητικόν, ὅ τινες ἡγεμονικὸν καλοῦσιν, ἐκεῖ δέ ἐστιν ὁ λόγος καθ'ὃν ἐσμεν λογικοί, ὁ αὐτὸς ὤν τῇ εἰκόνι τοῦ θεοῦ καθ' ἣν γέγονεν ὁ ἄνθρωπος κατ'εἰκόνα θεοῦ, δεικνὺς ὅτι ὁ τοῦ θεοῦ λόγος ἐστὶν ὁ μέλλων ἔρεχεσθαι βαπτισ- [*](1 Joh. 1, 23. — Vgl. VI, 18 o. S. 127, 20ff. — 6 Joh. 1, 23. — 15 Joh. 1, 26 — 17 Joh. 1, 29. — 23 Vgl. Gen. 1, 26. XVII. I ℵ]2 ἄγνωστον < ℵ, cf. II | 3 λόγον RV | 4 τὸν]ℵ, cf II | βασίλέως] βασιλεὺς ℵ cf. II III | 10 οὓτως — 12 Ἰωάννης <ℵ, cf Cord. II = (Cord. p. 42)] 1 ἐγὤ < Μ|λέγων nach 2 λόγον Ρ|2 ἄγνωστον]ἀγνοῶν Cord, < Ρ|4 φωνῆς — 5 ὃπως < Ρ|σαφηνίξει Μ |τὸν] τό Μ |5 δυνηθῶσιν ἐπὶβάλλειν Μ |6 τῇ]+ ἐν τῇ Μ |εὐθύνατε — 7 κυρίου hinter 8 ἐρχόμενον = Cord 7 ἡ < |8 ἐχόμενον Ρ |προστάττει τοῖς]λέγει Μ, < =Cord|10 τῶ ἐρχομένω Μ | λόγου] δούλου Ρ Cord | οὓτως — 12 Ἰωάννης < =. ΙΙΙ ABC] ἐγὼ — 8 ἐρχόμενον < ABC |8 γὰρ] δὲ ABC |προστάττει τοῖς < ABC |9 εὐθεῖαν]+ φησί ABC |ποίήσατε BC ποιήσαται Α |10 τῶν ἐρχομένων] τῶν ψυχῶν [+ ἡμῶν ΑC] ABC |πρὸς — 12 Ἰωάννης < ABC. XVIII. I ℵ] II P (Cοrd. r. 450)] 15 τί δὲ — 16 οἴδατε < Ρ Cord | 17 Ἰησοῦν] Ἰωαννην Ρ |18 ὃτε]τότε Ρ |19 ὁ < Cord | 21 ἐν τῷ < Ρ |22 καθ' ὃ Ρ.)

Εὖ δὲ καὶ φάναι· »Ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν« οὐχ >ὁ ἄρας ἢ μέλλων αἴρειν<. ἀεὶ γὰρ ἐνεργεῖ τὸ αἴρεσθαι τὴν ἁμαρτίαν τῶν 5 προσφευγόντων αὐτῷ. παρίσταμεν οὖν ἐκ τούτου ὅτι καὶ ᾗρεν καὶ αἴρει καὶ ἀρεῖ, καθ᾿ ἕκαστον καιρὸν ἐφαρμοττομένου τοῦ αἴρειν.

Κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν. Ὁ διδάσκων, φησίν, ἐγὼ οὐ κατὰ φύσιν οὐδὲ κατὰ κοινὴν ἀνθρώπων ἔννοιαν ταῦτα περὶ χριστοῦ εἶπον· οὐ γὰρ ᾔδειν αὐτόν, ἀλλὰ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου καὶ τοῦ πατρὸς φανερώσαντός μοι τὰς περὶ αὐτοῦ μαρτυρίας εἶπον. ἐπεστάλην γὰρ μαρτυρῆσαι περὶ τοῦ φωτός, τότε ἀρχὴν τῆς γνώσεως τοῦ μαρτυρουμένου λαβὼν ὅτε ἀπεστάλην. ἐπιχειρητέον δὲ καὶ ἄλλως τι δὲ μὴ εἰδέναι. κἂν λέγῃ οὖν περὶ τοῦ σωτῆρος· »Κἀγὼ »οὐκ ᾔδειν αὐτὸν« οὐκ ἀντικείμενα τοῖς ὑπ᾿ αὐτοῦ μαρτυρηθεῖσι λέγει, δηλοῦται δὲ διὰ τῆς λέξεως τὸ πρότερον μὲν ἀγνοεῖν, νῦν δὲ εἰδέναι αὐτὸν τοῦτον, τοῦ θεοῦ φανερώσαντος αὐτῷ. τοῦτο δὲ παρίσταται ἐκ τῶν εὐθέως λεχθηυσομένων. πάλιν γὰρ αὐτὸς ὁ Ἰωάννης τεθεᾶσθαι λέγει τὸ πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς κατελθὸν ἐπὶ τὸν κύριον. »Κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν, φησίν, ἀλλ᾿ ὁ πέμψας με »βαπτίζειν ἐν ὕδατι ἐκεῖνός μοι εἶπεν· Ἐφ᾿ ὃν ἂν ἴδῆς τὸ πνεῦμα »καταβαῖνον ἐπ᾿ αὐτόν, οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου. κἀγὼ ἑώρακα καὶ »μεμαρτύρηκα«. εἰ τοίνυν καὶ πρὸ τῆς καθόδου τοῦ πνεύματος [*](3 Joh. 1, 29.—9 Joh. 1, 31. — 13 Vgl. Joh. 1, 8.—21 Vgl. Joh. 1. 31. —22 Joh. 1, 33f.—25 Vgl. Joh. 1, 29. XIX. I ℵ] 11 παρίσταμεν οὖν] παρισταμένων ℵ, corr. Br. II P (Cord. p. 48)] 3 εὖ — ἁγίου] < Ρ, εὖ — ἁμαρτίαν < Cord | οὐχ ὁ] οὐκ Ρ | ἄρα Ρ | ἤμελλον Ρ | 4 τὴν < Ρ Cord | 5 παρισταμένων Ρ Cord. XX. I ℵ] 11 ἀλλὰ — ἁγίου] ὁ διδάσκων φησι τοῦ ἁγίου, darüber ἀλλὰ πνεύματος τοῦ S | 12 ἀπεστάλη V | 14 ἀπεστάλη RV | 18 νῦν] ἡ S1 | 21 λέγειν ℵ, corr. Br | κατελθὼν V | 25 καὶ] ἡ ℵ, corr. Br. II P (Cord. p. 48)] (9 κἀγὼ — 14 ἀπεστάλην) | κἀγὼ — < Ρ Cord | 10 περὶ] + τοῦ Cord.)