Panarion (Adversus Haereses)

ὥστε ὁ ἀπόστολος οὐ τὴν σάρκα μὴ ὑποτάσσεσθαι τῷ ἀγαθῷ ἔφη, ἀλλὰ τὸ φρόνημα τῆς σαρκός, οἷον τὴν ὁρμὴν αὐτῆς αὐτὴν] τὴν πρὸς τὰς ἀκρασίας ἀναιρῶν, ὥσπερ δὴ καὶ τῆς ψυχῆς τὴν πρὸς τὸ ἄδικον ἔκκλισιν. ἐκκαθαίρεσθαι γοῦν ἄχρι καὶ τῆς γαστριμαργικῆς [*](Ö328) ἀκρασίας διαμιλλώμενος, διδάσκων τε τὰς τοιαύτας ὀρέξεις καἰ ἡδονὰς ἐξαπόλλυσθαι καὶ καταισχύνων τοὺς τὸ τρυφᾶν τοῦτο καὶ πολυτελεύεσθαι ζῆν εἶναι νομίζοντας, οἳ »θεὸν ἡγοῦνται τὴν κοιλίαν«, <φάσκοντες> καὶ πίωμεν· αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν«, καθάπερ ἀδηφάγα θρέμματα κάτω περὶ βορὰν μόνον καὶ τὰς τραπέζας ἀσχολούμενα, εἰπών τε »τὰ βρώματα τῇ κοιίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν·

ὁ Τε θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει« ἐπήγαγε »τὸ δὲ σῶμα οὐ τῇ πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ κυρίῳ, καὶ ὁ κύριος τῷ σώματι.

ὁ δὲ θεὸς καὶ τὸν κύριον ἤγειρε καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ. ἢ οὐκ οἴδατε ὄτι τὰ μέλη ἡμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν; ἄρας οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; μὴ [*](3—5 I Kor. 6, 9f — 15 Phil. 3, 19 — 15f I Kor. 15, 32 — 17 I Kor. 6, 13 — 19– S. 483, 7 IKor. 6, 13—20) [*](M U S 1 καὶ τὸ μὴ ἁμαρτῆσαι < M 2 ἢ1 < M 3f οὔτε μοιχοὶ — κλέπται 4 ἀρσενοκοῖται u. μαλακοὶ umgestellt U | οὔτε μέθυσοι hinter ἅρπαγες S f οὐ λοίδοροι U 5 κληρονομῆσαι δύνανται] ürdig sind S 6 ταῦτα + alles S καὶ κρατύνονται < S 7 τούτων1 < U | τούτων2 + der Leib S πίστιν < S | ὑποτάσσεται ἄρα < M | τὸ σῶμα < U das Fleisch S | 10 ἔφη] sagt S 11 αὐτὴν] Dind. | τὴν πρὸς — τῆς ψυχῆς < U 12 ἔκκαυσιν U | γοῦν + <τὴν σάρκα>? * * | ἄχρι καὶ] inbezug auf S γαστριμαργικῆς ἀκρασίας*] τὴν γαστριμαργικὴν ἀκρασίαν MU 13 f διαμιλλώ- μενος — ἐξαπόλλυσθαι < S 13 τε] δὲ U 14 τοὺς + τε M 14f τὸ — νομίζοντας < S 14 πολιτεύεσθαι U 15 ζῆν < U | 16 θρέμματα] σώματα U 17 κάτω < S | βορρὰν U | καὶ τὰς < S | τε] denn S 19 τὸ] τῶ U — S. 483, 6 ὁ θεὸς — ἐστὲ ἑαυτῶν] Bald darauf aber S 21 ὑμῶν U 22 ἄρας] ἄρα U)

53. Πρόσσχες γὰρ ὅτι ἐπειδὴ τὸ οῶμα τοῦτο δύναται τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ <ὐποτάσσεσθαι> καὶ τὴν ἀθανσίαν ὑποδέξασθαι, ἐὰν τῆς ἀκρασίας τῶν ὑπεκκαυμάτων, μὴ χραινόμενον ἀθέσμοις ὅλως οἴστρων παρατριβαῖς, ὁ ἀπόστολος ταῦτα ἀπεφθέγξατο.

ποῖον γὰρ »τὸ κολλάμενον« ἕτερον »τῇ πόρνῃ« καὶ πλησιάζον καὶ σὰρξ μετ᾿ αὐτῆς κατὰ τὴν σύνερξιν τῶν μελῶν καὶ τὴν κοινωίαν μία γιγνόμενον παρὰ τοῦτο τὸ οῶμα τὸ ἔξω, δι᾿ οὗ ταῦτα πάντα πληροῦνται τὰ πρὸς μῖξιν καὶ ἔκκαυσιν ἁμαρτήματα;

ὅθεν καὶ »πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῆ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει.«

τῦφος μὲν γὰρ καὶ ἀπιστία καὶ θυμὸς καὶ ὑπόκρισις ψυχῆς ἁμαρτήματα, πορνεία δὲ καὶ οἶστρος καὶ τρυφὴ σώματος· μεθ’ ὧν οὔτε ψυχὴ πρὸς ἀλήθειαν ἀναπτήσεται οὔτε σῶμα σωφροσύνης ὑποταχθήσεται δόγμασιν, ἀλλὰ ἄμφω διολισθήσουσι τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ.

καὶ τοίνυν εἶ τὰ σώματα ἡμῶν ἐν ἁγιασμῷ διακρατούμενα »ναός ἐστι τοῦ ἐν ἡμῖν οἰκοῦντος πνεύ- [*](11 f IKor. 6, 16 — 15 I Kor. 6, 18 — 21 I Kor. 6, 19) [*](M U S 1 ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι] καὶ Μ (vgl. Z. 2) 2 μίαν + ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι Μ | δὲ < Μ 3 ἂν M | ποιήσῃ *, vgl. Ζ. 15] ἁμαρτήση MU 6 γὰρ < S 7 οὗν] ἄρα γε (vor δοξάσατε) Μ aber S | ὑμῶν + u. an eurem Geiste, welche sind Gottes S 8 πρόσχες M U | γὰρ <U | ὅτι <S 8f τῷ νόμῳ. . . <ὑποτάσσεσθαι> Bonwetsch nach S] τὸν νόμον MU 9 ἐὰν καθαίροιτο] reinigend S 10f τῆς—παρατριβαῖς] alle Lüste des Fleisches S 10 χραινώμενον Μ 11 vor Ὁ ἀπόστολος + διὰ U | ἀπεφθέγξατο *] ἀνεφθέγξατο Μ διεφθέγξατο U | τὸ] τῶ Μ 12 ἕτερον <S | καὶ πλησιάζον <S 12f τὴν σύνερξιν—μελῶν καὶ <S 13 σύνερξιν] ζεῦξιν U | μελῶν] μελλόντων Μ | μία Jahn] μίασμα Μ μίαν U 13f μία—τὸ ἔξω] ein Leib seiend S 14 ταῦτα <S | πάντα ταῦτα U | πληροῦται U 14f τὰ—ἁμαρτήματα] Begierden der Vereinigung S7 14 ἔκκαθσιν] ἔκλυσιν Μ 15 ἁμαρτημάτων Μ 16 ἁμαρτάνει + indem er Schmutziges und Unreines tut S 18 καὶ οἷστρος <S 19 σῶμα <U | δόγμασιν] διδάγμασιν Μ <S 20 διολίσθωσαν Μ διολισθήσωσι U 21 ὑμῶν Μ | ἐν1 <S)

·ὁ «ό γὰρ έγείρας Χριστὸν ὲκ νεκρῶν ξωοπιήσει« φησί »καὶ θνητὰ αώμτα ύμῶν διὰ τοῦ ἀνοικοῦντγος αύτοῦ πνεύματος ὲν ύμῖν«, »iva τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσηται τὴν ἀθανασίαν καὶ τὸ φθαρτὸν τὴν ἀφθαρσίαν, νῖνκός τε καταποθῇ ὁ θάνατος«.

οὐ γὰρ περὶ διελάμβανεν καθ᾿ ήμᾶς ὲνταῦθα οώματος ὁ ἀπόστολος, ἀλλὰ περὶ τούτου τοῦ ἀποθνήσκοντος καὶ νεκρουμένου, δι' οὖ καἰ πορνεῦ σαι καὶ άλλως ὰμαρτῆσαι δυνατόν.

54. Ἐὰν δὲ διαφορὰν εἶναι σώματος πρὸς σάρκα ὐποτγοπάξωσιν ίνα δὴ καὶ ταῦτα αὐτοῖς ὲπιτπέψωμεν λογικεύεσθαι) καὶ σῶμα μὲν ἄλλο νομίξοιεν, οἶον αὐτῆς τῆς φυχῆς <τὸ ἴδιον>, ὅ μὴ βλέπεται, αἀρκα δὲ τοῦτο τὸ ε͂ζω τὸ βλεπόμενον, λεκτέοv, ὡς οὐ μόνον ὁ Παῦλος καὶ οί προφῆται σῶμα γιγνώσκαυσι τὴν σάρκα ὸνομάξεσθαι ταύτην, άλλλὰ καὶ ἄλλαι Ε; φιλόσοφοι, παρ' οἶς δὴ μάλιστα καὶ ή τῶν ὸνομάτων ἀκρίβεινα παρατετήρηται.

τετήρηται. αὰρξ γὰρ ὅλως, εὶ βούλονται καὶ περὶ τούτγων ἐπιστημόνως ἐπισκέφασθαι, πᾶς ὁ ογκξος οὖτος τοῦ σκηνώματος ήμῶν κυρίως οὺ λέγεται, ται, ἀλλά τι μέρος τοῦ ὁλου, καθάπερ ἤ ὸστᾶ ἢ ωεῦρα ἢ φλέβες, σῶμα δὲ τὸ ὄλον οθεν καὶ ἰατροί, οἴ δή καὶ περὶ φύσεως σωμάτων δυσρίγως διειλήφααι, σῶμα γιγνώσκουσι τοῦτο τὸ βλεπόμενον.

ἀλλὰ καὶ ὁ Πλάτων καὶ αὺτὸ <τὸ σῶμα> σῶμα καὶ αὐτὸς επίσταται. ἐν γοῦν τῷ Φαίδωνι ὁ Σωκράτης «ἄπα μὴ ἄλλο τι τὸν θάνατον ἠγούμεθα εἶναι« ἔφη »ἤ [*](1 I Kor. 6, 13 — 1f I Kor. 6, 15 -- 2f I Kor. 15, 50 — —5 Rom. 8, 11 — 5 I Kor. 15, 53ff — 22 Phaedon 64C) [*](M U S 1 τὰ] alle S | τοῦ σώματος < S 2 τῶ2 < Μ | θείῶ] Gottes S < Μ Ι κληρονομήσετε M 2f κληρονομῆσαι δύθναται δύναται] ist ürdig 3 τοῦ θεοῦ) Christi S 4 φησί < S Ι ὑμῶν] unsere S 5 ὑμῖν] uns S 5f ἀθανασίαν — φθαρτόν < S 7 καθ᾿ ἡμᾶς*] καθ῾ ὑμᾶς Μ < Us | < S 8 τούτου τοῦ + καὶ U | καὶ νεκρουμένου < S | δἱ ού] welcher S 9 ἄλλως ἁμαπρῆσαι * nach S] ἀσεληῆσαι Μ U 10 ὑποτοπάξωσιν] sagen S 11 αὐτοὺς M | λογικεύεσθαι] auszusagen S 12 <τὸ ἴδιον> * nach S | vor ὄ μὴ + sage ich S 14 γινώσκουσι U | ταύτην < S | < S 14f <ἔξωθεν> * nach S 15f παρ’ οἷς — παρατετήρηται < + Ε; * | εἰ — ἐπισκέψασθαι < S | βούλοιντο U 17 οὖτος — des Leibes S) κυρίως < S | οὐ < M 17f λέγεται] ßen sie 18 ἀλλὰ] ἀλλ' οὐ M | τοῦ ἄλου < S | ἤ φλέβες < S | φλέβας M 19 δὴ — διειλήθασι < S 20 γινώσκουσι ΜU nennen S 21 καὶ αὺτὸ τοῦτο τοῦτο < <τὸ σῶμα> * nach S | ἐπίσταται] nennt S)

ὁ γάρ Μωυσῆς ὁ μακάμος (ἥκομεν γὰρ ὲπὶ τὰς κυριακὰς ἤδη γραφά) οὺ τοῦτο ὀνομάξειν ἐπίσταται, ὅ βλέπομεν· »καὶ πλυνεῖ τὰ ίμάτια« λέγνων ἐν τοῖς καθαπισμοῖς ὁ ἐπιμαύσας τοῦ ἀκαθάρτου »καὶ λούσεται τὰ σῶμα ὔδατι« »καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἐσπέρας῀ τί δὲ καὶ ὁ Τώβ;