Panarion (Adversus Haereses)
Epiphanius
Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.
ταὐτὸν γὰρ φαίνεται δή μοι καὶ ἐφ· ἡμῶν ὁ θεὸς διῳκονομηκέναι. τὸν γὰρ ἄσνθρωπον, τὸ εὐπρεπέστατον ἑαυτοῦ τέχνημαι, βασκάνοις ἑπιβουλαῖς φθόνου κεκακωμένον ἰδὼν οὐκ ἠνέσχετο τοιοῦτον καταλεῖψαι φιλάνθρωπος ὤν, — [*](Ö 294) ὅπως μὴ δι’ αἰῶνος εἴη μεμωμημένος, ἀθάνατον ἔχων ἐν ἑαυτῷ τὸν ψίγον, ἀλλὰ διέλυσεν εἰς ὔλην πάλιν, ἵνα διὰ τῆς ἀναπλάσεως ἐκτκῶαι καὶ ἐξαρφανισθῶσι πάντα τὰ ἐν αὐτῷ μωμήματα.
τὸ γὰρ ἐκεῖ ἀναχωνευθῆ- ναι τὸν ἀνδριάντα, τοῦτο ἐνταῆθα τὸ ἀποθανεῖν καὶ διαλθῆναι τὸ σῶμα, τὸ δὲ ἐκεῖ ἀναμορφοποιηθῆναι τὴν ὔλην ἢ ἀνακοσμηθῆναι, τοῦτο ἐν- ταῦθα τὸ ἀναστῆναι,
ὥσπερ καὶ ὁ προφήτης ’Ιερεμίας τούτοις γὰρ] ἤδη καὶ αὐτὸς ὦδε τὰ αὐτὰ παρεγγυᾷ »καὶ κατίβην« λέγων ·εἰς τὸν οἶκον τοῦ κεραμέως, καὶ ἰδού, αὐτὸς ἐποίει ἔργον ἐπὶ τῶν λίθων· καὶ διέπεσε τὸ ἀγγεῖον ὃ αὐτὸς ἐποίει ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ καὶ πάλιν ἐποίησεν αὐτὸ ἀγγεῖον ἕτερον, καθὼς ἤρεσεν ἐνώπιον αὐτοῦ ποιῆσαι. καὶ ἐγένετο λόγος κυπίου Ι πρός με λέγων· εἰ καθὼς ὁ κεραμεὺς οὖτος οὐ δυνήσομαι P551 τοῦτο ποιῆσαι ὁμᾶς, οῖκος τοῦ ’Ισραήλ; ἰδού, ὡς ὁ πηλὸς τοῦ κεραμέως υμεις εστε εν ταις χερσι μου«.
36. Πρόσσχες γὰρ ὅπως, ὡς ἔφην, μετὰ τὸ παραβῆναι τὸν ἀνθρωπον ἡ μεγάλη χεὶρ εἰς νῖκος καταλεῖψαι τὸ ἑαυτῆς ἔργον οὑκ ηὐδόκησεν ὡς κίβδηλον τῷ πονηρῷ ἀδίκως αὐτὸ λυμηναμένῳ βασκάνοις αἰτίαις, ἀλλὰ [*](11 — 17 Jerem. 36) [*](M U S Pa) [*](2 δέ μοι U < S Ι θεὸς + οὕτως U Ι διοικονομηκέναι M 3 seiner Hand S Ι τέχνισμα M Ι φθόνω U 4 τοιοῦτο .M so S 5 μεμωμημἐνον MUPa Ι ἐν ἑαυτῷ < S 6 ἐκτακῶσι καὶ < S 7 ἐν αὐτῷ τὸ] ὄ Pa 8 τοῦτο] τοῦτον τοῦτο M τοῦτον τὸ U Ι τὸ 1 < MU 9 τὸ δὲ] δὲ Pa Ι ἣ ἀνακοσμηθῆναι < S Ι ἀνακομισθῆναι M 9f ἐνταῦθα + μετὰ ἀποθανεῖν U 10 καὶ < S 10f τούτοις—τὰ < S S 10 γὰρ]* Ι ἤδη] δὴ Ρα 11 τὰ αὐτὰ] xuvxa U Pa Ι παρεγγυᾷ] reinigt S Ι λέγων hinter κεραμέως Pa 12 ἐπὶ τὸν λίθον Pa 13 αὐτὸς < U 14 αὐτὸ] ihm S Ι vor ποιῆσαι + MU — ποιῆσαι] ποιεῖν < S 16 τοῦτο < S Ι τοῦτο ποιῆσαι ὑμᾶς] τοῦ ὑμῖν Pa Ι τοῦ < M Ι ὡς < U 17 ταῖς #x003C; Pa 18 πρόσχες MUPa #x003C; M Ι ὄπως] πῶς u. hinter ὡς ἔρην Pa < S 19 νεῖκος U Zertretung καταλείψειν M Ι τὸ ἑαυτῆς ἔργον] den Menschen S 19 f ὡς κίβδηλον — λυμηναμένῳ] wie einen, der umdunkelt ist von dem Widersacher S 20 κίβδηλον] ὁῆλον Pa Ι τῷ πονηρῷ] πονηροῦ U | αὐτὸ λυμηναμένῳ] ἀπολυμηναμένω Pa λυμηναμένου U)
»ἢ οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κεραμεὺς τοῦ πηλοῦ ἐκ τοῦ αὐτοῦ φυράματος ποιῆσαι σκεῦος, ὃ μὲν εἰς τιμὴν ὂ δὲ εἰς ἀτιμίαν«; 6 δή ἐστι (τοῦτο γὰρ πασιν ὁ ἀπόστολός μοι δηλοῦν φαίνεται)· μή μή τι ἐξουσίαν οὐκ ἔχει ὁ θεὸς ἀπὸ τῆς ὔλης ἑκάστου τῆς αὐτῆς ἀναπλάσας καὶ ἀνακοσμήσας ἰδίως ἔκα στον ἢ εἰς τιμὴν ἡμῶν ἀνκστῆσαι καὶ δόξαν ἢ εἰς ἀτιμίαν καὶ κατάκρισιν; εἰς ἀτιμίαν μὲν τῶν ἐν ἁμαρτίαις φαύλως βιωσάντων, εἰς τιμὴν τιμὴν τῶι ἐν δικαιοσύνῃ.
καθάπερ ἐδηλώθη καὶ τῷ Δανιήλ »καὶ πολλοὶ τῶν καθευ- δόντων ἐν γῆς χώματι« λέγοντι »ἐξεγερθήσονται, οὖτοι εἰς ζωὴν αὶώνιον καὶ οὖτοι εἰς ὀνειδισμὸν καὶ αἰσχύνην αἰώνιον, καὶ οἱ συνιέντες εκγάμψουσιν ὡς ἡ λαμπρότης τοῦ στερεώματος«.
ἐφ’ ἡμῖν γὰρ οὐ τὸ ἀφανέσαι τὴν ῥίζαν τελείως τῆς πονηρίας, ἀλλὰ τὸ μὴ πρὸς ἔκτασιν αὐτὴν ἐᾶσα φῦναι καὶ καρποφορεῖν. ἡ μὲν γὰρ καθόλου καὶ καὶ παντελικὴ αὐταῖς αὐτῆς ἀναίρεσίς τε καὶ ἀπώλεια ὑπὸ τοῦ θεοῦ κατὰ τὴν τοῦ σώματος ὡς εἴρηται διάλυσιν γίγνεται, ἡ δὲ ἐκ μέρους πρὸς τὸ μὴ οῖσαι βλαστὸν ὑφ’ ἡμῶν.
καὶ διὰ τοῦτο τὸν ἐκθρέψαντα πρὸς αὔξησιν αὐτὴν μᾶλλον καὶ μέγεθος, ἀλλὰ μὴ στειρώσαντα τὸ ὅσον ἐπ’ αὐτῷ καὶ συμπισήσαντα ἀνάγκη διδόναι δίκην, ὄτι δυνάμενος· καὶ ἔχων πρὸς τοῦτο τὴν ἐξουσίαν εἴλατο τὸ βλάπτον πρὸ τοῦ συμφέροντος μᾶλλον τιμῆσαι.
[*](3–5 Rom. 9, 21 — 10 Dan. 12, 2f)[*](M U S Pa (bis Ζ. 3 ἀρεστόν) — S. 458, 3 Sacra Parall. Bruchst. 422 Holl (= Pa))[*](1 ἀνατήζας MUS | ἀνέδευσεν] ὄδευσεν M ἀνέλυσεν Pa | vor ἀναπλάσσων + ὁ M + ἄγγος] U 3 ἄγγος] αὐτὸ U 3 πλάσματα Pa | δὲ] reMU | ἀμέμπτως < S 4 τοῦ πηλοῦ — φυράματος] von demselben Ton u. Teig S 5 σκεῦος, μὲν εἰς τιμὴν < S 5f παντάπασιν < U 6 vor μήτι + εἰ M | 7 τῆς αὐτῆς] seiner S | ἰδίως] ἰδίως] U 8 καὶ δόξαν < S 9 τῶν . . των . . . τῶν] den, welcher gelebt hat . . . , den S | τιμὴν + u. zur Herrlichkeit S 10 καὶ 2] ὅτι U 12 ὀνειδισμὸν καὶ < S 13 ἐφ’ ἡμῖν] ἔφημεν Pa 14 ῥίζαν . . τῆς πονηρίας] die ünde S | τελέως Pa | τῆς πονηρίας τελείως U | πρὸς ἔκτασιν < S | ἔκστασιν Pa | 15 καρποφορᾶν Pa | καὶ παντελικὴ < S | ῥίζαις] ταῖς ῥίζαις U τῆς ῥίζης Pa 16 < Pa 17 γίνεται Pa | ἐκ < | vor βλαστὸν + καρπὸν ἢ Pa 18 καὶ < S 18 f μᾶλλον καὶ μέγεθος < 19 ἀλλὰ] und S ἀλλὰ μὴ + ὅτι U | τὸ ὅσον] τὸ Pa | καὶ συμπιλήσαντα < S | συμπιπλώσαντα M συμπειλήσαντα U συνπηλήσαντα Pa 21 εἴλατο — noch es unfruchtbar xu machen S | εἴλετο Pa | πρὸ < U | προτιμῆσαι U)