Panarion (Adversus Haereses)

αὐτεξούσιος γὰρ ὢν καὶ αὐτοκράτωρ ὁ ἄνθρωπος καὶ αὐτοδέσπο- τοι βούλησιν καὶ αὐτοπροαίρετον πρὸς τὴν αἴρεσιν, ὡςἔφην, τοῦ καλοῦ λαβών, ἀκούσας τε »ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν ῷ παραδεῳ φάγεσθε, ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρὸν οὐ φάγεσθε ἀπ’ αὐτοῦ· ᾗ δ’ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ’ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε»,

ἐνδοὺς εἰς τὸ φαγεῖν ἀέ aOxGU τῷ διαβόλῳ δεδελεασμένῃ σοφίᾳ ποικίλως πρὸς παρακοὴν πείθοντι, ἠθέτησε τησε τὴν ἐντολὴν τοῦ καὶ ἐγένετο τοῦτο αὐτῷ εἰς σκάνδαλον καὶ παγίδα καὶ σκῶλον.

οὐ γὰρ ἐποίησεν ὁ θεὸς κακὸς οὐδ’ ἔστι τὸ σύνολον ὄλως ἐκ παντὸς τὸ παράπαν αοτιος κακοῦ· ἀλλὰ πᾶν ὄπερ ἂν αὐτεξούσιον [*](14ff Gen. 2, 16 — 19 vgl. Psal. 7, 15) [*](M U S 4–12 Sacra Parall. Bruchst. 417 Holl (= Pa) 12–S. 449 Parall. Bruchst. 418 Holl(=Pa), (11–15 Doctr. vett. Patr. 123, 1 ff kein Text gegeben)) [*](1 ἐπείσατον] ἔπισα τὸν M ἐπείσατο U πληγῶν < S Ι γῆν] Grube S Ι καὶ τὸν Pet.] καὶ τῶν M U 2 εἰς χθόνα < S 4 καὶ : < S Ι εὐρέθη Pa 5 ἐπανόρθωσιν < S Ι ἐπανώρθωδιν M 6 ὁ < Pa Ι καὶ διαχωρισμὸς < χωρισμὸς M. 7 vor σώματος + τοῦ Pa Ι λέξεται Pa 7f πάλιν — λόγος #x003C; Pa 8 ὁ < M 9 ταῖς πληγαῖς < S Ι οὑν < Pa 10 δίκην πληγῶν < S Ι εὐρεθεῖ Pa 11 ἁμαρτίας + sage ich S 11 11f χωρισμοῦ] der Seele S 12 γὰρ < Pa 13 καὶ αὐτοπροαίρετον < S ἔφην < S 14 τε < Pa Ι ἀπὸ παντὸς — φάγεσθε < Pa Ι τοῦ < S Ι φάγεσθε] Speise esse S Ι δὲ < Pa 15 δ’] denn S — τὸ φαγεῖν < S Ι ἀπ’ αὐτοῦ εἰς τὸ φαγεῖν MU 17 δὲ δελεασαμένη U Pa Ι vor δοφία + ἡ U Ι ποικίλω U Pa | πείσοντι U 18 τοῦτο < Pa 18f σκάνδαλον καὶ σκάνδαλον S 19 εἰς vor παγίδα u. σκῶλον wiederholt U Ι κακὸν ὁ θεὸς Pa 19f τὶ σύνολον — παράπαν] irgendwie S 20 vor τὸ παράπαν + εἰς M; vgl. S. 446, 6)

ὅθεν ἐπειδὴ κατερρυπώθη καὶ κατεμιάνθη τῆς ἀποφάσεως ἀποστατήσας ὁ ἄνθρωπος τοῦ θεοῦ καὶ κηλῖδας ἐναπεμάξατο κακίας πολλῆς, ἃς ὁ ἄρχων τοῦ σκότους ἀπεκύησε καὶ πατὴρ τῆς πλάνης, πόνον κατὰ τὴν γραφὴν συλλαβών, ἵνα τὸν ἄνθρωπον φαντάζειν ἀεὶ πρὸς ἀδικίαν ἔχῃ καὶ κινεῖν, ὁ θεὸς ὁ παντοκράτωρ ἀθάνατον κακὸν ἐξ ἐπιβουλῆς τοῦ διαβόλου ἰδὼν αὐτὸν γεγενημένον, καθάπερ καὶ ὁ διάβολος πλάνος ἦν,

τοὺς δερματίνους χιτῶνας διὰ τοῦτο κατεσκεύασεν, οἱονεὶ νεκρότητι περιβαλὼν αὐτόν ὅπως διὰ τῆς λύσεως τοῦ σώματος πᾶν τὸ ἐν αὐτῷ γενηθὲν κακὸν ἀποθάνῃ.

31. Προηπόρηται δὲ ἤδη καὶ ἀπεδείχθη τοὺς δερματίνους χιτῶνας μὴ εἶναι τὰ σώματα. ὅμως δὲ καὶ πάλιν (οὐ γὰρ ἅπαξ ῥητέον) φράζωμεν.

αὐτὸς πρὸ τῆς κατασκευῆς αὐτῶν ὁ πρωτόπλαστος ὁμολογεῖ καὶ ὀστᾶ ἔχειν καὶ σάρκας, ὁπότε δὴ τὴν γυναῖκα προσενεχθεῖσαν αὐτῷ θεασάμενος »τοῦτο νῦν ὀστοῦν« ἐφώνησεν »ἐκ τῶν ὀστῶν μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός μου· αὕτη κληθήσεται γυνή, ὅτι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐλήφθη. ἕνεκεν τούτου καταλείψε ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα, [*](17 Gen. 2, 23 f) [*](MUS Pa (bis Ζ. 4) 8 — S. 450, 16 (bis τὸ ἐκπεσεῖν) Doctr. vett. Patr. S. 180, 1 f Diekamp (Text nicht abgedruckt; vgl. dafür Gallandi B. P. III 772 = Do)) [*](1 οὕτως < S | ᾖ] ἢ MUS 2 τηρῆσαν] das Bewahrte S | λέγεσθαι M 4 κατερυπώθη M | κατερρυπώθη καὶ < S 5 τοῦ θεοῦ] das Gesetz Gottes S 6 τοῦ σκότους Bonwetsch nach S] οὗτος MU 7 πρὸς ἀδικίαν ἀεὶ φαντάζειν ἔχει U 8 κακὸν] ἐν ἐλαττώσει κεκακωμένον M 8 f τοῦ διαβόλου] < U ungerechten S 9 αὐτὸν < S 9—12 καθάπερ — ἀποθάνῃ] an Stelle des auch durch S bezeugten Textes von U hat M: οὐκ εἴασε μεταλαβεῖν τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς, ἀλλὰ ἐνέδυσεν αὐτόν τε καὶ τὴν σύζυγον Εὔαν χιτῶνας δερματίνους καὶ ἀπέλυσε τοῦ παραδείσου νέκρωσιν αὐτοῖς ὁρίσας λέγων »γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσει«, ὅπως καθαρίσας τῆς ἐλαττώσεως ἐν τῇ ἀναστάσει ὡς ἄριστος κεραμεὺς πάλιν ἀπὸ τοῦ ἰδίου φυράματος ἄνευ ἐλαττώσεως ἀναστήσει 9 καθάπερ — πλάνος] denn er selbst war verführend u. ihn war der Teufel (verführend) S 10 νεκρότητι Bonwetsch] νεκρότητα U 11 γενηθὲν] geborene S 13 προηπόρηται δὲ < S | καὶ < S 14 f φράσομεν Do | φράζωμεν. αὐτὸς < M 15 ὁ u. αὐτῷ vorangestellt U | αὐτῷ < S 17 f καὶ σὰρξ — σαρκός μου < S 18 vor αὕτη + καὶ πάλιν Do | αὐτῆς < S )