Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

6. Πάλιν δὲ προφασίζεται λέγων ὄτι »ἐφη περὶ αὐτοῦ ὁ ἀπόστολος ὄτι μεσίτης θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς«,

καὶ οὐκ οἶδε πῶς πάλιν καθ᾿ ἑαυτοῦ ἐπεγείρει. ὁ γὰρ εἰπών »μεσίτης θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, <ἀνθρωπος> Χριστὸς Ἰησοῦς« αὐτὸς ἐσαφήνισε λέγων »προορισθέντος υἱοῦ θεοῦ ἐν δυνάμει κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν, τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ«, καὶ πάλιν »γενόμενος ἐκ γυναικός, γενόμενος ὑπὸ νόμον«.

τούτων δὲ ποιούμενος τῶν λέξεων τὴν ἀσφάλειάν φησιν »εἴπερ εἰσὶ λεγόμενοι θεοὶ πολλοὶ καὶ κύριοι πολλοί, ἡμῖν δὲ εἶς θεός, ἐξ οὖ τὰ πάντα, καὶ εἶς κύριος Ἰησοῦς Χριστός,

δι᾿ οὖ τὰ πάντα <καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν>«. εἰ δέ »δι᾿ οὖ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν«, οὐκ ἄρα ψιλὸς ἄνθρωπος εἴη ὁ μονογενής, ἀπὸ Μαρίας <ὤν> κσὶ δεῦρο, οὐδὲ ἀπὸ σπέρματος ἀνδρός. ἐπεὶ πῶς τὰ πάντα δι᾿ αὐτοῦ ἠδύνατο εἶναι, τὰ πρὸ αὐτοῦ γενόμενα κατὰ τὸν σοῦ λόγον, εἰ ψιλὸς ἦν ἄνθρωπος; ἤ πῶς εἴη εἰς αὐτὸν τὰ πάντα τὰ πρὸ αὐτοῦ ἐπιγνωσθέντα καὶ γενόμενα; καὶ ἐκ πανταχόθεν ἐξέπεσεν ἡ τούτου ληρῳδία.

Ἑν αὐτῷ δὲ τῷ διαλόγω ἄμα τήν τε περὶ αὐτοῦ γνῶσιν εἰπόντες καὶ τὴν ἀνατροπὴν καθ᾿ ἑκάστην λέξιν, ὑπερβησόμεθα κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἀκολουθιίας, ὤστερ τι μέρος ἑρπετοῦ ἔτι σκαρίζοντος τῇ τῆς ἀληθείας ἐλπίδι καὶ πίστει πεπαικότες καὶ ἀνελόντες, τάς <τε> ἑξῆς διασκοπήσωμεν καὶ περιβλέπεσθαι τὰς θηριωδεστάτας αἱρέσεις σπεύσωμεν.

[*](1 Act. 7, 56 — 4 I Tim. 2, 5 — 8 Röm. 1, 4 — 10 Gal. 4, 4 — 11 I Kor. 8, 5f)[*](M U)[*](2 ἑστῶτα<Μ | ἐν δεξιᾶ U 5 μεσίτην Μ | ἄνθρωπος<U 7 <ἄνθρωπος>* 9 Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡμῶν U 10 ἐκ γυναικός, γενόμενος <U 13 <καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν>* 13f εἰ δὲ δι᾿ οὖ τὰ πάντα] καὶ δι᾿ ὄν τὰ πάντα Μ 15 <ὤν> * | οὔτε U 16 τὰ πάντα δι᾿ αὐτοῦ] δι᾿ αὐτοῦ τὰ πάντα U | τὰ2 <U 17 εἰς αὐτὸν *] δι᾿ αὐτοῦ ΜU 18 τὰ2 <U 20 περὶ αὐτοῦ + <εἰς ἡμεῖς ἐλθοῦσαν> ?* 22 σκαλίζοντος Μ | σκαρίζοντος + <καταλιπόνες>?* 23 πεπαικότες] πεποιηκότες Μ | τὰς <Μ | <τε> * 24 περιβλέπτεσθαι Μ 25 Unterschift κατὰ Θεοδοτιανῶν λݲδݲ ἤ καὶ νݲδݲ Μ)
324

Μελχισεδεκιανοὺς πάλιν ἕτεροι ἑαυτοὺς καλοῦσιν, ἀποσπασθέντες τάχα ἀπὸ τῶν Θεοδοτιανῶν καλουμένων.

οὖτοι τὸν Μελχισεδὲκ τὸν ἐν ταῖς γραφαῖς λεγόμενον δοξάζουσι, μεγάλην τινὰ δύναμιν ἡγούμενοι. εἶναι δὲ αὐτὸν ἄνων ἐν ἀκατονομάστοις τόποις καὶ <ἀληθ>ῶς εἶναι τοῦτον οὐ μόνον δύναμίν τινα, ἀλλὰ καὶ μειζότερον τοῦ Χριστοῦ τῇ

ἑαυτῶν πλάνῃ φάσκουσι. ΧΡιστὸν δὲ ἡγοῦνται ἁπλῶς ἐληλυθότα καὶ καταξιωθέντα τῆς ἐκείνου τάξεως, δῆθεν ἐκ τοῦ ῥητοῦ τοῦ εἰρημένου »σὺ εἶ ἑρεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ«· ὡς εἶναι αὐτόν, φησίν, ὑποδεέστερον τοῦ Μελχισεδέκ. εἰ μὴ γὰρ ἦν ἐν δευτέρᾳ τινὶ εἰσαγωγῇ κείμενος, οὐκαν τῆς ἐκείνου τάξεως ἐπεδέετο. περὶ είσαγωγῇ κείμενος, οὐκ ἂν τῆς ἐκείνου τάξεως ἐπεδέετο.

Περὶ αὐτοῦ δὲ τοῦ Μελχισεδέκ φασιν ὅτι »ἀμήτωρ, ἀπάτωρ, ἀγενεαλόγητος« <ἐγένετο>, ἐκ τῆς πρὸ Ἑβραίους τοῦ ἁγίου Παύλου ἐπιστολῆς παριστᾶν βουλόμενοι.

πλάττουσι δὲ ἑαυτοῖς καὶ βίβλους ἐπιπλάστους, ἱαυτοὺς ἀπατῶντες.

[*](2 f zur Darstellung des Epiph. vgl. insbes. (Eusebius h. e. V 28, 8ff; S. 502, 14 ff schwartz) Hippolvt refult. VII 36: S. 222. 14ff Wendland Ps. Tertullian adv. omn. haer. 8 Filastrius haer. 52; S.l 27, 20ff Marx, auch Hieronymus ep. 73 Photius bibl. 200 u. Panarion haer. 67,7 — 3ff vgl. Hippolyt refut. VII 36; S. 222, 15ff Wendland δύναμίν τινα τὸν Μελχισεδὲκ εἶναι μεγίστην καὶ τοῦτον εἶναι μείζονα τοῦ Χριστοῦ οὖ κατ᾿ εἰκόνα φάσκουσι τὸν Χριστὸν τυγχάνειν Ps. Tertullian adv. omn. haer. 8 hunc (sc. Christum) inferiorem esse quam Melchisedech eo quod dictum sit de Christo: tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech. nam illum Melchisedech praecipuae gratiae eaelestem esse virtutem eo quod agat Christus pro hominibus deprecator et adrocatus eoruom factus; Melchisedechl facere pro caelestibus angelis atque virtutibus. nam esse illum usque adeo Christo meliorem, ut ἀπάτωρ sit, ἀμήτωρ sit, ἀγενεαλόγητος sit, cuius neque initium neque finis comprehensus sit aut comprehendi possit Filastrius haer. 52; S. 27, 20f (übersetzt Epiph.) — 9 Psal. 109, 4 Hebr. 5, 6 — 12f Hebr. 7,3)[*](M U 3–12 kurzer, freier Auszug bei Cramer Cat. in ep. ad Hebr. 555, 33ff )[*](1 überschrift: κατὰ Μελχισεδεκινανῶν λݲεݲ ἢ καὶ νݲεݲ Μ, in U fehlt eine Überschrilft, erst eine spätere hand setzt die Beschreibungder Anakephalaiosis II 212, 25ff (μελχισεδεκιανοὶ οἹ τὸν μελχισεδὲκ γεραίροντες—καὶ λέγειν τετολμηκότες) ind die Lücke 4 δύναμιν + <αὐτὸν>? * 5 ἀκατωνομάστοις Μ | <ἀληθ>ῶς *] ὡς ΜU 7 δὲ ἡγοῦνται] διηγοῦνται Μ | ἐληλυθῶτα Μ 9 εἶ <Μ 10 φησὶν αὐτὸν U 11 ἀγωγῆ U 12 ἀπάτορ, ἀμήτορ Μ 13 <ἐγένετο> * | ἁγίου <U 14 παριστᾶν + <τοῦτο>? 15 ἐπιπλάστως Μ)
325