Panarion (Adversus Haereses)

Μαριάμ »πνεῦμα κυρίου ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ ἐπισκιάσει σοι δύναμις ὑψίστου«, εἶτα μετέπειτα »διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς θεοῦ«.

καὶ οὐκ εἶπε μόνον »τὸ γεννώμενον«, ἀλλά »διὸ καὶ τὸ γεννώμενον«, ἵνα δείξῃ <τὸν> ἄνωθεν θεὸν Λόγον καὶ ἐν μήτρᾳ γενόμενον καὶ εἰς ἑαυτὸν ἀναπλασάμενον τὴν ἑαυτοῦ ἐνανθρώπησιν [καὶ] κατὰ τὴν ἑαυτοῦ εὐδοκίαν· καὶ δι᾿ ἣν ᾠκονόμησεν ἑαυτοῦ ἐνανθρώ- [*](5 Jes. 7, 14 — 12ff vgl. Hippolyt refut. X 23, 1; S. 282, 4ff Wendland ἐν δὲ τούτῳ διαφέρειν ὅτι κατὰ βουλὴν θεοῦ γεγένηται ἐκ παρθένου ἐπισκιάσαντος τοῦ ἁγίου πνεύματος, οὐκ ἐν τῇ παρθένῳ σαρκωθέντα — 12 Luk. 1, 35 — 20 Luk. 1, 35) [*](M U) [*](1 φησὶν vor Χριστὸς U | ἦν] οὐκ ἦν θεός U (Χριστὸς ist aber Prädikat) 2 ἐν ἑαντῷ] ἑαυτὸν Μ 4 αὐτὸν] αὐτῶν Μ | ὁ < U 7 καὶ < Μ | δῆλον + ὁ Μ; lies ὅτι? * | σαρκὶ + <συνελήφθη>? * 8 <τὸ > * 9 καὶ <U 10 θεὸς μὲν < U | πατρὸς + μὲν U | γεννηθεὶς U 11 vor ἄνθρωπος + ὡς Μ 17 τινες + <κτιστὸν τὸ πνεῦμα>? * 18 vor κακὰ + εἰς Μ 18f Xριστοῦ] υἱοῦ? * 19 <τοῦ> * | πατρός] σωτῆρος Μ | μαρία Μ 20 κυρίου]] ἅγιον U 20f δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι U 21 εἶτα μετέπειτα < U | γεννώμενον + ἐκ σοῦ <τὸν> * 24 καὶ εἰς ἑαυτὸν ἀναπλασάμενον] κατὰ U 24—S. 321, 1 [καὶ] κατὰ τὴν — ἐνανθρώπησιν < Μ 24 [καὶ] *)

εἰ γὰρ εἶπε »πνεῦμα ἄγιον εἰσελεύσεται εἰς σέ«, οὐκέτι υἱὸν θεοῦ ἦν ἡγεῖσθαι ἐν σαρκὶ παραγεγονότα, ἀλλὰ πνεῦμα ἄγιον ἐν σαρκὶ παραγεγονέναι.

ὄτι δὲ ἄνωθέν ἐστιν ἐλθὼν ὁ Λόγος, ὁ Ἰωάννης σαφηνίσας τὴν τοῦ ἀγγέλου εὐαγγελικὴν φωνὴν λέγει »ἐν ἀρχῇ ἦν Λόγος, καὶ ὀ Λόγος ἦν πρὸς τὸν θεὸν καὶ θεὸς ἦν ὁ Λόγος. πάντα δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἔν«.

εἶτα μετὰ ταῦτα »καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο«· καὶ οὐκ εἶπε »τὸ πνεῦμα σὰρξ ἐγένετο«, οὐδὲ εἶπε »Χριστὸς ἄνθρωπος ἐγεννήθη«.

πάντῃ γὰρ ἀσφαλιζομένη ἡ θεία γραφὴ θεὸν καὶ ἄνθρωπον αὐτὸν ἐπίσταται· θεὸν ἀπὸ θεοῦ ἄνωθεν ἤκοντα, ἄνθρωπον δὲ ἀπὸ Μαρίας ἄνευ σπέρματος ἀνδρὸς γεγεννημένον. τῶν δύο τούτων ἀληθινῶν ὁ ἐκτὸς βαίνων οὐχ ὑπάρχει τῆς ἀληθείας.

4 Προφασίεται πάλιν ὁ τάλας Θεόδοτος λέγων »ὄτι καί ὁ Ἱερεμίας περὶ αὐτοῦ ἔφη ὄτι ἄνθρωπός ἐστιν, καὶ τίς γνώσεται αὐτόν;« καὶ οὐκ οἶδεν <ὁ> ἑαυτὸν τῆς ἀληθείας ἀποξενώσας ὄτι, ὡς ἔφην,

ἑκάστη λέξις ἔχει τὴν ἑαυτῆς δύναμιν τῆς ἑρμηνείας. ὁ γὰρ ἄνθρωπος ὤν πάντως ὑπὸ πολλῶν γινώσκεται τῶν αὐτὸν γινωσκόντων· φημὶ δὲ πατρὸς καὶ μητρός, ἀδελφῶν τε καὶ συγγενῶν, συσκήνων τε καὶ γειτόνων, πολιτῶν τε καὶ οἰκετῶν.

ἐνταῦθα δὲ ἡ γραφὴ τὸ θαυμαστὸν διηγουμένη τῆς ὅλης αὐτοῦ πραγματείας ἄνθρωπον μὲν ἔφη διὰ τὴν ἔνσαρκον παρουσίαν, τῷ δέ »τίς γνώσεται αὐτόν« ἐσήμανε περὶ τῆς αὐτοῦ θεότητος τῆς ἀκαταλήπτου.

ἐπειδὴ γάρ »οὐδεὶς οἶδε τὸν υἱὸν εἰ μὴ ὁ πατὴρ καὶ τὸν πατέρα οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ ὁ υἰὸς καὶ ᾦ ἐὰν ἀποκαλυψῃ«, οὐδεὶς οὖν γνώσεται αὐτόν, ἐὰν μὴ <αὐτὸς> αὐτῷ ἀποκαλύψῃ.