Panarion (Adversus Haereses)

8. ὅθεν καὶ τινες ἄλλοι ἐξ Ἑλλήνων φιλοσόφων, φημὶ δὲ Πορφύριος καὶ Κέλσος καὶ φιλοσαββάτιος, ὁ ἐκ τῶν Ἰουδαίων ὁρμώμενος δεινὸς καὶ ἀπατεὼν ὄφις, [εἰς] τὴν κατὰ τῆς εὐαγγελικῆς πραγματείας διεξιόντες ἀνατροπὴν τῶν ἀγίων εὐαγγελιστῶν κατηγοροῦσι, ψυκικοὶ καὶ σαρκικοὶ ὑπάρχοντες, κατὰ σάρκα δὲ στρατευόμενοι καὶ θεῷ εὐαρεστῆσαι ἀδυνάτως ἔχοντες καὶ τὰ διὰ τοῦ πνεύματος <εἰρημένα>

μὴ νενοηκότες. ἕκαστος γὰρ <αὐτῶν> προσκόπτων τοῖς λόγοις τῆς ἀληθείας διὰ τὴν ἐν αὐτῷ τύφλωσιν τῆς ἀγνωσίας, εἰς τοῦτο ἐμπίπτοντες ἔλεγον· πῶς δύναται ἡ αὐτὴ ἡμέρα [εἶναι] τῆς ἐν Βηθλεὲμ γεννήσεως αὐτὴ καὶ περιτομὴν ἔχειν ὀκταήμερον καὶ διὰ τεσσαράκοντα ἡμερῶν τῆν ἐν Ἱ4εροσολύμοις ἄνοδον καὶ τὰ ἀπὸ Συμεῶνος καὶ Ἄννας εἰς αὐτὸν τετελεσμένα, ὁπότε ἐν τῇ

νυκκτὶ ᾖ ἐγεννήθη πέφηνεν αὐτῷ, φησίν, ἄγγελος, μετὰ τὴν τῶν μάγων ἔλευσιν τῶν ἐλθόντων προσκυνῆσαι αὐτῷ καὶ ἀνοιξάντων τὰς πήρας καὶ προσενεγκάντων, ὥς φησιν »ὤφθη αὐτῷ ἄγγελος λέγων· ἀναστὰς λάβε τὴν γυναῖκά σου καὶ τὸ παιδίον, καὶ πορεύου εἰς Αἴγυπτον, ὅτι ζητεῖ Ἡρῴδης τὴν ψυκὴν τοῦ παιδίου«.

εἰ τοίνυν ἐν αὐτῇ τῇ νυκτὶ ᾖ [*](1 vgl. Luk. 2, 25 – vgl. Luk. 2,36 – 2 vgl. Luk. 2. 39 –vgl.Luk. 2, 41 – 6 ff vgl. Harnack, Abh. Berl. Akad. 1916 s. 49f – zu Kἐλσος ωγλ. Οrigenes c. Cels. I 40; I 91, 5ff Kötschau I 48; s. 109, 15 ff; beachte auch in Joh. X 3; s. 172, 20ff Preuschen <διὰ τὸπ πολλοῦς> μὴ λυομέ3νης τπῆς διαφωνίας ἀφεῖσθαιο τῆς περῖὶ τῶν εὐαγγελίων πίστεως, ὡς οὐκ ἀληθῶν οὐδὲ θειοτέρῳ πνεύματι γεγραμμένων ἢ ἐπιτετευγμένως ἀπομνημονευθέντων. – Dden sonst unbekannten Φιλοσαββάτιος hat Epiph. whol der Christichen Streitszchrift Gegen Porphyrius entonommen, die e rim Folgenden benutzt – 10 vgl. II Kor. 10, 3 — 10 f vgl. Hebr. 11, 5f — 17f der gegner nimmt darnach an, daß die Magier in der Geburtsnacht selbst gekommen seien; auch Epiph. setzt die Ankunft der Magier auf denselben Tag wie die Geburt, jedoch genau 2 Jahre spräter vgl. S. 261, 2 ff u. 288, 6 — 20 Matth. 2, 13) [*](M U) [*](1 <αὐτὸν> * | ἐδέξατο Μ 2 ἐν ] ἐκ U 2 f καὶ ὡς—ἀνῄει <U 3 καθέτος Μ | ἀνείη Μ 4 τὰ <U | ἐπεξείργασται Μ 8 [εἰς ] * 9 ἁγίων <Μ 10f θεοῦ εὐαρέστησιν U 11 διὰ <U | <εἰρημένα>* 12 <αὐτῶν>* 13 ἐαυτῶ Μ 14 [εἶναι] * 14 f ἐμβηθλεὲμ U 15 vor αὐτὴ + ἡ Μ 16 τὴν < U 19f προσενεγκάντων + <τὰ δὼρα>?* 20 ὥς φησιν *] ὥς φασιν Μ ὡς λέγει φηςὶν U 21 τὸ παιδίον καὶ τὴν γυναῖκα σου U 22 αὐτῇ] ταύτη U | ἧ] ὀγδόη Μ)

Καὶ οὐκ οἴδασιν οἱ ἀγνωσίᾳ κατεχόμενοι τοῦ ἁγίου πνεύματος τὴν δύναμιν· ἑκάστῳ γὰρ τῶν εὐαγγελιστῶν ἐδωρήσατο ἑκάστου χρόνου καὶ καιροῦ διηγεῖσθαι τὰ ἐν ἀληθείᾳ πληρωθέντα. καὶ ὁ μὲν Ματθαῖος διηγησάμενος μόνον ὅτι ἐγεννήθη ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ ὅτι συνελήφθη ἄνευ σπέρματος ἀνδρός, οὐδὲν περὶ περιτομῆς εἶπεν οὐδὲ περὶ τῶν δύο ἐτῶν τι τῶν εἰς αὐτὸν μετὰ τὴν γέννησιν γεγενημένων, ἀλλὰ διηγεῖται τὴν ἔλευσιν τῶν μάγων,

ὡς ἐπιμαρτυρεῖ ἡμῖν ὁ ἀληθὴς τοῦ θεοῦ λόγος, ἐρωτῶντος τοῦ Ἡρῴδου παρὰ τῶν μάγων τὸν χρόνον καὶ ἠκριβωκότος τοῦ φαινομένου ἀστέρος, καὶ τῶν μάγων τὴν ἀπόκρισιν, ὅτι ἀπὸ δύο ἐτῶν καὶ κατωτέρω· ὡς μὴ εἶναι τὸν χρόνον τοῦτον τὸν τῷ Λουκᾷ πεπραγματευμένον.

ἀλλ᾿ ὁ μὲν Λουκᾶς τὰ πρὸ <τῶν> δύο ἐτῶν διηγεῖται, Ματθαῖος δὲ εἰπὼν τὴν γέννησιν ἀπεπήδησεν εἰς τὸν διετῆ χρόνον καὶ ἐδήλωσε τὰ γενόμενα μετὰ <τὰ> δύο ἔτη.

διὸ καὶ ὁ Ἡρῴδης διανοηθεὶς τοῦτο μετὰ τὸ ἀπονεῦσαι τοὺς μάγους δι᾿ ἑτέρας ὁδοῦ ᾠήθη ἐν τῶ πλήθει τῶν παίδων καὶ αὐτὸν <τὸν> γεννηθέντα εὑρεθήσεσθαι καὶ σὺν αὐτοῖς ἀποκτέννυσθαι.

ἐκέλευσε γὰρ τοὺς ἐν τοῖς ὁρίοις Βηθλεὲμ παῖδας ἀποκτανθῆναι, τοὺς ἀπὸ δύο ἐτῶν καὶ κατωτέρω, ἕως αὐτῆς τῆς ἡμέρας ἧς οἱ μάγοι παρ᾿ αὐτῷ ἐγένοντο. ἔνθεν οὖν τίνι οὐ φανεῖται ὅτι ὅτε ἦλθον οἱ μάγοι δύο ἦν ἐτῶν ὁ παῖς γεγεννημένος;