Panarion (Adversus Haereses)

ἑκάστου γὰρ πράγματος διὰ τριῶν μαρτυριῶν ἐπιβεβαιουμένου καὶ συνισταμένου, ὡς ἐνταῦθα ψιλῶς ὁ θεὸς ἐχαρίσατο συνάψαι (ὡς ἔφην) ἡμᾶς κατὰ οἰκονομίαν ἑβδομήκοντα μὲν ὀκτὼ μαρτυρίας ἀπο τοῦ εὐαγγελίου, τεσσαράκοντα δὲ ἀπὸ τοῦ ἀποστόλου;

καὶ ταύτας παρ᾿ αὐτῷ εἰς ἔτι καὶ δεὺρο σῳζομένας τε καὶ οὐκ ἀμφιβαλλομένας, ὡς εἶναι τὰς πάσας ἑκατὸν δεκαοκτώ, ἀντιλεγούσας δὲ πάσας τῇ αὐτοῦ Μαρκίωνος γνώμῃ, ὡς ἀπὸ προσώπου ὁνόματος κυρίου διὰ τῶν δεκαοκτὼ καὶ τῆς αὐτοῦ ἐνδεξίου εὐλογίας διὰ τῶν ἑκατόν.

ἀλλὰ καὶ ἐπ᾿ ἄλλης περισσῆς πρὸς ἐπὶ τούτοις * ἐκτὸς τοῦ εὐαγγελίου καὶ τοῦ ἐποστόλου· οὐ γὰρ ἔδοξε τῷ ἐλλεεινοτάτῳ Μαρκίωνι ἀπὸ τῆς πρὸς Ἐφεςίους ταύτην τὴν μαρτυρίαν λέγειν, ἀλλὰ τῆς πρὸς Λαοδικέας, τῆς μὴ οὔσης ἐν τῷ ἀποστόλῳ.

αἷς μὴ ἐντυγχάνων ἠλιθίως ὁ κτηνώδης καὶ ἐν πολλοῖς πεςὼν ὁ τάλας οὐχ ὁρᾷ τὴν κατ᾿ αὐτοῦ ἀνατροπὴν καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν ὁμολογουμένην. καὶ μηδεὶς θαυμαζέτω περὶ τούτου.

πῶς γὰρ ἠδύνταο οὗτος, ἐπαγγειλάμενος ἔχειν τι τοῦ εὐαγγελίου καὶ τοῦ ἀποστόλου, μὴ οὐχὶ κἂν ὀλίγα τῆς γραφῆς σῴζειν ῥήματα;

ὅλου γὰρ τοῦ σώματος ζῶντος ὡςεἰπεῖν τῆς θείας γραφῆς, ποῖον ηὕρισκε μέλος νεκρὸν κατὰ τὴν αὐτοῦ γνώμην, ἵνα παρεισαγάγῃ ψ εῦδος κατὰ τῆς ἀληθείας;

ἀλλ᾿ ὡς εἰπεῖν ἐλώβησε καὶ ἀκρωτηριάσας παρέκοψε πολλὰ τῶν μελῶν, κατέσχεν δὲ ἔνιά τινα παρ᾿ ἑαυτῷ.καὶ αὐτὰ δὲ τὰ κατασχεθέντα ἔτι ζῶντα οὐ δύναται νεκροῦσθαι, ἀλλ᾿ ἔχει μὲν τὸ ζωτικὸν τῆς ἐμφάσεως, κἄν τε μυρίως παρ᾿ αὐτῷ κατὰ λεπτὸν ἀποτμηθείη.

14. Ἔτι δὲ μετὰ ταῦτα πάντα ἐπεμνήσθημεν ὡς τινὲς ἀπὸ τῶν αὐτῶν Μαρχιωνιστῶν, εἰς βυθὸν βλασφημίας παρπεπτωκότες καὶ ἀπὸ τῆς ἑαυτῶν δαιμονιώδους διδασκαλίας ἐμβρόντητοι παντάπασι γεγονότες καὶ οὗ ἐδόκουν κυρίου μόνον κὰν δι᾿ ὀνόματος μνημόνεύειν [*](2f vgl.Deut. 19, 15 Matth. 18, 16 II Kor. 13, 1 – 8 ff gemeint ist ιݲηψ=Ἰησοῦς υ.ρݲ = ἀμήν. Letzteres ergibt jedoch genau gerechnet nur 99; daher die Bemerkung wegen des „überschússigen“ Zeugnisses) [*](V M 1 ἧς Pet.] εἰς VM | τοῦ μεγαλοδώρου *] μεγαλιδώρους VM; aber in V vorher Rasur, vielleicht τοῦ ausradiert 7 οὐκ Pet. 11 * etwa ἐλέγχεται τῆς * 14 αἷς (sc. μαρτυρίαις) *] oἷς VM 16 τούτω Μ 19 ζῶντος Corn.] σώζοντος VM 21 ἀλλ᾿ ὡς Corn.] ἀλλοίως VM | ἀκροτηριάσας Μ 23 ἔχει Pet.] ἐκεῖ VM 26 πάντα Μ)

τινὲν γὰρ αὐτῶν τετολμήκασιν, ὡς ἔφην, αὐτὸν τὸν κύριον εἶναι υἱὺν τοῦ πονηροῦ λέγειν οὐκ αἰσχυνόμενοι, ἄλλοι δὲ οὐχί, ἀλλὰ τοῦ κριτοῦ τε καὶ δημιουργοῦ.

εὐσπλαγχνότερον <δὲ> γεγονότα καὶ ἀγαθὸν ὅντα καταλεῖψαι μὲν τὸν ἴδιον αὐτοῦ πατέρα κάτω (πῆ μὲν λεγόντων τὸν δημιουργόν, ἄλλων δὲ τὸν πονηρόν), ἄνω δὲ ἀναδεδραμηκέναι πρὸς τὸνἐν ἐατονομάστοις τόποις ἀνθὸν θεὸν καὶ αὐτῷ προσκεκολλῆσθαι.

πεμφθέντα δὲ ὑπ᾿αὐτοῦ εἰς τὸν κόσμον καὶ πρὸς ἀντιδικίαν τοῦ ἰδίου πατρὸς ἐλθόντα τὸν Χριστὸν [καὶ] καταλῦσαι αὐτοῦ τὸ πάντα ὅσα ὁ κατὰ φύσιν πατὴρ αὐτοῦ ἐνομοθέτει, ἥτοι ὁ λαλήσας ἐν τῷ νόμῳ ἤτοι ὁ τῆς κακίας θεὸς ὁ παρ᾿αὐτῶν ἐν τῇ τρίτῃ ἀρχῇ τὸν δημιουργὸν λέγων, ἄλλος δὲ τὸν πονηρόν.

15. Ταῦτα δὲ δῆλα παντί τῳ σύνεσιν κεκτημένῳ ὑπάρχει, ὅτι ἀκαθάρτου πνεύματός ἐστιν ἡ φρόνησις καὶ ἡ διδασκαλία καὶ οὔτε χρεία ἦν περὶ ταύτης τῆς ὑποθέσεως ἀπολογεῖσθαι ἢ ἔλεγχον παριστᾶν καταντικρὺ Μαρκίωνος τοῦ ἑαυτοῦ κατὰ πάντα τὴν ἐπιλησμονὴν τῆς ζωῆς ποιησαμένου.

φωραθήσεται γὰρ παρὰ πᾶσι τοῖς συνετοῖς τὸ βλάσφημον αὐτοῦ κενοφώνημα καὶ τολμηρὸν τῆς ἀπωλείας ἐνέργημα.

ἀλλ᾿ ἐπειδὴ εἰώθμαεν μὴ ἐᾶν ἀκανθῶν τόπον, ἀλλὰ ἐντέμνειν τῇ τοῦ θεοῦ μαχαίρᾳ, »τῇ ὑπὲρ πᾶσαν μάχαιραν διστομον <τομωτέρῳ> καὶ διικνουμένῃ ἄχοι μερισμῶν ψυχῆς καὶ πνεύματος, ἁρμῶν τε καὶ μυελῶν« κατὰ τὸ γεγραμμένον, ὀλίγα καὶ εἰς τοῦτο εἰπεῖν οὐκ ἀποκνήσομεν.