Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

Σηθιανοὶ πάλιν αἵρεσις ἑτέρα ἐστὶν οὕτω καλουμένη, οὐ πανταχοῦ δὲ αὕτη εὑρίσκεται οὔτε ἡ πρὸ ταύτης ἡ τῶν Καϊανῶν λεγομένη· [*](1 Act. 1, 20 (Psal. 68, 26; 108, 8) — 2 Act. 1, 18 — 8 Act. 1, 25 — 22ff vgl. mit der ’des Epiph. Ps. Tertullian adv. omn. haer. 2 Filastrius laaer. 3 öpft aus Epiph.); Hippolyt refut. V 19 — 22 steht ferner) [*](V M 2 * wohl etwas ausgefallen, wie σημαίνων ὅτι ἀΠέθανεν κακῷ θανάτῳ ὁ > * | ὃς aus ὡς V corr ὡς Μ 4 † ἔδειξεν lies wohl ἐφαίνετο (oder > . . . διολέσαντα) * 5 τῷ τὸ Μ 7 * etwa > * | ἀντ’ auf Rasur V corr | εἰς τὸν auf Rasur V corr | αὐτῶν U] αὐτὸν VM 10 οὗτος U] οὕτως VM 11 vor ἔνθα ein οὑ durchgestrichen V corr 12 τὸν nachgetragen V corr 13 lies τούτων? * 15 διδάγματα] δήγματα, δή auf Rasur V corr 16 ἐπιπνοίας*] ἐπινοίας VM 21 Unterschrift κατὰ Καϊανῶν VM 22 Überschrift κατὰ Σηθιανῶν ἐννεακαιδεκάτη ἡ καὶ λθ VM 24 δὲ nachgetragen Vcorr | ταύτης ἡ τῶν angeflickt V corr)

72
τάχα δὲ ἤδη καὶ αἱ πλείους τούτων ἐξερριζώθησαν ἐκ τοῦ κόσμου. τὸ γὰρ οὐκ ἐκ θεοῦ ὂν οὐ σταθήσεται, ἀλλὰ καιρῷ μὲν ἀκμάζει, εἰς τὸ παντελὲς δὲ διαρκῶς οὐκ ἐμπαραμένει.

τάχα δὲ οἶμαι ἐν τῇ τῶν Αἰγυπτίων χώρᾳ συντετυχηκέναι καὶ ταύτῃ τῇ αἱρέσει οὐ γὰρ ἀκριβῶς τὴν χώραν μένηνμαι, ἐν ᾐ αὐτοῖς συνέτυχον)· καὶ τὰ μὲν κατὰ ἱστορίαν φύσει αὐτοψίᾳ περὶ ταύτης ἔγνωμεν, τὰ δὲ ἐκ συγγραμμάτων περὶ αὐτῆς ἐμάθομεν.

Οὑτοι γὰρ οἱ Σηθιανοὶ ἀπὸ Σὴθ τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀδὰμ σεμνύνονται τὸ γένος κατάγειν αὐτόν τε δοξάζουσι καὶ εἰς αὐτὸν πάντα ὅσαπερ ἀρετῆς εἰναι * ἀναφέρουσι, τά τε τῆς ἀρετῆς τεκμήρια καὶ δικαιοσύνης καὶ ὅσα τοιαῦτα ὑπάρχει. οὐ μὴν δὲ ἀλλὰ καὶ Χριστὸν αὐτὸν ὀνομάζουσι καὶ αὐτὸν εἶναι τὸν Ἰησοῦν διαβεβαιοῦνται.

διδάσκουσι δὲ αὐτῶν τὴν διδασκαλίαν οὕτω, ὅτι, φησίν, ἐξ ἀγγέλων γεγένηται τὰ πάντα καὶ οὐκ ἐκ τῆς ἄνω δυνάμεως.

2. Οὑτοι γὰρ συνῳδὰ λέγουσι τῇ πρώτῃ αἱρέσει τῶν Καϊανῶν κατὰ τοῦτο τὸ μέρος· γεγενῆσθαι ἐξ ὑπαρχῆς εὐθὺς δύο ἀνθρώπους καὶ ἐκ τῶν δύο εἶναι τὸν Κάϊν καὶ τὸν Ἄβελ, περὶ τούτων τε στασιάσαντας τοὺς ἀγγέλους εἰς <πόλεμον πρὸς> ἀλλήλους ἥκειν, οὕτω τε πεποιηκέναι ἀποκτανθῆναι τὸν Ἄβελ ὑπὸ τοῦ ΚάΪν·

ἦν γὰρ ἡ στάσις σις τοῖς ἀγγέλοις ἀγωνιζομένοις περὶ τῶν γενῶν τῶν ἀνθρώπων, * τούτων τῶν δύο, τοῦ γεγεννηκότος τὸν Κάϊν καὶ τοῦ γεγεννηκότος τὸν Ἄβελ.

κεκρατηκέναι δὲ τὴν ἄνω δύναμιν, ἣν Μητέρα φάσκουσι καὶ Θήλειαν· δοκεῖ γὰρ αὐτοῖς εἶναι καὶ μητέρας ἄνω καὶ θηλείας καὶ ἄρρενας, ὀλίγου δὲ δεῖ καὶ συγγενείας καὶ πατριαρχίας λέγειν. [*](8ff vgl. unten c. 3, 5; S. 74, 15ff n. Ps. Tertullian adv. omn. haer. 2 de Christo autem sie sentiunt, ut dicant illum tantumniodo Seth et pro ipso Seth ipsum fuisse — 15 vgl. haer. 38, 2, 6f; II 65, 1ff — 16 — 24 vgl. Ps. Tertullian a. a. Ο. huius perversitatis doctrina haee est: duos homines ab angelis consfitutos, Cain et Abel, propter hos niagnas inter angelos contentiones et discordias extitisse Filastrius haer. 3; S. 2, 28ff Marx quod duobus creatis hominibus imtio et angelis in dissensione constitutis tenuit virtus in coelo feminea; apud eos enim masculi et feminae, dii deaeque esse putantur — 23 zu Θήλειαν vgl. Hippolyt refut. V 19, 14 S. 119, 5 Wendland γέννημα Θηλείας) [*](V M 7 περὶ αὐτῆς ἐμάθομεν durchgestrichen V corr < M τε*] δὲ VM 10 * etwa <δοκεῖ> Pet. 18 <πόλεμον πρὸς> > * 19 nach ὑπὸ τοῦ Κάϊν + τὸν Κάϊν μόνον, durchgestrichen V corr 20 * etwa <στασιαξόντων> * 24 ἄρσενας V | δεῖ *] δεῖν V M)

73
ἐπεὶ οὖν κεκράτηκε, φασίν, ἡ Μήτηρ καὶ Θήλεια καλουμένη,